Kayıtlar

ARŞÎ DİVANI’NDA HURÛFÎLİK

    Hazırlayan: Murat Aslan Hurûfîlik, 14. yüzyılda İran’da ortaya çıkan mistik-felsefî bir akımdır. Bu akım; dini, ibadetleri, Allah’ı, insanı, yaratılışı, gezegenleri, yeryüzü ve gökyüzünü, kısaca her şeyi Arap alfabesinin yirmi sekiz ve Fars alfabesinin otuz iki harfiyle açıklar. Hurûtîliğe göre harfler her şeydir. Hurûtîliğin kurucusu Fazlullah Esterâbâdî’nin idamından sonra, Hurûfîlerden bir kısmı Anadolu’ya gelmiş, kendi inanç ve düşüncelerini burada yaymaya çalışmışlardır. Onların bu konudaki gayretleri sonucu, kısa bir süre sonra Osmanlı sahasında kendi eserlerini verebilecek bir Hurûtî zümre oluşmuştur. Firişteoğlu, Misâlî, Muhîtî ve Arşî bu zümrenin müellif ve şairleri arasındadır. Arşî, 16. yüzyılda yaşamış divan sahibi şairlerden biridir. Her ne kadar onun hayatı hakkında hiçbir tezkirede bilgi bulunmasa da, Divan’ından yola çıkarak şairle ilgili bazı şeyleri bilebiliyoruz. Muhîtî’nin müritlerinden biri olan Arşî, koyu bir Hurûfî’dir. Onun şiirlerinin önemli bir kıs