Afgâni Cephesinden Müslümanlardaki Kırılmanın Nedenleri
Batının, doğu milletine aşırı fark atması nedeniyle bunalmış münevverlerin çıkmaz sokaklarında yanan cılız ışık bir kurtarıcı gibi gelmişti. Noksanlarına rağmen Afgâni bir değişimin öncüsü olmuştur. Hatalı görüşleri nedeniyle tenkit edilebilir. Yine de o zamanın şartlarındaki insanların görüşlerini dikkate almak gerekli. Bu arada 20 sene önce televizyon için deccal diyen bir gurupların kanallarda zamanın ihtiyacı var bahanesi ile arz-ı endam etmeleri, bu fikri değişimin sebebini açıklamak imkansızdır. Allah Teâlâ dinini kendi himayesinde tuttuğundandır ki hangi rüzgar eserse essin, dinimiz hala arı ve duru kalacaktır. (İhramcızâde İsmail Hakkı) Alıntı Türkiye’deki Etkileri Türkiye’de, Sultan Abdülhamid’i farklı bir İslam birliği, Şii-Sünni yakınlaşması, yönetim biçimi konularında en azından teorik veya fikri olarak etkilemiştir. Batıcı, Türkçü, İslamcı olarak farklı ideolojilere mensup birçok Osmanlı düşünürü, onun sohbet ve yazılarından, ya doğrudan yahut dolaylı olarak