Çeviri
Şems-i Sivasinin Sivas İçin Duası
Adı: Şemseddin Ahmed Sivâsî
(Ebu’s-sena).
Mahlası: Şemsî.
Şöhreti: Kara Şems/Şems-i Azîz.
Doğum Tarihi ve Yeri: Zile/1517.
Vefat Tarihi ve Yeri: Sivas/1597.
Kabri: Meydan Camii
Hazîresi/Sivas Babası: Ebu’l-Berekât Mehmet Ârif Efendi. Annesi: Sultan Hanım.
Öğrenimi:
Babasında ve Ağabeyi Muharrem
Efendi’de başladığı ilmî yolculuğu, dönemin önde gelen âlimlerinde devam etti
(Arakıyecizâde Mevlânâ Şemseddin Efendi vb.) ve nihayet İstanbul’da Medrese
Eğitimini tamamladı.
Resmi Görevleri:
Sahn-ı Semân Medresesi Müderrisi,
Meydan Camii Vâizi, Şems Dergâhı Şeyhi.
Eserleri:
Hallü’l- Mekâid, Şerhu
Muhtasari’l- Menâri’l- Müsemma / bi Zübdetü’l Esrâr, Nakdii’l Hâtır, Menâkıb-ı
Çehâr-ı Yâr-i Güzin, Menâzilü’l Ârîfin, Risâle-i Ubdetü’l-edip fi’t- Taallümi
ve’t-Te’dip fi Kavâidü’l Farisî, Es- SefAyih fi Tercemeti’l- Levâyıh, Divân-ı
Şemsi/ Ârifâne, Süleymennâme, Risâle-i Gülşen- Âbâd, Heşt- Behişt, Menâkıb-ı
tmâm-ı Azam, Mevlidü’n- Nebi me’a Mevlid-i Manevî, Miratü’l Ahlak ve
Müşevvikü’l-Eşvak, Pend-i Attar Tercümesi/îbretnüma, Tercüme-i Kaside-i Bür’de,
Risâle-i îrşâdü’l Avam, Risâle-i Menâsik-i Hac, Emr-i İlahi ve Hücceti İlahi,
Şerh-i Gazeliyyat-ı Sultan Murad-ı Sâlis, Daire-i Usuliye-i Camia vb.
Bildiği Diller: Arapça, Farsça.
Hizmetleri:
Üç Camii, Bir köprü,
Çeşmeler, El Yazma feur’an-ı Kerîm, Vakıf Arazileri vb. Tarikatı: Halvetiyye/Şemsiyye-
Sivâsiyye. Üstâd(lar)ı/Şeyh(ler)i: Asmayalı Hacı Hızır Efendi, Muslihuddin
Efendi, Abdülmecîd Şirvâni.
Meşihat Süresi: 1560- 1597
(Yaklaşık kırk yıl).
Tasavvufî Fikirleri: Vahdet-i
Vücûd fikrini savunuyor, Nûr-i Muhammedi anlayışı ile hareket ediyor, riyâzet,
mücâhede, tecelli, zikir, dünyanın geçiciliği, Hızır’ın hayatta olduğu, ehl-i
sünnet ve’l-cemaat fikrinin üstünlüğünü, halvet, nâfile ibadet gibi konuları
gündeme taşıyor.
Etkilendiği Tasavvufî Şahsiyetler:
İbn Arabî, Hz. Mevlânâ, Hallac-ı Mansûr, Hacı Bayram-ı Velî, Akşemşeddin, Yahya
Şirvâni, Abdulvehhab Gazî, Mustafa Kirbâsî.
Etkilediği Kişiler:
Aziz Mahmûd
Hüdâyi,
Hoca Sadeddin, Abdülmecîd Sivâsi,
Abdülahad Nûri es-Sivâsî, Şeyh
Recep Efendi,
Ahmed Sûzî, Bursalı, Mehmed
Tâhir, Hüseyin Vassâf, vb.
Bir Kerâmeti:
Sevenlerinden birisi vefatından
sonra Şemseddin Efendi’yi ziyârete gider ve acaba benim kendisini ziyârete
geldiğimi bilir mi, diye gönlünden geçirir. Bu arada uyku ile uyanıklık
arasında bir hâlde Şemseddin Efendi, o an orada olmayan birçok kimsenin
hâlini/durumunu sorar. Kişi kendisine gelince, buradan çok uzaklarda olan
kimseleri Şemseddin Efendi bilirse gözünün önündekileri hayli hayli bilir, der.
Kişisel Özellikleri:
Son derece mütevazı, fedakâr,
cömert, takva sahibi, ibâdete düşkün, riyâzet ve mücâhedeye önem veren, ilmi ve
talebe yetiştirmeyi çok seven, kitap sevgisi ile dolu, kütüphane sahibi, alçak
gönüllü, misafirperver, özü sözü doğru, kararlı, âlim, fâzıl, şâir, vatan
sevdâlısı, yanlış/bâtıl inançlar ile mücâdele eden, üretken bir yazar.
Sözlerinden:
Vâsıl olmaz kimse hakka cümleden
dür olmadan
Kenz açılmaz şol gönülde tâ ki
pür-nûr olamdan
Sür çıkar ağyârı dilden tâ
tecelli ide Hakk Pâdişâh konmaz saraya hâne ma ’mur olmadan
(Kaynaklar: Şeyh
Recep Efendi, Necmü’l- Hüdâ fi Menâkını’ş-Şeyh Şemseddin Ebi’s- Senâ, Hidâyet
Yıldızı Şemseddin Sivâsi’nin Menkıbeleri, Tercüme: Hüseyin Şemsi Güneren,
Yayına Hazırlayan: M. Fatih Güneren, İstanbul 2000; M. Fatih Güneren, Tasavvuf
Musikisinde Sivâsi İlahileri, İstanbul, Tarihsiz; Haşan Aksoy, Şemsi’nin
Gülşen- Âbâd Mesnevisi, MÜİFD, s. 123- 177; Şemseddin Sivâsi, Hayatı,
Şahsiyeti, Tarikatı, Eserleri, CÜİFD, sayı: IX/2, s. 1-43; Osman Türer, Osmanlı
İmparatorluğu’nda Padişah- Tarikat Şeyhi Münasebetine Dair Tarihi Bir Örnek,
Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 28, 1984, s. 181- 194; Haşan Yüksel,
Sivas’ta Bir Şeyh Ailesinin Ortaya Çıkışı ve Vakıflar Üzerine Bir Deneme; şeyh
Şemseddin Ailesi, Revak, c.l, s. 95- 96; Fatih Çınar, Sivas’ta Parlayan Bir
Güneş: Şemseddin Ahmed Sivâsi, Dilek Ofset Matbaacılık, Sivas 2006).
Şemseddin Ahmed Sivâsi
Hazretlerinin ‘İbrat-Nümâ’ İsimli Eserinin Sonunda Sivas
Halkına Yaptığı Duanın Açıklaması
1. Kitabın bitmesine Sivas mekân olduğu için onu anmak gerek.
2. Halkına dualar edeyim, yüce dergâha yakarışlarda
bulunayım.
3. İlahi, aşk ehline sefalar, dertli olanlarına devalar ver.
4. Seni isteyenlere de Seni daha azını isteyenlere de Seni
ver.
5. Perdeleri olanların perdelerini kaldır manevi yolculuk
yapanların kapılarını aç.
6. İlim ehline faydalı ilim, gözyaşı ve kalp hassasiyeti ver.
7. Yöneticilerine adalet, şefkat ve güvenilir olmalarını
nasip eyle.
8. Şehir halkını sel ve depremden, hata ve batıla kaymaktan
koru.
9. Yardımınla büyük başarılar nasip et, Habibinin yoluna
onları ulaştırır.
10. Fakir olanlarına sabır ve kanaat, zengin olanlarına
cömertlik ve eli açıklık nasip et.
11. İlahi, beylerine barış ve huzur ver, son anlarında kurtuluşa
kavuşmayı nasip et.
12. Günahkâr olanlara, ey tövbeleri çok kabul eden, doğruyu
göster tevbe nasip et.
13. Duamız bu şehirde yaşayan erkek ve bayanların büyük ve
küçüklerin hepsi içindir.
14. Onları Habibinin mesajını alanlarından eyle. Hepsini hak
olan işi söyleyenlerden eyle.
15. Salih amel, zühd ve iman ile ya rabbi onları bu dünyadan
göçür.
16. Bizi Firdevs cennetlerinin en üst makamlarında bir araya
getir. Faziletinle tecellilerine ulaşanlardan eyle. Âmin.
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.