İsmail Hakkı Altuntaş

  Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Haziran 2019 23(2): 685-702 İsa ÇELİK ( [*] Birol YILDIRIM( [†] Öz: Bilindiği üzere genel anlamda bütün bir Kafkasya, özelde Çeçenistan asırlardır Rus işgaline karşı kesintisiz olarak devam eden bağımsızlık mücadelelerine sahne olmaktadır. Bu mücadelede Nakşibendiyye ve Kâdiriyye tarikatları önemli bir rol oynamıştır. Bu anlamda Tarikât-ı Âliyye-i Nakşibendiyye’nin mürşidi olan İmam Şâmil bu kutlu mücadelenin en tanıdık simasıdır. Fakat Tarikât-ı Âliyye-i Kâdiriyye’nin yöredeki temsilcisi olan Şeyh Kunta Hacı Kişiev de kendine has uslubu ile bu mücadelede yerini almıştır. Sahip olduğu mücadele tarzıyla İmam Şâmil’in şimşeklerini üstüne çeken Şeyh Kunta Hacı, onun tutsak olmasıyla bu mücadelenin tek lideri olmuştur. Şeyh Kunta Hacı, Şeyh Şâmil’in gazavat ideolojisiyle yoğrulmuş “Müridizm” akımına karşı anti-gazavat ruhuna sahip “Zikirizim” anlayışını ortaya koymuştur. Fakat çalışmamızdan anlaşılacağı üzere bu barışçı tutum

  YENİ TÜRKİYE 98/2017 Ali Asker* İbrahim Fevzi Güven** “Bizim halk”, “bizim insanlar”, “halkı­mız” anlamına gelen “Vaynah” terimi, Kuzey 262 Kafkasya halklarından olan ve birbirlerinden lehçe farklılıkları ile ayrılan Çeçen, Inguş ve Kistleri ifade etmek için kullanılmaktadır. [1] [2] Nahlar olarak da geçen Vaynahlarla ilgili, Kafkasya'nın birçok toplulukları gibi dış dün­yadan izole olmuş, ulaşılması zor dağlık bir bölgede yaşamış olmaları nedeniyle eski kay­naklarda sınırlı bilgi bulunmaktadır. Bu yüz­den Vaynah halklarının kökeninin nereye da­yandığı, Kuzey Kafkasya bölgesine nereden geldikleri gibi konular tam olarak netlik ka­zanmamıştır. Bununla birlikte, var olan sınırlı kaynak ve verilerden hareketle Vaynahlann Kuzey Kafkasya'nın otokton (yerli, kadim) halkı olduğunu söylemek mümkündür. [3] [4] [5] Vaynahlann İslam ve Hıristiyanlık di­ninden önce genel itibariyle pagan inançlara sahip oldukları bilinmektedir. Günümüzde dahi Vaynah kültüründe pagan kültüründ