İsmail Hakkı Altuntaş

  Karagöz ve Hacivat  karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu figürlerle perdede oynatılan bir gölge oyunudur. Bu iki karakterin gerçekten yaşayıp yaşamadığı, yaşadıysa nerede nasıl yaşadığı kesin olarak bilinmemektedir. Anlatılanlar rivayete dayanır, zira gerçekten yaşamış olsalar bile büyük ihtimalle bahsedilen dönemde tarih kitaplarına girecek kadar önemli bulunmamışlardır. Halkbilimciler Karagöz'ün bazı oyunlarda çingene olduğunu kendi ağzıyla itiraf etmesi, Bulgar gaydası çalması ve Evliya Çelebi'nin tanıklığına dayanarak Bizans imparatoru Konstantin'in Çingene seyisi Sofyozlu Bali Çelebi olduğunu ileri sürmektedir. Bir diğer rivayet ise Hacı ivaz Ağa ya da halka mal olan adıyla Hacivat ve Trakya'da bulunan Samakol köyünden demirci ustası Karagöz, Orhan Gazi devrinde Bursa'da yaşamış cami yapımında çalışan iki işçidir. Kendileri çalışmadıkları gibi diğer işçilerin de çalışmasını engellemektedirler. Orhan Gazi'nin, "cami vaktinde bitmezse

Membaını zekâdan alan eğlenme ve bunun fizikî bir tezahürü olan gülmeyle neticelenen söz, davranış ya da başka nev’iden ifade şekilleri mizah kavramı içinde yer alır. Mizahın iki nirengi noktası eğlenme ve gülmedir. Eğlenme kendi içinde muhteva bakımından çeşitlilik gösterir. Klâsik müzik konserinin fertte uyandırdığı ruhsal dinginlik ile bir söz erbabının muhatabında uyandırdığı eğlenme duygusu farklıdır. Eğlenme, muhatabında neşeden kaynaklanan derunî bir kıpırdanmaya, coşkuya sebep olduğu takdirde mizah kavramı içinde kendine yer bulur. Eğlenmenin olduğu gibi gülmenin de ancak mahdut şekilleri mizah çerçevesinde kabul edilebilir. Gülme tepkisi psikolojik bir rahatsızlık ya da fiziksel bir uyarıcıdan kaynaklanmıyorsa mizah için makbuldür. Sıhhatli gülme, mizah için sulfata görevi üstlenir. Herhangi bir ifade şekli muhatabında ister kasıklar çatlarcasına atılan bir kahkahaya ister kıkırdamaya isterse de tebessüme sebep olsun mizah mahsulüdür. Bu sebepledir ki eğlenme ve akabinde gel