İsmail Hakkı Altuntaş

  Hazreti Mevlânâ'nın yaşadığı 13. miladî asrin tarihî durumunu mütalaa edenler, Moğolların İslâm diyarlarına saldırmalarından, şehirleri yakıp yıkmalarından, halkı kılıçtan geçirmelerinden uzun uzadıya bahsederler de, İslâmî olmayan bati! inançların saldırısından, felsefenin mü'minler üzerindeki tahribatından, kendi aklilarına güvenerek Kur'ân ayetlerini ve hadisleri batınî yönden açıklayanların imanları nasıl zedelediğinden hiç sozetmezler. Hele Mutezile taifesinin imanlar üzerindeki etkisini hiç düşünmezler. Mevlânâ'nın babası, Bahaüddin Veled Sultanü'1- ulemâ hazretlerinin de sadece Moğol saldırısından korktuğu İçin. Anadolu'ya göç ettiğinden 562 ederler. Bu göçün fikir ayrılığı yüzünden olduğunu söylemezler. Bahaüddin Veled'in doğup büyüdüğü, okuduğu, yaşadığı, sevdiği, büyüklerinin mezarları bulunan güzel bir şehri kendi arzusu ile bırakıp yollara düşmesinin, gurbet sıkıntılarına katlanmasının elbet birkaç sebebi vardı: En mühim sebep inandığını yaşa

    Hazırlayan: Murat Aslan Hurûfîlik, 14. yüzyılda İran’da ortaya çıkan mistik-felsefî bir akımdır. Bu akım; dini, ibadetleri, Allah’ı, insanı, yaratılışı, gezegenleri, yeryüzü ve gökyüzünü, kısaca her şeyi Arap alfabesinin yirmi sekiz ve Fars alfabesinin otuz iki harfiyle açıklar. Hurûtîliğe göre harfler her şeydir. Hurûtîliğin kurucusu Fazlullah Esterâbâdî’nin idamından sonra, Hurûfîlerden bir kısmı Anadolu’ya gelmiş, kendi inanç ve düşüncelerini burada yaymaya çalışmışlardır. Onların bu konudaki gayretleri sonucu, kısa bir süre sonra Osmanlı sahasında kendi eserlerini verebilecek bir Hurûtî zümre oluşmuştur. Firişteoğlu, Misâlî, Muhîtî ve Arşî bu zümrenin müellif ve şairleri arasındadır. Arşî, 16. yüzyılda yaşamış divan sahibi şairlerden biridir. Her ne kadar onun hayatı hakkında hiçbir tezkirede bilgi bulunmasa da, Divan’ından yola çıkarak şairle ilgili bazı şeyleri bilebiliyoruz. Muhîtî’nin müritlerinden biri olan Arşî, koyu bir Hurûfî’dir. Onun şiirlerinin önemli bir kıs