Psikiyatrik Amaçlı Kullanılan Bitkiler
Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar
Hazırlayan:
Mine ALTUNAY
Depresyon:
Depresyon üzüntü, ilgi veya zevk kaybı, suçluluk duygusu veya düşük özgüven,
uyku bozuklukları, iştah değişiklikleri, yorgunluk veya zayıf konsantrasyon
hissi ile karakterize, uzun süreli veya tekrarlayabilen bir hastalıktır (World
Health Organization, Nisan 9, 2018).
Bipolar Bozukluk:
Tipik olarak normal ruh hali dönemleriyle ayrılmış hem manik hem de
depresif dönemlerden oluşmaktadır. Manik ataklar yüksek veya huzursuz bir ruh
hali, aşırı aktivite, konuşma baskısı, artmış özgüven ve azalmış uykuyla
karakterizedir (WHO, Nisan 9, 2018).
Şizofreni ve Diğer Psikozlar:
Şizofreni de dahil olmak üzere psikozlar, düşünme, algı,
duygular, dil, benlik duygusu ve davranıştaki çarpıtmalarla karakterize
edilmektedir. Yaygın psikotik deneyimler, halüsinasyonlar (orada olmayan
şeyleri duymak, görmek veya hissetmek) ve sanrıları (tersine kanıt olsa bile
sıkıca tutulan yanlış inançlar veya şüpheler) içerir (WHO, Nisan 9, 2018).
Demans (Bunama):
Demans genellikle bilişsel işlevde (yani düşünceyi işleme yeteneği)
normal yaşlanmadan beklenenin ötesinde bir bozulmanın görüldüğü kronik veya ilerleyen
bir niteliktedir. Hafıza, düşünme, yönlendirme, anlama, hesaplama, öğrenme
kapasitesi, dil ve yargılamayı etkiler (WHO, Nisan 9, 2018).
Psikiyatrik Amaçlı Kullanılan Bitkiler
Sarı Kantaron
Hypericum
perforatum:
Yaygın
isimler: Sarı kantaron, St. John’s Wort.
Drog:
Bitki. (Herba hyperici)
Kimyasal
içeriği: Başlıca karakteristik bileşenler arasında %0.05-0.30 arasında
naftodiantronlar (hiperisin, psödohyperisin, hiperforin, adperforin); %2-flavonoidler
(hyperoside, quercitrin, isoquercitrin, rutin); ve %7-15 oranında kateşin ve
tanenler bulunmaktadır.
Kullanım
alanı: Klinik olarak
majör depresyonun tedavi ve yönetiminde kullanımı vardır.
Geleneksel
yöntem olarak yara, yanık, kesik ve deri ülserlerinde kullanılmaktadır (WHO
Monographs on Selected Medicinal Plants - Volume 2, 2004).
Lavanta
Lavandula
angustifolia
Yaygın
isimler: Lavanta, lavander.
Drog
: Flos Lavandulae, Aetheroleum Lavandulae
Kimyasal
içerik: Linalil asetat (% 25-46), linalool (% 20-45), terpen 4-ol (% 1.2 -
6.0), lavendulil asetat (>% 1,0), 1,8-sineol (1,8-sineol, sineol, sineol, okaliptol)
(<% 2,5), 3-oktanon (<% 2,5), kafur (<% 1.2), limonen (<% 1,0) ve
a-terpineol (<% 2,0).
Kullanım
alanları: Huzursuzluğun,
uykusuzluğun semptomatik tedavisi ve sinir kaynaklı gastrointestinal
bozukluklar için bir karminatif ve antispazmodik olarak, kardiyovasküler
bozuklukların tedavisinde haricen balneoterapi olarak (WHO Monographs on Selected Medicinal Plants - Volume 3,
2007).
Melissa Oğulotu
Melissa
officinalis
Yaygın
isimler: Balm, lemon balm, oğulotu..
Drog:
Folium Melissae
Kimyasal
içerik: Başlıca karakteristik bileşenler hidroksisinnamik asitlerdir
(rosmarinik [% 6'ya kadar], p-kumarik, kafeik ve klorojenik asit) ve% 40'tan
fazla monoterpen ve% 35'den fazla seskiterpenden oluşan esansiyel bir yağ (%
0.02-0.37). En belirgin terpenoid komponentler, sitral (izomerlerin nöral ve
geranial bir karışımı), sitronelal, geraniol, nerol, linalol, farnesil asetat,
humulen (a-karyofilen), Ş-kariyofilen ve eremofilen'dir.
