Diyalogcu Yosef Karo
Not: Katoliklerle Dinlerarası diyaloğu savunuyordu.
Sonra Katolikler ya bizden olursunuz ya da gidersiniz dediler. İspanyadan
sürüldüler. Bunun peşinede Endülüs Emevleri de aynı kaderi yaşadılar. Diyalogculuğun
sonu bu olmalı
Yosef Karo |
|
|
|
Doğum |
|
Ölüm |
24 Mart 1575 |
Meslek |
|
Tanınma nedeni |
|
Din |
|
İmza |
|
|
Yosef Karo veya Yosef
ben Efraim Karo'nun (d. 1488, Toledo; ö. 24
Mart 1575, Safed), 1488'de İspanya'nın Toledo şehrinde
doğduğuna inanılmaktadır. Bir varsayıma göre ailesi Elhamra Kararnamesi'nin
ardından Portekiz'e kaçmasıyla bu ülkede doğmuştur.[1] 1497'te Portekiz'den gelen
Yahudi göçmenlerle birlikte İstanbul'a gelen Karo, bir süre Niğbolu,
Selanik ve Edirne'de de yaşamıştır. 1575'te Safed'te
öldü.
Tanıştığı sahte mesih Şlomo
Molho'nun yanı sıra, Yosef
Taitatzak ve Salomon
ben Moses ha-Levi, kendisi üzerinde iz bırakan önemli
şahsiyetlerdir.[2]
Niğbolu'daki Plevne Sinagogu'nda hahamlık unvanı
alan Karo, Edirne'ye yerleşip burada birçok Talmud üstadı yetiştirdi.[3] Yeşiva ve Bet-Din'in
başkanlığını yürüten Karo, dev yapıtı olan Beit Yosef'i Edirne'de yazmaya başladı; 1536'da Safed'e
yerleşti ve yirmi yıl sonra bu eserini Safed'de tamamladı.[2] Bu eseri, "sadece
bilginlerin istifadesi için" hazırlayan Yosef Karo, "herkesin
faydalanabilmesi, neleri yapıp neleri yapamayacağını bilmesini sağlamak"
için Şulhan Aruh'u yazdı.[4]
**********
1488'de İspanya'da doğan Joseph Karo,
ailesiyle birlikte Türkiye'ye taşındı. Parlak bir Yahudi bilgin oldu, ama
aynı zamanda Yahudi mistisizmi Kabala ile ilgilenmeye
başladı . Solomon Alkabetz ile tanıştı ve ondan çok
etkilendi . Birlikte, ayinini yarattı Tikkun Leil Shavuot , üzerinde bütün gece kalma
gelenek Shavuot akşamı. Bütün gece bu
ritüellerden birinde, Karo ilk kez bir melek olan kurtçuk tarafından ziyaret edildi.omzuna tünemiş
ve Yahudi kanununu ağzına öpmüş.
Bu mistisizm ve Halachah kombinasyonundan
esinlenen Joseph Karo, 1522'de büyük eseri Beit Yosef'i yazmaya başladı. Tamamlanması
yirmi yıl sürdü. Daha önceki bir kod olan Tur'a hacimli bir yorum olarak
yazılan Beit Yosef, Joseph Karo'nun tüm Yahudi yasalarını kodlama
girişimiydi. Bu büyük bir girişimdi çünkü Karo , her belirleyici
karara varmadan önce tüm Halachic kararlarının kökenlerini kanununda göstermeye
çalıştı . O uygulamalı Talmud , alfasi, Rambam bireyin Mishneh Tevrat ,Adret 'ın responsa ve
diğer post-Tur hukuki kararların bir lejyon. Tüm büyük hukukçulara
aşinalık gösterdi ve çeşitli topluluk geleneklerini dahil etti.
Karo daha sonra Beit Yosef'te çok kapsamlı bir şekilde ele
aldığı tüm yasaların kısa bir özetini yazdı. Genç öğrenciler için basit
bir rehber olması amaçlanan bu özet, İbranice'de bir
Yahudinin hayatın her koşulunda yapması
gerekeni listeledi . Karo , önceki bilgeler
anlaşmazlık içindeyken Halachah'ın ne olduğunu ilan
etmek için bir formül izlemeye çalıştı , ancak RaMBaM gibi , kararlarıyla tartışma
yarattı.
Basit hukuki kararlar rehberine Hazırlanmış Masa, Shulchan Aruch adını verdi çünkü
bu, Halachah'ı en basit Yahudi için bile
ulaşılabilir kılıyordu .
Karo, hukuki tartışmalar okyanusunu isteyen akademik okuyucunun
Beit Yosef'e atıfta bulunacağını varsaydı. Bu nedenle, Shulchan Aruch'u daha akademik
çalışmasıyla aynı formatta yazdı . Onu kolayca bulunabilen
bölümlere ve paragraflara ayırdı. İki eserinin birlikte okunmasını
amaçladığı açıktır. Doğru zamanda doğru yerde olmak planını bozdu.
Şulhan Aruh devrimci yeni buluş, baskı
makinesinde basılacak ilk kod çünkü, belirtilen kuralların basit özeti, Musevi
dünyasında müthiş etkili oldu. Joseph Karo , İsrail'deki Yahudi mistisizmi şehri Tzfat'a taşınmıştı . Tzfat'ın bir
matbaası vardı ve Shulchan Aruch , en eski girişimlerinden
biriydi. 1565'te basıldı ve Yahudi dünyasına dağıtıldı. Bu, Shulchan Aruch'un daha birçok basılı
nüshasının mevcut olduğu anlamına geliyordu. el yazması biçiminde yazılmış
diğer kodlardan daha fazla.
Bununla birlikte, Joseph Karo'nun Sefarad geçmişi
nedeniyle Shulchan Aruch , Aşkenazic ve Polonya
geleneklerini içermiyordu. Bu nedenle, metin onlara açık olmasına rağmen,
Aşkenazik Yahudiler yasayı yetkili olarak kabul etmek istemiyorlardı.
Büyük bir Polonyalı haham olan Moses Isserles , Shulchan Aruch'a Aşkenazik geleneklerin
bir yorumunu ekledi. İlk olarak 1569'da yayınlanan Isserles'in Mappah'ı Tablecloth,
Shulchan Aruch'un, yani Hazırlanan Masa'nın büyük bir yasal çalışma olarak
kabul edilmesinden sorumluydu.
Shulchan Aruch Yahudi hukukunun kanunu haline gelmeden önce
birkaç yorum ve baskı daha aldı. Bununla birlikte, bugün geleneksel
Yahudiler, Joseph Karo'nun Shulchan Aruch'unu ve Isserles'in Mappah'ını Yahudi
hukuku için kabul edilen yetkili başlangıç noktaları olarak
görüyorlar. Halahahı modern cevaplar ve makaleler aracılığıyla açıklama ve
büyütme süreci bugün de devam ediyor. Bununla birlikte, bir olay Shulchan
Aruch'u 17. yüzyıl Yahudi dünyası için somutlaştırdı.
Tzfat'tayken Karo, Berav'ın Semichah tartışmasına
karıştı. O, tayin edilen hahamlardan biriydi.
Yahudi tarihiyle çok az ilgisi olmasına rağmen Joseph Karo'nun
(beşinci) karısını 81 yaşındayken hamile bıraktığı unutulmamalıdır.
Şulhan Aruh
Ana madde: Şulhan Aruh
"Herkesin faydalanabilmesi için" yazdığı Şulhan Aruh'un ilk baskısı, 1564-65'te Venedik'te yapıldı ve yöredeki cemaatlerce benimsendi.[4] Kitabın ilk bölümü olan Orah Hayyim'de ibadet, Şabat ve bayramlar ile ilgili kurallar yer alır. İkinci bölüm olan Yore Dea'da, gıda, faiz ve temizlik konularındaki yasaklar bulunur. Üçüncü bölüm olan Eben Ezer'de boşanma ile ilgili hukuk yer almaktadır.
Başlıca eserlerinden bazıları şunlardır:
·
Beit Yosef
·
Kesef Mişne (Rambam'ın Mişna Tora eserinin kısmi yorumu)
·
Kalalei ha-Talmud
·
Halikhot Olam
·
Bedek ha-Bait (Beit Yosef'e ek ve
düzeltmeler)
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar