Kayıtlar

KİTAPLAR ARASINDA/ TAHA AKYOL

‘HALKSIZ DEMOKRASİ’ MAURICE Duverger’nin ünlü eserlerinden biri “Halksız De­mokrasi” adlı kitabıdır.[ Maurice Duverger, Halksız Demokrasi, Dördüncü Yayınevi, İstanbul 1969.]   Sanki bugünkü Türkiye’yi anlatır. Bir hastalığın arazlarının herkeste aynı olması gibi, demokrasinin “parçalanma” hastalığı da çeşitli ülkelerde benzer arazlar yaratıyor: “Bir demokraside çok sayıda ve zayıf partiler varsa, o ülke iyi yönetilemez, halk siyasetten soğur ve siyaset ‘merkezin hükümranlığı’ altı­na girer.” (Sf. 159, 192 vd.) Yıllardan beri Türkiye bu durumda değil mi? De Gaulle’ün 1960’ta getirdiği yan başkanlık sisteminden ön­ceki Fransa’da da böyleydi. Çok sayıda ve zayıf partilerin kaygan koalisyonları yüzünden o zamanki Fransa’da şu şekilde berbat bir üçlü siyaset tablosu vardı: Kötü yönetim: Hükümetler güçsüzdür ve ortalama ömürleri ancak 1 yıldır. (Sf. 160) Programsız siyaset: Sürekli koalisyonlarda partiler kişilik­sizleşmiş, programlan “müphem” hale gelmiştir. Duverger