Kullanım
alanları: Dudak uçuğu
tedavisinde, gastrointestinal sistem hastalıklarında karminatif olarak, uyku
bozukluklarında sedatif olarak (WHO Monographs on Medicinal Plants Commonly Used in the Newly Independent
States (NIS), 2010).
Çarkıfelek Çiçeği
Passiflora
incarnata:
Yaygın
isimler: Passion flower, çarkıfelek çiçeği
Drog:
Herba passiflorae
Kimyasal
içerik: Ana bileşenler, mono-C-glukosil türevleri izoviteksini (% 0.32'ye
kadar) içeren ana bileşikler apigenin (R2 = H) C-glikozili ve luteolin (R2 =
OH) olan flavonoidler (% 2.5'e kadar), iso-orientin ve bunların 2 '' -
Ş-d-glikozitler ve di-C- glikosil türevleri skarftosid (% 0.25'e kadar),
izoskarftosit (% 0.15'e kadar) ve svertisindir.
Kullanım
alanları: İç
huzursuzluk, uykusuzluk ve anksiyete için hafif bir yatıştırıcı olarak ve sinir
kaynaklı gastrointestinal hastalıkların tedavisinde kullanımı bulunmaktadır
(WHO Monographs on Selected Medicinal Plants - Volume 3,
2007).
Papatya
Matricaria
chamomilla:
Yaygın
isimler: Tıbbi papatya, kamomilla, kamilla
Drog:
Flos chamomillae
Kimyasal
içerik: Kamazulen içeriği nedeniyle (% 1-15) yoğun mavi rengine sahip esansiyel
bir yağ (% 0.4-1.5) içerir. Diğer ana bileşenler a-bisabolol ve ilgili
seskiterpenleri (yağın % 50'sine kadar) içerir. Apigenin ve ilgili flavonoid
glikozitler drogun % 8'ini (kuru ağırlık) oluşturur.
Kullanım
alanları: Papatya çiçeği dispepsi, epigastrik şişkinlik, bozulmuş sindirim
ve şişkinlik gibi sindirim hastalıklarının semptomatik tedavisinde,
infüzyonları, huzursuzluk tedavisinde ve sinir bozuklukları nedeniyle hafif
uykusuzluk vakalarında kullanılmıştır (WHO Monographs on Medicinal Plants Commonly Used
in the Newly Independent States (NIS), 2010).
Kediotu
Valeriana
officinalis:
Yaygın
isimler: Valerian, cat’s valerian, kediotu.
Drog:
Radix Valerianae
Kimyasal
içerik: Uçucu yağ (% 0.2-2.8 arasında değişmektedir) ana bileşenler olarak
bornil asetat ve bornil izovalerat içerir. Üç siklopentan-seskiterpenoidin
(valerenik asit, asetoksvalerenik asit ve valerenal) birlikte oluşması V.
officinalis ile sınırlıdır ve V. edulis ve V. wallichii'den
ayrılmasını sağlar.
Kullanım
alanları: Hafif bir
yatıştırıcı ve uyku teşvik edici ajan olarak. İlaç, sinir bozuklukları ve
anksiyete kaynaklı uyku bozuklukları durumlarının tedavisinde, daha hafif bir
alternatif olarak veya benzodiazepinler gibi daha güçlü sentetik sedatiflerin
olası bir alternatifi olarak kullanılır (WHO
Monographs on Selected Medicinal Plants -
Volume 1, 1999).
***
Yapılan
bu çalışmaya katılan psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların %48.5’i
çeşitli sebeplerle bitkisel ürün kullanmaktadır ve çoğunluk bu bilgiyi doktoru
ile paylaşmamaktadır (%80.2). Sonuç olarak, halkın bitkisel ürünleri zararsız
görüp, bilinçsiz kullanımını engellemek adına, tüm sağlık profesyonellerine
gerekli bilgilendirme yapılmalıdır. Böylelikle hastanın zarar görmesi
engellenebilir.
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar