HÂKİ´NİN GÜLNÂMESİ

Ehamdülillahi Rabbil âlemîn. vessalâtü vesselâmü âlâ seyyidinâ Muhammedin ve âlâ âlihi ve sahbihi ecmaîn.

İnsanı uyuşmuş kandan yaratan sonsuz kerem sahibi Allah (cc)´a şükürler olsun. Dualarımız Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalatü vesselam ve ala âlihi) Efendimizin üzerinedir. Onun arkadaşları ve Ehli Beyti bizim canımızdan üstündür. Bizde göreceğin güzellikler, sevgili İhramcızâde İsmail Hakkı Toprak (ks) Efendim sebebi iledir. Onunla Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimizi ve hakîkâti bulmuşuzdur.

Efendi Hazretlerine birçok mânevî sorularımız oldu. Tespit edebildiğim bir bölüm sizlere sunulmuştur.

"Gel, bak, güller bağı şeklinde hakikat gülleri açılmış. Hakikatin bahçesinde hiç bir bülbül, böyle şirin, hoş nağme etmemiştir. Nasıl oluyor ki, böyle bir bülbülün öldükten sonra onun kemiklerinden güller açılmasın.”

SÂDİ ŞÎRÂZÎ

Efendim sayenizde hakîkât sırlarından haber almaktayız. Bunun şükrünü edemeyeceğimizi çok iyi bilmekte ve bu lutfunuzu artırmanızı istemekteyiz.

Toprak sırrın saklandığı yerdir. Muhammedî sırlar bile toprağın sinesinde saklanabildi. Onun için en üstün varlık Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalatü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz beşer olarak geldi. Yani meleklerden olmadı.

Sen topraktan ayrı düşme ki, sırlar sana da açılsın. Başkaları da sırrından haberdar olsun. Bunun benzeri bitkilerdir. Nasıl ki bir meyve sırrını tohumunda saklar. Fakat sırrını devam ettirebilmesi için tohumunu toprağa vermelidir. Sen bizden ayrılmadıktan sonra bu sır devam edecektir.

Öyle bir düşünceye girmen gerekir ki, bizim kıyafet ve heyetimize aynen bürünmek, kendini benmişsin gibi görmek ve hayâl etmek...

Bu durumda sanki ben olursun, kendin değil... Böylece ibadetlerini benimle yaparsın. Mesela Kur´an-ı Kerim dinlerken gözlerini yumar ve kendini benim vücut ve kıyafetinde görürsün. Yine vaaz ve ders dinlerken, namaz kılarken kendini benim kıyafet ve heyetinde hayâl edersin. Namazda ayakta duruşun, oturuşun, Kur´an-ı Kerim okuyuşunun fiillerini yapan ve her zaman sana faydalı olan bir arkadaşın olurum. Böylece benimle çok şeylere kavuşursun.

Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz´e; “Meclis arkadaşlarımızın en hayırlısı hangisidir? diye sorulduğunda, Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz;

“Kimi görmek size Allah (cc)´ı hatırlatıyor, kimin konuşması sizin ilminizi artırıyor, kimin de ameli size ahireti hatırlatıyorsa işte onlar en hayırlı arkadaşlarınızdır.” buyurdu. (El- metalibul Aliye, Askalani)

Ben sana çok şeylerin haberini söylemeyecektim. Fakat Ebû Hureyre radıyallahu anh´ın rivayet ettiği şu Hadisi şerif bizi, bazı hakîkât nurlarını açıklamaya yöneltti.

Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) buyurdu ki;

“Kıyamet gününde tanıdık olmayan bir adam, kulun yakasına yapışacak. Kul, “Benden ne istiyorsun?” diyecek. O şöyle diyecek: “Dünyada beni hatalı ve çirkin işler yaparken görürdün, ama alıkoymazdın.”

Hakîkât ilmini layık olmayana vermek hata olduğu gibi, layık olanı da mahrum etmek aynen ihanettir. Bu her şey içinde kıyas edilecek hükümdür.

Sırlardan bahsetmek avret yerini açmak gibidir. Namustur. Ehline açarsan vebâli yoktur.

Bize bağlı olan ihvanımızı biz unutmayacağız. Bugün biz dünyada iken terbiye ettiğimiz gibi öbür dünyadan da onları terbiye ederiz. Eğer nasibi varda manevî gücü zayıf olursa ihvanımızı, ahiret gününde hesap vermeden önceki hallerin dehşetli anlarında dahi terbiye eder, sırrımızı onlara veririz. Onu noksan olarak Allah (cc)´ın huzuruna çıkartmayız.

Bu söz acayibine gidebilir. Zaman izâfidir. Zamanın izafi oluşu, saatlerin yavaşlaması veya hızlanmasından değil; beşeriyetin ruhâni seviyesindeki hallerinden ileri gelir. Zamanın kalktığı yani misâl âlemi ortamında insan vücudundaki durumlar hayret verir. Rüya halinde tadılan lezzetler uyanınca kalmadığı gibi. Fakat öyle rüyalar vardır ki, hakîkâtin habercisidir.

Ölüm bir uyanışın ta kendisidir. Acaba bu uyanış misal âleminden mi, yoksa hakîkât aleminden mi, bunu çokları bilmediler. Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz ise ölümün bir uyanış olduğunu söylemiştir. Şunu bilmelisin ki, senin yaşadığını zan ettiğin hayat, hakîkâtte değildir.

Hayalin sorumluluğu olmadığı bir gerçektir. Fakat sen bu hayalin neresinde olduğunu bilemiyorsun. Bunu fark etse idin, bugün bize soru soran değil, sorulan olurdun.

Çok kişiler sırları anlamak için Allah (cc)´ın kitabına müracaat ederler. Fakat Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimizi görmemelikten gelerek hareket ettikleri için doğruyu bulamazlar. Hata ederler. Hatalarını da kabul etmezler. Sapıtır giderler. Biz her sözümüzde Kur´an-ı Kerimi ve Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimizi kendimize örnek alırız.

Zira Ömer Bin el-Hattab radıyallahu anh buyuruyordu ki; “Bir takım insanlar gelecek, Kur´an-ı Kerim’in (değişik şekillerde anlaşılabilecek olan) müteşabihleri hususunda sizinle mücadele edecekler. O halde onların yakasına sünnetlerle sarılın. Çünkü sünnetleri bilenler, Allah (cc)’ın kitabını en iyi bilenlerdir.”(İtkân)

Kur´an-ı Kerim hakîkâtin kendisidir. Fakat tefsirleri ise bir hayalden ibarettir. Eğer ki bir isabetli tefsir edecek biri varsa, o da Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) dir. O dahi Allah (cc)´ın müsaade ettiği kadarını açıklamıştır.

Çünkü Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) “Kur´an-ı Kerim hakkında kendi görüş ve düşüncesi ile söz söyleyen kimse isâbet etse bile hata etmiş sayılır” “Kim din hakkında kendi görüşü ile konuşursa Beni itham etmiş olur” (Deylemi) buyurmuştur. Bunu iyi anlamalısın.

Anlayamadığımız bir şeyden sorumlu olur muyuz gibi bir soruda aklına gelmesin. Bu din bir kocakarının imanını da kabul eder. Sen münafıkların fitnesinden emin olarak iman et. Bunu da kayıtsız ve şartsız Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimize uymakla bulabilirsin. “Onlar, hem insanları peygambere yaklaşmaktan vazgeçirmeye çalışırlar, hem de kendileri O´ndan uzaklaşırlar. Eğer onlar bir şeyler helak ediyorlarsa, o da ancak kendileridir. Bunu anlamıyorlar.”(En´am 26) Öyle ilim ehli göreceksin ki, ilim adına kendini saptırdığı gibi başkalarını da dalâlete düşürecektir. Bunu da dine hizmet ediyorum diye yapacaktır. Onların bu halleri kendilerine güvenmelerindendir. Sen bize, bizde Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimize güveniriz.

Efendim yaratılışınız hakkındaki rivayete deliliniz nedir?

Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalatü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz bize ve validemize sunduğu “Biz İsmail´i kendi toprağımızdan yoğurduk ve ekşitmedik” müjdesi nâdir lutuflardandır. Bizim yaratılışımız Allah (cc)´ın ve Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalatü vesselam ve ala âlihi) Efendimizin nazarları altında olmuştur.

Buna delilimiz Medine-i Münevvere´de Ravzâ-i Pâk-i Rasûle teveccüh ettiğinizde görürsünüz. Orayı bura, burayı ora yapmışızdır. Bu bir hakîkâttir. Suyunu suyumuz, havası havamız kılınmıştır. Eğer bir kişi Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî)´e bir müracaatı olurda Medine´ye varamazsa bizi ziyarete gelmiş olsa, derdine derman bulur.

Efendim ben buna inandım. Fakat bunu yeni duyanlar nasıl kabul ederler.

Biz bunu sana yazdırdık. Onlara kabul ettirmek bize düşer. İnkar edecek olanın bu kelama karşı kalbi doğrulmaz. Fakat biz bu kişilerden birini istersek, ona bunu kabul etme yolunu açarız. Oda öylece kabul eder.

Efendim,1955 senesinde Gavsiyetlik Kadirîlerden Nakşîlere verildi, sözünüzün manası nedir?

Şah Hâşim Risâlesinde yazıyor ki; Allah (cc) kullarından birini veli yapmak dilerse, onun Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlihinin huzuruna götürülmesini emreder. Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlih emreder ve “Oğlum Seyyid Abdülkadir Geylani (ks) Hazretlerine götürün, velâyete layık olup olmadığını araştırsın” buyurur. Seyyid Abdülkadir Geylani (ks) Hazretlerine götürülür. Eğer o zât-ı velâyete layık görürse, ismini Muhammedî defterine yazar. Mübârek mührü ile mühürler ve bunu Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ve ala âlihin emri ve tasdiki konur. O zât-a velâyet, berât ve hilâfet tertip edilip zamanın gavs-ı vasıtasıyla sahibine ulaştırılır. O veli makbul ve korunmuşlardan olur. Bu vazife kıyamete kadar Abdülkadir Geylani (ks) Hazretlerine verilmiştir. Başka görevlisi de yoktur. Bu işe yalnız bakmaktadır. Her asırda kutuplar, gavs ve bütün veliler O´ndan feyz almaktadırlar.”

Önce şunu bilmek lazımdır. Hazreti Abdülkadir Geylani (ks), 1077 (hicri470) yılında, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlihinin vefatından 445 yıl sonra, Hazar denizinin güneyinde Geylan kasabasında doğmuş, 1165 (hicri 562) yılında 91 yıllık muhteşem bir ömürden sonra, yani 833 yıl önce bu âleme veda etmiştir. Soy itibariyle hem Seyyid, hem de Şerif idi. Yani soyu, babası Seyyid Musa tarafından İmam-ı Hasan radiyallahü anh Efendimiz´e, annesi Fatma Hatun tarafından da İmam-ı Hüseyin radiyallahü anh Efendimiz´e dayanmaktadır.

Onun için şu ibare meşhur olmuştur:

“Veliler Sultanı Abdülkadir Geylani, aşk ile doğdu,

Kemal ile ömür sürdü ve kemal-i aşk ile Rabb´ine vasıl oldu.

(Aşkın sayısal değeri 470, kemalin sayısal değeri 91 dir. Aşk yılından sonra 91 yıl yaşamıştır)

Bize 1955 senesinde Seyyid Abdülkadir Geylani (ks) Hazretleri yukarıda bahsettiğin vazifesini bi-zâtihî kendisi bize verdi. Yukarıdaki söz bizim zamanımızdan önce yazıldığını da unutma. Biz bu makamı bir üstünlük saymayız. Ne mutlu bizlere ki, Onlar bizi sever, bizde Onları severiz. Sende bizi sevdiğin için bu sevgide beraberiz.

Efendim, Seyyid Abdülkadir Geylani (ks) Hazretlerinin, Şah Nakşibend (ks) Hazretlerinin ve sizin İbrahim bin Ethem (ks) hakkında “Yazık, ona çok üzülüyorsunuz değil mi? Eğer zamanımızda olsaydı onu sarayında, tahtından ayırmadan irşat ederdik,” söz söylediği rivayeti vardır.

Şunu unutma büyüklerin kelâmında yalan söz çıkmadığı gibi, halini kazanmadığı sözde ağızlarından çıkmamıştır. Bizden ne duyarsan bu bir hakîkâttir. Hikmet birdir, rivayetleri ise nefisler sayısıncadır.

Efendim bu okul yüce, hocası yüce, fakat talebesini niçin zayıflardan seçer?

Allah (cc)´ın öyle kullarını göreceksin ki, onu karşısına alıp konuşmak şöyle dursun yanlarına dahi yanaşmak mümkün olmayacaktır. Görürsün ki, bizim okul talebesini genellikle çaresizlerden seçer. Hocalarına da ne sabırlı insanlardır, dersin. Çünkü onlar çaresizlerden çare üretir ve olmazları olur ederler. Çünkü bu yolun hocaları Allah (cc)´a söz vermiştir. Ya Rabb´i bize teslim olan bir kulunu terk etmeden kabul edeceğim. Taşları cevher yapacağım sözü vardır. Bizde doğru yolda gidenler için, onları yollarından alıkoymak yoktur. Menâkıpları hiç okumadın mı, hepsi ümitsizlikten çıkan devalardır. Bu kadar yüce makamı olan Seyyid Abdülkadir Geylani (ks) Hazretleri niye 25 sene gibi bir ömrü inzivada geçirdi. Kötü olduğu için mi? Hayır, kendine bağlanacakların dertlerinin ızdırabını nefsine verip onlardan bu ağır yükü kaldırdı. Sonra kıyamete kadar adını silinmeden kalmasının hikmetini anlamış oldun. Bizim de çektiklerimizi yakînen çok iyi bilirsin. Peygamberlere bir bak, en çok hangisi çile çekmiş. Cevabın Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlihi olacaktır. Bu Âlem O´nun hürmetine yaratılmış. Fakat çektiklerini çok iyi biliyorsun. Sen böyle yüce makamda olsan, böyle sıkıntılar sana gelse hemen isyan bayrağını çekersin. Nasıl doğru yolda olana böyle sıkıntı reva olsun dersin. Demek ki, kâmil olmanın da bir ağır yönü varmış.

Efendim insanın dayanacağı bir dostu olması ne güzel bir nimettir. Bu müjdenizle sevinmeyi çok istiyoruz.

Hayır, ağlayan siz olun. Gülmenin güzelliği ağlamadan açığa çıkmaz. Bil ki her ağlamanın bir gülmesi, her gülmenin bir ağlaması takip eder. Öyle ise sen ağlamayı tercih et. Çünkü gülmenin sonunu kestiremezsin.

Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlih buyurdu ki:

“Ben, sizin görmediklerinizi görür, duyamadıklarınızı da duyarım. (O an) gök gürledi. Onun gürlemesi hakkıdır. içinde dört parmaklık boş bir yer bile yoktur ki, orada melekler, Allah (cc) için alnını yere koyup secde etmesinler. Vallahi, siz benim bildiklerimi bilseydiniz, az güler çok ağlardınız. Yatakta kadından lezzet duymazdınız. Çöllere çıkıp, haykıra haykıra Allah (cc)´a yalvarırdınız. Kesilen bir ağaç olmayı ne kadar da isterdim!” (Tirmizî)

Efendim insanlara yol gösterici olabilir miyiz?

Yol siz olun. Herkes yanındakini verir, sen yol olmayınca nasıl konuşabilirsin. Çünkü yaşanmayan halin yalandan başka bir sözü olmaz.

Eğer bir şey olmak istersen de; biz ol. Çok zaman kemâl yolunu bulup, büyükler gibi olmak istesen de, bu takdir edilen kadar olacağını da, unutma!

Takdir deyince, üzülme. Çünkü bu bir Rabbânî sırdır. “Rasûlullah aleyhissalâtu vesselâm, elinde iki kitap olduğu halde yanımıza geldi ve:

“Bu iki kitap nedir biliyor musunuz?” buyurdular. Cevaben: “Hayır, ey Allah´ın Resûlü! Bilmiyoruz. Ancak bildirmenizi istiyoruz!” dedik.

Bunun üzerine sağ elindekini göstererek: “Bu Rabbülâlemin´den gelmiş bir kitaptır. İçerisinde cennet ehlinin isimleri mevcuttur. Hatta onların babalarının ve kabilelerinin isimler de mevcuttur ve sonunda da toplamını yapmıştır. Bunlara asla ne ilave yapılır, ne de onlardan eksiltmeye yer verilir. Hiç değişmeden ebedi olarak sabit kalır” buyurdular.

Sonra sol elindekini göstererek: “Bu da Rabbülâlemin´den bir kitaptır. Bunun içinde de ateş ehlinin isimleri, onların atalarının isimleri ve kabilelerinin isimleri vardır. En sonda da toplamlarını yapmıştır. Bunlara asla ne ziyade yapılır, ne de eksiltmeye yer verilir!” buyurdular.

Ashabı sordu: “Öyleyse Ey Allah´ın Resûlü, niye amel ediliyor? Madem ki her şey önceden olmuş bitmiş, yazılmış ve artık yazma işi bitmiş ise bir daha yapma gayreti de niye?”

Rasûlullah şu cevabı verdi: “Siz amelinizle doğruyu ve istikameti arayın! İtidali koruyun, Zira, cennetlik olan kimsenin ameli, cennet ehlinin ameliyle sonlanır; daha önce ne çeşit amel yapmış olursa olsun. Yine cehennemlik olanın ameli de cehennem ehlinin ameliyle sonlanır, hangi çeşit amel ile amel etmiş olursa olsun!”

Rasûlullah aleyhissalâtu vesselâm ve ala âlih, sonra elindeki kitapları atıp, elleriyle işaret ederek dedi ki: “Rabbiniz kullardan artık bu konuda sonuca erdi, bir kısmı cennetlik, bir kısmı da cehennemliktir.” (Tirmizi)

Efendim akıl niçin verildi?

Akıl şey´leri anlama fırsatı verdiğinden sana faydası olan bir melekedir. Bu sebeple akıl tarih boyunca insanları meşgul etmiştir. Bazılarda çok ileri giderek onu ilâh olarak kabul etmişler ve vahiyden üstün tutmuşlardır.

Akıl öyle bir şeydir ki, insan akıl ile ya dalâlete veya hidâyete kavuşur. Bazıları aklın her zaman isabetli kararlar verdiğini kabul etmişler ve “aklın yolu birdir” “aklın süzgecinden geçmeyen nakil kabul olunmaz” hükmünü kabul etmişlerdir..Bu ise felaketten başka bir şey zuhur ettirmemiştir.

Kur´an-ı Kerim´de “akletmek” çok kere kullanılmıştır. Burada akılın istenmesinden çok, sınırını bilmek gerekir. Aklın sınırı ise hadisi şerifte şu şekildedir.

Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz buyurdular ki: “Akıllı kimse, nefsini muhasebe eden ve ölümden sonrası için çalışandır. Aciz de, nefsini hevâsını peşine takan ve Allah (cc)´tan temennide bulunan kimsedir." (Tirmizî)

Yeri geldikçe biz sana Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimizden hadisler nakledince aklın kabul etmeyeceği çok konular olacaktır. Onun için aklı vahye mahkûm etmekten başka çaren yoktur.

Aklın mükemmel olmadığını Nasreddin Hoca (ks) Hazretleri bir gün eşeğine ters binerek göstermiştir. Görenlerin yargısı hemen “Hoca eşeğe ters binmiş” olmuştur. Fakat Nasreddin Hoca (ks) onlara şöyle cevap vermiştir.

“Gerçektende hepiniz aklın yolu bir diyorsunuz ya; buna eşeğimde dâhil. Aklınız size benim eşekle olan ilişkimde bir terslik olduğunu söylüyor. Bir terslik var, ancak neyin ters neyin doğru olduğuna, meselenin hangi tarafında yer alırsanız öyle cevap verirsiniz. Sizler eşeğin tarafını tutup, bana “ters duruyor” dediniz. Oysa meseleyi benim açımdan gören insaf ehli benim değil, eşeğin altta ters durduğunu görecektir.”

Akıl hüküm verir. Lakin hükümde eşek tarafını tutarsan eşekçe, insanın tarafını tutarsan hakîkât tarafından hüküm verirsin. Bu sebeple aklın yolu bir olmayıp, hakîkâtin bir olduğudur. Hakîkâti görmek ise sadece akıl ile olmayıp vahiy yolu ile olur. Akıl ise bu vahyi anlamada bir vasıtadır. Tahrif edilmiş vahiyde ise akılın hükmünü aramakta abesle iştigaldir. Fakat biz müslümanlar bu yönden şanslı bir durumda olduğumuz kesindir. Diğer din sahipleri eğer kendilerinde ki hakîki bilgiyi açığa çıkarsalardı, vahyin akıldan üstün olduğunu muhakkak görürlerdi. Şunu da unutma ki, inkar ehline ne delil getirsen, yinede kabul etmez.

Akıl, Allah (cc)´ın bize, bizimde O´na sorumlu olmamız için verilmiştir. Çünkü akılda hüküm verme melekesi ve irade üzerinde büyük etkisi vardır. Yoksa her şeyde üstünlüğü olduğunu düşünmek yanlıştır. Akıl denen nesneyi eğer ilâhi ilimle beslemezsen akıl sapık görüşleri de hakikatten daha çabuk kabul eder. Fakat dersen ki hakîkî ilimle birleşmesinin derecesini nasıl bileceğiz. Allah (cc) bu konuda kendine düşen Rabbâni vazifesini yapar. Kulunu mânevî desteğinden mahrum etmez. Peygamberleri ile ona destek verir. Peygambere inanmayan için nasıl olur dersen de, Allah (cc) bütün insanların hidâyetini takdir etmemiştir deriz. Allah (cc) adaletli davranmamıştır, diye bir söz söylersen; Allah (cc)´a yemin ederim ki,

“Allah (cc) bir kulu hakkında hiçbir zaman kalleşçe davranmadı. Onu cehenneme atmak için fırsat aramadı. Kullarına ne gücünden fazla yük yükledi ve nede zulmetti. Fakat kulları O´nun bütün sözlerinin doğruluğunu anlamak için ölümü beklemektedirler. Bilmiş ol ki, Allah (cc) doğru söyler.” Burada sözü bitirmek lazımdır.

“İnsanların en cahili, bildiği halde yapmayan ve en faziletlisi ise Allah (cc)´tan en çok korkandır.” (Süfyan b. Uyeyne)

İnsan genellikle bildiği şeylerin hepsini yapamaz. Fakat korkma fiilini tam olarak işleyebilir. Kalpten vücuda doğru yayılan en kuvvetli histir. Allah (cc)´ın istediği korku ise sevgiliden korkanın hali gibi olmasıdır. Yoksa zalim karşısında duyulan korku gibi değildir.

İmam Gazali´ye korku ile birlikte yapılan ibadet mi, ümitle birlikte yapılan ibadet mi daha faziletlidir? diye bir soru soruldu.

İmam, buna şöyle cevap vermiştir: “Ümitle yapılan ibadetler daha faziletlidir, çünkü ümit sevgiyi doğurur. Korku ise ümitsizliğe sebep olur.”

Bu sebeple sevgiliyi incitmemek için her şeyini emrine veren aşık gibi olmak gerekir. Sevgilinin cevrine katlanan vuslat şarabını muhakkak içecektir.

O sevginin bir ateşi vardır ki, tarifini Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz şöyle yapmıştır. Cabir (r.a)’den peygamber (s.a.v)’in şöyle buyurduğu rivayet edildi: “Takva sahibi ve fasıktan hiç biri kalmaz, hepsi cehenneme girer. Ateş İbrahim (aleyhisselâm) ’a olduğu gibi müminlere soğuk ve selametli olur, hatta soğukluklarından dolayı cehennemde bir titreme olur” (İmam Ahmed, Müsned)

Bu müminlerin İbrahim (aleyhisselâm)’dan aldıkları mirastır, müminlerin kalplerindeki sevgi ateşinden aslında cehennem ateşi korkuyor.

Cüneyd Bağdâdî (ks) dedi ki: Cehennem dedi ki: Ya Rabb´i, şayet sana itaat etmesem, benden daha şiddetli bir şeyle beni azaplandırır mısın? Allah (cc) buyurdu ki: Senin üzerine daha büyük ateş musallat ederdim?

Cehennem dedi ki: Benden daha büyük ve şiddetli ateş var mı?

Allah (cc) buyurdu ki: Evet, mümin evliyalarımın kalplerine yerleştirdiğim sevgi ateşi. Sen kendini sevgilinin aşkı ile yak ve yok et. Yoksa bir kazancın olmayacağını bilmelisin.

Efendim ben korkuyu kaybedince düzenin bozulup, korkunca düzgün olması bundan mı?

Evet. Bu hal gidince şımarma olur. Sevgiliyi kaybetmek korkusu, hem sevmek, hem de korkmak fiilini kapsar. Sonuçta sevgilinin her şeyine razı olmaya başlarsın. Bu ise istenen şeydir. Bu konuda “Rasûlullah aleyhissalâtu vesselâm ve ala âlih buyurdular ki:

“Ademoğlunun saadet (doğruluk) sebeplerinden biri de Allah (cc)´nın hükmettiğine rıza göstermesidir. Şekâvet (günah) sebeplerinden biri de Allah (cc)a istihareyi (yönelmeyi) terk etmesidir. Yine şekâvet sebeplerinden bir diğeri de Allah´ın hükmettiğine razı olmamasıdır.” (Tirmizî)

İnsanın itirazı bırakması demek terbiye olması demektir.Terbiyeden geçmeyen insan hayvan gibidir. İnsanlık halini kazanmak zor işlerdendir. Yoksa her gördüğün kişi adem sıfatlı değildir.

Efendim ben yanlış içerisinde miyim?

Kendini ölçmek istersen düşüp kalktığın şeylere bak. Onlar sen, sende onlarsın.

Fakat işin bir garip tarafı da vardır. Çok insanlarla arkadaşlık edeceksin. Sen, onlarla konuşacaksın. Onlarda seni dinleyecekler. Aslında sen konuşmayacaksın, dinlediğini sandıklarında sözünü dinlemeyecekler. Aslında dinleyen sen, konuşanında biz olduğumuzu göreceksin. Bunun benzeri odunun yanarken çıkarttığı çıtırtı sesidir. Bu sendeki bizden var olan şeyi tasdiktir. Yoksa ayrıca bir söz değildir. Çünkü sen çıtırtıyı isteyerek çıkaramazsın. Odunun sebepsiz yandığı görülmüş mü? Yakan ve yakılan bir yerde birleşince sözler çıkmaya başlar. Yanmak sonunda kül olup ölmeyi getirir. Fakat kül artık bir daha yanmaz. Bağlardan kurtulmuş, kimin kaşına sürme, kimin başına süs olmuştur.

Fakat, sen konuş, biz bizeyiz. Senin sohbetin, bizim yaptığımız sohbet olur. Çünkü biz sana nazar kılarız da, senden hikmetli sözler dökülür. Sonra sen kendine dönüp bakınca, kelâmın kendinden olmadığını anlarsın. Bu rahmetin tecellisidir.

“Allah (cc) kullarına kelamı ile tecelli eder, fakat onlar bunu idrak edemezler.”(Cafer-i Sadık Ks)

Duydukları ve dinledikleri Allah (cc) katından olunca, duyduğu gördüğü, gördüğü duyduğu olur. Sonu evvelki haline döner. Evveli sonu olur. Yani fıtrat açığa çıkar.

Bazen birisini yanına çağırırsın. Ona konuşmak istersin. Aslında biz senin ağzından ona söylenmesi gerekeni söyleriz. Öyle kullar vardır ki artık açıktan açığa uyarmaktan başka çare kalmamıştır. Fakat unutma ki, uyaran yine Allah (cc)´tır.

Efendim bu şeyleri duyunca üzülüyorum, çaresizliğin acısıyla ölümü istiyorum.

Sen ölmeyeceksin. İnsan yaratıldıktan sonra ölüm onun için artık kalmadı. Sadece haller arasında gidip gelen bir varlık oldu.

Efendim göreceğimiz ölüm nedir?

Bir kapıdan bir yapıya giriştir. Ölüm gerçekle yüzleşmedir. Her şeyin bittiği, dönüşü olmayan gerçektir. Ağlasan mı, sevinsen mi, karar veremezsin.

Ölüm perde açıp, gerçek açığa çıkınca üzülmek ve sevinmek bir mana vermeyecekse biz neyiz?

Bizden çıkan sözler sende kader olarak tecelli edecektir. Öyle ise beni bul ve düşünme, gözünü sağa sola çevirme, karar bana ait.

Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz “Saçları dağınık kapılardan kovulan öyle kimseler vardır ki, bir şey için yemin etseler Allah (cc) onları doğrulamak için o şeyi yaratır.” buyurdular.

Efendim kararınız nedir?

Kararsız olmandır. Bir şeye karar vermen donuklaşmandır. Bizde sonsuzluk vardır.

Efendim Sen kimsin?

Sen yoksun. Yani sen beni bulduğun yerde yoksun. Kendini de kaybettiğinde Ben kalırım. Ben, seni severimde o zaman sevmeye yönelirsin. Önceden anlamadığını anlarsın. Ben senim, sende Ben. Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz;

“Ruhlar toplu ordulardır. Onlardan ezelde Allah (cc) yolunda birbiriyle tanışanlar anlaşır, Allah (cc) uğrunda tanışmayanlar ise dünyada zıtlaşırlar” (Buhari) buyurdu.

Fakat beni sevdirmezsem de, benim sırrıma aşina olamayacağını da unutma.

Böylece bizim olduğumuz yerde Allah (cc)´ı hatırlarsın. Çünkü biz Allah (cc)´tan ayrı hiç olmadık.

“Benim dostlarım evliyalar şunlardır ki, Benim zikrolunuşumla zikrolunur. Onların zikrolunuşu ile Ben zikrolunurum.” (Râmuz)

Allah (cc)´ı bulduğun yerde biz yoğuz. Allah (cc)´ ın olduğu yerde hiçbir şey yoktur. Sen ve ben yokmuşuz demektir.

Efendim ama ben var olduğumu sanıyorum.

Varlık olarak gördüğün şeyler vehimden ibârettir. Senin var olmanı sanman seni ayrılığa götürür. Ayrılıktan korkmuyor musun?

Efendim aradan perdeyi çektiler, ben yok oldum. Ben çıkınca Sen yok gibi oldun. Ben ile Senin farkı yoksa bu ayrılık neden oldu? Sonsuz bir hasret duyuyorum. Seni bulmak için geldim. Ben yok olmayınca hasret de bitmedi.

Bitir.

Efendim kuvvetim yoktur.

Kuvvetin aslında vardır. Lakin bulacağın yeri henüz bilemedin.

Efendim nereden bulacağım?

Bir zaman içini dinle, içindeki benliği çıkar. İsteklerini kaybet ve arzularından ayrıl.

Efendim hangi arzular, yaşamak arzularını mı?

Hayır. Varlık arzularını yok et. İşte o vakit ben ve sen kalmaz oluruz. Biz kalmayınca O var olmuş demektir. Yokluk ve varlık Allah (cc)´tan başka bir şey değildir. Vehimden sıyrılmak gerekmektedir.

Efendim bu sır her kişide olur mu?

Olmuş olsa idi, düzen bozulurdu. Zevkler sonsuzdur. Fakat sonsuza ulaşan bir tanedir.

Efendim ben şimdi kaçınılmaz bir gerçek miyim?

Sen ve ben hayatın ilk ve son gayesiyiz. Yani bizim varlığımız O´nun varlığına delildir. Aslında O, var idi. Fakat bizimle bilinir oldu. Mutlak Varlık bir yoluğa muhtaç mı oldu gibi bir soru aklına gelirse, böyle de değildir. O, kendine yeterdi. Fakat yaratmak sıfatının tecellisi ile diğer sıfatlarının aşikâre çıkmasını istedi. Eğer yaratma sıfatı olmasa idi, ilâhlık sıfatlarından hangisi bilirdi. Rabbânilik nerde tecelli ederdi. Kul olamayınca Rabb olur muydu.

Kula bakınca Rabb´i, Rabb´e bakınca kulu görmek hakîkâtine erince de hiçbir meselenin kalmadığını da görürsün.

Nasıl?

Bu halkaların birbirine bağlandığı zincir gibidir. Bu zincir nihayetinde Allah (cc)´a ulaşır. Bu zincirde halka eksik olmaz. Sen ve ben bu halkanın bir yerindeyiz. Yolcu, yolunda gerektir. Misafirlik ise üç vakittir. Doğum, yaşam ve ölüm. Sonra yokluk katında var olmaktır. Varlık ise sende yoktur. Yok olan bir şeyin hedefi, uçan yaprağın serüvenindeki akış olmaktır. Görülen hakîkat ise senin sen olmadığın, senin O olduğudur.

“Ben kendi görüşümle yapmadım” (Kehf 82) Ayetinde anlatılan hal bürüdüğü zaman bütün işlerimizde Allah (cc) varlığı açığa çıkar. Sende bize tâbi olursan bu hakîkâti bulursun. Bu böyle devam eder durur. Sonunda Allah (cc)´a varırsın. Meselede buruda biter.

Efendim biz ne yapmalıyız?

Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî)den sonraki dönemdeki safiyet gitmiştir. Bu dönem insanları Hakk ile yatar, Hakk ile kalkarlardı. Sonra gelen dönemlerde bu hal kaybolup gitti. O zamanlarda terbiye için ağır riyâzatlar ve çileler gerekmiyordu. İnsanlar kolayca ulaşılması gereken hale ve makama ulaşıyorlardı. Terbiye nefsin hakîkât ile çarpışmasından başka bir şey değildir. Hangisi kazanırsa o tarafa insan meyleder.

Bundan dolayı duadan uzak kalmamalısın. Çünkü Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) buyurdu ki: “Dua, bela ile karşılaşır, kıyamete kadar birbiriyle çarpışırlar.” Dua acizlerin kuvvetliye karşı bir silahıdır. Yani zayıfın acziyetini ortaya çıkararak, kuvvetli tarafından merhametin ortaya çıkmasına sebep olur. Duadan uzak kalınca zayıfın zayıflığı ortadan kalkar. Bunun sonucu gazabı üzerine çeker. Hiç gördün mü? yalvaran karşısında merhamete gelmeyeni. Çünkü dua edende benlik kalmaz. Benlik gidince de mesele ortadan kalkmış olur.

Öyle bir zamana geldik ki, tek silahımız dua etmek olmuştur. Çünkü bu zaman insanında doğru dürüst bir hal kalmadığı gibi, kullukta kalmadı. Tek çare olarak bir dua kaldı. Onu da doğru dürüst yapanda yok gibidir. Bunun delilini gösterir misin dersen, deriz ki; en büyük dua namazdır. Kılanların durumuna göre meseleyi kıyasla.

Efendim nasıl dua edeyim,

Duymadın mı? Allah (cc) sevdiklerinden ayrı değildir. Onlara karşı rıza yolunu gözet. Onlara hor bakma. Onların huzurunda Allah (cc)´ı kolay bulursun.

“Dualarınıza öyle bir delil koyarak edin ki günah işlememiş olsun. O delil Allah dostudur. Onlara tevazu ve sevgi gösterin ki sizin için dua etsinler.”

Allah (cc) düşmanlarına karşı onları koruyacaktır. Fakat bazen Allah (cc) sana dua kapısını kaparsa anan ve baban ölmüş gibi ağla.

Çünkü o zaman bende senden kaldım demektir. Nice işler vardır ki, ancak dua ile hal olur. Nice ayrılıklar vardır ki, duaya yol olur. Onun için her acının sana dua için bir kapı olduğunu düşün. Acı ve dua kardeştir. Unutkan olduğun için sen bu konuda hep uyarılırsın. Bazen dua etmesini bile beceremezsinde ben sana aydınlık olurum. Sana sözüm, istemeden istemeyi öğrenmendir. Bu dua şekli en zor olan şeydir. Bu dua sırrına kavuşmak ile bütün duaların yapmadan da kabul olacaktır.

Büyükler dediler ki; “Bir sultanla veya bir büyükle bir araya geldiğimiz zaman, kendileri salih bir kişi olmasalar bile onlardan kendimiz için dua etmelerini istemek üzerimize bir borçtur. Çünkü Allah (cc), halkları arasında büyük olan bu insanların dualarını ret edip onları utandırmaktan utanç duyar. İnsanlardan bu sırrın farkına varanlar pek azdır. Bunu bil ve onunla amel et.” Karşındakine ettiğin itibar sana menfaat olarak geri döner. İsteğinde samimi olmanı tavsiye ederim.

Allah (cc)´ım sen duaları kabul edeceğini taahhüt altına aldın. Yeter ki kulların sana yönelsinler. Duanın kabul olacağına inanmak duaya icabeti kazandırır. ”Kullarım sana Ben´den sual ettikleri zaman şüphe yok ki, Ben pek yakınım. Bana dua ettiği vakit dua edenin dâvetine icabet ederim. Artık onlar da Benim için icabet etsinler. Bana imân eylesinler ki, Hakka isabet etmiş olsunlar.”(Bakara 186) buyruldu.

Efendim seni tanımak istiyorum. Çünkü Sensiz bir şeye varamayacağıma göre yakınlığımın artmasını istiyorum.

Sen kendini tanıdığında beni tanımış olursun. Biz sizin için mum olmuşuz. Sizler için eriyip dururuz. Nefsimiz için hiçbir temennimiz yoktur. Bu ışık ile kendini görürsün. Bir şeyin görülmesinde muhakkak ışığa ihtiyaç vardır. Bu ışığı sen bulmak ile iyilik üzerinde olduğunu bilmelisin.

Fakat ben kendimin kötü olduğumu biliyorum. Şimdi Sen, bende olan kötülüklerle örtüşür müsün?

Hayır, Ben seninle bir bağ kurdum ise, bu sende oluşacak güzelliği fark etmendir. Yoksa sen, ben değilsin. Bize îtibar et. Kötülükler bizim sayemizde senden uzaklaşacaktır. Bizimle olmaktan mutluluk duyacaksın. Bizden ayrı kalmak sana ağır gelecektir. Bizi bulan nasıl ayrı kalmak ister ki, dertler bizimle şifa bulur. Sevinçler bizimle kat kat olur. Bize tabi olanlar bize benzemezlerse, “onları kendimize benzeteceğimize dair” Allah (cc)´a sözümüz vardır.

Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz “İnsanlar krallarını‎n dini üzeredirler” buyurmuştur. Biz Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimize tabiyiz. Biz ilmimizi O´nun tasdikinden geçirmeden size aktarmadık.

Şöyle ki, İmam Rabbânî (ks) der ki: “Ben, İbn Mes´ûd (radiyallahü anh)´dan, Muavvizeteyn´in Kur´an´dan olmadığına dair rivâyetini görünce bu sûreleri farz namazlarımda da okumamaya başladım. Ne zaman ki, Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî)´den onların Kur´an´dan olduğuna dair ihtâr aldım, ancak o zaman bu sûreleri farz namazlarımda da okumaya başladım”. “Bazılarının bizim kunut duâsı olarak okuduklarımızı, Kur´an´dan kabul etmesi de, yukarıda işaret etmek istediğimiz husûsa ayrı bir delil kabul edilebilir. Yine İmam Rabbânî (ks)´den bir misâl diyor ki: “Ben bazı hususlarda İmam Şâfiî´yi taklîd ediyordum. Ancak bana İmam Ebû Hanîfe (ks)´nin peygamberlik mesleğini temsil ettiği ihsâs edildi. Ben de Ebû Hanîfe´ye iktida ettim.” Bizdeki ilim tasdik edilmiş ilimdir. Büyük İmam Rabbânî (ks) bile ilmini ancak Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz ile ikmâl ettiğini bize göstermiştir. Onun içindir kıymet bilmek lazımdır.

Binâenaleyh, maddiyatın kralları olduğu gibi mâneviyâtın sultanları da vardır. Fakat bu sultanlara kavuşmak en zor işlerdendir. Bu sultanlar aramak ile bulunmaz. Onlar kendilerine layık olanları bulurlar. Onlar layık olanlara rızkın rağbeti gibi yağmur olurlar. Bunu meseleyi anlamak ise biraz zordur.

Ben senim, nedir?

Bizler yaratılış itibarı ile varlık temalarının hakîkatleriyiz. Hakîkat her zaman öz olduğu için, sen bizim özümüz ile oldun. Ayrılıkların olduğu yerde hiçbir şey zahir olmaz. Ölüm ise ayrılıkların başlayıp, bittiği yerdir.

Ölümün hakîkâti ise sana açılınca varlığını bulamazsın. Gerçekte hakîkâtin Allah (cc)´ın olduğunu bilirsin. Bu hakîkât içinde evliyalar Allah (cc)´ta fâni oldukları için bu sırda sana yardımcı olurlar. Ölümü bizsiz görürsen cehenneme gidersin. Bizim ile göreceğin ölüm sana hem cenneti ve hemde Allah (cc)´ı buldurur.

Efendim ölüm bize geldiğinde Seni yanımda bulabilir miyim?

Hangi ölümden bahsediyorsun?

Hayvânî ölüm yaşayanlar içindir. Mânevî ölüm ise buna kavuşanlar çok azdır. Sen bu tercih et. Bundan dolayı biz yaşadığımız hayatı tefekkür bile edemiyoruz. Sende bizde fenâ yolunu bul. Fena yolunu bulup ta bekâ yurdunda yer tutanlara müjdeler olsun.

