Çeviri
Mevlana Kronolojik Cetveli
1075 Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından Türkiye Selçuklu Devleti’nin
kurulması
1086 Süleyman Şah’ın ölümü
1092 I. Kılıç Arslan’ın Türkiye Selçuklu Devleti tahtına oturması
1097 I. Haçlı Seferi ve İznik’in kaybedilmesi
1107 I. Kılıç Arslan’ın ölümü
1110 Sultan Şahinşah’ın Türkiye Selçuklu Devleti tahtına oturması
1116 Sultan Şahinşah’ın kardesi Mesut tarafından öldürülmesi ve Sultan
I.Mes’ud’un Türkiye Selçuklu Devleti tahtına oturması
1152 Mevlâna’nın babası Sultan-ül Ulema Bahaeddin Veled’in Belh’de
dünyaya gelmesi
1155 Sultan I. Mes’ud ’un vefat etmesi ve II. Kılıç Arslan’ın tahta
oturması
1176 II. Kılıç Arslan’ın Miryakefalon Savaşında Bizans’ı ağır bir
yenilgiye uğratması
1192 Sultan II. Kılıç Arslan’ın ölümü ve I. Gıyasü’d-Dîn Keyhüsrev’in
(I.Keyhüsrev) tahta oturması
1196 I. Keyhüsrev’in I. Saltanat Döneminin sona ermesi ve II.
Rüknü’d-Dîn Süleyman Şah’ın tahta geçmesi
1204 II. Rüknü’d-Dîn Süleyman Sah’ın Gürcistan seferine çıktığı sırada
ölümü
1205 I. Keyhüsrev’in ikinci kez devletin başına geçmesi
1207 Mevlâna’nın Horasan’ın Belh şehrinde dünyaya gelmesi
1211 I. Keyhüsrev’in vefatı ve I. İzzü’d-Dîn Keykâvus’un tahta çıkması
1212 Mevlâna beş yaşında iken, babası Bahaü’d-Dîn Veled, ailesi ve
müritleriyle birlikte Belh’ten göçmesi
1217 Bahaü’d-Dîn Veled, ailesi ve müritleriyle birlikte kısa
süreliğine Şam ve Malatya’da kalmaları
1218 Mevlâna ve ailesinin dört yıllığına Erzincan yakınlarındaki
Akşehir’de kalmaları
1219 I. İzzü’d-Dîn Keykâvus’un ölümü ve I. Alaü’d-Dîn Keykubad’ın
tahta geçmesi
1222 Bahaü’d-Dîn Veled, ailesi ve müritleriyle yedi yıllığına
Larende’de (Karaman) kalmaları
1224 Mevlâna’nın Gevher Hatun’la evlenmesi
1226 Mevlâna’nın oğlu Sultan Veled’in, Karaman’da dünyaya gelmesi
1229 Mevlâna’nın babası
Bahaü’d-Dîn Veled’in, Selçuklu hükümdarı Alaü’d-Dîn Keykubad’ın daveti üzerine
ailesiyle birlikte Karaman’dan Konya’ya gelmesi
1231 Mevlâna 24 yaşında iken babası Bahaü’d-Dîn Veled’in Konya’da
ebedi âleme
göçmesi
1232 Bahaü’d-Dîn Veled’in müridi Muhakkık-ı Tîrmizî’nin, Kayseri’den
Konya’ya gelmesi
1237 I. Alaü’d-Dîn Keykubad’ın vefatı, Sultan II. Keyhüsrev’in tahta
oturması
1239 Moğolların Suğdak’ı işgali
1241 Mevlâna’nın 1244 yılına kadar Halep ve Şam’daki eğitimini
tamamlayarak Konya’ya dönmesi Mevlâna'nın hocası Tirmizî Kayseri’de Hakk’a
yürümesi
Babailer isyanı
1242 Baycu Noyan’ın Erzurum’u işgal ve tahrip etmesi
1243 Kösedağ Savaşında Selçukluların Moğollar tarafından ağır bir
yenilgiye ve
bozguna uğratılmaları 1244 Şems-i Tebrizî’nin Konya’ya gelişi (29
Kasım)
1245 Sultan II. Keyhüsrev’in ölümü 1246 Mevlâna ile Şems’in dostluğundan
incinen halkın Şems’e eziyet etmeleri üzerine onun Konya’dan ayrılışı (11 Mart)
Sultan II. Keykâvus’un tahta çıkması (ilk müstakil saltanatı)
Sultan’ın Moğolistan’a davet edilmesi, ancak onun yerine kardeşi Kılıç
Arslan’ın Moğolistan’a gönderilmesi
1247 Mevlâna’nın oğlu Sultan Veled’in, Şam’a giden Şems’i babasının
isteği üzerine gidip getirmesi. Şems’in Kimya ile evlenmesi
Mevlâna’nın ricasıyla Konya’ya getirilen Şems’in bir daha ortaya
çıkmayacak şekilde kaybolması veya öldürülmesi
1249 Şems’in kayboluşundan sonra Mevlâna’nın Konyalı Kuyumcu
Selâhaddin Zerkûbi’yi onun yerine koyarak, halife seçmesi
Moğolistan’dan aldığı yarlığ ile dönen IV. Kılıç Arslan’ın Sivas’ta
saltanatını ilanetmesi, Celalü’d-Dîn Karatay’ın bunu kabul etmemesi üzerine
kardeşler arasındaki mücadelenin savaşa dönüşmesi
Sultan Hanı savaşı’nı kazanan Celalü’d-Dîn Karatay’ın üç kardeşi
müşterek saltanat tahtına oturtması
1252 Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın Erzincan serleşkeri (subaşı)
olması
1254 Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın Sultan II. Keykâvus’un hizmetine
girip Emir-i Hacib (Melikü’l Hüccab) olması
Moğolların Sultan II. Keykâvus’u ikinci kez Moğolistan’a çağırması,
ancak II. Keykâvus’un bu sırada Celalü’d-Dîn Karatay’ın ölümünü bahane ederek
yerine Alaü’d-Dîn Keykubad’ı göndermesi ve onun yolda şüpheli bir şekilde ölümü
Sultan IV. Kılıç Arslan’ın Sultan II. Keykâvus’a karşı taht mücadelesini
kaybedip Burgulu Kalesine hapsedilmesi
1256 Baycu Noyan’ın Anadolu’yu ikinci kez istila etmesi ve Sultan Hanı
Savaşı
1257 Sultan II. Keykâvus’un önce Antalya’ya sonra da İstanbul’a gidip
İznik Rumlarına sığınması Sultan IV. Kılıç Arslan’ın tek başına Selçuklu
tahtına oturması
Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın Pervâne olması 1258 Selâhaddin Zerkubi’nin
ebedi âleme göçmesi (29 Aralık) Sultan II. Keykâvus’un İznik Rumlarının
yardımıyla hükümdarlığını ilan etmesi ve Sultan IV. Kılıç Arslan’ın geri
çekilmesi
1259 II. Alaü’d-Dîn Keykubad ile birlikte Karakurum’a giden devlet
adamlarının Mengü Han’dan aldıkları yarlığla geri dönmeleri ve Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın
da etkisiyle Hülagü’nün bu yarlığa göre devleti iki sultan arasında
paylaştırması
İki kardeş sultanın birlikte Tebriz’e gidip Mengü Han’a bağlılıklarını
bildirmeleri 1260 VI ciltlik, 25632 beyitlik Mesnevî’nin yaklaşık 8
yıl sürecek yazımına başlanması
Sahib Şemsü’d-Dîn Mahmut Tuğrai’nin ölümü ile IV. Kılıçarslan’ın,
Hülagü’nün yarlığı ile Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ı, II. Keykâvus’un da
Sahib Fahrü’d-Dîn Ali’yi vezir yapması
Moğol ordusunun ilk kez mağlûbiyet alması; Moğolları Mısır Memlük sultanı
Baybars’ın Ayn Calût Savaşı’nda yenmesi
1261 Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın Aksaray’a gelip Sultan II.
Keykâvus’un veziri Fahrü’d-Dîn Ali’yi kendi üzerindeki vezirliği de ona
bırakmak suretiyle Kılıç Arslan’ı tek başına tahta oturtması
Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın kışkırtmasıyla Hülagü ve Sultan II.
Keykâvus’un arasında başlayan gerginlik Hülagü’nün Sultan II. Keykâvus’u
huzuruna çağırması ancak Sultan II. Keykâvus’un bunu reddetmesi üzerine Moğol
ve Sultan IV. Kılıç Arslan kuvvetlerinin Sultan II. Keykâvus’un üzerine
yürümesi ve Sultanın Antalya’ya sığınması
Altun-Aba Savaşında Sultan II. Keykâvus’un kuvvetlerinin savaşı
kaybetmesi
1262 Mevlâna’nın ikinci oğlu Alâeddin Muhammed’in Hakk’a yürümesi
Mesnevi’nin yazılmaya başlanması Sultan II. Keykâvus’un, Sultan Baybars’la
ittifak yapması, Sultan II. Keykâvus’un İstanbul’a sığınması ve Sultan IV.
Kılıç Arslan’ın tek başına Selçuklu tahtına sahip olması
Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın Anadolu’yu Sultan II. Keykâvus
taraftarlarından temizlemesi
Türkmenlerin Sultan II. Keykâvus’un ardından Bizans’a gitmeleri
1263 Bizans imparatoru Mihael’in Sultan II. Keykâvus’u Hülagü’nün
baskısı ile Enez Kalesine hapsetmesi ve Sultan II. Keykâvus taraftarlarını
dinlerini
değiştirmeye zorlaması itiraz edenlere de işkence yapması Pervâne’nin
Ali Bahadır’ın son teşebbüsünü Arslandoğmuş vasıtası ile kırmak ve Şah Melik’i
ortadan kaldırmak suretiyle, Sultan II. Keykâvus taraftarlarını tamamen
temizlemesi
1264 Mevlâna’nın Mesnevisini yazmasında büyük etken olan Hüsamettin
Çelebi’nin vefat eden Selâhaddin Zerkubi’nin yerine geçip, Mevlâna'nın en yakın
dostu ve halifesi olması Mesnevi’nin 2. Defterine başlanmasıMemlük ve Altınordu
devletlerinin Bizans’a karsı ittifakı
Berke Han’ın gönderdiği ordunun Sultan II. Keykâvus’u kurtarması ve
oğullarıyla birlikte Kırım’a götürmesi Sultan II. Keykâvus’un Altınordu
Hanlığındaki sürgün ve gurbet hayatının başlaması
1265 Sultan IV. Kılıç Arslan ve Pervâne’nin tahta çıkan Moğol Hanı
Abaka Han’ı tebrik için Tebriz’e gitmeleri ve bağlılıklarını bildirmeleri,
Pervâne’nin Sinop fethi için yarlığ alması
1266 Pervâne’nin Sinop’u zapt edip mülkiyetine geçirmesi.
Pervâne’nin Moğolların desteğiyle Sultan IV. Kılıç Arslan’ı öldürmesi
ve küçük yaştaki oğlu Sultan III. Keyhüsrev’i tahta çıkarıp hâkimiyeti ele
alması
Pervâne’nin Vezir Isfahanlı Şemsü’d-Dîn Mehmet gibi II. Keyhüsrev’in
dul karısı Gürcü Hatun ile evlenmek suretiyle fiilen hükümdar rolü oynamaya
başlaması
1271 Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın Putperest Moğolların Müslüman
Memlüklere karşı mücadelesinde ve kendi aralarındaki çatışmalarında,
sayısı azaltılmış Selçuklu askeri ile İlhana hizmet etmesi ve bundan dolayı
Anadolu kamuoyunda eleştirilmesi
Sultan II. Keykâvus’un Fahrü’d-Dîn Ali’ye yazdığı mektupla yardım
istemesi
ve Pervâne’nin Fahrü’d-Dîn Ali’yi tutuklatıp Osmancık kalesine
hapsetmesi
Fahrü’d-Dîn Ali’nin oğlunun Abaka Han ile görüşerek babasını
kurtarması
Pervâne’nin Fahrü’d-Dîn Ali’yi vezirlikten uzaklaştırdıktan sonra bu
makamı kendi damadı Mecdü’d-Dîn Mehmed’e vermesi, sivil ve askeri bütün
mevkilere yakın adamlarını yerleştirmesi
1272 Sultan Veled ile Fatma Hatun’un (Selahaddin Zerkub’un kızı) oğlu
Ulu Arif Çelebi’nin doğumu
1273 Mevlâna’nın ebedi âleme göçmesi
1274 Fahrü’d-Dîn Ali’nin Abaka Han’a giderek muhakeme edilmesi ve vezirliğe
iade edilmesi
Pervâne’nin, Abaka’nın kardeşi Acay’ın aşırı mali talepleri ve zulmü
yüzünden, Moğollara sadakatten ilk defa ayrılarak Baybars’la gizlice
mektuplaşıp yardım istemesi
1275 Pervâne’nin, Bire kuşatmasına katıldığı sırada Baybars’la ikinci defa
temas
kurması ve mektup taşıyan elçilerin Moğollar tarafından yakalanması
1276 İlhanlı Hanı Abaka’nın Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman başta olmak
üzere devlet adamlarını yanına çağırtması ve devlet adamlarının bu davete
icabet etmeleri
Hatıroğlu isyanı, Karamanoğulları isyanı ve Akşehir savaşı
Hatıroğlu Şerefü’d-Dîn’in, idamından önce yargılanması sırasında
Pervâne
Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın da Baybars’la mektuplaştığını açıklaması
1277 Sultan Baybars’ın Moğollara karşı Anadolu seferine çıkması ve
Selçuklu tahtına oturması ve Pervâne’den gerekli desteği alamaması üzerine
tekrar Şam’a geri dönmesi
Abaka’nın bunun intikamını almak maksadıyla Anadolu’ya gelip Kayseri
halkını katletmesi
Abaka Han’ın bazı kumandanlarının da ısrarıyla Pervâne Mu’înü’d-Dîn
Süleyman’ı yakınlarıyla birlikte Aladağ’da öldürtmesi
Pervâne Mu’înü’d-Dîn Süleyman’ın oğlu Mu’înü’d-Dîn Mehmed tarafından
Pervâneoğulları Beyliği’nin kurulması
1279 Sultan II. Keykâvus’un Kırım’da vefatı
1284 Mevlâna’nın ölümünden sonra onun makamına oturan Hüsâmeddin
Çelebi’nin 11 yıl süren bu görevinden sonra vefatı. Sultan Veled’in şeyh
postuna oturması
1297 Mevlâna’nın üçüncü oğlu Emir Âlim’in hakka yürümesi 1304
Mevlâna’nın kızı Melike Hatun hakka yürümesi 1312 Mevlevîliğin yolunu tanzim
edip yayan Mevlâna’nın, en büyük oğlu Sultan Veled’in Hakk’a yürüyüşü
1322 Pervâneoğulları Beyliği’nin ortadan kalkması.
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar