Kurgusal Eserlerde Ezoterizm ve İdeoloji
"Kaynaklarımızda kurgusal eserlerin,
ezoterik ve parapsikolojik kavramların aktarımı, ideolojik propaganda aracı
olarak kullanımı veya metafizik fenomenlerin popüler kültürdeki yansımaları
bağlamında geniş bir yer tuttuğu görülmektedir." Bu eserler, sadece
eğlence amacı gütmeyip, yazarların felsefi görüşlerini veya belirli bir
öğretinin pratiklerini hikayeleştirerek sundukları araçlar olarak ele
alınmıştır. Eldeki veriler ışığında, kaynaklarda geçen romanlar, filmler ve
bunların içerdiği temel temalar aşağıda detaylandırılmıştır.
1. Temel Kaynak Olarak Yer Alan Romanlar
Eldeki metinlerin önemli bir kısmı, doğrudan iki
spesifik romanın tam metinlerinden veya geniş özetlerinden oluşmaktadır. Bu
eserler, simya ve telepati gibi metafizik kavramları kurgu yoluyla
işlemektedir.
A. Simyacı / The
Alchemist (Paulo Coelho)
Kaynaklarda geniş yer tutan bu eser, Endülüslü
çoban Santiago'nun "Kişisel Menkıbe"sini / Personal Legend
gerçekleştirme yolculuğunu anlatır.
- Konusu:
Santiago, gördüğü bir rüya üzerine Mısır Piramitleri'nin yakınında gömülü
bir hazineyi aramak için sürüsünü ve ülkesini terk eder. Yolculuğu
sırasında bir Kral (Melkisedek), bir Billuriye Tüccarı, bir İngiliz ve
nihayetinde bir Simyacı ile karşılaşır.
- Temel Argümanlar:
- Evrenin Dili: Tüm
varlıkların (kum, rüzgar, güneş) konuştuğu ortak bir dil vardır.
"Her şey bir ve tek şeydir" ilkesi işlenir [Coelho, 2219].
- Kişisel Menkıbe: Kişinin
yeryüzünde bulunma amacıdır. Evren, bunu gerçekleştirmek isteyen kişiyle
işbirliği yapar: "Bir şeyi gerçekten istediğin zaman, bütün evren
onu gerçekleştirmen için işbirliği yapar" [Coelho, 2219].
- Hazine ve Dönüşüm: Romanın
sonunda Santiago, hazinenin aslında yola çıktığı yerde, İspanya'daki
yıkık kilisenin (firavuninciri ağacının altı) dibinde olduğunu anlar.
Gerçek hazine, yolculuğun kendisi ve bu süreçte edinilen bilgeliktir.
Simyacı, kurşunu altına çevirmekten ziyade, insanın kendi tekamülünü
tamamlamasını (kamil insan olmasını) hedefler [Coelho, 2203, 2320].
- İçindeki Hikayeler: Romanda,
bir kaşıkta iki damla yağı dökmeden sarayı gezmesi istenen gencin hikayesi
(denge) ve İmparator Tiberius döneminde yaşayan bir adamın rüyasında
oğlunun sözlerinin (şair olanın değil, asker olanın sözlerinin) yüzyıllar
sonra hatırlanacağını görmesi gibi alt metinler de yer alır [Coelho, 2224,
2911].
B. Telepati / Telepathy
(Luca Rossi)
Kaynaklarda yer alan bir diğer önemli kurgusal
metin, "Çoklu Evren" / Multiverse ve boyutlararası iletişim
temasını işleyen Telepati romanıdır.
- Konusu:
Milano'da yaşayan Alex Loria ve Melbourne'de yaşayan Jenny Graver adlı iki
gencin zihinsel (telepatik) bağlantısını anlatır. Alex, Jenny ile zihninde
konuşmaya başlar, ancak kendi gerçekliğinde Jenny'nin yıllar önce ölmüş
olduğunu öğrenir. Jenny, paralel bir evrende yaşamaktadır [Rossi, 3014,
3032].
- Temel Argümanlar:
- Paralel Evrenler: Roman,
farklı kararların ve olayların farklı gerçeklikler yarattığı (örneğin bir
evrende Alex'in arkadaşı Marco sakatken, diğerinde sağlıklıdır) tezini
işler. "Zihinleriniz anahtardır" temasıyla, bilincin boyutlar
arası bir köprü olduğu vurgulanır [Rossi, 3828].
- Kıyamet Senaryosu: Her iki
evren de dünyaya yaklaşmakta olan dev bir göktaşının tehdidi altındadır.
Hükümetler panik çıkmaması için interneti keser. Alex ve Jenny,
"Memoria" adı verilen, yok oluştan sonra hayatta kalınabilecek
tek boyuta (veya zihinsel sığınağa) geçmeye çalışırlar [Rossi, 3031,
3892].
- Popüler Kültür Referansı:
Romanda, Alex bir video kaset izlerken ekranda Geleceğe Dönüş / Back
to the Future filminin karakteri Marty McFly'ı görür. Bu, zaman
yolculuğu ve geçmişe mesaj bırakma temasına bir göndermedir [Rossi, 3017,
3767].
2. İdeolojik ve Ezoterik Referanslı Eserler
Nicholas Goodrick-Clarke'ın Kara Güneş
adlı eserinde ve Aytunç Altındal'ın metinlerinde, roman ve filmlerin, radikal
ideolojileri yaymak veya ezoterik mitleri canlandırmak için nasıl kullanıldığı
detaylandırılır.
- Turner Günlükleri / The Turner Diaries: Amerikan
aşırı sağının ve ırkçı grupların (Hıristiyan Kimliği hareketi vb.) başucu
kitabı olarak tanımlanır. Roman, beyaz ırkçıların Amerikan hükümetine
("Sistem") karşı başlattığı kanlı bir devrimi ve nükleer savaşı
anlatır. Eserdeki kurgusal eylemler, Oklahoma City bombalaması gibi gerçek
terör olaylarına ilham kaynağı olmuştur. "Lidersiz direniş"
kavramı bu eserle yayılmıştır [Goodrick-Clarke, 2125, 2127].
- Thule'ye Karşı Putlar / Götzen gegen
Thule: Wilhelm Landig'in yazdığı bu roman, Nazi
Almanyası'nın yenilgisinden sonra SS'lerin kutup bölgesindeki gizli bir
üsse ("Point 103") çekildiğini ve "Kara Güneş" / Black
Sun sembolü altında teknolojik (UFO'lar) ve ruhsal bir hazırlık
yaptıklarını anlatır. Roman, kurgu kisvesi altında ezoterik Nazi
mitolojisini canlı tutmayı amaçlar [Goodrick-Clarke, 2136].
- Şeytan Yükseliyor / Lucifer Rising: Yönetmen
Kenneth Anger'ın, İngiliz okültist Aleister Crowley'den esinlenerek
çektiği bu film, neo-faşist ve pagan estetiğin modern alt kültürlerdeki
(black metal vb.) yansımalarını inceleyen bölümlerde bir referans noktası
olarak geçer [Goodrick-Clarke, 2139].
- Demir Rüya / The Iron Dream: Norman
Spinrad'ın bu romanı, Hitler'in Almanya'ya gitmeyip Amerika'ya göç ettiği
ve orada bir bilimkurgu yazarı olduğu alternatif bir tarihi anlatır.
Hitler'in yazdığı kurgusal romanın adı "Gamalı Haçın
Efendisi"dir [Goodrick-Clarke, 2139].
- Gül ve Haç Kardeşliği: (Önceki
yazılarımızda) bahsedilen Aytunç Altındal'ın eserlerinde, Gül ve Haç
örgütünün 17. yüzyılda yayınladığı Fama Fraternitatis gibi
manifestoların, aslında kurgusal bir hikaye (Christian Rosenkreutz'un
seyahatleri) üzerinden bir "bilgi reformu" ve ezoterik bir
uyanış başlattığı belirtilir [Altındal, 355].
3. Parapsikoloji ve Kehanet Bağlamında
Referanslar
Psişik gelişim, kehanet ve kıyamet senaryoları
üzerine yazılan metinlerde (Sylvia Browne, Mari Silva), karmaşık kavramları
açıklamak için popüler filmlere ve kitaplara sıkça atıfta bulunulur.
- Taht Oyunları / Game of Thrones: Mari
Silva'nın Psişik Gelişim kitabında, "Piromansi" / Pyromancy
(ateşe bakarak kehanette bulunma) yeteneğini açıklamak için dizideki
"Kızıl Kadın" (Melisandre) karakteri örnek gösterilir. Ateşin
içine bakarak vizyon görme sanatı bu karakter üzerinden somutlaştırılır
[Silva, 2102].
- Harry Potter ve Yüzüklerin Efendisi: Kehanet
yöntemlerinden biri olan "Scrying" (suya veya kristale bakma)
anlatılırken, Harry Potter serisindeki "Düşünsel" / Pensieve
(anıları suda izleme) ve Yüzüklerin Efendisi'ndeki
"Palantir" (gören taşlar) örnek olarak verilir. Ayrıca Pamuk
Prenses / Snow White masalındaki "Sihirli Ayna" da bu
bağlamda anılır [Silva, 1681].
- Oz Büyücüsü / The Wizard of Oz: Batının
Kötü Cadısı'nın kristal küre kullanarak uzaktaki olayları izlemesi,
"kristal küre okuma" / crystal gazing sanatının popüler
kültürdeki en bilinen örneği olarak sunulur [Silva, 1681].
- Geride Kalanlar / Left Behind:
Hıristiyan eskatolojisi (Ahir Zaman bilimi) ile ilgili bölümde, Tim LaHaye
ve Jerry Jenkins'in yazdığı bu seri, İsa'nın ikinci gelişi ve inananların
göğe alınması (Rapture) inancının popüler kültürdeki en güçlü temsili
olarak anılır. Seri, 65 milyondan fazla satarak bu teolojik görüşü
kitlelere yaymıştır [Browne, 3545].
- Dr. Jekyll ve Mr. Hyde: Dion
Fortune'un Sağlıklı Okültizm kitabında, insanın içindeki
"iyi" ve "kötü" (veya bilinç ve gölge) ayrışmasının
tehlikelerini ve insanın kendini parçalara ayıramayacağını anlatmak için
bu klasik roman kullanılır [Fortune, 2465].
- İnanılmaz Yolculuk / The Incredible
Journey (veya Homeward Bound):
Hayvanlardaki psişik yetenekleri (özellikle "eve dönüş" / homing
içgüdüsünü) anlatmak için Sheila Burnford'un romanı ve ondan uyarlanan
Disney filmleri referans gösterilir. Bu eserlerde, sahiplerini bulmak için
vahşi doğayı geçen evcil hayvanların hikayesi, hayvanların "morfik
alanlar" yoluyla yön bulabildiği teorisiyle ilişkilendirilir
[Austin/Silva, 1701].
Hikaye: Kaşıktaki Yağ ve Dengenin Sırrı
(Paulo Coelho'nun Simyacı romanından
alıntılanan bir kıssa) Bir tüccar, oğlunu Mutluluğun Gizi'ni öğrenmesi için en
büyük bilgeye gönderir. Delikanlı, bilgenin sarayına vardığında, bilge ona
hemen sırrı vermez. Elini bir kaşık verir, içine iki damla yağ koyar ve
"Sarayımı dolaş ama bu yağı dökme" der. Delikanlı sarayı gezer, gözü
hep kaşıktadır. Döndüğünde yağı dökmemiştir ama sarayın güzelliklerini (Acem
halılarını, bahçeleri) hiç görmemiştir. Bilge, "Git ve evimin harikalarını
tanı" diyerek onu tekrar gönderir. Delikanlı bu kez etrafı hayranlıkla
izler ama döndüğünde kaşıktaki yağın döküldüğünü görür. Bilgeler Bilgesi şöyle
der: "Mutluluğun gizi, dünyanın bütün harikalarını görmektir, ama
kaşıktaki iki damla yağı unutmadan." [Coelho, 2224].
Kıssadan Hisse: Bu hikaye, hem dünyevi
zevklerin ve güzelliklerin farkında olmayı hem de asli görevimizi (ruhsal
özümüzü/sorumluluklarımızı) korumayı öğütler. Denge, ne dünyadan tamamen kopmak
ne de dünyevi zevkler içinde kaybolmaktır; her ikisini de aynı anda yönetebilmektir.
Günümüze Bakan Yüzü: Modern insan,
ya tamamen kariyere ve maddi başarıya odaklanıp hayatın güzelliklerini
kaçırmakta (yağı dökmeyen ama kör olan genç) ya da sadece eğlence ve tüketime
dalıp içsel değerlerini kaybetmektedir (güzellikleri gören ama yağı döken
genç). Simyacı'nın dersi, günümüzün "iş-yaşam dengesi" veya
"madde-mana dengesi" arayışına ışık tutmaktadır.
Kaynakça
- Altındal, A. (2002). Vatikan ve Tapınak Şövalyeleri. Alfa
Yayıncılık.
- Austin, J. P. (2008). ESP, Psychokinesis, and Psychics. Facts
on File.
- Browne, S. (2008). Prophecy: What the Future Holds for You.
Dutton.
- Coelho, P. (2010). Simyacı. Can Yayınları.
- Fortune, D. (2010). Sağlıklı Okültizm. Hermes Yayınları.
- Goodrick-Clarke, N. (2013). Kara Güneş. Kırmızı Kedi Yayınevi.
- Rossi, L. (Tarihsiz). Telepati.
- Silva, M. (2021). Psychic Development.
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Yorumlar
Yorum Gönder