Akıl Bu İşi Anlamaz ki...

 

 

اگر خورشيد بر يک حال بودي

شعاع او به يک منوال بودي

ندانستي کسي کين پرتو اوست

نبودي هيچ فرق از مغز تا پوست

جهان جمله فروغ نور حق دان

حق اندر وي ز پيدايي است پنهان

چو نور حق ندارد نقل و تحويل

نيايد اندر او تغيير و تبديل

تو پنداري جهان خود هست قائم

به ذات خويشتن پيوسته دائم

کسي کو عقل دورانديش دارد

بسي سرگشتگي در پيش دارد

ز دورانديشي عقل فضولي

يکي شد فلسفي ديگر حلولي

خرد را نيست تاب نور آن روي

برو از بهر او چشم دگر جوي

دو چشم فلسفي چون بود احول

ز وحدت ديدن حق شد معطل

ز نابينايي آمد راه تشبيه

ز يک چشمي است ادراکات تنزيه

تناسخ زان سبب کفر است و باطل

که آن از تنگ چشمي گشت حاصل

چو اکمه بي نصيب از هر کمال است

کسي کو را طريق اعتزال است

رمد دارد دو چشم اهل ظاهر

که از ظاهر نبيند جز مظاهر

کلامي کو ندارد ذوق توحيد

به تاريکي در است از غيم تقليد

در او هرچ آن بگفتند از کم و بيش

نشاني داده اند از ديده خويش

منزه ذاتش از چند و چه و چون

«تعالي شانه عما يقولون »

Güneş bir halde kalsaydı ışığı da bir çeşit olurdu.

Fakat bu ışığın onun ışığı olduğunu, içle derinin, hakikat âlemiyle bu âlemin arasında hiçbir fark bulunmadığını kimse bilmez.

Âlemi baştan başa Tanrı nurunun ışığı bil. Tanrı, âlemde, meydanda olduğu için gizlenmiştir; meydanda oluşu gizli kalmasına sebep olmuştur.

Tanrı nuru ne bir yerden bir yere gider, ne bir halden bir hale girer. O ne değişir, ne başka bir şekle bürünür.

Sen âlemi daima kendi varlığıyla duruyor sanırsın.

Kimde uzun uzadıya düşüncelere dalan akıl varsa onun önüne pek çok baş döndürecek şeyler çıkar; ne kadar şaşırır o adam!

Bu abes, bu işe yaramaz aklın uzun düşüncelere dalması yüzünden birisi felsefeye düşmüştür, öbürü hulûle inanmıştır.

Akılda o nuru görmeye kudret yok... yürü, onu görmek için başka bir göz ara!

Felsefenin iki gözü de şaşı da onun için Tanrı’yı bir göremez.

Teşbih görmezlikten ileri gelir; tenzihe ait anlayış da tek gözlü olmadan.

Tenasuh, görüş darlığından meydana çıkar, onun için küfürdür, aslı yoktur.

İtizal yolunu tutan, anadan doğma kör gibi bütün yüceliklerden nasipsizdir.

Tevhit zevkini tatmayan kelâmcı, taklit bulutuyla örtülmüş, karanlıklarda kalmıştır.

Zahir ehlinin iki gözünde de kuru ağrı var... onlar, âlemde görünen şeylerden başka bir şey göremezler.

Onun için Tanrı hakkında az çok söz söyleyenler, hep kendi görüşlerini anlatmışlardır.

Tanrı’nın zatıysa nelikten de münezzehtir, nitelikten de, söylenen sözlerin hepsinden yücedir o!

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar