İsmail Hakkı Altuntaş

  Zemahşerî, itikadî olarak Mu’tezilî idi. Hatta kendisi bir kapıdan içeri girmeye izin amaçlı sorulduğunda: “Ben, Ebu’l-Kasım el-Mu’tezilî’yim” derdi. Ayrıca Keşşâf ın mukaddimesinde de: “Hamd Kur’ân’ı yaratan Allah’a mahsustur,” demektedir. “Kur’ân’ın yaratıldığı” ifadesini kullanmasını onun Mu’tezilî olduğuna delil sayılmaktadır. Zemahşerî, fıkhî olarak da Hanefi mezhebine mensuptur. Hârizm ehli gibi o da Hanefi oluşundan iftiharla bahseder. Mu’tezilî olan Zemahşerî ile Hanefi olan Zemahşerî’nin kişilikleri arasında şöyle bir fark söz konusudur: Hanefi olan Zemahşerî, fıkhî meselelerde kendi mezhebi dışındaki görüşlere karşı müsâmahâlı ve hatta zaman zaman muhaliflerinin görüşlerini benimser ve kabullenirken, Mu’tezilî olan Zemahşerî ise muhaliflerine karşı müsâmaha göstermez, çoğu zaman onları eleştirirdi. Kendine son derece güven duyan, inandığı görüşlere sıkıca bağlı olan, fakat bu bağlılığının Hakk’a yönelmesine engel olmadığı bilinen Zemahşerî’nin hayâtının son döneminde e

 Ömrünü boş yere geçirdin ise Günah işleyerek bitirdin ise Sonunda pişmanlık getirdin ise Tövbe et Rabbin affeder seni Tövbe etmek için ağla istersen O güzel Allah’a yalvar istersen En güzel sözleri söyle istersen Kabul eder Rabb-ı Rahimim seni Eyvah aldandık, eyvah aldandık Şu yalan dünyaya boş yere kandık İnsana güvendik, insana yandık Rabbime tövbekâr oldum sonunda Tövbe etmek için ağla istersen O güzel Allah’a yalvar istersen En güzel sözleri söyle istersen Kabul eder Rabb-ı Rahimim seni Yüzbinler çeşit günaha batsan Her bir anına bin isyan katsan Tövbe etsen sonra ümitle baksan Affeder Rabb’im, affeder seni Tövbe etmek için ağla istersen O güzel Allah’a yalvar istersen En güzel sözleri söyle istersen Kabul eder Rabb-ı Rahimim seni Madem ki ruhun can kafesinde Şanslısın bak sen, şans neresinde Müjde duyacaksın son nefesinde Kabul eder Rabb’im üzülme seni Tövbe etmek için ağla istersen O güzel Allah’a yalvar istersen En güzel sözleri söyle istersen Kabul eder Rabb-ı Rahimim seni

  Sosyal bilimler literatüründe kendini affetmenin az sayıda tanımı bulunmaktadır ancak var olanlar kendi kendini sevme ve kendisiyle karşı karşıya kaldığında öz sevgiyi ve saygıyı vurgular. Felsefe literatüründe, kendini affetme, kendine karşı bir iyi niyet gösterisi olarak kavramsallaştırılırken, bir kişinin diğerine zarar vermekten kaynaklanan kendine karşı nefret ve kendini hor görme düşüncelerini zihninden temizlemesi şeklinde tanımlamaktadır (Horsbrugh, 1974). Bu tanıma benzer şekilde, Holmgren (1998), suçlunun kendini affederek, kendi içsel değerini ve bunun yaptığı yanlıştan bağımsız olduğunu kabul etmektedir. Filozoflar, kendini affetmenin kendine saygı duyulmasını gerektirdiğini iddia etmektedir (Dillon, 2001; Holmgren, 1998). Bu düşünceye göre kendini affetme üç unsurdan oluşur: İlk olarak, kendini affetme, nesnel bir hata ya da yanlış davranmayı, ikinci olarak, bu suçun tetiklediği olumsuz duyguların üstesinden gelmeyi, ve üçüncüsü, içsel bir kabulün sağlanmasını gerekt