Çeviri
BENİ KADIN YARATMADIĞIN İÇİN
Ortodoks Yahudi cemaati kadınlar için bahsi geçen
düzenlemeleri yapmalarının yanı sıra kadınlarla ilgili oldukça dikkat çekici
bir konunun da sahibi konumundadırlar. Ortodoks Yahudilerin dua kitabında
sabah duaları arasında Tanrı’ya erkeklerin kadın olarak yaratılmadıkları için
yaptıkları kutsama yer alır.
Erkeklerin “beni kadın
yaratmadığın için” şeklinde söyledikleri kutsamaya karşılık kadınlar “beni
isteği gibi yaptığın için” şeklinde kutsamayı söylerler.
Bu erkeklerin söylediği bu kutsama kadınların aşağılandığı
izlenimini verdiği düşüncesi ile eleştirilmektedir. Ancak Yahudi din bilgisi
kitaplarında yer alan bilgilerde, bu kutsamanın tam anlaşılmadığı, yüzeysel
olarak düşünüldüğü belirtilir. Bu konunun tam olarak anlaşılabilmesi için şöyle
bir örnek verilir:
“İki tane hizmetkârı olan bir kralı düşünelim. İlki halkı
yönetmekle görevli ve ikincisi kralın ev işlerinden sorumlu olsun. Kralın evinde görev yapan
hizmetkâr, kralı gün boyunca tahtında, avluda, sarayın odalarında olmak üzere birçok
kez görmektedir. Buna karşın devlet işleri ile sorumlu bakan, kral ile sadece
haftada bir haftalık toplantılarda görüşmektedir. Devletin başındaki bu adamın
krala “beni kralın evinde hizmetkâr yapmadığın için teşekkür ederim” demesi hem
iyi hem de kötü şekilde anlaşılabilir. Kişinin “Başbakan” gibi saygıdeğer bir
görevde olduğundan dolayı teşekkür etmesi övgü dolu bir söz olarak anlaşılır.
Ancak, eğer bu kişi, kralın onu evinde hizmetkâr yapıp, her gün kralı görmek
zorunda bırakmadığı için teşekkür ediyorsa, bu onun kralı hiç görmek istemediği
anlamına gelir.
Diğer taraftan, kralın evinde hizmetkâr olan kimsenin “beni
devletin başına koymadığın için” sözleriyle minnettar olması sadece krala bir
övgü olarak anlaşılır. “Beni devletin başına koyup senden uzak kalmak zorunda
bırakmadın ve seni her gün görebilir ve seni görevim itibariyle her gün daha
çok övebilirim!” Aynı durum kralların kralı için de söz konusudur.
Kadının “beni erkek yapmadığın için” şeklinde kutsamayı
söylemesi şu şekilde anlaşılabilir: “Erkekler gibi tüm mitsvalarını yerine
getirmek zorunda olmadığım, tefilaya zamanında kalkıp erkek gibi tallit ve
tefillin takmadığım için vs.. sana minnettarım”. Bu sebeple kadının bu
şekilde beraha söylemesi uygun değildir (örnekteki başbakan gibi). Ancak, “beni
kadın yapmadığın için” şeklindeki kutsamayı söyleyen erkeğin tek bir amacı
vardır: “Tanrım beni daha az mitsva ile yükümlü olan bir kadın olarak
yaratmadığın ve görevim gereği mitsvalarından yükümlü olduğum için sana
teşekkür ederim” (örnekteki hizmetkâr gibi). Örnekten de anlaşıldığı gibi bu
kutsamalar kadın ve erkek statüsü ile
ilgili olmayıp Tanrı’nın emir ve yasaklarından sorumlu olunduğunun
farkında oluşun şükür ifadesidir. Bu anlayışın devamı olarak kadının “beni
isteğin gibi yaptığın için” şeklindeki kutsamayı söylemesi ise Tanrı’nın
isteğini kabul eden bir kimse durumunda olduğu içindir. Yahudi düşüncesine göre
Tanrı’nın isteğine uygun olup bundan mutluluk duymak büyük bir derecedir ve
yine bu düşünce doğrultusunda Tanrı’nın her Yahudi’yi kendi isteği doğrultusunda
görevlendirmiş olduğu, tüm Yahudilerin bir bütün ve her Yahudi’nin bu bütünü
tamamlayan bir parça olduğu düşünülür.
Modern dönemle birlikte sabahleyin erkeklerin,
kendisini kadın yaratmadığı için yapılan hamd duası, günlük duaların arasından çıkartılmıştır. Çünkü yorumlar onların bu dua
açığını kapatamıyor.
Kaynak: İlknur YILMAZ, Yahudilik’te Dua Yüksek Lisans Tezi T.C.
Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri
Anabilim Dalı Dinler Tarihi Bilim Dalı Temmuz, 2013, Sivas
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.