Çünkü gerçek hayat Allah (cc)´ındır. Bizdeki ise görüntüdür. Sendeki ise görüntünün görüntüsüdür.

Şehitler için ölümün nasıl olduğunu çok iyi bilirsin. Aslında onlar yaşamaktadırlar. (Bakara 154)

Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz için ölümün sırrı ise yaptığın salavât-ı şerîfede gizlidir.

Salât; ölüye yapılan Selâm; diriye yapılan duadır.

Bu duayı Allah (cc) tarif ettiğine göre (Ahzâb 56) hangi ölümden bahsediliyor. Öyle ise yaşam ve ölüm birbirine karışmış. Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimize ölmüş desen yanlış olur; yaşıyor desende bu mânadan anlamayanlar itirâz ederler.

Olan ve olmayan içinde olduğun yeri iyi bilmezsen hiçbir şeyi anlayamazsın. Sana düşen bildiğin bilgiye kanaat et ve kulluktan ayrı kalma.

Efendim aklım karışıyor, ne demek istiyorsun?

Sen ne düşünürsen, biz ona göre hareket ederiz. Fakat Allah (cc) nasıl dilerse biz öyle hareket eder ve düşünürüz.

“Rasûlüllâh (aleyhisselâtü vesselâm ve ala âlihi) buyurdular ki:

“Allah (cc) diyor ki: “Ben, kulumun hakkımdaki zannı gibiyim. O, beni andıkça ben onunla beraberim. O, beni içinden anarsa ben de onu içimden anarı‎m. O, beni bir cemaat içinde anarsa, ben de onu daha hayırlı‎ bir cemaat içinde anarım. O, ‏şayet bana bir karış‎‏ yaklaşacak olursa, ben ona bir zira´ yaklaşırım. Eğer o, bana bir zira´ yaklaşırsa ben ona bir kulaç yaklaşırım. Kim bana yürüyerek gelirse ben ona koşarak giderim. Kim bana ş‏irk koşmaksızın bir yerin dolusu günahla gelse, ben de onu bir o kadar mağfiretle karşıları‎m.” (Buharî)

Düşüncelerde safiyete ve berraklığa ulaşmak çok zordur. Bizim hakkımızda hüsn-ü zanna ulaşman Allah (cc) hakkında da bu zanna ulaşmanı sağlar. Bir zaman gelir ki bu terbiye sende iyi düşünceleri meydana getirir. Çünkü mümin bu düşünce güzelliğine kavuşmadan Rabb´ine kavuşmaz. Çünkü Rasûlüllâh (aleyhisselâtü vesselâm ve ala âlihi)

“Sizden kimse Allah (cc) hakkında hüsn-ü zannda bulunmadan ölmeyecektir” buyurmuştur.(Müslim)

Bu hadis-i şerif ölüme yakı‎n zamanda Allah (cc)´ı‎n rahmetinden ümidin galebe çalacağı ve gönlün gizli perdeleri altında bazı sırların inkişâf edeceğini ifade eder. Bu hal ile ölen kulda cennete gider. Görmez misin çok velinin sırrı ölmeden ortaya çıkar. Öyle ki velayette olan mertebesini ölmeden önce görenler çoktur. Senelerce bigâne yaşayıp son nefesinde sırlara kavuşmak Allah (cc)´ın rahmetinin açığa çıkmasından başka ne olabilir. Böylece kişi yaşadığı hal üzere ölmüş olur. Allah (cc) kullarının üzülmesini hiçbir zaman istemez.

Çünkü Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) “Her kul ne üzerine ölürse o ‏şey üzerine diriltilir.” (Müslim) buyurdular.

Öyleyse yaşlılıkta ümidin galebe çalması, Allah (cc) hakkında hüsn-ü zan, Allah (cc)´ın rahmetine dayanmak ve ibadet ve taâta yönelmek Rabbânî edebe aykırı‎ olmamaktadır.

Efendim öyle ise ben bir şey yapmadan dursam daha iyi olmaz mı?

Hayır biz seni fıtratına göre hareket edeceğini biliriz. Çünkü yaratılış insanı çeker durur. İstekli olman ve olmaman yani kararsız olman kaos olmasına sebep olur. Fakat isteksiz olmak, sende olan tasarrufumuzu artırır. Bu ise sende, senin başarın olarak tecelli eder. Bir talebenin hocasına itaat etmesi başarı getirir iken, söz dinlememesi ancak mahrumiyetten başka bir şey getirmez. Bizi her şeyde araman en güzel şeydir. Bize itaat etmek ile Allah (cc)´a itaat etmeyi öğrenirsin. Bize ikram etmekle Allah (cc)´a ikram etmenin zevkini yaşarsın.

Efendim sizin hakîkâtinize ulaşamayacağımıza göre yalnızlık hisseder misiniz?

Yalnızlık bizler için olmaz. Yalnızlık sizler içindir. Fakat biz sizi yalnız bırakmayız. Bizi de Allah (cc) yalnız bırakmaz. Çünkü bizler kendimiz için yaşamaktan korunduğumuz gibi, Allah (cc)´tan bir an gaflet etmedik.

Efendim siz bu dünyadan öbür dünyaya göçünce sizi çokları terk etmeye ne sebep oldu?

İhvanımızdan çoğu bizim yanımızda canını verecek gibidir. Fakat bizden ayrılınca muhabbetinde bir düşme olur. Eğer bize olan sevgisi Allah (cc) sevgisinden olursa bu halde hiçbir zaman ayrılma olmaz. Eğer sevgisi nefsâni hevesler, yani mânevî makamlar elde etmek, şeyh olmak, dünyalık bir kazanç sağlamak vb; menfaatler olursa biz ayrılınca bu sevgide kesilir. Biz mâna âleminden ancak bize kişi yönelirse veya bizim sevgimizi kazanmışlarsa yöneliriz. Fakat dünyada bulunurken hiçbir şeyi mahrum etmemek için verilmiş sözümüz vardı. Bu bağın kopması ile bazı şeylerin aslına dönmesi ise, Allah (cc)´ın takdiri olan şeydir. Bunda ise bizim sorumluluğumuz yoktur. Yine de biz afv yolunu her zaman tercih etmişizdir.

Efendim biz Allah (cc) ile beraber olamaz mıyız?

Farkına varamazsınız. Çünkü siz beşerin karanlıkları ile dolmuş durumdasınız. Melekler bile bu beraberliğin sırrına kavuşamazlar. Onlarda bile nûrânî perdeler altında kalmışlar, Allah (cc)´a hakîkî bir yakınlık bulamamışlardır. İnsan ise bu sırrı Allah (cc)´ın yardımı ile aşmıştır. İnsanın kalbi yere göğe sığmayan Allah (cc)´a misafirhâne olmuştur. Bizimde bu âleme gelmemiz ise, sizi Allah (cc)´a kavuşturup yalnızlıktan kurtarmaktır.

Efendim aracı gibi bir şey mi?

Hayır. Çünkü Allah (cc)´ın aracıya ihtiyacı yoktur. Fakat beşerin de Allah (cc)´a kavuşma gücü yoktur. Bu aradaki olan bağ ise Peygamberlerin durumu gibi, yaratılmışın yaratana ünsiyet sağlayabilmesi için Allah (cc)´ın bir lütfudur. Bu lütuf olmasa idi, deli ile akıllının farkı kalmazdı. Bu sebeple hayvan bile terbiye görünce padişah tahtında kendine yer bulur. Av terbiyesi tutan köpeğin yakaladığı av mısmıl ve temiz olur. Onun için terbiye görmeyene iltifat yoktur. Bizler sizi terbiye ederiz. Bu şekilde huzûru ilâhide durma kabiliyetine kavuşursunuz. Sende güzellikler meydana gelir. Hayranlığın gitgide artar.

Efendim her zaman değilde bazen güzel haller hissetmem neden oluyor?

Bu bizim sana nazar kıldığımızın işaretidir. Bazen hissetmen senin yüzündendir. Aslında nazarımız ise devamlıdır. Sende bulunan velâyet damarları bizimle dirilmeye başlar. Her şey ne için yaratılmışsa ona yatkın olur, yolları kolaylaşır.

Bunun misali; güzel koku, çiçeğin hava ile teması olursa ulaşır. Güzelliğin aslı Allah (cc) olduğundan hissedilen koku da O´ndandır. Biz ise aradaki havayı oluştururuz. Eğer biz arada olmasa idik bu güzelliğe kavuşamazdın. Öyle ki, bize bakman da ibadettir. Bizimle oturmakla da sorgu ve sual edilmezsin. Bu yüzler Allah (cc)´ın temaşasından bir an ayrı düşmemiştir.

Efendim her zaman her şeyde ben muhtaç mıyım?

Varlıklar kemâlâtını kaderde takdir edilen şeye ulaştırabilmek için, bir şekilde kendini ihtiyaç içerisinde hisseder. Onun için muhtaçlık ne kelime, mecbursun. Mecbur olman bizi her şeyde gözetmende değildir. Bizide yanında bulmadığın takdirde gerçeklere kavuşamazsın.

Bizler ise bu ara makamda fazla kalmadan Allah (cc) tarafından geçirilmişizdir. Yani kemâlat insana birden bire verilmez. Verilmiş olanlar, mesela peygamberler bile kırk yaşını görmeden tebliğ vazifesine başlayamazlar. Fakat Peygamberler ise bu makamları zahmetsiz geçerler.

Efendim bu şeyleri bilince istediklerime kavuşabilir miyim?

Ancak Allah (cc)´ın sana takdir ettiği kadarına kavuşursun.

Ubâde radıyallahu anh, ölürken oğluna dedi ki: Yavrum! Eğer sen, başına gelmesi takdir olunanın mutlaka geleceğini, gelmemesi takdir olunanın da mutlaka başına gelmeyeceğini bilmedikçe imanın hakîkâtini tadamazsın. Ben, Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimizin şöyle buyurduğunu duydum:

“Allah (cc)´ın ilk yarattığı şey, “kalem”dir. Ona, “Yaz!” dedi. “Ya Rabbi ne yazayım?” dedi. “Kıyamete kadar olacak her şeyin kaderlerini yaz!”

Yavrum, Ben yine Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimizden şöyle duydum: “Kim bu inancın dışında ölürse, o benden değildir.” (Ebû Dâvud)

Biz o kadar iştiyak içindeyizdir ki, her evladımız isteklerine kavuşsun. Fakat ne acayip bir iştir ki, Allah (cc)´ın cilvelerini bize seyretmek düşmektedir. Biz buna razı olmuşuzdur. Sizler ise hiç olana razı olmak istemezsiniz. Bu sebepten dolayı çok kere naz makamında sizler için Rabb´ime müracaat etmek zorunda kalmışızdır.

Efendim bunu duyunca çalışmak içimden gelmiyor.

Çalışmalısın. Fakat sen, sana bırakılmışta değilsin.

“Rasûlullah aleyhissalâtu vesselâm ve ala âlih buyurdular ki:

“Hz. Âdem ve Hz. Musa (aleyhimâsselam) münakaşa ettiler. Musa (as), Adem (as)´e: “İşlediğin günahla insanları cennetten çıkaran ve onları şekâvete (bedbahtlığa) atan sensin değil mi!” dedi.

Âdem (as)de Musa (as)´ya: “Sen, Allah (cc)´ın risâlet vermek suretiyle seçtiği ve hususi kelamına mazhar kıldığı kimse ol da, daha yaratılmamdan kırk yıl önce Allah (cc)´ın bana yazdığı bir işten dolayı beni ayıplamaya kalk bu olacak şey değil!” diye cevap verdi.” Rasûlullah devamla dedi ki: “Hz. Âdem (as) Musa (as)´yı susturdu etti!”(Buhari)

Yani sana tam bir irade verilmiş gibide sanma. Fakat fıtratın seni takdir edilene doğru çeker. Takdir edileni de çokta kolay başarırsın. Bunun anlaşılacak bir mesele olmadığını bilmelisin.

Senin bu soruyu Sahabeler de sordu: “Madem her şey yazılmış, niye çalışalım?”

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlih şöyle buyurdu: “Siz uygulamalarınızda doğruyu ve uygun olanı arayın!”(Tirmizî)

Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlih buyurdu:

Eline geçecek rızkı,

Ölüm zamanı,

Dünyada yapacakları,

Kötü bir kişi veya iyi bir kul olduğu yazılır.

Sonra ona ruh üfürülür. Kendinden başka hiçbir ilah olmayana yemin ederim ki, biriniz, kendisiyle onun arasında bir adım kalana kadar cennetlikler gibi amel eder, derken, yazılanlar onu geçer de, cehennemlikler gibi amel eder ve cehenneme girer. Şüphesiz biriniz, kendisiyle onun arasında bir adım kalıncaya kadar cehennemlikler gibi amel eder, yazılanlar onu geçer de, cennetlikler gibi amel eder ve cennete girer.” (Buhârî)

Efendim bazı şeylerde benim sorumluluğum olmasa gerektir.

Tabi ki öyle, “Çekemeyeceği yükü yüklemeyiz” ayeti budur. Senin kemâlâtın, sende ki mükemmellik kadar açığa çıkar. Bundan dolayı sen azarlanmazsın. Çünkü azarlayacak olan ancak Allah (cc) dır.

Allah (cc)´ın öyle kulları var ki, onların halini hayal etmem bile mümkün değildir.

Onlar örnek olarak bulundurulmuştur. İnsan kavuşacağı şeylere sevgi beslemez ve hoşlanmaz. Çünkü yaratılışı hırslıdır. Hırs aslında kötü bir şey değildir. Fakat yanlış bir şeye yönelirse kötü olur.

Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) şöyle buyurdu:

“Güçlü mümin, Allah (cc) katında güçsüz müminden daha sevimli ve hayırlıdır. Aslında her ikisinde de hayır vardır. Sana faydalı olacak şeye karşı hırslı ol! Allah (cc) tan yardım dile ve acze düşme! Başına bir şey gelirse, sakın şöyle deme: “Eğer şunu yapsaydım şöyle olurdu.” Fakat şöyle de: “Allah takdir etti ve dilediğini yaptı.” Çünkü, “Keşke” türünden sözler şeytan işidir.”(Müslim)

Efendim bazı zamanlar içimizde büyük bir iştiyak doğar. Bu iştiyak ile kendimize bir gayret gelir. Fakat halimizi bir türlü çeviremiyoruz.

Şunu unutma ki fazilet takdirin elindedir. Bu hal ise gökte görünen güneş gibi sana ulaşır. Fakat sen ona kavuşamazsın. Bilirsin ki o gerçekten ulaşılması gerekli bir şeydir. Gücünün olmaması seni bezdirir. Arada bir bu halini unutur heveslenirsin. Bu heves fıtratından sana akseder. Bu akis seni canlandırır. Lakin biz biliriz ki, bu fazilet istemekle kavuşulacak bir şey değildir. Bunu bilmekle biz sükûnette kalırız. Fakat sizler dere gibi çağlar durursunuz. Biz bunu hoşça karşılarız. Zaman sizde bu hali giderir. Bakarsınız ki neticeniz gayretinize göre olmayıp takdire göre olmuştur. Fakat bizim Allah (cc)´a vermiş olduğumuz bir söz vardır. “Bize teslim olanı temizlemeden Allah (cc)´a teslim etmeyeceğimize söz vermişizdir.”

Efendim yanlış olan şeyleri tespit etmek bize mi aittir?

Yanlışın takdiri sana göredir. Kimine doğru olan kimine eğri olur.

Bir Hadisi Kutsi´de Allah (cc) , “Kullarımdan bazılarını fakir yaptım. Eğer zengin yapsa idim, kendileri için fena olurdu. Bazılarını da hasta yaptım, eğer devamlı afiyette yapsa idim onlar için fena olurdu. Ben kullarımın ihtiyaçlarını bilirim. Ona göre tedbir alırım” buyurdu.

Efendim nasıl?

Durum ve haller yanlışların boyutunu hazırlar. Fakat hakîkât yine kaçınılmaz sonuçtan ayrı kalmaz. Yukarıda benzeri olan hadisi şerif gibi Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:

“Kişi vardır, uzun müddet cennet ehlinin amelini işler, sonra da ameli cehennem ehlinin ameliyle son bulur. Yine kişi vardır, uzun müddet cehennem ehlinin ameliyle amel eder de sonunda cennet ehlinin ameliyle son bulur.” (Müslim)

İbnu Mes´ud radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm bir gün aramızda doğrulup: “Hastalık çeşidinden hiçbir şey hiçbir şeye sirayet etmez!” buyurmuşlardı ki bir bedevi: “Ey Allah´ın Resûlü! Nasıl olur? Bir deve sürüsüne, kuyruğu ile haşefesini uyuzlaşmış bir deve gelince hepsini uyuzlu yapar!” dedi.

Aleyhissalatu vesselâm: “Pekalâ, birincisini kim uyuzladı? Ne sirayet, nede inancınızda hakikat vardır. Şurası muhakkak ki, Allah (cc) her nefsi yaratmış, onun hayatını, ölümünü, rızkını ve uğrayacağı musibetlerini yazmıştır.”(Tirmizi)

Sen duracağın yeri bilirsen, olaylar seni incitmez. Bilmediğin takdirde üzülürsün. Ayrıca bocalayarak daha çok yanlışlara düşersin. Sonra insanları ve olayları takdir ederken sonuçlara göre kararını ver.

Sen şanslı bir kulsun ki hakîkâtlere kolayca kavuşturuldun. Çünkü bir şekilde uyarılıyorsun.

Efendim ya kavuşamayanlar!

Onlar kavuşsalar da yine fayda göremezler. Çünkü Allah (cc) şeytana cehennem sonucunu önceden açıklamıştır. Onların kurtuluşu da takdir edilmemiştir. Allah (cc)´a sığınmak lazımdır. Değişmeyen sonucu bilmek kadar büyük bir azap olmaz.

Efendim bu haksızlık gibi bir şey değil mi?

Haddini aşanlar, yani karışmayacağına karışan, varlığa düşenler bu sonuçtan pay alacaklardır. Buradaki olan şeyde Allah (cc) haksızlık yapmamış, yaratılmışların hakkını müdafaa etmiştir. “Her şeyin bir karşılığı vardır” Çünkü “ Rabb´in doğru yoldadır” boşuna söylenmedi. Belki sen yukarıda anlatılanlardan irâdesiz bir kul iması hissettin ise bu senin yanlış anlamandan olur. Allah (cc) kullarına irâde vermiştir ama bu irâdeden zatını da, kulu yalnız bırakmak gibi soyutlamamıştır. Kulu kendine bıraktığı zaman ancak cehenneme gitmekten başka şeyi de başaramaz. Onun için Allah (cc) kibirlenene gazap eder. Yoksa güçsüz bir varlığın kibri, mutlak varlık yanında ne manası olabilir. Kibirliye kızması diğer kulların hakkını ondan almak içindir. Çünkü Allah (cc) dostlarının velisidir. Haklarını onlar aramadan zât-ı arayacağına söz vermiştir.

Çünkü Allah (cc)´ın değirmeni iyice öğütür.

Efendim yanlış düşünceye düşmekten Allah (cc) kulunu korumaz mı?

Allah (cc) kullarına karşı adaletten ayrılmaz. “Allah (cc) insanları yaratır ve kendilerine kudret ve irade verir. İlerisine karışmaz” diyemeyiz.

“Allah (cc) sizi ve yaptığınız amelleri yarattı.” (Saffat 95) ayeti gereği yaratılışı ve fiillerimizi Allah (cc) yaratmıştır.

İnsan istediğini yapabilir. Fakat istediğini isteyemez.

İnsan fiillerinde ihtiyar sahibidir. Fakat seçme hakkında mecburdur. Yani Allah (cc) onu dileklerinde etkiler. Kur´an-ı Kerim´de

“Allah (cc) istemedikçe siz isteyemezsiniz.” (Dehr 30)

“Rabb´in dilediğini yaratı‎r ve seçer, onlar için ise seçim hakkı‎ yoktur.” (Kasas 68) buyruldu.

İki taraftan birini yani hayır ve şerri yapıp yapmamakta hür olan insan mutlaka bunlar hakkında bir sebep düşünür. Fakat sebepleri fikrinde meydana getiren Allah (cc)´tır. “Biliniz ki, Allah (cc) insan ile kalbi arasına girer.” (Enfal 24) İnsan bir fiili, bir sebebe tabi olmak mecburiyetini içinde hissedince yapar. Fakat insan fiilini yapınca da bunun neresinde olduğunu kestiremez. Yani bunu yapan ben miyim, yoksa aciz biri gibi mecbur mu edildim. Buna da cevap veremez.

Sana düşen kendini bir zanna teslim edip, yani bütün işlerini Allah (cc)´ın emrine uygun ve düşüncelerini ona havale etmendir. Bu şekilde kaderin cilvelerinden kurtulursun.

Kendinde olan bir hataya bakınca nefsinden olduğunu bil, başkalarındaki hataya bakınca da bir hikmeti vardır, Allah (cc)´tandır; de. Kendinde olan bir iyiliği bakınca; Allah (cc)´tandır, de; başkalarında olan iyiliğe ise, onların nefislerinden olduğunu bil. Kendini iradesiz, başkalarını irâdeli bilirsen huzuru bulursun. İrâdeyi var ve yok arasında bilirsende kaderi bilmiş olursun.

Biliyorsun ki, her şeyin iradesini Allah (cc) elinde bulundurur. Böyle bir hükmün karşısında kendini Allah (cc)´a teslim edersen, Allah (cc)´ta emanetine sahip çıkar. Yok, ben kendi yaşamım içinde irâdem ile bir şeyler yapacağım dersen, bunun sana hüsran getirebileceğini de unutmamalısın. Allah (cc) Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimize bile, “Sen istediğine hidâyet edemezsin” (Kasas 55) buyurarak isteklerin tarafından kontrolde olduğunu göstermiştir. Allah (cc)´ın irâdesini bizim sorgulamamız mümkün değildir.

Şu unutma ki, sen peygamber olamadığına göre, ümmet; padişah olamadığına göre, halk olman senin hayrınadır. Aklın çözemediği şeylere dalıp kendini helak edeceğine Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) tâbi olman gereklidir. Çıkar yol ise Allah (cc)´ı sevmektir. Bu sevgiyi de araştırmaya kalkma. Yani bir seven sevdiğini güzel olduğu için mi sevdi. Yoksa içten gelen bir duygu seli mi, onu bu hale getirdi?. Kısa ömründe bir an Allah (cc) ile beraberliği dünya nimetleri ölçmende mümkün olmaz. Fânilikten bâkiliğe giden yolu her zaman tercih etmelisin.

Efendim dünyaya gelmemizden maksat nedir?

Dünya ´yaklaşmak´ mastarından türetilmiştir. Eğer ki bu dünya ortamına gelmese idin, tarlada ekini olmayanın harmanda yüzü olmayacağı gibi, yarın Allah (cc)´ı tanımak fırsatı olmayacaktı. Yani ahiret hayatı ile karşılaşmayacak ve Allah (cc)´ın cemâlini müşahede edemeyecektin. Burada esas olan fırsatlarını iyi değerlendirmendir. Çünkü bugün bulunduğun ortama çokları sahip olmadığı gibi, görmediler veya duymadılar.

Şunu hiç unutma ki teraziler sana, bana ve bizim gibilere kurulacaktır. Onlar yaşamın farkına bile belki varamayacaklardır. Belki de bazıları hayvanlık mertebesine bile ulaşamayacaklardır. Bunun üzerine bu hikmetten sana düşen dünyaya meyil etmemendir. Dünya bir araçtır. Gaye değildir. Dediler ki; “Dünya ve ahiret kalpteki terazinin iki kefesi gibidir ikisinden hangisi ağır basarsa diğeri hafif kalır. Dünya ve ahiret iki karısı olan adam gibidir birini razı etse diğerini kızdırır. Her halükârda dünyada zühd Allah’ın peygamberleri, velileri ve sevdiklerinin özellikleridir.”

Amr bin As (radiyallahü anh) dedi ki: “Sizin gidişiniz peygamberinizin gidişinden ne kadar uzaktır, O dünyada insanların en zahidi idi, siz ise dünyaya daha fazla rağbet ediyorsunuz.

Kutsi hadisi şerifte, “Ey Ademoğlu ne yapacaksın dünya ile; helalinden hesap, haramından azap göreceksin” (Râmuz) buyruldu.

Allah (cc)´ın kulu sevmemesi kadar cehennemî azap yoktur. Allah (cc)´ın sevmedikleri ise dünyayı sevenlerdir. Ah ne acayip bir sevgi ki sonucu günahtır. Fakat kimsede bu sevginin zararını bilmekten acizdir. Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) buyurdular ki;

“Öyle günahlar vardır ki, insanlar ondan dolayı Allah (cc)´tan mağfiret dahi istemezler. Bu da “dünya sevgisi” dir.” (Râmuz)

“Kim dünyayı sever ve onunla sevinirse, kalbinden ahiret korkusu çıkarılır.” (Hilye)

Dünya bir leştir. Üzerine köpekler üşüşmüştür. Gayretleri onu koparıp yemektir. Sen sakınırsan onlardan emniyette kalırsın. Eğer koparmak istersen, köpekleri sana saldırırlar.

Efendim dünyaya gelmek bir şans mı, yoksa şansızlık mı?

Eğer bir şeylerden sorumlu isen bu şanslı olmanın işaretidir. Şansı sorumsuzlukta bulamazsın. Eğer cennette güzel yerler Allah (cc) dostlarına veriliyorsa, sorumluluğun büyüklüğündendir. Nimet külfete tâbidir.

Sen şöyle ol, Ashab-ı Kehf uyurlardı, kendileri zahmetsizce sağa sola dönerlerdi. Yapan kendileri, fakat yaptıran ise Allah (cc) idi. Uykuda irade yok iken, bu işten bunlar sorumlu tutuldular mı? Hayır. Böylece sende onlar gibi ol, tâbi olmaktan geri kalma. Düşman olarak şeytanı görme. Sen kendine düşman olarak yetersin.

Efendim bu düşmanı nasıl yeneyim?

Sen düşmanın yenilmesini düşünme. Onu, yani nefsini terbiye ederek kendi safına çekmen gerekir. Böylece başarılı olursun. Biliyorsun ki, düşman yenilse de bir gün yine sana saldırır. Emniyette olamazsın. Ama kendine tâbi kılarsan ayrıca menfaat bulursun. Nefs aslında bir düşmandır. Fakat bu düşman ile Allah (cc)´ı bulmaktayız. Onu terbiye ettiğimiz zaman o bizi takip ve hizmet etmeye başlar.

Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlih buyurdu:

“Tüm düşüncesi âhiret olan kimsenin, kalbini Allah (cc) zengin kılar. Onu derler, toparlar ve dünya ona gelip boyun eğer. Kimin de bütün kaygısı dünya olursa, Allah (cc) onun gözlerinin arasına fakirlik yerleştirir, işlerini darmadağın eder. Dünyadan da ona, sadece kendisi için takdir edilen şey gelir.”(Tirmizî.)

“Dünyayı seven, ahiretine zarar verir. Ahireti seven, dünyasına zarar verir. Bâki olanı ahirete tercih edin.” (Râmuz) Sana gereken bu sevgide ki tercihi tayin etmektir.

İmam Gazali (ks) diyor ki: “Mezardakilerin pişman oldukları şeyler yüzünden dünyadakiler birbirlerini kırıp geçiriyor.”

Efendim dünya için çalışmayalım mı?

Hayır, çalışmak lazımdır. Fakat bir misafirin bir ağaç gölgesinde oturunca neye ne kadar ihtiyacı olacaksa o kadar ile iktifa edecek kadardır. İtibar mal ve şöhretle olsa idi, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlih şunu buyurmazdı.

Bir adam, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin yanından geçti. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, yanındaki adama dedi ki: “Bu adam hakkında görüşün nedir?” “O, insanların önemsediklerindendir. Vallahi, kız isterse, verirler. Birine aracılık ederse, kabul olunur.” Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem sustu.

Sonra oradan bir başka adam geçti ve onun hakkında: “Ya bu adam için ne dersin?” diye sordu. “Ey Allah´ın Resûlü! Bu, Müslümanların fakirlerindendir. Kimse ona kız vermez, aracılık yapsa kabul edilmez, sözü de dinlenmez.” Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Bu adam, öteki adamın tipinde olan yeryüzü dolusu insandan daha hayırlıdır.” (Buhârî)

Efendim bazıları zengin olunca daha iyi kul olurum, dediler.

Hayır kulluk zenginlik ile olsa idi, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve ala âlih bu konuda bize aşırı tavsiyede bulunurdu.

Hazreti Ali radıyallahu anh anlattı ki;

Biz Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz ile beraber oturuyorduk. Üzerinde, deri yamalı bir hırkadan başka bir şey bulunmayan Musâb bin Umeyr geldi. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, onun Mekke´deki debdebeli hâlini hatırlayarak ağladı. Sonra şöyle buyurdu:

“Biriniz sabahleyin ayrı, öğlenden sonra ayrı elbise giydiği, önüne bir tabak konup diğerinin kaldırıldığı , evlerinizi Kâbe´nin örtüldüğü gibi örtülere büründürdüğünüz zaman hâliniz nice olur?”

“Ey Allah´ın Resûlü! Elbette o gün bugünkünden daha iyi olur. Çünkü, o zaman geçim sıkıntımız olmaz, kendimizi tamamen ibadete veririz.” Şöyle buyurdu:

“Tersine, bugün siz o günkünden daha iyi durumdasınız.” (Tirmizî)

İyilik nefsin rahat etmesi değil, Allah (cc)´a kullukta aramalıdır. Başka bir Hadisi şerifte ise;

“Dünyayı ehline bırakın, kim ki dünyadan ihtiyacından fazlasını alırsa o, bilmeyerek helâkini almış olur.” (Râmuz)

Efendimiz (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihî) buyurdu ki “Allah (cc) Hazretleri şöyle ferman etti:

“İzzetim ve celalim hakkı için, mağfiret etmek istediğim hiçbir kimseyi, bedenine bir hastalık, rızkına bir darlık vererek boynundaki günahlarından temizlemeden dünyadan çıkarmayacağı‎m.”

Hayatı boyunca olan şeye razı olmak en iyi sonucu verir. Takdirin rızasına kavuşmayan dağlarca büyük servete ve izzete kavuşsa yine yaşamın korkularından kendini kurtaramaz. Hayatı Allah (cc) adamak lazımdır.

Efendim çabalarımız ne için olmalıdır?

Şunu hiç bir zaman unutma ki kuluna Allah (cc) kefildir. Yaşam ihtiyaçlar ile şekillendiğine göre ve en önemlisi de rızıksa, bunda kaygı duymadıktan sonra diğer şeylerinde o kadar zorluk çekmezsin. Rızık endişesi insanı hata ve gaflete düşürür.

Unutma ki, sen rızık yiyenlerdensin, rızık verici ancak Allah (cc) dır. Ölüm gelene kadar rızık konusuna Allah (cc) kefildir. Bazıları rızık konusunda çok korkak olur. Bu korku ile insan yanlış işleri yapmaya başlar.

Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz “Başlarınız kımıldadığı müddetçe rızık hususunda korkuya düşmeyin. Zira insan‎ annesi kıpkızıl, üzerinde hiçbir ‏şey olmadığı‎ halde doğurur, sonra Allah (cc) onu her çeşit rızıkla rızıklandırır”

“Bir kimse Allah (cc)´ın ihsan buyurduğu az bir rızka razı olursa, Allah (cc) ta o kimseden az bir amel ve ibadetle ondan razı olur” (Kenz-ül İrfan)

“Kıyamet günü, afiyet ehli kimseler, bela ehline sevapları verilince, dünyada iken derilerinin makaslarla kazınmış olmasını temenni edecekler.” (Tirmizi) buyurdular.

Efendim bu anlattıklarınız bizde tembellik meydana getirmez mi?

Hayır. Bizim verdiğimiz yön ile sen kendini kaybetmezsin.

Kendini bizden uzak tutarsan yanlış yapmaya başlarsın. Çünkü yanlış yaparken sen kendinde olmayarak yaparsın. Kişi kötülüğü işlerken insan sıfatında olmayarak yapar. Eğer o halin hakikatini görmüş olsaydın, sözümüzü daha iyi anlamış olurdun.

Çünkü insan ne ile beraber olursa halleri ile de beraberdir. Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimizin yolundan giden, O´nun yüce ahlakı ile beraberdir. Fakat hatalar, isyan mertebelerini aşarken insanın yaptığı şeylerdir. Böylece sende bulunan eksik sıfatlar açığa çıkar. Fakat tövbe yolu ile onu tamir eder. Yoluna devam edersin.

Efendim rızık daralır ve çoğalır mı?

Evet. “Allah (cc), kimi dilerse, onun rızkını genişletir, daraltır.” (Ra'd, 26)

“Allah, rızıkta kiminizi diğer bir kısmınıza üstün kıldı.”(Nahl, 71) Allah (cc), kulunun haline göre, mükâfat olarak rızkını çoğaltır veya ceza olarak daraltır.

“Hatırlayın ki, Rabb´iniz size: Eğer şükrederseniz, elbette size nimetimi artıracağım ve eğer nankörlük ederseniz, hiç şüphesiz azabım çok şiddetlidir! diye bildirmişti.” (İbrahim 7) “Allah (cc), faizi tüketir, sadakaları ise artırır.” (Bakara 276)

Kulun rızkının genişliğinin sebeplerinden birisi de, günahlardan kaçınmak ve namazı dosdoğru ve devamlı kılmaktır. “Kim Allah'tan sakınıp korkar ve günahlardan kaçınırsa, Allah (cc) ona bir çıkış yolu yaratır ve onu ummadığı yerden rızıklandırır. Kim Allah'a güvenirse, O, ona yeter.” (Talak 2-3)

“Ailene namaz kılmakla emret ve kendin de ona sebat ile devam et. Biz senden rızık istemiyoruz. Seni biz rızıklandırırız. Güzel âkıbet takva ehlinindir.” (Tâhâ 132)

“Eğer Allah rızkı kulları için bolca yaysaydı, yeryüzünde taşkınlık yapar ve azarlardı. Fakat dilediği kadar bir ölçüyle indirir.” (Şûrâ, 27)

“Allah, kullarından dilediği kimsenin rızkını genişletir ve dilediğine de kısar. Şüphesiz Allah her şeyi hakkıyla bilir.” (Ankebut, 82).

Rızıklanmadaki üstünlükte çalışma ve gayretin rolü olmasıda muhakkaktır. Rızkımız, bize göre değişir. Tutacağımız yolun Allah (cc)´ın ezelî ilmiyle bilinip kaydı ona göre yapılmış olmasıyla, levh-i mahfuz kaydında değişme olmaz. Buna göre herkesin rızkı da önceden belirlenmiş olmasının hikmeti açığa çıkar.

Efendim olan şeylerdeki hikmeti nasıl anlayacağım.

Olaylar oluşurken seni merkez alır. Arılar çiçeklere nasıl rağbet ederler. Eğer sende balözü olmazsa arılar niçin seni bulsunlar. Oluşlara etkin olduğuna göre sonuçlara da katlanman gerekmektedir. Kendini tanıman hikmeti bulmana sebep olur.

Sana düşen büyük hadis imamı Ebu Davud es-Sicistani´nin, (275/888) “İnsana dini hususunda dört hadis yeterlidir” sözünü unutmamandır.

a) Ameller niyetlere göredir.

b) Kişinin, kendisini ilgilendirmeyen söz ve işi terk etmesi iyi müslüman oluşundandır.

c) Mümin olan, kendi şahsı için arzu ettiğini kardeşi için de arzu etmedikçe kemaliyle iman etmiş olmaz.

d) Helal olan açıkça bellidir. Haram olan da bellidir. Bu ikisi arasında, her ikisine de benzer tarafları bulunan meseleler vardır ki, insanların çoğu bunu bilmez. Kim bu haram veya helal olduğu şüpheli olanlardan kaçınırsa dinini ve namusunu korumuş olur.

Kim de bu şüpheli olanlara düşerse, koruluğun etrafında hayvanlarını otlatan çoban gibidir. Hayvanların koruluğa dalması yaklaşmıştır. Dikkat edin, her melikin bir koruluğu vardır. Allah (cc)´ın yeryüzünde, yaklaşılmasına razı olmadığı koruluğu ise haram kıldıklarıdır.

Dikkat edin vücutta bir et parçası vardır o iyi ve salih olursa vücudun tamamı da iyi ve salih olur. Bozuk olursa vücudun tamamı da bozuk ve fasit olur. Dikkat edin o et parçası kalptir.” “Kalbi dost doğru oluncaya kadar, kulun imanı istikametini bulamaz. Dili doğru oluncaya kadar da kalbi doğru olmaz” buyruldu.

Şüphelerden sakın ve takva sahibi ol, seni ilgilendirmeyeni terk et, çünkü amellerde niyetler çok önemlidir. Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimizin: “Kim şüpheli şeylerden kaçınırsa dinini ve ırzını korumuştur, kim şüpheli şeylere girerse harama girmiştir” sözündeki ırzın korunmasını da çok iyi düşünmelisin.

Fahri âlem Muhammed Mustafa (aleyhissalâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz bir adama buyurdu ki:

“Sana şüphe vereni bırak şüphe vermeyeni yap” Adam: Ben bunu nasıl bileceğim? dedi:

“Bir iş yapacağın zaman elini göğsünün üzerine koy; kalp muhakkak haram için çarpar, helal için sükunet bulur, takvalı müslüman büyük günahın korkusundan küçüğünü terk eder.”

Şüpheli bir kazancı terk edişin senin sınırsız sadaka vermenden daha güzeldir. Böylece kazancın temizlenmesi amelin temizlenmesine, amelin temizlenmesi kalbin düzelmesine sebep olur. Kalp düzelince niyetler Allah (cc)´ın isteklerine uygun olur. Yani seni ihlas sahibi yapar. İhlas ise cennetin kapısıdır.

Adamın biri, Rasûlüllâh (aleyhissalâtü vesselâm ve ala âlihi)´ınhuzuruna gelerek:

-Ya Rasûlallah! Soracak sorum var size.

-Sorunu sormadan cevabını almak istemez misin?

-Buyurun ya Rasulallah!

-Sen, iyilik ve kötülüğün ne olduğunu sormak istemiyor muydun?

-Evet yâ Rasûlallah, aynısını soracaktım size.

Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz, üç parmağını birleştirip, adamın göğsüne hafifçe vurarak:

-Bunu sen, kendi kalbine sorsana. İnsanoğlundaki bu kalp, yaratılışı gereği iyiliklerle âşinâdır; Onlarla huzur bulur, mutmain olur. Kötü işlerle bozulup çeşitli rahatsızlıklara mâruz kalır. Bu konuda gerçek fetvâyı kalbine danış, ondan al.”

Efendim her insan hatalı bir iş yapar mı?

Hayır yapamaz. Çünkü öyle insanlar vardır ki yaratılışında güzellik, bi-zatihî Allah (cc) tarafından terbiye edilerek gelmiştir.

Peygamber (aleyhisselâtü vesselam ve ala âlihi) Efendimiz biri hakkında kötü bir şey duyduğunda “falan neden böyle yapıyor” demezdi. “İnsanlar neden böyle şeyler yapar” derdi. Hatayı şahsa değil yaratılış mayasının tecellisine yüklerdi.

Güzellik özden gelendir. Mesela Hz. Ebubekir radıyallahu anh cahiliye döneminde de iyi bir insandı. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin arkadaşı idi. İslam geldikten sonrada yine değişmedi. Böylece “Kişi arkadaşının dini üzeredir” hikmetini görmüş olursun. Olan şeylerde ki izâfiyeti görmen iyi olacaktır.

Efendim Hakîkât ilmini en güzel bilenlerden biri Hazreti Ali radıyallahu anh´tır. Fakat zamanında büyük fitneler zuhur etmiştir.

Hazret-i Ali radıyallahu anh adâleti içtihat etmiş. Karşısındakiler ise adâleti uygulanması zor olduğu için en az günah olacak şer ile bir kısmını feda etmişlerdir. İçtihat da siyasete karışınca harpler zuhur etmiştir. Onlar bu işi yaparken Allah (cc) rızasını düşündükleri için hatalı olmamış oldular. Her ne kadar Hazret-i Ali´nin içtihadı isabetli diğerleri hatalı ise de, yine azaba müstahak değillerdir. Çünkü içtihat eden isabet ederse iki sevap, edemez ise bir sevap vardır.

Hazret-i Ali radıyallahu anh´ın hilâfetinde başarısız gibi olması nedendir? sorusuna gelince; O´nun hilâfetten daha çok başka görevleri vardı. Eğer düşüncesi yalnızca hilâfet olsaydı, velayetin yüksek mertebelerine ulaşamayacaktı. O, zahirî makamlardan üstün manevî saltanatı kazandı. Velâyet yolunun da hocası oldu. Kıyamete kadar da hocalığı devam edecektir. Fakat dünyevî makamlar ise kaybolup gitmiştir.

Çok hevesliler görürsün, sonuçlara katlanmadıkları için hep yolda kalmışlardır.

Şeyh Galib (ks) Hazretlerinin bir nazmını okuyalım da için biraz ferahlarsın.

Tedbîrini terk eyle, takdir Hudâ´nındır.

Sen yoksun o benlikler hep vehm-ü gümânındır.

Birden bire bul aşkı bu tühfe bulanındır

Devrân olalı devrân Erbâb-ı safânındır.

Aşıkta keder neyler gam halk-ı cihânındır