Çeviri
Yüzlerce Seveni var bende divanesi
203
Vezin: Müstef’ilün Müstef’ilün Müstef’ilün Müstef’ilün
Bir yüze dûş oldu gözüm yüzbin gezer divânesi,
Olmuş cemâli şem’nin ayı ile gün pervânesi.
Kendi sunar dolu dolu peymâneler âşıklara,
Bir kez elinden nûş eden olur ebed mestânesi.
Şunlar ki tatmadı ezel bezminde anın cür’asın,
Tatmaya dahi bunda ol âşk ehlinin bigânesi.
Her bir kuru lâf ehli dâhil olımaz bu meclise,
Ol câna kıymaz nice gel desin ana canânesi.
Âşk ehli ayılmaz ezelden tâ ebed sarhoş olur,
Pes nice ayılsın ki dâim devreder peymânesi.
Bir mülke mâlik eylemiş uşşâkını ol pâdişâh,
Mülk-i Süleymân onların yanında bir virânesi.
İki cihanda Mısrî’ye devlet dahi izzet yeter,
Geldikçe yâr’in sunduğu gevherlerin her dânesi.
Bir yüze dûş[1] oldu gözüm yüzbin gezer divânesi,
Olmuş cemâli şem’inin ayı ile gün pervânesi.
Gözüm bir yüze rastladı yüzbin gezer divânesi var,
Olmuş cemâli güneş gibi, ay ile gün pervânesi.
Kendi sunar dolu dolu peymâneler[2] âşıklara,
Bir kez elinden nûş eden olur ebed mestânesi.
Kendi sunar âşıklara dolu dolu kadehler,
Elinden bir kez içen olur ebedî sarhoş olur.
Şunlar ki tatmadı ezel bezminde anın cür’asın,
Tatmaya dahi bunda ol âşk ehlinin bigânesi[3].
Şunlar ki ezel bezminde onun yudumunu tatmadı,
O bunda dahi tatmazsa, âşk ehlinin yabancısı olur.
Her bir kuru lâf ehli dâhil olımaz bu meclise,
Ol câna kıymaz nice gel desin ana canânesi.
Her bir kuru lâf ehli bu meclise giremez,
Ona Nnice gel desin sevgilisi o câna kıymaz.
Bu iş laf sözle olmadığı gibi sevgili onu değerli dahi bulmaz, demektir.
Âşk ehli ayılmaz ezelden tâ ebed sarhoş olur,
Pes nice ayılsın ki dâim devreder peymânesi.
Âşk ehli ayılmaz ezelden tâ ebed sarhoş olur,
Nasıl ayılsın ki dâima kadehinden devamlı şarabı sunarlar.
Kadeh aynası: şarabı bulan Cem’in kadehidir. Söylentiye göre yedi ayrı madenden yapılmış olan kadehine bakarak Cem, çepçevre bütün dünyada olup bitenleri görürmüş. Cem’in kadehi şiirde câm-ı cihân-nümâ, câm-ı gîtî-nümâ, âyine-i âlâm-nümâ şekillerinde geçer. [4]
Bir mülke mâlik eylemiş uşşâkını ol pâdişâh,
Mülk-i Süleymân onların yanında bir virânesi.
Bir mülke mâlik eylemiş âşıklar o pâdişâhı,
Süleymân mülkü onların yanında bir virânesidir.
Hz. Mevlâna hüdâvendigâr kaddese’llâhü sırrahu’l-aziz Mesnevi'sinde buyurur:
Çîst dünya ez Hüdâ gafil bûden
Nî kumaş u nokra vü ferzend ü zen
Yani "Dünya seni Hak'tan gafil eden şeydir yoksa esvap, akçe, mal, oğul ve kız değildir."
Mademki bunlar seni Hakk yolundan alıkoyamazlar dünya olmazlar. Buna şahit oldur ki Hz. İbrahim aleyhisselâmın yirmibin sürü koyunu vardı. Cümlesi kırıldı, bir an nazarını Hakk’tan ayırmadı. Ve Süleyman aleyhisselâmın tahtı devleti vardı, yine nübüvvetleri bozulmadı. Bir nesneki Hakk’ın lütfu olunca niçin yaramaz olur. Özellikle Hakk teâlâ cenneti huriler ile ve güzel saraylar ve şaraplar ile ve şâir nimetlerle methedip kullarına vaad etti. Niçin yaramaz olsun? Haktan gafil olmamak için başlangıçta sâlikî yasaklarlar tâ ki Hakka vuslat bula ve göre. O zaman yasağı terk ettirirler. O vakit "adüvvün leküm" (size düşman) dür, yoksa "mûtu kable en temûtu" (Ölmeden önce ölünüz.) sıfatında olup yine dirileler.
Bulmak istersen hayât-ı câvidân
Ölmeden ölmeye sây et öl diril [5]
İki cihanda Mısrî’ye devlet dahi izzet yeter,
Geldikçe yâr’in sunduğu gevherlerin her dânesi.
İki cihanda Mısrî’ye devlet izzeti olarak yeter,
Yâr’in geldikçe sunduğu cevherlerin her dânesi.
Cevherlerin her danesi, sevgiliden sürekli gelen feyizler ve aşkın şuleleridir.
[1] Duş: Uğradı, rastladı. f. Omuz. Ketif. Dün gece. Âlem-i menâm, rüya âlemi. Mütesadif ve mütelâki olan.
[2] Peymane: f. Büyük kadeh. Ölçek, kile. Şarap bardağı.
[3] Bî-gâne: Kayıtsız. Alâkasız. Aldırışsız. Yabancı. Dünya ile alâkayı kesmiş olan.
[4] (İPEKTEN, 1986)
[5] (Niyâzî-i Mısrî, 2003), s. 25-26
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar