Anksiyete, Panik Atak Ve Mükemmeliyetçilik Arasındaki Bağlantı
Psikolog
Tatyana Zhadan'ın düşüceleri
Gelişin,
iyileştirin, olduğumuzdan daha iyi olun... İlk bakışta bu arzu edilen bir
hedeftir. Ancak ideal için çabalamak, dayanılmaz bir kaygı duymamıza neden
olabilir.
"Bana
bir şey olmuş gibi hissediyorum. Korkarım aniden ciddi bir hastalığım var ...
Her sabah endişe içinde uyanıyorum. Kalp sağlıklı, ama dışarı fırlıyor, bunun
için endişeleniyorum. Baskı hissetmeye başladım: kritik değil, ama ya daha da
kötüleşirse?
Ve tüm testler vücudun normal olduğunu
gösteriyor ”diye şikayet etti 35 yaşındaki işadamı Nikita.
Anksiyete
bozukluğunun tipik bir resmi. Benim görevim nedenini belirlemekti. Bir sonraki
seansta Nikita şunları söyledi: “Her zaman maksimumu istiyorum, eskisinden
daha fazlasını istiyorum. Bir şeyi yapamayacağımı hissedersem, geriliyorum.”
Farklı
şekillerde daha fazlasını isteyebilirsiniz: mükemmel sonuçlar için
çabalayabilir ve aynı zamanda sağlıklı bir insan olarak kalabilirsiniz ya da
ulaşılamaz yüksekliklere koşabilir ve bir nevroz (Nikita'ya olan) "alabilirsiniz".
Mükemmellik
arayışının kalbinde, ideal
Anksiyete
bozukluğu olan bir başka süjem olan 29 yaşındaki Anatoly, düzenli olarak panik
ataklar yaşadı: havasızlık hissi, güçlü bir kalp atışı, gözlerinin önünde
"yıldızlar". Geceleri korkudan uyandı: testlere göre kalbi sağlıklı
olmasına rağmen kalp krizinden ölmekten korkuyordu.
Anatoly'nin
çalışması, medya ile çok sayıda insanla büyük sorumluluk ve iletişim
gerektiriyordu - büyük bir şirketin halkla ilişkiler departmanında çalıştı.
Şeflerden biri onun için özellikle yetkiliydi ve Anatoly onun fikrine ve
kendisine karşı tutumuna çok değer verdi.
Bir
gün, bir grup tanıtım broşürünün baskısı zamanında çıkmadı ve iş sunumunun
onlarsız yapılması gerekiyordu. Şef, bu olaydan duyduğu aşırı memnuniyetsizliği
dile getirdi. Aynı gece Anatoly ilk kez panik atak geçirdi, ardından bu vakalar
tekrarlamaya başladı.
Yakın
vakalar, yakın semptomlar, yakın nedenler - bunlar mükemmellik arzusuna, ideale
dayanır. Ancak Nikita örneğinde mükemmeliyetçiliğe dönüştüyse, o zaman Anatoly'de
“sadece” bir idealleştirme olarak kaldı. Aralarındaki fark nedir ve bu neden
oldu?
İKİ
MÜKEMMELİYETÇİLİK
Mükemmeliyetçilik
("ideal, mükemmel, mutlak, kusursuz" anlamına gelen İngilizce
"mükemmel" kelimesinden gelir), mükemmellik için bir susuzluk, yüksek
kişisel standartlar, herhangi bir faaliyetinizin sonuçlarını en yüksek
standartlara getirme arzusudur.
Mükemmeliyetçiler,
mükemmelliğin ulaşılabilir olduğuna inanırlar ve onu elde etmek için sürekli
bir çaba içinde yaşarlar. Psikolojide mükemmeliyetçilik sağlıklı ve patolojik
(nevrotik) olarak ikiye ayrılır.
Sağlıklı
mükemmeliyetçiler, faaliyetlerinde başarı ümidi ile hareket ederler, kolayca
işe koyulurlar, kendi kaynaklarını ve sınırlarını dikkate alırlar ve gerçekçi
hedefler ortaya koyarlar. Bu onların güçlerinin tadını çıkarmalarına,
faaliyetlerinin kalitesini artırmalarına ve mükemmel sonuçlar elde etmelerine
olanak tanır.
Sağlıklı
mükemmeliyetçiler, çalışmaları sırasında hafif bir heyecan veya heyecan
yaşayabilirler. Kendi kaynaklarına ve işi nasıl doğru yapacaklarına
odaklanırlar. Başardıklarından derin bir memnuniyet duyabilirler ve buna
dayanarak özgüvenlerini arttırırlar.
Nevrotik
mükemmeliyetçiler, başarısızlık korkusuyla çalışmaya yönlendirilirler. Her
türlü hata ve başarısızlıktan korktukları için genellikle işe koyulmazlar ve
ertelerler (erteler). Kendilerinden son derece yüksek beklentileri vardır ve bu
nedenle kaygı, utanç ve suçluluk yaşarlar.
İş
yaparken kendi eksikliklerine ve olası bir hata hakkındaki düşüncelerine
odaklanırlar. Sağduyulu bir iş takdire şayan bir şekilde yapılsa bile, nevrotik
mükemmeliyetçiler tatmin olmazlar.
Nikita,
nevrotik tipte bir mükemmeliyetçiydi.
Psikolojide
idealleştirme , bir başkasını veya kendimizi gerçekte olduğundan daha iyi, daha
ideal görmemizi sağlayan psişenin bir savunma mekanizmasıdır. Böyle bir kişi,
kendisinden veya başkalarından yüksek, ancak aşırı taleplerde bulunmaz -
ılımlıdırlar.
Bununla
birlikte, Anatoly örneğinde idealleştirme, yüksek derecede sorumlulukla
birleştirildi. Kendini olduğundan daha iyi göstererek, bu gereksinimleri
karşılamadığı için şiddetli duygulara neden oldu.
NEDENLER
VE YARDIM
Bu
danışanların hem mükemmeliyetçiliğinin hem de idealleştirilmesinin nedenleri
çocuklukta, ailede kullanılan ebeveynlik tarzlarında yatmaktadır.
Mükemmeliyetçilik, otoriter yetiştirme ve bağdaştırıcı aşırı korumadan doğar ve
aynı zamanda, mükemmeliyetçiliği norm olarak dayatan ve sosyal değer kaybından
korunma arayışında kendini idealleştirmeyi kışkırtan modern toplum tarafından
da kışkırtılır.
Her
iki durumda da amacım danışanların özgüvenlerini ve isteklerini daha gerçekçi
bir düzeye getirmelerine yardımcı olmaktı.
Burada
birçok adım var:
•
İnançlarla çalışırız (örneğin: “En iyisi olmalıyım, yoksa sevgi ve saygıyı
hak etmiyorum”, “Benden başkası işi doğru yapamaz”, “Herkesi memnun etmeliyim”
gibi).
•
Hatalar için kendimizi azarlamayı değil, onları analiz etmeyi öğreniriz.
•
Başarılarımızı fark etmeye ve tanımaya başlarız: ideal için çabalayanlar için,
en büyük başarılarını değersizleştirmeyi bırakmak kolay değildir, ancak en ufak
bir hata onları umutsuzluğa sürükler.
Tüm
beklentileri karşılamaya çalışmak yerine, başkalarının hangi gereksinimlerini
kabul etmeye hazır olduğumuzu ve ne olmadığımızı da anlıyoruz.
Tüm
bu adımlar kaygıyı azaltır. Kendini ve başkalarını idealleştirme ortadan kalkar
ve nevrotik mükemmeliyetçilik yerini sağlıklı olana bırakır.
Tatyana
Zhadan
Uzman
hakkında
Tatyana
Zhadan , sosyal psikolog, danışan merkezli psikoterapist, NLP uygulayıcısı,
anksiyete bozuklukları ve panik atakların psikoterapisi alanında uzmandır.
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar