SEN NEYMİŞSİN GUGUK KUŞU

Bunlarada Bakarsınız

“Biz çadırımızı sırtlanların yolu üzerine kurmuşuz”. 

Dündar Taşer

Günümüzde duvar saatlerinden duyduğumuz guguk kuşu, sen neymişsin. Bir kuş ol, ama zahiren ne kadar acımasız ve haince işler yap.

Guguk kuşu, kuluçka paraziti. 

Bu kuşun dişisi kuluçkaya hiç yatmaz. Yumurtlama mevsiminde dişisi, uygun gördüğü bir yuvayı uzun süre uzaktan dikkatle kontrol eder. Sonrra yuvanın hakiki sahibi kuş uzaklaşır uzaklaşmaz, gözetlediği yerden hızla gelir ve bir yumurtasını ev sahibi kuşun yumurtaları arasına bırakır. Yuva sahibi kuşun yumurtalarından birisini de, gagasıyla alarak yuvadan uzaklaşır. Daha sonra yavru guguk, yuva sahibi kuştan daha büyük hale gelmesine rağmen, onun tarafından beslenmeye devam edilir. Bu davranışı o kadar güzel yapar ki, insan hayrette kalır.

Öyle ki, ziyaret ettiği her yuvaya, sadece bir yumurta bırakır. Şayet bir yuvaya birkaç tane yumurta bıraksaydı, yumurtadan ilk çıkacak yavru, guguk yavrusu olacağından kendi yavrularının kimisini öldürebilecekti. Her yuvaya bir yumurta bırakmasının hikmeti, guguk yumurtasının diğer yumurtalardan daha önce açılmasıdır. Yumurtadan yeni çıkmış bir guguk yavrusu henüz gözleri bile açılmadan sanki öğretilmiş gibi, ev sahibi kuşun yumurtalarını; sırtını ve kanatlarını kullanarak yuvadan atar. Guguk kuşunun enteresan olan diğer bir hususiyeti ise, hangi kuşun yuvasına yumurta bırakacaksa, kendi yumurtasını, o kuşun yumurtasının renk ve desenine göre yumurtlamasıdır. Bu işin sırrı, henüz çözülememiştir. Zira hiçbir hayvanın iradî olarak kendi vücudundaki biyo-kimyevî hâdiseleri ve yumurtlama sürecini ayarlama kabiliyeti yoktur. Guguk ise, yuvasını uzaktan gözlediği kuşun yumurtasının özelliklerini bilemeyeceği gibi, kendi yumurta kanalındaki yumurtaya da müdahale edemez. Şayet yumurtasını bırakmaya gittiğinde ev sahibi kuşun yumurtalarını görse bile, o kadar kısa sürede yine de vücut içindeki yumurtaların rengini ayarlaması mümkün değildir. Hiçbir şekilde açıklanamayan bu davranış, ilk anda zalimce bir durum gibi gelse de, tabiat kitabına geniş bir perspektiften bakıldığında bunun birçok hikmetle süslü olduğu görülecektir.

 “Üremek için guguk kuşu neden diğer kuş türlerinin yuvalarını kullanmaktadır?”

 sorusuna cevap olarak bugün tespit edebildiğimiz bir husus şudur:

Guguk, kısa sürede çok fazla böcek yiyen bir kuş olduğu için, beslenmeyi müteakip kursağı çok fazla dolmakta ve vücudunda dışa doğru bir çıkıntı meydana gelmektedir. Hayvanın karın bölgesine denk gelen bu anormal şişkinlik, guguk kuşuna yaklaşık 12 gün sürecek olan kuluçka döneminde rahatsızlık vereceği için, yuvada yatmasına engel olmaktadır. Guguk kuşunun bir yılda 25 civarında yumurta bıraktığı ve her yumurta için ayrı ayrı kuluçkaya yatması gerektiği düşünüldüğünde, guguk kuşunun yumurtalarını neden diğer kuş yuvalarına bıraktığı daha iyi anlaşılmaktadır.

Kuluçka süresince ve kuluçka sonrası yaklaşık beş-altı hafta, bakımları üvey anne-babalar tarafından yapılan yavru guguk kuşları, bir müddet sonra yuvayı terk eder. Öz anne-babası olmayan yavru guguk kuşu, üvey anne ve babadan yem isteme ve alma konusunda da kâinatın yaratıcısı tarafından kendisine bahşedilen oldukça değişik usullere müracaat etmektedir. Anne kuş, yem ile yuvaya geldiği zaman, yavru guguk kuşu, boynunu yiyeceğe doğru uzatarak, kanatlarını aşırı derecede titretir, ağzını geniş bir şekilde açar ve devamlı öter. Bu ötüşler, yuvadaki diğer yavruların ötüşünden çok daha yüksek seviyededir. Guguk kuşu, bu aşırı ötüşü ile sadece yuvadaki anne-babadan değil, yakın çevredeki diğer anne-baba kuşlardan da yiyecek alabilir. Guguk kuşu, bu sayede diğer yavrulardan daha fazla yiyecek alabilmektedir. İyi beslenen guguk yavruları, çok hızlı büyüyerek, asıl yuva sahibinin yavrularından daha iri ve güçlü hale gelir.

Mazaret olarak göçmen bir kuş olan guguk kuşu, ziraî ürünlere zarar veren çekirge ve böcek gibi küçük canlılardan günde 80-100 civarında yemektedir. Ziraî mücadele ilâçlarıyla kirletilen ürünleri düşündüğümüzde, bu kuşun beslenirken tükettiği böcek miktarı, tabiatın işleyişindeki fıtrî dengelerin korunması adına çok önemli olmaktadır. Guguk kuşunun böcek mücadelesindeki ehemmiyeti, bugün için görebildiğimiz hikmetlerin belki de sadece bir yönüdür.

Hulasa,  şu faydası var diye mazaret üretmeK. Ancak bu hainliğin sahibi olan bir kuşa güvenmek ise ne kadar doğru olabilir ki…Guguk kuşu faydan senin olsun…bizlere bulaşma.

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar