Hazreti Danyal Aleyhisselam ve Gizemi

Bunlarada Bakarsınız

 

Hazreti Danyal Aleyhisselam, tarihsel kökeni milattan önce / M.Ö. 600’lü yıllara dayanan, bilgeliği ve sadakatiyle hem Yahudi hem Hristiyan hem de İslam geleneğinde müstesna bir yere sahip olan bir şahsiyettir. İbranice isminin anlamı "Allah hükmetti" / "Allah benim hâkimimdir" (God is my judge) olan Danyal Aleyhisselam, Yahuda Krallığı'nın soylu bir ailesinden gelmiş ve Kudüs'ün Babil Kralı Buhtunnasir / Nebukadnezar (Nebuchadnezzar) tarafından işgali sırasında genç yaşta esir alınarak Babil’e götürülmüştür.

Kronolojik Tarihi ve Peygamberlik Süreci

Danyal Aleyhisselam’ın yaşamı, Babil ve sonrasında gelen Pers imparatorluklarının en ihtişamlı dönemlerine tanıklık eder. M.Ö. 606-605 civarında Kudüs’ten sürgün edilen Danyal, Babil sarayında özel bir eğitime tabi tutulmuştur. Üç yıl süren bu eğitim sürecinde Keldanilerin / Babillilerin dilini, edebiyatını ve astronomi ilmini öğrenmiştir. Saraydaki eğitimi sırasında kendisine "Bel’in prensi" / "Bel korusun" (Prince of Bel) anlamına gelen Belteşazzar (Belteshazzar) ismi verilmiştir.

Peygamberlik süreci, hükümdarların rüyalarını tabir etmesiyle başlamıştır. Kral Buhtunnasir’in gördüğü ancak hatırlayamadığı büyük heykel rüyasını, Allah’ın yardımıyla hem hatırlayıp hem de tabir ederek büyük bir ün kazanmıştır. Bu rüya, dünya imparatorluklarının (Babil, Med-Pers, Yunan ve Roma) sırasıyla yükselişini ve en sonunda Tanrı’nın ebedî krallığının kurulacağını müjdeleyen bir kronoloji sunmaktadır. Danyal Aleyhisselam; Buhtunnasir, Belşazzar (Belshazzar), Medli Daryus (Darius the Mede) ve Pers Kralı Kuruş / Kiros (Cyrus) gibi yedi ayrı krala danışmanlık yapmış, devlet kademelerinde en yüksek mevkilere ulaşmıştır.

Kişiliği ve Ahlaki Vasıfları

Danyal Aleyhisselam’ın en belirgin kişilik özelliği, en zor şartlarda dahi inancından ve helal dairesinden taviz vermemesidir. Babil sarayında kendisine sunulan ve dini kurallara uygun olmayan krallık yemeklerini / kral payını (pathbag) reddederek sadece sebze ve su ile beslenmeyi tercih etmiştir. Bu kararlılığı sonucunda diğer gençlerden daha sağlıklı ve bilgili hale gelmesi, sadakatinin ilahî bir mükafatıdır. Alçakgönüllülüğü ile bilinen Danyal Peygamber, kendisine rüya tabiri için gelenlere bu ilmin kendi üstünlüğünden değil, göklerdeki Allah’ın bir lütfu olduğunu vurgulamıştır. Günde üç vakit Kudüs’e yönelerek dua etmeyi alışkanlık haline getirmiş, bu uğurda canını tehlikeye atmaktan çekinmemiştir.

Aslanlar ve Ateşle İmtihanı (Gizemli Hadiseler)

Danyal Aleyhisselam’ın hayatındaki en gizemli ve mucizevi olaylardan biri aslanlar inindeki / çukurundaki (lions' den) imtihanıdır. Kral Daryus döneminde, rakiplerinin kurduğu bir kumpas sonucu, kraldan başkasına dua etmeyi yasaklayan bir ferman çıkarılmış; Danyal Aleyhisselam bu fermana uymayarak Allah’a duaya devam ettiği için aslanlarla dolu bir kuyuya atılmıştır. Ancak Allah, gönderdiği bir melek vasıtasıyla aslanların ağzını bağlamış ve Danyal Aleyhisselam bu kuyudan tek bir yara almadan çıkmıştır.

Bir diğer önemli rivayet ise, Buhtunnasir'in emriyle fırına atılan üç arkadaşı (Hananya, Azarya, Mişayel) ile ilgilidir. Danyal Aleyhisselam’ın bu süreçteki manevi liderliği ve arkadaşlarının ateşten zarar görmeden kurtulmaları, Babil halkı üzerinde derin bir etki bırakmıştır. Bu olayların ana fikri, gerçek kudretin krallarda değil, tek olan Allah’ta olduğudur. Günümüze bakan yönüyle bu kıssalar, toplumsal baskı altında dahi doğru bildiği değerleri savunan ve sabredenlerin sonunda selamete ereceğini öğretir.

Kutsal Kitaplarda ve Yahudi/Hristiyan Geleneğinde Danyal

Kutsal kitaplarda Danyal Aleyhisselam’ın konumu mezhepler arasında farklılık gösterir:

1. Yahudi Geleneği: Yahudi Kutsal Kitabı olan Tanakh’ta Danyal’ın kitabı, "Peygamberler" (Nevi'im) bölümünde değil, "Yazılar" / "Hagiographa" (Ketuvim) bölümünde yer alır. Bunun sebebi, Danyal’ın bir din adamı değil, bir devlet görevlisi / devlet adamı (statesman) olarak görev yapmasıdır.
2. Hristiyan Geleneği: Hristiyanlar Danyal’ı "Büyük Peygamberler"den biri kabul eder. İsa Mesih, Matta İncili’nde ondan "Danyal Peygamber" olarak bahsetmiş ve onun geleceğe dair haberlerini (abomination of desolation / yıkıcı iğrençlik) okunup anlaşılması gereken bir gerçeklik olarak nitelendirmiştir. Hristiyan teolojisinde Danyal’ın "İnsanoğlu" (Son of Man) vizyonu, Mesih’in ikinci gelişinin bir müjdecisi olarak yorumlanır.

İslami Kaynaklar ve Kur'an-ı Kerim

Danyal Aleyhisselam’ın ismi Kur'an-ı Kerim'de doğrudan geçmemektedir. Ancak İslam alimleri ve tarihçileri, peygamberlerin hayatını anlatan "Kısas-ı Enbiya" tarzı eserlerde ona geniş yer ayırmışlardır. Hz. Ömer döneminde Mezopotamya’nın fethi sırasında kabrinin bulunması, İslam tarihindeki en ilginç keşiflerden biridir. Rivayete göre Ebu Musa el-Eş’ari, Susa şehrini aldığında bir odada altın iplerle dokunmuş bir kefen içinde bozulmamış bir ceset bulmuş, parmağındaki aslanlı yüzükten bunun Danyal Aleyhisselam olduğu anlaşılmıştır. Hz. Ali’nin tavsiyesi üzerine cesedin Yahudiler tarafından kaçırılmasını önlemek için nehir yatağına gizlice defnedildiği nakledilir.

Tarsus'taki Gizemli Kabri

Günümüzde Danyal Aleyhisselam’ın kabrinin Türkiye’nin Mersin iline bağlı Tarsus ilçesinde olduğu kabul edilmektedir. 2006 yılında Makam-ı Danyal Camii’nde yapılan kazılarda, yerin yaklaşık 14 metre altında Roma dönemine ait kemerli bir yapı içinde bir lahit bulunmuştur. Bu kabrin üzerinden Tarsus Çayı’nın / Berdan Nehri’nin bir kolunun geçirilmiş olması, cesedi korumak amacıyla yapılan kadim planla örtüşmektedir. Kazılar sırasında Hz. Ömer dönemine ait gümüş sikkelerin bulunması, İslam ordularının kabri yeniden defnettiği rivayetlerini kuvvetlendirmiştir.

Danyal Peygamber’in hayatı, Kudüs’te başlayan bir sürgünün Babil’de bir bilgeliğe, Pers diyarında bir devlet adamlığına ve Tarsus’ta bir berekete dönüşme hikâyesidir. Onun bıraktığı miras, sadece geleceği tahmin eden vizyonlar değil, zorbalık karşısında eğilmeyen bir irade ve Allah’a olan sarsılmaz bir teslimiyettir.

Kaynakça

• DeHaan, M. R. (1947). Daniel the Prophet: 35 Simple Studies in the Book of Daniel. Zondervan.
• Gaebelein, A. C. (1911). The Prophet Daniel: A Key to the Visions and Prophecies. Kregel Publications.
• Haskell, S. N. (1901). The Story of Daniel the Prophet. Review and Herald Pub. Co.
• Johns, R. (2012). The Visions of Daniel the Hebrew Prophet. WestBow Press.
• Pusey, E. B. (1886). Daniel the Prophet: Nine Lectures. Walter Smith.
• Smith, R. P. (1886). Daniel: An Exposition of the Historical Portion of the Writings of the Prophet Daniel. London.
• Zöckler, O. (1869). The Book of the Prophet Daniel: An Exegetical and Doctrinal Commentary. (J. P. Lange, Ed.). Scribner.

" Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın ilmi derinliği, gizemli meselelere yaklaşımı ve insanlığa miras bıraktığı eserlerin mahiyeti nedir? " konusunu ele alırken, öncelikle onun sadece bir tarihsel kişilik değil, aynı zamanda semavi bir hikmetin / bilgeliğin yeryüzündeki temsilcisi olduğunu anlamak icap eder. Hazreti Danyal, milattan önce / M.Ö. 600’lü yıllarda Babil sürgünü sırasında yaşamış, Yahuda Krallığı’nın soylu bir ailesinden gelen ve hem Babil hem de Pers saraylarında en yüksek devlet kademelerinde görev yapmış bir peygamberdir (Haskell, 1901; Johns, 2012).

Danyal Peygamber’in İlmi ve Bilgi Kaynakları

Hazreti Danyal’ın ilmi, iki ana kolda gelişmiştir: Birincisi Babil sarayında aldığı zahiri eğitim, ikincisi ise Allah tarafından kendisine bahşedilen batıni / gizli (esoteric) hikmettir. Babil Kralı Buhtunnasir / Nebukadnezar (Nebuchadnezzar), Kudüs’ü işgal ettikten sonra Daniel ve arkadaşlarını sarayda eğitilmek üzere seçmiştir. Burada üç yıl boyunca Keldanilerin / Babillilerin dilini, edebiyatını ve astronomi ilmini öğrenmiştir (Smith, 1886; Haskell, 1901). Ancak o, bu ilimleri öğrenirken kendi inancından ve helal dairesinden asla taviz vermemiştir. (Önceki yazılarımızda) değindiğimiz üzere, krallık yemeklerini / kral payını (pathbag) reddederek sadece sebze ve su ile beslenmesi, onun ilminin temelinde sarsılmaz bir takva / sakınma olduğunu gösterir (Johns, 2012; Gaebelein, 1911).

Allah, bu sadakati karşılığında ona "rüya tabiri" ve "vizyonları / görüleri (visions) anlama" yeteneği vermiştir (Zöckler, 1869; Smith, 1886). Bu ilim, sadece rüyaları yorumlamak değil, aynı zamanda olayların perde arkasındaki gizemi / esrarı (mystery) çözme yeteneğidir. O, saraydaki kahinlerin / horoscopists ve sihirbazların aciz kaldığı noktalarda, göklerin ilmiyle cevap vererek bilgeliğini kanıtlamıştır (Guarino, 2015; Zöckler, 1869).

Gizem Üzerine Düşünceleri ve "Latter Days / Ahir Zaman" Vizyonu

Hazreti Danyal’ın düşünce dünyasında gizem, insan aklının sınırlarını aşan ancak Allah’ın dilediği kullarına açtığı bir hakikattir. Onun en büyük gizemi, "ahir zaman" (latter days) ve dünya imparatorluklarının akıbeti üzerinedir. " Kral Buhtunnasir’in gördüğü büyük heykel rüyası neyi simgeler? " sorusuna verdiği cevap, tarihin en meşhur kehanetlerinden / ön görülerinden (prophecies) biridir. Altın baş Babil’i, gümüş göğüs Pers’i, tunç gövde Yunan’ı ve demir bacaklar Roma’yı temsil ederken; gökten inen ve heykeli yıkan "taş", Allah’ın ebedi krallığını ve putperestliğin sonunu müjdeler (Johns, 2012; Gaebelein, 1911).

Danyal Aleyhisselam, bu vizyonları gördüğünde büyük bir sarsıntı yaşamış, hatta günlerce hasta yatmıştır (Gaebelein, 1911). Bu durum, ilahî sırların ve geleceğin ağırlığının insan ruhu üzerindeki etkisini gösterir. O, "Kitab Emeth / Hakikat Kitabı" adını verdiği ilahî levhalarda yazılı olanları okumuş ve melek Cebrail / Gabriel vasıtasıyla "yetmiş hafta" gibi kronolojik sırlar hakkında bilgilendirilmiştir (Johns, 2012; Pusey, 1886).

Miras Kalan Eserler: Danyal’ın Kitabı

Hazreti Danyal’dan günümüze kalan en büyük eser, Kutsal Kitap (Bible) içerisinde yer alan "Danyal’ın Kitabı"dır. Bu eser ilginç bir yapıya sahiptir; yarısı İbranice, yarısı ise o dönemin diplomatik dili olan Aramice / Aramaic ile yazılmıştır (Pusey, 1886; Zöckler, 1869).

1. İbranice Bölümler: Daha çok Yahudi halkını ilgilendiren dini ve milli konuları içerir.
2. Aramice Bölümler: İmparatorlukların yükselişi, düşüşü ve Tanrı’nın evrensel hakimiyeti gibi tüm insanlığı ilgilendiren konuları ele alır (Gaebelein, 1911; Johns, 2012).

Bu kitap, "apokaliptik edebiyat" denilen ve gelecekteki gizemli olayları sembollerle anlatan türün öncüsü kabul edilir. İçerisinde aslanlar, ateş fırını ve canavarlar gibi metaforlar / mecazlar (metaphors) barındıran bu eser, aslında her dönemdeki zalim yönetimlere karşı imanın zaferini anlatır (Smith, 1886; Zöckler, 1869).

Aslanlar İni ve Ateşle İmtihan Hikayesi

Hazreti Danyal’ın hayatındaki en etkileyici kıssalardan biri, Kral Daryus döneminde aslanlar inine / çukuruna (lions' den) atılmasıdır. " Danyal’ın aslanlar arasındaki selameti günümüze ne söyler? " sorusunun ana fikri, ihlas ve tevekkülün / Allah’a güvenmenin her türlü maddi tehlikeyi bertaraf edebileceğidir. Rakiplerinin kumpasıyla ölüme mahkûm edilen Danyal, Allah’ın bir meleği vasıtasıyla aslanların ağzını bağlaması sonucu kuyudan tek bir yara almadan çıkmıştır (Haskell, 1901; Guarino, 2015). Bu hadise, günümüzde dahi toplumsal baskılar karşısında inancını savunanlar için büyük bir ders ve teselli kaynağıdır.

Gizemli Kabri ve İslami Kaynaklardaki Yeri

İslami kaynaklarda Danyal Aleyhisselam, "İlm-i Remil"in (kum üzerine işaretler çizerek yapılan bir tür ilim) ve rüya tabirinin kurucusu olarak kabul edilir. Kur'an-ı Kerim'de ismi doğrudan geçmese de, Hazreti Ömer döneminde kabrinin keşfi İslam tarihinde çok özel bir yere sahiptir. (Önceki yazılarımızda) bahsedildiği üzere, Ebu Musa el-Eş’ari, Susa şehrini fethettiğinde bir odada bozulmamış bir beden bulmuş, parmağındaki aslanlı yüzükten onun Danyal Peygamber olduğunu anlamıştır (Pusey, 1886). Hazreti Ali’nin tavsiyesiyle, cesedin çalınmasını önlemek için nehir yatağına gizlice defnedilmiştir. Bugün Tarsus’ta bulunan Makam-ı Danyal Camii’nde yapılan kazılarda, Hz. Ömer dönemine ait sikkelerin ve Roma dönemine ait lahdin bulunması bu rivayeti arkeolojik olarak da desteklemektedir (Johns, 2012; Guarino, 2015).

Hazreti Danyal’ın mirası, sadece tozlu raflardaki bir kitap değil, en karanlık dönemlerde bile hikmetin ve doğruluğun asla sönmeyeceğine dair sarsılmaz bir inanç sistemidir.

Kaynakça

• Gaebelein, A. C. (1911). The Prophet Daniel: A Key to the Visions and Prophecies. Kregel Publications.
• Guarino, G. (2015). The Book of Daniel, the Prophet: Annotated Text and Commentary. CreateSpace.
• Haskell, S. N. (1901). The Story of Daniel the Prophet. Review and Herald Pub. Co.
• Johns, R. (2012). The Visions of Daniel the Hebrew Prophet. WestBow Press.
• Pusey, E. B. (1886). Daniel the Prophet: Nine Lectures. Walter Smith.
• Smith, R. P. (1886). Daniel: An Exposition of the Historical Portion of the Writings of the Prophet Daniel. London.
• Zöckler, O. (1869). The Book of the Prophet Daniel: An Exegetical and Doctrinal Commentary. (J. P. Lange, Ed.). Scribner.

Gizemi

" Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın ilmi derinliği, gizemli meselelere yaklaşımı ve insanlığa miras bıraktığı eserlerin mahiyeti nedir? " konusunu ele alırken, öncelikle onun sadece bir tarihsel kişilik değil, aynı zamanda semavi bir hikmetin / bilgeliğin yeryüzündeki temsilcisi olduğunu anlamak icap eder. Hazreti Danyal, milattan önce / M.Ö. 600’lü yıllarda Babil sürgünü sırasında yaşamış, Yahuda Krallığı’nın soylu bir ailesinden gelen ve hem Babil hem de Pers saraylarında en yüksek devlet kademelerinde görev yapmış bir peygamberdir (Haskell, 1901; Johns, 2012).

Danyal Peygamber’in İlmi ve Bilgi Kaynakları

Hazreti Danyal’ın ilmi, iki ana kolda gelişmiştir: Birincisi Babil sarayında aldığı zahiri eğitim, ikincisi ise Allah tarafından kendisine bahşedilen batıni / gizli (esoteric) hikmettir. Babil Kralı Buhtunnasir / Nebukadnezar (Nebuchadnezzar), Kudüs’ü işgal ettikten sonra Daniel ve arkadaşlarını sarayda eğitilmek üzere seçmiştir. Burada üç yıl boyunca Keldanilerin / Babillilerin dilini, edebiyatını ve astronomi ilmini öğrenmiştir (Smith, 1886; Haskell, 1901). Ancak o, bu ilimleri öğrenirken kendi inancından ve helal dairesinden asla taviz vermemiştir. (Önceki yazılarımızda) değindiğimiz üzere, krallık yemeklerini / kral payını (pathbag) reddederek sadece sebze ve su ile beslenmesi, onun ilminin temelinde sarsılmaz bir takva / sakınma olduğunu gösterir (Johns, 2012; Gaebelein, 1911).

Allah, bu sadakati karşılığında ona "rüya tabiri" ve "vizyonları / görüleri (visions) anlama" yeteneği vermiştir (Zöckler, 1869; Smith, 1886). Bu ilim, sadece rüyaları yorumlamak değil, aynı zamanda olayların perde arkasındaki gizemi / esrarı (mystery) çözme yeteneğidir. O, saraydaki kahinlerin / horoscopists ve sihirbazların aciz kaldığı noktalarda, göklerin ilmiyle cevap vererek bilgeliğini kanıtlamıştır (Guarino, 2015; Zöckler, 1869).

Gizem Üzerine Düşünceleri ve "Latter Days / Ahir Zaman" Vizyonu

Hazreti Danyal’ın düşünce dünyasında gizem, insan aklının sınırlarını aşan ancak Allah’ın dilediği kullarına açtığı bir hakikattir. Onun en büyük gizemi, "ahir zaman" (latter days) ve dünya imparatorluklarının akıbeti üzerinedir. " Kral Buhtunnasir’in gördüğü büyük heykel rüyası neyi simgeler? " sorusuna verdiği cevap, tarihin en meşhur kehanetlerinden / ön görülerinden (prophecies) biridir. Altın baş Babil’i, gümüş göğüs Pers’i, tunç gövde Yunan’ı ve demir bacaklar Roma’yı temsil ederken; gökten inen ve heykeli yıkan "taş", Allah’ın ebedi krallığını ve putperestliğin sonunu müjdeler (Johns, 2012; Gaebelein, 1911).

Danyal Aleyhisselam, bu vizyonları gördüğünde büyük bir sarsıntı yaşamış, hatta günlerce hasta yatmıştır (Gaebelein, 1911). Bu durum, ilahî sırların ve geleceğin ağırlığının insan ruhu üzerindeki etkisini gösterir. O, "Kitab Emeth / Hakikat Kitabı" adını verdiği ilahî levhalarda yazılı olanları okumuş ve melek Cebrail / Gabriel vasıtasıyla "yetmiş hafta" gibi kronolojik sırlar hakkında bilgilendirilmiştir (Johns, 2012; Pusey, 1886).

Miras Kalan Eserler: Danyal’ın Kitabı

Hazreti Danyal’dan günümüze kalan en büyük eser, Kutsal Kitap (Bible) içerisinde yer alan "Danyal’ın Kitabı"dır. Bu eser ilginç bir yapıya sahiptir; yarısı İbranice, yarısı ise o dönemin diplomatik dili olan Aramice / Aramaic ile yazılmıştır (Pusey, 1886; Zöckler, 1869).

1. İbranice Bölümler: Daha çok Yahudi halkını ilgilendiren dini ve milli konuları içerir.
2. Aramice Bölümler: İmparatorlukların yükselişi, düşüşü ve Tanrı’nın evrensel hakimiyeti gibi tüm insanlığı ilgilendiren konuları ele alır (Gaebelein, 1911; Johns, 2012).

Bu kitap, "apokaliptik edebiyat" denilen ve gelecekteki gizemli olayları sembollerle anlatan türün öncüsü kabul edilir. İçerisinde aslanlar, ateş fırını ve canavarlar gibi metaforlar / mecazlar (metaphors) barındıran bu eser, aslında her dönemdeki zalim yönetimlere karşı imanın zaferini anlatır (Smith, 1886; Zöckler, 1869).

Aslanlar İni ve Ateşle İmtihan Hikayesi

Hazreti Danyal’ın hayatındaki en etkileyici kıssalardan biri, Kral Daryus döneminde aslanlar inine / çukuruna (lions' den) atılmasıdır. " Danyal’ın aslanlar arasındaki selameti günümüze ne söyler? " sorusunun ana fikri, ihlas ve tevekkülün / Allah’a güvenmenin her türlü maddi tehlikeyi bertaraf edebileceğidir. Rakiplerinin kumpasıyla ölüme mahkûm edilen Danyal, Allah’ın bir meleği vasıtasıyla aslanların ağzını bağlaması sonucu kuyudan tek bir yara almadan çıkmıştır (Haskell, 1901; Guarino, 2015). Bu hadise, günümüzde dahi toplumsal baskılar karşısında inancını savunanlar için büyük bir ders ve teselli kaynağıdır.

Gizemli Kabri ve İslami Kaynaklardaki Yeri

İslami kaynaklarda Danyal Aleyhisselam, "İlm-i Remil"in (kum üzerine işaretler çizerek yapılan bir tür ilim) ve rüya tabirinin kurucusu olarak kabul edilir. Kur'an-ı Kerim'de ismi doğrudan geçmese de, Hazreti Ömer döneminde kabrinin keşfi İslam tarihinde çok özel bir yere sahiptir. (Önceki yazılarımızda) bahsedildiği üzere, Ebu Musa el-Eş’ari, Susa şehrini fethettiğinde bir odada bozulmamış bir beden bulmuş, parmağındaki aslanlı yüzükten onun Danyal Peygamber olduğunu anlamıştır (Pusey, 1886). Hazreti Ali’nin tavsiyesiyle, cesedin çalınmasını önlemek için nehir yatağına gizlice defnedilmiştir. Bugün Tarsus’ta bulunan Makam-ı Danyal Camii’nde yapılan kazılarda, Hz. Ömer dönemine ait sikkelerin ve Roma dönemine ait lahdin bulunması bu rivayeti arkeolojik olarak da desteklemektedir (Johns, 2012; Guarino, 2015).

Hazreti Danyal’ın mirası, sadece tozlu raflardaki bir kitap değil, en karanlık dönemlerde bile hikmetin ve doğruluğun asla sönmeyeceğine dair sarsılmaz bir inanç sistemidir.

Kaynakça

• Gaebelein, A. C. (1911). The Prophet Daniel: A Key to the Visions and Prophecies. Kregel Publications.
• Guarino, G. (2015). The Book of Daniel, the Prophet: Annotated Text and Commentary. CreateSpace.
• Haskell, S. N. (1901). The Story of Daniel the Prophet. Review and Herald Pub. Co.
• Johns, R. (2012). The Visions of Daniel the Hebrew Prophet. WestBow Press.
• Pusey, E. B. (1886). Daniel the Prophet: Nine Lectures. Walter Smith.
• Smith, R. P. (1886). Daniel: An Exposition of the Historical Portion of the Writings of the Prophet Daniel. London.
• Zöckler, O. (1869). The Book of the Prophet Daniel: An Exegetical and Doctrinal Commentary. (J. P. Lange, Ed.). Scribner.

 

Rüya Tevilinde / Yorumlanmasında (Dream İnterpretation) Usulü

" Danyal peygamberin rüya tevilinde / yorumlanmasında (dream interpretation) kullandığı ilahî usul ve bu ilmin arkasındaki temel dinamikler nelerdir? " sorusu, hem tarihsel hem de teolojik açıdan derin bir incelemeyi gerektirir. (Önceki yazılarımızda) değindiğimiz üzere, Danyal Aleyhisselam’ın rüya tabiri ilmi, Babil sarayındaki kâhinlerin / horoscopists ve sihirbazların kullandığı tekniklerden tamamen farklı, vahiy temelli bir mahiyete sahiptir,.

Rüya Tevilinde Temel Dinamik: İlahî Kaynak ve Tevekkül

Danyal Aleyhisselam’ın rüya yorumlama usulünün en temel dinamiği, bilginin kaynağını nefsinden veya beşerî / insani (human) bir teknikten değil, doğrudan Allah’tan bilmesidir,. Babil Kralı Buhtunnasir / Nebukadnezar (Nebuchadnezzar) rüyasını unuttuğunda ve saraydaki tüm bilge adamlar bu rüyayı hatırlayıp tabir edemediği için ölüme mahkûm edildiğinde, Danyal Aleyhisselam’ın ilk tepkisi zaman istemek ve dua / yakarış (prayer) mekanizmasını işletmek olmuştur,.

Bu usulün temel adımları şu şekildedir:

1. Zaman İsteme ve Sabır: Kralın aceleci kararına karşı hikmetli bir sükûnetle yaklaşarak mühlet istemiştir.
2. Cemaatle Dua: Arkadaşları Hananya, Azarya ve Mişayel ile bir araya gelerek "Babil’de bir dua meclisi" kurmuş ve Allah’ın merhametine / şefkatine (mercy) sığınmışlardır,.
3. Gece Vizyonu / Görü (Night Vision): Allah, sırrı / gizemi (mystery) Danyal’a bir gece rüyasında, sanki kralın gördüğü rüyayı ona yeniden seyrettirerek ifşa etmiştir,.

Sembolizm ve Kronolojik Analiz Usulü

Danyal peygamberin tevil usulünde semboller, dünya tarihinin genel gidişatını ve "ahir zaman" / son günler (latter days) perspektifini içerir,. Kralın gördüğü büyük heykel rüyasında kullandığı dinamikler, malzemenin mahiyetinden / niteliğinden (quality) yola çıkarak bir bozulma / kötüye gidiş (deterioration) kronolojisi sunar,.

• Altın Baş: Mutlak otoriteyi ve Babil’i temsil eder,.
• Gümüş Göğüs ve Kollar: Daha alt seviyedeki Pers imparatorluğunu simgeler,.
• Tunç / Pirinç Karın ve Kalçalar: Yunan hâkimiyetini ifade eder,.
• Demir Bacaklar ve Kil Karışımı Ayak: Roma ve sonrasındaki bölünmüş, zayıf yönetimleri betimler,.

Bu usulde temel mantık, rüyanın sadece bireysel bir mesaj değil, Allah’ın insanlık tarihi üzerindeki egemenliğini / hükümranlığını (sovereignty) gösteren bir "yazılı hakikat" / Kitab Emeth (Scripture of Truth) olmasıdır,.

Ahlaki Dinamik: Alçakgönüllülük ve Tevhid

Danyal Aleyhisselam kralın huzuruna çıktığında, bu ilmin kendi üstün zekâsından değil, "göklerdeki sırları açan Allah"tan olduğunu vurgulamıştır,. Kralın önünde secde etmeyi reddetmesi, onun ilmi ile imanı arasındaki kopmaz bağı simgeler; zira o, bilginin bir emanet olduğunu ve başkasına secde ederse bu nurun / ışığın (light) elinden alınacağını bilmektedir,.

Danyal Peygamber'in Rüyasından Bir Hikâye ve Dersler

Buhtunnasir'in gördüğü, yer ile gök arasını dolduran büyük taşın heykeli yıkması hikâyesinin ana fikri, insan yapısı olan her türlü ihtişamın ve gücün geçici olduğudur,. Heykeli yıkan ve koca bir dağa dönüşen o taş, ilahî adaleti ve sonunda kurulacak olan ebedî krallığı müjdeler,.

• Çıkarılacak Ders: En güçlü hükümdarlar bile rüyalarını hatırlamaktan acizdir; gerçek güç, unutulmuş olanı bilen ve geleceği şekillendiren Allah’ındır,.
• Günümüze Bakan Yüzü: Günümüzde modern insan, teknoloji ve veri analitiği ile geleceği okumaya çalışsa da, Danyal peygamberin usulü bize "manevi sezişin" / içsel görünün (insight) ve ahlaki tutarlılığın, kuru bilgiden üstün olduğunu hatırlatır,. Toplumsal baskılar altında dahi inançtan taviz vermeyenlerin, karmaşık meseleleri çözme yetisiyle ödüllendirileceği gerçeği bugün de geçerlidir.

Kaynakça (APA Stilinde Dipnotlar)

• Carroll, M. D. (2012). Amos: The Prophet and His Oracles. WestBow Press.
• DeHaan, M. R. (1947). Daniel the Prophet: 35 Simple Studies in the Book of Daniel. Zondervan.
• Gaebelein, A. C. (1911). The Prophet Daniel: A Key to the Visions and Prophecies. Kregel Publications.
• Guarino, G. (2015). The Book of Daniel, the Prophet: Annotated Text and Commentary. CreateSpace.
• Haskell, S. N. (1901). The Story of Daniel the Prophet. Review and Herald Pub. Co.
• Johns, R. (2012). The Visions of Daniel the Hebrew Prophet. WestBow Press.
• Pusey, E. B. (1886). Daniel the Prophet: Nine Lectures. Walter Smith.
• Smith, R. P. (1886). Daniel: An Exposition of the Historical Portion of the Writings of the Prophet Daniel. London.
• Zöckler, O. (1869). The Book of the Prophet Daniel: An Exegetical and Doctrinal Commentary. Scribner.

Gizli / Esoteric Bilgileri Deşifre Etme

" Sir Isaac Newton gibi tarihin en büyük bilim insanlarından birinin, Yahudi kadim kaynaklarında saklı olan gizli / esoteric bilgileri deşifre etme çabası ve Hazreti Danyal’ın kehanetlerine yaklaşımı nasıldır? " konusunu en ince detaylarıyla irdelemek, bilim ile inancın kesişim noktasındaki o gizemli / cryptic perdeyi aralamamıza yardımcı olacaktır. (Önceki yazılarımızda) Hazreti Danyal’ın Babil ve Pers saraylarındaki konumuna değinmiştik; ancak Newton’un bu konudaki çalışmaları, meselenin sadece dini bir boyutu olmadığını, aynı zamanda kronolojik ve bilimsel bir hakikat / truth arayışı olduğunu göstermektedir.

Newton’un Kehanet İlmine Yaklaşımı ve Temel Kaynaklar

Sir Isaac Newton, "Daniel'i reddetmek, Hristiyan dinini reddetmektir" / "To reject Daniel is to reject the Christian religion" diyerek bu kitabın önemini en üst perdeden dile getirmiştir (Gaebelein, 1911; Newton, 1733/2021). Newton, ömrünün büyük bir kısmını yer çekimi gibi fizik yasalarına ayırdığı kadar, Kutsal Kitap'taki kronolojik sırları / secret periods çözmeye de adamıştır. Onun 1733 yılında yayımlanan "Observations Upon The Prophecies of Daniel and The Apocalypse of St. John" adlı eseri, bu alandaki en kapsamlı deşifre çalışmalarından biridir (Newton, 1733/2021).

Newton’a göre, Yahudilerin elindeki kadim metinlerin tarihçesi oldukça dramatiktir. Kral Manasse (Manasseh) döneminde "Şeriat Kitabı / Pentateuch" kaybolmuş, ancak yıllar sonra Başrahip Hilkiah tarafından Tapınak’ın yeniden inşası sırasında bulunmuştur (Newton, 1733/2021). Newton bu süreci, bilginin saflığının / purity korunması ve zamanla uğradığı değişimlerin tespiti açısından hayati görür. Özellikle Babil sürgününden dönenlerin, İbranice harfleri Keldani / Chaldee harfleriyle değiştirdiğini, ancak Samaritanların bu metni orijinal harfleriyle koruduğunu belirterek dil bilimsel bir analiz sunar (Newton, 1733/2021).

Gizli Bilgilerin Deşifre Edilmesi: "Kitab Emeth"

Danyal Peygamber’in ilmi, sadece bir rüya yorumculuğu değil, melek Cebrail / Gabriel vasıtasıyla kendisine açılan "Hakikat Yazısı / Kitab Emeth" (Scriptures of Truth) adlı ilahî bir sicile dayanmaktadır (Smith, 1886; Gaebelein, 1911). " Bu 'Hakikat Yazısı' içinde saklanan dünya imparatorluklarının kaderi nasıl bir sistemle anlatılmıştır? " sorusuna Newton, matematiksel bir kesinlikle yaklaşır.

Newton, Danyal’ın gördüğü rüyalardaki sembolleri şu şekilde tasnif etmiştir:

1. Dört Madenden Heykel: Altın, gümüş, tunç ve demir; Babil'den Roma'ya uzanan siyasi gücü temsil eder (Newton, 1733/2021; DeHaan, 1947).
2. Dört Büyük Canavar: Bu canavarlar, yeryüzünde hüküm sürecek olan krallıkları ve bu krallıkların ahlaki / moral karakterlerini simgeler (Newton, 1733/2021).
3. On Boynuz: Roma İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra Avrupa'da ortaya çıkacak olan on krallığı ifade eder (Newton, 1733/2021; Johns, 2012).

Zamanın Gizemi: Yetmiş Hafta Kehaneti

Newton’un en çok üzerinde durduğu ve deşifre ettiği konu "Yetmiş Hafta / Seventy Weeks" kehanetidir. O, bu süreyi sıradan haftalar olarak değil, "yıl-gün" prensibiyle / year-day theory ele alarak, Kudüs’ün yeniden inşasından Mesih’in gelişine kadar olan süreyi saniye saniye hesaplamaya çalışmıştır (Newton, 1733/2021; Haskell, 1901). Newton’a göre bu gizli bilgi, Tanrı’nın insanlık tarihini nasıl bir plan dahilinde yönettiğinin matematiksel kanıtıdır.

" Babil sarayındaki bilge adamların okuyamadığı o gizemli yazı (Mene Mene Tekel Upharsin) aslında neyi fısıldıyordu? " sorusu, Newton’un yorumlarında önemli bir yer tutar. Newton, bu dört kelimenin (Numbered, Numbered, Weighed, Dividing / Sayıldı, Sayıldı, Tartıldı, Bölündü) sadece Belşazzar’ın krallığının sonunu değil, aynı zamanda dünya sistemlerinin de bir gün terazide tartılacağını simgelediğini ifade eder (Newton, 1733/2021; Smith, 1886).

Kehanetlerin Günümüze Bakan Yüzü ve Dersler

Newton, kehanetlerin olaylar yaşanmadan önce tam olarak anlaşılamayacağını, ancak gerçekleştikten sonra Tanrı’nın hükümranlığını / sovereignty kanıtlamak için birer mühür vazifesi göreceğini savunmuştur (Newton, 1733/2021; Pusey, 1886). Bu hikayelerin ana fikri, insanoğlunun inşa ettiği hiçbir maddi gücün (altın, gümüş veya demir) kalıcı olmadığı; sadece manevi hakikate dayalı olan "taş"ın (ilahî krallık) ebedî kalacağıdır.

Bugün modern bilim dünyası Newton’u sadece yer çekimi ile ansa da, onun Danyal üzerine yazdıkları, asıl büyük keşfinin "zamanın ve tarihin ilahî akışı" olduğunu gösterir. Çıkarılacak en büyük ders; bilgeliğin sadece kuru bir veri yığını olmadığı, olayların perde arkasındaki "Hakikat Yazısı"nı okuyabilme feraseti / insight olduğudur.

Kaynakça

• DeHaan, M. R. (1947). Daniel the Prophet: 35 Simple Studies in the Book of Daniel. Zondervan.
• Gaebelein, A. C. (1911). The Prophet Daniel: A Key to the Visions and Prophecies. Kregel Publications.
• Haskell, S. N. (1901). The Story of Daniel the Prophet. Review and Herald Pub. Co.
• Johns, R. (2012). The Visions of Daniel the Hebrew Prophet. WestBow Press.
• Newton, I. (1733/2021). Kutsal Kitap'ın Yorumu (A. Altındal, Çev.). Destek Yayınları.
• Pusey, E. B. (1886). Daniel the Prophet: Nine Lectures. Walter Smith.
• Smith, R. P. (1886). Daniel: An Exposition of the Historical Portion of the Writings of the Prophet Daniel. London.
• Zöckler, O. (1869). The Book of the Prophet Daniel: An Exegetical and Doctrinal Commentary. Scribner.

İsimlerin Gizemi

" Kadim toplumlarda ve siyasi geleneklerde isimlerin, sadece birer çağırma vasıtası değil, bir karakter beyanı ve aidiyet / subjection mührü olduğu gerçeği, Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın hayatında en derin detaylarıyla tezahür etmektedir. " Liderlerin ve seçilmiş gençlerin isimlerinin değiştirilmesi veya Netanyahu gibi modern figürlerin "Bibi" gibi lakapları / nicknames halkla kurulan bağın bir parçası olarak kullanmaları, aslında binlerce yıllık bir "kimlik inşası" ve "meşruiyet devşirme" usulüdür.

İsim Değişimi ve Otorite İlişkisi

Danyal Aleyhisselam, Kudüs’ten Babil’e sürgün edildiğinde, asıl adı olan ve İbranicede "Allah benim hâkimimdir" / "God is my judge" anlamına gelen "Daniel" ismini taşımaktaydı,,. Ancak Babil Kralı Buhtunnasir / Nebukadnezar (Nebuchadnezzar) ve onun baş görevlisi Aşpenaz / Ashpenaz, bu gençlerin öz kimliklerini unutturmak amacıyla onlara putperest tanrılarına atıfta bulunan isimler vermişlerdir,. (Önceki yazılarımızda) ifade ettiğimiz gibi, isim değiştirmek Doğu geleneğinde bir mülkiyet ve hâkimiyet sembolüdür; ismi veren, isimlendirilenin kaderi ve kimliği üzerinde hak iddia eder,.

Danyal’a verilen "Belteşazzar" / "Belteshazzar" ismi, Babil’in baş tanrısı Bel’e atfen "Bel’in prensi" veya "Bel’in koruduğu kişi" manasına gelmekteydi,. Daniel Peygamber’in bu duruma bakışı, ismin bir "etiket" / "label" olduğu, ancak ruhun ve inancın bu etiketten bağımsız kalması gerektiği yönündedir. Nitekim o ve arkadaşları, Babil isimlerini resmiyette taşımak zorunda kalsalar da, kendi aralarındaki sadakati ve Allah’a olan bağlılıklarını (ilmi ve karakteriyle) korumuşlardır,.

Liderlerin İsim Kullanımı ve "Bibi" Lakabı Üzerine Analiz

Günümüz liderlerinin halk arasındaki lakaplarını (Netanyahu’nun "Bibi" lakabını benimsemesi gibi) kullanmaları, aslında kitlesel bir aşinalık / familiarity oluşturma çabasıdır. Danyal Peygamber’in tarihsel süreci incelendiğinde, isimlerin siyasi bir araç olarak kullanımı şu temel dinamiklere dayanır:

1. Asimilasyon ve Kabul: Babil sarayı, Daniel ve arkadaşlarının isimlerini değiştirerek onları "Keldanileştirmeye" / "Chaldeanizing" çalışmıştır,. Bir liderin kendi ismini kısaltması veya sempatik bir lakap kullanması, kitlesel kabulü artırmak için yapılan bir "ters asimilasyon" (liderin halkın diline girmesi) olarak görülebilir.
2. Unvanların Gizemi ve Gücü: Sir Isaac Newton, Kutsal Kitap yorumlarında Daniel'in isimlendirilme sürecini ele alırken, Babil isimlerinin arkasında aslında pagan inançların bir dayatması olduğunu, ancak "Daniel" ismindeki özgün hikmetin bu isimler altında saklı kaldığını belirtir.
3. Daimi Kimlik / Permanent Identity: Daniel Peygamber, kendisine verilen tüm şatafatlı ve pagan unvanlara rağmen, her zaman "Daniel" (Allah’ın hükmü) olarak anılmayı tercih etmiş ve kralın rüyalarını yorumlarken ismini değil, ilmini ön plana çıkarmıştır.

Lider İsimlerinin Değişmesi ve Takma Adlar Hakkındaki İlahî Usul

Danyal Peygamber’in düşünce dünyasında bir ismin değişmesi, eğer Allah tarafından yapılmışsa (İbrahim, Yakup ve Peter örneklerinde olduğu gibi) yeni bir karakter ve görev / mission yüklemesi anlamına gelir. Ancak insan eliyle yapılan değişimler, genellikle bir boyunduruk / yoke altına alma çabasıdır. Netanyahu’nun "Bibi" lakabını bir nevi "marka" / "brand" gibi kullanması, modern siyasetin bir parçasıyken; Daniel Peygamber bize isimlerin (ister saray tarafından verilsin, ister halk tarafından takılsın) geçici olduğunu, aslolanın ilahî terazideki (Tekel) ağırlık olduğunu hatırlatır,.

Newton’un "Daniel’in Kehanetleri Üzerine Gözlemler" adlı eserinde vurguladığı üzere, liderlerin ve krallıkların isimleri tarih boyunca "boynuzlar" ve "canavarlar" gibi sembollerle örtülmüştür; bu durum, liderlerin gerçek yüzlerinin bazen kullandıkları isimlerin / unvanların arkasında gizlendiği / cryptic olduğu gerçeğini açıklar,.

Kıssadan Hisse ve Günümüze Bakan Yüzü

Danyal Aleyhisselam’ın isminin değiştirilmesi hikâyesinin ana fikri, dünyanın size taktığı "etiketlerin" / "labels" sizin kim olduğunuzu belirleyemeyeceğidir. Günümüzde liderlerin kendilerini sevimli lakaplarla veya sert unvanlarla tanımlamaları sadece siyasi birer tercihtir. Daniel Peygamber’in mirası bize öğretir ki, gerçek güç bir ismin popülaritesinde değil, o ismin arkasındaki sarsılmaz dürüstlük ve ilahî hikmettedir. Liderler isimlerini değiştirseler de, tarihin terazisi onları taktıkları adlarla değil, bıraktıkları adaletle tartacaktır.

Danyal Peygamber'in Fiziksel Heybeti ve Bir Karışlık Burun Ölçüsü

" Hazreti Danyal Aleyhisselam'ın Hazreti Ömer (r.a.) döneminde Susa / Şûş şehrinin fethi sırasında bulunan naaşı ve bu naaşın fiziksel özellikleri, kadim insanların vücut yapısı ve peygamberlerin mahiyeti hakkında bizlere gizemli / cryptic ipuçları sunmaktadır. " (Önceki yazılarımızda) Hazreti Danyal’ın tarihî kişiliği ve Babil sürgünündeki bilgeliğine değinmiştik; ancak onun kabrinin keşfi sırasında kaydedilen fiziksel detaylar, insan bedeninin tarihsel gelişimi ve sembolik anlamı açısından oldukça çarpıcıdır.

Danyal Peygamber'in Fiziksel Heybeti ve Bir Karışlık Burun Ölçüsü

İslami kaynaklarda ve ashab-ı kiramın şahitliğinde, Hazreti Danyal’ın naaşı Ebu Musa el-Eş’ari tarafından mühürlü bir odada, havuz gibi oyulmuş bir taş lahdin içinde keşfedilmiştir,,. Onu görenlerin en büyük hayreti, bedeninin normal bir insandan çok daha uzun ve heybetli olmasıydı,. En dikkat çekici detay ise burnunun uzunluğudur; rivayete göre burnu ellerle ölçülmüş ve bir karıştan / span (yaklaşık 20-22 cm) fazla olduğu görülmüştür,,.

Bu durum, eski insanların günümüz insanına nazaran çok daha iri cüsseli / bulky olduğuna dair yaygın inanışı ve kutsal metinlerde geçen "Ad ve Semud" gibi dev cüsseli kavimlerin fiziksel gerçekliğini hatıra getirmektedir. Danyal Aleyhisselam’ın naaşının binlerce yıl geçmesine rağmen bozulmamış olması, kan dolaşımının (şah damarının atması) ve vücut sıcaklığının devam etmesi, peygamberlerin toprak altında çürümediğine dair ilahi kanunun bir tezahürüdür,. Burnun uzunluğu ve bedenin azameti, sadece fiziksel bir ölçü değil, aynı zamanda o dönemdeki peygamberlik ve devlet adamlığı makamının vakarını / dignity simgeleyen bir unsur olarak yorumlanabilir.

Hazreti Musa'nın Asası ve Boyutsal Karşılaştırma

Hazreti Musa’nın asası / staff, hem bir mucize aracı hem de bir hâkimiyet mührü olarak 122 santimetre / cm uzunluğunda, meşe odunundan ve baş kısmında bir budak bulunan bir yapıdadır. Bu ölçü, günümüzde bir yetişkinin bel seviyesinin üzerine çıkan, dayanmaya ve yürürken destek almaya / leaning (Tâ-Hâ Suresi, 18) uygun, fonksiyonel bir boyuttur,.

Asanın boyutunun 1.22 metre olması, onun sadece bir "değnek" değil, bir "asa" (yönetim ve destek aracı) olduğunu tesciller. Tasavvufi açıdan bu asa, nefsin ejderha / dragon gibi olan yıkıcı gücünü kontrol altına alan ilahi iradeyi temsil eder,. Asanın ejdere dönüşmesi, terbiyesiz nefsin yakıcılığını; tekrar asaya dönüp Hazreti Musa’ya hizmet etmesi ise terbiye edilmiş nefsin dervişe / arife hizmetkâr olmasını simgeler,.

Geleneksel Çubuk Boyu (30-40 cm) ve İnsan Bedeni Üzerine Yorum

Günümüzde sihirbazlık / illusion geleneklerinde kullanılan değneklerin (wand) boyu ise genellikle 30 ila 40 santimetre arasındadır. Bu boyutsal fark, asıl ile suret, hakikat ile illüzyon / göz boyama arasındaki keskin çizgiyi gösterir:

1. Hâkimiyet vs. Gösteri: 1.22 metrelik asa, bedenin tüm ağırlığını taşıyan ve toplumlara yön veren bir güç simgesiyken; 30-40 cm’lik değnek, sadece el ayası / palm ile parmak hareketlerine dayalı bir el çabukluğu / sleight of hand aracıdır,.
2. Maneviyat vs. Madde: Hazreti Danyal’ın azametli bedeni ve Hazreti Musa’nın heybetli asası, insan ruhunun ve bedeninin ilahi bir kaynaktan beslendiğinde ne kadar genişleyebileceğini (makrokozmos) fısıldar. 30 cm’lik modern değnekler ise insanın "minyatürleşmiş" / minimized, sadece maddeye ve küçük ölçekli algı oyunlarına hapsolmuş yeni dönem halini yansıtır.

Hikâye ve Günümüze Bakan Yüzü (Ana Fikir)

Hazreti Danyal’ın kabrinin Tarsus’ta beton kanallar ve kanalizasyon karışması sonucu "üzerimdeki çamuru silin" uyarısıyla rüyalara girmesi, günümüz insanının manevi değerlerini "modern kirlilik" altında bıraktığına dair bir derstir,,.

• Çıkarılacak Ders: Fiziksel azamet (bir karışlık burun, devasa beden) ruhsal derinliğin bir zarfıdır. Eğer insan ruhunu terbiye etmezse, elindeki asa (imkân) onu yutan bir yılana dönüşür.
• Günümüze Bakan Yüz: Bugün teknoloji ile devleştiğini sanan insan, aslında ahlaki ve manevi anlamda "cüceleşmektedir." Danyal Peygamber’in heybetli naaşı bizlere, insanın gerçek değerinin fiziksel ölçülerinde değil, ilahi "Hakikat Kitabı / Kitab Emeth" içindeki ağırlığında (Tekel) olduğunu hatırlatır,.

"Şeriat Kitabı" / Pentateuch (Tevrat’ın ilk beş kitabı)

" Kral Manasse (Manasseh) döneminde kaybolan kutsal metinlerin akıbeti ve Başrahip Hilkiah’ın bu metinleri bulma süreci nasıl gelişmiştir? " konusunu en ince detaylarıyla irdelemek, Yahudi tarihinin ve Daniel (Danyal) Peygamber’in beslendiği ilahî kaynakların kökenini anlamak açısından hayati bir öneme sahiptir. Yahuda Kralı Manasse, Tapınak’ın / Mabedin içine yontulmuş bir heykel / suret yerleştirip kutsal avlulara semavi âlemin sakinlerine atfen sunaklar / mezbahlar (altars) inşa ederek büyük bir yozlaşma başlatmıştır. Bu dönemde putperestlik, büyücülük ve cin taifesine başvurma gibi eylemler zirveye ulaşmış, bunun bir neticesi olarak "Şeriat Kitabı" / Pentateuch (Tevrat’ın ilk beş kitabı) uzun yıllar boyunca kayıplara karışmıştır.

Kutsal Metinlerin Keşfi ve Josiah’ın Reformları

Manasse'nin bu büyük kötülüğünün bedeli olarak ülke Asur Kralı Asserhadon tarafından işgal edilmiş ve Manasse esir alınarak Babil’e sürülmüştür. (Önceki yazılarımızda) belirttiğimiz üzere, kutsal metinlerin yokluğu halkın Hak Tanrısız ve rehbersiz kalmasına yol açmıştır. Şeriat Kitabı, Manasse’nin torunu olan Josiah’ın saltanatının on sekizinci yılına kadar gizli kalmış, ancak Başrahip Hilkiah’ın Tapınak’ın yeniden inşası sırasında yaptığı çalışmalar neticesinde tesadüfen / tevafuken bulunmuştur. Kral Josiah, atalarının bu kitaptaki emirlere uymadığı için başlarına gelen felaketleri anlayınca büyük bir keder yaşamış ve kitabın tüm halka okunmasını emrederek Tanrı ile yapılan Kutsal-Sözleşme’nin / Covenant (ahit) yenilenmesini sağlamıştır.

Dillerin ve Yazıların Gizemi

İlginç bir detay olarak, bu Şeriat Kitabı aynı zamanda Samaritanlar / Samiriler tarafından da muhafaza edilmiştir. Asur Kralı’nın Samaria’nın yeni yerleşimcilerine Tanrı’nın yolunu öğretmesi için gönderdiği bir din adamı vasıtasıyla bu metinler onlara ulaşmıştır. Samaritanlar, kendilerine öğretilenlere sadık kalarak Şeriat Kitabı’nı özgün İbranice harfleriyle korumuşlardır. Buna mukabil, (önceki yazılarımızda) değindiğimiz Babil sürgününden dönen iki kavim, bu harfleri Babil’de öğrendikleri Keldani / Chaldee (Kalde) alfabesiyle değiştirmişlerdir. Bu durum, metnin içeriği aynı kalsa da formunun nasıl bir dönüşüm / transformasyon geçirdiğini gösteren gizemli bir dil bilimsel vakadır.

Hikâyenin Ana Fikri ve Günümüze Bakan Yüzü

Kral Josiah’ın kayıp kitabı bulup halkı uyarma çabası, ilahî hakikatin en karanlık dönemlerde bile tamamen yok edilemeyeceğini, bir gün mutlaka gün yüzüne çıkacağını anlatır. Ancak bu kıssanın acı veren tarafı, Josiah’ın dışsal / zahiri reformlarının halkın kalbindeki kökleşmiş putperestliği ve ahlaki çöküşü / dekadansı tam anlamıyla tedavi edememiş olmasıdır.

• Çıkarılacak Dersler: Bir toplumun kutsal metinlere sahip olması, o metinleri sadece okuması veya fiziksel olarak muhafaza etmesi yeterli değildir; asıl olan o yasaların ruhuna nüfuz etmek ve hayatın merkezine almaktır.
• Günümüze Bakan Yüzü: Günümüz dünyasında bilgiye ulaşmak çok kolaylaşmış olsa da tıpkı Josiah dönemindeki gibi insanlar derin manevi hakikatleri hayatlarına tatbik etmek yerine yüzeysel / sığ bir dindarlıkla yetinebilmektedirler. Maddi ihtişamın (altın ve gümüş sunaklar) manevi boşluğu dolduramadığı gerçeği, modern insanın içsel arayışında hala güncelliğini koruyan bir derstir.

İsrail Ve Yahudi Halkının Geleceğine Dair İstihraçları

" Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın İsrail ve Yahudi halkının geleceğine dair istihraçları / çıkarımları (extractions) ve ilahî vahiyle kendisine açılan vizyonlar, sadece bir milletin değil, tüm insanlık tarihinin kronolojik haritasını teşkil eder. " (Önceki yazılarımızda) ifade ettiğimiz üzere, bu kehanetler İsrail halkının Babil sürgününden kurtuluşundan başlayarak, dünya tarihinin sonuna, yani "Eschaton" / "Dünya tarihinin son aşaması" (the end of history) noktasına kadar uzanan geniş bir yelpazeyi kapsar.

Yetmiş Hafta Kehaneti ve Deneme Süreci

Yahudi halkının geleceğine dair en temel istihraç, Daniel 9. bölümde zikredilen "Yetmiş Hafta" / "Seventy Weeks" (şebuim şibim) vizyonudur. Bu kehanete göre, Yahudi halkı ve Kudüs şehri için 490 yıllık [70 x 7] bir "probation period" / "deneme süresi" (trial period) takdir edilmiştir. Bu sürenin amacı; isyanı bitirmek, günaha son vermek, fesadı bağışlatmak ve "everlasting righteousness" / "ebedî doğruluk" (righteousness of the ages) dönemini başlatmaktır.

Bu 490 yıllık süreç üç ana evreye ayrılır:

1. Yedi Hafta (49 Yıl): Kudüs’ün sokaklarının ve hendeklerinin "troublous times" / "sıkıntılı zamanlar" (times of trouble) içinde yeniden inşası.
2. Altmış İki Hafta (434 Yıl): Şehrin inşasından "Messiah the Prince" / "Mesih olan Önder"in (mashiach nagid) gelişine kadar geçen süre.
3. Son Bir Hafta (7 Yıl): Bu hafta, Mesih’in öldürülmesinden / "cut off" (karat) sonra gelen ve "time of the end" / "ahir zaman" (end times) ile irtibatlandırılan en kritik dönemdir.

İsrail’in Geleceğindeki "Vile Person" ve Büyük Çile

Daniel Peygamber’in istihraçlarında, İsrail halkının gelecekte "vile person" / "alçak kişi" (vile person) olarak tanımlanan bir tiran tarafından büyük bir zulme uğrayacağı bildirilir. Tarihsel olarak bu, Yahudi tapınağını kirleten ve kurbanı yasaklayan Antiochos Epiphanes ile tecelli etmişse de, vizyonun asıl hedefi ahir zamanda ortaya çıkacak olan "Antichrist" / "Deccal" (the final enemy) figürüdür.

Gelecekteki bu son yedi yılın ortasında (3.5 yıl sonra), bu tiran kurbanı ve takdimeleri durduracak, tapınağa "abomination of desolation" / "yıkıcı iğrençlik" (shiqqus meshomem) kuracaktır. Bu dönem, İsrail halkı için "time of distress" / "büyük sıkıntı zamanı" (time of trouble) olarak adlandırılır ve bu çilenin benzerinin dünya tarihinde görülmediği vurgulanır.

İshak ve İsmail Oğulları Arasındaki Çatışma

Daniel Peygamber'in vizyonlarında, İsrail halkının (İshak soyu) "King of the South" / "Güney Kralı" (Mısır/Arap bloğu) ve "King of the North" / "Kuzey Kralı" (Suriye/Türkiye/Gog hattı) arasındaki büyük çatışmaların ortasında kalacağı belirtilir. "Beautiful Land" / "Güzel Ülke" (Filistin) bu savaşların ana sahnesi olacak, ancak sonunda "Michael" / "Mikaîl" adlı yüce melek İsrail halkını korumak için ayağa kalkacaktır.

Sir Isaac Newton’un Deşifre Çalışmaları

Sir Isaac Newton, Daniel’in bu kronolojik istihraçlarını matematiksel birer denklem olarak ele almıştır [Newton, 1733/2021; 1105]. Newton’a göre, Yahudilerin elindeki kadim metinlerde saklanan "gün" ifadeleri aslında "yıl" olarak okunmalıdır (day-year principle) [Newton, 1733/2021; 494]. Newton, Daniel’in "2300 akşam ve sabah" ile "1290" ve "1335" gün kehanetlerini kullanarak, İsrail’in yeniden bir ulus olacağı ve Mesih’in krallığının kurulacağı tarihleri hesaplamaya çalışmıştır [Newton, 1733/2021; 26]. Newton, bu kehanetlerin ancak "ahir zamanda" olaylar gerçekleştikçe tam olarak anlaşılabileceğine inanıyordu [Newton, 1733/2021; 304, 317].

Üç Genç ve Ateş Fırını Hikâyesi (Ana Fikir ve Dersler)

Daniel Peygamber’in arkadaşlarının (Hananya, Azarya, Mişayel) Babil kralı tarafından ateşe atılması ancak yanmadan kurtulmaları kıssası, İsrail halkının tarih boyunca geçeceği "fiery furnace of affliction" / "çileli ateş fırını" (furnace of affliction) sürecinin bir sembolüdür.

• Ana Fikir: İlahî sadakat, dünyevi kralların en büyük zulmünden (ateşten) daha güçlüdür.
• Çıkarılacak Ders: En zor şartlarda dahi dini kimliğinden taviz vermeyen azınlık bir grup (remnant / kalan azınlık), sonunda ilahî bir el tarafından kurtarılacaktır.
• Günümüze Bakan Yüzü: Modern dünyada toplumsal ve ideolojik "ateşler" (baskılar) karşısında inancını koruyanların, tıpkı o üç genç gibi manevi bir selamet içinde kalacağı gerçeği, Daniel'in miras bıraktığı en büyük tesellidir.

Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın ilahî vahiyle ulaştığı isihraçlar / çıkarımlar (extractions), insanlık tarihinin akıbetini ve yeryüzüne gelecek olan nihai kurtarıcıyı müjdeleyen birer harita mahiyetindedir. Onun "ahir zaman" / son günler (latter days) üzerine yoğunlaşan ilmi, dünya imparatorluklarının çöküşünü ve ardından kurulacak ebedî bir adaleti haber verir,.

Hazreti Danyal’ın Kayıp ve Mühürlenmiş Yazıları

" Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın ilahî vahiyle kaleme aldığı ancak zamanın perdeleri arkasında mühürlenen yazıları ve insanlığa veda mahiyetindeki en son sözleri nelerdir? " konusunu en ince detaylarıyla irdelemek, hem tarihsel hem de gizemli / cryptic bir hakikat arayışını beraberinde getirir. (Önceki yazılarımızda) Hazreti Danyal’ın Babil sarayındaki bilgeliğine ve rüya tabirindeki usulüne değinmiştik; ancak onun bizzat kaleme aldığı metinlerin akıbeti ve vasiyeti, "ahir zaman" / son günler (latter days) perspektifinde özel bir önem arz eder (Haskell, 1901; Gaebelein, 1911).

Hazreti Danyal’ın Kayıp ve Mühürlenmiş Yazıları

Hazreti Danyal’ın ilmi, sadece bugün elimizde bulunan metinlerle sınırlı değildir. Kaynaklar, onun gördüğü vizyonları / görüleri (visions) bizzat parşömenlere / scrolls kaydettiğini, ancak bu yazıların büyük bir kısmının ilahî bir emirle "gizlendiğini" belirtir (Johns, 2012; Haskell, 1901).

1. Mühürlenen Kitap Deneyimi: Hazreti Danyal’a vahiylerini tamamladığında melek tarafından şu talimat verilmiştir: "Ey Danyal, bu sözleri kapat ve mühürle; ta ki son vakte / ahir zamana kadar" (Daniel 12:4). Bu durum, onun yazılarının bir kısmının sadece fiziksel olarak değil, manevi bir perde ile de saklandığını; yani anlamının ancak belirlenen vakit geldiğinde "bilginin artmasıyla" / knowledge shall be increased anlaşılacağını gösterir (Haskell, 1901; Gaebelein, 1911).
2. Kitab Emeth / Hakikat Yazısı: Melek Cebrail / Gabriel, Danyal Aleyhisselam’a "Hakikat Yazısı"nda / Kitab Emeth (Scripture of Truth) neler not edildiğini bildireceğini söylemiştir (Daniel 10:21). Bu metin, yeryüzündeki krallıkların kaderinin ve ilahî iradenin önceden yazıldığı semavi bir sicildir. Hazreti Danyal’ın bu kaynaktan aktardığı bilgilerin bir kısmı, tarih boyunca farklı derleyiciler ve redaktörler / düzeltmenler (editors) tarafından bir araya getirilmiştir (Johns, 2012; Smith, 1886).
3. Qumran ve El Yazmalarındaki Kanıtlar: 1947 yılında Ölü Deniz / Dead Sea yakınlarında bulunan tomarlar, Hazreti Danyal’ın metinlerinin tarih boyunca nasıl titizlikle korunduğunu, ancak bazı fragmanların / parçaların (fragments) eksik olduğunu kanıtlamıştır. Bu keşifler, modern eleştirmenlerin "Maccabean teorisi" / "Daniel kitabı sonradan yazıldı" iddiasına büyük bir darbe vurmuş ve metinlerin antik dönemden beri var olduğunu teyit etmiştir (Johns, 2012; Guarino, 2015).

İnsanlığa Veda: En Son Sözleri ve Vasiyeti

Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın dünya hayatındaki misyonunu tamamladığına dair en çarpıcı ve en son ilahî hitap, Daniel kitabının finalinde yer alır. Bu sözler, hem bir teselli hem de bir görevlendirme mahiyetindedir:

" "Sen ise son gelene kadar kendi yoluna git / go thy way till the end be. Çünkü sen rahata kavuşacak / thou shalt rest ve günlerin sonunda kendi nasibine / lot (mirasına) kalkacaksın." " (Daniel 12:13).

Bu son sözlerin derinliği şu üç noktada toplanır:

• Kendi Yoluna Git: Bu ifade, bir peygamberin vazifesini yapıp huzur içinde ilahî takdiri beklemesini simgeler.
• Rahata Kavuşmak: Ölümün bir yok oluş değil, dünya sürgününden sonra gerçek bir dinlenme / rest olduğu gerçeğini vurgular (Haskell, 1901).
• Nasibine / Payına Kalkmak: Burada "kıyamet günündeki diriliş" / resurrection müjdelenmiştir. Hazreti Danyal’ın son nefesinde dahi "ahir zaman"da tekrar uyanacağı ve kendi yerini alacağı bildirilmiştir (Gaebelein, 1911; Johns, 2012).

Tarsus’taki Gizem: "Üzerimdeki Çamuru Silin" Hikâyesi

(Önceki yazılarımızda) değindiğimiz gibi, Hazreti Danyal’ın kabrinin Tarsus’ta bulunma süreci, modern zamanlarda yaşanan gizemli bir olayla tekrar gündeme gelmiştir. 2006 yılı öncesinde, kabrin üzerinden kanalizasyon ve kirli suların geçtiği bir dönemde, bölgedeki bazı hikmet sahibi insanların rüyalarına giren Danyal Aleyhisselam’ın, "Evladım, üzerimdeki çamuru temizleyin" dediği rivayet edilir.

• Ana Fikir: Bu olay, peygamberlerin ve manevi değerlerin maddi veya manevi kirlilikle örtülemeyeceğini, hakikatin her zaman bir yol bulup yüzeye çıkacağını anlatır.
• Çıkarılacak Dersler: Geçmişin bilgeliğine ve kutsal emanetlere hürmetsizlik, toplumsal bir bereketsizlik getirir. Hazreti Danyal’ın bereketiyle Tarsus’a gelmesi gibi, onun kabrinin temizlenmesi ve restore edilmesi de bir iade-i itibardır.
• Günümüze Bakan Yüzü: Bugün bilgiye / knowledge hırsla sahip olmaya çalışan insanoğlu, Hazreti Danyal’ın mühürlü kitapları gibi, bazı sırların ancak ahlaki arınma ve "çamurdan temizlenme" ile açılabileceğini anlamalıdır. Maddi hırslar içinde kaybolan toplumlar, Danyal peygamberin "kendi yoluna git" nasihatindeki o vakar ve teslimiyeti örnek almalıdır (Johns, 2012; Haskell, 1901).

Danyal Peygamber’in mirası, sadece yazılı metinler değil, "Hakikat Yazısı"na olan sarsılmaz güvendir. Onun mühürlediği sırlar, vakti geldiğinde bilge olanlar / the wise tarafından okunmaya devam edecektir (Gaebelein, 1911).

Gelecek Olan Kurtarıcı ve İlahî Krallık

" Hazreti Danyal’ın rüyalarında gördüğü 'gökten düşen kaya' / smiting stone hangi kurtarıcıyı müjdelemektedir? " konusunu en ince detaylarıyla irdelemek, onun peygamberlik vizyonunun temelini anlamamıza kapı aralar. (Önceki yazılarımızda) Babil Kralı Buhtunnasir’in / Nebukadnezar (Nebuchadnezzar) rüyasındaki devasa heykelden bahsetmiştik. Bu heykelin altın, gümüş, tunç / bronze ve demir / iron kısımları sırasıyla Babil, Med-Pers, Yunan ve Roma imparatorluklarını simgelemektedir,,. Ancak bu isihracın en gizemli / cryptic noktası, insan eli değmeden dağdan kesilip gelen ve heykelin demir-kil karışımı ayaklarına vurarak tüm yapıyı un ufak eden o gizemli kayadır,,.

Gelecek Olan Kurtarıcı ve İlahî Krallık

Hazreti Danyal’ın teviline / yorumuna göre bu kaya, Allah’ın yeryüzünde kuracağı ve asla yıkılmayacak olan ebedî krallığı temsil eder,. Hristiyan teolojisinde bu "kaya", İsa Mesih’in ikinci gelişi / second advent olarak kabul edilirken, İslam kaynaklarındaki bazı yorumlarda bu kaya, putları yerle bir edecek olan son peygamber Hazreti Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm’ı ve onun getirdiği dini müjdelemektedir,,. Bu kaya / rock, dünya sistemlerinin kof ihtişamını parçalayıp yerle gök arasını dolduran bir dağa dönüşür; bu da hakikatin tüm yeryüzünü kuşatacağı anlamına gelir,.

İnsanoğlu / Son of Man Vizyonu

Danyal Aleyhisselam’ın bir diğer önemli isihracı ise "İnsanoğlu" / "Son of Man" vizyonudur,. Peygamber, gece rüyasında göğün bulutlarıyla gelen ve kendisine evrensel bir egemenlik / sovereignty verilen bir şahsiyet görmüştür,. Bu vizyonda "Kadim Günler" / "Ancient of Days" olarak vasıflandırılan Cenab-ı Hakk’ın huzuruna çıkarılan bu kurtarıcı figür, tüm milletlerin ve dillerin kendisine hizmet edeceği bir saltanatın varisidir,.

Yetmiş Hafta ve Mesih’in Gelişi

Peygamberin en detaylı kronolojik isihracı ise "Yetmiş Hafta" / "Seventy Weeks" kehanetidir,. Melek Cebrail / Gabriel vasıtasıyla iletilen bu bilgiye göre, Kudüs’ün yeniden inşasından başlayarak "Mesih"in / Anointed One gelişine ve kurban edilmesine / cut off kadar geçecek olan süre tam olarak belirlenmiştir,. (Önceki yazılarımızda) belirttiğimiz üzere bu süre 490 yıllık bir periyodu kapsamaktadır ve bu isihraç, Mesih’in geliş zamanını matematiksel bir kesinlikle ortaya koymuştur,,.

Heykeli Yıkan Kaya Hikâyesi ve Ana Fikri

Hazreti Danyal’ın rüya tabirindeki meşhur heykel ve kaya hadisesinin ana fikri, beşerî / insani güçlerin ne kadar azametli görünürse görünsün, ilahî irade karşısında "yaz harmanındaki saman ufağı" / "chaff on a summer threshing floor" gibi dağılıp gitmeye mahkûm olduğudur,.

• Çıkarılacak Dersler: Gerçek ve kalıcı olan güç, maddiyatın (altın, gümüş, demir) parıltısında değil, maneviyatın sarsılmaz kayasındadır. İnsanlık tarihi, zalim güçlerin değil, Allah’ın tayin ettiği adaletin zaferiyle sonuçlanacaktır.
• Günümüze Bakan Yüzü: Günümüzde modern sistemler kendilerini heybetli birer heykel gibi yıkılmaz sanabilirler. Ancak Hazreti Danyal’ın isihracı bize hatırlatır ki, ahlaki ve manevi temelden (demir ile kilin uyuşmazlığı gibi) yoksun olan her yapı, beklenmedik bir anda sarsılmaya ve yıkılmaya mahkûmdur,. Gerçek kurtuluş, bu geçici parıltılara değil, ebedî hakikate / Kitab Emeth ram / boyun eğmek (submission) ile mümkündür.

Hazreti Danyal, bu isihraçların ardından büyük bir sarsıntı geçirmiş ve günlerce hasta yatmıştır,. Bu durum, gayb / görülmeyen (unseen) alemin sırlarına vakıf olmanın ve insanlığın ağır kaderini omuzlamanın manevi bir bedeli olduğunu göstermektedir.

Kıyamet İlmi / Eschatology

Hazreti Danyal Aleyhisselam, semavi geleneklerde kıyamet ilminin / eschatology ve "ahir zaman" / end times vizyonlarının kurucu şahsiyetlerinden biri olarak kabul edilir. Onun istihraçları / çıkarımları (extractions), dünya tarihinin siyasi akışını ilahî bir takvimle birleştirerek, insanlığın nihai kaderine dair en ince detayları sunar. (Önceki yazılarımızda) onun bilgeliği ve rüya tabiri usulüne değinmiştik; ancak kıyamet üzerindeki ilmi, sadece bir dönemi değil, "vakitlerin sonu"na kadar uzanan bir kronolojiyi kapsar.

" Danyal peygamberin rüyasında gördüğü 'gökten düşen taş' / smiting stone neyi müjdelemektedir? "

Danyal Aleyhisselam’ın kıyamet istihraçlarının temelini, Babil Kralı Buhtunnasir’in gördüğü devasa heykel rüyası oluşturur. Bu heykelin altın başı Babil'i, gümüş göğsü Pers'i, tunç gövdesi Yunan'ı ve demir bacakları Roma imparatorluğunu temsil ederken, demir ve kilden oluşan ayaklar dünya tarihinin son evresindeki bölünmüşlüğü simgeler. İstihracın en gizemli / cryptic noktası, insan eli değmeden dağdan kesilip gelen ve heykeli parçalayan o gizemli kayadır. Bu kaya, beşerî / insani krallıkların son bulup Allah’ın ebedî hükümranlığının / sovereignty başlayacağı kıyamet sürecini ve bu süreci müjdeleyen son peygamberi ifade eder.

" Kıyamet sürecinde ortaya çıkacak olan 'Küçük Boynuz' / Little Horn ve tiranlığın mahiyeti nedir? "

Danyal Aleyhisselam’ın en dehşet verici vizyonlarından biri, Roma’nın mirası üzerine yükselecek olan on krallık arasından çıkan "Küçük Boynuz"dur. Bu figür, kıyamet alametlerinin en büyüğü olan Antichrist / Deccal olarak yorumlanır. Bu tiranın özellikleri şunlardır:

1. İlahî Yasayı Hedef Alması: Vakitleri ve yasaları / laws değiştirmeye yeltenecek, Allah’ın azizlerine / saints zulmedecektir.
2. Kurbanın Durdurulması: Mabetteki ibadeti yasaklayıp "yıkıcı iğrençliği" / abomination of desolation kuracaktır.
3. Sınırlı Süre: Bu tiranın hükmü, "bir vakit, vakitler ve yarım vakit" / a time, times, and a half (yani üç buçuk yıl / 1260 gün) ile sınırlandırılmıştır.

" Vakitlerin gizemi: 1260, 1290 ve 1335 sayıları neyi ifade eder? "

Danyal Aleyhisselam’ın istihraçlarındaki sayılar, kıyamet kronolojisinin şifrelerini / codes barındırır.

• 1260 Gün: Deccal’in en şiddetli zulüm dönemini ve Kudüs’ün tazyik altında kalacağı üç buçuk yıllık süreci temsil eder.
• 1290 Gün: İbadetin durdurulmasından itibaren geçen ve arınma sürecini kapsayan bir ek süredir.
• 1335 Gün: Bu sayıya kadar sabredenlerin selamete ve Mesih’in / Messiah bereketine ereceği müjdelenmiştir. Sir Isaac Newton gibi bilginler, bu sayıları deşifre ederken "gün-yıl" prensibini / day-year principle kullanarak tarihin sonuna dair matematiksel hesaplamalar yapmaya çalışmışlardır [1733/2021; 494].

Not: 1335 Hicri yılı, Miladi takvimde yaklaşık olarak 1917-1918 yıllarına denk gelir, çünkü Hicri aylar daha kısa olduğu için her yıl biraz öne kayar; genellikle 1335'in başları 1917'nin sonlarına, sonları ise 1918'in başlarına karşılık gelir, bu da içinde bulunduğu dönemi belirtir. 

" Diriliş ve Büyük Mahkeme: Tozdan uyananlar "

Kıyamet vizyonu, sadece yıkımı değil, büyük dirilişi / resurrection da kapsar. Danyal Aleyhisselam, yerin tozunda uyuyanların / those who sleep in the dust uyanacağını; bazılarının ebedî hayata, bazılarının ise ebedî utanca / contempt uyanacağını haber vermiştir. Bilge olanların gökyüzünün parıltısı, insanları doğruluğa sevk edenlerin ise yıldızlar gibi sonsuza dek parlayacağı bildirilmiştir. Bu süreç, "Kadim Günler" / Ancient of Days olan Cenab-ı Hakk’ın mahkemeyi kurması ve kitapların açılmasıyla nihayete erer.

Heykeli Yıkan Taş Kıssası ve Dersleri

Buhtunnasir'in gördüğü, yer ile gök arasını dolduran büyük taşın altın, gümüş ve demirden müteşekkil heykeli yıkması hikâyesinin ana fikri şudur: Beşerî güç ne kadar heybetli görünürse görünsün, ilahî adalet karşısında "yaz harmanındaki saman ufağı" / chaff gibi savrulmaya mahkûmdur.

• Çıkarılacak Dersler: Gerçek güç maddiyatta (altın/gümüş) değil, maneviyattadır. Dünya saltanatı gelip geçicidir; kalıcı olan sadece Allah’ın kuracağı adalet krallığıdır.
• Günümüze Bakan Yüzü: Modern dünya, tıpkı o heykel gibi teknolojik ve askeri gücüyle devleştiğini sanmaktadır. Ancak ahlaki ve manevi temelden (demir ile kilin uyumsuzluğu gibi) yoksun olan sistemler, en zayıf noktalarından (ayaklarından) alınan bir darbe ile yıkılacaktır. "Ahir zaman" / latter days belirtisi olarak bilginin artması ve insanların hızla bir yerden bir yere gitmesi (run to and fro), günümüzün dijital ve ulaşım hızını binlerce yıl önceden işaret etmektedir.

Danyal Aleyhisselam’ın bu istihraçları, inananlar için bir korku değil, karanlığın sonunda doğacak olan büyük ışığın / light müjdesidir.

İsrailoğullarına Yaptığı Uyarılar

" Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın ilahî vahiyler ışığında İsrailoğullarına yaptığı uyarılar, kavmin bu uyarılara karşı sergilediği lakayıt / ilgisiz tutum ve bunun neticesinde tecelli eden tarihî kırılmalar, beşeriyet tarihinin en ibretlik sayfalarını teşkil eder. " (Önceki yazılarımızda) değindiğimiz üzere, İsrailoğullarının seçilmiş bir kavim olarak sahip oldukları sorumluluklar, bizzat Allah tarafından tayin edilen yasalarla belirlenmişti; ancak bu yasaların ihlali, beraberinde büyük bir inkıraz / çöküş (decadence) ve çileli bir sürgün sürecini getirmiştir (Johns, 2012; Smith, 1886).

İsrailoğullarına Yapılan Uyarılar ve Yasaklanan Hususlar

Hazreti Danyal ve ondan önceki peygamberlerin (İşaya ve Yeremya gibi) kavme en büyük uyarısı, ahde vefa / sözleşmeye sadakat (fidelity to covenant) göstermeleri üzerinedir (Gaebelein, 1911). Kaynaklarımıza göre kavme kesin olarak yasaklanan ve yapmamaları istenen temel hususlar şunlardır:

1. Şeriatın ve Sözleşmenin Terki: Allah, Musa Aleyhisselam vasıtasıyla kavme yasalar ve emirler vermişti; ancak onlar bu yasaları görmezden gelerek kendi arzularına göre yaşamaya başlamışlardır (Cho, 1990).
2. Putperestlik ve Dinî Bağdaştırmacılık / Syncretism: En kesin emir "Benden başka ilahın olmayacak" (Exodus 20:3) iken, kavim Kenan tanrıları olan Baal ve Aşera’ya (Baals and Asherahs) taparak ruhani bir zina / manevi sapkınlık (spiritual adultery) işlemiştir (Cho, 1990; Johns, 2012).
3. Sebt Yılı / Sabbatic Year İhlali: Belki de ekonomik açıdan en ağır gelen imtihan, toprağın her yedi yılda bir nadasa / dinlenmeye (fallow) bırakılması emriydi. İsrailoğulları açgözlülük / covetousness nedeniyle 490 yıl boyunca bu emri bir kez bile yerine getirmemiş, toprağın hakkı olan dinlenme yıllarını gasp etmişlerdir (Ironside, 1911).

Kavmin Tutmadığı Sözler ve Çekilen Sıkıntılar

İsrailoğulları her ne kadar Sina Dağı'nda "Rabbin söylediği her şeyi yapacağız" diye söz vermiş olsalar da, bu taahhütleri samimiyetten yoksundu (Johns, 2012). (Önceki yazılarımızda) ifade edildiği gibi, bu itaatsizliğin bedeli olarak Yahuda Krallığı, Babil Kralı Buhtunnasir / Nebukadnezar (Nebuchadnezzar) tarafından yıkılmış, mabet / temple yağmalanmış ve halk 70 yıl sürecek olan Babil sürgününe / diaspora mahkûm edilmiştir (Haskell, 1901; Ironside, 1911).

Danyal Aleyhisselam’ın vizyonlarına göre kavmin çekeceği sıkıntılar sürgünle sınırlı kalmamıştır:

• Deneme Süreci / Probation Period: Kavme tövbe etmeleri için verilen 490 yıllık (yetmiş hafta) süre boyunca; Pers, Yunan ve Mısır hâkimiyeti altında baskı görmüşlerdir (Johns, 2012; Gaebelein, 1911).
• Büyük Sıkıntı / Great Tribulation: Özellikle ahir zamanda / son günlerde (end times), İsrailoğullarının "Küçük Boynuz" / Deccal (Little Horn / Antichrist) tarafından daha önce dünya tarihinde görülmemiş bir zulme / affliction maruz kalacağı bildirilmiştir (Gaebelein, 1911; Smith, 1886).

Devlet Kurma ve Altın Çağ Düşüncesi

İsrailoğullarının bir devlet kurup "Altın Çağ" yaşayıp yaşamayacakları meselesi, Danyal Aleyhisselam’ın rüyalarında iki farklı şekilde tezahür eder:

1. Beşerî ve Sahte Devlet: (Önceki yazılarımızda) belirtildiği üzere, kavmin kendi çabalarıyla ve inançsızlık / unbelief içinde kuracakları devlet, aslında Deccal ile yapılacak olan yedi yıllık bir sahte anlaşma / covenant ile başlar (Gaebelein, 1911). Bu dönem bir refah vaat etse de, haftanın tam ortasında Deccal’in ihanetiyle büyük bir yıkıma dönüşecektir (Cho, 1990).
2. İlahî Altın Çağ / Bin Yıl (Millennium): Gerçek Altın Çağ, beşerî imparatorlukları temsil eden o devasa heykelin gökten gelen bir kaya / smiting stone vasıtasıyla yıkılmasından sonra başlayacaktır (Smith, 1886; Gaebelein, 1911). Bu kaya, Mesih’in / Messiah ikinci gelişini temsil eder ve ancak o zaman yeryüzünde adaletin hüküm sürdüğü, "İnsanoğlu"na (Son of Man) verilen ve asla yıkılmayacak olan ebedî krallık kurulacaktır (Guarino, 2015; Johns, 2012).

Hazreti Danyal’ın Kavmin Geleceği Hakkındaki Düşünceleri

Hazreti Danyal, kavminin gelecekteki isyanlarını ve bu isyanlar neticesinde uğrayacakları yıkımları bizzat müşahede / gözlemlediğinde derin bir hüzne gark olmuştur. Vizyonların ağırlığı nedeniyle günlerce hasta yatmış ve benzinin solduğu / pale face rivayet edilmiştir (Gaebelein, 1911; Cho, 1990). Onun düşüncesinde kurtuluş, sadece fiziksel olarak toprağa dönmek değil; kalp ile Allah’a dönmek ve takva / sakınma dairesine girmektir (Johns, 2012).

Bir Hikâye: Babil’de Bir Dua Meclisi

Buhtunnasir'in emriyle aslanlar inine atılan Danyal Aleyhisselam’ın hikâyesinin ana fikri, maddî gücün manevî hakikat karşısındaki acziyetidir (Haskell, 1901). Kavmi büyük bir ümitsizlik içindeyken o, aslanların arasında dahi sadece Allah’a tevekkül / güvenmiş ve tek bir yara almadan kurtulmuştur (Guarino, 2015).

• Çıkarılacak Dersler: Gerçek özgürlük, fiziksel esaretin bitmesi değil, nefsin ve batıl inançların esaretinden kurtulmaktır. Bir toplum, ilahî yasayı ihlal ederek elde ettiği maddî refahla kalıcı bir saadet kuramaz.
• Günümüze Bakan Yüzü: Bugün modern dünya, teknolojik ve askerî güçlerle yıkılmaz bir "heykel" inşa ettiğini sanmaktadır. Ancak Danyal Aleyhisselam’ın uyarısı hala geçerlidir: Ahlakî ve manevî temelden (demir ile kilin uyuşmazlığı gibi) yoksun olan her sistem, en zayıf noktasından alınacak bir darbe ile toz duman olmaya mahkûmdur (Smith, 1886).

Gökten Düşen Kaya ve İslam'ın Cihanşümul / Evrensel Geleceği

" Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın ilahî vahiyle yoğrulmuş olan kehanetlerinde, ahir zaman peygamberine / son zaman peygamberine (the final prophet) ve İslam’ın yeryüzündeki manevi hükümranlığına / egemenliğine (sovereignty) dair saklanan sırlar nelerdir? " konusunu en ince detaylarıyla irdelemek, kadim metinlerin deşifre edilmesi / şifresinin çözülmesi (deciphering) açısından hayati bir öneme sahiptir. (Önceki yazılarımızda) Hazreti Danyal’ın Babil sarayındaki bilgeliğinden ve rüya tevilindeki / yorumundaki (interpretation) eşsiz usulünden bahsetmiştik; ancak onun asıl hayret uyandıran ilmi, kendisinden yüzyıllar sonra gelecek olan "Ümmet-i Muhammed"i bizzat müjdelemesidir.

Gökten Düşen Kaya ve İslam'ın Cihanşümul / Evrensel Geleceği

Hazreti Danyal’ın, Kral Buhtunnasir’in / Nebukadnezar’ın (Nebuchadnezzar) unuttuğu rüyayı ona hatırlatırken kullandığı sembolizm, İslam tarihinin en büyük müjdelerinden birini barındırır. Kralın gördüğü azametli heykelin altın, gümüş, bakır / bronze ve demir / iron bölümleri dünya imparatorluklarını simgelerken; insan eli değmeden dağdan kopup gelen ve bu heykeli yerle bir eden o "gizemli kaya" / smiting stone, doğrudan ahir zamanda gelecek olan Peygamberi ve onun getireceği ilahî kitabı / Kur’an-ı Kerim’i işaret etmektedir.

Araştırmacıların ve İslam alimlerinin bu vizyon üzerindeki tefsirlerine / yorumlarına (commentaries) göre, heykeli parçalayan ve ardından bütün yeryüzünü kaplayan koca bir dağa dönüşen o taş, putperestliği ve beşerî / insani zulüm sistemlerini yıkan İslam’ın galibiyetini temsil eder. Bu kaya, hiçbir beşerî müdahale olmadan, yani tamamen ilahî bir takdirle / destiny ortaya çıkmış ve "ahir zamanda bütün dünyaya hükmedecek olan peygamberi" müjdelemiştir.

Hazreti Danyal'ın Ümmet-i Muhammed Sevdası ve Duası

İslami kaynaklarda ve kadim rivayetlerde Hazreti Danyal’ın sadece geleceği haber vermekle kalmadığı, aynı zamanda bu kutlu ümmetin bir parçası olmak için Allah’a yakardığı / yalvardığı (supplication) nakledilir. Hazreti Danyal, kendisine gösterilen vizyonlarda Hz. Muhammed’in (salla'llâhu aleyhi ve sellem) geleceğini ve onun ümmetinin faziletini / üstünlüğünü (virtue) görünce, "Ya Rabbi, Ümmet-i Muhammed gelecek, beni de onlardan eyle!" şeklinde dua etmiştir.

Bu duanın en ilginç ve gizemli yanı ise, Hazreti Danyal’ın kendi cenazesinin ve defin işleminin de bizzat bu ümmet tarafından yapılmasını istemesidir. (Önceki yazılarımızda) değindiğimiz üzere, Hazreti Ömer (radiya'llahü anh) döneminde naaşının / cesedinin (corpse) bozulmamış halde bulunması ve cenaze namazının ashab-ı kiram tarafından kılınması, onun bu duasının bin küsur yıl sonra tecelli / ortaya çıkma (manifestation) ettiğinin en büyük kanıtıdır. Hazreti Ali (kerrma'llâhu vecheh radiyallâhu anh), onun parmağındaki aslanlı yüzüğü gördüğünde, Resulullah’ın (salla'llâhu aleyhi ve sellem) "kardeşim Daniel" diyerek bahsettiği peygamberin o olduğunu derhal teşhis etmiştir.

İstihraçlarda İslam’ın Geleceği ve "Küçük Boynuz"un Mağlubiyeti

Danyal Peygamber’in istihraçlarında / çıkarımlarında (extractions), İslam’ın karşısında duracak olan "Küçük Boynuz" / Little Horn gibi tiranlık / zorbalık (tyranny) sistemlerinin ahir zamanda kesin bir yenilgiye uğrayacağı bildirilir. Vizyonlarda geçen "2300 akşam ve sabah" ile "1290" ve "1335" gün gibi rakamlar, İslam’ın dünya sahnesindeki arınma / purification ve nihai selamet / salvation tarihlerinin birer şifresi olarak kabul edilir. Bu rakamların sonunda "hikmet sahibi olanların" / wise ones anlayacağı bir fetih ve bereket dönemi vaat edilmektedir.

Heykeli Yıkan Taşın Hikâyesi ve Dersleri

Kral Buhtunnasir’in rüyasındaki devasa heykel, insan kibirinin ve maddiyatın / materialism en görkemli halini temsil ediyordu. Ancak dağdan kopan o küçük taş, heykelin en zayıf noktası olan demir-kil karışımı ayaklarına vurduğunda, altından kafalı o dev yapı un ufak olup rüzgârda savrulan saman ufağına / chaff dönüştü.

• Ana Fikri: Dünyevi hiçbir güç, ne kadar sağlam (demir) veya ne kadar parlak (altın) görünürse görünsün, ilahî hakikat (taş) karşısında tutunamaz.
• Çıkarılacak Dersler: Gerçek büyüklük maddi zenginlikte değil, Allah’tan gelen nurdadır. Zulüm sistemleri içten içe çürümeye (demir ve kilin uyuşmazlığı) mahkûmdur; bu nedenle inananlar, batılın / falsehood ihtişamına kapılmamalıdır.
• Günümüze Bakan Yüzü: Bugün modern teknoloji ve askeri güçle "heybetli bir heykel" gibi duran sistemler, ahlaki ve manevi temelden yoksun oldukları sürece bir gün aniden yıkılmaya mahkûmdur. Hazreti Danyal’ın müjdelediği o "kaya", yani İslam’ın adalet ve tevhid / monotheism mesajı, günümüzde de insanlığın tek gerçek dayanağıdır.

Hazreti Danyal’ın mirası, sadece tozlu sayfalar arasında kalmış bir kehanet değil, İslam’ın her dönemde taze kalan ve geleceği aydınlatan bir meşalesidir.

Sürekli Ettiği Günlük Duaları ve Vefa Nişanesi

" Hazreti Danyal Aleyhisselam’ın saray şatafatından zindan karanlığına kadar her türlü ahval içinde iltica ettiği, ruhunun derinliklerinden süzülen o sarsılmaz duaları ve ilahî iradeden dilediği ebedî / eternal talepleri nelerdir? " konusunu en ince detaylarıyla zikretmek, bir peygamberin yaratıcısıyla kurduğu o gizemli / cryptic bağın şifrelerini anlamamıza imkân sağlayacaktır. (Önceki yazılarımızda) Hazreti Danyal’ın Babil sürgününde dahi karakterinden taviz vermediğinden bahsetmiştik; ancak onun asıl gücü, günde üç vakit açık pencerelerinden Kudüs’e bakarak gerçekleştirdiği o meşhur dua disiplininde saklıdır,,.

Sürekli Edilen Günlük Dualar ve Vefa Nişanesi

Hazreti Danyal, Babil ve Pers krallıklarında en yüksek makamlara getirilmiş olsa da, her gün üç kez dizleri üzerine çökerek münacat / supplication eylemiştir,. Bu duaların temel ekseni, "Allah’ın birliği ve yüceliğini ikrar / confession" ile "şükran / thanksgiving" üzerine kuruludur,. (Önceki yazılarımızda) geçtiği üzere, kralların mühürlediği yasaklar dahi onu bu alışkanlığından vazgeçirememiş, o "aforetime" / önceden yaptığı gibi rabbine yönelmeye devam etmiştir,,.

Onun sürekli okuduğu ve ilahî bir sırrı deşifre ettikten sonra dökülen yedi katlı hamdı / sevenfold praise şu şekildedir:

1. Hikmet ve kudretin yalnızca Allah’a ait olduğu ikrarı,.
2. Zamanların ve mevsimlerin O’nun emriyle değiştiği tasdiki,.
3. Kralları tahttan indiren ve yükseltenin O olduğu bilinci,.
4. Bilgelere hikmet, anlayış sahiplerine bilgi verenin O olduğu gerçeği,.
5. Derin ve gizli / cryptic şeyleri açığa çıkaranın O olduğu,.
6. Karanlıkta olanı bilen ve nurun / light yanında konakladığı hakikati,.
7. Atalarının Allah’ına duyduğu minnet ve kendisine açılan sırlar için edilen şükür,.

Milleti ve Kudüs İçin Dilekleri: Daniel 9. Bölüm

Danyal Peygamber, Yeremya’nın kitaplarını / scrolls mütalaa ederken Kudüs’ün ıssızlığının yetmiş yıl süreceğini anlayınca, dileklerini en derin hüzün ve pişmanlıkla dile getirmiştir,,. Bu dileklerin ana fikri "tövbe / repentance" ve "istiğfar / seeking forgiveness" üzerine bina edilmiştir.

O, duasında şu talepleri sürekli tekrarlamıştır:

• Milletin Günahlarının Bağışlanması: Kendisini milletinden ayırmadan "Biz günah işledik, isyan ettik" diyerek ilahî merhameti dilemiştir,,.
• Kudüs ve Mabet İçin Yakarış: "Kendi adınla anılan şehrine ve kutsal dağına olan öfkeni dindir" diyerek mabedin / sanctuary yeniden inşasını arzulamıştır,.
• İlahî Yüzün Aydınlığı: "Desolate" / harap olmuş kutsal mekân üzerine ilahî nurun yeniden doğması için yalvarmıştır,.

Geleceğe Dair Gizemli Dilekler ve Kurtarıcı Beklentisi

Danyal Aleyhisselam’ın en ilginç ve gizemli / mysterious dileklerinden biri, "ahir zaman" / end times olaylarının sonuna dairdir. O, kendisine gösterilen dehşet verici vizyonlardan sonra, "Ey Rabbim, bu şeylerin sonu ne olacak?" / "O my Lord, what shall be the end of these things?" diyerek nihai hakikatin peşine düşmüştür,.

İslami kaynaklarda yer alan bir diğer önemli dileği ise, kendisinden yüzyıllar sonra gelecek olan Ümmet-i Muhammed’e dahil olma arzusudur. "Ya Rabbi, Ümmet-i Muhammed gelecek, beni de onlardan eyle ve defnimi onlara nasip et" şeklindeki duası, onun en büyük gönül dileklerinden biri olarak kabul edilir,.

Bir Hikâye: Çamurdan Kurtarılan Kabir

Hazreti Danyal’ın kabrinin Tarsus’ta bulunuş hikâyesi, onun dualarının günümüze bakan yüzünü gösterir. 2006 yılında kabrin bulunduğu bölgede yaşanan sızıntı ve kirlilik üzerine, bölgedeki bir yetkilinin rüyasına girerek "Evladım, üzerimdeki çamuru temizleyin" demesi, onun manevi şahsiyetinin hala diri olduğunun bir işareti sayılmıştır,,.

• Çıkarılacak Dersler: Bu hikâyenin ana fikri, ihlasla / sincerity edilen bir duanın ve temiz bir karakterin, binlerce yıl geçse de unutulmayacağı ve ilahî bir koruma altında kalacağıdır.
• Günümüze Bakan Yüzü: Modern insan, maddi karmaşalar içinde boğulurken Danyal Peygamber’in pencerelerini Kudüs’e açması gibi, kalbini manevi bir merkeze bağlamanın huzurunu keşfetmelidir. Onun duası bize, kişisel başarıların değil, bir topluluğun ve mukaddes değerlerin ihyası / restoration için dertlenmenin yüceliğini öğretir.

Danyal Aleyhisselam’ın tüm dilekleri "Kitab Emeth" / Hakikat Yazısı’nda mühürlenmiş olup, her biri vakti geldiğinde tecelli / manifestation etmeye devam etmektedir,.

Danyal Aleyhisselam’ın Yedi Katlı Hamdı

Ayetlerin en ince detaylarıyla birleştirilmiş ve ihtilaflardan arındırılmış son şekli şu şekilde terennüm / melodize edilebilir:

Danyal 2:20–23: Hikmetin ve Kudretin Beyanı

20. Ayet: "Tanrı’nın adına ebediyetten ebediyete / from everlasting to everlasting hamtlar olsun! Zira hikmet / wisdom ve kudret / might yalnızca O’na aittir".

21. Ayet: "Zamanları ve mevsimleri / times and seasons değiştiren O’dur. Kralları tahtından indirir ve dilediğini tahta oturtur / sovereignty. Bilgelere bilgelik bahşeder, anlayış sahiplerine ilim / knowledge verir".

22. Ayet: "O, beşerî aklın nüfuz edemediği derin ve gizli / cryptic şeyleri açığa çıkarır. Karanlıkta saklı olanı en ince ayrıntısıyla bilir ve Nur / Light O’nunla birlikte konaklamaktadır".

23. Ayet: "Ey atalarımın Tanrısı! Sana şükranlarımı sunuyor ve Seni yüceltiyorum / praising. Çünkü bana o sarsılmaz hikmeti ve gücü bahşettin. Senden dilediğimiz sırrı şimdi bana bildirdin ve kralın meselesini / the king's matter bizlere aşikâr kıldın".

Metnin Derin Analizi ve Hikmet Kapıları

Bu metin, Danyal Aleyhisselam’ın sadece bir rüya tabircisi olmadığını, aynı zamanda gayb / unseen âleminin perdelerini aralayan bir hikmet ehli olduğunu tescil eder. Ayetlerdeki temel vurgular günümüze ve insanlık tarihine şu ışıkları tutmaktadır:

• Mutlak Hâkimiyet ve Siyaset: 21. ayette geçen "kralları indirip kaldırma" ifadesi, tarihin tesadüfî / accidental bir akış olmadığını, ilahî bir planın (Kitab Emeth / Scripture of Truth) tezahürü olduğunu fısıldar. Bu, beşerî güçlerin geçici olduğunu ve asıl iktidarın göklerin melekûtunda bulunduğunu hatırlatır.
• Nur ve Karanlık Münasebeti: 22. ayetteki "Nur O'nunla konaklar" ifadesi, ilahî bilginin dışsal bir veri değil, Tanrı'nın zatından süzülen bir aydınlanma / illumination olduğunu anlatır. Bu, karanlık dönemlerde (Babil sürgünü gibi) dahi inananın kalbindeki ışığın sönmeyeceğinin müjdesidir.
• Kolektif Dua ve İcabet: 23. ayette Danyal'ın "bizden" (çoğul) ifadesini kullanması, bu sırrın sadece kendisine değil, Hananya, Azarya ve Mişayel ile birlikte yaptıkları toplu yakarışın bereketiyle verildiğini gösterir. Bu, (önceki yazılarımızda) değindiğimiz "cemaat ruhu"nun manevi kapıları açmadaki önemini teyit eder.

Hikâyenin Ana Fikri ve Günümüze Bakan Yüzü

Bu ayetlerin arka planındaki hikâye, Buhtunnasir'in kâhinlerin yetersizliği karşısında hepsini öldürmeye karar verdiği bir dehşet / horror anıdır.

• Ana Fikir: İnsan aklının ve ilminin tükendiği, ölümün mutlak göründüğü noktada, ilahî vahiy ve teslimiyet devreye girerse imkânsız olan mümkün hale gelir.
• Çıkarılacak Dersler: Gerçek bilgi / wisdom, sadece maddi verilerin analiziyle değil, kalbin "Nur"un kaynağına bağlanmasıyla elde edilir. İlim sahipleri, elde ettikleri başarıyı kendi zekâlarına değil, "atalarının Tanrısı"na (geleneğe ve kaynağa) borçlu olduklarını bilmelidirler.
• Günümüze Bakan Yüzü: Modern insan, veri biliminin / data science ve yapay zekânın her şeyi çözeceğini sanmaktadır. Ancak Danyal Peygamber'in hamdı bizlere hatırlatır ki; "derin ve gizli sırları" (insan ruhunun derinliklerini ve geleceğin kader çizgisini) çözebilecek tek kudret, zamanları ve mevsimleri elinde tutan Mutlak İrade'dir. Materyalist / materialistic bakış açısının unuttuğu bu "Nur" boyutu, kriz anlarında sığınılacak tek limandır.

 

 

Danyal Aleyhisselam’ın Yedi Katlı Hamdı (Arapça Metni)

Ayetlerdeki ihtilaflar / discrepancies ve tercüme farklılıkları ayıklandığında, Hazreti Danyal’ın o gece zindanda meleklerin huzurunda terennüm / melodize ettiği zikrin aslına en yakın şekli ve Arapça duası şu şekildedir:

لِيَكُنِ اسْمُ اللهِ مُبَارَكاً مِنَ الأَزَلِ وَإِلَى الأَبَدِ،

 لأَنَّ لَهُ الْحِكْمَةَ وَالْقُدْرَةَ. وَهُوَ يُغَيِّرُ الأَوْقَاتَ وَالأَزْمِنَةَ،

 يَعْزِلُ مُلُوكاً وَيُنَصِّبُ مُلُوكاً. يُعْطِي الْحِكْمَةَ لِلْحُكَمَاءِ،

 وَالْمَعْرِفَةَ لِذَوِي الْفَهْمِ. هُوَ يَكْشِفُ الْعَمَائِقَ وَالأَسْرَارَ،

 يَعْلَمُ مَا هُوَ فِي الظُّلْمَةِ وَعِنْدَهُ يَسْكُنُ النُّورُ.

 إِيَّاكَ يَا إِلَهَ آبَائِي أَحْمَدُ وَأُسَبِّحُ،

 لأَنَّكَ أَعْلَمْتَنِي مَا طَلَبْنَاهُ مِنْكَ،

 لأَنَّكَ أَعْلَمْتَنَا أَمْرَ الْمَلِكِ.

Duanın En İnce Detaylarıyla Tasviri ve Hikmeti

Bu kutlu kelamın her bir katmanı, kâinatın işleyişine dair gizemli / cryptic birer kapı aralamaktadır:

1. Ezelî ve Ebedî Mübarekiyet: Dua, Allah'ın isminin zamanın başlangıcından / from everlasting sonuna kadar kutsanmasıyla başlar; zira gerçek bilgelik / wisdom ve mutlak güç / might yalnızca O’na aittir.
2. Zamanın ve Mevsimlerin Hâkimi: " Zamanları ve mevsimleri / times and seasons değiştiren O’dur. " cümlesi, tarihin kör bir tesadüf olmadığını, ilahî bir takvimle / divine schedule yürütüldüğünü ilan eder.
3. Siyasi İradenin Kaynağı: Kralları tahtından indiren ve dilediğini yükselten / sovereignty O’dur. Bu, dünyevi güç sahiplerinin aslında birer gölge olduğunu hatırlatır.
4. İlmin Menşei: Gerçek hikmetin okulda öğrenilen değil, anlayış sahiplerine (fatin/lebib) Allah tarafından bahşedilen bir nur / light olduğunu beyan eder.
5. Gizemlerin / Cryptic Sırların Keşfi: Beşerî aklın nüfuz edemediği derin ve gizli şeyleri açığa çıkaran O’dur.
6. Işığın ve Karanlığın Sırrı: Karanlıktaki her şeyi bilen ve katında sonsuz nuru barındıran Yüce Zat’ın varlığına işaret eder.
7. Vefa ve İcabet: Hazreti Danyal, atalarının Allah’ına duyduğu sadakati vurgulayarak, kendisinden istenen o "kralın meselesini" / the king's matter (unuttuğu rüyayı) bildirdiği için şahsi teşekkürünü ve toplu yakarışın neticesini sunar.

Hikâyenin Ana Fikri ve Günümüze Bakan Yüzü

Buhtunnasir'in kâhinleri ve bilge geçinenleri / wise men ölümle tehdit ettiği o dehşet / horror anında, Hazreti Danyal’ın kendi zekâsına değil, Rabbine sığınarak bu duayı etmesi hikâyenin merkezini oluşturur.

• Çıkarılacak Dersler: Bu kıssanın / parable ana fikri, insanın kendi kısıtlı aklına değil, her şeyi bilen ilahî iradeye / divine will yönelmesinin imkânsız kapıları açacağıdır. Bilgi bir mülkiyet değil, bir emanettir; şükredilmediğinde elden alınır.
• Günümüze Bakan Yüzü: Modern dünya, teknolojik veri / data ve maddi güçle her şeyi kontrol edebileceği yanılgısına kapılmaktadır. Ancak Danyal Peygamber’in duası bize hatırlatır ki; "Zamanların ve Mevsimlerin" tek hâkimi olan Allah’ın yasası her şeyin üzerindedir. Kriz anlarında kurtuluş / salvation, dünyevi güçlere dalkavukluk etmekte değil, "Derin ve Gizli Sırları" bilen Nur’un kaynağına iltica etmektedir.

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar