TENUE BLANCHE IN ANLAMI

“Blanche” kelimesi Fransızca’ “Beyaz” demektir. Bu yapmakta olduğumuz toplantının esası 1882 yılında Fransa’da (Uluslararası Karışık Kadim Kardeşliğin Riti) “L’Ordre Maçonnique Mixte Internationale” ismi ile kurulmuş olan ve “Kadınlarla Erkeklerin Karışık” olarak çalışabildikleri değişik bir Fransız Rit’inin geleneği idi. Bu ritin özel mistik bir anlam taşıyan “Beyaz Locası” na atfen isimlendirilmiştir. Bu rit zamanında Fransız “Grand Orient”i tarafından tanınmıştır. Bu rit de bizim şimdi yaptığımız “eşli toplantı” mahiyetinde toplantılar yapar ve bu adı kullanırdı. Eşli toplantılarda Beyaz Locaya saygı gösterilerek Beyaz Giysi giyilir idi. Şimdi Beyaz’ın niçin özel bir anlamı olduğu üzerinde biraz duracağım:

Birçok eski toplumda beyaz iyiliği, siyah kötülüğü remzetmiştir. Mısır’da kadim Tep tapınağında bulunan tasvirlerde ruhların beyaz kuşandıkları görülür. Eski İran’da Zerdüşt doktrinlerinde iyiliğin timsali Hürmüz’e saygı nedeniyle rahip Magii’ler beyaz roba giyerlerdi. Museviler Aaron denen mukaddes yere ancak beyaz giyerek girebilirler, Eseniyen rahipleri de beyaz giyinirdi. Papa’nın beyaz giysileri Hıristiyan inancında uluhiyete saygıyı remzeder. İsmaililer, Bektaşi ve Ahi’ler de beyaz giyimin özel anlamlan taşıdığına inanırlar. Osmanlı Padişahlarına tahta çıktıklarında kuşandırılan beyaz kaftan da bu fikirlere dayanır. Müslümanlıkta kefen beyazdır. Antik Yunan şairlerinden Homer’in İlyada destanında anlattığına göre beyaz kefen geleneği ruhun ancak beyaz içinde kendisini yenileyebileceğine olan inançtır. Beyaz eldivenlerimiz de mecazi anlamda ellerimizin ve tabii vicdanımızın daima temiz kalacağını remzeder.

Fransızca “Tenue” kelimesinin ise lügatte bir karşılığı “giysi” anlamındadır. Yurdumuzda geleneksel kıyafetin beyaz olması göz önüne alınarak bazen bu anlam ön plana alınmaktadır.

Ancak bu kelimenin bizi ilgilendiren lügat karşılığı “toplantı” demektir. Bu sözcük ile yukarıda sözünü ettiğim “Kutsal Beyaz Loca” nın toplantılarına atıf yapılmaktadır. Şimdi yaptığımız toplantının gerçek Türkçe anlamı “Masonik Beyaz Toplantı” dır. Anlamlar bu şekilde tanımlandıktan sonra kullanmakta olduğumuz “Masonik Beyaz Gece” veya “Beyaz Gece” deyimi de uygun düşmektedir.

Bu gün Fransa’da değişik ritlerde uygulanmakta olan “Tenue Blanche”lar Kadim Kardeşliğin olmayanların katılıp konferans verebildikleri toplantılarda “kapalı töni-blanş” (tenue blanche fermée), ya da konferansiye Kadim Kardeşliğin Üstadların bulunması durumunda “açık töni-blanş” (tenue blanche ouverte) olarak uygulanır.

Yukarıda sözünü ettiğim Karışık Rit, kurulduğundan 11 yıl sonra 1893 yılında “Fransa Sembolik Büyük Locası-însan Hakları” (La Grande Loge Symbolique Ecossaise de France-Le Droit Humain) adını almıştır. O zamandan beri yalnız Fransa’da değil tüm Avrupa’daki Localarında Kadim Kardeşliğinin en büyük ideali olan iyi insanların yetiştirilmesi ve insan haklarının korunması alanında etkin faaliyet göstererek bugünkü Avrupa topluluğunun insan haklan anlayışına katkıda bulunmuştur.

“Tenue Blanche” geleneği İngiliz ve İskoç Kadim Kardeşliğin luğunda yoktur. Ankarada bahsetmiş olduğum Fransız Grand Orient geleneğinden Osmunlı-Türk Kadim Kardeşliğin luğuna intikal etmiştir. Bu geleneği yaşatmaya devam eden eski büyüklerimize teşekkür borçlu olduğumuzu ifade etmek isterim.

Sevgili hemşirelerim, eşiniz Lo.ya ilk katıldığında kendisine size iletmek üzere beyaz eldivenlerimizden verilmiş idi. Bizim felsefemizde sembollerin yeri büyüktür. Her zaman elinizde hissedeceğiniz o eldivenleri bu geceki çalışmamız sırasında takmaya hakkınız vardır. Hiçbir erkek eşinden izin alınmaksızın Kadim Kardeşliğine kabul edilemez. Eşinize hu izni vermekle bizleri destekleyeceğinizi esasen baştan gösterdiniz. Dolayısı ile bizler sîzlerin yalnız bu gece değil her zaman manen aramızda olduğunuza inanırız. Şunu biliniz ki burası sizsiz yaşayamaz. İşte Sevgili Hemşirelerim, sizleri böyle anlamlı bir gecede karşılıyor ve ortak çalışmamıza devam ediyoruz.

Sözlerimi bitirmeden önce önemli bir noktaya dikkatlerinizi çekmek isterim.

Osmanlı-Türk ve Doğu tarihini ve geleneklerini çok iyi bilen, Türkçe ve Arapça’yı ana dili gibi konuşan ünlü tarih bilgini ve yazan Bernard Lewis’in “Ne Yanlış Oldu ?” (What Went Wrong ?) adlı bir kitabı yayınlandı. [Hata Neredeydi--(300 Yıldır Sorulan Soru)] Yazar bu kitabında orta çağda karanlıklar içinde olan Batı Medeniyetinin gelişmesinin Doğu-İslam Dünyasından gelen medeniyet ışığı sayesinde olduğu hakkındaki tarihi gerçekleri bir kere daha sıraladıktan sonra bir yerinde İslam dünyasının sonradan niçin geri kaldığını sorguluyor. Bu konuda çeşitli teorileri sıralıyor. Bu nedenlerden birinin de İslam dünyasında kadınların dünyevi hayattan çekilerek katkılarının yok edilmesi olduğunu söylüyor. “Bu durumda bir toplumun ancak yan potansiyeli gelişmeye katkıda bulunabilmiştir.” diyor.

İşte Sevgili Hemşirelerim, sizleri böyle anlamlı bir gecede karşılıyor ve ortak çalışmamıza devam ediyoruz. Hepinize saygı ve sevgiler sunarım. Afiyet olsun.

Sh:65-67

Kaynak: Altay Birand, Katkılarım.. Ankara, 2004

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar