HACI BEKTAŞ VELİ’DE TANRI ÂLEM İLİŞKİSİ
Hazırlayan: Ferit İNCEL Tanrı âlem ilişkisi problemi felsefi düşünce, kelam ve tasavvuf geleneğinin kadim konularından biridir. Âlem yaratılan bir varlık mıdır yoksa bir tesadüfün eseri midir? Tanrı âlemi yoktan mı ya da var olan bir maddeden mi yaratmıştır? Tanrı yaratıcısı olduğu âlem ile nasıl bir ilişki içindedir? Yaratma eylemine devam etmekte midir yoksa deistlerin ifadesiyle âlemi yaratıp tahtına mı çekilmiştir? Daha da çoğaltılabilecek bu soruların temelinde Tanrı âlem ilişkisini anlamlandırma, Tanrı’ya inanma veya inanmama eylemini akli süreçten geçirilmiş bilgi ile temellendirme amacı vardır. Doğal olarak insan yaratıcısını bilmek, yaşadığı evrenin -aslında birey olarak kendisinin- yaratıcısıyla nasıl iletişim halinde olduğunu keşfetmek ister. Kanaatimizce bu arayışının sonunda bilmenin ve keşfetmenin sınırlarını da fark etmiş olacaktır. Tanrı’nın âlemle ve özellikle kendisiyle iletişim kurup kurmadığını, kuruyorsa bu ilişkinin hangi yöntemlerle olduğunu anlayabil