İsmail Hakkı Altuntaş

Bu tarayıcı PDF'leri desteklemiyorsa...Görüntülemek için lütfen PDF dosyasını indirin: İNDİR PDF

Büyük Azerî şairi İmadeddin Nesimî, 1369 yılında doğmuştur. Nesimî, mükemmel bir tahsil  görmüş, "Seyyid", "Hüseyin" ve "Nesimî" mahlaslarıyla şiirler yazmıştır. Nesimî'nin eserlerinde  Bursa, Tebriz vs. şehirlerinin adlarısıkça anılır. Nesimî'nin yaşadığı çağda Emir Timur ile  Tohtamış Azerbaycan'ı almışve Miranşah burada  hakimiyet sürmüştür. Bu çağlarda Azerbaycan'da  Hurufîlik hareketi geniş ölçüde yaygınlaşmıştır. Bu  tarikatın kurucusu Fazlullah Naimi (13401394),  Miranşah tarafından yakalanarak Elince Kalesi yanında feci bir şekilde öldürülmüştür. Nesimî, üstadı olan Naimi'den Hurufîliği öğrendikten ve kabul ettikten sonra bu tarikat uğrunda mücadele etmiş, hatta mahlasını bile üstadının mahlasından almıştır. Bütün Hurufîler gibi  Nesimî de takip edilmiş ve 1417 yılında Halep'te  derisi yüzülerek öldürülmüştür . Nesimî, Azerbaycan edebiyat tarihinde felsefî  şiirin temelini atmış; güzel ve mükemmel eserlerin sanatkârı

    Hazırlayan: Murat Aslan Hurûfîlik, 14. yüzyılda İran’da ortaya çıkan mistik-felsefî bir akımdır. Bu akım; dini, ibadetleri, Allah’ı, insanı, yaratılışı, gezegenleri, yeryüzü ve gökyüzünü, kısaca her şeyi Arap alfabesinin yirmi sekiz ve Fars alfabesinin otuz iki harfiyle açıklar. Hurûtîliğe göre harfler her şeydir. Hurûtîliğin kurucusu Fazlullah Esterâbâdî’nin idamından sonra, Hurûfîlerden bir kısmı Anadolu’ya gelmiş, kendi inanç ve düşüncelerini burada yaymaya çalışmışlardır. Onların bu konudaki gayretleri sonucu, kısa bir süre sonra Osmanlı sahasında kendi eserlerini verebilecek bir Hurûtî zümre oluşmuştur. Firişteoğlu, Misâlî, Muhîtî ve Arşî bu zümrenin müellif ve şairleri arasındadır. Arşî, 16. yüzyılda yaşamış divan sahibi şairlerden biridir. Her ne kadar onun hayatı hakkında hiçbir tezkirede bilgi bulunmasa da, Divan’ından yola çıkarak şairle ilgili bazı şeyleri bilebiliyoruz. Muhîtî’nin müritlerinden biri olan Arşî, koyu bir Hurûfî’dir. Onun şiirlerinin önemli bir kıs