Print Friendly and PDF

AYN RAND





Ayn Rand, asıl adıyla Alişya Rosenbaum , 2 Şubat 1905'te Rusya'da, St. Petersburg'da doğdu. Altı yaşında kendi kendine okumayı öğrendi ve iki yıl sonra bir Fransız çocuk dergisinde ilk hayâlî kahramanını keşfetti. Bu ona hayatı boyunca örnek olacak başlıca kişiydi. Dokuz yaşında roman yazarı olmaya karar verdi. Mistisizme ve kollektivist Rus kültürüne karşı çıktı ve Walter Scott ve özellikle beğendiği yazar olan Victor Hugo ile tanıştıktan sonra kendisini Avrupalı bir yazar olarak görmeye başladı. Yüksek öğrenim yıllarında desteklediği Kerensky'nin iktidara gelişine ve başından beri yanlış ve tehlikeli gördüğü Bolşevik Devrimi'ne tanık oldu. Savaştan kaçarak ailesiyle birlikte Kırım'a yerleşti ve orada yükseköğrenimini tamamladı. Son komünist zaferi babasının eczanesine haciz getirdi ve yoksulluk dönemi başladı.Ailesi Kırım'dan döndüğünde, o felsefe ve tarih üzerinde araştırma yapmak üzere Petrograd Üniversitesi'ne girdi. 1924'te mezun olurken, hakkında soruşturma başlatıldı, üniversite dağıldı ve komünistler üniversite yönetimini devraldı. Hayatının giderek kötüleşmesine rağmen onun en çok hoşlandığı şey Batı film ve oyunlarıydı. Filmlere olan hayranlığı sebebiyle, 1924'te oyun yazarı olarak Sinema Sanatları Enstitüsü'ne girdi.
1925'lerin sonuna doğru Birleşik Devletleri ziyaret etmek için Sovyet Rusya'dan ayrılmaya karar verdi. Sovyet makamlarına ziyaretinin kısa olacağını söylemesine rağmen Rusya'ya bir daha asla dönmemeye kararlıydı. 1926'nın Şubat ayında New York'a vardı. Şikago'da altı hafta geçirdi, vizesini uzattırıp oyun yazarı olarak kariyerine devam etmek üzere Hollywood'a gitti. Hollywood'daki ikinci gününde DeMill onu stüdyosunun kapısında beklerken gördü ve Kralların Kralı film setindeki işleri yürütmeyi teklif ederek, iş ve avans verdi. Böylece Ayn Rand metin okuyucusu oldu. Bir sonraki hafta stüdyoda 1929 yılında evlendiği aktör Frank O'Connor'la tanıştı. Frank'ın ölümü ile sona eren evlilikleri 50 yıl sürdü.
Oyun yazarlığı dışında çeşitli işlerde birkaç yıl çalıştıktan sonra bir film stüdyosunda vestiyer olarak çalıştı ve Kırmızı Piyon adlı oyun metnini 1932 yılında Universal Stüdyolarına sattı. İlk romanı olan “We The Living” BİZ İNSANLAR (Yaşamak İstiyorum) 1933'te tamamladı.
Otobiyografik yönü ağır basan romanda baskıcı komünist rejimin bireylerin hak ve hürriyetlerine müdahalesi anlatılır. Rus ihtilali olduktan sonra, yönetim dü­zeninin kötü yanlarını en küçük ayrıntısına ka­dar incelemiştir. Romanda, sürgün cezasına çarptırılanların ölümü, hapishane köşelerinde çürüyen insanla­rın dramı büyük bir ustalıkla anlatılmıştır. Bu­nun yanı sıra diktatörlükle idare edilen ülke­lerde, yaşamın kısıtlı bir şekilde ve zor koşul­lar içinde sürdürülmesini yoğun bir sosyal hayat görüntüsü altında bireyin özel hayatının yok oluşu gözler önüne koyan Ayn Rand, kendine özgü bir anlatımla verir.
(We the Living) (Yaşamak İstiyorum) BİZ İNSANLAR’da Kira ve Leo aşkların en güzelini yaşıyorlar. Soğuk karlı kış günle­rinde mutluluk ateşi onları sanki ısıtıyor, ba­zen de ufacık bir odanın içinde umutsuzlukla. sessiz... saatlerce... birbirlerine bakıyorlardı Amaçları, tedirginlikleri, istedikleri neydi?
Kira küçük bir kızken bile hiç durmadan kan görmüştü... Büyüdü, güzel narin, cazibeli genç kız olmuştu... Ama bembeyaz karların üzerinde ufak kan izleri vardı...
(We the Living) (Yaşamak İstiyorum) BİZ İNSANLAR’ı okurken Kira ve Leo’ nun aşklarından başka hiç bir şey tanımadıklarına sizler de şahit olacaksınız.
Rand'ın bu romanı yayınevleri tarafından reddedildi. Yıllar sonra Amerika'da Macmillian ve İngiltere'de Cassell adlı yayımcılar tarafından (1936) yayınlandı. 
BİZ İNSANLAR, radyoda da oynadı ve bütün yurtta büyük bir ilgi uyandırdı.

Leningrad işçileri kırmızı bayrağa sarılı bir tabutun arka­sında yürümekteydi.
Sıralar, hiç sonu gelmeyen bir merdivenin basamakları gi­bi sıralar dolusu bir sürü insan, bayrak ve pankartlar Nevsky’den Alexander III heykelini takiben Başbakanlık duvarlarının yanına doğru ilerliyordu. Binlerce insan teessürle yürüyor dal­galanan bir sürü bayrak ölüye sanki son tazimini ifa ediyor­du.
Kızıl Ordu askerleri haki kumaştan bir kale duvarı gibi sıralarda bir sürü dik, kaba omuz ve karları ezen çizmeleriyle ilerliyor, bu askerlerin her birinin kasketinin üstünde bir kızıl yıldız var. Başlarında kızıl bir bayrağın üstünde şu harfler ya­zılı:
ÖLMÜŞ BİR YOLDAŞA EBEDÎ HAŞMET
Putilovsky fabrikası işçileri kızıl bir bayrağın altında düz ve bozulmaz sıralar halinde ilerliyordu. Bayrakta şu sözler ya­zılıydı.
“O İŞÇİ SINIFINDAN GELDİ.
HAYATINI DÜNYA İŞÇİLERİNİN REFAHI İÇİN VAK­FETTİ.
DÜNYA PROLETERY AL ARI BU EBEDİYETE İNTİ­KAL ETMİŞ KAHRAMANA ŞÜKRANLARINI ARZEDER.”
Teknoloji Enstitüsü öğrencileri de sıralar halinde korteji takip ediyordu. Siyah kepli erkek talebeler, kırmızı eşarplı kız­lar, omuzları dik, gözleri ciddî ve sakin cenazeyi takip ediyor­lar. Onlar da bir pankart taşıyorlardı.
Parti mensupları siyah deri ceketleriyle sanki birer rahip gibi ciddî ve kederli bir ifadeyle cenazeyi takip ediyorlar, üst­lerinde yürüyüşleri kadar dümdüz bir pankart var. Pankart kırmızı üstüne siyah harflerle yazılmış bir ibare taşıyor:
“KOMÜNİST PARTİSİ HER BİR FERDİNİN HAYATINI DÜNYA İHTİLÂLİ UĞRUNA FEDAYA HAZIRDIR.”
Petrograd şehrindeki her fabrika, her kulüp, her idare her birlik ve en ufak parti hücreleri bile temsilci yollamıştı törene. Kırmızı eşarplar, siyah kepler ve karları ezen binlerce ayak, Nevsky Meydanında üç millik bir kortej meydana getirmişti. Nevsky Meydanının gri renkteki duvarları cenaze törenine iş­tirak eden insan seline sanki bir nehir şeddi vazifesini görüyor ve bu insan şeddi granitleşmiş karların üstünde akıp duruyor­du.
Tabutu askerî bir bando takip ediyor, pirinçden imal edilmiş mızıkalar siyah krepe sarılmıştı ve bando «Bir Şehit Gibi Öldün» şarkısını çalıyordu.
Bundan senelerce evvel çarın jandarmalarından gizli, ka­ranlık ve havasız hapishane hücrelerinde, Sibirya’nın buz tut­muş hapishane yollarında, hürriyet mücadelesi için çarpışan in­sanların hafızasından bir şarkı doğmuştu. İsimsiz kahraman­lar için zincir şakırtılarının eşliğinde fısıltılarla söylenen bir şarkıydı. Ne bir bestekârı ne bir kopyesi basılmamıştı ama her tarafta söyleniyordu. İhtilâl bu şarkıyı şehirlerdeki her müzik dükkânına sokmuş ve her Komünistin cenaze töreninde bando refakatinde söylenilen bir şarkı olmuştu. İhtilâl, yaşayanlara «Enternasyonalle» i ve ölülere de bu şarkıyı getirmişti. Yeni Cumhuriyetin cenaze marşı olmuştu bu.
Leningrad işçileri açık tabutun arkasından giderken şim­di bu şarkıyı söylemekteydi:
Bir şehit gibi öldün
Bizim bu mukadder kavgamızda
Şerefini, hayatını, hürriyetini.
Her şeyinle kendini sevdiğin insanlara verdin
Müzik ümidin bile ötesinde bir ümitsizlikle başlıyor, vecde yakın bir haykırışla yükseliyordu. Fakat bu haykırışta ne bir keder, ne de bir sevinç değil, burada sadece bir askerî selâm vardı.
Ayaklar karda ilerliyor, bando ve mızıkanın sesi gümleyerek toprağı inletiyor, saflar boyunca ilerleyen bu insanlar ke­derli bir hava içinde ilerliyordu.
İstibdat yok olacak insanlar yaşayacak,
Hür, mesut ve bahtiyar
Elveda kardeşimiz
Sen şerefli ve cesur yolculuğunun
Sonuna geldin.
Bütün bu asker, işçi ve talebe teşekküllerinin çok ötesinde hiç bir pankart filân taşımadan törene öylece iştirak etmiş bir sürü insan kalabalığının içinde, gözleri çok uzaktaki tabuta sa­bit nazarlarla bakan genç bir kadın yürüyordu. Bütün üstüne giydiği yünlerin içinde yine de her tarafı buz kesilmişti. Bilek­lerinden ellerine doğru olan kısım mor bir renk almıştı. Genç kadının yüzünde hiç bir ifade yoktu ama gözlerinden şaşırmış bir mâna okumak kabildi.
Yanından yürüyen hiç kimse ona dikkat etmiyordu. Ama törenin başlangıcında biri onun mevcudiyetini fark etmişti. Ka­dın işçilerin saflarını idare eden Yoldaş Sonia yerini almak için hızla yanından geçerken birden durup yüksek sesle «Yoldaş Argounova siz burda ha? Doğrusu burda bulunması lâzım ge­len en sonuncu insan siz olmalıydınız,» demişti.
Kira hiç cevap vermedi.
Yanından kırmızı eşarplı bir kaç kadın geçerken biri di­ğerlerine onu işaret ederek ötekilere bir şeyler fısıldamış, ve diğerleri de kıkırdamaya başlamıştı.
Kira ileriye doğru bakarak ilerliyordu. Etrafındakiler «Bir Şehit Gibi Öldün» şarkısını söylüyordu. Genç kadın ağzını bile açmadı.
Erkek şapkası giymiş buruşuk yüzlü bir kadın yanındaki arkadaşına «Mashka, kooperatifden bu hafta un aldın mı?» di­ye fısıldadı.
«Ya, tabiî, kart başına iki kilo. Bitmeden git al.»
«Yoo, veriyorlar mı?»
Bir kadın çürük dişlerini gıcırdatarak «Allah kahretsin bunları. O Allahın cezası yürüyüşlerinden birini tam da tertip edecek günü seçtiler.» diye mırıldanıyordu.
«… Dün iki saat kuyrukta bekledim ama yine de soğan alamadım.» «Dounka, ay çiçeği yağını unutma kooperatifden almaya sakın…»
«Eğer biri bunları vurmazsa bunlar kendileri intihar edi­yorlar. Bizleri böyle yürütmek için…»
İhtilâl şehitliği Nevanın kıyısında, şehrin göbeğinde yarım mil uzunluğunda bir sahaya yayılmış ve Petrogradın sanki bir keli gibi çıplak bir durum arz ediyordu. Bir kenarını Yaz Sara­yının demir bahçe parmaklıkları çevrelemişti ve bu parmaklık­ların ardında çıplak düz beyaz bir arazide tek tük siyah ağaç­lar yükseliyordu.
İhtilâlden önce burası Mars Arazisi adıyla tanınır ve as­kerî merasimlerde gri üniformalı bir sürü asker bu arazide resmigeçit yaparlardı. Bu arazinin tam ortasına ihtilâlden hemen sonra pembe granitten ufak bir abide dikilmişti. Bu abide bu geniş sahada kaybolmuş gibiydi adeta. Abidenin hemen yakını­na 1917 Şubatında sokaklarda can veren ilk şehitler gömülmüş­tü. -1917 Şubatından bu yana daha bir çok granit lahit bu sa­haya dikilmiş ve buraya gömülenlerin bir çoğu, ihtilâl hüküme­ti için bir gösteri yürüyüşü vesilesi teşkil eden zevat «İhtilâl Şehidi» şerefini alarak buraya gömülmeye başlanmıştı.
Pavel Syrov kırmızı bir granit yığının üstüne çıktı. Ye­ni siyah ceketi ve pantolonuyla, ayağındaki uzun çizmeleriyle gökyüzünün griliği içinde uçuşan sarı saçlarıyla gayet heybet­li bir hali vardı. Hiç hareketsiz kendisine bakmakta olan kala­balığa doğru ellerini uzatarak konuşmaya başladı.
«Yoldaşlar» diye söze başladı. Pavel Syerov’un sesi önün­de duran binlerce kişinin kulaklarında gürledi.
«Bu gün bura­da müşterek bir kederle, şimdi aramızdan ebediyen giden bir kahramana son vazifemizi ifa için toplandık. Çok büyük bir adam kaybettik. Çok büyük bir askerdi o, size esefle bildiririm ki, buraya toplananlar içinde bu acıyı en fazla hissedenlerden biri de benim. Onun en yakın arkadaşıydım ve bu imtiyazımı şimdi sizlerle paylaşmalıyım. Andrei Taganov meşhur bir in­san değildi. Fakat o şeref ve centilmenlikle sade tek bir ünvanı taşıdı. Komünist unvanıydı bu. İşçi kademelerinden gelmiş bir insandı. Çocukluğu Proleteryanın en aşağı kademelerindeki en yorucu işlerle geçti. Onunla ben, ikimiz beraber büyüdük, ve uzun seneler, Putulovsky Fabrikasında birlikte işçi olarak çalıştık. Birlikte Partiye girdik. Bu ihtilâlden çok evvelki bir devreye aittir. O zamanlar parti kartı Sibirya için bir bilet ve­ya Çarın cellâtmın karşısında yer almak için en kolay bir şeydi. Yoldaş Taganov’la ikimiz, o 1917 Ekiminin en civcivli za­manlarında omuz omuza sokaklarda döğüştük. Kızıl Orduda birlikte vazife gördük, ihtilâl sonrası devresindeyse, Taganov bir parti mensubu olarak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Bir­liğine sakin, mütevazi ve fedakârane yardımlarda bulundu. İş­te bu işinde de şehit düştü. Ölümüyle hissettiğimiz bu keder, ayni zamanda yaptıklarını düşünerek de bir sevince dönebilir. O öldü, ama vazifesi, yâni bizlerin vazifeleri devam ediyor. “İn­sanlar teker teker ölürler ama. Kolektivizm ilelebet yaşıyacaktır.”
[Kolektivizm her insanın bağımlılık vurgulayan herhangi bir felsefi, politik, dinsel, ekonomik ve sosyal bakış açısı. Kolektivizm insan doğasına bireycilik ters (aynı şekilde yüksek bağlamda kültür düşük bağlamda kültür ters olarak var) gibi var olan bir temel kültür öğesidir, ve bireysel hedefler ve uyumun önemi üzerinde olan grubun öncelikli hedeflerini vurgulayan sosyal gruplar (örneğin tanımlandığı ne özel bağlamında bir “grup içi”, gibi). Kolektivistleri genellikle topluluk, toplum ya da ulus odaklanmak. Bu kullanılan ve devlet ve tarih boyunca siyasi, ekonomik ve eğitim felsefeleri çok farklı ve çeşitli türde bir öğe olarak kullanılmıştır. Çoğu toplumlarda kolektivizm ve bireycilik hem elementler içerir.]
 Sovyetlerin ve Komünist Partisinin liderliği altında, hür iş­çilerin hâkim olacağı bir dünyaya doğru cesaret ve güvenle yü­rüyoruz. İşte o zaman işçiler Kapitalist memleketlerde olduğu gibi bir esir muamelesi görmeyecekler. Bu da bizim ehemmiyet­siz kaygılarımızdan, kederlerimizden ve hattâ hayatımızdan da daha önemlidir. Proleterien Cemiyetinin Ebedi Kolektivizmi her şeyin üstündedir. Andrei Taganov öldü, ama bizler yaşıyoruz. Hayat ve zafer bizimdir. İstikbal bizimdir.»
Alkışlar, şehrin ta uzaklardaki evlerinden, yaz sarayının bahçesine kadar yayıldı. Kırmızı bayraklar tutan eller çılgınca alkışlıyordu bu sözleri. Alkışlar kesilip gözler kırmızı granit ta­şa çevrildiği zaman Pavel Syerov’un indiği, onun yerine Victor Dunaev’in kıvırcık siyah saçlarının altında parlayan gözlerit bembeyaz dişlerini gösteren bir gülüşle kalabalığa baktığı gö­rüldü. Genç, dinamik ve kuvvetli bir sesle konuşmasına başladı
«Yoldaşlarım! Bu gün burada bir adam şerefine toplanmış bulunuyoruz. Fakat bu muazzam Proleterya Kolektivizminin, yanında bir insanın mevcudiyeti hiç bir şey değildir. Eğer bu insan ferdiyetin ötesinde daha yüksek bir sembolün temsilcilerinden biri olmasaydı, şu an biz de burada olmazdık. Yoldaşla­rım bu bir cenaze töreni değil, fakat bir doğum gününün tesididir! (kutlama) Bizler şu anda bir yoldaşın ölümünü değil fakat yeni bir insaniyetin doğuşunu tesid (kutlama) ediyoruz. Bu yeni insaniyetin ilk fertlerinden biriydi, Taganov. Yoldaşlarım, Sovyetler yeni bir insan nesli ortaya çıkarıyorlar. Bu yeni nesil eski dünyayı kor­kutuyor. Zira bu yeni neslimizin standardları nelerdir? İlk ve en mühimi bizler lügatimizden bir kelime attık. İNŞER DİLLERİN­DEKİ EN TEHLİKELİ, EN FENA VE EN SİNSİ KELİMESİ OLAN «BEN» İ AT­TIK. ARTIK O BİZE YARAMAZ. İSTİKBALDEKİ SLOGANIMIZ «BİZ» OLA­CAKTIR. Kalblerimizde eski canavar «bencilliğin» yerini kollektivizm almıştır. Şahsî kudret, şahsî gurur ve şahsi servetin üs­tüne çıktık artık. Altın para ve altın madalya hevesinde deği­liz artık. En büyük idealimiz kollektivizme yardım etmektir. Yegâne hedefimiz için çalışmaktır. Bu gün burada öğrenip, sı­nırlarımız dışındaki düşmanlarımıza vereceğimiz ders nedir öy­leyse?
Bir parti yoldaşının Kolletivizm uğruna canını feda et­mesi. Hükmeden bir Partinin kanunları uğruna kendi fertleri­nin feda edilişi. Etrafınızdaki dünyaya bir bakın, yoldaşlarım iktidara geçmek için birbirlerini arkadan bıçaklayan Kapitalist dünyanın o şişman, gözü doymaz vekillerine bir bakın. Sonra da sizleri idare edenlere bir bakın. Proleterya ve Kollektivizm uğruna her türlü fedakârlığı yapmaktan sakınmayan bu insan­ları bir gözünüzün önüne getirin. Eğer bunu yaparsanız benim, Komünist Partisi politika dünyasının en dürüst, korkusuz ve idealistik bir topluluğudur sözümü, haklı bulacaksınız!»
Alkışlar sanki Peter Paul Kalesinin eski topları gibi bir anda koptu. Ve Victor’un siyah saçları kalabalık içinde kaybo­lana kadar da devam etti. Sonra Yoldaş Sonia kürsüye çıkarak Proleterya ve kollektif yaşayışta kadının rolü ve vazifelerin­den bahseden bir konuşma yaptı. Sonra başka biri çıktı. Göz­lüklü soluk dudaklı, öksürükten ne konuştuğu anlaşılmayan bir adamdı bu. Onun arkasından siyah sakalı kalabalığın en arka saflarından bile bariz bir şekilde görülen bir adam konuştu. Daha sonra Komünist partisi gençlik kolundan genç bir çocuk kekeleyerek ve durmadan başını kaşıyarak bir şeyler söyledi. Biraz sonra ihtiyar, zayıf, kuru bir kız sanki dişçinin karşısın­daymış gibi ağzını yarı açarak ve sanki kendisine itaat etmeyen öğrencilere hitap edermiş gibi parmağıyla kalabalığı tehdit eder gibi bir konuşma yaptı. Elleri kalçasında uzun boylu bir denizci çıkarak bir konuşma da o yaptı. Ön sıradakilerin güldüğünü gören arka sıradakiler konuşmaları takip etmedikleri halde onlar da gülmeye başladılar.
Kaynak:
Ayn RAND, Biz İnsanlar, (We the Living), trc : Nazan ŞEBEK, İkinci Baskı-Halk Yayınevi, İstanbul, s446-452


“ATLAS SİLKİNDİ” HAKKINDA ÖNSÖZ-TURGAY CİNER

Pek çok insanın onun yaratıcılığı sayesinde hayatını sürdürebildiği yaratıcı sınıf bir gün çalışmaktan vazgeçerse ne olur?
Atlas Silkindi Ayn Rand’ın felsefesinin bütün unsurlarıyla ve en mükemmel şekilde ortaya serildiği felsefi bir romandır.
Rand’ın felsefesinin en önemli ve kurucu unsuru bireyciliktir. Rand, bireyin temel ve esas beşeri varlık olduğuna inanır. Ona göre, birey, akıl sahibi bir varlıktır ve hiçbir kollektivite uğruna feda edilemeyecek, kurban edilemeyecek bir değerdir. Akıl sadece insanın sahip olduğu bir hazinedir ve insanın varlık mücadelesindeki en önemli aracıdır. Akla uygun davranmak insanın tabiatının gereğidir. Ancak, insanlar arasında aklını “gerektiği gibi” kullananlar azınlıktadır. Yani, bütün insanlar değil sadece aklını kullananlar, yani kendi çıkarı için çalışan, işini iyi yapan, hiçbir zaman “biz” demeyen benciller yaratıcı olabilirler, keşfederler, icat ederler, geliştirirler; geriye kalan “biz”ciler ise bu azınlığın, yani yapıp edenlerin yarattığı şeyleri tüketirler, hatta bazen sömürürler... İnsanlar çoğu zaman farkında değildir ama, modern, medeni toplumlar bu yaratıcı azınlık sayesinde sefaletten kurtulur, zenginleşir, özgürleşir... Yaratıcı insanların engellenmesi bütün insanların engellenmesi ve dolayısıyla sefaletin ve barbarlığın yayılması anlamına gelir. Ve insanlık tarihi yaratıcı insanların engellenip onların, onlara rağmen başarmasının tarihidir.
Bir an gözlerinizi kapatın bir azınlığa (ki yaratıcı insanlar, iş adamları oldukça dar bir azınlığı teşkil eder) bu şekilde bir muamele yapılacak olsa kopacak feryadı hayal edin. Örneğin, bir filmde; kadınları, eşcinselleri, etnik veya dinî bir azınlığı aşağılayıcı diyaloglar, sahneler olsaydı, vakit kaybetmeden film “ihbar” edilir, filmin kurgusu yeniden gözden geçirilir, ardından “affedilemez” mahiyetteki bu hata için özür dilenir, dahası film vizyondan kaldırılırdı. Peki ya iş adamları, para kazananlar ve kâr amacı güdenler?
Bunlar aleyhine yapılacak herşey mubahtır, zira onlar affedilemez bir suç işlemekte, her geçen dakika büyük bir günah ile yaşamaktadırlar, çünkü onlar BENCİLdirler.
İnsanlığı modern/hür/müreffeh bir dünyaya doğru getiren; çok uzak değil, günümüzden yalnızca birkaç asır geriye gittiğimizde karşılaşacağımız fakirlik, sefalet ve kölelik ile bugünün dünyasındaki zenginlik ve hürriyet arasında muazzam bir farkın oluşmasını sağlayan dinamiklere baktığımızda sürecin temel bir düstur üzerinde yol aldığını kolayca keşfedebiliriz: Bu, gönüllü ilişkiler ağı olarak tanımlayabileceğimiz “piyasa” (ekonomisinin) yaygınlaşması, yani bireyin kendi özçıkarlarının peşinde koşması önündeki engellerin bertaraf edilmesidir. Bunun pratikteki manası, mevcut kaynakları fakirler arasında dağıtmaktansa, müteşebbislerin kendi çıkarlarının gereklerini takip ederken daha fazlasının üretilmesini mümkün kılmaları, böylece mevcut sınırlı kaynaklarla binlerce insanın ihtiyaçlarının temin edilmesidir. Şüphesiz, sürecin bu şekilde, yani çoğunluğun refahının artmasını sağlayacak biçimde ilerlemesi ve böyle davranmanın bireyler için ahlaki bir ödev haline gelmesi, yaratıcı bireylerin hemcinslerine daha büyük yararlar sağladıklarını kavradıklarından ve bu durumdan duydukları memnuniyetten değil, bu şekilde davranan grup ve toplumlar diğerlerinden daha fazla refaha kavuştukları için gelişmiştir. İnsanların diğer insanların yararına olacak şeyler yapmaları için o insanları tanımaları ve sevmeleri gerekmez. Adam Smith’in Milletlerin Zenginliği adlı eserindeki şu meşhur sözleri anlatmak istediklerimizi açık bir şekilde izah ediyor:
“Akşam yemeğimizi soframızda bulmamış kasap, biracı veya fırıncının cömertliğinden değil, onların kendi menfaatlerine saygılarından ötürüdür... Biz de onların insanlığına değil, özsevgilerine hitap ederiz... Sermaye ve emek harcayan her birey ne kamu menfaatini destekleme niyetindedir, ne de ona ne kadar destek olduğunu bilir. Adeta görünmez bir el vasıtasıyla, kendi menfaati peşinde koşmakla, toplumun da menfaatine destek olmuş olur.”
***
Değerli insanları, yaratıcı bireyleri, iş adamlarını her parçası kendilerine ait ürünleri üretmekten, sahip oldukları şeyleri, çalışkanlıklarını, zekâlarını ve egolarını kendilerinin en çok yararına ait olduklarını düşündükleri şekilde kullanmaktan alıkoymak, insanlığın en kutsal haklarının açık bir ihlalinden başka bir şey olmadığı gibi, insanoğluna yapılacak en büyük kötülüktür... Buna rağmen, bugün dünyanın pek çok yerinde hukuka ve düşüncelere hâkim olan eğilim tam ters istikamettedir. Yani, açık veya örtülü bir şekilde, yetenekli olanın ahlaki görevinin yetenekli olmayana hikmet etmek ve kendini herhangi birinin ihtiyaçları için feda etmek olduğunu öne sürerek, aklı ödüllerinden mahrum bırakmayı talep etmek hâlâ baskın bir eğilim... Oysa, rasyonel bir beyin zorlama altında çalışmaz, bilgisini ve bu yoldaki eylemlerini hiç kimsenin refahına kurban edemez. Yetenekli olanın ahlaki görevi yetenekli olmayana hizmet etmek ve kendini herhangi birinin ihtiyaçları için feda etmek değildir. Bundan şüphe duyuluyorsa, bu tip insanların varlığına müsaade edilmeyen ülkelerin yarattıkları “eser”e, buralardaki yaşama standartlarına göz atılabilir.
Pek çok insanın onun yaratıcılığı sayesinde hayatını sürdürebildiği yaratıcı sınıf bir gün çalışmaktan vazgeçerse ne olur?
Turgay CİNER
Kasım 2005,
İstanbul
Kaynak:
Ayn RAND, Atlas Silkindi / Özgün Adı / Atlas Shrugged, 4. Baskı: İstanbul, Aralık 2010


Atlas Shrugged: Part I (2011)
Yönetmen:- Paul Johansson
Senaryo:-      Ayn Rand-John Aglialoro- Brian Patrick O'Toole
Yapım : -      2011
Ülke : -                  Amerika
Tür :-           Dram, Gizem, Bilim-Kurgu
Süre : -                   97 dakika
Görüntü Yönetmeni:- Ross Berryman
Müzik: -                 Elia Cmiral

Oyuncu                          Rol
Taylor Schilling        -Dagny Taggart
Edi Gathegi-  Eddie Willers
Jon Polito-              Orren Boyle
Patrick Fischler        -        Paul Larkin
Armin Shimerman-  Dr. Potter
Matthew Marsden-  James Taggart
Paul Johansson        -        John Galt
Michael O'Keefe-     Hugh Akston
Geoffrey Pierson-    Midas Mulligan
Michael Lerner        -        Wesley Mouch
Grant Bowler-                   Henry Rearden
Jsu Garcia-              Francisco D'Anconia
Christina Pickles-    Mother Rearden
Navid Negahban-    Dr. Robert Stadler
Joel McKinnon Miller-        Herbert Mowen

Özet
2016 yılı bilim adamlarının, zengin ve akıllı iş adamlarının kaybolmaya başladığı yıllardır.. Aynı zamanda kendilerini bilim kurulu olarak adlandırmış eski kafalı insanlar vardır.. Bu insanlara kafa tutan ve yaşadıkları beldeleri ileri taşımayı akıllarına koymuş dürüst insanlarda vardır.. Birileri politika ve meclisi arkalarına almış işleri engellemeye çalışırken birileride işlerini onurlu ve dürüst bir şekilde yapmaya çalışmaktadırlar.. Bakalım kim galip gelecektir.

Atlas Shrugged: Part II (2012)
Yönetmen:-            John Putch
Senaryo: -               Duke Sandefur-Brian Patrick O'Toole- Duncan Scott
Görüntü Yönetmeni:          Ross Berryman
Müzik:          -                  Chris P. Bacon
Yapım : -                2012
Ülke : -                  Amerika
Tür :   -                  Dram, Gizem, Bilim-Kurgu

Oyuncu               Rol
Samantha Mathis-   Dagny Taggart
Jason Beghe-          Henry Rearden
Esai Morales-                    Francisco d'Anconia
Patrick Fabian-                 James Taggart
Kim Rhodes-           Lillian Rearden
Richard T. Jones-     Eddie Willers
D.B. Sweeney-                  John Galt
Paul McCrane-                  Wesley Mouch
John Rubinstein-     Dr. Floyd Ferris
Robert Picardo         -        Dr. Robert Stadler
Ray Wise-               Head of State Thompson
Diedrich Bader-                 Quentin Daniels
Bug Hall-                Leonard Small
Arye Gross-            Ken Danagger
Rex Linn-               Kip Chalmers

Özet:
Küresel ekonomi çökmek üzeredir. İşsizlik %24 oranındadır. Benzinin litresi neredeyse 8 dolardır. Tren yolları ana ulaşım unsurudur. Sanatçılardan sanayicilere kadar zeki yaratıcılar gizemli bir şekilde yok olmaktadır. Taggart Transcontinental’ın Uygulayıcı Genel Müdürü Dagny Taggart gittikçe artan enerji krizine bir çözüm bulmuştur: statik elektrikten enerji alan bir motor prototipi. Ama bu cihaz yaratıcısını bulana kadar faydasız bir aletten başka bir şey değildir. Bu zamana karşı bir yarıştır ve bunu gözetleyen biri vardır.
ATLAS SİLKİNDİ/  AYN RAND
Dünyayı sırtında taşıyanlar bir gün greve gitmeye karar verirlerse, dünya neye benzer?.. Promete ateşi, Edison ampulü, Ford otomobili bulmasaydı ne olurdu? Objektivizm felsefesinin yaratıcısı Ayn Rand tarihte greve gitmeyen tek bir insan türü vardır diyor: Yaratıcı ve üretici insan… Yani ‘Ben’...
Rand, yaratıcı bireye saldıran kalabalıkların ellerindeki silahı iyilik, fedakarlık, hayırseverlik kurşunlarıyla doldurduğunu, yaratılan değerleri üleşmek, bölüşmek, paylaşmak istediklerini söylüyor. “Tüm bunlara rağmen, ‘yaratıcı ve üretici ‘Ben’ler dünyayı ayakta tutup yaşanır hale getirmiştir. Hiçbir zaman insanlığı yalnız bırakmamışlardır” diye konuşuyor. Aristo’dan sonraki en önemli ‘rasyonel filozof’ olan Rand’ın felsefesi ‘objektivizm’son 50 yılın en önemli düşünce sistemlerinden biri olarak milyonları etkiliyor.
20 yy’ın en önemli filozoflarından Ayn Rand objektivizm felsefesini anlattığı en önemli eseri Atlas Shrugged’ta (Atlas Silkindi) şu soruyu sorar: “Dünyayı sırtında taşıyanlar bir gün greve gitmeye karar verirlerse, dünya neye benzer? Böylesi bir grevde dünya üzerindeki tüm yağmacı, çapulcu, avantacı, otlakçı, parazit ve anaforcular ne yapar? Akıl ve her meslekte üretici zekaya sahip insanların, işi bırakarak ortadan kaybolması ile dünya neye benzer?”
 Romanda dünyayı sırtında taşıyanlar, yani yaratıcı ve üreticiler olanlar teker teker kaybolmaya başlar ve bir dağ eteğine gizlenerek kendi dünyalarını kurarlar. Bu dünya yenilikçi, üretici, yaratıcı insanların özgürce yaşadığı, birbirlerini sömürmeye, engellemeye çalışmadığı, bürokratik engellerin olmadığı, emeğe ve üretime gerçek değerinin verildiği bir yerdir. Arkalarında aileleriyle birlikte, fabrikalar, çalışanlar ve birikimlerini bırakan insanlar yaptıklarından en ufak bir pişmanlık duymamaktadırlar. Fabrikalarda üretim, demiryollarında ulaşım durma noktasına gelir. Bu grev ortama tam bir kaosun hâkim olmasına yol açar.
 Grevin liderliğini mühendisken icat ettiği motor kimse tarafından anlaşılmayan ve 15 yıl boyunca kapatılan bir motor fabrikasında şans eseri bulunan John Galt yapmıştır. Galt, romanda zaman zaman yaratıcı ve üretici kişilerin yardımına koşar ama hiç kimse onun varlığından tam olarak emin olamaz. Ta ki Galt onları ‘zamanı geldiğinde’ alıp, ‘yaratıcı ve üretici insanların’ dünyasına götürene kadar…
 Rand, hayatı boyunca sanayiciyi tüm toplumlardaki en değerli organ olarak görür ve sanayicilere karşı duyulan genel kızgınlığı son derece sert bir biçimde eleştirir. Atlas Silkindi romanında toplumun ‘sömürücü’ olarak gördüğü, aşağıladığı ve suçladığı bu idealist, yaratıcı insanların kaçmasıyla Amerikan toplumu ve ekonomisi genel anlamda çöküşe girer. Hükümet sanayi üzerindeki zaten boğucu olan kontrollerini artırarak tepki gösterir.
 Bireysel akıl her çağda saldırıya uğradı
Rand, tarihte greve gitmeyen tek bir insan türü olduğunu söyler: Yaratıcı ve üretici insan… Yani “Ben”… Diğer tür ve sınıftaki insanların canları istediği zaman çalışmayı bıraktığını, isteklerini haykırdığını, kendilerinin insanlık için vazgeçilmez olduklarını düşündüklerini belirtir. Promete ateşi hediye ettiği insanlar tarafından yakılmıştır. Edison ampulü bulurken, karısı tarafından, toplum ve ailesi ile ilgilenmeyen bir anti-sosyal olarak suçlanmıştır. Bireysel akıl, kalabalıkların onaylamadığı bir büyük güç her çağda saldırıya uğramıştır.
 Rand, yaratıcı bireye saldıran kalabalıkların ellerindeki silahın iyilik, fedakarlık, hayırseverlik kurşunlarıyla doldurulduğunu söyler. Kalabalıklar daima yaratılan değerleri üleşmek, bölüşmek, paylaşmak istemişlerdir. Tüm bunlara rağmen, ‘yaratıcı ve üretici ‘Ben’ler dünyayı ayakta tutup yaşanır hale getirmiştir. Bunun bedelini aforoz edilerek, işkence görerek ödeseler de hiçbir zaman insanlığı yalnız bırakmamışlardır.
 Ayn Rand, 20 yy’ın önde gelen filozofları arasında gösteriliyor. Aristo’dan sonra gelmiş en önemli ‘rasyonel filozof’ olarak tanımlanıyor. Felsefesi olan ‘objektivizm’i anlattığı Atlas Silkindi romanı ABD’de İncil’den sonra en çok okunan roman olarak biliniyor. Objektivizm 1960’larda önemli bir entellektüel hareket haline geliyor. Aslında roman, çıktığı dönemde sağ ve sol entelektüel kesim tarafından şiddetli eleştiriler alıyor. Rand, mistisizme karşı aklı savunduğu için ‘sağ’cılar, her türlü devlet baskısına karşı birey haklarını savunduğu için ‘sol’cular tarafından aforoz ediliyor. Ancak ‘düşünce’nin önüne geçilemiyor ve kitap tüm dünyada milyonlarca satıyor. Rand’ın felsefesi 1980’lerden sonra, birkaç üniversite kürsüsünde de incelenmeye başlanıyor.
6 yaşında okudu, 9 yaşında yazar olmaya karar verdi
Rand’ın yaşam öyküsü felsefesinin temelini oluşturuyor. Asıl adı Alissa Zinovievna Rosenbaum olan Ayn Rand, 2 Şubat 1905’te Rusya’da, St. Petersburg’ta doğar. Yahudi bir ailenin 3 kızından en büyüğüdür. 6 yaşında okumayı öğrenir, 7 yaşında hikayeler ve oyunlar yazmaya başlar, 9 yaşında yazar olmaya karar verir. Edebiyat ve sinemaya ilgi duyar. Bolşevik Devrimi nedeniyle ailesiyle birlikte savaştan kaçarak, Kırım’a yerleşir. 13 yaşında Victor Hugo’dan (ve romanlarındaki “gerçekçilikten) etkilenir.
Kırım’dan döndükten sonra Petrograt Üniversitesi’nde felsefe ve tarih eğitimi alır. Anti-Sovyet fikirler içeren bir günlük tutar. 1924’te mezun olurken, hakkında soruşturma başlatılır, üniversite dağıtılır ve komünistler üniversite yönetimini devralır.
 Batı filmlerine ve oyunlarına olan hayranlığı nedeniyle, 1924’te oyun yazarı olarak Sinema Sanatları Enstitüsü’ne girer. 1925’te akrabalarını ziyaret etmek için ABD’ye gider ve bir daha da dönmez. 1926’da New York’a, ardından senaryo yazarlığı yapmak için Hollywood’a gider. 1929’da aktör Frank O’Connor’la tanışır. O’Conner’ın ölümü ile sona eren evlilikleri 50 yıl sürer.
 ‘Yaşamak İstiyorum’ ve ‘Hayatın Kaynağı’
İlk romanı ‘We The Living’i (Yaşamak İstiyorum) 1933’te tamamlar. Romanında, Sovyet Rusya’da komünist rejimin baskılarını ve insanların sıkıntılı yıllarını anlatır. Otobiyografik yönü ağır basan romanda baskıcı komünist rejimin bireylerin hak ve hürriyetlerine müdahalesini ortaya koyar. Yoğun bir sosyal hayat görüntüsü altında bireyin özel hayatının yok oluşu gözler önüne serer.
 1935’te ‘The Fountainhead’ (Hayatın Kaynağı) adlı romanını yazmaya başlar. Hikaye genç ve zeki bir mimarın hayatını anlatır. Mimar, geleneksel standartlara karşı olan, hiçbir zaman doğruluktan taviz vermeyen biridir. Şu ana kadar 6 milyondan fazla satılan bu roman her yıl 100 binden fazla okuyucuya ulaşıyor.
 Rand, Hayatın Kaynağı’nda, ‘yaratıcı’ insanları ve hayatta nasıl engellendiklerini anlatır. “Sonu ne olursa olsun insanoğlu yaşamının şafağında doğası ve hayat potansiyeliyle ilgili mükemmel vizyonunun peşine düşer. Bu vizyonu bulmak için bir kaç ipucu vardır. Hayatın Kaynağı bunlardan biridir” der. Hayatın Kaynağı 12 yayıncı tarafından reddedildikten sonra 1943’te yayınlanır ve hemen klasik haline gelir. Ayn Rand bu romanla birlikte bireyci felsefenin en önemli ismi olarak tanınır.
 1943’te ‘Anthem’ (Ben) hikâyesini yazar. ‘Ben’; bir nükleer savaştan sonra ortaya çıkan totaliter sistemde yaşayan bir kimsenin, sözlüklerden ve toplumsal hayattan silinen, yeri ‘biz’ kelimesi tarafından doldurulan ‘ben’ kelimesini ve kendini keşfedişinin hikayesidir. Rand bu hikayede ‘gerçek özgürlük’ün ne olduğunu en kısa ve en veciz bir şekilde dile getirir.
 Ve John Galt dünyanın motorunu durdurur...
1943’te, en büyük romanı olan Atlas Shrugged’ı (Atlas Silkindi) yazmaya başlar. 1957’de yayımlanan Atlas Silkindi en büyük başarısı ve son roman çalışması olur. Bu roman ABD’de entellektüel açıdan bir dönüm noktasıdır (Yayınlanmasından bugüne kadar best-seller). Rand romanda dünyanın motorunu durduracağını söyleyen ve gerçekten durduran John Galt’ın hikâyesini anlatır.
Kitapta yer alan şu sözleri düşüncesini özetler: “Benim felsefem, özünde, hayattaki ahlaki amacı kendi mutluluğunu olan, varlığının yegâne amacı ve en yüce eseri olarak yaratıcı üretkenliğini gören kahramansı bir varlık, bir insan konseptidir.” Atlas Silkindi’nin ana teması ‘insan aklının toplumdaki rolü’dür.
 Bu romanın ardından objektivizm hakkında yazmaya ve ders vermeye başlar. Objektivizmin, insanın gerçekliği algılamak ve eylemlerine yol göstermek için tek aracının mantık olduğunu savunur. Rand, objektivist etiğin özünde insanın kendi iyiliği için yaşadığını, kişisel mutluluğunun en yüksek ahlâkî amacı olduğunu ve ne kendini başkaları için ne de başkalarını kendisi için feda etmesi gerektiğini söyler.
Ayn Rand; felsefesinin çeşitli unsurlarını sistematik olarak bir araya toplayan bir felsefe kitabı yazmaz. Felsefesini, romanlardan, gazete makalelerine, spesifik konulardaki felsefi risalelere, televizyon programlarına, düzenli radyo sohbetlerine, yayınladığı dergilere, konferanslara, broşürlere, okuyucularına yazdığı ücretli düzenli mektuplara kadar akla gelebilecek her ortamda anlatır. 1962’den 1976’ya kadar felsefî denemeler yazmaya devam eder. Makaleleri 9 kitapta toplanır. 6 Mart 1982’de New York’daki apartman dairesinde ölür. Hayattayken yayımlanan her kitabı hâlâ basılıyor. Kitapları her yıl 500 bin adet satılıyor. Şimdiye kadar satılan Rand kitaplarının sayısı toplam 20 milyonu aşıyor.
“KİTAPTAN ALINTI
“Oniki yıldır sorup duruyorsunuz: John Galt kim?
Ben John Galt’ım. Hayatını seven adamım. Değerlerine olan sevgisini feda etmeyen adamım. Sizi kurbanlarınızdan mahrum bırakan, böylelikle dünyanızı yıkan adamım. Eğer bilmekten nefret eden sizler, neden yok olmakta olduğunuzu öğrenmek istiyorsanız, şimdi size onu söyleyecek olan adam da benim.”
Tek hareket edebilen başmühendis oldu. Televizyona koşup düğmelerle deli gibi uğraşmaya çalıştı. Ama ekran boş kalmayı sürdürdü. Konuşan, görülmeyi tercih etmemişti. Ülkenin hava akımlarını yalnızca sesi dolduruyordu. Dünyanın da, diye düşünüyordu başmühendis. Şu anda bu odadaymış gibi konuşan ses, bir gruba değil, bir tek insana hitap eder gibiydi. Bir toplantıya seslenmiyor, bir akla sesleniyordu.
Bu çağın manevî kriz çağı olduğu size söylendi. Bunu siz de kendinize söylediniz. Yarı korkuyla, yarı bu sözlerin bir anlam taşımamasını umarak. Dünyayı insanların günahları mahvediyor, diye haykırdınız, insan yapısını suçladınız, talep ettiğiniz sevapları insanların gerçekleştirmemesine kızdınız. Sizin gözünüzde değer demek, fedakârlık demek olduğu için, peşpeşe gelen her felâkette yeni fedakârlıklar istediniz. Ahlâka geri dönüş adına, ıstıraplarınızın nedeni olan kötülükler diye nitelediğiniz şeyleri feda ettiniz. Adaleti acımaya feda ettiniz. Bağımsızlığı birliğe feda ettiniz. Mantığı inanca feda ettiniz. Serveti ihtiyaca feda ettiniz. Öz saygıyı, kendini inkâr etme eğilimlerine feda ettiniz. Mutluluğu da göreve feda ettiniz.
Kötü saydığınız her şeyi feda edip, iyi saydığınız her şeye ulaştınız. O halde, çevrenizdeki dünyaya bakınca neden dehşetle büzülüyorsunuz?
Bugünkü dünya sizin günahlarınızın bir ürünü değil, sevaplarınızın bir ürünü. Sizin manevî idealleriniz gerçekleştirdi bu dünyayı ... hem de en nihaî ve en ideal haliyle. O uğurda mücadele ettiniz, hep onun rüyasını gördünüz, onu istediniz, ben de ... sizin dileklerinizi gerçekleştiren kişi oldum.
İdealinizde, amansız bir düşman vardı, sizin ahlâkî düsturunuz onu yok etmek üzere tasarımlanmıştı. Ben o düşmanı ortadan çektim. Onu sizin yolunuzun üzerinden ve ulaşabileceğiniz yerlerden çektim. Birer birer feda etmekte olduğunuz tüm o kötülüklerin kaynağını kaldırdım ortadan. Savaşı sona erdirdim. Motorunuzu durdurdum. Dünyanızı insan aklından yoksun bıraktım.
İnsanlar akılla yaşamaz, mı demiştiniz?
Akılla yaşayanları çekip aldım. Akıl yetersizdir, güçsüzdür mü demiştiniz?
Ben güçsüz olmayan akılların sahiplerini çekip aldım. Akıldan üstün değerler de var, mı demiştiniz? Ben yok diyenleri çekip aldım.
“Siz adaleti, bağımsızlığı, mantığı, serveti, özsaygıyı temsil eden insanları kurban sunaklarına sürüklerken, ben sizden hızlı davrandım, onlara sizden önce ulaştım. Oynamakta olduğunuz oyunu onlara anlattım, hangi manevî kurallara bağlı olduğunuzu açıkladım, çünkü onlar masum cömertlikleri nedeniyle bunları kavrayamamışlardı. Onlara başka manevî kurallarla, benim kurallarımla nasıl yaşanabileceğini gösterdim. Onlar da benimkini izlemeyi seçtiler.
“Bütün o ortadan yok olan adamları, nefret ettiğiniz, ama kaybetmekten çok korktuğunuz adamları sizin elinizden alan bendim. Bizi bulmaya çalışmayın. Biz bulunmayı seçmedik. Size hizmet etmenin görevimiz olduğunu haykırıp durmayın. Böyle bir görevi kabul etmiyoruz. Bize ihtiyacınız olduğunu da söylemeye kalkmayın. Biz ihtiyacı haklı bir talep olarak görmüyoruz. Bizim sahibimiz olduğunuzu sakın öne sürmeyin. Sahibimiz değilsiniz. Geri dönmemiz için yalvarmayın. Biz, aklı olan insanlar, grevdeyiz.
“Kendini yok etme kavramına karşı grevdeyiz. Kazanılmamış ödüllere, ödüllendirilmemiş görevlere karşı grevdeyiz. Kişinin kendi mutluluğunun peşinde koşmasını kötü sayan dogmaya karşı grevdeyiz. Hayatın bir suçluluk olduğu doktrinine karşı grevdeyiz.
“Bizim grevimizle, yüzyıllardır gördüğünüz grevler arasında bir fark var. Bizim grevimiz taleplerde bulunmakla değil, talepleri sunmakla ilgili. Sizin ahlâkî kurallarınıza göre biz kötüyüz. Biz de artık size zarar vermeme yolunu seçtik. Sizin ekonominize göre, biz yararsızız. Artık sizi sömürmemeye karar verdik. Politikanıza göre biz tehlikeliyiz, zincire vurulmamız gerek. Biz de sizi tehlikeye sokmamaya karar verdik, artık zincirleri takmayalım dedik. Sizin felsefenize göre biz yalnızca bir hayaliz. Bundan böyle, gözünüzü kamaştırmamaya karar verdik, gerçekleri görebilmeniz için sizi serbest bıraktık ... istediğiniz gerçekleri, şimdi gördüğünüz dünyayı, aklı olmayan bir dünyayı.
“Bizden talep ettiğiniz her şeyi verdik size. Esasen vericiler her zaman biz olmuştuk, ama bunu ancak yeni anlayabildik. Size sunacak hiçbir talebimiz yok, pazarlık edecek koşullarımız yok, varılacak bir uzlaşmamız yok. Bize teklif edebileceğiniz hiçbir şey yok. Bizim size ihtiyacımız yok.
“Şimdi de, ‘Hayır, bizim istediğimiz bu değildi,’ diye mi bağıracaksınız?
Amacınız harabelerle dolu koskoca bir dünya değil miydi?
Sizi terk etmemizi istemiyor muydunuz? Siz, maneviyat yamyamlarının, aslında ne istediğinizi baştan beri çok iyi bildiğinizin farkındayım. Ama oyununuz bitti artık, çünkü şimdi ben de biliyorum.
“Yüzyıllar süren âfetler ve felâketler hep sizin manevi standartlannızın sonucuydu. Siz hep, maneviyata ihanet ediliyor, belâlar onun bedeli olarak yaşanıyor, diye haykırdınız. İnsan çok zayıf ve çok bencil olduğu için, belâyı def etmeye yetecek kadar kan dökemiyor, dediniz. İnsanı lânetlediniz, varoluşu lânetlediniz, dünyayı lânetlediniz, ama kendi manevî standartlarınızı sorgulamaya hiçbir zaman cesaret etmediniz. Kurbanlarınız suçu üstlerine aldılar, sizin lanetleriniz altında mücadeleyi sürdürdüler, bu onların ödülü sayıldı. Siz bu arada, kendi manevî kodunuzun çok soylu olduğunu, ama insanoğlu kötü olduğu için, onun uygulanamadığını haykırdınız. Hiç kimse kalkıp da size, iyiyse hangi ölçülere göre iyi, diye sormadı.
“Siz hep John Galt’ın kim olduğunu bilmek istediniz. Ben, işte o soruyu sormuş olan kişiyim.
“Evet, günümüz manevî kriz günü. Evet, sİzler kötülüğünüzden ötürü cezalandırılıyorsunuz. Ama bu sefer yargılanan, insan değil, suçu üstlenecek olan da insan yapısı değil. Bu sefer sonu gelen, sizin manevî kodunuz. Manevî kodunuz, varabileceği doruğu aştı, yolun sonundaki karanlık çıkmaza vardı. Eğer yaşamayı sürdürmek istiyorsani2, ahlâka geri dönmeniz gerek ... siz ahlâkı hiçbir zaman tanımadınız, ama şimdi onu keşfetmek zorundasınız.
“Siz ahlâkî kavramları hiç duymadınız, yalnızca mistik ya CIA sosyal kavramları dinlediniz. Size ahlâkın, keyfi olarak empoze edilen bir davranış kodu olduğu söylendi. Kendinizi üstün bir gücün ya da toplumun kaprisine adamak, Tanrı’nın amacına hizmet etmek ya da komşunun refahına katkıda bulunmak, mezarın ötesindeki ya da bitişik evdeki bir otoriteyi memnun etmek ... ama ne olursa olsun, kendi hayatınıza ve kendi zevkinize hizmet etmemek olduğu söylendi. Size kendi zevkinizin ancak ahlâksızlıkta bulunabileceği öğretildi. Çıkarlarınıza hizmet edecek şeyin ancak kötülük olduğunu, manevî kodların sizin için değil, size karşı olması gerektiğini ve sizin hayatınızı iyileştirmek için değil, tüketmek için var olduğunu dinlediniz.
“Yüzyıllar boyunca ahlâk savaşı hep, hayatınızın Tanrı’ya ait olduğunu söyleyenlerle, hayatınızın komşularınıza ait olduğunu söyleyenler arasında yer aldı. Bir kesim size kendinizi cennetteki hayaletler için feda etmenin iyi olduğunu söylerken, diğer kesim de size, kendinizi dünyadaki beceriksizler için feda etmenizin iyi olduğunu söyledi. Hiç kimse size hayatınızın kendinize ait olduğunu, iyinin de onu yaşamak olduğunu söylemedi.
“Ahlâkın sizden öz-çıkarlarınızı ve aklınızı teslim etmeyi beklediği konusunda her iki kesim de görüş birliği içindeydi. Ahlâkî olanla pratik olanın birbirinin tersi olduğu, ahlâkın mantık alanında olmadığı, inancın ve gücün alanında olduğu yolunda da görüş birliği içindeydiler. Rasyonel ahlâkın mümkün olmadığını, mantıkta doğru veya yanlış diye bir şey olamayacağını, mantık alanında ahlâklı olmak için bir sebep bulunmadığını her iki taraf da ileri sürüyordu.
“Başka hangi konularda savaşmış olurlarsa olsunlar, tüm ahlâkçılarınızın birleştiği nokta, hep insan aklına karşı savaş açmaktı. Tüm Planları ve sistemleri hep insan aklını saptırmaya ve çökertmeye yönelikti. Şimdi ya yok olmayı seçeceksiniz, ya da anti-akıl kavramının anti-hayat demek olduğunu öğreneceksiniz.
“İnsanın aklı, sağ kalmanın temel aracıdır. İnsana hayat verilmiştir, ama sağ kalma, verilmemiştir. Vücudu ona verilmiştir, ama dayanıklılığı verilmemiştir. Aklı ona verilmiştir, ama içeriği verilmemiştir. Hayatta kalmak için o insanın eyleme geçmesi gerekmektedir, eyleme geçmeden önce de, girişeceği eylemin niteliğini ve amacını bilmek zorundadır. Yiyeceğini elde edebilmesi, ancak yiyecek kavramını bilmesiyle, onu elde etmenin yolunu bilmesiyle mümkündür. Bir hendek kazarken de, bir siklotron yaparken de, bunu kendi amacını bilmeden, nasıl yapılacağını bilmeden başaramaz. Sağ kalabilmek için düşünmek zorundadır.
“Ama düşünmek de bir seçimdir. Sizin hiç düşünmeden ‘insan tabiatı’ dediğiniz şeyin anahtarı, birlikte yaşadığınız, ama adını koymaktan korktuğunuz o açık sır, insanın isteğe bağlı bilince sahip bir varlık olduğudur. Mantık, otomatik olarak çalışmaz. Düşünmek mekanik bir süreç değildir. Mantığın bağlantıları içgüdülerle kurulamaz. Midenizin, akciğerlerinizin, kalbinizin işleyişi otomatiktir, ama aklınız öyle değildir. Hayatınızın her saatinde ve her konusunda, düşünmekte ya da düşünme çabasından kaçınmakta serbestsiniz. Ama kendi tabiatınızdan kaçıp kurtulmakta serbest değilsiniz, mantığın hayatta kalma aracınız olduğu gerçeğinden kaçınmanız mümkün değildir ... insan olduğunuza göre sizin için, ‘OLMAK VEYA OLMAMAK’ demek, ‘DÜŞÜNMEK VEYA DÜŞÜNMEMEK’ demektir.
“İsteğe bağlı bilince sahip bir varlığın, otomatik bir davranış rotası yoktur. Eylemlerine rehberlik edecek bir değerler koduna ihtiyacı vardır. ‘Değer’, kişinin kazanmak ve muhafaza etmek için uğrunda eyleme geçtiği şeydir; ‘iyi eylem’ ise, kişinin onu kazanmak ve muhafaza etmek için attığı adımlardır. ‘Değer’, bir soruya verilecek cevabı varsaymak zorundadır: ‘kimin için değer ve ne amaçla değer?’ ‘Değer’ ayrıca bir standardı da varsayar. O da bir amaçtır, bir alternatif karsısında eyleme geçme ihtiyacıdır. Alternatifin olmadığı yerde, hiçbir değer söz konusu olamaz.
“Evrende bir tek temel alternatif vardır: var olmak veya olmamak ... bu da bir tek tür kimliği ilgilendirir; canlı organizmaları. Cansız maddelerin varlığı koşulsuzdur, hayatın varlığı öyle değildir. Belli bir eylem rotasına bağlıdır. Madde yok edilemez, biçim değiştirebilir, ama varlığı ortadan kaldırılamaz. Sürekli bir alternatifle, ölüm kalım alternatifiyle karşı karşıya olan yalnızca canlı organizmadır. Hayat, kendi varlığını sürdürme yolunda, kendinin başlattığı bir süreçtir. Bir organizma bu süreçte başarısız olursa, ölür. Kimyasal bileşenleri kalır, ama hayatı yok olur. ‘Değer’ kavramını mümkün kılan yalnızca ‘Hayat’ kavramıdır. Her şey ancak canlı bir varlık için iyi ya da kötü olabilir.
“Bir bitki, yaşayabilmek için kendini beslemek zorundadır; tabiatı onu, güneş ışığını, suyu, ihtiyaç duyduğu kimyasal maddeleri bulmaya yönlendirir; hayatı, eylemlerini yönlendiren değer standardıdır. Ama bitki, eylemleri konusunda bir seçim hakkına sahip değildir. Karşılaştığı koşullar açısından alternatifler vardır, ama işlevi konusunda hiçbir alternatif yoktur: hayatını sürdürmek için otomatik olarak hareket eder, kendini yok etmeye yönelemez.
Hayvan, hayatını sürdürme teçhizatına sahiptir. Duyuları ona otomatik bir eylem kodu verir, neyin iyi, neyin kötü olduğunu da otomatik olarak bilir. Bu bilgiyi çoğaltma ya da bu bilgiden kaçma imkânı yoktur. Bilgisinin yetersiz olduğu durumlarla karşılaşırsa, ölür. Ama yaşadığı süre boyunca, bilgisine dayanarak, otomatik güvenliğe sahip olarak, seçim hakkına sahip olmaksızın hareket eder, kendi çıkarlarını görmezden gelmeye hakkı yoktur, kötülüğü seçip de, kendini yok etmeye karar veremez.
İnsanın otomatik bir sağ kalma kodu yoktur. Tüm diğer canlı türlerinden farkı, alternatifler karşısında isteğe bağlı seçimleriyle hareket edebilmesidir. Kendisi için neyin iyi, neyin kötü olduğu konusunda otomatik bilgilere sahip değildir, hayatının hangi değerlere bağlı olduğunu, ne gibi eylemler gerektirdiğini bilmez. Şu anda sağ kalma içgüdüleri hakkında bir şeyler mi mırıldanıyorsunuz?
Sağ kalma içgüdüsü, tam da insanın sahip olmadığı şeydir. ‘İÇGÜDÜ’ yanılgısız, otomatik bir bilme biçimidir. Bir arzu, içgüdü değildir. Yaşamayı istemek, size yaşamak için gerekli bilgileri getiremez. İnsanın yaşama isteği bile otomatik bir şey değildir: bugün sizdeki gizli kötülük, o arzuya sahip olmayışınızdır. Ölümden korkmanız yaşamı sevmek demek değildir, size sağ kalmak için gerekli olan bilgileri kazandırmaz. İnsanın bilgiyi edinmesi ve eylemlerini seçmesi ancak düşünme süreciyle mümkündür, bunu da doğa ona zorla yaptırmaz. İnsan, kendi kendinin yok edicisi olma gücüne sahiptir ... tarihin en büyük bölümü boyunca, da böyle hareket etmiştir.
“Kendi sağ kalma yollarını kötü olarak kabul eden bir canlı varlık, sağ kalamaz. Kendi köklerinde dolaşıklık yaratmaya kalkan bir bitki, kendi kanatlarını kırmaya çalışan bir kuş, karşılaştığı ortamlarda uzun süre dayanamaz. Ama insanlık tarihi, insanın kendi aklını inkâr etmesinin ve onu yok etmeye çalışmasının sürekli mücadelesi olarak tezahür etmiştir.
İnsana mantıklı hayvan denmiştir, ama mantık bir seçim meselesidir. Tabiatının insana sunduğu alternatif de, ya rasyonel bir varlık, ya da intihar eden bir hayvan olmaktır. İnsan kendi seçimiyle insan olmak zorundadır. Hayatına kendi seçimiyle değer vermek zorundadır. Onu devam ettirmeyi, kendi seçimi olarak öğrenmek zorundadır. Kendine gerekli olan değerleri kendi seçimi olarak keşfetmek, iyi eylemleri kendi seçimi olarak uygulamak zorundadır.
“Seçerek kabul edilmiş bir değerler kodu, ahlâk kodudur.
“Şu anda beni dinleyenler, kim olursanız olun, içinizde bozulmadan kalmış canlı varlığa, insanlık kalıntısına, aklınıza sesleniyorum ... ve diyorum ki: Mantığın bir ahlâkı vardır, insana uygun bir ahlâk vardır, ve İnsanın Hayatı, kendi değerler standardıdır.
“Rasyonel bir varlığın hayatına uygun her şey iyidir; onu yok edecek her şey kötüdür.
“İnsan tabiatının gerektirdiği hayat, akılsız bir hayvanın hayatı olmadığı gibi, yağmacı bir serserinin, mırıldanıp duran bir mistiğin hayatı da değildir. Düşünen bir varlığın hayatıdır. Güç kullanmakla ya da sahtekârlıkla yaşanan hayat değil, başarılarla yaşanan hayattır; ‘ne pahasına olursa olsun hayat’ değildir, çünkü insanın sağ kalmasının bedelini ödeyebilmesi için tek şey vardır, o da mantıktır.
“İnsanın hayatı, ahlâkın standardıdır, ama kendi hayatınız bunun amacıdır. Eğer hedefiniz dünyada var olmaksa, eylemlerinizi ve değerlerinizi, insana uygun standartlara göre seçmeniz gerekir, hayatınız olan o tek varlığı sürdürme, doyuma erdirme, zevkini çıkarma değerlerine uygun olarak bir seçim yapmanız gerekir.
“Hayat belli bir eylem rotasını gerektirdiğine göre, onun dışındaki tüm rotalar hayatı yok edecektir. Kendi hayatını eylemlerinin amacı ve hedefi olarak kabul etmeyen bir varlık, ölüm amacına ve hedefine yönelik eylemleri seçmiş demektir. Böyle bir varlık, metafizik bir canavardır, kendi varoluşuna başkaldırmak, onu inkâr etmek, onunla çelişkiye düşmek peşindedir, yok olma yolunda körü körüne koşturmaktadır, acıdan başka hiçbir nasibi olamaz.
Mutluluk başarılı bir hayat durumudur, acı ise ölümün unsurudur. Mutluluk, insanın değerlerine ulaşmasından kaynaklanan bilinç durumudur. Eğer bir ahlâk öğretisi size, mutluluğunuzu reddederek mutluluğa varmanızı ve değerlerinizin başarısızlığına değer vermenizi söylüyorsa, o öğreti ahlâkın küstahça inkâr edilmesinden başka bir şey değildir. Bir doktrin size ideal olarak, kurbanlık hayvan olmayı, başkalarının sunağında kesilerek can vermeyi öneriyorsa, size standart olarak ölümü sunuyor demektir. Gerçekliğin ve hayatın yapısı gereği, her insan kendi başına bir amaçtır, kendi hatırı için vardır, en yüksek ahlâkî amacı da kendi mutluluğudur.
“Ama hayat da, mutluluk da, mantıksız kaprislerle elde edilemez. İnsan her rastgele durumda sağ kalmaya çalışmakta özgürdür ama, tabiatının gerektirdiği biçimde yaşamadığı zaman, ölmek zorundadır. Yani mutluluğunu her türlü akılsız sahtekârlıkta arama özgürlüğü vardır, ama o yolda bulabileceği yalnızca işkence ve hınç olur; bunun tek çaresi mutluluğunu insana uygun yollarda aramaktır. Ahlâkın amacı size, acı çekip ölmeyi değil, zevk almayı ve yaşamayı öğretmektir.
“Sübvansiyonlu sınıflarda ders veren, başkalarının aklının kazancıyla yaşayan, insanın ahlâka, değerlere ve davranış koduna ihtiyacı olmadığını söyleyip duran o parazitleri bir kenara itin. Bilim adamı pozuna girip insanın yalnızca bir hayvan olduğunu söyleyeni, en alttaki böceklerin düzeyine lâyık gördükleri varoluşun kanunlarına kanmayın. Her canlı varlığın, kendi tabiatından gelen bir sağ kalma biçimine gereksinimi olduğunu onlar biliyorlar. Balığın suyun dışında yaşayabileceğini, köpeğin koku alma duyusu olmadan sağ kalabileceğini iddia etmiyorlar. Ama varlıkların en karmaşığı olan insana gelince, onun her koşulda var olabileceğini, kimliği, tabiatı olmadığını, sağ kalma yetenekleri yok edilse bile, aklı esir alınıp onlardan gelecek her emri uygulamaya ayarlansa bile, yine de yaşayamaması için hiçbir neden olmadığını iddia ediyorlar.
İnsanlığın dostuymuş havasına giren, insan için en büyük sevabın, kendi hayatını değersiz saymak olduğunu vaaz edip duran o nefret dolu mistikleri de bir kenara itin. Size ahlâk gereği insanın sağ kalma içgüdüsünü frenlemesi gerektiğini mi söylüyorlar?
İnsanın bir ahlâk koduna ihtiyacı olması zaten sağ kalma amacına yöneliktir. Ahlâklı olmak isteyen insan, yaşamak isteyen insandır.
“Hayır, yaşamak zorunda değilsiniz. O sizin temel seçim hakkınızdır. Ama eğer yaşamayı seçiyorsanız, insan gibi yaşamanız gerekir ... aklınızın çalışmaları ve yargılarıyla.
“Hayır, insan gibi yaşamak zorunda da değilsiniz. O da bir ahlâkî seçim eylemidir. Ama başka bir şey olarak yaşayamazsınız ... bunun tek alternatifi, şu anda kendi içinizde ve çevrenizde gördükleriniz gibi, yaşayan bir ölü olarak, varoluşa lâyık olmayan bir şekilde devam etmek, artık insan olmamak, hayvandan da aşağı olmak, acıdan başka bir şeyi bilmeyen, kalan yıllarını düşünmeksizin bir öz-yıkım eğiliminin acıları içinde sürüklenerek geçiren bir şey haline gelmektir.
“Hayır, düşünmek zorunda değilsiniz; o da sizin ahlâkî seçiminizdir. Ama sizi sağ tutmak için birileri düşünmüştür. Burada ödememe durumuna düşerseniz, varoluşa karşı borçlu duruma düşmüş olursunuz, aradaki açığı bir başka ahlâklı insana yüklemiş olursunuz, sizin kötülüğünüzle yaşayabilmeniz için, onun kendi iyiliğini feda etmesini beklemek zorunda olursunuz.
“Hayır, insan olmak zorunda değilsiniz; ama insan olanlar, bugün artık orada değil. Sağ kalma araçlarınızı, zavallı kurbanlarınızı elinizden aldım.
“Eğer bunu nasıl yaptığımı, her şeyi yüzüstü bırakmaları için onlara neler söylediğimi merak etmişseniz, işte hepsini şimdi dinliyorsunuz. Onlara esas olarak bu akşam söylediklerimi söyledim. Onlar benim standartlarıma göre yaşayan insanlardı, ama bunun ne kadar büyük bir değer olduğunun farkına varamamışlardı. Ben onu görmelerini sağladım. Onlara sunduğum, bir yeniden değerlendirme değil, kendi değerlerinin belirlenmesiydi.
“Biz, aklı olan insanlar, şimdi bir tek aksiyom adına size karşı grevdeyiz. O aksiyom bizim ahlâkî kodumuzun köküdür ... tıpkı sizin kodunuzun kökünün de o aksiyomdan kurtulma isteğiniz olduğu gibi. O aksiyom, var oluşun var olduğudur.
“Varoluş vardır ... bu gerçeği anlamak, bizi buna bağlı iki aksiyomla karşı karşıya getirir: İnsanın algıladığı şey, var demektir, bu bir ve kişi ancak bir bilince sahip olarak var olur, çünkü bilinç, var olanı algılayabilme gücüdür, bu da iki.
“Eğer hiçbir şey var değilse, bilinç de olamaz: bilinçlendirecek hiçbir şeyi olmayan bir bilinç, içten çelişkili bir kavramdır. Kendinden başka hiçbir şeyin bilincinde olmayan bir bilinç de içten çelişkili bir kavramdır: Kendini bir bilinç olarak kimliklendirmeden önce, bir şeylerin bilincinde olması şarttır. Eğer algılıyorum dediğiniz şey var değilse, sizin sahip olduğunuz o şey de bilinç değildir.
“Bilginizin derecesi ne olursa olsun, bu ikisi ... yani varoluşla bilinçlilik, kurtulamayacağınız aksiyomlardır. Bu ikisi, giriştiğiniz her eylemde, bilginizin herhangi bir bölümünde ve hepsinin toplamında, vazgeçilmeyecek birincilliklerdir; bu hayatınızın başlangıcında ilk gördüğünüz ışık hüzmesinden, hayatınızın en sonunda elde edebildiğiniz en geniş bilgi birikimine kadar, hep böyledir. İster bir çakıl taşının biçimini biliyor olun, ister güneş sisteminin yapısını, aksiyomlar hep aynıdır: O vardır ... ve siz onu biliyorsunuzdur.
Var olmak bir şey olmaktır, hiçlikten, var olmamaktan farklıdır, belirli özelliklerden oluşan belirli bir kimlik olmaktır. Yüzyıllar önce, kusurları ne olursa olsun en büyük filozoflarınızdan sayılan biri, var oluş kavramını ve tüm bilginin kuralını tanımlayan bir formül ileri sürdü; A, A’dır, dedi. Bir şey, neyse odur. Bu sözün anlamını hiçbir zaman anlayamadınız. Ben onu tamamlamaya geldim: Varoluş, kimliktir, Bilinçlilik de Kimliklendirmedir.
“Neyi ele alırsanız alın, ister bir nesne, ister bir nitelendirme, ister bir eylem olsun, kimlik kanunu hep aynı kalır. Bir yaprak, aynı zamanda bir taş olamaz. Hem tam yeşil, hem de tam kırmızı olamaz. Aynı anda hem donup hem yanamaz. A, A’dır. Ya da daha basit biçimde ifade edilmesini isterseniz: Hem elinizdeki pastayı yiyip hem de pastam olsun diyemezsiniz.
“Dünyanın nesi var diye merak mı ediyorsunuz?
Dünyanızı yıkan tüm felâketler sizin liderlerinizin A, A’dır gerçeğinden kaçınmaya çalışmasının sonucudur, içinizde var olan ve yüzleşmekten korktuğunuz bütün gizli kötülük ve dayanmak zorunda kaldığınız bütün acılar, kendinizin de A, A’dır kavramından kaçınmaya çalışmanızın sonucudur. Size ondan kaçınmayı öğretenlerin amacı, İnsan’ın İnsan olduğunu size unutturmaktı.
“İnsan bilgi kazanamazsa var olmayı sürdüremez, onu kazanması için kullanabileceği tek araç da mantıktır. Mantık, duyularından gelen malzemeyi algılama, tanıma ve birleştirme gücüdür. Duyuların işi, ona var oluşun kanıtlarını toplamaktır, ama onları tanıma işi, o insanın mantığına aittir. Duyuları ona yalnızca bir şeyin var olduğunu söyler, ama o şeyin ne olduğunu öğrenen, akıldır.
“Düşünmenin tümü bir tanıma ve birleştirme sürecidir. İnsan renkli bir balonu algılarken, görme ve dokunma duyularının getirdiği kanıtları birleştirmekte, onu bir katı nesne olarak tanımayı öğrenmektedir. Bir nesneyi masa olarak tanımayı öğrenir, tahtanın hücrelerden oluştuğunu, hücreleri moleküllerin oluşturduğunu, moleküllerin de atomlardan meydana geldiğini öğrenir. Bütün bu süreç boyunca aklının çalışması, bir tek soruya gelen cevaplarla yürür: Bu nedir?
Verdiği cevapların doğruluğunu saptama yolu, mantığıdır, mantık da, var oluşun var olduğu aksiyomuna dayanmaktadır. Mantık denilen şey, çelişkisiz tanıma sanatıdır. Çelişki olamaz. Atom, neyse odur. Evren de öyledir. Hiçbiri kendi kimliğiyle çelişemez, hiçbirinin parçaları da bütünün kendisiyle çelişemez. İnsanın geliştirdiği hiçbir kavram, eğer o insan onu tüm kendi bilgi haznesiyle çelişkisiz biçimde birleştiremiyorsa, geçerli olamaz. Bir çelişkiyle karşılaşmak demek, kişinin kendi düşüncesinde bir hata yaptığını itiraf etmek demektir. Bir çelişkiyi sürdürmek, kişinin aklını devreden çıkarması, kendini de gerçekliğin alanından çıkarması anlamına gelir.
Gerçeklik var olan şeydir; gerçek dışı, var olamaz; gerçek dışı yalnızca, insan bilincinin içeriği olan var oluşun reddidir ve mantığı terk etme girişiminde ortaya çıkar. Doğrular, gerçeğin bilişselleşmesidir; mantık insanın tek bilgi yoludur, onun tek doğrular standardıdır.
Şu anda sorabileceğiniz en yoz soru: “Kimin mantığı?” sorusu olabilir. Bu soruya verilecek cevap: “Sizin mantığınız,” olmak zorundadır. Bilgileriniz ne kadar zengin ya da ne kadar mütevazi olursa olsun, onu ancak sizin kendi aklınız elde edebilir. Ancak kendi bilgilerinizle bir şeyler yapabilirsiniz. Ancak kendi bilgilerinizin sahibi olduğunuzu iddia edebilirsiniz ve başkalarından söylediklerinizi dikkate almalarını buna dayanarak isteyebilirsiniz. Aklınız sizin doğrularla ilgili tek yargıcımızdır. Başkaları sizin verdiğiniz hükümden ayrılıyorsa, son itiraz mahkemesi de gerçekliktir. Düşünme diye adlandırdığımız o karmaşık, duyarlı, hayatî süreci başarabilecek tek şey insan aklıdır. Bu süreci, onun kendi yargılarından başka hiçbir şey yönlendiremez. Yargılarını da, onun ahlâkî dürüstlüğünden başka hiçbir şey yönlendiremez.”
‘“Ahlâkî içgüdüden, sanki mantığın dışında bir başka yetenekmiş gibi söz eden sizler ... insanın mantığı, onun ahlâkî yeteneğidir. Bir mantık süreci, ‘DOĞRU MU, YANLIŞ MI?’ sorusuna verilecek cevapla ilgili sürekli bir seçim sürecidir. Tohumun büyüyebilmesi için toprağa ekilmesi mi gereklidir doğru mu, yanlış mı?
İnsanın yarası, hayatının kurtulması için dezenfekte edilmeli midir doğru mu, yanlış mı?
Atmosferdeki elektriğin yapısı, onun kinetik enerjiye dönüştürülmesine uygun mudur doğru mu, yanlış mı?
Elinizdeki her şeyi size veren, işte bu tür sorulara verilen cevaplar olmuştur ... o cevaplar da, insanın aklından gelmiştir; doğru olan şeye değişmez biçimde bağlı olan aklın ürünüdür.
“Rasyonel süreç, ahlâkî bir süreçtir. Herhangi bir adımında yanlış yapabilirsiniz, sizi bundan koruyacak tek şey kendi ciddiyetiniz olabilir; ya da hile yapmaya kalkabilir, sahte kanıtlara yönelir, gerekli çabayı göstermekten kaçınabilirsiniz. Ama eğer ahlâkın şaşmaz işareti doğrulara bağlılıksa, o zaman düşünme sorumluluğunu üstlenen insanın eylemi kadar büyük, soylu ve kahramanca bir eylem yoktur.
“Sizin ‘ruhum’ dediğiniz şey, aslında bilincinizdir; ‘serbest irade’ dediğiniz şey de, aklınızın düşünüp düşünmeme özgürlüğüdür. Bu tek özgürlüğünüzdür, tüm seçenekleri kontrol eden, hayatınızı ve karakterinizi saptayacak olan da budur.
“Düşünmek, insanın tek temel ‘iyi eylem’idir, diğer iyi eylemlerin hepsi bundan doğacaktır. İnsanın temel günahına, tüm kötülüklerinin kaynağına gelince, hepinizin uyguladığı, ama asla kabullenmemeye çalıştığı o isimsiz şeydir: Tıkama eylemi, bilinci bilerek askıya alma, düşünmeyi reddetme ... körlük değil, ama görmeyi redetme; cahillik değil, ama bilmeyi redetme. Bu aslında, aklınızı netleştirmeyip bulanık bir vizyon geliştirmek, yargılama sorumluluğundan kurtulmak için bir iç sise saklanmaktır ... siz tanımayı reddederseniz, o şeyin var olmayabileceği biçimindeki seslendirilmeyen bir varsayıma dayanmakta-dır, siz ‘evet’ demedikçe A’nın A olmayabileceğini esas almaktadır. Düşünmemek bir yok oluş eylemidir, varoluşu reddetmektir, gerçekliği silmeye çalışmaktır. Ama varoluş vardır, gerçeklik silinmez, ancak sileni silebilir. ‘Evet’ demeyi reddetmekle, ‘Ben varım’ demeyi de reddetmiş oluyorsunuz. Yargılarınızı askıya almakla, kimliğinizi reddediyorsunuz. “Ben kim oluyorum ki bileyim!” diyen kişi, aslında “Ben kim oluyorum ki yaşayayım?” demektedir.
“Her saatte ve her konuda temel ahlâkî seçiminiz budur: Düşünmek mi, düşünmemek mi; var olmak mı, olmamak mı; A mı, yoksa A değil mi, kimlik mi, yoksa sıfır mı?
“İnsan rasyonel olabildiği ölçüde, onun eylemlerini yöneten de hayattır. Mantıksız olduğu ölçüde, eylemlerini yönlendiren de ölümdür.
“Siz, ahlâkın sosyal alana ilişkin olduğunu, insanın ıssız adada ahlâka ihtiyacı olmayacağını söyleyip duranlar ... asıl ahlâka ihtiyaç duyacağı yer ıssız adadır. Bedelini ödeteceği hiçbir kurban bulamayacağı yerde, bir kayanın ev olduğunu iddia etsin bakalım. Kumun giysi olduğunu, yiyeceklerin hiç çabasız ağzına düşeceğini, bugün tohumlukları yese de yarın yine harman kaldırabileceğini iddia etsin de görelim. Gerçeklik hemen silecektir onu. Hakettiği gibi. Gerçeklik ona hemen, hayatın ancak bedeli ödenerek satın alınabilecek bir değer olduğunu, onu satın alabilecek kadar soylu tek paranın da düşünmek olduğunu gösterecektir.
Eğer ben sizin dilinizi konuşuyor olsaydım, insana yönelik tek ahlâkî emir: ‘Düşüneceksin!’ emridir derdim. Ama ahlâkî emir sözü de içten çelişkilidir. Ahlâk, seçilendir, zorlanan değildir; anlaşılandır, itaat edilen değildir. Ahlâk rasyoneldir ve mantık asla emir kabul etmez.
 “Benim ahlâkım, yani mantık ahlâkı, bir tek aksiyom içermektedir: Varoluş vardır ve bir tek seçenek içermektedir: Yaşamak. Geri kalanı oradan doğar.
“İnsan yaşamak için hayatında üç şeyi yönetici değer olarak kabul etmelidir: MANTIK, AMAÇ ÖZSAYGI.
Mantık onun tek bilgi aracıdır
Amaç, o araçla elde edeceği mutluluğun seçimidir
Özsaygı da, kendi aklının düşünebilme ehliyetine sahip, kendi kişiliğinin mutluluğa lâyık olduğundan ihlâl edilmez biçimde emin olmasıdır. Bunun anlamı da, yaşamaya lâyık olmak demektir.
Bu üç değer, insanın tüm iyi eylemleriyle ilişkilidir ve onların hepsini gerekli kılar. O iyi eylemlerin hepsi de varoluşla bilinçlilik arasındaki bağlarla ilgilidir. Bunlar, rasyonellik, bağımsızlık, tutarlılık, dürüstlük, adalet, verimlilik ve gururdur.
“Rasyonellik, varoluşun var olduğu gerçeğinin kabulü, doğruları hiçbir şeyin değiştiremeyeceğinin, ve bunu algılama eyleminden daha öncelikli hiçbir şeyin var olmayacağının kabulüdür. Onu algılamak, düşünmek demektir ... akıl kişinin tek değer yargısıdır, tek eylem rehberidir. Rasyonellik hiç ödün kabul etmeyen bir absol (mutlak, salt)  üdür. İrrasyonele verilen bir ödün, kişinin bilincini geçersiz kılar, gerçekleri algılamak yerine, gerçeklerin taklidine yönelmesine yol açar. Bilgiye giden kestirme yol olduğu iddia edilen inanç, aklı mahveden bir kısa devreden başka bir şey değildir. Bir mistik icadı kabullenmek, varoluşun yok edilmesini istemektir, dolayısıyla da, kişinin bilincini yok eder.
“Bağımsızlık, yargılama sorumluluğunun size ait olduğunu ve ondan kurtulmanıza hiçbir şeyin yardımcı olamayacağını anlamak demektir. İkame edilecek hiçbir şey sizin yerinize düşünemez, hiç kimse sizin yerinize sizin hayatınızı yaşayamaz. En aşağılık öz-yıkım, kendi aklınızın bir başkasının aklına boyun eğmesine izin vermek, bir yetkinin beyninizin üzerinde olduğunu kabul etmek, onun gerçek diye söylediklerini kabullenmek, doğru saymak, o sözlere bilincinizle varoluşunuz arasında aracı rolünü yüklemektir.
Tutarlılık, bilinciniz konusunda sahteliğe sapmamaktır. Dürüstlük nasıl varoluşu sahteleştirmemekse, tıpkı öyle. İnsan bölünmez bir bütündür; iki parçadan oluşan bir birimdir, bunların biri madde, diğeri bilinçtir, bedeniyle aklı arasında, eylemiyle düşüncesi arasında bir ayrışmaya asla izin veremez, hayatıyla yargılarını ayıramaz; kamuoyundan etkilenmeyen bir yargıç gibidir, kendi yargılarını asla başkalarının isteklerine feda etmez, isterse tüm dünya insanları yakarsın ya da tehditler savursun, yolundan sapmaz. Cesaret ve özgüven pratik gereklerdir, cesaret, varoluşa sadakatin pratik biçimidir, doğruluktan sapmamaktır, özgüven de, kişinin kendi bilincine sadık olmanın pratik biçimidir.
DÜRÜSTLÜK, gerçek dışının gerçek dışı olduğunu, hiçbir değere sahip olamayacağını, sahtekârlıkla elde edilen sevginin de, şöhretin de, paranın da bir değer olamayacağını anlamaktır. Başkalarının aldatmakla bir değer kazanma girişimi, kurbanlarınızı gerçekliğin üzerinde bir mevkie yükseltmek, kendinizi o kurbanın körlüğünün piyonu durumuna indirmek, onun düşünemezliğinin ya da durumu görmekten kaçınmasının kölesi durumuna düşürmek, buna karşılık o kişinin zekâsından, rasyonelliğinden, gözlemciliğinden korkmak ve kaçmak anlamına gelmektedir. Dürüstlük, bağımlı olarak yaşamayı istememektir, özellikle başkalarının aptallığına bağımlı olarak, ya da tek değer kaynağı kandırabildiği aptallar olan biri olarak yaşamayı istememektir. Dürüstlük, bir sosyal görev değildir. Başkalarının hatırı için yapılan bir fedakârlık değildir. Kişinin uygulayabileceği en derinlemesine bencil şeydir: Kendi varlığının gerçekliğini, başkalarının yanılgılı bilincine feda etmeyi reddetmektir.
ADALET, tabiatın karakteri konusunda nasıl numara yapılamazsa, insanın karakteri konusunda da yapılamayacağını anlamaktır. İnsanları da tıpkı cansız objeleri yargılar gibi, gerçeğe aynı saygıyı göstererek, aynı doğru vizyonla, en katıksız ve rasyonel tanımlamalarla yargılamak gerektiğini, her insanın neyse o olarak yargılanması ve ona göre muamele görmesi gerektiğini anlamaktır. Nasıl paslı bir hurda parçasına, pırıl pırıl parlayan bir metale verdiğiniz parayı vermezseniz, aynı şekilde, bir soysuza da bir kahramanın üzerinde değer veremezsiniz. Sizin ahlâkî değerlendirmeniz, insanlara değerleri veya günahları için verdiğiniz değerin ölçüsü olan para birimidir ve bu ödeme de sizden, malî işlemlere gösterdiğiniz dikkati ve şerefli tutumu beklemektedir, insanların günahlarından nefret etmemek ahlâkî bir kalpazanlıktır, değerlere hayranlık yöneltmemek de, bir tür ahlâkî zimmet suçudur. Herhangi bir kavrama adaletten daha yüce bir yer vermek, ahlâkî para biriminizin değerini düşürür, iyiliğe karşı kötülüğü kayırmış olur, çünkü adaletin aksamasından ancak iyilik kaybedecek, kötülük yararlanacaktır. Yolun sonundaki çukurun dibi, yani ahlâkın iflas etmesi, insanları iyilikleri için cezalandırıp günahları için ödüllendirmektir ki, bu da, tam yozlaşmışlığa yuvarlanmaktır, ölüme tapmanın kara kitlesidir, bilincinizi varoluşun mahvedilmesine adamak demektir.
ÜRETKENLİK sizin ahlâkı kabullenişinizdir, yaşamayı seçmiş olduğunuzun bilincine varışınızdır. Verimli çalışma, insan bilincinin, varoluşunu kontrol etmesi sürecidir. Sürekli bilgi edinme, maddeyi amaca göre biçimlendirme, bir fikri bir fiziksel biçime çevirme, dünyayı kişinin kendi değerlerine göre yeniden yapılandırması demektir. Her tür çalışma, düşünen bir zihinle yapılıyorsa, yaratıcı çalışmadır; kişinin başkalarından öğrendiği bir süreci hiç düşünmeden, eleştirmeden, stüpör (uyuşukluk; sarhoşluk.) halinde tekrar tekrar yapması ise, asla yaratıcı olamaz. İşinizi seçmek size aittir, seçenekler de sizin aklınız kadar engindir. Sizin için bundan fazlası mümkün değildir, bundan azı da İnsanî değildir.
Aklınızın başa çıkabileceğinden ileri bir işe hileyle kapağı atmak sizi ödünç alınmış zaman içinde çırpınan ve ödünç alınmış hareketleri tekrarlayan, korkudan paslanmış bir maymun durumuna düşürür, aklınızın tam kapasitesinin altındaki bir işe razı olmak da motorunuzu yavaşlatmak, kendinizi çürümeye mahkûm etmektir. İşiniz sizi değerlerinize ulaştıracak süreçtir, değerlerinize yönelik ihtirasınızı kaybetmek, yaşama isteğinizi kaybetmektir. Vücudunuz bir makinedir, ama aklınız onun sürücüsüdür. Onu, aklınızın sizi götürebileceği yere kadar sürmelisiniz, yolunuzun amacı da başarı olmalıdır. Amacı olmayan insan, yokuş aşağı başıboş inen bir makinedir, karşısına çıkan ilk kayaya çarpıp ilk hendeğe yuvarlanmaya mahkûmdur, aklını gemleyen adamsa yerinde çakılmış, yavaş yavaş paslanmakta olan bir makinedir. ROTASINI BİR LİDERİN ÇİZMESİNE İZİN VEREN ADAM, çekme halatıyla çekilip hurda alanına götürülmekte olan bir enkazdır, bir başka insanı kendi amacı haline getiren adamsa, hiç kimsenin arabasına almaması gereken bir otostopçudur. İşiniz aslında hayatınızın amacıdır, sizi durdurmaya hakkı olduğunu sanan her katilin yanından hızla geçmeniz gerekir, işiniz dışında bulduğunuz her değer, her sadakat veya sevgi, ancak yolculuğunuzu paylaşmayı seçeceğiniz diğer yolcular olabilir ve onların da, kendi güçleriyle aynı yönde ilerliyor olmaları gerekir.
GURUR, kendinizin en yüksek değer olduğunu anlamaktır ve insanın tüm diğer değerleri gibi onun da hak edilmesi gerekir. Ulaşabileceğiniz başarılar arasında bir tanesi, diğerlerinin tümünü mümkün kılacak şeydir; o da, kendi karakterinizi yaratmaktır. Karakteriniz, eylemleriniz, arzularınız, duygularınız hep aklınızın alanı içindedir. İnsan nasıl yaşamını sürdürebilmek için ihtiyaç duyduğu fiziksel değerleri üretmek zorundaysa, aynı şekilde, hayatını sürdürülmeye değer kılmak için de karakter değerlerini edinmek zorundadır. İnsan nasıl kendini yaratmış bir servetse, aynı şekilde, kendini yaratmış bir ruhtur. Yaşamak için bir öz-değer duygusuna ihtiyacı vardır. Ama otomatik değerlere, otomatik özsaygıya sahip değildir; bunları elde edebilmek için ruhunu kendi manevî idealine göre, ‘İnsan’ gibi biçimlendirmesi gerekir, yani oluşturmak üzere doğduğu, ama seçerek oluşturabileceği rasyonel varlık gibi biçimlendirmesi gerekir. Özsaygının ilk şartı, ruhun o ışıklı bencilliğidir ... o bencillik her şeyin en iyisini ister. Bu, maddesel değerler için de, ruhsal değerler için de geçerlidir. O ruhun her şeyden çok istediği, kendi manevî mükemmelliğidir, hiçbir şeye kendinden daha yüksek bir değer atfetmez. Özsaygıya ulaşmış olmanın kanıtı da, kurbanlık hayvan durumuna düşme karşısında, sizin bilinciniz gibi benzersiz bir değeri, sizin varlığınız gibi eşsiz bir olguyu kör kaçamaklara, başkalarının durağan çürümüşlüğüne feda etmek gibi hain bir küstahlığa karşı ruhunuzun duyduğu tiksinti, ürperti ve isyandır.
“John Galt’ın kim olduğunu anlamaya başlıyor musunuz?
Ben sizin, uğrunda savaşmayı göze almadığınız şeyi hak edebilmiş olan kişiyim. Sizin reddettiğiniz, ihanet ettiğiniz, yozlaştırdığınız, ama yine de tam anlamıyla yok edemediğiniz, şu anda suçluluk dolu sırrınız olarak saklamaya çalıştığınız, ömrünüzü her profesyonel yamyamdan özür dilemekle geçirdiğiniz, yüreğinizin derinliklerindeki bir yerde benim şu anda tüm insanlığa açıkça söylemekte olduğum şeyleri söylemeyi hala istiyor olduğunuzu zihninizin anlamaması için çırpındığınız şeyi hak etmiş olanım: Ben kendi değerimden ve yaşamak isteyişimden gurur duyuyorum.
“Sizin de paylaştığınız, ama kötü diye saklamaya çalıştığınız bu istek, içinizdeki iyilikten artakalmış tek şeydir, ama o da insanın hak etmeyi öğrenmesi gereken bir istektir. İnsanın tek ahlâkî amacı, kendi mutluluğudur, ama ona ancak kendi değerleri aracılığıyla ulaşabilir. Değerler kendi başına amaç değildir, ödül de değildir, kötülüğün ödülüne bir kurban yemi de değildir. Değerlerin ödülü Hayat’tır, hayatın amacı ve ödülü de mutluluktur.
“Vücudunuzun nasıl zevk ve acı olarak iki temel hissî durumu varsa, bunlar onun rahatının veya rahatsızlığının işaretleriyse ve temel alternatifler olan hayatla ölümün barometresi rolü oynuyorsa, bilincinizin de aynı şekilde iki temel duygusu vardır; bunlar neşe ve ıstıraptır ve yine aynı alternatife cevap vermektedir. Duygularınız, hayatınızı güçlendiren ya da tehdit eden tahminlerdir. Bunlar size toplam kâr ya da zararınızı gösteren hızlı hesap makineleridir. Bir şeyin sizin için iyi ya da kötü olduğunu hissetme konusunda bir seçeneğiniz yoktur, ama neyi iyi ya da kötü sayacağınız, neyin size sevinç ya da acı vereceği, neyi sevip neden nefret edeceğiniz, neyi arzulayıp neden korkacağınız, hep sizin değer standardınıza bağlıdır. Duygular yapınızda vardır, ama içeriklerini aklınız dikte eder. Duygu kapasiteniz boş bir motordur, değerleriniz de, aklınızın oraya doldurduğu yakıttır. Eğer bir çelişkiler karışımını tercih ederseniz, motorunuz tıkanır, transmisyonunuz paslanır, sürücü olarak kendi bozduğunuz bir makineyle yolculuğunuz daha ilk harekette sizi mahveder.
Eğer mantık dışını kendi standart değeriniz, imkânsız olanı kendi ‘iyi eylem’ kavramınız haline getirirseniz, hak etmediğiniz ödüllerin peşine düşer, hak etmediğiniz serveti ya da sevgiyi arzularsanız, sebep-sonuç ilişkisinde bir gedik arar, sizin kaprisinize göre A olmaktan çıkacak bir A ararsanız, var olmanın karşıtını istiyorum derseniz ... ona da ulaşırsınız. Oraya vardığınız zaman, hayatın bir çaresizlik olduğunu, mutluluğun insan için mümkün olmadığını haykırarak ağlamayın. Siz kendi yakıtınızı kontrol edin. O yakıt sizi varmak istediğiniz yere ulaştırmıştır.
MUTLULUK, duygusal kaprislerin emriyle elde edilemez. Mutluluk, sizin körü körüne giriştiğiniz mantık dışı isteklerin tatmin edilmesi değildir. Mutluluk çelişkisiz bir neşedir, içinde ceza ya da suçluluk bulunmayan, kendi değerlerinizin hiçbiriyle çatışmayan, sizi mahvetmeye yönlenmiş olmayan, kendi aklınızdan kaçmayıp o aklı sonuna kadar kullanan, gerçeği çarpıtmayıp gerçek değerlere yönelen, bir sarhoşun neşesi olmayıp, bir üreticinin neşesi olan bir duygu durumudur. Mutluluk, ancak rasyonel insan için mümkündür, rasyonel amaçlardan başka hiçbir şey istemeyen, yalnızca rasyonel değerlerin peşinden koşan ve sevincini ancak rasyonel eylemlerde bulabilen insan için mümkündür.
Ben nasıl hayatımı soygunla ya da sadakayla değil, kendi çabamla destekliyorsam, mutluluğumun da başkalarının mutsuzluğundan ya da bana yapacağı iyilikten değil, kendi başarımdan gelmesini isterim. Nasıl başkalarının zevkini kendi hayatımın amacı haline getirmezsem, kendi zevkimi de başkalarının hayatının amacı olarak düşünmem. Nasıl benim değerlerimde hiçbir tezat, arzularımda hiçbir çelişki yoksa, rasyonel insanlar arasında da hiçbir kurbana, hiçbir çıkar çatışmasına yer yoktur. Bunlar hak edilmemişi istemeyen, başkalarına yamyam açlığıyla bakmayan, asla fedakârlık yapmayan ve hiçbir fedakârlığı kabul etmeyen insanlardır.
“Bu tür insanlar arasındaki ilişkilerin sembolü, insana saygının sembolüyle aynıdır, o da alışveriştir. Yağmayla değil, değerlerle yaşayan bizler, hem maddî, hem de manevî anlamda alışverişçiyiz, taciriz. Alışverişçi, aldığını hak eden, hak etmediği bir şeyi almayan ve vermeyen kişidir. Alışverişçi, başarısızlıklarına karşılık bir ödeme istemez, kusurları için sevilmeyi talep etmez. Alışverişçi bedenini yem olarak, ruhunu sadaka olarak sunmaz. Emeğini nasıl ancak maddî değerler karşılığında değiş tokuş ederse, ruhunu da, yani sevgisini, dostluğunu, saygısını da, ancak İnsanî değerler karşılığında verir, yalnızca kendi bencil zevki için verir, onu da ancak saygı duyabileceği insanlardan alabilir. Çağlar boyunca dilencilerle yağmacıları yüceltirken, alışverişçilere kara çalmış, onları aşağılamış olan mistik parazitler, aslında bu davranışlarının gizli amacını çok iyi bilmektedirler: Alışverişçi onların en korktuğu kimliktir adaletin insanıdır.
“İnsan kardeşlerime karşı ne tür bir ahlâkî yükümlülüğüm olduğunu mu soruyorsunuz? Hiç yok ... yalnızca kendime karşı, maddesel amaçlara ve varoluşa karşı bir tek borcum var, o da rasyonelliktir. Benim insanlarla ilişkim, kendimin ve onların yapısının gerektirdiği gibidir: Mantık yoluyladır. Girmeyi kendi gönüllü seçimleriyle istedikleri ilişkilerden başka türlü ilişkileri onlardan hiçbir zaman istemem. Ben, onların yalnızca akıllarıyla ilişki kurabilirim, bu ilişkiyi kendi çıkarım için kurarım ve benim çıkarlarımın onların çıkarlarıyla örtüştüğünü gördükleri zaman kurarım. Örtüşmediği zaman, hiçbir ilişkiye girmem; o kişilerin kendi yoluna gitmesine izin veririm, ben de kendi yolumdan sapmam. Kazançlarım yalnızca mantık yoluyladır ve mantıktan başka hiçbir şeye teslim olmam. Mantığımı teslim etmem, eden insanlarla da iş görmem. Budalalarla korkaklardan kazanacağım hiçbir şey yoktur. İnsanların günahları, aptallığı, namussuzluğu ya da korkusu sayesinde edineceğim kazançların peşinde koşmam. İnsanların bana sunabileceği tek değer, akıllarının emeğidir. RASYONEL İNSANLA GÖRÜŞ AYRILIĞINA DÜŞERSEM, HAKEMLİĞİ GERÇEKLİĞE VERİRİM. BEN HAKLIYSAM O ÖĞRENİR, O HAKLIYSA BEN ÖĞRENİRİM; BİRİMİZ KAZANIRIZ, AMA İKİMİZ DE KÂRLI ÇIKMIŞ OLURUZ.
“Anlaşmazlığa açık konular hangileri olursa olsun, bir kötülük eylemi vardır ki, bu asla anlaşmaya açık olamaz, hiçbir insanın bir başkasına bunu yapmasına izin verilemez, hiçbir insan da bunu onaylayamaz, bağışlayamaz. İnsanlar bir arada yaşama isteğini sürdürdüğü sürece hiç kimse, başkalarına yönelik fiziksel güç kullanımını başlatamaz ... beni duyuyor musunuz? ... başlatamaz!
Bir insanın kendisiyle, o kişinin gerçeklik algısı arasına fiziksel yok etme tehdidini sokmak, o insanın sağ kalma hakkını inkâr etmek, felç etmektir. Onu kendi yargıları dışında davranmaya mecbur etmek, görmeden hareket etmeye zorlamaktır. Güç kullanımını başlatan kim olursa olsun ve bunu hangi amaçla yapmış olursa olsun, ölüm alanında faaliyet gösteren bir katildir, cinayet işleyen kişiden daha suçludur, çünkü bir insanın yaşama kapasitesini yok etmektedir.
“Şimdi sakın ağzınızı açıp bana, aklınızın sizi, benim aklıma karşı güç kullanma hakkına sahip olduğunuz yolunda ikna ettiğini söylemeye kalkışmayın. Güç ve akıl birbirinin tersi olan kavramlardır; silahın girdiği kapıdan ahlâk çıkar. İnsanların mantıksız hayvanlar olduğunu söylediğiniz, onlara öyle davranılması gerektiğini savunduğunuz anda, kendi karakterinizi tanımlamışsınız demektir ve artık mantığın onayına hiçbir hakkınız kalmamış demektir; çünkü çelişkileri savunan hiç kimse öyle bir hak iddia edemez. Tüm hakların kaynağını, doğruyu yanlışı yargılayacak tek aracı, yani aldı yok etmeye yönelik hiçbir ‘hak’ bulunamaz.
Mantığın yerine silahı, kanıtın yerine terörü, son iddia olarak da ölümü koyarak bir insanı kendi aklından vazgeçip sizin iradenizi kabullenmeye zorlamak, gerçekliğe meydan okuyarak var olmaya çalışmaktır. Gerçekliğin insandan beklediği, kendi rasyonel çıkarlarına göre davranmasıdır. Sizin silahınız ise ondan, o çıkarların tam aksine davranmasını istemektedir. Gerçeklik, kendi mantıksal yargılarına göre davranmayan insanı ölümle tehdit ederken, siz de, öyle davrandığı takdirde ölümle tehdit etmektesiniz. O kişiyi, hayatın gerektirdiği tüm değerlerden vazgeçmek zorunda kalacağı bir dünyaya itmektesiniz, oysa kendi sisteminizin sonu ancak yavaş bir ölüm süreci olabilir, çünkü artık yönetici güç ölümdür, öyle bir insan topluluğunda ölüm galip çıkmaktadır.
“Bir haydutun yolcuya, ‘Ya malını, ya canını,’ dediği durumu düşünün. Ya da bir politikacının halk karşısına çıkıp, Ya çocuklarınızın eğitimi ya da canınız,’ dediğini düşünün. Her iki ültimatomun da anlamı aynıdır, Ya aklını, ya canını’ anlamına gelmektedir; oysa bir insan için biri olmadan diğerine sahip olmak mümkün değildir.
“Eğer kötülüğün dereceleri varsa, hangisinin önde geldiğini anlamak zordur: Kendi aklını başkalarına zorla empoze eden zorba mı, yoksa başkalarına kendi aklını yönlendirme hakkı tanıyan ahlâkî dejenere mi?
İşte bu ahlâkî absolü (mutlâk, kesin, tam, salt), tartışmaya açılamaz. Beni mantıktan yoksun bırakmaya kalkışan insanlara mantık koşullarını tanımam. Beni düşünmekten men edeceklerini düşünen komşularla tartışmam. Bir katilin beni öldürme isteğine ahlâkî onay sunamam. Biri benimle güç kullanarak iş görmeye kalkışırsa, ben de ona güç kullanarak cevap veririm.
“Güç kullanımı ancak bir cevap olarak geçerlidir ve ancak güç kullanmayı başlatan kişiye yönelik olarak geçerlidir. Hayır, onun kötülüğünü paylaşıyor değilim, onun ahlâk kavramına kadar alçalıyor da değilim. Ben ona yalnızca seçtiği şeyi kullanma yolunu açıyorum: yok etmeyi! Ve bir tek şeyi yok etmeye hakkı vardır, o da kendisidir. Bir değeri ele geçirmek için mi güç kullanıyor? Ben de ancak yok edişi yok etmek için kullanırım. Bir soyguncu, beni öldürerek servet kazanmaya kalkışıyor. Ama ben onu öldürmekle zenginleşemem. Ben hiçbir kötülükten değer beklemem, kendi değerlerimi de kötülüğe teslim etmem.
“Sizi hayatta tutan ve sizin bunun karşılığında ölüm ültimatomları verdiğiniz tüm üreticiler adına, ben şimdi size bizim tek ültimatomumuzu veriyorum:
Sizin silahlarınıza karşı bizim çalışmalarımız. Birinden birini seçebilirsiniz; ikisine birden sahip olamazsınız. Biz başkalarına karşı güç kullanımını başlatmayız, kendimizi de onların elindeki güce teslim etmeyiz. Eğer gelecekte yine bir sanayi toplumu olarak yaşamayı istiyorsanız, bu ancak, bizim ahlâkî koşullarımıza göre olacaktır. Bizim koşullarımız ve güdücü gücümüz, sizinkinin tam tersidir. Siz silah olarak korkuyu kullanıyor, kendi ahlâkî kurallarınıza uymayanlara ceza olarak ölümü reva görüyordunuz. Biz ise, kendi kurallarımıza uyanlara ödül olarak yaşamı sunuyoruz.
SİZ, SIFIRA TAPANLAR ... hayata ulaşmakla ölümden kaçınmanın aynı şey olmadığını sizler hiçbir zaman keşfedemediniz. Neşe, acının yokluğu değildir; zekâ, aptallığın yokluğu değildir, ışık, karanlığın yokluğu değildir; kişilik de kişiliksizliğin yokluğu değildir. İnşa etmek, yıkımdan uzak durmakla sağlanamaz. Siz artık bana, yani bir üreticiye, ‘Senin üretimini yok etmememiz karşılığında, üret ve bizi besle,’ diyemezsiniz. Size tüm kurbanlarınız adına cevap veriyorum: Kendi boşluğunuz içinde yok olup gidin. Var oluş, negatiflerin inkârı değildir. Yokluk ve inkâr, değer değil, kötülüktür. Kötülük güçsüzdür, bizden zorla sızdırdığının dışında bir gücü yoktur. Yok olun, çünkü bizler, sıfırın hayatı ipotek altına alamayacağını artık öğrendik.
“Siz acıdan kurtulmayı istiyorsunuz. Biz başarının mutluluğunu istiyoruz. Siz cezadan kaçınmak için yaşıyorsunuz. Biz ödülleri hak etmek için yaşıyoruz. Tehditler bizi işlev görmeye yöneltemez; korku bizim özendiricimiz değildir. Biz ölümden kaçınmanın değil, hayatı yaşamanın peşindeyiz.
“Siz, farklılık kavramını kaybetmiş olanlar, korkunun ve sevincin eşit güçte özendirici olduğunu iddia edenler ve gizliden gizliye, korkuyu kullanmanın daha pratik olduğuna inananlar ... siz, yaşamayı istemeyenler, lânetlediğiniz yaşama ancak ölüm korkusuyla bağlı kalanlar. Şimdi kurduğunuz tuzağa sıkışmış, panik içinde koşturuyor, kapattığınız çıkışı arıyor, adını söylemeye cesaret edemediğiniz bir güçten kaçıp, kabullenmediğiniz bir korkuya koşuyorsunuz, korkunuz ne kadar büyürse, sizi kurtaracak tek eylemden o kadar uzaklaşıyorsunuz ... oysa o eylem düşünmektir. Sizin mücadelenizin amacı, benim şimdi size söyleyeceğim şeyi bilmemek, anlamamak, duymamak içindir. Şimdi duyun. Sizin ahlâk düzeniniz, bir ‘Ölüm Ahlâkı’ düzenidir.
“Değerlerinizin standardı ölümdür, seçtiğiniz amaç ölümdür, hep koşmayı sürdürmek zorundasınız, çünkü sizi yok etmek üzere salıverilmiş o kovalayıcıdan kurtulmanıza imkân olmadığı gibi, o kovalayıcının kendiniz olduğu gerçeğinden kurtulmanıza da imkân yoktur. Bir kerelik koşmayı kesin ... koşacak bir yeriniz yok ... korkunuzu yenip çırılçıplak durun, kendinizi benim gözümle görün, neye ahlâk düzeni deme cesaretini göstermiş olduğunuza bakın.
 Düzeninizin başlangıç noktası lânetleme, amacı, yöntemi ve sonucu da yıkım. Sizin düzeniniz insanı kötü diye lânetlemekle başlıyor, sonra ondan, yapılamaz dediği şeyi yapmasını bekliyor. Değerlerin ve sevapların ilki olarak, ondan kendi yozlaşmışlığını kanıtsız olarak kabullenmesini istiyor. İşe bir değer standardıyla değil, bir kötülük standardıyla başlamasını bekliyor. O kötülük, insanın kendisi oluyor, sonra oradan hareketle, iyiliğin ne olduğunu tanımlaması isteniyor; yani iyilik, onun olamadığı şey demek oluyor.
“O halde, bu reddedilen ihtişamdan ve ıstıraplı ruhtan kimin kârlı çıktığının hiçbir önemi yok. İster anlaşılmaz niyetleri olan mistik bir tanrı olsun, ister oradan geçen yara bere içinde, o yaraları belirsiz bir hak iddia etmesine yol açan biri olsun, önemi yok. İyiliği anlamak ona düşmüyor. İnsanın görevi; pişmanlık dolu yıllar boyunca sürünmek, anlaşılmaz nedenlerle borçlu olduğu her serseri tahsildardan varlığı için özür dilemek, değerler konusunda kafasında var olan kavram ise, yalnızca sıfır ... yani iyi demek, insan olmayan demek.
“Bu canavarca saçmalığın adı ‘İLK GÜNAH’tır. (Hristiyanlığı Eleştiri)
“Herhangi bir irade kullanmadan günah sahibi olmak, ahlâk kavramına atılmış bir tokat olduğu kadar, kendi içinde de çelişkili bir kavramdır: Seçme imkânının dışında kalan bir şey, ahlâkın alanının da dışında demektir. Eğer insan, doğuştan kötüyse, bunu değiştirecek iradeye, güce de sahip değil demektir. İradesi yoksa iyi de, kötü de olamaz; robotlar amoraldir. İnsanın kendi seçimine açık olmayan bir şeyi günah saymak, ahlâk kavramıyla alay etmektir. İnsanın doğasını günah saymak, doğayla alay etmektir. Onu doğmadan önceki bir günahtan ötürü cezalandırmak, adaletle alay etmektir. Masumiyetin var olmadığı bir konuda onu suçlamak, mantıkla alay etmektir. Ahlâkı, doğayı, adaleti ve mantığı bir tek kavramla yıkmak, eşi zor bulunabilecek bir kötülüktür. Oysa sizin düzeninizin temelinde yatan budur.
İnsanın doğarken serbest iradeye de, kötülük ‘eğilimlerine’ de sahip olduğunu öne sürüp o korkak kaçamaklara sığınmayın. İçine eğilim yüklenmiş bir serbest irade, hileli zarlarla oyun oynamaya benzer. Kişiyi oyun oynamaya, çaba göstermeye, sorumluluğu yüklenmeye, oyunun parasını ödemeye zorlar, ama kararlar her zaman onun kurtulamadığı eğilimden yana çıkacaktır. Eğer seçim ona ait olsaydı, doğarken öyle bir şeye sahip olmazdı. Eğer bu, kendi seçimi değilse, o zaman da, iradesi serbest olamaz.
“Öğretmenlerinizin ‘İlk Günah’ dediği o suçun niteliği nedir? Onların mükemmel saydığı bir ortamdan düşerken insan ne gibi kötülükleri kendine mal etmiştir?
Efsaneye göre insan, yasak ağacın meyvesini yemiş, böylelikle bir akla sahip olmuş, mantıklı bir varlık haline gelmiştir. Bu iyiyle kötüyü ayırt etme yeteneğidir; yani insan, ahlâklı bir varlık haline gelmiştir. Ekmeğini emeğiyle kazanmaya mahkûm edilmiştir ... demek ki, üretici bir varlık haline gelmiştir. Arzulara sahip olmaya mahkûm edilmiştir ... buradan, cinsel zevk yeteneğini edinmiştir. Kısaca, ona yükledikleri suçlar, mantık, ahlâk, yaratıcılık ve zevktir; yani var oluşunun ana değerleridir. İnsanın cennetten düşüşünü anlatırken ona yüklenen suçlar onun kusurları olmadığı gibi, günahları da değildir. Yaptığı yanlışlar değildir. İnsan tabiatının esaslarıdır. Cennet Bahçesi’nde yaşayan o aklı, değerleri, emeği, sevgisi olmayan robot her ne idiyse, onun kesinlikle insan olmadığı ortadadır.
“İnsanın düşüşü, yine sizin öğretmenlerinize göre, yaşamak için kendisine gereken değerleri edinmesidir. Bu değerler, onların standardına göre ‘Günah’ olmaktadır. Kötülüğü insan oluşunda yatıyor, demektedirler. Kötülüğü, yaşıyor olmasında yatıyor, demektedirler.
“Bunun adına merhamet ahlâkı, insan sevgisi doktrini diyorlar.
“Hayır, biz insanın kötü olduğunu söylemiyoruz, diyorlar. Kötülük yalnızca insana yabancı olan şeyde, onun bedeninde, diyorlar. Yo, biz onu öldürmek istiyor değiliz, yalnızca vücudunu kaybetmesini istiyoruz, diyorlar. Acı duymaması için ona yardım ettiklerini söyleyip, elleriyle onu bağlı tuttukları işkence âletini gösteriyorlar. İki çarktan oluşan o âlet, onu sürekli olarak iki ayrı yöne doğru çekiyor, doktrin çarkı ruhunu vücudundan ayırmaya çalışıyor.
“Evet, insanı ikiye böldüler, her yarıyı öbür yarıya karşı gelmek üzere konumlandırdılar. Ona vücuduyla bilincinin ölümcül bir kavgaya tutuşmuş düşmanlar olduğunu öğrettiler. Birbirine ters yaratılışta iki hasım; istekleri çelişkili, ihtiyaçları uyuşmaz, birine yarayan ötekine zararlı. Ruhunun doğaüstü bir alana ait olduğunu, ama bedeninin, o ruhu bu dünyada hapis tutan bir kafes olduğunu öğrettiler. İyiliğin vücudu yenmek, yıllar süren sabırlı mücadelelerle onu sabote etmek demek olduğunu söyleyip, insanı kafesten kaçmaya, mezarın özgürlüğüne kavuşmaya teşvik ettiler.
İnsana kendisinin, her ikisi de ölümün sembolü olan iki unsurun oluşturduğu umutsuz bir uyumsuz olduğunu öğrettiler. Ruhu olmayan vücut, cesettir; bedeni olmayan ruh da hayalettir ... ama onların insan doğası imajında, cesetle hayalet arasındaki mücadele sürerken, ceset kendine özgü bir kötülükle yüklüdür, hayalet de insanın bildiği her şeyin ‘yok’ olduğunun, yalnızca bilinemeyenlerin var olabileceğinin bilincindedir.
“Bu doktrinin hangi İnsanî yeteneği görmezden gelmek üzere tasarımlandığını görebiliyor musunuz? İnsanın aklıydı görmezden gelinen. Ancak onun yok edilmesiyle insanı iki parçaya bölmek mümkün olabilirdi. Mantığını teslim ettiği anda, ölçemediği, kontrol edemediği iki canavarın insafına kalmış olacaktı: Sorumsuz içgüdülerle hareket eden bir vücut ile mistik vahiylere göre hareket eden bir ruh. Bu durumda insan, bir robotla bir diktafon (Bir tür ses alma cihazı) arasındaki savaşın hırpalanmış kurbanı durumuna düşüyordu.
“Şimdi insan, şu enkazın arasında emekler, etrafı kör gibi yoklayıp yaşayabilmenin yollarını ararken, öğretmenleriniz ona ahlâk düzeninin yardımını sunuyor, çözüm bulamayacağını, dünyada tatmin diye bir şey olmadığını söylüyorlar. Gerçek varoluşun, onun algılayamayacağı yerde olduğunu, gerçek bilincin var olmayanı algılayabilmek anlamına geldiğini söylüyor, bunu kavrayamamasını da, onun kendi varoluşunun kötü, bilincinin güçsüz olduğunun kanıtı olarak öne sürüyorlar.
“İnsanın ruhuyla bedeni arasındaki ayrılmanın ürünü olarak, “Ölüm Ahlâkı” öğretmenleriniz de iki türlüdür. Bunlar bedenin mistikleriyle, ruhun mistikleridir. Buna maneviyatçılarla materyalistler denmektedir. BİRİ VAROLUŞSUZ BİLİNÇLİLİĞE, DİĞERİ DE BİLİNÇLENMESİZ VAROLUŞA İNANMAKTADIR. Her ikisi de aklınızı teslim etmenizi ister. Biri aklınızı onların kendi vahiylerine teslim olmaya çağırırken, diğeri de, reflekslere teslim olmaya davet eder. Birbirleriyle hasım olduklarını ne kadar haykırsalar, ne kadar düşmanmış gibi görünmeye çalışsalar da, aslında ikisinin hem ahlâkî kodu hem de nihaî amacı birbirine benzemektedir. Materyalistler insanın vücudunun köleleştirilmesi peşindedir, maneviyatçılar da aklını mahvetmeye çalışmaktadır.
“Maneviyatın mistikleri, iyiliğin Tanrı olduğunu söyler, onun da tek tanımı olarak, insanın algılayamayacağı bir varlıktır derler. Bu tanım, insanın bilincini geçersiz kılmakta, varoluş kavramlarını da hiçe indirmektedir.
Bedenin mistikleri de iyinin, Toplum olduğunu söyler, onu fiziksel biçimi olmayan bir organizma olarak tarif eder, bu süper-varlığın herhangi bir kimsenin içinde olmayıp, genelde sizden başka herkesin içinde olduğunu iddia ederler.
Ruhun mistikleri, insan aklının Tanrı’nın iradesine boyun eğmesini ister. Bedenin mistikleriyse, insan aklının toplumun iradesine boyun eğmesini ister.
Ruh mistiklerine göre, insanın değer standardı Tanrı’yı memnun etmektir, Tanrı’nın standardlarıysa insanın anlama gücünün ötesindedir ve iman gereği kabul edilmek zorundadır.
Bedenin mistiklerine göre, insanın değer standardı Toplum’u memnun etmektir; onun standardlarına gelince, onlar insanın yargılama hakkına sahip olmadığı şeylerdir ve aksiyom olarak kabul edilmek zorundadır.
Her ikisinin bir ağızdan söylediği şey, insanın hayat amacının zombiye dönüşmek, bilmediği bir amaca doğru, sorgulamadığı nedenlerle sürüklenmek olduğudur. Ödülü, ruh mistiklerine göre mezardan sonra verilecektir, beden mistiklerine göreyse dünyadayken ama torunlarının torunlarına verilecektir.
“Yine ikisi bir ağızdan, bencilliğin insandaki en büyük kötülük olduğunu söylemektedir, iyilik için insanın kişisel arzulardan vazgeçmesi, kendini inkâr etmesi, silmesi, teslim olması gerektiğini ileri sürmektedirler, yani insanın iyiliği, yaşamakta olduğu hayattan vazgeçmektir. İkisi bir ağızdan, ahlâkın esasının fedakârlık olduğunu, insanın ulaşabileceği en yüksek değerin bu olduğunu haykırmaktadır.
“Şu anda sesim kimlere ulaşıyorsa, katil adam olmayıp “KURBAN ADAM” olanlara sesleniyorum. Size aklınızın ölüm yatağından, içinde boğulmakta olduğunuz karanlığın kıyısından sesleniyorum. Eğer içinizde hala o zayıf kıvılcımlara sarılıp mücadele edebilecek güç kalmışsa, eski kimliğinizden biraz bir şey kalmışsa, onu şimdi kullanın. Sizi mahveden kelime ‘fedakârlık’ kelimesidir. Son gücünüzü, o kelimenin anlamını kavramaya harcayın. Hala sağsınız. Bir şansınız var.
FEDAKÂRLIK; değersiz şeyleri reddetmek değil, değerli şeyleri reddetmektir. İyinin hatırı için kötüyü reddetmeye fedakârlık denmez; kötünün hatırı için iyiyi reddetmektir fedakârlık. ‘Fedakârlık’ değer verdiğiniz bir şeyi, değer vermediğiniz bir şey için reddetmektir.
Bir sent verip karşılığında bir dolar alırsanız, o fedakârlık değildir, ama doları verip karşılığında sent alırsanız, o fedakârlıktır. Yıllarca mücadele ettikten sonra istediğiniz kariyere başlarsanız, ona fedakârlık denmez, ama o kariyerden, bir rakip için vazgeçerseniz, ona fedakârlık denir. Bir şişe sütünüz varsa, onu açlıktan ölmekte olan çocuğunuza içirirseniz, o fedakârlık değildir, ama sütü komşunun çocuğuna verir, kendi çocuğunuzun ölmesine göz yumarsanız, o fedakârlıktır.
Bir dosta yardım için para verdiğinizde, bu fedakârlık değildir. O parayı değersiz bir yabancıya verirseniz, o fedakârlıktır. Arkadaşınıza gücünüzün yettiği kadar bir para verdiğinizde, o fedakârlık değildir. Ona kendi rahatınızı bozacak kadar bir para verirseniz, o tür ahlâk standardına göre, bu kısmî sevap sayılmaktadır. Başınıza felâket getirecek kadar bir para verirseniz, işte o tam fedakârlık sayılmaktadır.
“Tüm kişisel arzuları reddeder, hayatınızı sevdiklerinize adarsanız, tam bir sevaba erememiş olursunuz; çünkü hala kendinize ait bir değeri koruyor sayılırsınız, o değer de sevgidir. Ama hayatınızı rastgele yabancılara adarsanız, o müthiş bir sevap sayılır. Birde hayatınızı nefret ettiğiniz insanlara hizmet etmeye adarsanız ... o varabileceğiniz en büyük sevapları getirir.
“Fedakârlık bir değer teslimi, tam fedakârlıksa tüm değerlerin teslim edilmesidir. Tam sevaba ermek istiyorsanız, fedakârlığınıza karşılık bir minnet beklemeyeceksiniz. Bir övgü, bir sevgi, bir hayranlık, bir özsaygı, hattâ iyilik yapmış olmaktan gelen gururu bile reddedeceksiniz ... bunların en hafif bir gölgesi, sevabınızı sulandıracaktır. Eğer hayatınızı hiçbir neşenin lekelemesine izin vermezseniz, hiçbir değer peşinde koşmazsanız, hiçbir manevî değere yönelmez, hiçbir kazanç sağlamaya çalışmaz, hiç kâr etmek istemez, hiçbir ödüle özenmezseniz, yani hayatınızı salt sıfıra indirgerseniz, o zaman ideal ahlâkî mükemmelliğe ulaşmış sayılacaksınız.
“Size manevî mükemmelliğin, insanlar için imkânsız bir şey olduğunu söylüyorlar ... standardlar bunlar oldukça, gerçekten imkânsız olmak zorundadır. Ona yaşadığınız sürece ulaşamazsınız, ama hayatınızın ve benliğinizin değeri, o ideal sıfıra ne kadar yaklaştığınıza göre ölçülmek üzere ayarlanmıştır, o sıfır da ölümdür.
“Ama eğer ihtirassız bir boşluk olarak, çiğnenip yutulmayı bekleyen bir zerzevat olarak işe başlarsanız, reddedecek hiçbir değeriniz, feda edecek hiçbir arzunuz olmazsa bile, bu fedakârlık tacını kazanacağınız anlamına gelmez. İstemediğiniz bir şeyden vazgeçmek, fedakârlık değildir. Eğer arzunuz ölmekse, hayatınızı başkaları uğruna feda etmek, fedakârlık sayılmaz. Fedakârlık sevabına erişmek için, yaşamayı istiyor olmalısınız, yaşamak için yanıp tutuşuyor olmalısınız, bu dünyaya ve dünyanın size verebileceği her şeye tutkun olmalısınız ... arzularınızı sizden uzaklaştıran her bıçağın içinizdeki bükülüşünü hissedecek, sevginizin vücudunuzdan boşalıp gittiğini an be an yaşayacaksınız. Fedakârlık ahlâkının size ideal olarak sunduğu yalnızca ölmek değildir; yavaş yavaş işkenceyle ölmektir.
“Bana sakın bunların yalnızca bu dünyadaki hayat için geçerli olduğunu söylemeyin, ben başka hayata ilgi duymuyorum. Siz de duymuyorsunuz.
“Eğer onurunuzun son katresini kurtarmak istiyorsanız, en iyi eylemlerinize ‘fedakârlık’ demeyin; o terim sizi ahlâk dışı kategorisine sokar. Bir anne, kendine şapka alacağı yerde, aç çocuğuna yiyecek alırsa, bu fedakârlık değildir. Bu kadının çocuğuna verdiği değer, şapkaya verdiğinden fazladır. Bu ancak, şapkaya daha çok değer veren, çocuğun açlıktan ölmemesini yalnızca görev duygusuyla sağlayan türdeki anne için fedakârlık sayılabilir. Bir insan kendi özgürlüğü için mücadele ederken ölürse, bu da fedakârlık değildir. O kişi, köle olarak yaşamaya razı değildir. Bu hareket de ancak köle olarak yaşamaya razı olan kişi için fedakârlık sayılır. Bir insan inançlarını satmayı reddediyorsa, yaptığı şey fedakârlık değildir, meğer ki zaten inançları olmayan biri olsun.
“Fedakârlık ancak feda edecek bir şeyi olmayanlar için uygun olabilir ... değerleri de, standardları da, yargıları da olmayanlar için. Arzuları mantıksız kaprislerden doğan, körü körüne ortaya çıkan ve kolayca vazgeçilen şeylerden oluşanlar için. Ahlâkî seviyeye sahip, arzuları rasyonel değerlerden doğan kişiler için fedakârlık, doğrunun yanlışa teslim olması, iyinin kötüye teslim olması demektir.
Fedakârlık inancı, ahlâk dışının ahlâkıdır ... insanlara iyiliklerle ya da değerlerle ilgili kişisel çıkarlarını açıklayamayacağını itiraf ederek zaten kendi iflâsını ilan etmiştir. İnsanların ruhlarının bir yozlaşmışlık lağımı olduğunu, onlara onu feda etmenin öğretilmesi gerektiğini savunmaktadır. İnsanlara iyi olmayı öğretemediğini, onları yalnızca sürekli cezalara mahkûm etmek zorunda kaldığını zaten kendisi itiraf etmektedir.
“Acaba sisli bir stüpor (uyuşukluk) durumunda, ahlâk düzeninin sizden feda etmenizi istediği şeyin yalnızca maddesel değerler olduğunu mu düşünüyorsunuz?
Peki sizce maddesel değerler nedir?
Maddenin kendi başına değeri olamaz, insan, ancak İnsanî arzuları tatmin ettiği ölçüde değer kazanır. Madde yalnızca İnsanî değerlerin bir aracıdır. İyiliklerinizin ürettiği maddesel araçları hangi hizmetlere harcamanız istendi?
Sizin kötü diye nitelediğiniz şeye mi?
Paylaşmadığınız bir ilkeye mi?
Saygı duymadığınız bir insana mı?
Kendi amacınıza ters bir amacın elde edilmesine mi?
Eğer öyle değilse, armağanınız, fedakârlık değeri kazanmayacaktır.
“Ahlâk düzeniniz size, maddesel dünyayı reddetmenizi, değerlerinizi maddelerden ayırmanızı söylüyor. Değerleri maddesel formda ifade bulmayan bir insanın varlığı da ideallerine bağlı değildir. Eylemleri inançlarına ters düşer, o kişi ufacık bir hipokrit olup çıkar ... ama sizin ahlâk düzeninize itaat eden odur, değerlerini maddeden ayırmış olan da odur. Bir kadını sevip başka kadınla yatan adam, bir işçinin yeteneklerine hayran kalıp, işe başka işçiyi alan adam, bir davaya inandığını söyleyip, parasını başka bir davayı desteklemek üzere bağışlayan adam, zenaatta yüksek standardları benimseyip, sonra çabasını eften püften ürünler üretmeye harcayan adam ... işte maddeyi reddedenler bunlardır. Bunlar ruhlarının değerinin maddesel gerçeğe dönüşemeyeceğine inanan insanlardır.
“Şimdi bana, bu adamların reddettiği şeyin ruh olduğunu mu söyleyeceksiniz?
Evet, tabiî. Biri olmadan öteki olamaz. Hepiniz maddeyle bilincin ayrılmaz bir bileşimisiniz. Bilincinizden vazgeçtiğiniz anda hayvanlaşırsınız, bedeninizden vazgeçtiğiniz anda sahteleşirsiniz. Maddî dünyadan vazgeçen, onu kötülüğe teslim etmiş demektir.
“Zaten sizin ahlâk düzeninizin asıl amacı da budur, o kod sizden bu görevi beklemektedir. Zevk almadığınız şeylere verin, hayranlık duymadığınız şeylere hizmet edin, kötü savdığınız şeylere teslim olun ... dünyayı başkalarının değerlerine teslim edin, kendi benliğinizi inkâr edin, reddedin, silin. Benliğiniz sizin aklınızdır. Ondan vazgeçtiğiniz anda bir yumak ete dönüşürsünüz, her yamyamın yalayıp yutmasına hazır olursunuz.
Sizden teslim etmenizi istedikleri şey aklınızdır. Fedakârlık inancını övüp duranlar, mevkileri, niyetleri ne olursa olsun, bunu sizden, ister ruhunuz, ister vücudunuz için istiyor olsun, size ister cennette bir hayatı, ister bu dünyada karnınızı doyurmayı vaadetsin, amaç aynıdır.
Söze, kişinin, ‘KENDİ ARZULARININ PEŞİNDE KOŞMASI BENCİLLİKTİR, ONLARI BAŞKALARININ İSTEKLERİNE FEDA ETMELİSİN,’ diye başlayanlar, sonunda da, ‘İNANÇLARINA BAĞLI KALMAK BENCİLLİKTİR, ONLARI DA BAŞKALARININ İNANÇLARINA FEDA ETMEN GEREK,’ diye bitireceklerdir. (Diyalogçuluk)
“Şu kadarı doğrudur: En bencil şey, özgür bir aklın kendininkinden yüksek bir otorite tanımaması, kendi gerçeklik yargılarından daha yüksek bir değer tanımamasıdır. Sizden entelektüel tutarlılığınızı, mantığınızı, doğruluk standardınızı feda etmeniz, en büyük iyiliği en çok sayıda kişinin yararlanması sayan bir “FAHİŞE HALİNE GELMENİZ” isteniyor.
“Eğer bu düzen içinde yolunuzu ararken, ‘İyi nedir?’ sorusuna cevap bulmaya çalışırsanız, tek bulabileceğiniz cevap, ‘Başkalarının iyiliği’ olacaktır. İyi, başkaları ne istiyorsa odur, siz onların ne istediğini sanıyorsanız odur, ya da onların ne istemesi gerektiğini sanıyorsanız odur. ‘Başkalarının iyiliği’ sihirli bir formüldür, her şeyi altına çevirir. Herhangi bir eylem için fümigatör (dezenfekte aleti) olarak kullanılabilir, hattâ bir kıtayı katletmek için bile bundan yararlanılabilir. Sizin değer standardınız, bir amaç değildir, bir eylem değildir, bir ilke değildir, yalnızca bir niyettir. Hiçbir kanıta, mantığa, başarıya ihtiyacınız yoktur, aslında başkalarının iyiliğini sağlamak zorunda bile değilsiniz. Yalnızca niyetinizin kendi iyiliğiniz değil, başkalarının iyiliği olduğunu bilmeniz yeter. İyinin tek tanımı olarak olumsuzu kullanabilirsiniz: İyi demek, benim için iyi olmayan şey demektir.
“Sizin kodunuz, ebedî, absolü (mutlak), objektif ahlâkî değerleri savunduğunu iddia edip, şartlılığı, izafîliği, sübjektifi reddeddiğini söyleyerek övünür ... ama sizin kodunuz, absolü dediği noktada şu ahlâkî davranışı önerir: Kendin istiyorsan, o kötüdür; başkaları istiyorsa, o iyidir; eyleminin niyeti kendi yararınsa, yapma; başkalarının yararıysa, o zaman her şeyi yapabilirsin.
Bu çift eklemli, çifte standardlı ahlâk sizi ikiye bölerken, insanlığı da iki düşman kampa bölmektedir: BİRİ SİZSİNİZ, ÖBÜRÜ DE GERİ KALAN İNSANLAR. İstemeye, yaşamaya hakkı olmayan, tek dışlanan sizsiniz. Tek hizmetkâr sizsiniz, diğerleri hep efendi. Tek verici sizsiniz, diğerleri hep alıcı, siz ebedî borçlusunuz, ötekiler hep alacaklı ... ve o borç ödemekle bitmez. Onların sizden fedakârlık isteme hakkını sorgulayamazsınız, isteklerini, ihtiyaçlarını sorgulayamazsınız; o hak onlara yine bir olumsuzla verilmiştir, onların siz olmayışından kaynaklanmaktadır.
“İÇİNİZDEN SORU SORANLAR ÇIKTIĞINDA, DÜZENİNİZ SİZE BİR TESELLİ ÖDÜLÜYLE BİR BUBİ TUZAĞI HAZIRLAMIŞTIR. Sizin kendi mutluluğunuz için, demektedir. Başkalarının mutluluğuna, bu yüzden hizmet etmelisin. Mutlu olmanın tek yolu, onu başkalarının mutluluğuna feda etmektir, refahın tek yolu onu başkalarının servetine teslim etmektir, hayatınızı korumanın tek yolu, sizden başka herkesi korumaktır ... eğer bu süreçte mutluluğu bulamıyorsanız, o da sizin kendi suçunuzdur, kötü olduğunuzun kanıtıdır. İyi olsaydınız, başkalarına ziyafet verirken mutlu olurdunuz, gururunuzu da onların size fırlattıklarına razı olacak düzeye indirirdiniz.
“Siz, hiçbir özsaygı standardı olmayanlar, suçu kabul ediyor, soru sorma cesaretini göstermiyorsunuz. Ama aslında kabullenilmeyen cevabı biliyorsunuz. Gördüğünüzü görmemiş gibi yapmak, dünyanızı hangi gizli düzenin yönettiğini bilmezden gelmek. Bunu biliyorsunuz. Açık bir ikrar olarak değil, içinizdeki karanlık bir tedirginlik olarak biliyorsunuz, bu arada suçlu suçlu hileler yaparak, adı anılmayacak kadar kötü bir ilkeyi istemeye istemeye uygulayarak geçip gidiyorsunuz.
“Ben kazanılmamış şeyi kabul etmeyen biri olarak, ne değeri ne de suçluluğu hak etmedikçe kabullenmeyen biri olarak, hep kaçındığınız soruyu size sormak için buradayım.
Neden kendinizin değil de başkalarının mutluluğuna hizmet etmek ahlâka uygun hareket etmek oluyor?
Eğer zevk almak bir değerse, neden başkaları zevk alınca bu ahlâka uygun oluyor da, siz zevk alınca ahlâksızlık oluyor?
Eğer pasta yemek bir değerse, neden sizin midenizdeyken ahlâksızlık oluyor da, başkalarının midesindeyken ahlâklı oluyor?
Neden sizin arzunuz kötü de başkalarınınki iyi?
Ürettiğiniz bir şeyi muhafaza etmek neden kötü de onu başkalarına vermek iyi?
Ayrıca sizin o şeyi saklamanız ahlâksızlıksa, verdiğiniz zaman başkalarının kabul etmesi neden ahlâksızlık olmuyor?
Verirken siz bencillikten, kötülükten uzaklaşıyorsunuz da, onlar alırken bencil ve kötü olmuyorlar mı?
Sevaba girmek, günahlara hizmet anlamına mı gelir?
İyilerin ahlâkî amacı, kendilerini kötüler uğruna yok etmek midir?
“KAÇINDIĞINIZ CEVAP, O CANAVARCA CEVAP BELLİ: Hayır, alanlar kötü değil, yeter ki verdiğiniz şeyi hak etmiş olmasınlar. Eğer onu kendileri üretemiyorlarsa, hak edemiyorlarsa, karşılığında size bir şey veremiyorlarsa, o zaman o verdiğinizi kabul etmekle ahlâksız olmuyorlar. Onu alıp zevkini çıkarabilirler, yeter ki bunu almaya hakları olmasın.
İşte sizin inancınızın gizli çekirdeği bu.
ÇİFTE STANDARDINIZIN ÖBÜR YARISI ŞÖYLE: kendi çabanızla yaşamak ahlâksızlık olurken, başkalarının çabasından geçinmek ahlâklılık oluyor. Kendi ürettiğinizi tüketmek ahlâksızlık, ama başkalarının ürettiğini alıp tüketmek ahlâka uygun. KAZANMAK AHLÂKSIZLIK, AMA ASALAKLIK AHLÂKLI. Üreticilerimizin var oluşunu haklı gösteren şey, asalakların varlığı. Ama asalakların varlığı kendi başına bir amaç. Başarıdan kâr elde eden ahlâksız, ama fedakârlıktan kâr elde eden ahlâklı. Kendi mutluluğunuzu yaratmak kötü, ama başkalarının kanı pahasına keyif sürmek, iyi.
“Sizin kodunuz insanları iki kasta ayırıyor ve onlara zıt kurallarla yaşamalarını emrediyor:
Her şeyi arzu edebilenlerle hiçbir şeyi arzu edemeyenler, seçilmişlerle lanetlenmişler, biniciler ve taşıyıcılar, yutanlar ve yutulanlar.
Sizin kastınızı hangi standart belirliyor?
Sizi ahlâkî seçkinler arasına sokan anahtar nedir?
O ANAHTAR, DEĞERSİZLİKTİR.
“Değer denilen şey neleri içermiş olursa olsun, sizin ona sahip olmayışınız, sahip olanlar üzerinde size bazı haklar sağlıyor. Ödüllerden pay alma hakkınız, ihtiyacınızdan kaynaklanıyor. Eğer kendi ihtiyacınızı kendiniz giderebiliyorsanız, yeteneğiniz o ihtiyaçı tatmin etmenizi yasaklıyor. Ama cevap veremediğiniz bir ihtiyaç, size insanların hayatı üzerinde öncelik hakkı tanıyor.
EĞER BAŞARILIYSANIZ, BAŞARAMAYAN HER KİŞİ SİZİN EFENDİNİZ OLUYOR; BAŞARISIZLIĞA UĞRARSANIZ, BAŞARAN HER KİŞİ SİZİN KÖLENİZDİR. Başarısızlığınız adil olsun ya da olmasın, istekleriniz rasyonel olsun ya da olmasın, uğradığınız bahtsızlıklar hak edilmiş olsun ya da olmasın, size ödüllerde hak tanıyan şey o bahtsızlıklardır. Acıdır ... niteliği ve nedeni ne olursa olsun, birinci derecede absolü olan şey acıdır ... size varoluş üzerinde ipotek hakkı taşıyan odur.
“Eğer acınızı kendi çabanızla giderirseniz, size hiçbir ahlâkî kredi tanınmaz. Sizin düzeniniz buna bencil çıkar gözüyle bakar. Hangi değeri elde etmeye çalışıyor olursanız olun, o değer ister servet, ister yiyecek, ister aşk, ister hak olsun, onu kendiniz elde edebiliyorsanız, sizin düzeniniz bunu ahlâkî bir edinim saymıyor. Hiç kimsenin kaybına yol açmamışsınız, söz konusu olan bir sadaka değil, bir alışveriştir, bir fedakârlık değil, bir ödemedir. Hak edilmişler bencillik alanına giriyor, karşılıklı kârların ticarî alanında yer alıyor. Ancak hak edilmemişler ahlâkî değiş-tokuş sayılıyor, onun da anlamı, bir taraf kazanırken diğerinin mahvolmasıdır. Değerleriniz için ödül beklemek bencillik ve ahlâksızlık, ama talebinizi ahlâklı bir hak haline dönüştüren şey sizin değersizliğiniz.
“İhtiyacı bir talep olarak gören ahlâk düzeni, kendine standart olarak boşluğu, yokluğu benimsemiş demektir. Bir yokluğu, bir kusuru ödüllendirmektedir. Zaafı, yetersizliği, beceriksizliği, acı çekmeyi, hastalığı, felâketi, hatayı, kusuru; yani sıfırı.
“Bu talepleri ödeyecek hesapları kim sağlıyor? SIFIR OLMADIKLARI İÇİN LÂNETLENENLER. Onların her biri, ileri sürülen idealden ne kadar uzaklarsa, o kadar katkıda bulunuyor hesaba. Tüm değerler iyiliklerin ürünü olduğuna göre, sizin iyi eylemleriniz de cezanıza temel oluşturuyor, buna karşılık kusurlarınız, kazancınızın ölçüsü oluyor. Sizin düzeniniz, rasyonel insanın kendini mantıksızlar uğruna feda etmesini, bağımsızın asalaklara feda edilmesini, dürüstün dürüst olmayana, adil olanın olmayana, üretici insanın hırsız talancılara, tutarlı kişinin kaypaklara, özsaygılı olanın da burnunu çekip duran nörotiklere feda edilmesini talep ediyor.
Çevrenizde gördüklerinizin gaddarlıklarına mı şaşıyorsunuz?
Esas değerlere ulaşmış olan insan sizin ahlâk düzeninizi kabul etmez; düzeni kabul eden de bu değerlere ulaşamaz.
FEDAKÂRLIK AHLÂKINDA İLK FEDA ETTİĞİNİZ ŞEY AHLÂK, İKİNCİSİ DE ÖZSAYGIDIR. İhtiyacı bir standart haline getirince, her insan hem kurban hem de asalak durumuna düşer. Kurban rolünde, çalışıp çabalayıp başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak zorundadır, kendini de tüm ihtiyaçları başkaları tarafından karşılanacak bir asalak durumuna düşürmektedir. Diğer insan kardeşlerine ancak iki utanç verici rolde yaklaşabilir, ya dilenci olacaktır ya da kan emici.
“Cebinde sizinkinden bir dolar eksik parası olan adamdan korkarsınız. O dolarınız onun hakkı sayılır. O adam sizin kendinizi ahlâksız gibi hissetmenize yol açar. Sizden bir dolar fazla parası olandan da nefret edersiniz. O dolar sizin hakkınızdır. Bu adam sizin içinizde, ahlâken kandırılmışlık duygusu uyandırır. Altta ki adam sizin suçluluk duygunuzun kaynağı, üsttekiyse çaresizliğinizin nedenidir. Neyi teslim edip neyi isteyeceğinizi, neyi verip neyi kapacağınızı, hangi zevklerin sizin hakkınız olduğunu, hangi borçların hala ödenmemiş olduğunu bilemez duruma düşersiniz. Benimsediğiniz ahlâk standardına göre hayatınızın her anında suçlu olmayı kabul etmiş olduğunuz gerçeğini ‘teori’ diye geçiştirme mücadelesi verirsiniz. Yuttuğunuz her lokmaya sizden daha fazla ihtiyaç duyan biri, dünyanın bir yerlerinde mutlaka vardır. Sonunda sorunu kör bir güceniklik duygusu içinde bir kenara kaldırır, ahlâkî mükemmelliğin mümkün olmadığına, istenmemesi gerektiğine karar verirsiniz, önünüze çıkanı görmezden gelerek yolunuza devam etmeye, gençlerin gözlerine bakmamaya razı olursunuz. O gözlerde, özsaygının var olabileceği umudu sönmemiştir, sizden de bunu bekliyor gibi bakmaktadırlar. Ruhunuzun içinde artakalmış tek şey suçluluktur, yanınızdan geçerken sizin gözlerinize bakamayan diğer insanlar için de durum aynıdır.
Bu ahlâk düzeninin dünyada kardeşliği kuramamasının, insanın insana iyi davranmasını sağlayamamasının sebeplerini mi merak ediyorsunuz?
Sizin düzeninizin savunduğu fedakârlık, gidermeye çalıştığı yozluktan daha yoz. Size fedakârlığınızın amacının sevgi olduğunu söylüyor ... yani her insana karşı hissetmeniz gereken sevgi. Manevî değerlerin maddi değerlerden daha yüce olduğunu savunan bu ahlâk, vücudunu her erkeğe ayrımsız veren fahişeyi kınayan bu ahlâk, sizden herkesi ayrımsız sevmenizi talep ediyor.
“Sebepsiz servet nasıl olamazsa, sebepsiz sevgi de, hattâ sebepsiz başka türlü duygu da olamaz. Duygu, bir oluşa, bir gerçeğe cevaptır, sizin standartlarımızı dikte ettiği bir değerlendirmedir. Sevmek, değer vermek demektir. Değer ölçmeden değer vermenin mümkün olduğunu, değersiz bulduğunuzu sevmenin mümkün olduğunu söyleyen adam, size üretmeden tüketerek zenginleşmenin mümkün olduğunu, kâğıt paranın altın kadar değerli olduğunu söyleyen adamın ta kendisidir.
“Bu kişinin size sebepsiz korku hissettirme peşinde olmadığını da gözden kaçırmayın. Onun türündeki insanlar yönetimi ele geçirince, türlü korku ve terör salma yöntemlerine yönelirler, korku duymanız için yeterince sebep yaratırlar, çünkü sizi korkuyla yönetmek isterler. Ama iş sevgiye, duyguların en yücesine geldiğinde, sebepsiz sevgi hissedemiyorsanız sizi ahlâksızlıkla suçlayıp avaz avaz bağırmalarına izin verirsiniz. Bir insan sebepsiz korku hissediyorsa, onu psikiyatriste götürürsünüz; ama sevginin anlamını, doğasını ve gururunu koruma konusunda o kadar dikkatli değilsiniz.
“SEVGİ, kişinin değerlerinin ifadesidir, kişiliğinizde ve karakterinizde edinebildiğiniz ahlâkî niteliklerden ötürü size verilen en büyük ödüldür; kişinin bir başkasının değerleri karşısında duyduğu zevkin duygusal bedelidir. Sizin ahlâk düzeniniz, sevginizi değerlerden ayırmanızı, onu her serseriye sunmanızı, hem de değeri karşılığında değil, ihtiyaçları karşılığında sunmanızı istiyor. Bir ödül olarak değil, bir sadaka olarak, değerlerine karşılık bir ödeme olarak değil, günahlarına karşılık meblâğı yazılmamış bir çek olarak sunmanızı istiyor. Sizin ahlâk düzeniniz, sevginin amacının sizi tüm ahlâkî bağlardan kurtarıp özgürleştirmek olduğunu söylüyor, sevginin ahlâkî yargılamadan azade olduğunu ileri sürüyor, gerçek sevginin bağışlamak olduğunu, her türlü kötülükten daha uzun ömürlü olduğunu, sevgi ne kadar büyükse, aşabildiği ve sevebildiği günahların ve yozlukların da o kadar büyük olabileceğini iddia ediyor. Bir insanı değerleri için sevmek sıradan ve insanîdir, diyor size. Ama onu kusurları için sevmek, İlâhîdir. Sevmeye değecek kişileri sevmek bencil çıkarlar doğrultusunda hareket etmektir, sevmeye değmeyenleri sevmek ise fedakârlıktır, diyor. Hak etmeyenlere sevginizi vermek sizin borcunuz ... ne kadar az hak ederlerse, onlara o kadar çok sevgi borçlusunuz. Bir obje ne kadar iğrençse, sizin sevabınız o kadar soylu oluyor. Sevginizi ne kadar ayrımsız ve seçimsiz dağıtıyorsanız, sevabınız o kadar büyüyor. Sonunda ruhunuzu, bir çöp yığını haline dönüştürebilirseniz, manevî değerlere değer vermekten vazgeçebilirseniz, o zaman ahlâkî mükemmellik düzeyine ulaşmış sayılıyorsunuz.
“İşte fedakârlık ahlâkı dediğiniz düzen budur, size sunduğu ikiz idealler de şöyledir: Vücudunuzun yaşamını insan silolarına benzer biçimde yeniden oluşturmanız, ruhunuzun yaşamını çöplük haline dönüştürmeniz.
“Amacınız zaten buydu, artık ona ulaşmış durumdasınız.
Şimdi neden sızlanıyor, insanın yetersizliğinden, İnsanî umutların boşluğundan yakınıyorsunuz?
Yıkım peşinde koşmakla zenginleşemediğinizi gördüğünüz için mi?
Acıya tapmakla zevke ulaşamadığınızı anladığınız için mi?
Ölümü Standart değeriniz haline getirerek yaşayamayacağınızı fark ettiğiniz için mi?
“Yaşayabilme yeteneğinizin derecesi, sizin o ahlâk düzeninizden ayrıldığınız ölçüdedir. Ama yine de, o düzeni vaaz edip duranları, insanlığın dostları saymayı sürdürüyorsunuz, kendinizi lanetliyor, ama onların niyetlerini ve amaçlarını hiç sorgulamıyorsunuz. Şimdi, son fırsatınızla karşı karşıya olduğunuz şu anda, dönüp onlara şöyle bir bakın ... ve eğer yok olmaya karar verecekseniz, bunu da bari, düşmanın hayatınıza ne kadar ucuz bir değer biçtiğini bilerek yapın.
“Fedakârlık vaazı veren her iki ekolün mistikleri, yaranıza saldıran mikroplardan farksızdır, o yara da aklınıza güvenmekten korkmanızdır. Onlar size, ellerinde akıldan üstün bir bilgi yolu bulunduğunu, mantıktan üstün bir bilinç modeli bulunduğunu söylüyor ... sanki onlara gizli tüyoları veren bir evren bürokratıyla ilişkileri varmış gibi. Maneviyat mistikleri, sizlerde var olmayan bir fazla duyuya sahip olduklarım ileri sürüyor. Bu özel altıncı duyu, ilk beş duyunuzdan gelen tüm bilgileri inkâr etmekten oluşuyor. Bedenin mistikleriyse herhangi bir duyu dışı algıdan söz etmiyor; yalnızca duyularınızın geçerli olmadığını ileri sürüyor, kendi bilgeliklerinin, müphem bir yöntemle sizin körlüğünüzü algılamak olduğunu söylüyorlar. Her iki grup da sizden bilincinizi geçersiz kılıp kendinizi onlara teslim etmenizi istiyor. Kendi üstün bilgilerinin kanıtı olarak size, bildiğiniz her şeyin tersini sunuyorlar, varoluşla başa çıkmadaki üstün yeteneklerinin kanıtı olarak da, sizi sefalete, kendinizi feda etmeye, açlığa ve yıkıma sürüklemiş olduklarını gösteriyorlar.
“Dünyadaki varlığınızdan daha üstün bir varoluşun biçimini bulmuş olduklarını iddia ediyorlar. Maneviyat mistikleri buna ‘ÖTEKİ BOYUT’ deyip diğer boyutları inkâr ediyorlar, bedenin mistikleri ise buna ‘GELECEK’ diyor ve bugünü inkâr ediyorlar. Var olmak, bir kişiliğe sahip olmaktır. Onlar kendi üstün alanlarına hangi kimliği ve kişiliği atfedebiliyorlar?
Sürekli olarak oraya nelerin dahil olmadığını söyleyip duruyorlar, ama aslında nasıl bir şey olduğunu söylemiyorlar. Verdikleri tüm tanımlar olumsuzluklarla dolu. Tanrı, insan aklının bilemeyeceği bir varlıktır diyorlar, sonra da bunu bilgi olarak kabul etmenizi istiyorlar. Tanrı, insan değildir, cennet, dünya değildir, ruh vücutsuzdur, sevap kârın yokluğudur. Yani A, A değildir, algılar duyulardan kaynaklanmaz, bilgi mantığın yokluğudur. Onların tanımları tanımlama değil, silme savılır.
“Sıfırın kimlik standardı olduğu bir evreni ancak bir sülüğün metafiziğinde bulabilirsiniz. Sülük kendi doğasını isimlendirme gereğinden kaçınmak isteyecektir ... Kendi özel evrenini üzerine kurguladığı maddenin kan olduğunu bilmek istemeyecektir.
“Peki, uğrunda var olan dünyayı feda etmek istedikleri o üstün dünyanın doğası nedir?
 Maneviyat mistikleri maddeye lanetler yağdırıyor; bedenin mistikleri de kâr kavramına.
Birinci grup insanın dünyayı inkâr ederek yararlanmasını isterken, ikinci grup insanın tüm kârları reddederek dünyaya mirasçı olmasını istiyor.
Onların madde-dışı, kâr-dışı dünyaları, süt ve kahve derelerinin aktığı, emredildikçe kayalarından şarapların fışkırdığı, bulutlardan üstlerine pastaların döküldüğü, yalnız ağızlarını açmalarının yeterli olduğu bir dünya. Bugünün materyalist, kâr peşinde koşan dünyasında, insanı bir mil uzağa taşıyabilecek demiryolunu kurabilmek, pek çok zekâyı, tutarlılığı, enerjiyi ve beceriyi gerektirmektedir. Onların materyalist olmayan, kârdışı dünyasındaysa canları istedikçe bir gezegenden ötekine yolculuk yapabileceklerdir. Dürüst biri çıkıp da onlara, ‘Nasıl?’ diye sorarsa, gücenmiş gibi davranır, ‘nasıl’ın banal (sıradan) realistlere göre bir kavram olduğunu, üstün ruhların buna, ‘Bir şekilde’ diye cevap vereceğini söylerler. Maddeyle ve kârla sınırlı olan bir evrende, ödüller düşünceyle kazanılır; bu tür kısıtlamalardan kurtulmuş bir evrendeyse, ödüllere, istemekle ulaşılabilir.
“İşte onların o derme çatma sırrı da bundan ibarettir. Tüm esoterik felsefelerinin, tüm diyalektiklerinin ve süper-duygularının, kaçamak bakışlı gözlerinin ve uğuldayan kelimelerinin sırrı budur. Uğrunda uygarlıkları, lisanları, sanayileri, hayatları yıktıkları, kendi gözlerini, kulak zarlarını deldikleri, duyularını sindirip akıllarını boşalttıkları sır budur. Mantığın, aklın, maddenin, varoluşun ve gerçeğin absolülerini bu uğurda eritmektedirler. Hepsinin amacı, o plastik sisin üzerine bir tek kutsal absolü (Mutlak, salt) dikmektir: KENDİ İSTEKLERİ.
“Kurtulmaya çalıştıkları sınırlama, kimlik kanunudur. Aradıkları özgürlük ise, ne kadar patırtı ederlerse etsinler, A’nın yine de A olarak kalacağı gerçeğinden kurtulmaktır. Yani ne kadar acıkmış olurlarsa olsunlar, dereler onlara süt getirmeyecek, sular tepenin yamacından yukarıya doğru akmayacak ve bundan beklenebilecek yararları sağlamayacak, o suları gökdelenlerin tepesine çıkarmak istiyorlarsa bunu ancak düşünce ve emek sonucu yapabileceklerdir. O sürecin içinde bir santim boyundaki boru bile bir önem taşırken, onların duygularının hiçbir ehemmiyeti yoktur, çünkü duyguları evrendeki bir toz zerresinin bile yerini değiştiremeyeceği gibi, onların yaptığı herhangi bir hareketin niteliğini de değiştiremez.
“Size insanoğlunun duyularını kullandığında gerçeği çarpılmamış biçimde göremeyeceğini söyleyenler, aslında kendilerinin bir gerçeği çarpılmamış biçimde görmeyi istemediklerini söylemektedirler. ‘Olduğu gibi durum’, aklınızla algıladığınızdır; mantığı denklemden çekip çıkardığınızda, ‘canınızın istediğini’ görebilirsiniz.
“Mantığa karşı geçerli bir itiraz olamaz ... onların inancının bir bölümünü kabul ettiğiniz anda, mantığınızın yapmanıza izin vermediği bir şeyin yanınıza kâr kalmasını istiyorsunuz demektir. Kurtulmaya çalıştığınız şey, servetinizi çalarak elde ettinizse bir sahtekâr olduğunuz, ne kadar sadaka dağıtıp dualar etseniz de bundan kurtulamayacağınızdır.
EĞER GECEYİ SOKAK KADINLARIYLA YATARAK GEÇİRDİNİZSE, DEĞERLİ BİR KOCA DEĞİLSİNİZ ... ERTESİ SABAH KARINIZA NE BÜYÜK SEVGİ HİSSEDERSENİZ HİSSEDİN, BU GERÇEK DEĞİŞMEZ.
Siz bir bütünsünüz, bir kimliksiniz, evrenin içinde dolaşan parçacıkların yapışmaksızın arasıra rastgele biraraya geldiği, hiçbir sorumluluk yüklenemeyecek bir oluşum değilsiniz. Öylesi ancak bir çocuğun kâbusu olurdu, kişilikler değişir, kalleşle kahraman ikide bir rol değiştirirdi. Ama siz insansınız, bir kimliksiniz ... varsınız.
“Mistik taleplerinizin esas amacının daha ne kadar yüce bir hayata kavuşmak olduğunu iddia ederseniz edin, kişiliğe karşı isyân, yok oluşu istemektir. HİÇBİR ŞEY OLMAMAYI İSTEMEK, VAR OLMAMAYI İSTEMEKTİR.
“Her iki ekolün mistikleri olan öğretmenleriniz, kafalarında sebep-sonuç ilişkisini tersine çevirmiş oldukları için, varoluşta da aynı şeyi yapmaya çalışmaktadırlar. Kendi duygularını sebep saymakta, akıllarını da pasif etki durumuna indirmektedirler. Duygularını, gerçeği anlamanın amacı savmaktadırlar. İsteklerini birincil duruma yerleştirmekte, tüm gerçeklerin üzerine konumlandırmaktadırlar. Dürüst bir adam, arzulayacağı şeyi tanımlamadan onu istemez. ‘Bu şey böyledir, onu bu yüzden istiyorum,’ der. Onlarsa, ‘İSTİYORUM, O HALDE ÖYLEDİR,’ diyorlar.
“Varoluş ve bilinç aksiyomunu hileyle adatmak istiyorlar, bilinçlerinin varoluşu algılama aracı değil, onu yaratma aracı olmasına çabalıyorlar, varoluş onların bilincinin nesnesi değil, öznesi olsun istiyorlar. Kendilerine benzer yarattıkları o Tanrı olmak istiyorlar ... evreni boşluğun içinden, iradesiyle  yaratmış olan Tanrı. Ama gerçekliğe hile yapılamaz. Elde ettikleri, arzularının tam tersi olmaktadır. Onlar varoluşun üzerinde, tüm kuvvetleri elinde toplayan bir gücü isterken, bilinçlerinin gücünden de olmaktadırlar. Bilmeyi reddetmekle, kendilerini sürekli bir bilinmezin dehşetine mahkûm etmektedirler.
“Sizi onların inancına doğru çeken o mantık dışı istekler, sizin idol diye taptığınız o içinizdeki duygular, sunağına dünyayı kurban ettiğiniz o karanlık, tutarsız ihtiras, Tanrı’nın sesi ya da salgı bezlerinizin emri diye kabul ettiğiniz o güdü, sizin aklınızın cesedinden başka bir şey değildir. Mantığınızla çelişen bir duygu, açıklayamadığınız ve kontrol edemediğiniz bir duygu, aklınıza onarma izni vermediğiniz o bayat şeyin iskeleti olabilir ancak.
“Ne zaman görmeyi, düşünmeyi reddetme kötülüğünü işlediyseniz, ufacık bir isteğinizi absolü olan gerçeklikten istisna kılmaya çalıştıysanız, ne zaman kendinize, ‘Şu çaldığım bisküvileri ya da Tanrı’nın varlığını mantığın yargısından çıkarayım, bir tek bu kaprisim için mantıksız olayım, ondan sonra başka her şeyde mantıklı olacağım,’ dediyseniz, bilincinizi çarpıtmış, aklınızı yozlaştırmışsınız demektir. Aklınız o zaman, gizli bir yeraltı dünyasından emir alan, komployla düzenlenmiş bir jüri gibi olur, yargıları kanıtları çarpıtıp kendi dokunamadığı bir absolüye uydurmaya çalışır. Sonuçta ortaya SANSÜRLÜ BİR GERÇEKLİK çıkar. Bu bölünmüş gerçeklikte, sizin görmek istediğiniz bazı parçalar, görmedikleriniz arasında yüzer durur, onları birarada tutan da, zihnin düşünceden istisna kılınmış duygularından gelen mumyalayıcı bir sıvı olur.
“Sizin boğmaya çalıştığınız bağlantılar, “SEBEP-SONUÇ İLİŞKİLERİ”dir. Yenmeye çalıştığınız düşman da SEBEP-SONUÇ KANUNUdur. Bu kanun mucizelere yer vermez. SEBEP-SONUÇ KANUNU, kişiliğin eyleme uygulanmışıdır. Tüm eylemleri kimlikler yapar. Eyleme sebep olan ve onu saptayan da, eyleme geçen kişiliklerin doğasıdır. Hiçbir şey kendi doğasıyla çelişkili olamaz. Bir kimlik tarafından girişilmemiş eylem, sıfır tarafından yapılmış olur, bu da sıfırın bir şeyi kontrol etmesi anlamına gelir. Kimlik olmayan bir şeyin, bir kimliği kontrol altına alması, var olmayanın var olanı yönetmesi olur ... İşte sizin öğretmenlerinizin istediği evren budur, sebepsiz eylem doktrininin sebebi budur, mantığa isyan etmelerinin mantığı budur, onların ahlâk düzeninin, politikalarının, ekonomilerinin amacı budur, bu, onların uğrunda mücadele ettikleri idealdir: SIFIRIN HÜKÜMRANLIĞI.
KİMLİK KANUNU, hem pastanızı yiyip, hem de pasta sahibi olmanıza izin vermez.
SEBEP-SONUÇ KANUNU da, pastanız olmadan onu yemenize izin vermez.
Ama her iki kanunu aklınızın boşluklarında boğarsanız, o zaman kendi pastanızı bugün, benimkini de yarın yemeye hakkınız olduğunu iddia edebilir, pastaya sahip olmadan önce onu yemek gerektiğini, hattâ pişirmeden önce yemek gerektiğini vaaz edebilir, üretimin yolunun tüketmekle başladığını, isteyen herkesin istediği şey üzerinde eşit hakkı olduğunu, çünkü hiçbir şeyin hiçbir şeyden kaynaklanmadığını ileri sürebilirsiniz. Maddede sebepsizliğin karşılığı, ruh alanında hak edilmeyen’dir.
“Sebep-sonuç kanununa karşı ne zaman isyân etseniz, amacınız sahtelikli bir istektir, o kanundan kurtulmayı değil, daha kötüsü, onu tersyüz etmeyi amaçlıyorsunuz demektir. Hak edilmemiş sevgi istiyorsunuzdur ... Sanki bir etki olan sevgi size kişisel değeri, yani sebebi verebilirmiş gibi. Hak edilmemiş hayranlık istiyorsunuzdur ... sanki bir etki olan hayranlık, size sebebi, yani değerleri, verebilirmiş gibi. Hak edilmemiş servet istiyorsunuzdur ... sanki bir etki olan servet, size sebebi, yani yeteneği verebilirmiş gibi. Hep aman dilersiniz, adalet değil ... sanki bağışlanmak, dileğinizin sebebini silebilirmiş gibi. Çirkin küçük oyunlarınızı sürdürür, öğretmenlerinizin doktrinlerini desteklersiniz, onlar da bu arada çığrından çıkar, bir etki olan harcamanın, bir sebep olan zenginliği yaratabileceğini savunur; etki olan makinenin, sebep olan zekâyı yaratabileceğini; etki olan cinsel arzunun, sebep olan felsefi değerlerinizi yaratabileceğini savunurlar.
“Bedelini kim öder bu âlemin?
Sebepsize kim sebep yaratır?
Farkına varılmaksızın, sessizce silinip yok olmaya mahkûm edilmiş kurbanlar kimlerdir?
Sizi rahatsız edebilecek tek etkileri, çektikleri acılarla sizin hiçbir şey yokmuş gibi davranmanızı zorlaştırmak olabilecek o kurbanlar kimlerdir?
“Bizleriz ... biz, akıllı insanlarız.
“Sizin kaçındığınız bütün o değerlere sebep sağlayan biziz, düşünme sürecini yerine getiren biziz. O süreç kimliği tanımlama ve sebep-sonuç bağlarını keşfetme sürecidir. Size bilmesini, konuşmasını, üretmesini, arzu etmesini, sevmesini biz öğrettik. Mantığı terk eden sizler ... eğer mantığa bağlı kalan bizler olmasaydık, isteklerinize ulaşamaz, hattâ neyi isteyeceğinizi bile bulamazdınız. Yapılmamış giysileri, üretilmemiş otomobili, icat edilmemiş parayı bilip isteyemez, karşılık olarak var olmayan Tanrıları, bir şey yaratmamış insanlarca yaşanmamış hayranlıkları, ancak düşünme kapasitesini koruyanlara ait olan sevgiyi, seçmeyi, değer vermeyi öneremezdiniz.
“Balta girmemiş ormandan fırlayan vahşiler gibi bizim New York’umuzun Beşinci Caddesi’ne sıçrayan, sokak ışıkları kalsın ama jeneratörler gitsin diyen sizler! Bizi yok ederken kullandığınız servet bizim servetimiz, bizi lânetlerken kullandığınız değerler bizim değerlerimiz, aklı inkâr ederken kullandığınız dil bizim dilimiz.
“Manevî mistikleriniz nasıl cenneti dünyaya benzer biçimde yarattı, yalnızca bizim varlığımızı eklemekten kaçtıysa ... ve size maddesizlikten mucizeyle oluşacak ödüller vaadettiyse, bedenin çağdaş mistikleri de bizim varlığımızı unuttu, size maddenin sebepsiz olarak kendi kendini biçimlendirdiği bir cennetle, akılsız kafalarınızın arzulayacağı ödülleri vaadetti.
Yüzyıllar boyunca manevî mistikler varlıklarını bir korunma düzeni sayesinde sürdürdüler ... o düzen, dünyadaki hayatı dayanılmaz hale getirmek, sonra sizden avuntu ve rahatlama karşılığında para sızdırmak, varoluşu mümkün kılacak tüm değerleri yasaklamak, sonra sizin suçluluğunuza binerek gitmek, üretimi ve zevki günah ilan etmek, sonra günahkârlardan şantaj parası toplamaktı. (Kilise)  Biz, akıldan yana olan insanlar, onların inancının isimsiz kurbanları durumuna düştük, oysa biz onların manevî kodunu yıkmaya, mantık günahının lanetini taşımaya istekliydik. Onlar dileklerde bulunur, dualar ederken, biz düşünerek hareket ettik ... ahlâkî nedenlerle suçlanıp dışarı itildik. Yaşamak bir suç oldu, biz hayat kaçakçısı sayıldık, bu arada onlar, maddesel açgözlülüğe kaş çatan bir ahlâkî şatafat içinde, yok olanların ürettiği ürünleri fedakâr bir iyilikseverlikle saçıp dağıtmaya yöneldiler.
Şimdi artık bizi zincire vurdular, bize günahkâr kimliği bile tanımadılar, bizim var olmadığımızı iddia eden vahşiler bize ‘ÜRETİN’ diye emir verdiler, üretmediğimiz malları onlara sağlamadığımız takdirde, sahip olmadığımız hayatı elimizden alma tehdidi savurdular. Şimdi bizden, demiryollarını çalıştırmayı sürdürmemiz, kıtayı aşan bir trenin uç noktaya tam hangi dakikada varacağını bilmemiz bekleniyor. Çelik fabrikalarını çalıştırmamız, köprülerinizin kablolarında, sizi havada destekleyen uçaklarınızın gövdelerinde bulunan her damla metalin moleküler yapısını bilmemiz bekleniyor ... Bu arada sizin o iğrenç küçük mistikleriniz de dünyanın cesedini paylaşma kavgasına tutuşuyor, lisan sayılamayacak sesler çıkararak ilke diye bir şey olmadığını, absolü diye bir şey olmadığını, bilgi diye, akıl diye bir şey olmadığını haykırıp duruyor.
“Ağzından çıkan sihirli sözler sayesinde gerçeği değiştirebileceğine inanan vahşiden de daha aşağı düzeylere indiler, gerçeği ağızlarından çıkmayan kelimelerin gücüyle değiştirebileceklerini sandılar. Burada kullandıkları sihirli alet de yine silmekti ... Onların varlığını kabul etmediği hiçbir şeyin, o büyüyü aşıp var olamayacağı inancına sarıldılar.
Bir yandan çalıntı maddî servetle beslenirken, diğer yandan da çalıntı kavramlarla akıllarını desteklediler, dürüstlüğün, çaldığınızı kabullenmemek olduğunu ilan ettiler. Sebepleri inkâr edip etkileri yüceltirken, bizim kavramlarımızı kullanıp, o kavramların kökünü ve varlığını inkâr ettiler. Sınaî tesisleri inşa etmek yerine devralma yollarını ararlarken, bir yandan da düşünmeyip, İnsanî düşünceyi devralmanın peşine düştüler.
“Bir fabrikayı yönetmek için makinelerin kranklarını çevirmeyi bilmenin yeterli olduğunu savunurken, o fabrikayı kimin yarattığı konusunu sildiler ... hiç kimlik yokmuş gibi davrandılar, hareketten başka hiçbir şeyin varlığını istemediler, hareketin aslında hareket edecek bir şeyi gerektirdiğinin üstünde durmadılar, kimlik olmadan hareket diye bir kavramın olamayacağını da anlamadılar. Hak edilmemişi tüketme hakkına sahip olduklarını tekrarlayıp dururken, o üretileni kimin üreteceğini pas geçerken, kimlik kanunu diye bir şey olmadığını, değişimden başka hiçbir şeyin var olmadığını söylediler, ama değişim için de değişecek bir şeyler olması, o şeylerin bir halden bir başka hale geçmesi gerektiğini pas geçtiler. KİMLİK TANIMLANMADIKÇA, DEĞİŞİME DE İMKÂN YOKTUR. Nasıl sanayicileri soyuyor, onların değerini inkâr ediyorlarsa, aynı şekilde tüm varoluş üzerinde kontrol gücünü ele geçirmeye çalışıyor, ama varoluşun varlığını inkâr ediyorlardı.
‘Biz hiçbir şey bilmediğimizi biliyoruz,’ diye gıdaklarlarken, bilme iddiasında bulunduklarını görmezden geldiler. ‘Absolü diye bir şey yoktur,’ derken, bir absolü ilan etmekte olduklarını anlamadılar. ‘Var olduğunu ve bilince sahip olduğunu kanıtlayamazsın,’ diye gıdakladılar, kanıt denilen şeyin ön şartlarının var olmak, bilinçli olmak ve karmaşık bir bilgi zincirine sahip olmak olduğunu unuttular. Burada bilinecek bir şeyin varlığının, onu bilecek bir bilincin ve kanıtlanmışla kanıtlanmamış gibi kavramların arasındaki farkı ayırt edebilen öğrenilmiş bilginin şart olduğunu anlamadılar.
“Konuşmayı öğrenmemiş bir vahşi, varoluşun kanıtlanması gerektiğini ilan ettiğinde, onun var olmayış yoluyla kanıtlanmasını bekliyordun Bilincinizin kanıtlanmasını isterse, sizden varoluş ve bilinç dışındaki boşluğa adım atmanızı, kendisine her ikisinin kanıtını vermenizi istiyordur ... yani sizden sıfırın bilgisini kazanmanızı, sıfır olmanızı istiyordur.
“Aksiyomun rastgele bir seçim olduğunu söylüyor ve kendisinin var olduğu aksiyomunu kabul etmeyeceğinde direniyorsa, ağzından çıkan cümleyle onu kabul ettiğini görmezden geliyor, onu reddetmenin tek yolunun ağzını kapatmak, hiçbir teori öne sürmemek ve ölmek olduğunu anlamıyordur.
“Aksiyom, bilginin dayanağını belirleyen ifadedir, o bilgiyle ilgili daha başka bilgileri de ihtiva eder, tüm bu diğer ifadelerin içinde zaten vardır, konuşan onu belirlemeyi seçse de, seçmese de, oradadır. Aksiyom öyle bir önermedir ki, muhaliflerinin bile onu inkâr etme sürecinde önce onu kabullenmesini gerekli kılarak onları alt eder. Kimlik aksiyomunu kabul etmeyen mağara adamı, onu inkâr etmeye kalkışırken kimlik kavramını ve ondan türeyen kavramları kullanmak zorundadır. Dilbilgisinde isim diye bir kavram olduğuna inanmayan bir antropoid (insana benzeyen maymun), savını ifade etmek için isimsiz, sıfatsız ya da fiilsiz bir dil geliştirmek zorundadır.
Duyusal algılamanın geçerliliğine inanmayan sihirbaz doktor, bunu duyusal algılarla topladığı bilgiler olmadan yapabilir mi?
Mantığın varlığını kabullenmek istemeyen bir kafatası avcısı, tezini mantık kullanmadan kanıtlayabilir mi?
Gökdelenlerin ellinci kattan sonraki katlarının temele ihtiyacı olmadığını ileri süren bir pigme, bırakın kendi binasının altındaki dayanağı çeksin, sizinkini değil. İnsan aklının özgürlüğünün bir sanayi uygarlığı yaratmak için gerekli olduğunu, ama şimdi artık buna ihtiyaç kalmadığını söyleyen yamyama, üniversitede ekonomi kürsüsü verileceğine bir ok başıyla bir ayı postu verilsin.
“Sizi gerisingeri karanlık çağlara götürmekte olduklarını mı düşünüyorsunuz?
Onlar sizi tarihin hiç görmediği kadar karanlık bir çağa götürüyorlar. Onların amacı, bilim-öncesi çağa dönmek değil, konuşma öncesi çağa dönmek. İnsanın aklının, hayatının ve kültürünün bağlı olduğu kavramı elinizden almak istiyorlar ... o da objektif gerçeklik kavramıdır. İnsan bilincinin gelişmesini izleyin, onların inancının amacını hemen görürsünüz.
“Vahşi adam, A’nın A olduğunu, gerçekliğin gerçek olduğunu kavramamış olan adamdır. Aklını bebek aklı düzeyinde durdurmuştur, bilincin ilk duyusal algılarını derlemeye başladığı aşamada takılıp kalmıştır, henüz katı cisimleri birbirinden ayırt etmeyi öğrenmemiştir. Dünya, ancak bir bebeğin gözüne hareket bulanıklığı gibi görünür, ancak bir bebek hareket eden cisimleri göremez. O bebeğin aklının doğduğu gün de, ikide bir yanından geçip duran şeyin annesi olduğunu, onun arkasındaki hareketin de perde olduğunu, bunların katı cisimler olduğunu, birinin değişip öteki olamayacağını, neyseler o olduklarını ve var olduklarını kavradığı gündür. Maddelerin iradesi olmadığını anladığı gün, kendinin iradesi olduğunu da anlar. İşte o an, onun insan olarak doğduğu andır. Aynada gördüğünün bir hayal olmadığını, gerçek olduğunu, ama kendisi olmadığını, çölde gördüğü serabın da aldatma olmadığını, onu oluşturan havanın ve ışınların gerçek olduğunu, ama bunun kent olmadığını, yalnızca kentin yansıması olduğunu, herhangi bir anda kendisinin bir takım duyguların pasif alıcısı olmadığını, duyularının ona bağlamsız, parça parça bilgiler vermeyip, her şeyi birleştirmeyi aklına öğretmesi gerektiğini öğrendiği gün, duyularının kendisini aldatamayacağını, fiziksel varlıkların sebepsiz harekete geçmeyeceğini, algılama organlarının fiziksel olup kendi iradeleri olmadığını, icat etme ya da çarpıtma gücüne de sahip olmadıklarını, ona verdikleri bilginin absolü olduğunu, ama aklının bunu anlamayı öğrenmesi gerektiğini, aklının doğayı, sebepleri, duyusal algılarından gelen her türlü malzemeyi keşfetmesi gerektiğini, algıladığı şeyleri kimliklendirme işini aklının yapacağını anladığı gün ... o artık düşünen bir adam olarak, bir bilim adamı olarak doğmuştur.
“O güne ulaşabilen insanlar bizleriz; siz oraya kısmen ulaşmayı seçenlersiniz; vahşiler ise oraya hiçbir zaman ulaşamazlar.
“Vahşiye göre, dünya, anlaşılmaz mucizelerin diyarıdır, cansız maddelere her şey olabilir, ama kendisi hiçbir şey yapamaz. Dünyası sadece bilinmeyen değildir, aynı zamanda mantıksız bir kâbustur ... aslında bilinemeyendir.
Fiziksel objelerde esrarengiz bir irade bulunduğuna inanır, bunların sebepsiz, önceden bilinmez biçimde hareket ettiğine inanır, ama kendini, kontrol edemediği güçlerin elinde çaresiz bir piyon gibi hisseder. Ruhunu gücü her şeye kadir şeytanların yönettiğini sanır, gerçekliği onların kaypak oyunları olarak nitelendirir, onların, istedikleri an elindeki çorba kâsesini yılana, karısını böceğe dönüştürebileceğini düşünür. Onun ömründe hiç tanımadığı A’yı onlar her an, her türlü A olmayan şeye dönüştürebilirler. Tek bir şey bilmektedir, o da bilmeye teşebbüs etmemesi gerektiğidir.
HİÇBİR ŞEYE GÜVENEMEZ, YALNIZCA DİLEYEBİLİR, TÜM HAYATINI DİLEMEKLE GEÇİRİR, O ŞEYTANLARDAN KENDİSİNE İSTEDİKLERİNİ ÖYLESİNE VERMELERİNİ İSTER, VERİLDİĞİNDE BUNU ONLARDAN BİLİR, VERİLMEZSE SUÇU KENDİNDE ARAR, ONLARA MİNNETİ İÇİN DE, GÜNAHLARI İÇİN DE KURBANLAR SUNAR, KORKULAR İÇİNDE, KARNI ÜZERİNDE SÜRÜKLENİR, GÜNEŞE VE AYA, RÜZGÂRA VE YAĞMURA, ÖNÜNE ÇIKABİLECEK OLAN VE KENDİNİ ONLARIN SÖZCÜSÜ OLARAK TANITAN HER ZORBAYA TAPAR VE BUNLARIN HEPSİNDEN KORKAR.
O zorbaya inanması için gerekli olan tek şey, sözlerinin anlaşılmaz, maskesinin korkunç olmasıdır. Dilekte bulunur, yalvarır, sürünür ve ölür, size de bir zamanlar kendisinin var olmuş olduğunun izi olarak çapık çurpuk idol (put) heykellerini bırakır ... yarı insan, yarı hayvan, yarı örümcek, kısacası, A olmayan dünyanın simgeleri.
“Onun entelektüel düzeyi, sizin modern öğretmenlerinizinkiyle aynıdır, onların sizi indirgemek istediği düzey de odur.
“Eğer bunu hangi yöntemlerle yapmaya kalkıştıklarını merak ediyorsanız, herhangi bir üniversitenin sınıfına girin. Orada profesörlerin çocuklarınıza, insanın hiçbir şeyden emin olamayacağını söylediğini duyacaksınız. İnsan bilincinin hiçbir geçerliliği olmadığını, hiçbir gerçeği, hiçbir varoluş kanununu öğrenemeyeceğini, objektif gerçeği bilmesine imkân olmadığını söyleyeceklerdir. O zaman, o kişinin gerçeklik bilgisinin standardı nedir?
‘Başkaları neye inanıyorsa ona’ diye cevap vereceklerdir. Öğrettikleri hiçbir bilgi yoktur, yalnızca inanç öğretmektedirler. SİZİN VAR OLDUĞUNUZA İNANMANIZ BİR İNANÇ MESELESİDİR Kİ BU, BİR BAŞKASININ SİZİ ÖLDÜRMEYE HAKKI OLDUĞUNA İNANMASIYLA EŞ DEĞERDEDİR. Bilimsel aksiyomlar birer inançtır, bir mistiğin vahiylere olan inancının ötesinde değildir. Elektrik ışığının jeneratörden gelişi bir inançtır, ayın ilk hilâl gününde duvara dayanmış merdivenin altında bir tavşanayağını öpmekle ışık yanacağı da aynı değerde bir inançtır. Gerçek denilen, insanlar neyi istiyorsa odur, ‘insanlar’ sözü de sizden başka herkesi kapsamaktadır. Gerçeklik, insanların gerçek dediği herhangi bir şeydir, objektif gerçekler yoktur, yalnızca insanların rastgele dilekleri vardır ... laboratuvarında, test tüpleri arasında bilgiyi mantığıyla arayan adam, eski moda, bâtıl inançlı bir budaladır. GERÇEK BİLİM ADAMI, ORTALIKTA DOLAŞIP KAMUOYU YOKLAMASI YAPANDIR. Eğer çelik direk üretenlerin bencil açgözlülüğü olmasa, New York kentinin var olmayacağını bile öğrenebilirsiniz, çünkü yapılan anketler, kimsenin öyle bir yerin var olacağına inanmadığını göstermektedir.
YÜZYILLAR BOYUNCA MANEVİYATIN MİSTİKLERİ HEP İNANCIN MANTIKTAN ÜSTÜN OLDUĞUNU TEKRARLAYIP DURMUŞLAR, AMA MANTIĞIN VARLIĞINI YİNE DE REDDETMEYE CESARET EDEMEMİŞLERDİR. Onların mirasçısı ve ürünü olan beden mistikleri, geri kalan işi bitirmiş, eskilerin rüyasını gerçekleştirmiştir. Her şeyin inanç olduğunu ilan edip, bunu inanca karşı bir isyân olarak nitelemişlerdir. Kanıtlanmamış iddialara karşı bir isyân. Hiçbir şeyin kanıtlanamayacağını ileri sürmektedirler. Doğaüstü bilgilere karşı isyân olarak, hiçbir bilgiye ulaşmanın mümkün olmadığını iddia etmektedirler. Bilim düşmanlarına karşı isyân olarak, bilimin bâtıl inanç olduğunu savunmaktadırlar. Aklın esir alınmasına karşı isyân olarak, akıl diye bir şey olmadığını savunmaktadırlar.
“Eğer algılama gücünüzü teslim ederseniz, standardınızın objektiften kollektife kaydırılmasına izin verir de insanların size ne düşüneceğinizi söylemesine razı olursanız, inkâr ettiğiniz gözlerinizin önünde bir değişimin daha yer almakta olduğunu görürsünüz; öğretmenlerinizin kollektifi yönetmeye başladığını anlarsınız. Eğer emirlerini dinlemez, onlara, ‘Siz insanlığın tümü değilsiniz,’ derseniz, onlar da size, ‘olmadığımızı nereden biliyorsun?’ diyeceklerdir. ‘Değil mi, kardeş? Bu demode fikirleri de nereden edindin?’
“Eğer amaçlarının bu olduğundan kuşku duyuyorsanız, beden mistiklerinin size ‘akıl’ diye bir şeyin var olduğunu ne büyük bir ihtirasla unutturmaya çalıştığına bakın. Tanımlanmamış kavramları, lastikli anlamları, bitirilmeyen cümleleri hatırlayıp, sizi düşünme kavramından uzaklaştırmaya çabaladıklarına bakın. Size bilincinizin reflekslerden, tepkilerden, güdülerden ve dürtülerden oluştuğunu söylüyorlar, bu bilgiyi nereden edindiklerini açıklamayı reddediyorlar, bunu söylerken kendilerinin yaptığı şeyi de, dinlerken sizin yaptığınız şeyi de tanımlamaktan kaçınıyorlar. Kelimelerin sizi şartlandırma gücü vardır, diyorlar, kelimelerde neden sizin boşalmış beyninizi değiştirme gücü olduğunu tanımlamıyorlar. Kitap okumakta olan bir öğrenci, onu boş beyniyle anlayacak. Nörotik birine yardım edecek bir ruh hekimi, sorunu boş beyinle çözecek. Sanayici ... çizin onun üstünü ... öyle biri yok. Fabrika bir doğal kaynaktır. Tıpkı ağaç gibidir, kaya gibidir, çamur birikintisi gibidir..
SİZE ÜRETİM SORUNUNUN ÇÖZÜMLENDİĞİNİ, ARTIK ONU İNCELEMEYE YA DA ONUN İÇİN KAYGILANMAYA GEREK OLMADIĞINI SÖYLÜYORLAR. Sizin ‘reflekslerinizin’ çözmek zorunda olduğu tek sorun, dağıtım sorunu, diyorlar. Kim çözmüş üretim sorununu? Buna, insaniyet diye cevap veriyorlar. Çözüm neymiş? Mallar burada. Nasıl geldiler buraya? Bir şekilde. Hangi sebeple? Hiçbir şeyin sebebi yoktur.
Dünyaya gelmiş herkesin, hiç çalışmadan yaşama hakkı olduğunu söylüyorlar, bunun tersini açıkça gösteren kanunlara aldırmaksızın, her insanın ‘asgari geçim standartlarına sahip olma hakkı olduğunu, kendisine yiyeceğini, giyeceğini, barınağını vermek gerektiğini ileri sürüyorlar. Bunun için hiçbir çaba göstermesi gerekmez, bu onun doğal ve doğuştan hakkıdır, diyorlar. VERMEK ... AMA KİMDEN ALINARAK VERİLECEK? Boşluk! Her insan, dünyada yaratılan teknolojik yararlarda eşit hakka sahiptir, diyorlar. Yaratılan ... ama kimin tarafından? Boşluk! Sanayicilerin savunucusu pozunda gözükmüş korkaklar şimdi ekonomiyi şöyle tarif ediyorlar: ‘İnsanların sınırsız arzularıyla, sınırlı miktarda sunulan mallar arasında bir ayarlama.’ Sunulan ... ama kimin tarafından? Boşluk! Kendilerine profesör süsü veren entelektüel bıçkınlar, geçmişin düşünürlerine omuz silkiyor, onların teorileri insanın rasyonel bir varlık oluşu gibi pratik olmaktan uzak bir varsayıma dayalıydı, diyorlar. Oysa insan rasyonel olmadığına göre, demek ki irrasyonel olarak da yaşayabilmesini sağlayacak bir sistem gerekir, diyorlar. Bunun anlamı da, gerçekliğe karşı gelerek yaşamak demek. Bunu kim mümkün kılacak? Boşluk! Yolunu şaşıran her salak, insanlığın üretimini kontrol altına alma planları yayınlıyor. Verdiği istatistikleri kabullenen ve kabullenmeyenler de, onun o planı silah zoruyla uygulama hakkını hiç sorgulamıyor. Kime uygulanacak? Boşluk. Sebepsiz gelirlere sahip rastgele kadınlar çıkıp dünyayı geziyor, geri döndüklerinde, dünyanın geri halklarının daha yüksek bir yaşam standardı talep ettiğini söylüyorlar. Talep! Kimden? Boşluk.
“Ve balta girmemiş ormandaki köyle New York kenti arasındaki farka ilişkin soruları oyalamak için de, insanın sanayi sürecini ayıplanacakk bir biçimde izah ediyorlar ... gökdelenleri, asma köprüleri, elektrik motorlarını, demiryolu trenlerini açıklamak için, insan ‘âlet yapma içgüdüsüne sahip’ bir hayvandır, diyorlar.
“Dünyanın nesi var diye merak mı ediyordunuz?
Sizler şu anda, sebepsizlik ve hak edilmemişlik inancının son perdesini seyrediyorsunuz. Maddenin ya da ruhun mistiklerinden oluşan tüm çeteleriniz, sizi yönetme gücü için birbirleriyle kapışmış durumda, hırlıyorlar, kükrüyorlar, tüm manevi sorunlarınızın çaresinin sevgi, tüm bedensel sorunlarınızın çaresinin kırbaç olduğunu söylüyorlar ... aklı olmamayı kabullenen sizler için! İnsana inekten daha az değer veren bu güruhlar, her hayvan eğitmeninin söyleyebileceği şeylere kulak asmıyor, işkence edilen filin artık işkencecinin emriyle çalışmayacağını, yük taşımayacağını, ilk fırsatta işkenceciyi ezeceğini bilmezden geliyor, insanoğlunun hala elektronik tüpleri, süpersonik uçakları, atom parçalayan motorları, gezegenlerarası teleskopları üretmeye devam etmesini bekliyorlar ... ödülü önüne atılan bir porsiyon et, özendiricisi de sırtında şaklayan kırbaç olarak.
Mistiklerin karakterini sakın yanlış anlamayın. Sizin bilincinizi sabote etmek onların çağlardan beri temel amacı olmuştur ... tek arzuları da gücü ele geçirmek, sizi zorla yönetmek olagelmiştir.
“Balta girmemiş ormanlarda gerçekliği iğrenç saçmalıklara çevirip çarpıtan, kurbanlarının aklını duraklatan, yüzyıllar boyunca onları doğaüstü korkusuyla terörize eden sihirbaz-doktorların rimellerinden, Orta Çağ’ın insanları çamur tabanlı kulübelerde tutan, onsekiz saat çalışma karşılığında bulabildikleri çorbayı önlerinden şeytan çalacak diye korkutan doğaüstü doktrinlerine, beyninizin düşünme kapasitesi olmadığı masalını söyleyen, algı gücünüz olmadığına göre, o doğaüstü gücün, yani ‘Toplumun’ iradesine körü körüne uymanız gerektiğini söyleyen sinsi gülümseyişli profesöre kadar, hepsi aynı amaç uğruna aynı performanstan ibarettir: Sizi bilincinin geçerliliğini teslim etmiş bir tür hamura çevirmek.
“Ama bu da sizin onayınız olmadan yapılamaz. Eğer yapılmasına izin verirseniz, hak etmişsiniz demektir.
“Mistiklerin insan aklının yetersizliği konusundaki gevelemelerini dinleyip de, onun bilincinden kuşkulanacağınız yerde kendi bilincinizden kuşku duymaya başladığınızda, yarı-rasyonel durumunuzun her söze göre tehlikeli şekilde sarsılmasına izin vermiş olursunuz, sonunda, onun üstün gözüken güvenine ve bilgisine teslim olmaya karar verebilirsiniz. Buradaki komik durum hem size hem de ona gülmeyi gerektirir. O mistiğin güveni yalnızca sizin onu onaylamanızdan gelecektir. O mistiğin korktuğu doğaüstü güç, taptığı o bilinmez ruh, çok güçlü saydığı o bilinç, hep sizinkilerdir.
Mistik dediğiniz, başkalarının aklıyla ilk karşılaştığında kendi aklını teslim etmiş olan adamdır. Çocukluğunun derinliklerinde bir yerde, kendisinin gerçeklik anlayışı başkalarının iddialarıyla çatıştığında, karşıdakilerin keyfi emirleri ve çelişkili talepleri karşısında bu kişi bağımsız kalmaktan öylesine büyük bir korkuya kapılmıştır ki, aklî yetenekleri rasyonel yeteneğini hemen teslim etmiştir. ‘BİLİYORUM Kİ’ sözüyle ‘DİYORLAR Kİ’ sözü arasında kalan kavşakta, bu kişi, başkalarının otoritesini seçmiş, anlamak yerine itaat etmeyi, düşünmek yerine inanmayı kabullenmiştir. Doğaüstü korkusu, başkalarının üstünlüğüne inanmakla başlar. Bu kişinin teslim oluşu, anlamayışını saklama yoluna yönelmiştir. Başka herkesin bildiği esrarengiz bir bilgiye sahip olmayan yalnızca kendisiymiş gibi hissetmektedir. Gerçeklik, artık, başkalarının istediğidir ve bu güç kendisi için ebediyen kapanmıştır.
“O andan başlayarak, düşünmekten korkan bu kişi artık belirsiz duyguların insafına kalmış durumdadır. Tek rehberi duygularıdır, o duygular onun son kalan kişisel kimliğidir, onlara müthiş bir sahiplik duygusuyla sarılır ... ve elinden hangi düzeyde düşünmek geliyorsa, onu da duygularının aslında korku olduğunu kendinden saklamaya yöneltir.
“Bir mistik size, mantıktan daha güçlü bir şeyin varlığını hissediyorum dediği zaman, bir şey hissettiği doğrudur, ama o hissettiği şey evrenin her şeye kadir süper-ruhu değildir, karşısına çıkan herhangi birinin bilincidir, çünkü kendisi kendi bilincini çoktan teslim etmiştir. Mistik, başkalarının o her gücü içeren bilincini etkilemeye, hile yapmaya, iltifat etmeye, kandırmaya ve zorlamaya yönelmiştir. Onun gözünde gerçeğin tek anahtarı, ‘onlar’dır.
Onların esrarengiz gücünü koşumlayıp kullanamazsa, onların onayını alamazsa, var olamayacağını hissetmektedir. Onlar onun tek algılama yoludur, körü yönlendiren köpek gibidir, yaşayabilmek için onlara tasma takmak zorunda olduğunu hissetmektedir. Başkalarının bilincini kontrol etmek onun tek ihtirası haline gelmiştir; güç hırsı, terk edilmiş zihinlerin boşluğunda yetişen bir yaban otudur.
HER DİKTATÖR BİR MİSTİKTİR, HER MİSTİK DE POTANSİYEL BİR DİKTATÖRDÜR. Mistik, insanlarla anlaşmaya varmayı değil, onların kendisine itaat etmesini ister. Onlardan bilinçlerini kendi emirlerine, isteklerine, kaprislerine teslim etmelerini ister, kendisi de bunun karşılığında kendi bilincini onlara teslim eder. İnsanlarla ilişkilerinde inancı ve gücü kullanır, insanların onayını ... eğer gerçeklere ve mantığa dayanarak kazanmak zorundaysa ... istemez. Mantık, onun en korktuğu düşmanıdır, aynı zamanda da onu tehlikeli saymaktadır. Onun gözünde mantık, kandırmanın bir yoludur ... insanlarda mantıktan daha güçlü bir kuvvetin olduğunu hissetmektedir. Güven duygusunu ancak kendi sebepsiz inançlarından ya da uyguladığı zorlamalı boyunduruktan elde edebilir, ancak o zaman sahip olmadığı mistik güç üzerinde bir kontrol elde ettiğini hisseder. Arzusu emretmektir, ikna etmek değil. İkna etmek bir bağımsızlık eylemi gerektirir ve objektif gerçeklerin absolü niteliğine dayanır. Onun aradığı, gerçeğin üzerinde güç sahibi olmak, insanların gerçeği algılayışını etkilemek, aklını etkilemektir, kendi iradesini varoluşla bilincin arasına sokacak gücü aramaktadır, insanlar onun emrettiği gerçeği sahiden yaratmaya razı olmaları durumunda bunu gerçekleştirmek mümkünmüş gibi davranmaktadır.
Mistik nasıl maddenin asalağıysa, nasıl başkalarının yarattığı servete el koyarak yaşıyorsa ... nasıl ruhun da asalağıysa, başkalarının yarattığı fikirleri yağmalıyorsa ... aynı şekilde, kendi çarpık gerçeğini yaratan delinin bile düzeyinde değildir, orada da deliliğin asalağıdır, çünkü başkalarının yarattığı çarpıklıkları kullanmaktadır.
Mistiğin sonsuzluğa, sebepsizliğe, kimliksizliğe duyduğu özlemin ancak bir tek cevabı vardır: ÖLÜM. İfadelendirilemeyen hislerinin sebeplerini hangi tür anlaşılmaz gerekçelere atfederse etsin, gerçeği inkâr eden, varoluşu da inkâr etmiş demektir. O andan sonra artık onu güden hisler, insan hayatının tüm değerlerinden nefret etmektir, o değerleri yok eden her kötülüğe de özlem duymaktır. Acı çekmeyi seyretmek mest eder onu. Yoksulluğu, boyun eğmeyi, korkuyu seyretmek de öyle. Bunlar ona bir zafer duygusu verir, bunları, rasyonel gerçeği alt etmiş oluşunun kanıtları sayar. Ama başka bir gerçek de yoktur zaten.
“Kimin refahına hizmet ettiğini iddia ederse etsin, ister Tanrı’ya, ister ‘Halk’ dediği o bedeni ruhundan koparılmış kavrama hizmet ettiğini söylesin, doğaüstü boyutta hangi ideali ileri sürerse sürsün ... aslında, gerçekte, onun ideali ölümdür, arzusu öldürmektir, tek tatmin yolu işkencedir.
MİSTİKLERİN İNANCININ TEK BAŞARASI YIKIMDIR. Sizin de bugün ulaştığınız sonucun yine bu olduğu görülmektedir. Ve eğer eylemlerinin getirdiği harap durum onları doktrinlerini sorgulamaya yöneltmiyorsa, eğer hala sevgiden ötürü böyle davrandıklarını söylüyor, biriken ceset yığınlarından etkilenmeksizin yollarına devam ediyorlarsa, bunun nedeni, ruhlarının aslında sizin onlara kullanma izni verdiğiniz o özürden daha karanlık, daha kötü oluşudur ... o özür, amacın aracı mazur göstereceğidir, yani sebep oldukları korkunçlukların aslında çok soylu amaçlar uğruna işlendiği özrüdür. Oysa, aslında onların varacağı sonuç, bu korkunçluklardan başka bir şey değildir.
“Sizler, kendini mistik bir diktatöre uyumlandırıp onun emirlerine uyabileceğini düşünecek kadar yozlaşmış olanlar ... bilin ki onu memnun etmenin bir yolu yoktur. İtaat ettiğiniz zaman, bu sefer emirlerini tersine çevirecektir. İtaati itaatin hatırı için, yıkımı da yıkımın hatırı için istemektedir. Bir mistiğin isteklerine teslim olarak onu idare edebileceğinizi sanacak kadar saf olanlarınıza söylüyorum ... onu caydırmanın bir yolu yoktur. İSTEDİĞİ RÜŞVET SİZİN HAYATINIZDIR. Ne kadar yavaş ya da hızlı teslim etmeye razı olursanız, o kadar yavaş veya hızlı. Onun rüşvetle etkilemeye çalıştığı canavar da kendi beynindeki boşluktur. O boşluk onu öldürmeye yöneltmektedir ki, istediği ölümün kendininki olduğunu öğrenmekten kaçabilsin.
“Sizler, bugün dünyada başıboş kalan güçlerin açgözlülük güdümünde, maddesel yağma amacıyla hareket ettiğine inanacak kadar saf ve masum olanlar ... mistiğin yağmalama çabası aslında kendi amaçlarının ne olduğunu kendi zihninden saklamak için bir paravandır. Servet insan hayatıyla ilgilidir, onlar yaşayan canlıları taklit edercesine serveti kapışıyor, kendi kendilerine hayatı istiyormuş gibi numara yapıyorlar. Ama yağma lükslere yönelmeleri, bir keyif almak için değil, bir kaçış ve kurtuluş içindir. Onların istediği sizin servetinizi almak değil ... aslında onu sizin kaybetmenizi istiyorlar. Başarılı olmak değil, sizin başarısız olmanızı istiyorlar. Yaşamak istemiyorlar, sizin ölmenizi istiyorlar. İstedikleri hiçbir şey yok, var olmaktan nefret ediyorlar, habire koşuyorlar, esas nefret ettiklerinin kendileri olduğunu öğrenmekten kaçmaya çalışıyorlar.
“Sizler, kötülüğün niteliğini hiçbir zaman anlayamamış olanlar, onları ‘yanılgı içindeki idealistler’ olarak görenler ... icat ettiğiniz Tanrı affetsin sizi! Kötülüğün esası onlar zaten. Onlar ... o anti-hayat objeler, dünyayı yiyip yutarak kendi ruhlarının boşluğunu doldurmaya yelteniyorlar. İstedikleri sizin servetiniz değil. Onlarınki akla karşı bir komplo ... kısaca, hayata ve insana karşı bir komplo.
Bu lideri ve yönü olmayan bir KOMPLO. Şu sıra şu ya da bu diyarın acılarından yararlanan o rastgele küçük kabadayılar, yüzyılların barajı yıkıldığında patlayan selin üstüne binebilmiş lâğım fareleri. Baraj gölü bir mantık nefreti, yetenek nefreti, başarı nefreti, neşe nefreti gölüydü. Onu yüzyıllardan beri oraya biriktiren, kalbin beyinden üstün olduğunu söylemiş tüm anti-insan vaizlerdi.
“Bu komplo, yaşamayı değil, yaşamanın yanlarına kâr kalmasını isteyenlerin komplosu, gerçeğin yalnız bir köşesini kırpmak isteyenlerin, ama hisleri nedeniyle, öbür köşeleri kırpanların yanına sürüklenenlerin komplosu. Sıfırı bir değer olarak kovalayanları birbirine bağlayan ve birleştiren halkaların komplosu. Düşünme yeteneği olmayan, öğrencilerinin zihnini sakatlamaktan zevk alan profesör, kendi durağanlığını koruyabilmek için rakiplerinin yeteneğini zincire vurmaktan zevk alan işadamı, kendine duyduğu nefreti savunabilmek için özsaygısı olan insanları çökertmekten hoşlanan nörotik, başarıyı yıkmayı seven beceriksiz, büyüklüğü yok etmekten zevk alan sıradanlık, tüm zevkleri yok etmeyi arayan hadımlık ... ve onlara entelektüel cephane sağlayan herkes, iyiliğin çökertilmesiyle tüm günahların sevaplara dönüşeceğine dair nutuk atanların tümü dahil bu komploya. Bunların teorilerinin kökünde yatan şey ölüm, eylemlerinin pratikteki amacı ölüm ... ve siz de onların son kurbanlarısınız.
“Bizler sizin, inancınızla aranızdaki canlı tamponduk. Şimdi artık orada değiliz. Bu nedenle de, sizi kendi seçtiğiniz inançların etkilerinden koruyacak hiçbir şey kalmadı. Artık ömrünüz boyunca biriktirdiğiniz borcu ya da sizden önceki kuşaklar boyunca yığılmış açıkları canımızla ödemeye razı değiliz. Zaten ödünç alınmış bir süreyi yaşıyordunuz ... Ben, bu borcun tahsil edilmesi için çağrı yapan adamım.
“Aklınızdaki boşluklar sayesinde varlığını görmezden gelebildiğiniz kişi benim. Ben ölmesini de, yaşamasını da istemediğiniz kişiyim. Yaşamamı istemediniz, çünkü fırlatıp attığınız sorumluluğu benim taşıdığımı, hayatlarınızın bana bağlı olduğunu bilmekten korkuyordunuz; ölmemi de istemiyordunuz, çünkü aslında bilmek istemediğiniz o gerçeği biliyordunuz.
“Oniki yıl önce, sizin dünyanızda çalıştığım sıralarda, ben (John Galt) bir mucittim. İnsanlık tarihinde en son ortaya çıkmış olan ve geriye, insan-altı çağa kayarken de ilk kaybolacak olan meslektendim. MUCİT, evrene ‘Neden?’ diye soran insandır, o cevapla kendi aklı arasına hiçbir engelin girmesine de izin vermez.
“Buharın kullanılmasını keşfeden adam gibi, ya da petrolün kullanılmasını keşfeden adam gibi, ben de bir enerji kaynağı keşfettim. Yerkürenin var oluşundan beri varolmuş bir kaynaktı, ama insanlar onu nasıl kullanacaklarını bilememiş, yalnızca tapınma, korkma ya da kükreyen Tanrı efsaneleri için yararlanma biçiminde kullanmışlardı. Bana ve beni istihdam edenlere servet kazandıracak bir motorun deneysel modelini tamamladım. O motor, enerji kullanan her tesisin etkinliğini yükseltecek, hayatınızı kazanmak için çalışarak geçirdiğiniz her saate daha yüksek verimin armağanını getirecekti.
“Derken bir gece, bir fabrika toplantısında, başarımdan ötürü ölüme mahkûm edilmiş olduğumu kulaklarımla duydum. Üç parazit kalkmış, beynimin ve hayatımın kendi malları olduğunu, benim var olma hakkımın şarta bağlı olduğunu, onların arzularını tatmin etmek zorunda olduğumu söylüyorlardı. Yeteneğimin amacının, daha az yetenekli olanların ihtiyaçlarına hizmet etmek olduğunu söylüyorlardı. Yaşama becerimden ötürü yaşamaya hakkım olmadığını, kendilerinin yaşama hakkının ise beceriksizlikleri nedeniyle şartsız olduğunu söylüyorlardı.
“İşte o zaman dünyada neyin bozuk olduğunu gördüm. İnsanları ve ulusları neyin yok ettiğini, hayat savaşının hangi cephede verilmesi gerektiğini anladım. Düşmanın aslında tersine çevrilmiş bir ahlâk anlayışı olduğunu fark ettim ... o anlayışın tek gücünün de benim vereceğim onay olduğunu görebildim. Kötülüğün güçsüz olduğunu ... mantıksız olduğunu, kör olduğunu, gerçek dışı olduğunu gördüm. Zaferi kazanmak için bir tek silah kullanabilirdi, o silah da, iyilerin buna hizmet etmeye istekli oluşuydu. Çevremdeki parazitler nasıl kendilerinin benim aklıma çaresizce bağımlı olduklarını ilan ediyor ve benim de, zorlayacak güce sahip olmadıkları bir köleliği gönüllü olarak kabul etmemi bekliyorlarsa, Planlarını başarılı kılmak için nasıl benim kendimi yok etmeme güveniyorlarsa ... aynı şekilde, dünyanın her yanında ve insanlık tarihinin her döneminde, her türlü biçime girmiş olarak, serseri akrabaların yükünden, kollektivist ülkelerin saçma uygulamalarına kadar hepsinde, iyiler, yetenekliler, mantıklılar kendi kendilerini yok etmişlerdir. Kendi nitelikli kanlarını kötülere aktarmış, kötülerin de kanlarını onlara aktarmasına izin vermiş, böylelikle kötülere sağ kalma şansı tanımış, kendi değerlerine de ölümün güçsüzlüğünü getirmişlerdir. Her değerli insanın yenilgisi sürecinde, sonunda belli bir noktaya varıldığını, o noktada kötülüğün kazanabilmesi için onun kendisinden onay çıkması gerektiğini gördüm. Eğer o bu onayı vermezse, dışardan ona yapılabilecek hiçbir kötülüğün başarıya ulaşamayacağını gördüm. Sizin haksızlıklarınıza son vermek için aklımdaki bir tek kelimeyi telâffuz etmenin yeterli olduğunu gördüm. Ve o kelimeyi söyledim. ‘Hayır’ dedim.
“Çıktım o fabrikadan. Sizin dünyanızdan çıktım. Kurbanlarınızı uyarmayı, sizinle mücadele etmeleri için gerekli metodu ve silahı onların eline vermeyi kendime iş edindim. Metod, ödülün düşürülmesini reddetmekti. Silah da adaletti.
“Eğer benim terk edip gidişimle neyi kaybettiğinizi, grevcilerim sizin dünyanızdan ayrıldığında nelerden yoksun kaldığınızı bilmek istiyorsanız, insanoğlunun keşfetmediği bir boşluğun kıyısında durup kendinize sorun ... düşünmeyi reddedince, size yapılacak hareketleri öğretecek kimseyi bulamayınca, nasıl sağ kalabileceğinizi, ne kadar bir süre sağ kalabileceğinizi kendinize sorun. Ya da eğer düşünmeyi seçerseniz, aklınızın ne kadar keşifte bulunabileceğini sorun ... hayatınız boyunca kaç tane bağımsız sonuca vardığınızı, ne kadar bir süreyi başkalarından öğrendiğiniz eylemleri yaparak geçirdiğinizi sorun kendinize ... toprağı işleyip kendi yiyeceğinizi elde edebilir miydiniz, sorun ... tekerleği icat edebilir miydiniz, bir levye yapabilir miydiniz, bir endüksiyon sistemi, bir jeneratör, bir elektronik tüp yapabilir miydiniz ... sonra da, yetenekli insanlar sizin emeğinizin meyvelerini yiyerek yaşayan, sizin ürettiğiniz serveti elinizden alan sömürücüler miymiş, kendinize sorun ... onları köleleştirecek güce sahip olduğunuza inanacak cesaretiniz var mıymış, sorun. Kadınlarınız dönsünler, balta girmemiş ormandaki eskimiş suratlı, sarkık memeli kadınlara bir baksınlar, o kadınları yüzyıllar boyunca bir çanakta yiyeceği döve döve ezerken görsünler ... ve kendilerine bir sorsunlar, bakalım ‘âlet yapma içgüdüleri’ onlara buzdolaplarını, çamaşır makinelerini, elektrik süpürgelerini sağlayabilecek miymiş, ve eğer sağlayamayacaksa, bütün bunları ‘içgüdü kullanmayarak’ sağlamış olanları yok etmeye istekli iniymişler.
“Fikirleri yaratan şeyin insanların üretimi olduğuna, makinenin insan düşüncesinin ürünü olmayıp, insan düşüncesini yaratan mistik bir güç olduğuna dair bir şeyler geveleyip duran siz vahşiler, çevrenize bir bakın. Sanayi çağını siz keşfetmiş değilsiniz ... siz barbarlık çağlarının ahlâkına sarılıyorsunuz. Kölelerin kas gücünü kullanarak ancak sefil bir insan yaşamının sağlanabildiği çağların ahlâkına sığınıyorsunuz. Her mistik, kendisini çok korktuğu maddî gerçeklikten koruyabilmek için kölelerinin olmasını özlemiştir. Ama siz, iğrenç küçük atavistler, çevrenizdeki gökdelenlere, fabrika bacalarına kör gibi bakıyor, maddesel üreticiler olan fizikçi, mucit, sanayici gibi insanları köleleştirmenin hayallerini kuruyorsunuz. Üretim kaynaklarının kamu mülkiyetine geçmesini istemekle, aklın kamu mülkiyetine geçmesini sağlamaya çalışıyorsunuz. Grevcilerime, sizin hak ettiğiniz tek cevabın ne olduğunu öğrettim. O cevap, ‘Gücün yetiyorsa gel de al,’ cevabıdır.
“Cansız maddenin gücünü kontrol altına alma imkânına sahip olmadığınızı ilan ediyorsunuz, sonra kalkıp, çapına erişemeyeceğiniz başarılan gerçekleştiren insanların aklını kontrol altına almaya çalışıyorsunuz. Bizsiz yaşayamayacağınızı söylüyor, ama sağ kalmamızın koşullarını bize dikte etmeye çalışıyorsunuz. Bize ihtiyacınız olduğunu söylüyor, sonra da bizi güç kullanarak yönetme hakkına sahip olduğunuz küstahlığına sığınıyorsunuz. Sizin ödünüzü koparan o fiziksel doğadan hiç korkmayan bizlerin, lafazanlıkla sizi kandırıp oyunuzu almış her sersemin emir vermesi karşısında sineceğimizi sanıyorsunuz.
“Sizin önerdiğiniz sosyal düzenin ana hatları şöyle: kendi hayatınızı yönetmeyi beceremiyorsunuz, ama başkalarının hayatını yönetebilirsiniz ... özgürlük ortamına yaşayamazsınız, ama her gücü elinde toplamış yönetici olabilirsiniz ... kendi aklınızı kullanarak hayatınızı kazanamazsınız, ama politikacıları değerlendirip onlara oy verebilirsiniz, hiç incelemediğiniz bilimleri, hiç tanımadığınız başarıları, odacısı bile olamayacağınızı itiraf ettiğiniz dev sanayileri yönetecek görevlere onları atayabilirsiniz.
Sıfıra tapan kültünüzün bu idolü, bu güçsüzlük sembolü, bu bağımlılık timsali, sizin değer standardlarıruzın imajıdır ... ve ruhunuzu ona bakarak biçimlendirmeye çalışmaktasınız. Herhangi bir yozlaşmışlık karşısında, ‘İnsanlık hali!’ diye çığlıklar atıyor, bu korkunç alçalmayla insanı zayıf, ahmak, sümsük, kötü, yalancı, başarısız, korkak, sahtekâr diye nitelendiriyor, kahramanın, düşünenin, üretenin, mucidin, güçlünün, amaçlının, dürüstün oluşturduğu insan ırkından dışarı sürüyorsunuz ... sanki hissetmek insanlıkmış, ama düşünmek değilmiş gibi, başarısız olmak insanlıkmış, başarmak değilmiş gibi, sahtekârlık insanlıkmış, dürüstlük değilmiş gibi ... sanki ölümün tarafı insana uyarmış, ama yaşamın alanı uyamazmış gibi.
“Onurumuzu elimizden alıp sonra da servetimizi kapabilmek için, bizi her zaman, ahlâkî saygıyı hiç hak etmeyen köleler olarak gördünüz. Kâr amacı gütmediğini iddia eden her girişimi överek göklere çıkardınız, o girişimi mümkün kılan kârları sağlamış adamları hep lânetlediniz. Para ödemeyenlere hizmet götüren her projeyi ‘KAMU YARARINA’ diye nitelediniz, parayı ödeyenlere götürülen hizmetleri hiç kamu yararına saymadınız. ‘KAMU YARARI’ dediğiniz şey hep sadaka olarak verilen şeyler oldu, ticaret yapmak halka zarar vermek sayıldı. ‘KAMU YARARI’, hak etmemişlerin yararı anlamına geldi, hak edenlerin bir refah düzeyine sahip olması kınandı. Sizin gözünüzde ‘KAMU’, hiçbir değer yaratmamış, hiçbir başarı göstermemiş olanlar demek. Böylece bir şey yaratanlar, size sağ kalmanız için gerekli olan malları sağlayanlar, hemen ‘kamu’ kavramının dışına atıldı, hattâ insan neslinden bile kovuldu.
“Kurbanlarınızın ‘hayır’ demesi tüm Planınızın çökmesine yeterliyken, bu çelişkiler yumağını yutturabileceğinizi sanmanız, bunu ideal toplum olarak Planlamanız, acaba hangi zihinsel boşluk yüzünden ortaya çıktı? Küstah bir dilencinin, yaralarını sergileyerek, kendinden daha nitelikli kişilerden tehdit zoruyla dilenmesine izin veren nedir? Siz de tıpkı o dilenci gibi, bizim acıma duygumuza güvendiğinizi söylüyorsunuz, ama gizli umudunuz aslında bizim suçluluk duygumuza güvenebileceğinizi size öğreten o ahlâk düzeniniz oluyor. Sizin günahlarınız, yaralarınız ve başarısızlıklarınız karşısında, bizim kendi değerlerimizden suçluluk duymamızı bekliyorsunuz. Varoluş yolunda başarılı olmaktan, lânetlediğiniz hayatın zevkini çıkarmaktan suçluluk duymamızı bekliyor, ama yine de sizin yaşamanıza yardım etmemiz için bize yalvarıyorsunuz.
“John Galt’ın kim olduğunu bilmek mi istiyordunuz?
Ben yeteneğini suç olarak görmeyi reddeden ilk insanım. Değerlerim için kefaret ödemeyi, onları yok edilmemde araç olarak kullandırmayı reddeden ilk insanım. Birilerini sağ tutma imtiyazı uğruna kendimi tüketmemi isteyenlerin elinde kurban edilmeyen ilk insanım. Onlara ihtiyaç duymadığımı dile getiren ilk kişiyim. Benimle alışveriş düzeyinde ilişki kurmayı öğrenecekleri güne kadar, değere karşı değer ödemeyi öğrenecekleri güne kadar, bensiz yaşamak zorundalar, ben de onlarsız yaşarım. İhtiyaç kiminmiş, yetenek kiminmiş, öğrenmelerini sağlarım. Eğer standart olan, insanın sağ kalmasıysa, o sağ kalışa giden yolun hangisi olduğunu anlamalarını sağlarım.
“Tarih boyunca hep sessiz çekimserlikle yapılan şeyi, ben Planlayarak yaptım. Greve giden akıllı adamlar her zaman olmuştu. Bunu ya itirazlarını ya da çaresizliklerini göstermek için yapmışlardı. Ama bu eylemlerinin anlamını hiçbir zaman bilememişlerdi. Sosyal yaşamdan çekilip düşüncelerine gömülen, ama düşüncelerini kimseyle paylaşmayan adam, yıllarını bir köşede beden işleri yaparak geçirirken, aklındaki ateşi saklayan, onu hiçbir zaman biçimlendirmeyen, ifade etmeyen, gerçekleştirmeyen, onu nefret ettiği dünyaya sunmayı reddeden adam, tiksinerek vazgeçen, başlamadan pes eden, teslim olmaktansa vazgeçen, kapasitesinin pek azıyla iş gören, bulamadığı idealin özlemiyle kavrulan adam ... hep grevdeydi. Mantıksızlığa karşı, sizin dünyanıza, sizin değerlerinize karşı grevdeydi hepsi. Ama kendi değerlerini bilmiyorlardı, o yüzden öğrenme girişimine de kalkışmadılar. Umutsuz güceniklikleri içinde, haklılıklarının hak olduğunu bilmeksizin, gerçekliğin gücünü, akıllarının özendiricilerini size teslim ettiler, isyanlarının hedefini anlamamış âsîler olarak, aşklarını tanıyamamış âşıklar olarak, boş yere silinip gittiler.
Sizin Karanlık Çağ diye bildiğini o kötü dönemler aslında greve giden zekânın çağıydı. Yetenekli insanlar yeraltına girmiş, gizli gizli çalışmış, sonra da akıllarının ürünleriyle birlikte ölüp gitmişlerdi. İnsanoğlunun sağ kalmasını ancak kendini feda eden en cesur birkaç kişi sağlamıştı. Mistiklerin yönetiminde geçen her çağ, duraklama çağıdır, ihtiyaçlar çağıdır, insanların çoğu varoluşa karşı grevdedir, kendilerini sağ tutabilecek değerlerin altında bir ücrete çalışmışlardır, yöneticilere yağmalayabilecekleri şeyler olarak ancak çer çöp bırakmışlardır. Düşünmeyi reddetmiş, girişimde bulunmayı, üretmeyi reddetmişlerdir, çünkü kârlarının son tahsildarı olan, doğruya yanlışa karar verecek olan otoritenin, mantıktan üstün, eli sopalı bir İlâhî güç olarak onay almış yaldızlı bir dejenereden başka bir şey olmadığını görmüşlerdir. İnsanlık tarihinin yolu, ikide bir akıl boşluklarıyla gölgelenen, inancın ve kaba gücün aşındırdığı çorak mesafelerden oluşmakta, yalnızca arada sırada kısa süreli güneş ışınları parıldamaktadır. O kısa süre içinde, akıl sahibi insanların açığa çıkan enerjisi sizi şaşırtan harikalar yaratmakta, hayranlığınızı uyandırmakta, ama sonra hemen yeniden sönüp karanlıklara gömülmektedir.
“Ama bu sefer sönme olmayacaktır. Mistiklerin oyunu artık bitmiştir. Kendi gerçek dışı dünyanızın içinde, kendi gerçek dışı koşullarınız tarafından yok edilip gideceksiniz. Biz, akıl sahibi insanlar, sağ kalacağız.
“Daha önce sizi hiç terk etmemiş türden kurbanları greve çağırdım. Sahip olmadıkları silahı ellerine verdim ... o silah, kendi mânevi değerleridir. Onlara dünyanın bizim olduğunu, YAŞAMA AHLÂKI diye nitelendirilmesi gereken düzenimiz nedeniyle onu ne zaman istersek devralabileceğimizi öğrettim.
Onlar, insanlığın kısacık yaz mevsimi sırasında tüm harikaları üretmiş olanlar, sanayiciler, maddeyi fethedenler, aslında kendi haklarının niteliğini keşfetmiş değillerdi. Gücün kendi ellerinde olduğunu biliyorlardı. Ben onlara, şerefin de ellerinde olduğunu öğrettim.
“Sizler, bizi doğaüstü vizyon gördüğünü iddia eden her mistikten aşağıda sayanlar ... yağmalanmış bozuk paraları akbabalar gibi kapışırken, servet yaratanlardan çok falcılara değer verenler ... işadamlarını ayıplarken her sahtekâr sanatçı özentisini alkışlayanlar ... sizin standartlarınızın kökü, ilkel bataklıklardan, ölüm kültünden gelen o mistik miazmadır (havaya yayılan ufak zararlı maddecikler veya mikroplar) ... işadamını, sizi sağ tutuyor diye ahlâk dışı saymaktadır.
Bedenin kaba isteklerinin üzerine yükselmek istediğinizi söylüyorsunuz, yalnızca fiziksel ihtiyaçlara cevap vermek istemiyoruz, diyorsunuz ... fiziksel ihtiyaçların kıskacına sıkışmış olan kimdir?
Şafaktan guruba kadar bir tas pirinç uğruna kara sabanı süren Hindu mu, yoksa traktörüne binip çalışan Amerikalı mı?
Fiziksel gerçeği fethetmiş olan kimdir?
Çivili yatakta mı, yoksa yaylı şiltede yatan mı?
İnsan ruhunun maddeye galebe çaldığının gerçek anıtı hangisidir?
Ganj nehri kıyılarının mikrop yuvası kulübeleri mi, yoksa New York’un Atlas Okyanusu kıyısındaki kent siluetleri mi?
“Bu soruların cevaplarını öğrenmediğiniz sürece, insanın başarıları karşısında saygı duruşuna geçmeyi öğrenmediğiniz sürece, çok sevdiğimiz ve lânetlemenize izin vermeyeceğimiz bu dünyada fazla uzun süre kalamazsınız. Sinsi yollara yönelip ömrünüzün geri kalanını sürdüremezsiniz. Ben tarihin doğal akış süresini kısalttım, başkalarının sırtına yüklemek niyetinde olduğunuz bedelin keşfedilmesini sağladım. Artık, ölüme tapanlara hak etmedikleri şeyleri sağlayacak olan, sizin son sağ kalma gücünüz olacak, o yolda da tükenecektir. Hain bir gerçeğin sizi yendiğini söyleyerek kendinizi avutmaya kalkmayın ... sizi yenen, kendi kaçınmalarınızda Soylu bir ideal uğruna ölüyormuş numarası yapmaya da kalkmayın ... siz, insandan nefret edenlere yem olup gidiyorsunuz.
“Ama hala gururundan geriye bir şeyler kalmış olanlara, hayatı sevenlere, bir seçim yapma fırsat daha tanıyorum. Hiçbir zaman inanmadığınız ve uygulamadığınız bir ahlâk düzeni uğruna yok olmayı isteyip istemediğinize karar verin. Kendinizi yok etmenin eşiğinde bir an durun, kendi değerlerinizi, kendi hayatınızı bir inceleyin. Servetinizin envanterini çıkarmayı bilen insanlar olarak, bir de aklınızın envanterini çıkarın.
“Bu ahlâka uymak istemediğinizi, kendinizi yok etmek gibi bir arzunuz olmadığını, bu ahlâk düzeninden ürktüğünüzü ve nefret ettiğinizi, çocukluğunuzdan beri suçluluk dolu bir sır olarak saklıyordunuz, başkalarının ‘biz hissediyoruz’ dedikleri o ahlâkî içgüdülerin sizde hiç bulunmadığını kendinize bile itiraf etmekten çekiniyordunuz. Fedakâr sevgiyi, başkalarına hizmet aşkını ne kadar az hissediyorsanız o kadar yüksek sesle haykırıyor, benliğinizi görmesinler diye, onu vücudunuzun dolabında kilitli bir iskelet olarak keşfedilmesinden korkarak sesinizi giderek yükseltiyordunuz. Aldattığınız, o sizi aldatan kişiler de dinliyor, yüksek sesle onaylıyor, kendi içlerinde de aynı sırrın var olduğunu sizden saklamaya çalışıyorlardı. Varoluş sizin aranızda dev bir roldü. Birbirinize yaptığınız bir gösteriydi. Her biriniz tek suçlu manyağın kendisi olduğunu sanıyor, ancak başkalarının bilebildiği ahlâkî otoriteyi tanımış gibi yapıyor, var olmayan gerçekliği kabullenmiş rolü oynuyor, hiç kimse bu fasit daireyi kırma cesaretini gösteremiyordu.
“Uygulanamaz nitelikteki inancınızla ne türlü şerefsiz bir uzlaşmaya girmiş olursanız olun, hala sürdürmeyi başardığınız ne türlü bir sefil denge, yarı-sinisizm, yarı-bâtıl inanç var olursa olsun, kökte yatan ölümcül paradoks hala yerli yerinde duruyor, ve size, ahlâkî olanla pratik olanın birbirinin tersi olduğunu anlatıyor. Çocukluğunuzdan beri, hiçbir zaman tam olarak ne olduğunu anlamaya cesaret edemediğiniz bir seçimden korkup kaçıyorsunuz: Eğer pratik olan, yani var olmak için uygulamanız gereken, iyi sonuç veren, başarılı olan, amacınıza ulaşmanızı sağlayan, size yiyecek sağlayan, sevinç getiren, sizi kârlı çıkaran her şey kötüyse ... ve iyi olanlar, ahlâkî olanlar da yalnızca pratik olmayanlar, başarısız olanlar, yıkanlar, çaresizlik getirenler, size zarar verenler, kayıp ve acı verenlerse ... o zaman seçiminiz, ya ahlâklı olmak ... ya da yaşamak manasına gelecektir.
Sin: Nanna Sümer mitolojisindeki ay-tanrıdır. Kaderin tanrısı olarak da anılan Nanna, Enlil ve Ninlil'in oğludur. Nanna Sümerce “aydınlatıcı” mânâsına gelir. Kutsal şehri Ur'dur. Babil ve Asur'da ise bu tanrıya Sin denmiş, ve ona Harran'da da tapılmıştır. Kanatlı bir boğayı süren Sin'in lapis lazuliden bir bıyığı vardı.
“O canavarca doktrinin tek sonucu, ahlâkı hayattan silmek olmuştur. Siz, ahlâk kurallarının yaşamakla hiçbir ilgisi olmadığına inanarak büyüdünüz. Ahlâkın hayat üzerindeki tek etkisinin belki bir engel, bir tehdit oluşturmak olduğunu sandınız. İnsanın varoluşunun ahlâk dışı bir jungle (çok sık ağaçlı ve yüksek otlu vahşi orman) ortamından gerçekleştiğine, orada her şeye izin verildiğine, her şeyin sonuç verdiğine inandınız. Donmuş zihinlere inen o çarpıtıcı sis içinde, inancınızın lânetlediği kötülüklerin aslında yaşayabilmek için gerekli olan değerler olduğunu gözden kaçırdınız. Varoluşun pratik çarelerini siz kötülüklerin ta kendisi sandınız. Uygulanamayacak ‘iyiliğin’ kendini feda etmek olacağını unutup, özsaygının uygulanmaz olduğunu kabullendiniz; üretimin ‘kötülük’ olduğuna inanıp, soygunu pratik saydınız.
“Haritalanmamış bir ahlâksızlık çölünde, her esen rüzgâra göre sallanan çaresiz bir dal gibisiniz, ne tam kötü olmaya razısınız, ne de yaşamayı seçebiliyorsunuz. Kendinize karşı dürüst olduğunuz anlarda, kendinizi enayi yerine konmuş gibi hissediyor, bir güceniklik duyuyorsunuz. Hile yaptığınızda, korkuyor, utanıyorsunuz. Mutlu olduğunuz zamanlarda neşenizi bozan bir suçluluk duygusu var. Acı çekerken, acının en doğal durum olduğunu sanmak, ıstırabınızı daha da çok arttırıyor. Hayranlık duyduğunuz adamlara acıyor, onların başarısızlığa mahkûm olduğuna inanıyorsunuz. Nefret ettiğiniz adamlara imreniyor, onları varoluşun ustaları olarak görüyorsunuz. Bir sahtekârla karşılaşınca, kendinizi silahlarınız elinizden alınmış gibi hissediyor, kötülüğün nasılsa kazanacağına inanıyorsunuz, çünkü ahlâk nasılsa güçsüz, nasılsa pratik değil.
“Sizin gözünüzde ahlâkî davranış, görev, sıkıntı, ceza ve acıdan oluşmuş bir korkuluk ... geçmişinizin ilk öğretmeniyle bugünün ilk vergi tahsildarı arasında bir melez ... çorak arazide kendi başına duran, sopasını sallayıp sizin zevklerinizi kovalamaya, kaçırmaya çalışan bir korkuluk... üstelik zevk de sizin gözünüzde sıvılar içinde boğulmuş bir beyin, akılsız bir yosma, parasını at yarışına yatıran ahmak bir yaratık demek, çünkü zevk hiçbir zaman ahlâkî olamayacağına göre, ancak bunlardan oluşabilir.
Gerçek inancınızı tanımlarsanız, orada üçlü bir lânetleme bulursunuz ... KENDİNİZE, HAYATINIZA, DEĞERLERİNİZE DÖNÜK BİR LÂNETLEME. Sonunda vardığınız iğrenç sonuç, ahlâkın kaçamayacağınız bir kötülük olduğundan başka bir şey olamaz.
“Neden gurursuz yaşadığınızı, ateşsiz sevdiğinizi, direnmeden öldüğünüzü merak mı ediyorsunuz? Neden her baktığınız yerde cevapsız kalmaya mahkûm sorularla karşılaştığınızı, hayatınızın niçin imkânsız çelişkilerle dolduğunu, neden ‘YA BEDEN YA RUH’ gibi, ‘YA AKIL YA KALP’ gibi, ‘YA GÜVEN YA ÖZGÜRLÜK’ gibi, ‘YA KÂR YA KAMU YARARI’ gibi yapay seçimlerden kaçınmak için tüm ömrünüzü mantıksız kararsızlıklarla geçirdiğinizi bilmek mi istiyorsunuz?
Cevap yok diye çığlıklar mı atıyorsunuz? O cevapları hangi yollarla bulmayı umuyordunuz ki? Algılama âletinizi, aklınızı reddetmişsiniz, ondan sonra da evrenin bir esrarengizlik yumağı olduğundan yakınıyorsunuz. Elinizdeki anahtarı fırlatıp atıyor, sonra tüm kapılar yüzüme kilitlendi diye ağlıyorsunuz. Mantıksızı izleyerek yola koyuluyor, sonra varoluş anlamlı değil diyorsunuz.
“İki saatten beri beni dinlerken çakıldığınız o kararsızlık alanı, bir cümleye sığdırılmış korkaklık formülüdür: Ama biz aşırılıklara kaçmak zorunda değiliz!’ Hep kaçınmaya çalıştığınız aşırılık, gerçekliğin nihaî sonuç olduğunun bilincidir, A’nın A olduğudur, doğrunun doğru olduğudur. Uygulanması imkânsız olan, kusurluluğu ve ölümü talep eden bir ahlâk kodu, size tüm fikirleri sisler içinde boğmayı öğretmiş, hiçbir kesin yargıya varmaya izin vermemeyi, her kavramı yaklaşık saymayı, her davranış kuralını esnek bulmayı, hiçbir ilkeye bağlanmamayı, her değerden taviz vermeyi, her yolun tam ortasından gitmeyi öğretmiş. Doğaüstü absolüleri kabul etme imkânınızı elinizden almakla, doğadaki absolüyü de reddetmeye zorlamış sizi. Ahlâkî kararlan imkânsız kılmakla, rasyonel yargılama yeteneğinizi yok etmiş, ilk taşı atmanızı yasaklayan o ahlâk kodu, taşların niteliğini kabullenmenizi de, ne zaman kendinizin taşlanmakta olduğunuzu anlamanızı da yasaklamış size.
“Yargılamayı reddeden adam, aynı fikirdeyim diyemeyen, ama farklı fikirdeyim de diyemeyen adam, absolü diye bir şey yoktur deyip kendini sorumluluklardan kurtardığını sanan adam, bugün dünyada dökülmekte olan tüm kanların gerçek sorumlusudur. Gerçeklik bir absolüdür, varoluş bir absolüdür, bir toz zerresi de absolüdür ... aynı şekilde, insan hayatı da absolüdür. Yaşayacak veya ölecek olmanız da absolüdür. Bir dilim ekmeğiniz olup olmayacağı da absolüdür. O ekmeği kendiniz mi yiyeceksiniz, yoksa bir yağmacının midesine girişini mi seyredeceksiniz, o da absolüdür.
HER KONUNUN İKİ YÖNÜ VARDIR: bir yönü doğru, öteki yanlıştır, ama ortası her zaman kötüdür. Yanlışa giden adam bile doğruya birazcık saygı besler, en azından seçim yapmanın sorumluluğunu kabullenmiş sayılır. Ama ortadaki adam doğruyu görmezden gelir, bu yolla, karşısında bir değerler seçiminin var olmadığı numarasına sığınır. Her savaşı sonuna kadar dışardan seyretmeye hazırdır, masumların kanının dökülmesine, suçlulara doğru karnı üzerinde sürünerek yanaşmaya razıdır, o suçluların mahkemesinde soyanın da, soyulanın da kodese gönderildiğine aldırmaz, orada anlaşmazlıkları çözmek için düşünenle budaladan yarı yolda buluşmalarının istenmesinden rahatsız olmaz. Eğer yiyecekle zehir arasında bir uzlaşma varsa, bu ne tür uzlaşma olursa olsun, sonunda kazanan ancak ölüm olacaktır. İyi ile kötü arasındaki uzlaşmadan da ancak kötü yararlı çıkar. İyinin kanını kötüyü beslemek için aktarıp tüketen o kan nakli işleminde de uzlaştırıcı, nakilde kullanılan elastik tüptür.
“Yarı rasyonel, yarı korkak olan sizler, gerçeklikle bir oyun oynuyordunuz, ama kandırdığınız kurbanlar da kendinizdiniz. İnsanlar kendi değerlerini ‘vasat’a indirgediğinde, bu sefer kötülük eline bir absolü güç geçirir, iyiler ödünsüz bir amaca sadakati elden bırakınca, onu yerden sahtekârlar alır ... bunun sonucunda ortaya, büzülen, pazarlık eden, ihanet eğilimli bir iyiyle, kendini haklı gören ve hiç ödün vermeyen bir kötü çıkar.
BEDEN MİSTİKLERİ size cehaletin biliyor gibi yapmak demek olduğunu söylediklerinde nasıl teslim olmuşsanız, şimdi de ahlâksızlığın ahlâkî yargılama olduğunu haykırdıkları zaman yine teslim olursunuz. Kendinizin haklı olduğunuzdan emin olmanın bencillik olduğunu söylediklerinde, onlara hemen, hiçbir şeyden emin olmadığınızı söylersiniz. İnançlarınıza bağlı kalmanın ahlâksızlık olduğunu öne sürdüklerinde, hiçbir inancınız olmadığı konusunda onlara güvence verirsiniz. Avrupa’nın halk devletlerinden gelen kabadayılar, sizin yaşama arzunuzla onların sizi öldürme arzusunu bir görüş ayrılığı olarak değerlendirmiyorsunuz diye sizi hoşgörüsüzlükle suçladıklarında, hemen büzülüyor, hiçbir dehşet karşısında hoşgörüsüz olmadığınızı iddia ediyorsunuz. Asya’nın mikroplu mağaralarında yaşayan yalınayak bir serseri size, ‘Ne hakla zengin olabiliyorsun!’ diye haykırdığında, ondan özür diliyor, sabırlı olması için ona yalvarıyor, her şeyi çabucak bağışlayacağınız konusunda ona güvence veriyorsunuz.
“Var olmaya hakkınız olmadığını kabullendiğiniz anda işlediğiniz ihanetin kör çıkmazına artık varmış bulunuyorsunuz. Bunun ‘bir uzlaşma’ olduğuna inandığınız anda, kendiniz için yaşamanın kötü olduğunu, çocuklarınızın hatırı için yaşamanın ahlâklı olduğunu kabullenmişsiniz demektir. Ardından, çocuklarınız için yaşamanın bencillik, toplum için yaşamanın ahlâklı davranış olduğunu kabullenirsiniz. Ondan sonra, toplumunuz için yaşamanın da bencillik olduğunu, ancak ülkeniz için yaşamanın ahlâklı olduğunu kabullenmeye gelir sıra. Bugün de, dünyanın en büyük ülkesi olan bu ülkeyi, dünyanın her yanından gelen her densizin kemirmesine göz yumuyor, ülkeniz için yaşamanın bencillik olduğunu, tüm yerküre için yaşamak gerektiğini söylüyorsunuz. Yaşamaya hakkı olmayan adamın değerlere sahip olmaya da hakkı olamaz, zaten onları elinde de tutamaz.
“Çeşitli ihanetlerle dolu yolunuzun sonunda, silahlarınız, güveniniz, şerefiniz elinizden alınmış durumda, son ihanetinizi işler, entellektüel iflas dilekçenizi imzalarsınız; bu arada bedenin mistikleri kendilerini mantığın ve bilimin şampiyonu ilan ederler, siz hemen onaylarsınız, en başta gelen ilkenizin inanç olduğunuzu söylersiniz, mantığın düşman taraf olduğunu, ama sizin inançtan yana olduğunu belirtirsiniz. Çocuklarınızın çarpılmış, şaşkın zihinlerinde varlık mücadelesi sürdüren rasyonel dürüstlük kalıntılarına karşılık, bu ülkede yaratılmış fikirleri destekleyecek hiçbir rasyonel görüşünüz olmadığını, özgürlüğün, mülkiyetin, adaletin, hakların varlığının hiçbir rasyonel temele dayanamayacağını, bunların mistik içgörüye dayandığını, ancak inançla kabul edilebileceğini söylersiniz, mantık alanında düşmanın haklı olduğunu, ama aslında inancın mantıktan üstün olduğunu savunursunuz. Çocuklarınıza yağmalamanın, işkence yapmanın, köleleştirmenin, kamulaştırmanın, öldürmenin rasyonel olduğunu, karşılarına çıkan mantık kışkırtmalarına karşı koymaları, irrasyonellik disiplinine bağlı kalmaları gerektiğini söylersiniz; gökdelenlerin, fabrikaların, radyoların, uçakların inanç ürünü olduklarını, mistik sezgilerden doğduklarını, buna karşılık açlıkların, toplama kamplarının, idam mangalarının da hep mantıksal varoluş biçiminin ürünü olduğunu ileri sürersiniz ... sanayi devriminin aslında inançlı insanların, Ortaçağ diye bilinen mantık çağına karşı ayaklanması olduğunu savunursunuz. Bir yandan da aynı solukta ve aynı çocuğa, Halk Devletlerini yöneten yağmacıların maddesel üretim konusunda bu ülkeyi geride bırakacaklarını, çünkü onların bilimi temsil ettiğini, ama fiziksel zenginlik peşinde koşmanın kötü olduğunu, insanların maddesel zenginlikten vazgeçmesi gerektiğini söylersiniz ... yağmacıların ideallerinin soylu olduğunu, ama onların bunu ciddi uygulamadıklarını, oysa sizin ciddi olduğunuzu, amacınızın yağmacılara karşı mücadele vererek yine onların amaçlarını yerine getirmek olduğunu, onların bunu yapamayacağını ama sizin yapabileceğinizi söylersiniz. Onlarla mücadele etme yolunun onlardan önce davranıp neyiniz varsa bağışlamak olduğunu anlatırsınız. Ondan sonra, çocuklarınızın neden halk kabadayılarına katıldığına, neden yarı deli serseriler haline geldiklerine şaşar, yağmacıların fetihlerinin neden kapınıza giderek yaklaştığını anlayamazsınız ... hepsini insanların aptallığına yorar, kitlelerin mantığa açık olmadığını söylersiniz.
“Apaçık gözüken şeyi, yağmacıların akla karşı sürdürdüğü savaşı görmezden gelir, onların en kanlı cezaları hep düşünme suçuna verdikleri gerçeğini inkâr edersiniz. Beden mistiklerinin pek çoğunun aslında işe ruh mistikleri olarak başladığını, habire bir yandan öbür yana geçip durduklarını, materyalist ve maneviyatçı diye ayırdıklarınızın aslında aynı bölünmüş insanın iki yarısı olduğunu, hep birleşme olanağı aradığını, ama bunu da, ya bedenin, ya da ruhun yok edilmesinde aradığını görmezden gelirsiniz. Sizin üniversitelerinizden fırlayıp Avrupa’daki köle yuvalarına koşmakta, oradan Hindistan’ın mistik çamuruna atılmakta, gerçeklikten ve akıldan kaçıp nereye olsa sığınmaya hazır olduklarını fark etmezsiniz.
“Hepsini görmezden gelip kendi ‘inanç’ riyakârlığınıza sarılırsınız ki yağmacıların sizi o ahlâk kodunuz sayesinde kıskaca almış olduğunu görmeyebilesiniz. Yarı itaat edip yarı kaçındığınız o ahlâk düzeninin son ve sürekli uygulayıcısı yağmacılardır, onlar da onu uygulanabileceği tek şekilde uygulamakta, dünyayı bir kurban fırınına çevirerek uygulamaktadırlar. Ahlâk düzeniniz onlara tek çıkar yolla muhalefet etmenizi yasaklamaktadır, o yol, kurbanlık hayvan olmayı reddetmek, var olma hakkınıza gururla sahip çıkmaktır. Onlarla sonuna kadar mücadele etmek için yapılması gereken, kabullendiğiniz bu ahlâk kodunu reddetmektir.
“Bunları görmezden gelirsiniz, çünkü özsaygınız o mistik ‘BENCİL OLMAMA’ kavramına bağlıdır. Böyle bir şeye hiç sahip olmadığınız ve onu hiç uygulamadığınız halde, upuzun yıllar boyunca hep öyle bir şeye sahipmişsiniz gibi gözükmeye çalıştığınız için, ondan vazgeçme fikri içinizi korkuyla doldurur. Hiçbir değer özsaygıdan daha üstün değildir, ama siz yatırımınızı kalp bonolara yapmışsınızdır ve şimdi de ahlâk düsturunuz sizi tuzağa sıkıştırmıştır, özsaygınızı koruyabilmek için kendinizi yok etme inancı safında savaşmanız gerekmektedir. Burada şaka yapılan kişi sizindir. Açıklayamadığınız ve tanımlayamadığınız o özsaygı ihtiyacı aslında benim ahlâk yasamın parçasıdır, sizin değil. O benim yasamın objektif değeridir, sizin ruhunuzun içindedir; ama benim kanıtımdır.
“İnsanoğlu tanımlamayı öğrenmediği, ama ilk varoluş bilincinden, yani seçim yapması gerektiğini keşfettiği ilk andan itibaren elde ettiği bir duyguyla, özsaygıya olan o çaresiz ihtiyacının bir ölüm kalım meselesi olduğunu bilmektedir. Bilinçli bir varlık olarak, hayatını sürdürebilmek için kendi değerini bilmek zorunda olduğunun farkındadır. Doğruyu yapmak zorunda olduğunu bilir; yanlışı seçmek, hayatî tehlikeyle karşı karşıya kalması anlamına gelir. Yanlış kişi olmak, kötü olmak, varoluşa uygun olmamak demektir.
“İnsan hayatının her eylemi iradeyle seçilmek zorundadır. Yiyeceğini elde etmesi ve yemesi bile, koruduğu kişiliğinin korunmaya lâyık olduğunu gösterir.
Bulmaya çalıştığı her zevk, onu arayan kişinin zevk almaya lâyık olduğunun göstergesidir. Özsaygı konusunda hiçbir seçme şansı yoktur, tek seçeneği onu ayarlamakta kullanacağı standartla ilgilidir. Hayatını koruyan o ayarı, kendini yok edişin hizmetine doğru çevirdiği anda, ölümcül bir hata yapmış demektir, çünkü varoluşa ters bir standardı seçmiştir ve kendi özsaygısını gerçekliğe karşı bir durumda konumlandırmıştır.
“Sebepsiz yere kendinden kuşku duyma, hattâ kendini aşağı görme ya da gizliden gizliye kendini değersiz bulma duyguları, aslında insanın varoluşa ulaşamama konusundaki gizli korkularını temsil etmektedir. Ama korkusu ne kadar büyürse, kendisini boğmakta olan o canavarca doktrine de o kadar sıkı sarılır. Kendini geri dönülmez biçimde kötü görme noktasına varan hiç kimse sağ kalamaz. Sağ kalsa bile, bir an sonra deliliğin ve intiharın pençesine düşer. Bundan kurtulmak için ... eğer yanlış bir Standard seçmişse ... numara yapmak, görmezden gelmek yolunu seçecektir. Sonunda ÖZSAYGISIna hile yapacak, onun yokluğunu keşfetmektense, var olduğu hayaline sarılmayı seçecektir. Bir konuyla yüzleşmekten korkmak, en kötü ihtimalin doğru olduğuna inanmaktır.
“Ruhunuzu kalıcı bir suçluluk duygusuyla dolduran şey, sizin işlediğiniz herhangi bir suç değildir. Başarısızlıklarınız, hatâlarınız ya da kusurlarınız değildir. Onlardan kaçmak için kullandığınız görmezden gelmedir. Asıl sebep herhangi bir ‘İlk Günah’ ya da siz doğmadan önce var olan bilinmez bir eksiklik değildir. Aklınızı askıya alma, düşünmeyi reddetme seçiminizin bilincine varmaktır. Korku ve suçluluk sizin kronik duygularınızdır, ikisi de gerçektir ve ikisini de hak etmişsinizdir, ama bunlar, sizin asıl nedeni saklamak için icat ettiğiniz o yüzeysel nedenlerden kaynaklanmaz; bencilliğin, zaafın ya da cahilliğin sonucu değillerdir. Varoluşunuza yönelik gerçek ve temel bir tehditten kaynaklanmaktadır: sağ kalma silahınızı terk ettiğiniz için korku ... ve bunu kendi iradenizle yaptığınızı bilmekten gelen suçluluk.
İHANET ETTİĞİNİZ BENLİK, SİZİN AKLINIZDIR. ÖZSAYGI, İNSANIN KENDİ DÜŞÜNME GÜCÜNE GÜVENMESİDİR. Aradığınız ego, ifade edemediğiniz ve tanımlayamadığınız o esas ‘siz’, duygularınız ya da anlamsız rüyalarınız değil, akıl gücünüzdür, yargılayan yüksek mahkemenizdir ... ve siz onu görevden almış, kendinizi ‘duygu’ dediğiniz serseri esintilerin insafına terk etmişsinizdir. Sonunda kendi oluşturduğunuz bir gecenin içinde kendinizi zorla sürükler, bir ara görüp sonra kaybettiğiniz isimsiz bir ateşin solmakta olan vizyonunu aramak için umutsuz bir yolculuğa koyulursunuz.
“İnsanoğlunun mitolojilerinde, insanın bir zamanlar sahip olup sonradan kaybettiği bir cennetin ne kadar ısrarla anlatıldığına bakın. ATLANTİS KENTİ, CENNET BAHÇESİ YA DA MÜKEMMELLİĞİN BİR KRALLIĞI. Bunlar hep geride kalmıştır. Bu efsanelerin kökü, bir ırkın geçmişinde değil, her bir insanın geçmişindedir. Çocukluğunuzun ilk yıllarında, boyun eğmesini, mantıksızlığın korkusuna teslim olmasını, aklınızın değerinden kuşku duymasını öğrenmeden önce, ışıl ışıl bir varoluşu tanımış olduğunuzu, apaçık bir evrene dönük rasyonel bir bilincin bağımsızlığına sahip olduğunuzu, bir anı kadar somut olmasa bile, umutsuz özlemin dağınık acısı biçiminde, hala bilmektesiniz. İşte kaybettiğiniz, aradığınız cennet odur ... ve ona kavuşmak istediğiniz anda da sizindir.
“Bazılarınız John Galt’ın kim olduğunu hiçbir zaman bilemeyecek. Ama aranızdan, bir anlık bir varoluş sevgisini, onu sevmenin gururunu tatmış olanlar, şu dünyaya bakıp da bakışınızla onu onaylamış olanlar, insan olmanın ne demek olduğunu tatmışlardır. Ve ben ... ben o âna ihanet edilmemesi gerektiğini bilen insanım. Onu neyin mümkün kıldığını bilen, kimin neyi seçerek, uygulayarak, sürekli uygulayarak o âna ulaştığını bilen insanım.
“Seçim sizindir. O seçim ... kendinizi en yüksek potansiyelinize adama seçimi ... ömrünüzde uyguladığınız en soylu eylemin, iki kere ikinin dört ettiğini aklınızla kavramak olduğunu kabul etmektir.
“Kim olursanız olun ... şu anda benim sözlerimle başbaşa olan, o sözleri anlamak için kendi dürüstlüğünüzden başka bir yardımcıya sahip olmayan siz ... insan olma seçeneği hala açık bekliyor, ama bedeli sıfırdan başlamak, gerçeğin karşısında çırılçıplak durmak ve çok pahalıya patlamış bir tarihsel hatâdan geri dönerek, ‘Varım, o halde düşüneceğim,’ demektir.
“Hayatınızın aklınıza bağımlı olduğu gerçeğini kabullenin. Tüm mücadelenizin, kuşkularınızın, sahteliklerinizin, kaçınmalarınızın, iradeli bilincin sorumluluğundan kurtulmak için gösterilmiş çaresiz çabalar olduğunu itiraf edin ... otomatik bilme, içgüdüsel eylem, sezgisel emin olma çabaları ... siz buna meleklerin yaşamına özlem demiş olabilirsiniz, ama aslında aradığınız şey hayvanların hayatı olmuştur. Ahlâkî idealiniz olarak insan olmayı kabullenin.
“ÇOK AZ ŞEY BİLİYORUM, O YÜZDENDE AKLIMA GÜVENMEYE KORKUYORUM” demeyin. Mistiklere teslim olup azıcık bildiğinizden de vazgeçmek daha mı güvenli?
Kendi bilginizin sınırları içinde yaşayın ve o sınırları hayatınızın sınırlarına kadar genişletmeye çalışın. Aklınızı otoritenin etkilerinden temizleyin. Her şeyi bilir durumda olmadığınızı kabullenin, ama zombi rolüne sıvanmanın size her şeyi bilme olanağı getirmeyeceğini görün. Evet, aklınız hatâ yapabilir, ama akılsız kalmak sizi hatasız yapmaz. Kendi kendinize yapacağınız bir yanlış, inanç nedeniyle kabul etmiş olduğunuz on doğrudan daha güvenlidir, çünkü kendi yanlışınızı düzeltme gücünüz vardır, oysa inançla kabul edilen bir şey, sizin doğruyu yanlıştan ayırma kapasitenizi öldürmüş olur. Her şeyi bilen bir otomaton olma rüyanızdan vazgeçip, insanın her bilgiyi kendi iradesi ve çabasıyla edindiği gerçeğini kabul edin, insanın bu evrendeki farklı yanının bu olduğunu, doğasının, ahlâkının, onurunun bu olduğunu anlayan olun.
İnsanın kusurlu olduğunu iddia edip kötülüğe sınırsız lisans çıkaran o vaazı reddedin. Böyle bir iddiada bulunduğunuzda, insanı hangi standarda dayanarak lanetliyorsunuz? Ahlâk alanında, mükemmellikten azının asla yeterli olmayacağını kabul edin. Ama mükemmellik, imkânsızı yapma yolundaki mistik emirlere göre ölçülemez, sizin ahlâkî durumunuz da sizin seçiminize açık olmayan kıstaslara göre değerlendirilemez. İnsanın bir tek temel seçimi vardır: düşünmek ya da düşünmemek ... işte iyiliğinin, değerinin ölçüsü de budur. Ahlâkî mükemmellik, ihlâl edilmemiş rasyonelliktir ... Zekânızın düzeyi değildir, aklınızın tamamını sonuna kadar kullanmaktır. Bilginizin çokluğu değildir, mantığı bir absolü olarak kabul etmektir.
Bilgi yanlışlarıyla ahlâk ihlâlleri arasındaki farkları ayırt etmeyi öğrenin. BİLGİ YANLIŞI, ahlâkî bir kusur değildir, yeter ki onu düzeltmeye istekli olun. İnsanları imkânsızın standardına göre, otomatik olarak her şeyi bilme kıstasına göre ölçmeye kalkan, ancak bir mistik olabilir. Ama ahlâkın ihlâli, bilinçli bir seçimdir, bunu kendiniz, kötü olduğunu bilerek seçmişsinizdir, bilgiden isteyerek kaçınmışsınız, görüşünüzü ve düşüncenizi bilerek askıya almışsınızdır. Bilmediğiniz şey, size karşı bir ahlâkî suçlama değildir. Ama bilmeyi reddettiğiniz şey, ruhunuzda büyümeye başlayan bir ayıptır. Bilgi yanlışları konusunda her ödünü verin; ama hiçbir ahlâk ihlâlini bağışlamayın, asla kabullenmeyin. Bilmek isteyenlerin iyi niyetli olabileceğini hiç unutmayın, ama sizden taleplerde bulunan, sebep aramak zorunda olmadıklarını iddia eden, ‘içlerine doğduğunu’ ileri süren küstahları, inkâr edilmez bir iddia karşısında, ‘o yalnızca mantık’ diyenleri, bununla, ‘o yalnızca gerçek’ demek isteyenleri, birer potansiyel katil olarak görün. GERÇEKLİK ALANININ KARŞISINDA BİR TEK ALAN VARDIR, O DA ÖLÜMÜN ALANIDIR.
“Mutluluğa ulaşmanın, hayatınızın tek ahlâkî amacı olduğu gerçeğini kabul edin. Ahlâkî dürüstlüğünüzün kanıtının mutluluk olduğunu, acı ya da akılsız şımarmalar olmadığını kabullenin, çünkü bu sizin, değerlerinize ulaşma yolundaki sadakatinizin kanıtıdır. Mutluluk sizin çok korktuğunuz bir sorumluluk olmuştur, çünkü benimseyebilecek kadar değerli olmadığınızı sandığınız türden rasyonel disiplin gerektirmektedir. Günlerinizin o kaygılı bayatlığı, mutluluğun yerine kullanılabilecek bir başka ahlâkî ikame bulunamayacağını bilmekten kaçınmanızın anıtıdır. Bir insanın kendi sevincine, neşesine ulaşma savaşından vazgeçmesi kadar iğrenç, korkak bir eylem olamaz ... kendi varoluş hakkını kullanmaktan korkması, bir kuşun, güneşe uzanmaya çalışan bir çiçeğin kendi hayatına gösterdiği sadakatin gerektirdiği cesarete bile sahip olmadığının işaretidir. Sizin sevap savdığınız, adına tevazu dediğiniz o günahın koruyucu paçavralarını üzerinizden atın. KENDİNİZE DEĞER VERMEYİ ÖĞRENİN. Bunun anlamı, kendi mutluluğunuz için mücadele etmektir ... gurur denilen şeyin tüm iyilik ve sevapların toplamı olduğunu öğrendiğiniz zaman, insan gibi yaşamayı öğrenmişsiniz demektir.
ÖZSAYGIya doğru temel adım olarak, sizden yardım talep eden insanı bir yamyam gibi görmeyi öğrenin. Bu talep, hayatınızın onun malı olduğunu iddia etmesidir. Böyle bir iddia çok iğrenç olsa da, daha iğrenci vardır, o da sizin buna razı olmanızdır. Bir başkasına yardım etmenin uygun olduğu durumlar yok mu, diye mi soruyorsunuz? Eğer bunu kendi hakkı sayıyor, ya da sizin ona borçlu olduğunuz bir ahlâki görev olarak görüyorsa, yoktur. Ama eğer siz vardım etmeyi, onun kişiliği ve mücadelesi nedeniyle, kendi bencil zevkinize dayalı bir arzu olarak hissediyorsanız, o zaman vardır.
ACI ÇEKMEK BİR DEĞER DEĞİLDİR, YALNIZCA İNSANIN ACIYA KARŞI VERDİĞİ SAVAŞ BİR DEĞERDİR. Eğer acı çeken birine yardım etmeyi seçerseniz, bu kararı onun iyi yanlarına dayanarak verin; durumunu düzeltmek için verdiği mücadeleye, rasyonel siciline, haksız yere acı çekiyor olmasına dayanarak verin. O zaman eyleminiz yine de alışveriş sayılır, onun iyi yanları da o yardıma karşılık bir ödemedir. Ama iyi nitelikleri olmayan birine yardım etmek, ona sırf ihtiyacı var diye, bunu bir hak olarak gördüğü için yardım etmek, kendi değerlerinizin üzerine sıfırın koyduğu ipoteği kabul etmektir.
İyi niteliklere sahip olmayan adam, varoluştan nefret eden, ölüm alanında hareket eden biridir, ona yardım etmek de onun bu kötülüğüne onay vermek, sürdürdüğü yıkım faaliyetini desteklemek demektir. Söz konusu olan, ister sizi etkilemeyecek bir kuruş olsun, ister hak etmediği bir gülümseme olsun, sıfıra verilen saygı, hayata da, hayatı sürdürmeye çalışanların tüm mücadelesine de ihanettir. Sizin dünyanızın sefaleti, o kuruşlarla o gülümsemelerin sonucudur.
“Benim ahlâk anlayışımın, uygulayamayacağınız kadar zor bir şey olduğunu söylemeye kalkışmayın sakın. Böyle bir şeyden, bilinmeyenden korktuğunuz kadar korktuğunuzu ileri sürmeyin. Yaşadığınız hayat dolu anların hepsi, benim düsturumun değerlerine göre yaşanmıştır. Ama siz onu boğdunuz, inkâr ettiniz, ona ihanet ettiniz. Hep sevaplarınızı günahlarınıza feda ettiniz, en değerli insanları en kötüler uğruna harcadınız. Çevrenize bakın bir... topluma neler yapmışsanız, aynı şeyi önce kendi ruhunuza yapmışsınız. Sizin şimdiki dünyanız olan bu sefil enkaz, kendi değerlerinize, dostlarınıza, savunucularınıza, geleceğinize, ülkenize, kendinize karşı işlediğiniz ihanetin fiziksel formudur.
“Şimdi çağırmakta olduğunuz, ama artık cevap vermeyecek olan bizler ... sizin aranızda yaşıyorduk, ama siz bizi tanıyamadınız, bizim ne olduğumuzu düşünmeyi ve görmeyi reddettiniz. Benim icat ettiğim motoru takdir edemediniz ... o motor sizin dünyanızda bir hurda yığınına dönüştü. Kendi ruhunuzun içindeki kahramanı tanıyamadınız ... sokakta yanınızdan geçtiğimde beni de tanıyamadınız. Sonra dünyanızı terk ettiğini hissettiğiniz o ulaşılmaz ruh için ağladığınızda, ona benim adımı verdiniz, ama aslında çağırdığınız şey, ihanet ettiğiniz kendi özsaygınızdı. Biri olmadan ötekini elde edemezsiniz.
“İnsan aklına gerekli takdiri yöneltmeyip insanları kaba kuvvetle yönetmeye kalkıştığınızda ... size boyun eğenlerin zaten teslim edecek bir aklı yoktu; aklı olanlar da, onu teslim etmeyenlerdi. Böyle olunca, üretim dâhisi olan adam, sizin dünyanızda kendini bir sosyete çapkını kılığında sakladı, servetin yok edicisi haline dönüştü, servetini silahlara teslim etmektense onu yok etmeyi seçti. Düşünen, mantık sahibi adam, sizin dünyanızda bir korsan rolüne büründü, değerlerini sizin gücünüze karşı kendi gücüyle savunmayı seçti, ama onları kaba kuvvet yönetimine teslim etmedi. Beni duyuyor musunuz, Francisco d’Anconia ile Ragnar Danneskjöld, ilk dostlarım, savaş arkadaşlarım, birlikte toplum dışına itildiğimiz insanlar ... sizin adınıza, sizin onurunuzu temel alarak konuşuyorum, beni duyuyor musunuz?
“Şu anda benim tamamlamakta olduğum şeyi biz üç kişi olarak başlatmıştık. Bu ülkenin öcünü almaya, hapsedilmiş ruhunu özgürlüğe kavuşturmaya biz üçümüz karar verdik. Dünya ülkelerinin en büyüğü aslında benim ahlâk düsturumun temelleri üzerine kurulmuştu ... insanın o ihlâl edilmez var olma hakkının üstünlüğüne dayalıydı ... ama siz bunu kabullenmekten, buna göre yaşamaktan korktunuz. Tarihte benzeri görülmemiş bir başarıya boş boş baktınız, onun etkilerini yağmaladınız, nedenlerini görmezden geldiniz. İnsanın ahlâkî düsturuna dikilmiş o anıtın, o fabrikanın, o otoyolun, o köprünün karşısında, bu ülkeyi ahlâksızlıkla suçladınız, kaydettiği ilerlemeye açgözlülük etiketini taktınız, hep var olan açlıklar karşısında, Avrupa’nın idolü olan o cüzzamlı, mistik serserinin karşısında, bu ülkenin büyüklüğünden ötürü özürler dilediniz.
Mantığın ürünü olarak kurulmuş olan bu ülke, fedakârlık ahlâkına dayanarak yaşayamazdı. Burayı kuranlar, kendilerini yok etme peşinde insanlar olmadığı gibi, sadaka peşinde koşan insanlar da değildi. Bu ülke, insanın ruhunu bedeninden ayıran o mistik ayrıma dayanarak yaşayamazdı. Bu dünyayı kötü diye lânetleyen mistik bir doktrinle yaşayamazdı ... dünya üzerinde yozlaşmışlıkla başarılı olanlara dayanarak yaşayamazdı. Başlangıçtan beri bu ülke, mistiklerin o eski yönetimine karşı bir tehdit olmuştur. Gençliğinin o pırıl pırıl patlamasıyla, inanmakta zorluk çeken bir dünyaya, insanın hangi büyüklüklere ulaşabileceğini, dünyada hangi mutlulukların mümkün olduğunu göstermiştir. Ya biri olacaktı, ya da öbürü. Ya Amerika, ya da mistikler. Mistikler bunun farkındaydı, siz değildiniz. İhtiyaca tapma mikrobuyla sizi zehirlemelerine izin verdiniz. Koskoca ülke, ruhu cüceye dönüşmüş bir dev haline geldi, asıl yaşayan ruhu yeraltına girdi, orada sessizce çalışarak sizi beslemeye uğraştı ... isimsiz, onursuz, inkâr edilmiş biçimde çabalayan bu ruh, bu kahraman, toplumun sanayicileriydi. Beni duyuyor musun, Hank Rearden, öcünü aldığım kurbanların en büyüğü?
“Bu ülkeyi yeniden imar etmenin yolu açılıncaya kadar, fedakârlık ahlâkının yol açtığı enkaz yolumuzun üzerinden kaldırılıncaya kadar, o da, diğerlerimiz de, geri dönecek değiliz. Bir ülkenin siyasal sistemi, o ülkenin ahlâk düsturuna dayalıdır. Biz Amerika’nın sistemini, kuruluşunda temel olan, ama sizin o mistik ahlâk karşısında bocalarken telaşla elden kaçırdığınız, suçluluk dolu ‘yeraltı’ muamelesine lâyık gördüğünüz ahlâkî düstura dayalı olarak yeniden inşa edeceğiz. O düstur, insanın kendisinin bir amaç olduğunu, başka amaçların aracı olmadığını, bir insanın hayatının, özgürlüğünün, mutluluğunun, onun ihlâl edilmez hakları olduğunu kabul eden düsturdur.
“Hak kavramını unutmuş olan sizler, hakların Tanrı’dan bir armağan olduğu, bu doğaüstü armağanın inançla kabullenilmesi gerektiği iddiasıyla, toplumdan armağan olduğu ve toplum isterse geri alınabileceği iddiası arasındaki kaçamakları yaşıyordunuz. İnsanın haklarının kaynağı ne İlâhî bir yasadır, ne de meclisten çıkma bir yasadır. O haklar kimliğin yasasıdır. A, A’dır, insan da insandır. Haklar, insanın doğası gereği, doğru dürüst var olabilmesi için şart olan koşullardır. Eğer insan dünya yüzünde yaşayacaksa, aklını kullanması, kendi özgür iradesiyle hareket etmesi, kendi değerleri uğruna çalışması ve çalışmasının ürününü kendine saklaması onun haklarıdır. Eğer amacı dünyada yaşamaksa, rasyonel bir insan olarak yaşamaya hakkı vardır, çünkü doğa ona irrasyonel olmayı yasaklamaktadır. İnsanın haklarını inkâr etmeye kalkan herhangi bir grup, çete ya da ulus, yanlışı seçmiştir, yani kötüdür, yani anti-hayat demektir.
“Haklar kavramı ahlâkî bir kavramdır ... ahlâk da bir seçim meselesidir, insanlar kendilerine ahlâk standardı, hukuk standardı olarak insan neslinin devamını seçmek zorunda değildir. Ama bunun tersinin bir yamyam toplumu olduğu gerçeğinden kaçamazlar. Öyle bir toplum ancak bir süre var olabilir, kendi içindeki en iyileri yer, sonra sağlamlar yenip bitince, geriye hastalıklılar kalınca, ya da rasyoneller bitip geriye irrasyoneller kalınca, kanserli bir vücut gibi çöker. Tarihteki toplumlarınızın kaderi böyle olmuştur, ama siz bunların nedenini bilmekten kaçınmışsınızdır. Ben bunu size söylemek için buradayım. Bunun çaresi kimlik kanunudur ve ondan kurtulamazsınız. Bir insan nasıl irrasyonelle yaşayamazsa, iki insan da yaşayamaz, iki bin insan da, iki milyar insan da. İnsan nasıl gerçekliğe meydan okuyarak başarılı olamazsa, bir ulus da olamaz, bir ülke de, bir dünya da. A, A’dır. Gerisi zaman meselesidir, kurbanların cömertliğine göre sağlanmaktadır.
“İnsan nasıl kendi vücudu olmadan yaşayamazsa, haklar da, insanın haklarını gerçeğe dönüştürebilme hakkı olmadan var olamazlar ... bu hak, insanın düşünme, çalışma, çalışmasının ürünlerini kendine saklama hakkıdır. İşte bu, mülkiyet hakkı demektir. Çağdaş beden mistikleri size, ‘MÜLKİYET HAKKI’ kavramına karşı ‘İNSAN HAKLARI’ alternatifini sunarken, sanki biri olmadan diğeri olabilirmiş gibi davranırken, bedene karşı ruh doktrinini hortlatmak için son iğrenç girişimlerini sergiliyorlar. Maddesel mal varlığından yoksun olarak ancak bir hayalet var olabilir, ancak bir köle, kendi çalışmasının ürününü saklama hakkından yoksun olarak çalışabilir. ‘İNSAN HAKLARI’nın mülkiyet hakkından daha üstün olduğuna ilişkin doktrinin tek anlamı, bazı kimseler diğerlerinin mülkü üzerinden para kazanma hakkına sahip demektir; beceriklilerin beceriksizlerden kazanacağı hiçbir şey olmadığına göre de, beceriksizler kendilerinden daha nitelikli kişilere sahip olacak, onları verimli sığır sürüleri gibi güdecek ve kullanacak demektir. Böyle bir şeyi İnsanî ya da hak sayan her kim olursa olsun, o kişi ‘insan’ sıfatına asla lâyık değildir.
Mülkiyet hakkının kaynağı sebep-sonuç kanunudur. Her mülk ve her türlü servet insan aklının ve emeğinin ürünüdür. Nasıl sebepsiz etki olamazsa, kaynağı olmayan servet de olamaz ... ve o kaynak zekâdır. Zekâyı çalışmaya zorlayamazsınız. Düşünme yeteneğine sahip olanlar zorlama altında iş görmez, iş görenler da onları çalıştırmak için kullanılan kırbacın değerinden fazlasını üretmezler. Bir aklın ürününü, ancak o aklın sahibinin koyacağı koşullarla elde edebilirsiniz, alışverişle, irade onayıyla alabilirsiniz. İnsanın mülkiyete yönelik başka her türlü politikası, suçluların politikasıdır, sayıları kaç kişi olursa olsun. Suçlular, oyunu kısa menzilli oynayan, avları tükenince açlıktan ölen insanlardır ... tıpkı sizin bugün ölmekte olduğunuz gibi .. .oysa suç işlemenin, hele de hükümetiniz soygunu yasallaştırırsa, soyguna direnmeyi yasa dışı ilan ederse, pekâlâ ‘pratik’ olabileceğine inanmıştınız.
“Bir hükümete düşen tek uygun görev, insanların haklarını korumaktır, bunun anlamı da, insanları fiziksel şiddetten korumak demektir. Doğru dürüst bir hükümet yalnızca polislik eder, insanların öz-savunması görevini üstlenir ... ve ancak kuvvet kullanmayı başlatanlara karşı kuvvet kullanır.
DEVLETE UYGUN GÖREVLER YALNIZCA ŞUNLARDIR:
sizi suçlulardan koruyacak polislik; yabancı istilacılardan koruyacak ordu;
bir de malınızı korumak, anlaşmaları başkalarının sahtekârlığından korumak, anlaşmazlıkları rasyonel kurallara göre, rasyonel kanunlara göre çözmek için mahkemeler. Ama kimseye kuvvet kullanmamış insanlara karşı kuvvet kullanmayı başlatan bir hükümet, silahsız kurbanlara karşı silah kullanan bir yönetim, ahlâkı yok etmek üzere tasarımlanmış bir cehennem makinesidir.
Böyle bir hükümet, tek ahlâkî amacını tersyüz etmiş olur, koruyucu rolünden çıkıp insanoğlunun en tehlikeli düşmanı rolüne bürünür, polis olmaktan çıkar, kendini koruma hakkı elinden alınmış insanlara şiddet uygulayan suçluların koruyucusu olur. Böyle bir hükümet, ahlâkın yerine başka türlü bir sosyal sistem getirmiştir: komşuna istediğini yapabilirsin, yeter ki senin çeten, onun çetesinden büyük olsun, demek istemektedir.
“Bu tür koşullar altında yaşamaya razı olan, ya kabadayıdır, ya salaktır, ya da gerçekleri görmemeye çalışan biridir ... diğer insanlara kendi hayatı ve kendi aklı konusunda açık çek vermiştir, başkalarının kendisine istediklerini yapma hakkını kabullenen inancı benimsemiştir, çoğunluğun iradesine uyulur, demektedir, fiziksel gücü ve sayı gücünü, adaletin de, gerçekliğin de, doğrunun da yerine koymuştur. Biz, akıldan yana olan insanlar, biz, alışverişçiler, efendi de, köle de olmayan bizler, açık çeklerle iş görmeyiz, böyle şeyleri kimseye vermeyiz. Biz objektif olmayan hiçbir şeyle iş görmeyiz.
Vahşilik çağında insanların objektif gerçek diye bir kavramdan hiç haberi yoktu. Fiziksel doğayı bilinmez şeytanların yönettiğine inanırlardı. Öyle bir dönemde, ne düşünce, ne bilim, ne de üretim mümkündü. İnsanlar ancak doğanın sağlam, önceden kestirilebilir bir absolü olduğunu anladıktan sonra kendi bilgilerine güvenebilmeye başladılar, kendi rotalarını seçtiler, geleceklerini planladılar ve yavaş yavaş mağaradan çıkıp yükselmeye koyuldular. Oysa şimdi sizler, modern sanayiyi, tüm dev karmaşıklığı ve bilimsel presizyonuyla birlikte, yeniden bilinmez şeytanların eline teslim ettiniz, gizlenmiş, çirkin küçük bürokratların önceden kestirilmez kaprislerine peşkeş çektiniz. Bir çiftçi, hasatla ilgili şansının ne kadar olduğunu hesaplayamazsa, bir yaz süren çabalarını bu işe yatırım yapmaya hiç yanaşmaz. Ama siz, onlarca yıllık planlar yapan, doksan dokuz yıllık anlaşmalara giren sanayi devlerinin, hangi bürokratın kafasına ne esip de tüm çabalarını sıfıra indirecek bir adım atacağını bilmeksizin çalışmasını ve üretmesini bekliyorsunuz. Boş gezenlerle, geçici işçiler, planlarını bir günlük yaparlar. Akıl ne kadar nitelikliyse, bu süre o kadar uzar. Vizyonu bir kulübeye kadar uzanabilen adam, belki bataklık üstüne ev kurar, hızlı kârını kapıp ortadan kaybolmayı düşünür. Ama vizyonu gökdelenleri içeren biri öyle yapmaz. Ayrıca çeteler dolusu akılsızların sipere yatmış, türlü yasaları değiştirip ona karşı komplolar kurmakta olduğunu, onu sınırlamayı, başarısızlığa uğratmayı amaçladığını bile bile kalkıp da yeni bir ürün icat etmek için on yıl sürecek araştırmaları başlatmaz, çünkü mücadelesini sürdürür ve başarırsa, hem kazanacağı ödüllere, hem de icadına el koyacaklardır.
“Üstün zekâlı adamlarla rekabet etmekten korkuyoruz diye ağlayan, onların zekâsını kendi ekmek paranıza bir tehdit olarak gören, güçlülerin serbest piyasada zayıflara şans tanımadığından yakınan sizler, dönüp şu andan ilerisine bir bakın.
Çalışmalarınızın maddesel değerini saptayan nedir?
Eğer ıssız adada yaşıyor olsaydınız, o değeri saptayan yalnızca aklınızın üretici çabası olurdu. Beyniniz ne kadar verimsiz düşünürse, fiziksel emekleriniz size o kadar az kazandırırdı ... siz de hayatınızı tek bir rutin üzerine yaşar, riskli hasatları toplar ya da ok ve yayla avlanır, daha fazlasını düşünemezdiniz. Ama siz rasyonel bir toplumda yaşıyorsunuz. Orada insanlar ticaret yapmakta serbest. Bu da size, hesaplanması zor bir ikramiye getiriyor. Artık çalışmanızın maddesel değeri yalnız kendi çabanızla ölçülmüyor, çevrenizdeki dünyada var olan en üstün ve en verimli akılların çabaları da devreye giriyor.
“Modern bir fabrikada çalıştığınız zaman size ücretiniz yalnız kendi emeğinize karşılık değil, o fabrikayı mümkün kılan tüm üretici deha için veriliyor ... onu kuran sanayicinin çalışması, biriktirdiği parayı yeni ve denenmemiş bir şeye yatırmayı seçen yatırımcının çalışması, levyelerini çektiğin makineleri çizip tasarımlamış olan mühendisin çalışması, zamanını harcayıp ürettiğin ürünü asıl yaratmış olan mucidin çalışması, o ürünün yaratılmasını mümkün kılmış olan fizik kanunlarını keşfetmiş fizikçinin çalışması, insanlara nasıl düşünüleceğini öğreten, sizin lanetleyip durduğunuz filozofun çalışması.
MAKİNE, YAŞAYAN ZEKÂNIN DONMUŞ FORMUDUR. Zamanınızın verimini yükselterek hayatınızın potansiyelini genişletme gücüne sahiptir. Eğer Orta Çağ’ın mistikleri döneminde, demirci dükkânında çalışıyor olsaydınız, tüm geliriniz, günlerce çalışıp sonunda ortaya çıkardığınız bir demir çubuğun değeri kadar olurdu. Hank Rearden’ın fabrikasında çalıştığınızda günde kaç ton ray üretiyorsunuz?
 Aldığınız maaş çekinin sırf sizin fiziksel emeğinize karşılık olduğunu, o rayları kaslarınızın gücüyle ürettiğinizi iddia etmeye cesaret edecek misiniz?
Sizin kaslarınızın değeri ancak Orta Çağ’daki o demircinin yaşam standardı kadardır ... geri kalanı Hank Rearden’dan size armağandır.
“Her insan, gücü yettiği ya da kendi istediği kadar yükselmekte özgürdür, ama yükseleceği düzeyi saptayan şey ancak ne kadar düşünebildiğidir. Fiziksel emek ancak o zaman bir erime sahip olabilir. Fiziksel emekten başkasını harcamayan adam, üretime kendi getirdiği katkının değerini kendi tüketir, ne kendisi için, ne de başkaları için fazladan bir değer katmamış olur. Ama herhangi bir rasyonel girişim alanında bir fikir üreten adam ... yeni bir bilgi keşfeden adam ... insanlığa kalıcı katkı sağlamış demektir. Maddesel ürünler paylaşılamaz, onlar her zaman son kullanıcıya aittir. Sınırsız sayıda insanlar arasında paylaşılabilecek tek şey, bir fikrin değeridir, tüm paylaşanları daha zengin kılar, hiç kimse bir şey kaybetmez, yaptıkları iş ne olursa olsun, verim kapasitesi mutlaka yükselir. Güçlü akla sahip olanların zayıflara aktardığı şey, zaman süresinin değeridir. Kendi keşfettiği işlerde onların çalışmasına izin verir, kendisi daha başka keşiflerle uğraşır. İşte bu, ortak çıkarlara dönük ortak alışveriştir. Çalışmayı isteyen, hak edilmemişin peşine düşmeyen insanlar için, zekâlarının düzeyi ne olursa olsun, aklın çıkarları hep aynıdır.
Yeni bir icat yaratan insan, ne tür bir servet kazanmış olursa olsun, kaç milyona sahip olursa olsun, harcadığı zihinsel enerjiye oranlandığında çok düşük bir maddesel karşılık alır. Ama o ürünü üreten fabrikada hademelik yapan adam, işinin gerektirdiği zihinsel çabaya oranla çok yüksek bir meblâğ alır. Aynı şey, aradaki kademelerde çalışan tüm insanlar için geçerlidir, ihtiras ve yetenek düzeyleri ne olursa olsun, bu değişmez. Entelektüel piramidin tepesindeki adam, tüm alttakilere en çok katkıda bulunur, ama karşılığında yalnızca maddesel ödemeyi alır, diğerleri ona, harcadığı zamana katkı olarak hiçbir entelektüel ikramiye ödemez. Piramidin dibinde olan, kendi başına bırakılsa yeteneksizliği nedeniyle açlıktan ölecek olan adamsa, yukardakilere hiçbir katkıda bulunmadığı halde, kendinden üstte bulunanların hepsinin beyninden ikramiye almaktadır. İşte entelektüel güçlülerle entelektüel zayıflar arasındaki ‘REKABET’ böyle bir şeydir. Güçlüleri habire suçladığınız ‘sömürü’nün asıl niteliği budur.
“Bizim size sunduğumuz hizmet buydu, sunmaktan memnunduk ve sürdürmeye de istekliydik. Karşılığında ne istedik?
Yalnızca özgürlük, başka hiçbir şey değil. Bizi çalışabilmemiz için rahat bırakmanızı istedik ... düşünmek için, istediğimizi seçip onu yapmak için... kendi risklerimize girmek, kendi kayıplarımızı sineye çekmek için ... kendi kârlarımızı kazanmak, kendi servetlerimizi oluşturmak için ... sizin rasyonelliğiniz konusunda kumar oynamakta özgür olmak için ... ürünlerimizi serbest ticaret ortamında sizin beğeninize sunmak, çalışmamızın objektif değerine güvenmek, sizin aklınızın bunu görebileceğine inanmak için ... sizin zekânıza ve dürüstlüğünüze güvenmek, yalnızca sizin aklınızla alışveriş yapmak için. İstediğimiz fiyat buydu, siz de bunu fazla yüksek bulup reddettiniz. HAKSIZLIKtır bu, dediniz. Sizi mağaralardan çıkarıp modern apartmanlara getiren, size radyolar, sinemalar, otomobiller veren bizlerin, saraylarımız, yatlarımız olmasını haksızlık saydınız. Kendinizin ücret kazanmaya hakkınız olduğuna, ama bizim kâr kazanmaya hakkımız olmadığına karar verdiniz. Alışverişimizi sizin aklınızla değil, silahınızla yapmamızı istediniz. Biz de buna cevap olarak, ‘Lânet olsun size!’ dedik. Cevabımız doğru çıktı. İşte oldu.
“Siz zekâ rekabeti istemediniz, şimdi gaddarlık rekabeti ortamında yaşıyorsunuz. Başarılı üretimin ödüllerini kazanmasını istemediniz, şimdi başarılı yağmacıların ödül kazandığı bir düzendesiniz. İnsanların değere karşılık değer vererek alışveriş yapmasını bencil ve zalim buldunuz, şimdi bencil olmayan toplumunuzda, gaspa karşı gaspla yaşıyorsunuz. SİZİN SİSTEMİNİZ YASAL BİR İÇ SAVAŞ. İnsanlar birbirine karşı çeteler, komplolar kuruyor, yasama gücünü ele geçirmeye çalışıyor, onu rakiplerine karşı sopa olarak kullanıyor, ta ki bir başka çete gelip onu ellerinden kapıncaya, kafalarına indirinceye kadar. Hepsi isimlendirilmemiş bir toplumun belirlenmemiş çıkarlarının hizmetinde olduklarını haykırıyor. Siz ekonomik güçle siyasi güç arasında hiçbir fark görmediğinizi söylemiştiniz. Para gücüyle silah gücü aynı şeydir demiştiniz. Ödülle ceza arasında, satın almayla yağmalama arasında, zevkle korku arasında, hayatla ölüm arasında fark yoktur demiştiniz. Şimdi farkları öğreniyorsunuz.
“Bazılarınız cahilliğini, aklının sınırlı olduğunu, görüşünün sınırlı olduğunu özür olarak ileri sürebilir. Ama aranızdaki en suçlu ve en lânetli olanlar, bilme yeteneğine sahip olduğu halde gerçeği görmezden gelenler, zekâlarını güç kullananlara sinik bir tutumla kullandıranlardır. Bunlar iğrenç bir grup olan BİLİM MİSTİKLERİdir, bir tür ‘KATIKSIZ BİLGİ’ye adanmış olduklarını ileri sürerler ... katıksız dedikleri, bu tür bilginin dünyada pratik bir kullanımının olmayışı anlamındadır. Bu tür mistikler, insan ilişkilerinin rasyonellik gerektirmediğine inanırlar, parayı aşağılarlar, ruhlarını yağmayla derlenmiş bir laboratuara karşılık satmayı seçerler. ‘Pratik olmayan bilgi’ diye bir şey olmadığı, ‘ilgisiz eylem’ de mümkün olmadığı için, bilimi kâr ve hayat uğruna kullanmayı horladıklarında, onu ölümün hizmetine vermişler demektir. Yağmacılar açısından bilimin pratik amacı ancak bu olabilir. Böylelikle zorbalık ve yıkım silahları icat edilir. Onlar ... ahlâkî değerlerden kaçmayı seçen zekâlar ... en suçlu onlardır bu dünyada. Onlarınki asla bağışlanmayacak bir suçtur. Beni duyuyor musunuz, Dr. Robert Stadler?
“Ama benim sözlerim ona değil. Benim sözlerim, aranızda bulunan, egemen ruhunun bir parçasını henüz satmamış ve köleleştirmemiş olan, ‘başkalarının emrine vermemiş olan’ insanlaradır. Bu gece size radyoyu açtıran bu amaçlar kaosu içinde, eğer dünyanın derdinin ne olduğunu öğrenme yolunda bir katre dürüst, rasyonel merakınız var idiyse, bu sözlerim sizedir. Benim düsturumun koşullarına göre, ilgi duyanlara ve öğrenmek için çaba gösterenlere rasyonel açıklama yapmak bir borçtur. Sözlerimi anlamamak için çaba sarf edenlere gelince, onlar beni hiç ilgilendirmiyor.
“Ben yaşamak isteyenlere, ruhlarının onurunu geri kazanmak isteyenlere sesleniyorum. Şimdi dünyanız hakkındaki gerçekleri öğrendiğinize göre, sizi mahvedenleri desteklemekten vazgeçin. DÜNYANIN KÖTÜLÜĞÜNÜ MÜMKÜN KILAN YALNIZCA SİZİN ONLARA VERDİĞİNİZ ONAY OLMUŞTUR. O DESTEĞİ ÇEKİN. DÜŞMANLARINIZIN KOŞULLARINA GÖRE YAŞAMAYA, KURALLARIM ONLARIN KOYDUĞU BİR OYUNU OYNAMAYA RAZI OLMAYIN. Sizi köleleştirenlerden iyilik dilemeyin, sizi soyanlardan sadaka istemeyin ... ne sübvansiyon, ne kredi, ne iş, ne de çetelerine katılıp komşuları soyarak kaybettiğinizi geri almak isteyin. İnsan rüşvet alarak ve kendi mahvına onay vererek hayatını sürdürmeyi umamaz. Kâr, başarı ya da güven kazanmak için varoluşunuza haciz kovdurmayın. Böyle bir haciz’in bedeli asla ödenemez. Ne kadar ödeseniz fazlasını isteyeceklerdir. Aradığınız ya da ulaştığınız değerler ne kadar büyükse, o kadar daha tehlikede sayılırsınız. Onlarınki sizi kanata kanata öldürecek bir beyaz şantaj sistemidir. Günahlarınıza karşılık değil, varoluş sevginize karşılık cezalandırmaktadırlar sizi.
YAĞMACILARIN ŞARTLARIYLA YÜKSELMEYE ÇALIŞMAYIN, İPLERİNİ ONLARIN TUTTUĞU BİR MERDİVENE ASLA TIRMANMAYIN. Ellerinin onları iktidarda tutan tek kaynağa, sizin yaşama ihtirasınıza değmesine izin vermeyin. Siz de benim gibi greve gidin. Aklınızı ve becerilerinizi kendi kendinize kullanın, bilginizi genişletin, yeteneklerinizi geliştirin, ama başarılarınızı başkalarıyla paylaşmayın. Sırtınıza bir yağmacı binmişken servet yapmaya kalkmayın. Onların merdiveninin en alt basamağında kaim, ancak karnınızı doyurmaya yetecek kadar para kazanın, yağmacılar devletini destekleyecek bir kuruş fazla kazanmayın. MADEM TUTSAKSINIZ, TUTSAK GİBİ DAVRANIN, ÖZGÜRMÜŞSÜNÜZ GİBİ NUMARA YAPMALARINA İZİN VERMEYİN. Onların çok korktuğu o sessiz, yıkılmaz düşman olun. Sizi zorladıkları zaman, itaat edin, ama gönüllü olmayın. Onların yönünde bir santim bile gitmeye hiçbir zaman gönüllü olmayın. İstekleri, yakarıları ya da amaçlan için gönüllü olmayın. BİR HAYDUTUN, SİZİN DOSTUNUZMUŞ, DESTEKÇİNİZMİŞ GİBİ ROL YAPMASINA YARDIM ETMEYİN. Kodes gardiyanlarına, o kodesin sizin doğal varoluş yeriniz olduğu numarası yaptırmayın. Gerçeği saptırmalarına yardım etmeyin. O sahtelik onların gizli korkusunu arkasında tutan tek baraj. Yaşamaya, var olmaya lâyık olmadıklarını bilmenin korkusu. O barajı kaldırın, bırakın boğulsunlar. ONLARIN TEK CAN SİMİDİ SİZİN ONAYINIZ.
Eğer onların ulaşamayacağı yerde bir sapa diyara sığınma fırsatı bulabilirseniz, oraya gidip kaybolun, ama haydut olarak yaşamayın, onların soygunuyla rekabete girişecek bir başka çete kurmaya kalkmayın. Sizin ahlâkî düsturunuzu kabul eden, insanın var olması için mücadele vermeye istekli kişilerle birlikte kendinize üretici bir hayat kurun. “Ölüm Ahlâkı” düzeni içinde, inanç ve zorlama düzeni içinde, kazanma şansınız yok. Dürüstlerin Geleceği bayrağını çekin ... Hayatın ve Mantığın bayrağını çekin.
“Rasyonel bir varlık olarak hareket edin, dürüstlüğün sesini duymayı özlemiş insanlara bir yarışma hedefi sağlamaya çalışın. Yalnızken de, düşmanlarınız arasındayken de, az sayıda dostunuzla birlikteyken de, insanlığın yeniden doğuşunun eşiğinde, oluşmasına önder olduğunuz yeni bir toplumun lideriyken de, kendi rasyonel değerlerinize göre davranın.
“Yağmacılar devleti çöktüğü zaman, en iyi kölelerinden yoksun kalıp, Doğu’daki mistik dolu ülkeler gibi güçsüz bir kaosa dönüştüğü zaman, birbirini soymaktan başka çaresi kalmamış soygun çeteleri halinde parçalandığı zaman, fedakârlık ahlâkının savunucuları kendi son idealleri içinde boğulduğu zaman ... işte o zaman biz geri döneceğiz.
“Fabrika bacalarının, boru hatlarının, meyve bahçelerinin, çarşıların, kutsallığı istilâya uğramamış evlerin yükseldiği kentimizin kapılarını, girmeye lâyık olanlara açacağız. Sizlerin kurmuş olduğunuz gizli sınır yerleşimlerinin merkezi olacağız. Sembolümüz olan dolar işaretiyle ... serbest ticaretin ve serbest zihinlerin o simgesiyle, bu ülkeyi yeteneksiz vahşilerden bir kere daha kurtaracağız. Onlar bu ülkenin niteliğini, anlamını, görkemini hiçbir zaman anlayamadılar. Bize katılmayı seçenler, katılacaklardır. Seçmeyenlerin bizi durduracak gücü olmayacaktır. Vahşi sürüler hiçbir zaman aklın bayrağını taşıyanlar için engel oluşturamamıştır.
“O zaman bu ülke bir kere daha, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan bir yaşam türüne, rasyonel insana, sığınma ve yaşama yeri haline gelecektir. Bizim kuracağımız siyasal sistemin bir tek ahlâkî düsturu var: hiçbir kimse, bir diğerinden hiçbir değeri fiziksel güç kullanarak alamaz. Her insan, kendi rasyonel yargılarına göre, ya ayakta kalır ya da devrilir, ya yaşar ya da ölür. O yargılarını kullanamaz da devrilirse, tek kurbanı kendisi olur. Eğer yargılarının yetersiz olduğundan korkarsa, o yeteneklerini desteklemesi için eline bir silah verilmeyecektir. Zaman içinde hatâlarını düzeltmek isterse, kendinden üstün olanların örnekleri engelsiz olarak karşısındadır. Düşünmeyi öğrenmek için onları rehber olarak kullanabilir. Ama bir insanın hatâlarının başka bir insanın hayatıyla ödenmesi gibi iğrenç bir uygulama artık son bulacaktır.
“O dünyada, sabah uyandığınız zaman çocukluğunuzdan tanıdığınız ruh hali içinde olabileceksiniz. Rasyonel bir evrenin içinde olmanızdan gelen bir heves, serüven ve güven duygusu içinde olacaksınız. Doğadan hiçbir çocuk korkmaz; kaybolacak olan, sizin insanlara karşı duyduğunuz korku olacaktır. Ruhunuzu sakatlayan korku odur. İnsanların içindeki anlaşılmazla, bilinmezle, çelişkiyle, rastgeleyle, gizliyle, sahteyle, irrasyonelle ilk karşılaştığınızda başlamıştı o korkunuz. Sorumluluk sahibi insanların dünyasında yaşayacaksınız. O insanlar, gerçeklerin ta kendisi kadar tutarlı ve güvenilir olacak. Karakterlerinin garantisi, objektif gerçeğin standart olduğu, yargıç olduğu bir varoluş sistemi olacak. Değerleriniz korunacak, günahlarınız ve zaaflarınız korunmayacak. İyilikleriniz için her fırsat size açık olacak, kötülüklerinize fırsat verilmeyecek. İnsanlardan aldığınız, sadaka olmayacak, acıma olmayacak, merhamet olmayacak, günahların affı olmayacak, bir tek değer olacak, o da adalet. İnsanlara ya da kendinize baktığınızda hissettiğiniz şey tiksinti değil, kuşku değil, suçluluk değil, bir tek değişmez olacak: SAYGI.
“İşte kazanabileceğiniz gelecek böyle bir şey. Bu bir mücadeleyi gerektiriyor. Her İnsanî değer bir mücadeleyi gerektirir. HAYATIN TÜMÜ AMAÇLI BİR MÜCADELEDİR, SİZİN TEK SEÇİMİNİZ DE AMACINIZDIR. Şimdiki savaşınızı sürdürmek mi istiyorsunuz, yoksa benim dünyam için mücadele etmek mi?
Uçurumun kenarında kaygan kayalara sarılarak devam etmek, kayıplarınızın geri dönülmez olduğu, kazançlarınızın sizi mahvınıza daha yaklaştırdığı bu yolu mu seçiyorsunuz?
Yoksa bir kayadan bir kayaya yükselerek tepeye varma mücadelesine başlamayı mı seçiyorsunuz?
Bu mücadeledeki zorluklar, geleceğinize dönük yatırımlardır. Zaferleriniz sizi manevi idealinize yaklaştıracaktır. Güneş ışığına kavuşmadan önce ölseniz bile, yansıyan ışınların değdiği bir düzeyde ölmüş olursunuz. Önünüzdeki seçim budur. Buna aklınız ve varoluş sevginiz karar versin.
“Son sözlerim, hala gizli dünyada saklanmış olabilecek kahramanlara, kaçamakları yüzünden değil de, değerleri ve cesaretleri nedeniyle tutsak alınmışlara yönelik olacak. RUH KARDEŞLERİM, kendi değerlerinizi ve hizmet etmekte olduğunuz düşmanların niteliklerini gözden geçirin. Sizi mahvedecek olanlar, dayanma gücünüz, cömertliğiniz, masumiyetiniz, sevginiz sayesinde size sahip oluyor. Onların yükünü sizin dayanma gücünüz taşıyor, imdat çağrısı attıklarında cömertliğiniz yardıma koşuyor, masumiyetiniz onların kötülüğünü kavramanızı engelliyor, kuşkuya pay tanıyor ve anlamadan onları mahkûm etmenize izin vermiyor. Sevginize gelince, o sizin hayat sevginiz. Onlar da insan olduğuna göre, hayatı onlar da seviyordur, diye düşünmenize yol açıyor. Ama bugünkü dünya, onların istediği dünya, hayat da onların nefret odağı. Bırakın, taptıkları ölüme kavuşsunlar. Sizin bu dünyaya adanmışlığınız adına, bırakın onları. Ruhunuzun büyüklüğünü, onların kötülüklerinin zaferini sağlamak için harcamayın. Beni duyuyor musun ... sevgilim?
“içinizdeki en iyi niteliklerin hatırına, bu dünyayı en kötülere feda etmeyin. Sizi sağ tutan değerler adına, insanın vizyonunu, insan denilmeyi hak etmemiş çirkinlerin, korkakların, akılsızların çarpıtmasına izin vermeyin. İnsanın doğal durumunun dik durmak, kafasını çalıştırmak, uzun mesafeleri aşan adımlar atmak olduğunu unutmayın. Ateşinizin kıvılcımlarının o yetersizlik batağı içinde birer birer sönmesine izin vermeyin. Ruhunuzdaki kahramanı öldürmeyin. Hak ettiğiniz, ama hiç ulaşamadığınız hayata yürüyün. Yolunuzu, savaşınızın niteliğini iyi kontrol edin. İstediğiniz dünya pekâlâ elde edilebilir. Gerçekten vardır, mümkündür ve sizindir.
“Ama kazanmak sizin tam adanmışlığınızı gerektiriyor. Geçmişinizin dünyasıyla, insanın başkaları uğruna yaşayan kurbanlık hayvan olduğu doktriniyle bütün bağlarınızı koparmanızı gerektiriyor. Kendi kişiliğinizin değerleri için mücadele edin. Gururunuzun değeri için mücadele edin. İnsan denen varlığın esası olan şey için, egemen rasyonel aklınız için mücadele edin. Seçtiğinizin HAYAT AHLÂKI olduğundan emin olarak, her zaferin bu yoldan kazanıldığını, her görkeme, her iyiliğe, dünyada var olmuş her sevince böyle ulaşıldığını bilerek mücadele edin.
“Savaşımın başlangıcında benim ettiğim yemini etmeye hazır olduğunuz zaman, mücadelenizi kazanmış olacaksınız ... Döneceğim günü bilmek isteyenler için şimdi o yemini dünya duysun diye tekrarlıyorum:
“HAYATIM VE HAYATIMA OLAN SEVGİM ADINA YEMİN EDERİM Kİ, HİÇBİR ZAMAN BİR BAŞKA İNSAN İÇİN YAŞAMAYACAĞIM VE HİÇ KİMSEDEN BENİM İÇİN YAŞAMASINI İSTEMEYECEĞİM.”
Kaynak:
Ayn RAND, Atlas Shrugged / Atlas Silkindi /, trc : Belkıs Çorakçı Dişbudak,4. Baskı: Eylül 2010


DURAN SAVAŞ –
SAKARYA 17 Mart 2013


Sakarya’da köylüler,  aldıkları banka kredisini ödeyemedikleri için zor günler yaşıyor. Bir banka, 5 köyde ipotek ettiği arazilere el koydu. Borcunu ödeyip toprağını geri almak isteyen köylüler, ya astronomik rakamlarla ya da bankanın ‘satmıyoruz’ cevabıyla karşılaştı. Arazi sahipleri, borcu ödemek istediklerini fakat bankanın makul bir anlaşmaya yanaşmadığını söylüyor.
Sakarya'nın Kocaali ilçesinde genelde fındık üretimi ile geçimini sağlayan Açmabaşı, Görele, Şerbetpınarı, Kestanepınarı ve Hasankaya köylüleri 2006 yılında arazilerini ipotek göstererek bir bankadan kredi çekti. Ancak fındık fiyatı 2007 yılından itibaren düşmeye başladı. Köylüler aldıkları krediyi ödeyemeyince arazilerine el konuldu. Özellikle yüksek kamulaştırma bedeli beklentisiyle baraj sahası içinde kalan arazileri köylülere geri vermek istemeyen banka, toprağını almak isteyenlerden astronomik paralar istedi. Baraj sahası dışındaki arazileri temerrüt faizinin yanında el koyduğu rakamın üzerine yıllık yüzde 15 faizle satışa çıkaran banka, baraj sahası içinde kalanları satışa çıkarmadı. Borcunu ödeyip toprağını geri almak için ısrar edenlerden ise dönümüne 30 bin lira talep etti. Açmabaşı Köyü Muhtarı Alim Hoşgör, yüzlerce dönüm arazinin bankanın elinde olduğunu söylüyor. Hoşgör, borçların yapılandırılması için banka ile masaya oturmak istediklerini ancak özellikle baraj sahası içinde kalan yerlerle ilgili ağır şartların öne sürüldüğünü ifade ediyor. Muhtar, “Köylüler birbirlerine kefil olduğu için bu durum aralarında tatsızlığa sebep oldu. Akraba ve komşuların arası açıldı. Kötü şeyler olmasından korkuyoruz.” diyor.
Açmabaşı’nda fındık üreticisi olan Ali Şirin ise kredi mağdurlarından sadece biri. Şirin 85 bin lira aldığı kredi borcunun kendisine maliyetinin birkaç yıl içinde 224 bin liraya kadar yükseldiğini kaydediyor. 30 dönümlük fındıklığına da bankanın el koyduğunu dile getiren Şirin sözlerini şöyle sürdürüyor: “85 bin liralık kredinin 59 bin lirasını başka yerler satarak ödedim. 26 bin lirayı ise ödeyemedim. Bu sırada borcum temerrüt faizine girdi ve katlanarak arttı. Banka 30 dönüm baraj sahası içinde kalan arazime, dönümü yaklaşık 2 bin 600-2 bin 800 lira fiyat biçerek el koydu. Borçlarımı kapattım. Ayrıca el konulan arazimi geri almak için neyim varsa sattım. Bankaya gidip arazimi geri almak istediğimi söyledim. Ancak banka baraj sahası içinde kalan araziyi geri vermeyeceklerini iletti. Israr edince dönümüne 30 bin lira istediler.” Bankanın 2011 yılında baraj sahası içinde kalan yerler için dönüme 6 bin lira değer biçtiğini, bir yıl sonra ise 30 bin liraya çıkardığını öne süren Şirin, “Baraj sahası içinde kalan köy sakinlerinin yaklaşık 150 dönüm arazi var. Banka buradan 4,5 milyon TL kazanmayı amaçlıyor. Yetkililerin böyle bankalara ‘Ne yapıyorsunuz?’ diye sormasını istiyoruz. 3 yıldır arazimizi geri almak için uğraşıyoruz.” diye konuşuyor.
Kocaali Ziraat Odası Başkanı Tamer Tunca da birçok köyde aynı sorunun yaşandığını anlatarak şu bilgileri veriyor: “2007 yılında fındığın kilosu 7 lira 4 kuruş idi. Buna güvenen üretici traktör, ev ve çeşitli ihtiyacını karşılamak için kredi aldı. Ancak sonraki yıl Fiskobirlik’in devreden çıkması ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nin geç devreye girmesiyle fındık 2 liraya kadar düştü. Daha sonraki yıllarda da beklenen yükseliş olmadı. Bu sebeple üretici bankaya olan kredi borcunu ödeyemedi. Çiftçinin borcu temerrüde girdi. Banka şu anda 5 köyde borçlarını ödemeyenlerin arazilerine el koydu. Sadece 2 parsel geri alınabildi. Çiftçi borcunu ödeyecek ama banka makul bir anlaşmaya yanaşmıyor. Birçok yere gittik ancak bugüne kadar bize yardımcı olan olmadı.” Söz konusu banka yetkilileri ise konu ile ilgili açıklama yapacaklarını belirtmelerine rağmen daha sonra bundan vazgeçerek herhangi bir bilgi vermedi.
Erişim:

AYN RAND ile ROPORTAJ

Bayan Rand, romanlarınız ve diğer eserleriniz, özellikle çok tartışılan Atlas Shrugged isimli kitabınız dikkatle tasarlan-mış iç tutarlılığı olan bir dünya görüşünü yansıtıyor. Aslında bütün eserleriniz herşeyi kapsayan bir felsefi sistemin anlatımı. Bu yeni felsefe ile neyi başarmayı amaçlıyorsunuz?
İnsanlara veya en azından düşünme zahmetine katlananlara kendi içinde tutarlı, dürüst ve rasyonel bir yaşam tarzı sunmayı amaçlıyorum.
Objektivismin önkabulleri nelerdir? Nereden başlar?
Mevcudiyetin varolduğu aksiyomuyla başlar. Bu aksiyom objektif bir gerçekliğin duygularımızdan, hislerimizden, dilekleri-mizden, umutlarımızdan veya korkuları-mızdan bağımsız olarak varolduğunu belirtir. Objektivizm insanın gerçekliği algılamak ve eylemlerine yol göstermek için tek aracının mantık olduğunu savunur. Mantık derken insanın duyularıyla elde ettiği bilgileri tanımlayan ve düzene sokan işlemi kastediyorum.
Atlas Shrugged’da kahramanınız John Galt “Hayatım ve ona olan sevgim üzerine yemin ederim ki asla başkalarının hatırı için yaşamayacağım, ne de onlardan benim hatrım için yaşamalarını isteyeceğim.” diyor. Bu sizın temel prensiplerinizle nasıl ilişkilendiriliyor?
Galt’ın bu sözü objektivist etiğin dramatize edilmiş bir özetidir. Herhangi bir etik sistem temellerini zımnen veya açıkça metafiziğe dayandırır veya metafizikten alır. Objektivizmin metafizikten aldığı etik temellerine göre mantık insanın hayatta kalmak için en temel aracı ise rasyonalite de en yüksek erdemidir. Aklını kullanmak, gerçekliği algılamak ve ona göre eylemde bulunmak insanın ahlaki zorunluluğudur. Objektivist etiğin değer standardı, insanın insanca vasıflarını muhafaza ederek yaşaması, yani insan hayatı için, ya da diğer bir deyişle rasyonel bir varlığın kendine yakışır şekilde hayatta kalması için gerekli olan neyse odur. Objektivist etik özünde insanın kendi iyiliği için yaşadığını, kişisel mutluluğunun en yüksek ahlaki amacı olduğunu ve ne kendini başkaları için ne de başkalarını kendisi için feda etmemesi gerektiğini savunur. John Galt’ın açıklaması bu son söylediğimin özetlenmiş halidir.
Bu söylediklerinizden nasıl bir kişisel ahlak anlayışı çıkartabiliriz?
Sorunuzun cevabı Atlas Shrugged’da detaylı olarak verilmiştir.
Atlas Shrugged’ın kadın kahramanı sizin kelimelerinizle:”temel bir suçluluk duygusu yaşamaya muktedir değildi”. Herhangi bir ahlaki sistem suçluluk duygusu olmadan varolabilir mi?
Belirttiğiniz cümledeki anahtar kelime “temel”dir. Temel bir suçluluk duygusu burada kişinin kendi davranışlarını değer-lendirme ve yanlışlarından pişman olma anlamında kullanılmıyor. Temel suçluluk duygusu insanın yaradılış itibarıyla kötü ve suçlu olduğu anlamına geliyor.
Ebedi günah gibi mi?
Kesinlikle öyle. Ebedi günah olgusu romandaki kadın kahramanın, benim veya herhangi bir objektivistin kabul edemeyeceği veya duygusal olarak yaşayamayacağı bir histir. Ebedi günah kavramı ahlakı dışlayan bir kavramdır. Eğer insan yaradılış itibarıyla suçlu ise bu konuda tercih hakkı yok demektir. Tercih hakkı yok ise konu ahlakın alanına dahil değildir. Ahlak sadece insanın hür iradesinin hakim olduğu alanda yani onun tercihine açık konularda söz konusu olabilir. İnsanoğlunu yaradılış itibarıyla suçlu kabul etmek kavramsal bir çelişkidir. Kahramanım belirli bir eylemi hakkında suçluluk duyabilir. Ancak kendine saygısı olan yüksek ahlaki değerlere sahip birisi olarak eylemleriyle suçlu olmayı haket-mediğini görmektedir. Tamamıyle ahlaka uygun hareket edecek ve bundan dolayı haketmediği bir suçluluk duygusunu kabul etmeyecektir.
Atlas Shrugged’da ana karakterlerinizden birine “En sefil insan tipi nedir?” diye soruluyor. Cevabı şaşırtıcı. Çünkü bir sadist, katil, seks manyağı veya diktatör demiyor. “Amaçsız biri” diyor. Ancak bir çok insan hayatlarını açıkça tanımladıkları bir amaç-ları olmadan devam ettiriyorlar. Onları da sefil olarak mı tanımlıyorsunuz?
Evet, bir dereceye kadar öyle.
Neden?
Çünkü sorunuzda belirttiğiniz kötülüklerin kökeninde bu yatıyor. Sadizm, diktatörlük ve herhangi bir kötülük insanın gerçeklikten kaçmak istemesi sonucudur. Düşünememesinin sonucu… Amaçsız bir adam gelir geçer duyguların ve tanım-layamadığı dürtülerin etkisiyle oradan oraya savrulan ve kendi hayatının kontrolünü tamamen kaybettiği için her türlü kötülüğü yapmaya muktedir biridir. Hayatınızı kontrol etmeniz için bir amacınız olması gerekir. Üretken bir amaç…
İsim vermek gerekirse iki diktatör olan Hitler ve Stalin kendi hayatlarını kontrol edemiyorlar mıydı? Açık bir amaçları yok muydu?
Tabii ki hayır. Hayatlarının gerçek anlamda birer manyak olarak sona erdiğine dikkatinizi çekerim. Kendilerine saygıları olmadığı için tüm varoluştan nefret etmiş-lerdir. Bu gibilerin psikolojisi Atlas Shrugged’taki James Taggart karakteriyle özetlenebilir. Amacı olmayan fakat bir şeyler yapmak durumunda olan birisi diğerlerine zarar vermek için hareket eder. Bu üretken veya yaratıcı bir amaçla aynı şey değil.
Hayatlarını keskin çizgilerle tanımlanan tek bir hedef etrafında düzenleyenler ufuklarının bir hayli daralması tehlikesiyle karşı karşıya kalmazlar mı?
Tam tersi. Merkezi bir amaç insan hayatındaki bütün diğer ilgileri düzene sokar; değerlerinin hiyerarşi ve görece önemlerini saptar, anlamsız iç çelişkilerden uzak tutar, hayattan daha geniş ölçekte keyif almasını ve bu keyfi aklının hakimiyetine açık olan her alana taşımasını sağlar. Amaçsız birisi ise kaos içinde kaybolur gider. Değerlerinin ne olduğundan habersizdir. Nasıl karar vereceğini bilemez. Kendisi için neyin önemli neyin önemsiz olduğunu saptayamadığı için rastgele etkilerin ve anlık kaprislerin insafına bırakır kendini. Hiçbir şeyden zevk alamaz. Hiçbir zaman bula-mayacağı bir değeri ararken hayatını harcar.
Kaprisleri hayatımızdan tamamen uzak tutmak ve tamamıyla rasyonel bir tarzda yaşamak tatsız, renksiz veya keyifsiz bir yaşam sürmemize sebep olmaz mı?
Samimi olarak neden bahsettiğinizi anlamadığımı söylemeliyim. İlk önce kav-ramlarımızı tanımlayalım. Mantık insan bilgisinin aracıdır. Gerçekliği algılamamızı sağlayan işlevdir. Rasyonel davranmak demek gerçeğe uygun davranmak demektir. Duygular ise algılamanın aracı değildirler. Ne hissettiğiniz size gerçekler hakkında hiç bir şey anlatmaz; sadece gerçekler hakkın-daki tahminlerinize dair bir izlenimdir. Duygular değer yargılarınızın sonucudurlar. Bilinçli veya bilinçsiz olarak kazandığınız, doğru olabileceği kadar yanlış da olabilecek temel önkabullerinizin sonucudurlar. Kapris ise sebebini bilmediğiniz ve öğrenmeye de zahmet etmediğiniz bir duygudur. Peki “kaprislerle hareket etmek” ne demek oluyor? Bu, insanın bir zombi gibi neyle uğraştığını, ne başarmak istediğini veya onu neyin motive ettiğini bilmeden yaşamasıdır. Bu insanın geçici bir delilik hali içinde yaşaması demektir. Renkli veya keyifli dediğiniz bu mu? Bu durumdan alınabilecek yegane keyifin canilerin kan dökerken aldığı keyife benzeyeceğini düşünüyorum. Gerçeği reddederek eylemlerde bulunmak sadece yıkım getirebilir.
O halde duyguların yaşamımızda hiç yeri olmamalı mı?
Tabii ki hayır. Sadece duyguların olması gerektiği yerde durmalarına dikkat etmeliyiz. Duygular insanın değerlerle ilgili ön-kabullerinin otomatik birer tepkisidirler. Sebep değil sonuçturlar. İnsan eğer mantığı ve duyguları arasındaki ilişkiyi doğru kurabiliyorsa bu ikisi arasında mutlaka bir çatışma, ya birini ya öbürünü seçmek zorunda kalacağımız raddede bir çelişki olmak zorunda değildir. Rasyonel insan, duygularının kaynağını, sahip olduğu hangi önkabullerden kaynaklandıklarını bilir veya keşfetmek için çaba harcar. Eğer önkabulleri yanlış ise düzeltir. Asla güvenemeyeceği ve anlamlarını tam kavrayamadığı duyguların esiri olarak hareket etmez. Bir olayı değerlendirirken tepkilerinin nedenini ve haklı olup olmadığını bilir. İç çelişkilere sahip değildir; aklı ve duyguları yekparedir; bilinci mükemmel bir uyum içindedir. Duyguları düşmanı değil hayattan keyif almasını sağlayan araçlardır. Fakat duyguları rehberi değildir; rehber aklıdır. Ne var ki bu ilişki tersine çevrilemez. Eğer kişi duygularını sebep aklını ise duygularının edilgen bir sonucu olarak tasavvur ederse; yani eğer duyguları tarafından kontrol edilir ve aklını duygularını rasyonalize etmek veya meşrulaştırmak için kullanırsa o zaman gayri ahlaki hareket ediyor demektir. Böylelikle kendini zulüme, başarısızlığa, yenilgiye mahkum etmiş olur. Kendinin ve başkalarının mahvolmasından başka hiç bir şey başaramaz.
Sizin felsefenize göre çalışma ve başarı hayattaki en yüksek hedefler. Siz arkadaşlığın ve aile bağlarının sıcaklığında daha fazla tatmin olanları gayri ahlaki olarak mı değerlendiriyorsunuz?
Eğer arkadaşlık ve aile bağları gibi değerleri üretken faaliyetlerinden daha üstün kabul ediyorlarsa, evet o zaman gayri ahlakidirler. Arkadaşlık, aile bağları ve beşeri ilişkiler insan hayatında birincil derece önemi haiz değildir. Beşeri hayatın diğer unsurlarını yaratıcı, üretken çalışmalarının üstünde tutan insan duygusal bir parazittir. Ancak işini en üstün değer olarak görürse işi ve beşeri ilişkilerden aldığı keyif arasında hiç bir çelişki olmayacaktır.
Siz kadınların da erkekler gibi hayatlarını işleri etrafında organize etmeleri gerektiğini mi düşünüyorsunuz? Eğer öyleyse bu ne çeşit işler olmalı?
Tabi ki. Ben kadınların da insan olduklarına inanıyorum. Erkek için uygun olan herşey kadın için de uygundur. İki cinsin de hayatlarıyla ilgili temel prensipler aynıdır. Bir erkeğin ne çeşit işler yapması gerektiğini saptamaya kalkışmayacağım için kadınlar için de ne çeşit işlerin uygun olacağını söyleyemem. Özellikle kadınlara göre veya kadınsı olan hiçbir iş yoktur. Kadınlar da erkekler gibi işlerini kendi amaçları ve değer yargıları doğrultusunda seçmelidirler.
Sizce kendini kariyeri yerine evine ve ailesine adayan bir kadın gayri ahlaki midir?
Gayri ahlaki olduğunu değil ama hayatın gereklerine uymadığını söyleyebilirim. Çünkü ev, çocukların çok küçük olduğu zamanlar hariç, tüm günü kapsayacak bir uğraşı, bir meslek olamaz. Ne var ki, kadın eğer bir aileyi çok ister ve bunu kariyeri haline getirmek isterse, bu işle bir kariyere yakışacak şekilde ilgilenirse, çocuklarını yetiştireceği kuralları ve prensipleri tanım-larsa ve bu işe entellektüel bir tavırla yaklaşırsa, en azından bir süre için ev hanımlığını da bir meslekmiş gibi düşünü-lebilir. Duygusal bir düşkünlük olmaktan çıkarılıp bir bilim olarak düşünülürse bu çok sorumluluk yüklü ve önemli bir görevdir.
Sizce bütün ihtirası çalışmak olan rasyonel insanın hayatında romantik aşkın yeri nedir?
Romantik aşk o insanın en büyük ödülüdür. Romantik aşkı tam manasıyla yaşamaya muktedir olabilecek tek insan bütün ihtirası işi olan adamdır. Çünkü aşk bir erkeğin veya kadının karakterinde sahip olduğu en köklü değerlerden dolayı kendisine karşı duyduğu saygının bir ifadesidir. İnsan bu değerleri paylaştığı kişiye aşık olur. Eğer insanın açıkca tanımlanmış değerleri ve ahlaki bir karakteri yoksa başkasını da takdir edemez. Bu açıdan, Pınar’dan okuyucular tarafından sürekli atıfta bulunulan bir alıntı yapmak istiyorum: “ ‘Seni seviyorum’ diyebilmek için ilk önce ‘ben’ demeyi bilmek gerekir”
Siz kişinin kendi mutluluğunun en yüksek amaç ve fedakarlığın gayri ahlaki olduğunu savunuyorsunuz. Bu işde geçerli olduğu kadar aşkda da geçerli midir?
Başka herhangi bir konuda olduğundan fazla aşkta geçerlidir. Eğer aşıksanız, bu aşık olduğunuz kişinin siz ve hayatınız açısından büyük kişisel ve bencil bir öneme sahip olduğu anlamına gelir. Eğer kişiliğiniz yoksa, birine aşık olmanız o kişiyle beraber olmaktan ve onun varlığından hiç bir kişisel keyif ve mutluluk almadığınız, olsa olsa onun size olan ihtiyacına acıyarak kendinizi onun isteklerine feda ettiğiniz anlamına gelebilir. Hiç kimsenin böyle bir durumdan dolayı gurununun okşanmayacağını veya böyle bir anlayışı kabul etmeyeceğini belirtmeme gerek yok. Aşk kendini bir başkası için feda etmek anlamına gelmez. Aşk kendi ihtiyaç ve değerlerinizin en kapsamlı şekilde dışa vurulmasıdır. Aşık olduğunuz insana kendi mutluluğunuz için ihtiyaç duyarsınız ve bu ona bahşedebileceğiniz en büyük iltifat ve onurdur.
Salt fiziksel aşkın çirkin ve şeytani olduğuna dair püritan anlayışı yerdiniz. Buna rağmen “ayrımcı olmayan arzu ve seçici olmayan düşkünlükler kendilerini ve seksi şeytani olarak görenlere mahsustur” satırları da size ait. Sekste ayrımcı ve seçici düşkünlüklerin ahlaki olduğunu söyleyebilir misiniz?
Seçici ve ayrımcı olan bir seks hayatının düşkünlük olmadığını söyleyebilirim. Düşkünlük hafif ve üstünkörü ele alınan bir eylemi niteler. Ben seksin insan hayatının en önemli unsurlarından biri olduğunu ve hiç bir zaman hafif ve üstünkörü bir tavırla ele alınmaması gerektiğini savunuyorum. Cinsel ilişki insanoğlunun sahip olduğu en yüksek değerlere dayanarak yapıldığı zaman uygundur. Seks karşı tarafın sahip olduğu değerlere verilen bir karşılıktan başka bir şey olmamalıdır. Bu yüzden önüne gelenle girilen ilişkileri ahlaksız olarak nitelendiri-yorum. Seksin kendisi kötü olduğu için değil, tersine seks çok iyi ve önemli olduğu için.
Bu sizin açınızdan seksin sadece evli çiftler arasında yapılması gerektiği anla-mında yorumlanabilir mi?
Şart değil. Seks çok ciddi bir ilişki sonucu ortaya çıkmalıdır. Bu ilişkinin bir evliliğe dönüşüp dönüşemeyeceği duruma ve konu olan iki insanın hayatlarının seyrine bağlıdır. Evliliği, iki taraf da hayatlarının sonuna kadar beraber olmayı isteyebilecekleri insanı buldukları zaman –ki hiç kimse bundan otomatik olarak emin olamaz- çok önemli bir kurum olarak kabul ediyorum. Taraflar nihai tercihlerine ulaştıklarından emin olurlarsa evlilik elbette arzu edilen bir durumdur. Fakat bu, tarif edilen mutlak kesinlikten daha azı üzerine kurulan herhangi bir ilişkinin uygunsuz olduğu anlamına gelmemelidir. Bir ilişki veya evlilik kararı ile ilgili sorunun sadece konuyla ilgili tarafların durumlarına ve bilgilerine bağlı olduğunu ve kararın onlara bırakılması gerektiğini düşünüyorum. Çiftler karşılıklı olarak ilişkilerini ciddiye alıyorlarsa ve ilişkileri ahlaki değerler üzerine kuruluysa her iki durum da ahlakidir.
Aydınlanmış bir kişisel çıkar arayışının liderliğini yapan biri olarak kişinin hayatını hedonistik kişisel haz arayışına vakfetmesi hakkında ne düşünüyorsunuz?
Hedonistik felsefeye tamamıyla karşıyım. Hedonistik felsefeye göre size haz veren herşey iyidir. Dolayısıyla Keyif ahlaki bir standart olarak değerlendirilir. Objektivizm iyinin rasyonel bir değer standartıyla tanımlanması gerektiğini ve keyif hissinin bir sebep değil sonuç olduğunu savunur. Sadece rasyonel değer yargıları sonucu ortaya çıkan keyif duygusu ahlaki olarak nitelendirilebilir. Hedonistik keyif anlayışı kendi başına eylemlerimizi yönetemez veya bir ahlaki standart olarak kullanılamaz. Zevk hissinin bir ahlaki standart olduğunu söylemek bilinçli veya bilinçsiz, doğru ya da yanlış hangi ahlaki değerleri edinmiş olursanız olun sahip olduğunuz ahlaki değerlerin doğru ve ahlaki olduğunu savunmaktır. Bu aklınız yerine rastgele hislerin, duyguların ve kaprislerin kontrolünde olduğunuz anlamına gelir. Benim felsefem hedonizmin tam tersidir. Ben kişinin mutluluğu tesadüfi, keyfi veya subjektif araçlarla yakalayamayacağını savunuyorum. İnsan ancak rasyonel değerleri referans alarak mutluluğu yakalayabilir. Rasyonel değerler demekle birinin keyfi veya körü körüne rasyonel kabul ettiği herhangi bir değeri kastetmiyorum. İnsan için rasyonel olan ahlaki standartları ve takip edilecek rasyonel değerleri tanımlamak ahlakın ve etik biliminin alanıdır.
Vaktini kadınların peşinden koşarak ziyan eden bir adamın kendini adam yerine koymadığını, hor gördüğünü söylediniz. Bunu biraz açar mısınız?
Bu durumdaki bir erkek seks açısından sebep ve sonuç ilişkisini tersine çeviriyor demektir. Seks insanın kendine olan saygısının ve kendine biçtiği değerin ifadesidir. Fakat kendini değerli bulmayan bir erkek bu ilişkiyi tersine çevirmeye çalışır. Kendine olan saygısını cinsel fetihlerinin ona kazandırmasını bekler; ki bu imkansızdır. Kendi değerini onu değerli bulan kadınların sayısından anlayamaz. Buna rağmen bu umutsuz uğraşıda ısrar eder.
“Seksin mantığa kapalı” olduğu fikrine karşı çıkıyorsunuz. Fakat seks mantık dışı biyolojik bir güdü değil midir?
Hayır. Öncelikle, insanoğlunun güdüleri yoktur. Fiziksel olarak seks sadece bir kapasitedir. Fakat insanın bu kapasiteyi nasıl kullanacağı ve kimi çekici bulacağı kendi ahlaki değer standartlarıyla ilgili bir şeydir. Tercihlerini kontrol eden, bilinçli veya bilinçsiz olarak sahip olduğu önkabullerine bağlıdır. Bu şekilde kişisel felsefesi cinsel hayatını yönlendirir.
İnsan güçlü, mantık dışı biyolojik dürtülere sahip değil midir?
Değildir. Kişi belirli bir tip fiziksel mekanizmaya ve ihtiyaçlara sahiptir. Fakat bunları nasıl, hangi yoldan tatmin edeceğinin bilgisine sahip değildir. Mesela insanın yiyeceğe ihtiyacı vardır. Açlık hissi duyar. Fakat önce bu hissi açlık olarak tanımlayıp sonra yiyeceğe ihtiyacı olduğunu ve nasıl yiyecek elde edebileceğini öğrenene kadar aç kalacaktır. İnsan dünyaya belirli fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarla gelir. Fakat aklını kullanmadan bunları ne keşfedebilir ne de tatmin edebilir. İnsan rasyonel bir varlık olarak kendisi için neyin doğru neyin yanlış olduğunu keşfetmek zorundadır. Sözde dürtüleri ona ne yapması gerektiğini söylemeyecektir.
Atlas Shrugged’da “her meselenin iki yüzü vardır. Bir yüzü yanlış diğeri ise doğrudur. Fakat ikisinin ortası her zaman kötü ve şeytanidir” diye yazmışsınız. Bu bir hayli siyah-beyaz bir bakış açısı değil mi?
Kesinlikle öyle. Bütün gücümle siyah-beyaz bir dünya anlayışını savunuyorum. İzin verirseniz bunu tanımlayalım. Siyah ve beyaz ifadesiyle ne denmek isteniyor? Bu iyi ve kötü demektir. Herhangi bir şeyi gri veya orta yol olarak adlandırmadan önce siyah ve beyazın ne olduğunu tanımlamanız gerekir. Çünkü gri bu ikisinin karşımından başka bir şey değildir. Bir alternatifi iyi diğerini kötü olarak tanımladıktan sonra ikisinin karışımını seçmenin doğru olduğunu savunamazsınız. Bir kısmında kötülük olduğunu bildiğiniz bir şeyi seçmeyi meşrulaştıramazsınız.
Şu halde mutlak doğrulara inanıyorsunuz?
İnanıyorum.
Öyleyse objektivizm bir dogma olarak adlandırılabilir mi?
Hayır. Dogma, rasyonel delillere rağmen ve rasyonel yollarla doğruluğu kanıtlanma-dan iman yoluyla kabul edilen inançlar bütünüdür. Dogma kör bir inancın konu-sudur. Objektivizm bunun tam tersidir. Herhangi bir fikir veya yargıyı doğruluğunu mantık yoluyla ispatlamadan kabul etmeme-niz gerektiğini savunur.
Eğer geniş ölçüde kabul görürse, objektivizm bir dogmaya dönüşmeye zorlanabilir mi?
Hayır. Objektivizmin onu bir dogma olarak kullanmak isteyecek insanlara karşı kendi kendini koruyabileceğini biliyorum. Objektivizm kişinin aklını kullanmasını öngörür. Genel prensipleri ayrım gözetmeden ve düşünmeden kendi yaşamlarında uygu-lamaya kalkanlar bunun yapılamayacağını görürler. Böylelikle objektivizmi ya uygula-maya ya da reddetmeye zorlanırlar. Uygula-mak derken kişinin objektivist prensipleri kendi gündelik yaşamındaki belirli problem-ler karşısında nasıl kullanacağını kendi aklını, düşünme yetisini kullanarak bulmasını kastediyorum.
İmana karşı olduğunuzu söylediniz. Tanrıya inanıyor musunuz?
Kesinlikle hayır.
“Haç işareti zulmün, ideal olanın olmayana feda edilmesinin işaretidir. Dolar işaretini tercih ederim” dediğiniz söyleniyor. Samimi olarak ikibin yıllık hristiyanlık pratiğinin “zulüm” olarak tanımlanabilece-ğini düşünüyor musunuz?
Öncelikle o sözü asla söylemedim. Ne edebi ne de entellektüel alanda bu benim tarzım değil. Dolar işaretini tercih ettiğimi söylemedim ve lütfen bunu yazın, bu ucuz bir saçmalıktır. Bu alıntının nereden yapıldığını bilmiyorum fakat dolar işeretinin anlamı Atlas Shrugged’da açıklanmıştır. Hikayede açıkça anlatıldığı gibi, dolar işareti serbest ticaretin, dolayısıyla hür aklın işaretidir. Hür akıl ve serbest ticaret birbirlerinin önkoşuludurlar. Birisi olmadan diğeri varolamaz. Hür bir ülkenin parasının işareti olan dolar işareti bu yüzden hür bir aklın sembolüdür. Daha da ötesi, dolar işaretinin tarihsel kaynağı ile ilgili olarak hiç bir zaman kanıtlanamayan olası bir hipoteze göre Birleşik Devletlerin de sembolüdür.
Şimdi haç hakkında birşeyler söylememi istiyorsunuz. Samimi olarak haç işaretinin ideal olanın olmayana feda edilmesinin sembolü olarak kabul ediyorum. Anlamı da bu değil midir zaten? Hristiyan felsefesine göre İsa ideal insandır. Kendi benliğinde ne tip insanın varolmaya layık olduğunun örneğini verir. Buna rağmen Hristiyan mitolojisine göre kendi günahları için değil ama ideal olmayan insanların günahları uğruna haçın üzerinde can vermiştir. Diğer bir deyişle kusursuz erdemlere sahip bir insan, kötü ve kendileri için yapılan bu fedakarlığı kabul ettikleri öngörülen veya sanılan insanlar uğruna kurban edilmiştir. Eğer hristiyan olsaydım hiçbir şey beni ideal olanın olmayana, erdemin kötülüğe kurban edilmesi tasavvurundan daha fazla hiddetlendiremezdi. İnsanlardan o işaretin uğruna kendilerinden daha kötü olanlara kurban olmaları beklenmektedir. Sembol aynen bu amaç için kullanılmaktadır ve bu eziyettir.
Size göre herhangi bir din insan hayatına yapıcı bir öge katmış olabilir mi?
Din aracılığıyla –gerçekliğe ve mantığın sonuçlarına aykırı veya bunlar tarafından desteklenmeyen körü körüne bir inanç olarak- hayır. Bu şekliyle iman insan hayatına oldukça zararlıdır çünkü mantığın bastırılmasını gerektirir. Fakat dinin felsefenin ilk formu, insanlar bir felsefe oluşturacak kadar gelişemeden önce kendi hayatlarına ve bir değerler koduna referans olabilecek tutarlı bir çerçeve kazandırma, evreni açıklama çabaları olduğunu hatırlamanız lazım. Ve felsefe olarak bakıldığında bazı dinlerin çok değerli ahlak görüşleri vardır. Olumlu etkileri ve özümsenecek uygun ilkeleri vardır. Fakat bütün bunlar çok çelişkili ve… nasıl demeli, çok tehlikeli ve kötü amaçlar için kullanılmaya elverişli bir zeminde, iman üzerinde sunulmaktadır.
O halde dolar ve haç işareti arasında bir tercihte bulunmanız gerekseydi doları seçeceğinizi söyleyebilir misiniz?
Böyle bir tercih yapmayı kabul etmem. Şöyle diyelim: İman ve mantık arasında bir tercihte bulunmam istenseydi, bu ikilinin birbirine alternatif kabul edilebileceğini düşünmek bile istemezdim. Bir insan olarak tereddütsüz mantığı seçersiniz.
Ford ve Rockefeller aileleri gibi varlıklı işadamlarının servetlerini hayır işlerinde kullandıkları için gayri ahlaki olduğunu söyleyebilir misiniz?
Hayır, hayır işlemek istiyorlarsa bu onlara kalmış bir şeydir. Hayır işleri üzerine olan görüşlerim bir hayli basittir. Hayır işlerini birincil bir erdem olarak ve en önemlisi ahlaki bir ödev olarak görmüyorum. Eğer yardım ettiğinize değiyorsa ve yardım edecek maddi gücünüz varsa başka insanlara yardım etmenin yanlış bir tarafı yok. Hayır faaliyetini marjinal bir konu olarak kabul ediyorum. Karşı olduğum görüş hayır işlerinin ahlaki bir ödev ve büyük bir erdem olduğu tasavvurudur.
Ford ve Rockefeller aileleri gibi varlıklı işadamlarının servetlerini hayır işlerinde kullandıkları için gayri ahlaki olduğunu söyleyebilir misiniz?
Hayır, hayır işlemek istiyorlarsa bu onlara kalmış bir şeydir. Hayır işleri üzerine olan görüşlerim bir hayli basittir. Hayır işlerini birincil bir erdem olarak ve en önemlisi ahlaki bir ödev olarak görmüyorum. Eğer yardım ettiğinize değiyorsa ve yardım edecek maddi gücünüz varsa başka insanlara yardım etmenin yanlış bir tarafı yok. Hayır faaliyetini marjinal bir konu olarak kabul ediyorum. Karşı olduğum görüş hayır işlerinin ahlaki bir ödev ve büyük bir erdem olduğu tasavvurudur.
Felsefi sisteminizde merhametin yeri nedir?
Merhametin ahlaki açıdan suçlu olanlara değil masum kurbanlara karşı gösterilmesi uygundur. İnsan bir toplama kampının kurbanlarına karşı merhamet hissederken onlara işkence edenlere de aynı merhameti gösteremez. Eğer işkencecilere karşı merhamet hissediyorsa, işkence görenleri manevi açıdan aldatıyor demektir.
Başka birini korumak için bir kurşunun önüne atlayıp kendini feda etmek Objektivizmin prensiplerine aykırı mıdır?
Hayır. Bu duruma göre değişir. Eğer kocamı hedeflemişse bir kurşunun önüne atlayabilirim. Eğer bir varlığa veya fikre yeterince değer veriyorsanız onu korurken ölmek kendini feda etmek değildir, çünkü onsuz varolmanın sizin için bir anlamı yoktur.
Bir amaç uğruna ölebilir misiniz? Veya sizin felsefenizin takipçileri bir amaç için kendilerini feda edebilirler mi? Fedakarlık mefhumuna gerçekten karşı olan bir Objektivist için herhangi bir sebep kendini feda etmeye değebilir mi?
Kitabımda bu sorunuzun cevabı açıkça verilmiştir. Atlas Shrugged’da kişinin değerleri için yaşaması, gerekirse de savaşması gerektiğini açıkladım. Çünkü yaşamak ahlaki değerlere ulaşma çabasından ibarettir. İnsanoğlu çaba göstermeden hayatta kalamaz. Rasyonel bir varlık olarak yaşamalı ve daha azını kabul etmemelidir. Bir vahşi olarak hayatta kalamaz. Yiyecek gibi en basit bir değer bile bizzat insan tarafından üretilmelidir. Daha ilgi çekici, daha önemli kazanımlar için de aynı şey geçerlidir. Bütün değerler insan tarafından kazanılmalı ve korunmalı, tehdit altındalarsa -rasyonel bir varlık olarak yaşama hakkını korumak için- onun tarafından savunulmalıdır. Eğer bana Objektivizm uğruna hayatımı feda edip edemeyeceğimi soruyorsanız, ederim. Fakat daha da önemlisi objektivizm için yaşamak istememdir ki bu çok daha zordur.
Mantık üzerine yaptığınız vurgularınızda zamanımızın yazarları, romancıları ve şairleriyle felsefi açıdan çatışıyorsunuz ki bunların bir çoğu kendilerini mistik ve irrasyonel olarak tanımlıyorlar. Sizce bunun sebebi nedir?
Çünkü sanat kaynağını felsefeden alır ve günümüzün baskın felsefi akımı neomistisizimdir. Sanat, sanatçının insan ve varoluş hakkındaki temel görüşlerinin yansımasıdır. Sanatçıların çoğu kendi felsefi anlayışlarını geliştirmedikleri için kendi zamanlarının baskın felsefi akımlarını, bilinçli veya bilinçsizce benimserler. Günümüz edebiyatının büyük bir kısmı günümüz felsefesinin bir yansımasıdır. Ve edebiyatın günümüzdeki haline bir bakın!
Fakat bir yazar zamanını yansıtmamalı mı?
Hayır. Yazar her rüzgarla savrulan, edilgen bir takipçi değil zamanının aktif entellektüel lideri olmalıdır. Yazar kendi kültürünün değerlerini biçimlendirmeli, insan hayatının amaçlarını öngörüp somutlaştırma-lıdır. Edebiyatın günümüzdeki vitrininden silinen romantik akımın özü budur.
Edebi açıdan günümüzün bu anlayışı bizi nereye götürür?
Naturalizmin sonuna götürüyor. Naturalist akıma göre yazar etrafında her ne gözlemlerse gözlemlesin, pasif bir fotoğrafçı, veya eleştirmeden, kendi görüşlerini katma-dan olayları aktaran bir muhabir gibi olmak zorundadır. Romantisizme göre ise yazar etrafındakileri o anda oldukları gibi değil, Aristo’dan bir alıntı yapmak gerekirse, “olabilecekleri veya olmaları gerektiği gibi” sunmalıdır.
Kendinizin romantisiztlerin sonuncusu olduğunu söyleyebilir misiniz?
Ya da, Atlas Shrugged’daki bir karakterimden alıntıyla, “geri dönüşlerinin öncüsü”
Genelde günümüz edebiyatı hakkındaki değerlendirmeniz nedir?
Felsefi açıdan, gayri ahlaki. Estetik açıdan beni sıkıntıdan öldürüyor. Özellikle insan-ların sefaletlerini konu yapan bir pislik çukuruna dönüşüyor. Ve sefalet kadar da sıkıcı bir şey yoktur.
Takdir ettiğiniz bir romancı var mı?
Evet, Victor Hugo.
Günümüz yazarlarından?
Hayır, sözde ciddi olanlarının arasında takdir ettiğimi söyleyebileceğim birisi yok. Romantisizmin günümüzdeki kalıntısı olan çağdaş popüler edebiyatı tercih ediyorum. Favorim Mickey Spillane.
Neden onu beğeniyorsunuz?
Çünkü temelde bir ahlakçı. Basit bir form içinde, mesela bir dedektif romanında, iyi ve kötünün çatışmasını siyah ve beyaz ögelerle sunuyor. İki tarafında rezaletlerini sıkıcı gri bir karışım içinde ortaya atmıyor. Uzlaşamaz bir çelişki sergiliyor. Bir yazar olarak benim en önemli saydığım özellik olan konu yapılandırmasında çok parlak bir uzman.
Faulkner hakkında ne düşünüyorsunuz?
Pek birşey düşünmüyorum. Stili güzel ama pratikte içerik olarak zor okunuyor. Ondan pek az okudum.
Nabokov’a ne dersiniz?
Sadece bir kitabını ve diğerinin yarısını okudum. Yarısını okuduğum kitabı Lolita idi. Bitiremedim. Parlak bir stili var. Fakat seçtiği konular, hayatı algılayışı ve insana bakışı hiçbir sanatsal yeteneğin kapatamayacağı kadar kötü.
Bir romancı olarak felsefenin yazılarınızın ana amacı olduğunu mu düşünüyorsunuz?
Hayır. Benim ana amacım ideal insanı “olabileceği ve olması gerektiği gibi” göstermektir. Felsefe bu amaca ulaşmak için bir araçtır.
Eski romanlarınızdan Anthem (Ben)’de ana karakteriniz “karar veren irademdir ve saygı duyduğum yegane karar da irademin istekleridir”diyor. Bu anarşizim değil mi? Kişinin saygı duyması gereken tek kanun kendi arzusu veya iradesi midir?
Kastedilen “kişinin kendi iradesi” değil “kişinin kendi rasyonel yargısıdır”. Bu iyi ya da kötü şiirsel bir ifadedir ve Anthem’de tüm hikaye içinde iyice açıklanmıştır. Gör-düğünüz üzere hür irade kavramını genellikle anlaşılan manasından tamamen ayrı bir anlam içinde kullanıyorum burada. Hür irade insanın düşünme veya düşünmeyi reddetme kabiliyetinden oluşur. Düşünme eylemi insanın ana tercihidir. Rasyonel insan hiç bir zaman arzuların veya kaprislerin esiri olmaz, rasyonel yargısının doğruluğunu teyid ettiği değerleri ona yol gösterir. Tanıyabileceği tek otorite budur. Bu anarşi değildir. Çünkü insan özgür ve uygar bir toplumda yaşamak isterse mantık icabı o toplumun objektif, rasyonel ve geçerli kanunlarına uymayı tercih edecektir. Bu konuyla ilgili olarak devletin işlevleri ve ona olan ihtiyacımız üzerine The Objectivist Letter’da bir makale yazdım.
Sizce devletin işlevleri nelerdir?
Temelde devletin sadece tek işlevi vardır: Birey haklarını korumak. Haklar sadece fiziksel güç veya onun türevleri kullanılarak ihlal edilebileceğine göre devlete düşen görev fiziksel güç kullanımını başlatanlardan, yani suçlulardan insanları korumaktır. Toplumda güç sadece kendini korumak ve mukabele amacıyla, o da sadece güç kullanı-mını başlatanlara karşı kullanılabilir. Devletin doğru işlevi budur: İnsanları zor kullanmaktan alıkoyarak polis vazifesi görmek…
Eğer güç sadece güce karşı koymak amacıyla kullanılabiliyorsa, devlet asker veya vergi toplamak amacıyla güç kullanmak hakkını haiz midir?
Prensip olarak vergi vermenin, devlete karşı diğer bütün sorumluluklarımızda olduğu gibi, gönüllü yapılmasını uygun buluyorum. Fakat bu yöntemin nasıl uygulanabileceği konusu çok karmaşıktır. Sadece bazı metodlar önerebilirim fakat onların üzerinde mutlak çözümmüşler gibi ısrarlı olamam. Mesela Avrupa’nın bir çok ülkesinde devlet eliyle düzenlenen piyan-golar gönüllü ödenecek vergiler için uygun bir yöntem olabilir. Başka örnekler de verilebilir. Vergiler, devletin sağladığı çeşitli hizmetlere ihtiyaç duydukları için, vatandaş-ların katkıda bulunacakları ve bulunmaları gereken (sigorta ödemeleri gibi) gönüllü faaliyetlerden biridir. Ancak elbette bu uzun vadede, insanlar tam anlamıyla hür bir sosyal sistem kurdukları zaman, gündeme gelebilecek bir problem. Onun içindir ki savunulması gereken ilk değil son reform olmalıdır. Askere almayla ilgili olarak şunu söyleyebilirim ki, kesinlikle haklı veya anayasal bir uygulama değildir. Bireyin kendi hayatı üzerinde tasarrufta bulunma hakkı gibi temel bir özgürlüğünü ihlal etmektedir. Kimsenin başkasını kendi amaçları için ölüme göndermeye hakkı yoktur. Bir ülke vatandaşlarını gönüllü olmadıkları bir hizmeti yapmaya zorlayamaz. Ordular kesinlikle gönüllülük esasına göre oluşturulmalıdır. Askeri otoriteler de gönüllü orduların en iyi ordular olduğunu teyid etmektedir.
Diğer kamusal gereksinimler hakkında ne düşünüyorsunuz? Mesela posta idaresini devletin meşru işlevi olarak görüyor musunuz?
Şimdi şunda anlaşalım: Benim pozisyonum son derece tutarlı. Sadece posta idaresi değil, sokaklar, caddeler ama hepsinin üzerinde okullar özel şahıslar tarafından işletilmeli ve mülkiyetleri özel şahıslara ait olmalı. Devlet ve ekonominin birbirlerinden ayrılmasını savunuyorum. Devletin görevi sadece güç kullanımı ile ilgili konularla sınırlı olmalı. Bu polis, silahlı kuvvetler ve mahkemeler gibi insanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözen kurumlardan başka hiçbir alanı kapsamaz. Bunların dışında kalan herşey özel şahıs ve kuruluşlar tarafından yönetilmelidir. Şüphesiz bu çok daha iyi bir yönetim olacaktır.
Yeni devlet kurumları veya kuruluşları kurar mıydınız?
Hayır ve konuları bu yöntemle ele alamam. Bir merkezi planlamacı değilim ve ütopyaları icat etmiyorum. Pratik hayattaki uygulamaları açık olan prensiplerden bahsediyorum. Eğer güç kullanılmasına karşıyım dediysem daha fazla tartışacak ne olabilir?
Uluslararası ilişkilerde güç kullanma unsuru hakkında ne düşünüyorsunuz? Herhangi bir özgür ulusun 2. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyasını işgal etmeye hakkı olduğunu söylemiştiniz…
Kesinlikle
Günümüzde herhangi bir hür ulus Sovyet Rusya’yı, Küba’yı ya da diğer bir “bağımlı devlet”i işgal etmeyi bir görev değilse de ahlaki bir hak olarak telakki edebilir. Doğru mu?
Doğru. Herhangi bir diktatörlük –vatandaşlarının haklarını ihlal eden bir devlet- kanun dışıdır ve hiçbir hak iddia edemez.
Birleşik Devletlerin Kübayı veya Sovyetler Birliğini işgal etmesi için aktif olarak kampanya açar mısınız?
Şu anda değil. Böyle bir eylemin gerekli olduğunu sanmıyorum. Sovyetler Birliğinin herşeyden çok korktuğu bir eylem olan ekonomik boykotları savunuyorum. Kübanın ambargoya alınmasını ve Sovyetler Birliğine ekonomik boykot uygulanmasını destekliyorum. Böylece tek bir Amerikalının hayatı zarar görmeden iki rejimin de çökeceğini göreceksiniz.
ABD’nin Birleşmiş Milletler’den ayrılmasını tercih edermisiniz?
Evet. Dünya barışı ve insan hakları adına kurulmuş olan bir organizasyonun üyeleri arasında Sovyet Rusya gibi tarihin en saldırgan ve eli kanlı kasabının bulunmasını tasvip etmiyorum. İnsan haklarının korunması kalıbı, koruyucuların arasında Sovyet Rusya’nın da bulunduğu bir ortamda, bu organizasyonu desteklemesi veya onaylaması gereken insanlığın zekasına ve insan hakları kavramına bir hakaret ve saldırı anlamına geliyor. Bireyin canilerle işbirliği yapmasının zorunlu olduğuna nasıl inanmıyorsam, hür ülkelerin diktatörlüklerle işbirliği yapmaları gerektiğine de inanmıyorum.
Rusya ile diplomatik ilişkilerin gerilmesini destekler misiniz?
Evet.
Antikomünist, antisosyalist ve antiliberal olarak adlandırıldınız. Buna rağmen muhafazakar olarak adlandırılmayı da reddediyorsunuz. Aksine en keskin eleştirilerinizden bir kısmını muhafazakarlar için sarfettiniz. Siyasi pozisyonunuz nedir?
Düzeltiyorum. Pozisyonumu asla negatiflerle tanımlamam. Laissez-faire kapitalizminin, bireysel hakların –ki bundan başka bir hak kategorisi yoktur- ve bireysel özgürlüğün savunucusuyum. Komünizm, refah devleti, faşizim, Nazizim ve modern liberalizm (Amerikadaki sosyal demokrasi benzeri fikriyat) gibi bireyi kollektif bir bütüne kurban eden her doktrine bu zemin üzerinde karşı çıkıyorum. Muhafazakarlara da aynı sebeple karşıyım. Muhafazakarlar karma ekonomi ve refah devletinin destekçisidirler. Liberallerle prensipte değil detayda farklılaşırlar.
Amerikanın entellektüel iflasla karşı karşıya kaldığını öne sürdünüz. Bu suçlamanız National Review gibi sağcı yayınları da kapsıyor mu? Söz konusu dergi sizin devletçilik dediğiniz mefhuma karşı çıkan güçlü seslerden biri değil mi?
Natianal Review’ı Amerikanın en kötü ve tehlikeli dergisi olarak kabul ediyorum. Kapitalizmi savunurken kullandıkları yöntem kapitalizmin kötülenmesine ve zarar görmesine yol açıyor. Nedenini anlatmamı ister misiniz?
Evet, lütfen
Çünkü kapitalizmi dinle bağdaştırıyor. National Review’ın ideolojik posizyonu özgürlük ve kapitalizmi kabullenmek için kişinin mutlaka Tanrıya, bir dine veyahut aşkın bir mistisizme inanması gerektiği anlamına geliyor. Bu da kapitalizmi rasyonel bir zeminde savunmanın mümkün olamayacağını düşündürüyor. Öyle ki, mantığın ve aklın kapitalizmin tarafında olmadığını ve esir bir toplumla diktatörlüklerin rasyonel bir sistem olduğunu, insanın ancak mistik bir imanla özgürlüğe inanabileceğini kabullenmek durumunda kalıyorsunuz. Kapitalizmi bundan daha fazla küçültecek bir argüman olamaz ve gerçek bu argümanların söylediğinin tam tersidir. Kapitalizm mantıkla savunulup meşrulaştırılabilecek yegane sistemdir.
Sizin politik hedefleriniz var mı? Seçimlere katılmayı düşündünüz mü hiç?
Kesinlikle hayır. Ve böyle birşeyi dileyecek kadar benden nefret etmediğinizi umuyorum.
Fakat politika ile ilgileniyorsunuz, en azından politik teoriyle değil mi?
Dilerseniz şöyle cevaplayayım: Sovyet Rusya’dan geldiğimde politika ile yalnız bir sebepten ilgilendim; politikayla ilgilenme ihtiyacı duymayacağım günlere ulaşmak için. Kendi ilgi ve amaçlarım için yaşamakta özgür bırakılabileceğim; devletin onları bozmak için müdahale etmeyeceği; hayatımın, emeğimin, geleceğimin devletin veya bir diktatörün kaprislerinin insafına bırakılmayacağından emin olacağım bir toplum yapısını sağlamlaştırmak istiyorum. Tavrım bugünde aynıdır. Sadece günümüzde bunların henüz erişilmemiş birer ideal olduğunu, başkalarının benim amaçlarım için mücadele etmesini bekleyemeyeceğimi ve her sorumlu vatandaş gibi amaçlarım uğruna elimden geleni yapmam gerektiğini biliyorum. Diğer bir deyişle, politikayla özgürlükleri pekiştirmek ve korumak için ilgileniyorum.
Çalışmalarınızın bütününde çağdaş dünyanın organizasyonunun, kapitalist ülkelerde bile bireyi kuşatan ve bireysel insiyatifi boğan bir yapıda olduğunu savunuyorsunuz. Atlas Shrugged’da John Galt “akil adamları” bir greve yönlendirerek etraflarındaki kollektivist toplum yapısının çökmesini sağlıyor. Sizde günümüz sanatçılarının, entellektüellerinin ve sanayicilerinin yeteneklerini toplumsal hayattan bu şekilde çekmelerinin zamanının geldiğini mi düşünüyorsunuz?
Hayır, henüz değil. Fakat açıklamaya başlamadan önce sorunuzun bir kısmını düzeltmeliyim. Bugün içinde yaşamakta olduğumuz sistem kapitalist bir ekonomi değil. Çağımıza da damgasını vuran mevcut sistem karma ekonomidir. Özgürlük ve kısıtlamalarının bir karışımı olan ve diktatörlüğe doğru ilerleyen bir sistemdir bu. Atlas Shrugged’da yeralan eylem toplum diktatörlükle yönetilme safhasına eriştiği zaman yapılmıştır. Eğer biz de o noktaya gelirsek, ve ancak geldiğimiz zaman greve gitme zamanı olacaktır; daha önce değil.
Diktatörlük demekle neyi kastediyor-sunuz? Bir diktatörlüğü nasıl tanımlarsınız?
Diktatörlük insan haklarını tanımayan ve devletin vatandaşları üzerinde sınırsız bir güç uygulama yetkisine sahip olduğu bir sistemdir.
Sizin tanımınızda diktatörlük ve karma ekonomiyi ayıran sınır nerdedir?
Bir diktatörlüğün 4 unsuru vardır: Tek parti yönetimi, politik muhalefete karşı yargısız infaz uygulamaları, özel mülkiyete el konulması veya kamulaştırılması ve sansür uygulaması. Hepsinden daha baskın olanı bu sonuncusudur. İnsanlar serbestçe konuşup yazabildikçe, sansür uygulanmadıkça, herşe-ye rağmen toplumu reforme etmek ve daha iyi bir noktaya sürüklemek ihtimali vardır. Eğer sansür uygulanıyorsa, insanların entellektüel açıdan greve gitmeleri, sosyal sistemle hiçbir şekilde işbirliği yapmamaları gerekir.
Sizin açınızdan arzulanabilir toplumsal değişiklikleri gündeme getirmek için grevden önce neler yapılması gerektiğine inanıyor-sunuz?
Toplumsal akımlara yön veren ve sosyal sistemleri yaratıp yıkabilme gücü fikirlerdedir. Onun için doğru fikirler ve doğru felsefe savunulmalı ve yayılmalıdır. Kapitalizmin tahribini de kapsayan modern dünyanın felaketleri alturist-kollektivist felsefenin sonucudur. İnsanların reddetmeleri gereken alturizmdir (diğergamlık, fedakar-lık).
Altrurizmi nasıl tanımlardınız?
İnsanın kendisi için yaşama hakkının olmadığını, varlığının yegane meşruluk kaynağının başkalarına hizmet etmek olduğunu ve fedakarlığın en büyük ahlaki görev, değer ve erdem olduğunu savunan bir ahlak sistemidir. Bu sistem kollektivizmin ve bütün diktatörlüklerin kendilerine ahlaki açıdan meşruluk kazandırdıkları zemindir. Özgürlük ve kapitalizme ulaşmak için insanlığın mistik, altruristik ve rasyonel bir etik koduna ihtiyaçları var. Öyle bir kod ki insanların birer kurbanlık hayvan olmadık-larını, ne başkaları uğruna kendilerinden fedakarlık ederek ne de başkalarından kendileri için fedakarlık etmelerini bekleyerek, kendi amaçları için yaşamaya hakları olduğunu açıklamalı ve savunmalı. Diğer bir deyişle, bugün dünyanın Objektivist etiklere çok ihtiyacı var.
Peki bu değişimi gerçekleştirmek için kapsamlı eğitim ve propoganda metodları kullanılması gerektiğine katılıyor musunuz?
Evet, tabii ki.
Size muhalif olanlar Objektivizmin ahlaki ve politik prensiplerinin sizi Amerikan düşünce dünyasını kalıplarının dışına attığını söylüyorlar. Bu görüş hakkında ne düşünüyorsunuz?
“Düşünce dünyasının kalıpları” diye bir kavramı tanımıyorum ve aldırmıyorum. Bu kavram ancak düşüncenin kontrol altında olduğu ve düşüncelerden değil kollektivist sloganlardan oluşan “düşünce kalıplarının” varolduğu bir diktatörlüğe veya kollektivist bir topluma uygun olabilir. Amerika’da böyle bir durum söz konusu değildir; hiçbir zaman da olmamıştır. Mamafih bu sözlerin, her muciti, çizginin dışına çıkan ve hayata bir değişiklik sunmaya muktedir herkesi kamuoyundaki tartışmalardan uzak tutmak için söylendiğini duydum. Ben bir mucitim. Bu bir ayrıcalık ve onur nişanıdır, saklanacak ve özür dilenecek bir leke değil. Yeni veya değerli fikirleri olan herkes entellektüel statükonun dışında durur. Ama statüko bir “düşünce” değildir ki düşünce dünyasının yerine geçsin. Statüko durgun bir bataklıktır. İnsanoğlunu ileriye taşıyanlar mucitlerdir.
Objektivizmin bir felsefe olarak dünyaya hakim olacağına inanıyor musunuz?
Hiç kimse böyle bir soruya cevap veremez. İnsanoğlu hür iradeye sahiptir. Belli bir zaman diliminde veya bir kuşakta rasyonel olmayı tercih edeceklerine dair hiçbir garanti verilemez. Ayrıca hiçbir felsefenin de “dünyaya hakim olması” gerekmez. Sorunuzu başka bir şekilde sorarsanız… Mesela “Objektivizm geleceğin felsefesi olacak mı?” derseniz cevabım koşullu bir evet olurdu: Eğer insanlar mantığa dönerlerse, diktatörlükler tarafından yok edilmezlerse veya yeni bir karanlık çağa girmezlerse, eğer düşünmelerine yetecek kadar varolmayı başarabilirlerse Objektivizm kabul edebilecekleri bir felsefe olarak onları bekleyecektir.
Niye?
İnsanoğlunun hür olduğu herhangi bir tarih diliminde kazanan her zaman en rasyonel felsefe olmuştur. Bu açıdan bakınca “evet, Objektivizm kazanacak” diyebiliyorum. Fakat bu temennimin gerçekleşeceğine dair hiç bir garanti veya insanların benimle aynı görüşü paylaşacağına dair önceden belirlenebilecek herhangi bir zorunluluk yok.
Dünyanın bugünkü haline sert eleştiriler yöneltiyorsunuz ve kitaplarınız sadece toplumun yapılanmasını değil, insanların iş, düşünce ve aşk hayatlarını ve bu alanlarda birbirleriyle olan ilişkilerini de değiştirmeye talip. İnsanoğlunun geleceği hakkında umutlu musunuz?
Evet, umutluyum. Entellektüel bir güç ve ahlaki bir ideal olarak kollektivizm bugün ölüdür. Fakat özgürlük ve bireycilik, ve onların siyasi ifadesi olan kapitalizm henüz keşfedilmedi. İnsanoğlunun bu değerleri keşfetmeye zamanı olacağını düşünüyorum. Ölmekte olan günümüz kollektivist felsefesinin bir sefalet, imkansızlıklar ve umutsuzluk kültüründen başka birşey yaratmamış olması dikkate değerdir. Zamanımızın, insanı başarısızlık, tükenmişlik ve yıkımla lanetlenmiş yardıma muhtaç, çaresiz ve akılsız bir varlık olarak yansıtan sanat ve edebiyat dünyasına bir bakın. Bu sunum bir kollektivistin kendi psikolojisinin itirafı olabilir fakat genel bir insan tasviri kesinlikle değildir. Eğer çizilen bu tablo gerçeğe uygun olsaydı mağaralarımızdan asla çıkamazdık. Fakat bugünlere gelmeyi başardık. Etrafınızı ve tarihi gözlemleyin. İnsanoğlunun başarılarını göreceksiniz. İnsanlığın gelişmek için sınırsız bir kabiliyete sahip olduğunu ve bu kabiliyeti mümkün kılan işlevi farkedeceksiniz. O zaman insanın yaradılış itibariyle çaresiz bir mahlukat olmadığını, ancak aklını, o yüce işlevi kullanmayı ihmal ettiğinde o hale düştüğünü anlayacaksınız. Ve büyüklük nedir diye bana sorarsanız; cevabım: “John Galt’ın 3 temel değerini kendinize düstur edinerek yaşayabilme azmi ve kabiliyetidir” olacaktır. Mantık. Amaç. Kendine saygı.



OBJEKTİVİZM

Objektivizm. 1940'lı yıllardan itibaren ABD sağlık çevrelerinde gelişmeye başlamış bir psiko-terapi yöntemi. İlk olarak psikiyatr Alan Blumenthal tarafından, romancı Ayn Rand'ın kitaplarından alınan ilhamla ortaya atılmıştır. Yöntem temelde, kişinin kendisine üstün yetenekler ve zeka atfetmesine ve böylece mevcut eksikliklerinden doğan olumsuzlukların ortaya koyduğu ruhsal gerginlikten kurtulmasına dayanır. Kişi bu yöntem doğrultusunda, hayatındaki olumsuzlukları, sürekli kişisel telkinlerle başka insanların zeka ve yetenek kusurlarına yükler, ve bu yolla güdülediği özgüvenini sürekli taze tutar.
Yöntem günümüzde eskisi kadar rağbet görmese de kullanılmaya devam etmektedir.

 AYN RAND'dan:

* Bireyin hayatı ve mutluluğu yararına olan “doğru ve iyi”, yararına olmayan herşey “yanlış ve kötü” dür.
* Siyasi yönetimlerin en sevmediği şeylerin başında bireyin bağımsızlığı ve egonun vizyonu gelir.   Egonuzu ve kimliğinizi siyasi yönetimlere karşı koruyun.
* Kolektif beyin diye bir şey yoktur. Hiç kimse kendi ciğerlerini, başkasının yerine solumak için kullanamaz. Hiç kimse kendi beynini, başka   birinin yerine düşünmek için de kullanamaz. Vücudun ve ruhun bütün işlevleri bireysel ve özeldir. Paylaşılamazlar ve devredilemezler.
* Amacım: insanlara veya en azından düşünme zahmetine katlananlara kendi içinde tutarlı, dürüst ve rasyonel bir yaşam tarzı sunmaktır.
* İnsanlar karşılaştıkları tehlikeyi ortadan kaldırmak için herhangi bir cevap bulmayı istememektedirler. Tüm istedikleri, tüm aradıkları bağırmak için bir bahanedir:   “Kendimi tutamadım, ne yaptığımı bilemedim, beni affet tanrım..!”
* İnsan önce Tanrı'nın tutsağıydı. Zincirlerini kırdı. Sonra kralların tutsağı oldu. Yine zincirlerini kırdı. Artık hiç kimsenin tutsağı olmamalı.
* Politika ile yalnız bir sebepten ilgilendim; politikayla ilgilenme ihtiyacı duymayacağım günlere ulaşmak için.
* Objektivistler:   “ muhafazakar “ değil, kapitalizmin radikal savunucularıdır ve asıl amaçları politika veya ekonomi değil, insanın doğasını ve varlık nedenini incelemektir.
* İnsan tabiatından kaçamaz ve eğer insan kendi tabiatının gereksinimlerine aykırı bir sosyal sistem (kendisinin rasyonel, bağımsız bir varlık olarak yaşamasın engelleyen bir sistem) kurarsa, sonuç psikolojik ve fiziksel felakettir.
* Nasıl cebelleşeceğim,   Tanrı'nın ve insanın,   Çileden çıkartan acayiplikeri ile?   Ben, bir yabancı ve bir korkak yaratmadığım bir dünyada?



THE FOUNTAİNHEAD/ Hayatın Kaynağı (1949)


Yönetmen: King Vidor   
Ülke: ABD
Tür: Dram
Vizyon Tarihi: 02 Temmuz 1949 (ABD)
Süre: 114 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Ayn Rand       
Müzik: Max Steiner      
Görüntü Yönetmeni:Robert Burks    
Yapımcılar: Henry Blanke
Oyuncular:Gary Cooper,  Patricia Neal,    Raymond Massey, Kent Smith, Robert Douglas

Özet
Ayn Rand'ın aynı adı taşıyan romanından uyarlamadır. Meslektaşlarından çok farklı bir dünya görüşüne ve kariyer anlayışına sahip olan yetenekli ve yaratıcı mimar Howard Roark'un hikayesi konu edilir. Howard Roark, mesleğinde farklı düşünceleri sebebiyle dışlanır, yaratıcılığı meslektaşlarını kıskandırır, giderek iş yapamaz hale gelir. Tüm bu zorluklara rağmen Roark, dünya görüşünden taviz vermezden ayakta durabilecek midir?
Film, Ayn Rand'ın kurucusu ve savunucusu olduğu “objektivist felsefe”nin Howard Roark karakteri üzerinden bir anlatısıdır.
Hayatın kaynağı’nın teması “insanın ruhundaki bireycilik ve kollektivistlik”tir. beş ana karakteri konu alır. Başkahraman Howard Roark, Rand’ın idealidir, yüce ruhlu, kendi fikirlerine ve ideallerine güçlü biçimde bağlı, hiç kimsenin bir başkasının tarzını herhangi bir alanda, özellikte mimaride kopya etmemesi gerektiğini düşünen bir mimar. Romandaki diğer tüm karakterler yoğunluğu değişmekle birlikte ondan değerlerinden feragat etmesini talep ederler ama o kararlılığını muhafaza eder. Roark’ın ilginç bir başka yönü de, bu savaşını alışılagelmiş diğer kahramanlar gibi özgünlüğü ve dünyanın adaletsizliği ile ilgili uzun ve tutkulu monologlara girerek değil, aksine kibirli, neredeyse küçümseyici bir suskunluk ve birkaç küçük söz ile yapar.
ANA KARAKTERLER 
Howard Roark
Peter Keating
Dominique Francon
Ellsworth Toohey
Gail Wynand 
Hayatın Kaynağı'nın teması “insanın ruhundaki bireycilik ve kollektivistlik”tir. Beş ana karakteri konu alır. 
Başkahraman Howard Roark, Rand'ın idealidir, yüce ruhlu, kendi fikirlerine ve ideallerine güçlü biçimde bağlı, hiçkimsenin bir başkasının tarzını herhangi bir alanda, özellikte mimaride kopya etmemesi gerektiğini düşünen bir mimar. Romandaki diğer tüm karakterler yoğunluğu değişmekle birlikte ondan değerlerinden feragat etmesini talep ederler ama o kararlılığını muhafaza eder. Roark'ın ilginç bir başka yönü de, bu savaşını alışılagelmiş diğer kahramanlar gibi özgünlüğü ve dünyanın adaletsizliği ile ilgili uzun ve tutkulu monologlara girerek değil, aksine kibirli, neredeyse küçümseyici bir suskunluk ve birkaç küçük söz ile yapar. 
Son derece parlak genç bir mimar olan Howard Roark mimarlık okulundan, hem de son senesine gelmişken kovulur. Gerekçesiyse okulun geleneksel düzenine uygun çizimleri reddetmesidir. 
Roark okuldan kovulmasını engellemek adına hiçbir şey yapmamakla beraber, aklında bir tek istek vardır: Herkesin yüzkarası olarak nitelendirdiği, sıradışı çizimleriyle sadece bir süre halkın ilgisini çekebilmiş, son zamanlardaysa hiç de gözde olmayan, Roark’un hayranlık duyduğu mimar Henry Cameron’un yanına gidip onunla çalışabilmek. 
Roark’un, okulunu birincilikle bitiren okul arkadaşı Peter Keating de New York’a taşınarak prestijli bir mimari firması olan, başındaki ünlü Guy Francon tarafından idare edilen, Francon & Heyer de çalışmaya başlamıştır. Roark ve Cameron güzel eserler ortaya çıkarıyor ama projeleri hemen hemen hiç övgü topluyordu, buna karşın Peter Keating’in yeteneği her fırsatta övgüye değer bulunarak ona sürekli bir başarı getiriyordu. 
Henry Cameron emekliye ayrıldığında ve finansal anlamda çöktüğünde Roark kendine ufak bir ofis açabildi ancak. Kendisinin müşterilerini memnun etmek için uzlaşmaya yanaşmayan tarzı sonunda ofisini kapatıp Connecticut adlı bir yerde granit taşocağında çalışmaya zorlamıştır kendini. 
Connecticutt'a o sıralar Guy Francon’un güzel ve zeki kızı Dominique Francon toplumdan midesi bulanmış ve kendine aile malikanesinde dinlenme süreci tanımıştır. Dominique taşocağındaki işleri seyre geldiği günlerden birinde Roark’u görür görmez onun ellerindeki çevikliği ve kişiliğindeki anlam verilemez çekiciliği hisseder. Roark da aynı şekilde kızdan çok etkilenir. Öyle ki, Roark bir gece Dominique odasına girer ve ona tecavüz eder. 
Dominique karşı gelir ama onu engellemek için çığlık atmaz ve bu ilişki sonucunda ne istediğini anlar ama Roark’u aramaya koyulduğunda, Roark New York’un önde gelen adamlarından birinin binasının dizaynı için taşocağını terketmiş durumdadır. Dominique New York a döndüğünde Howard Roark’un kimliğini öğrenir ve farkeder ki, hayran olduğu binanın mimarı Roark’tur. Dominique ve Roark gizli bir şekilde görüşürler ama toplum içinde Dominique onun amansız bir düşmanıymışçasına hareket eder. 
Mimari eleştirmeni ve sosyalist Ellsworth Toohey yavaşça gücünü yükseltmeye hazırlanır. Engellemeye çalıştığı şey yetenek ve yapabilirliğin büyük bir sonuç olmadığını söyleyerek “ben” bilicini yok etmek ve oluşturmaya çalıştığı şey kişinin kendisini ikinci plana atarak topluma adamasıdır. 
Böylece Toohey Roark’u çok önemli bir tehlike olarak görüp onu yok etmeye çabalamaktadır. Toohey zayıf karakterli bir müşterisini insanlık ruhuna adanacak bir tapınağın mimarı olarak Roark’u seçmeye ikna eder. Ve daha sonra onu tapınak bittiğinde, tapınağı bir küfür gibi algılamasını iddia ederk Roark’u dava etmeye ikna eder. Roark’un duruşmasında Dominique dışında herkes tapınağı ortodoks ve yasal olmamakla suçlar. Dominique ise Roark’un dünyaya verdiği bu hediyeyi haketmediğini söyler. Karşı tarafın duruşmayı kazanmasıyla Roark tekrardan işini kaybetmiş olur. Roark’u arzu ettiği için kendisini cezalandırmak isteyen Dominique, Peter Keating ile evlenir. 
Başarılı bir yayımcı olan, önceki idealizmini kaybetmiş ve şansını halkın tam olarak duymak istediğini onlara veren bir gazetenin yayımcısı olmakta bulan Gail Wynand Dominique ile tanışır ve ona aşık olur. Wynand Peter Keating’e çok önemli bir iş teklifinde bulunarak – ve aynı zamanda sonsuz Wynand gazetelerinin onun adına çalışma fırsatını önererek- karısının kendisine ait olmasını ister ve tabiri caizse Dominique'i satın alır. Dominique evlenme teklifini onun Keating’den daha kötü olduğuna inandığı için kabul eder. Ama şaşırtıcı bir şekilde Wynand’ın bilinmeyen yüzünü görür, o prensipli biridir. Wynand ve Roark, Wynand’ın Dominique için şehir dışı bir yerde inşa ettirmeyi planladığı bir ev için mimar olarak Roark’u seçmesiyle tanışır ve hemen yakın arkadaş olurlar. 
Roark ile Dominique’in geçmişinden habersiz Wynand Roark’a duyduğu hayranlığı Dominique’e her gün anlatmakta ve tabiki kadın onu çok iyi anlayabilmektedir. Bu arada yine başı sıkışmış olan Keating bir halk evi projesi olan Cortland Evleri'nin çizimi için Roark’tan yardım ister. Evlerin ekonomik olması fikri Roark’u cezbeder ve bu çizimi bir tek şartla kabul edeceğini söyler : Kendisinin çizimine hiçbir şekilde müdahale edilmeyecektir, diğer konular olan isim ve paraysa onun için önemli değildir; başka hiçbir talepte bulunmaz. 
Roark Wynand ile yaz boyu çıktığı yat gezisinden dönüşünde, anlaşmanın tersine bir şekilde Cortland evlerinin projelerinde değişiklikler yapıldığını öğrenir. Roark Dominique inşaat alanına gidip bekçinin dikkatini başka yöne çekmesi için yardım ister ve Dominique oraya vardığında Roark kendi planına göre yapılmamış binayı havaya uçurur. Polis geldiğinde hiç itiraz etmeden teslim olur. Tüm komite Roark’u lanetler ama Wynand sonunda Roark’u savunmak ve halkın isteklerine kulak vermemek için gücü bulur ve gazetelerinde Roark’u savunan yazılar yayınlatır. Bunun üzerine Wynand gazetelerinin satışı düşer ve işçiler greve gider. Wynand bir süre daha buna dayansa da sonunda teslim olur ve Roark’un aleyhinde yazılar yazıp halktan özür diler. Duruşma Roark’un kötü sonu gibi görünse de bencillik erdemi ve kendine karşı dürüst kalma ihtiyacından uzun bir şekilde bahsederek jürinin dikkatini toplamıştır. Sonuç itibariyle de jüri onu suçsuz bulur. Roark Dominique ile evlenir. 
ÖNE ÇIKAN TEMALAR
 Yaratıcılık
Liderlik
Kendini feda etme
Tutku
Ödün vermemek
Medyanın gücü
Hayal etme
Köle olma
Kararlılık
Bireycilik
Kollektivizm
Bencillik
Kapitalizm
Altruizm
Boyun eğme
Ego

Kitaptan

Mimar Howard Roark’ın düşünce yapısı

 “İşte benim kurallarım: Bir mad­deyle yapılabilen şey asla başka maddeyle yapılmamalı. İki madde asla birbirinin tıpkısı değildir. Dünyadaki hiçbir yer de bir başka yerin tıpkısı değildir. İki ayrı binanın amacı asla bir değildir. Bi­çimleri; amaç, yer ve malzeme saptar. Bir merkez fikir çevresin­de oluşturulmamış hiçbir şey, mantıklı da, güzel de olamaz; her ayrıntıyı oluşturan da o fikirdir. Bina canlı bir şeydir. İnsan gibi. Onun dürüstlüğü, kendi tek gerçeğine hizmet etmektir. Bir insan asla kendi vücudunun parçalarını ödünç almaz. Bina da kendi ru­hunun parçalarını ödünç almaz. Ona ruhu yaratıcısı verir; her du­varıyla, her penceresiyle, her merdiveniyle de bunu ifade eder.”
 “Diyelim ki benim altmış yıllık bir ömrüm var,”
“Bu sürenin çoğu çalışarak geçecek. Yap­mak istediğim işi seçtim. Eğer o işte hiçbir zevk bulamazsam, o zaman kendimi altmış yıllık bir işkenceye mahkûm etmiş olu­rum. Zevk alabilmem için de işimi bence mümkün olan en iyi şe­kilde yapabilmem gerek. Oysa en iyi demek, bir standartlar me­selesi demek. Ben de kendi standartlarımı koyarım. Bana hiçbir şey miras kalmış değil. Hiçbir geleneğin en uç noktasında du­ruyor değilim. Belki bir geleneğin başlangıç noktasında duruyor olabilirim.”
-------------
 “Binlerce yıl önce, birisi ateş yakmasını keşfetti. Herhalde in­san kardeşlerine ateş yakmayı öğretti diye, o ateşte yakmışlardır onu. İnsanların korktuğu bir şeytanla işbirliği yapan kötü biri ola­rak görülmüştür. Ama ondan sonra, insanların ısınmak için, ye­meklerini pişirmek için, mağaralarını aydınlatmak için bir ateşi ol­muştur. O adam onlara, akıllarına gelmeyen bir hediye bırakmış, karanlığı yeryüzünden kaldırmıştır. Yüzyıllar geçmiş, derken biri tekerleği icad etmiştir. Herhalde o da insan kardeşlerine öğretti­ği tekerleğin çarkında parça parça edilmiştir. Yasak şeylerle uğra­şan bir küstah olarak görülmüştür. Ama ondan sonra, insanlar ar­tık ufukları aşarak yolculuk edebilmeye başlamışlardır. Bu adam onlara akıllarına gelmeyen bir hediye bırakmış, dünyanın yolları­nı açmıştır.
“O adam, o boyun eğmeyen ilk adam, insanoğlunun başlan­gıçtan bugüne kadar yarattığı her büyük efsanenin ilk bölümün­de, karşımızdadır. Promete zincirlerle bağlanmış, yırtıcı kuşlara peşkeş çekilmiştir, çünkü tanrıların ateşini çalmıştır. Âdem acı çekmeye mahkûm edilmiştir, çünkü bilgi ağacının meyvesini ye­miştir. Efsane ne olursa olsun, insanlığın belleğinin gölgeleri için­de, bu güzelliğin bir tek kişiyle başladığı, o kişinin de cesaretinin bedelini ödediği bilinir.
“Yüzyıllar boyunca ortaya çıkan bazı adamlar, yepyeni yollara doğru ilk adımları atmışlar, bunu yaparken de kendi vizyonların­dan başka bir silaha sahip olmamışlardır. Amaçlar farklıdır, ama hepsinin bir ortak noktası vardır. Atılan adım ilk adımdır, yol yeni bir yoldur, vizyon kimseden ödünç alınmış değildir, ve bu kişile­re tepki olarak da her zaman nefret yöneltilmiştir. Büyük yaratıcı­lar... düşünürler, sanatçılar, bilim adamları, mucitler... hep çağla­rının insanlarına karşı tek başlanna durmuşlardır. Yeni çıkan her büyük fikre karşı gelinmiştir. Her yeni büyük icat kınanmış, lanet­lenmiştir. Motor saçma bir şey olarak karşılanmış, uçak imkân­sız diye düşünülmüştür. Otomatik tezgâh kötü bir icat sayılmış­tır. Anestezi günah sayılmıştır. Ama ödünç almadıkları vizyonla­ra sahip olan insanlar yine de yollarına devam etmişlerdir. Müca­dele etmiş, acı çekmiş, bedel ödemişlerdir. Ama sonunda kazan­mışlardır.”
“Hiçbir yaratıcı, kardeşlerine hizmet etmek düşüncesiyle ha­rekete geçmiş değildir, çünkü kardeşleri, onun sunduğu hediye­yi reddetmişlerdir ve o hediye, bu kişinin güçlükle sürdürdüğü mücadele dolu hayatını mahvetmişti?
Bu kişinin gerçeği, kendi amacı olmuştur. Kendi gerçeği, onu kendi usulünde yapabilme­si, başarabilmesi. Bir senfoni, bir kitap, bir motor, bir felsefe, bir uçak ya da bir bina... Odur onun hayattaki amacı. Hayatı da odur. Yarattığı şeyi duyanlar, okuyanlar, işleyenler, inananlar, ona binip uçanlar ya da içinde yaşayanlar değildir onun için önemli olan. Mesele yaratılan şeydedir, onu kullananlarda değil. Yaratılan şey­dir önemli olan; ondan yarar sağlayanlar değil. Yaratılan şey, o ki­şinin gerçeğine biçim vermiştir. O da kendi gerçeğini her şeyden ve herkesten üstün tutmuştur.
“O kişinin vizyonu, gücü ve cesareti, kendi ruhundan gel­mektedir. Ama bir insanın ruhu, kendi benliğidir. Bilinci dediği­miz kimliğidir. Düşünmesi, hissetmesi, yargılaması, eyleme geç­mesi, hep ego’nun fonksiyonlarıdır.
“Yaratıcılar benliksiz değildir. Güçlerinin bütün sırrı budur. O gücün kendine yeterli olması, kendiliğinden motive olup hare­kete geçmesi, kendi kendini yaratması bundandır. Bir ilk amaç, bir enerji, bir hayat gücü, bir başlatıcı. Yaratıcılar hiçbir şeye ve hiç kimseye hizmet etmemişlerdir. Kendileri için yaşamışlardır.
“Ve insanlığın şeref tacı olan şeyleri ancak kendileri için yaşa­makla başarmışlardır. Başarının yapısı, doğası böyledir.
“İnsan ancak kendi zihniyle var olabilir. Dünyaya silahsız gelir. Tek silahı, kendi beynidir. Hayvanlar yiyeceklerini fiziksel güçleriyle bulurlar. İnsanın pençeleri, sivri tırnakları, boynuzlan, büyük kas gücü yoktur. Yiyeceğini ya toprağa ekmek, ya da av­lamak zorundadır. Ekebilmek için bir düşünce sürecine ihtiyacı vardır. Avlamak için silahlara, dolayısıyla silah yapmaya ihtiyacı vardır ki o da bir düşünce sürecidir. Bu en basit gereklilikten en yüce dinsel soyutluğa kadar, tekerlekten gökdelene kadar, neysek ve neye sahipsek hepsi insanın bir tek niteliğinden doğmaktadır... o da mantıklı bir zihnin fonksiyonudur.
“Ama zihin, bireyin sahip olduğu bir şeydir. Kolektif beyin diye bir şey yoktur. Kolektif düşünce diye bir şey de yoktur. Bir grup insanın vardığı anlaşma, ya bir uzlaşma, ödün verme süre­cidir, ya da birçok bireysel düşüncelerin bir ortalamasıdır. İkin­cil önem taşıyan bir şeydir. Birincil eylem... yani mantık yürütme süreci... bir tek kişinin tek başına yapması gereken bir şeydir. Ye­mekleri bir sürü insana paylaştırabiliriz. Ama kolektif bir midede sindiremeyiz. Hiç kimse kendi ciğerlerini, başkasının yerine solu­mak için kullanamaz. Hiç kimse kendi beynini, başka birinin yeri­ne düşünmek için de kullanamaz. Vücudun ve ruhun bütün işlev­leri bireysel ve özeldir. Paylaşılamazlar ve devredilemezler.
“Başka insanların düşüncelerini biz miras yoluyla alırız. Te­kerlek de miras kalmıştır bize. Onu alır, araba yaparız. Derken araba değişir, otomobil olur. Otomobil de uçak olur. Ama bu sü­recin tümü yer alırken, bizim diğer kimselerden aldığımız tek şey, onların düşüncelerinin ortaya koyduğu son üründür. Eylem gücü, bu son ürünü alıp malzeme olarak kullanan, oradan bir sonraki adımı ortaya çıkaran yaratıcı güçtür. Bu yaratıcı güç ne verilebi­lir, ne de alınabilir. Paylaşılamaz ve ödünç verilemez. Bir tek kişiye, bir bireye aittir. Yaratılan şey, yaratanın mülküdür. İnsan­lar birbirlerinden öğrenirler. Ama öğrenmenin tümü aslında yal­nızca malzeme değiş tokuşudur. Hiç kimse bir başkasına düşün­me kapasitesini veremez. Oysa o kapasite, bizim sağ kalmak için tek gücümüzdür.
“Bu dünyada hiçbir şey insana hazır verilmiş değildir. İhtiyacı olan her şeyi üretmesi gerekmektedir. İnsan burada kendini temel bir seçimle karşı karşıya bulur. Ancak iki yoldan birini seçerek sağ kalabileceğini görür. Ya kendi zihninin bağımsız çalışmalarıyla, ya da başkalarının zihninden beslenen bir asalak olarak. Yaratıcı başlatır. Asalak ödünç alır. Yaratıcı doğa karşısında kendi başına dikilir. ASALAK DOĞA KARŞISINDA HEP BİR ARACIYI KULLANIR.
“Yaratıcının derdi doğayı fethetmektir. Asalağın derdi ise in­sanları fethetmektir.
“Yaratıcı, kendi işi için yaşar. Başka insanlara ihtiyacı yok­tur. En önemli amacı, kendi içindedir. Asalak elden düşme ya­şar. Başkalarına ihtiyacı vardır. Başkaları onun baş amacı hali­ne gelir.”
“Yaratıcının temel ihtiyacı, bağımsızlıktır. Mantık yürüten zi­hin, herhangi bir türlü zorlama altında çalışamaz. Kısıtlanamaz, feda edilemez, başka amaç ve düşüncelere boyun eğemez. Gerek işlerlikte, gerekse amaçta, tam bir bağımsızlık ister. Bir yaratıcı için, insanlarla olan ilişkilerin tümü ikinci plandadır.
“Elden düşmecinin temel ihtiyacı, beslenebilmek için diğer insanlarla olan bağlarını sağlamlaştırmaktır. İlişkileri birinci sıra­ya koyar. İnsanoğlunun başkalarına hizmet etmek için var oldu­ğunu söyler. Kendini feda etmekten, hizmet ve yardım etmek­ten söz eder.”
“Bu düşünce, insanın başkaları için yaşamasını, başkalarını kendinden ön plana almasını gerektiren bir doktrindir.
“Hiç kimse başkaları için yaşayamaz. Vücudunu paylaşama­dığı gibi, ruhunu da paylaşamaz. Ama elden düşmeci, yardım et­meyi bir sömürü silahı olarak kullanmakta, insanoğlunun ahlâkî ilkelerini değiştirmektedir. İnsanlara yaratıcıyı mahvetmenin bütün yolları öğretilmektedir. Bağımlılığın bir sevap olduğu öğretil­mektedir insanlara.
“Başkaları için yaşamaya kalkan kişi, bir bağımlıdır. Amaç­ları açısından bir asalaktır, hizmet ettiği kimseleri de asalak hali­ne getirir. Bu ilişkiden doğabilecek tek şey, birlikte yozlaşmaktır. Kavram olarak imkânsız bir şeydir bu. Gerçek hayatta buna en yakın olan şey, başkalarına hizmet etmek için yaşayan kişidir ki o da köledir. Eğer fiziksel kölelik bile iğrenç bir kavram gibi gözü­küyorsa, ruhsal kölelik bundan ne kadar daha iğrenç bir kavram olmalıdır! Savaşta ele geçirilen bir kölenin kendine göre bir gu­ruru vardır. Karşı koymuştur ve içinde bulunduğu durumu kötü bir şey olarak görmektedir. Ama kendini kendi isteğiyle köle ha­line getiren, bunu sevgi uğruna yaptığını söyleyen adam, yaratık­ların en aşağılığıdır. İnsanlığın onurunu düşürmekte, sevgi kav­ramını küçültmektedir. Ama hizmet, hayır ve yardım doktrininin altında yatan budur.
“İnsanlara en yüce sevabın, başarmak değil, vermek olduğu öğretilmiştir. Oysa insan yaratılmamış bir şeyi veremez. Yaratma, dağıtımdan önce gelmek zorundadır, yoksa dağıtılacak bir şey bu­lunamaz. Yaratıcının ihtiyaçları, ilerde yararlanacak herkesin ihtiyacından önce gelmek zorundadır. Oysa bize, kendiliği hediyeleri dağıtan adamı, o hediyeleri mümkün kılandan daha çok takdir etmek öğretilmiştir. Bir yardım, bir hayır olayını öve­riz. Bir başarı karşısında, omuz silkip geçeriz.
“insanlara ilk görevlerinin, başkalarının çektiği acılan dindir­mek olduğu öğretilmiştir. Ama acı çekmek bir hastalıktır. İnsa­nın karşısına böyle bir durum çıkarsa, rahadatmaya, yardım et­meye çalışır. Bunu en yüce sevap haline getirmek, acılan hayatın en önemli parçası haline getirmek demektir. Kişi sevapkâr olabil­mek için başkalarının acı çektiğini görmek ister duruma düşmek­tedir. İşte hayırseverliğin yapısı budur. Yaratıcı hastalıkla ilgilen­mez, hayatla ilgilenir. Buna rağmen yaratıcılann çalışmaları saye­sine hastalıklar birer birer ortadan kalkmıştır. İnsanın vücudu­na ve ruhuna ait hastalıkların önüne geçilmiş, bu sayede acı çe­kilmesi de, hayırseverlerin ve yardımseverlerin yapamayacağı ka­dar önlenmiştir.
“İnsana başkalarıyla aynı görüşte olmanın da bir sevap oldu­ğu öğretilmiştir. Oysa yaratıcı, farklı görüşteki adamdır. İnsanlara akıntıyla birlikte yüzmenin iyi olduğu söylenir. Yaratıcı ise akın­tıya karşı yüzen adamdır. İnsanlara bir arada durmanın bir sevap olduğu öğretilir. Ama yaratıcı tek başına duran adamdır.
“İnsanlara ‘ego’nun kötülük demek olduğu öğretilir. Sevabın ideali, benliksizliktir. Oysa yaratıcı, salt anlamda bencil kişidir. Benliksiz kişi, düşünmeyen, hissetmeyen, yargılamayan, eyleme geçmeyen kişidir. Bunların hepsi benliğin fonksiyonlarıdır.
“Bu noktadaki tersine dönüş en korkuncudur. Konu çarpıtıl­mış, insana başka seçenek bırakılmamış, özgürlüğü yok edilmiş­tir. İyilik ve kötülük kutupları açısından, iki kavram sunulmuştur ona. Biri bencillik, öbürü de hayırseverliktir. Bencilliğin anlamı, başkalarını kendisi için feda etmek olarak tarif edilmiştir. Hayır­severlik ise, kendini başkaları için feda etmektir, denilmiştir. Bu durumda insan her iki halde de diğer insanlara bağlanmış, ken­disine iki acıdan birini çekmesi söylenmiştir. Ya başkalarının uğ­runa kendisi acı çekecektir, ya da kendisi uğruna başkalarına acı çektirecektir. Sonunda insanoğlunun kendi acılarından zevk al­ması gerektiği de söylenince, tuzak iyice kapatılmıştır. İnsan artık mazoşizmi kendi ideali olarak kabul etmek zoruna kalmıştır, çün­kü bunun karşısında ancak sadizm vardır. İnsanoğluna oynanan en sahtekârca oyun bu olmuştur.
“Bağımlılık ve acı çekme, bu yolla hayatın temelleri haline ge­tirilmiştir.
“Seçenekler kendini feda etmekle tahakküm etmek arasında değildir. Seçenekler bağımsızlıkla bağımlılık arasındadır. Yaratıcı­nın kuralı ya da elden düşmecinin kuralıdır. Bu temel bir sorun­dur. Bir ölüm kalım sorunudur. Yaratıcının kuralı, insanlığın var olmasını sağlayan mantıklı zihnin ihtiyaçları üzerine kurulmuş­tur. Elden düşmecinin kuralıysa, sağ kalmayı beceremeyecek in­sanların ihtiyaçlarına dayalıdır. İnsanın bağımsız egosundan do­ğan her şey iyidir. İnsanın insana bağımlılığından doğan her şey kötüdür.
“Bencil kişi, salt anlamda bakıldığında başkalarını feda eden kişi değildir. Başkalarını herhangi bir şekilde kullanma ihtiyacının üstüne çıkmış kişidir. Onun işlerliği, diğer insanların kanalıyla de­ğildir. Birincil anlamda onlarla ilgilenmemektedir. Amacı da, dü­şüncesi de, arzuları da, enerjisinin kaynağı da, hep onların dışın­dadır. Bir başka kişi için var olmakta değildir, kimseden de ken­disi için var olmasını istememektedir. İnsanlar arasında oluşabile­cek tek kardeşlik, tek karşılıklı saygı bu yolla olabilir.
“Dereceler ve yetenekler değişebilir, ama ana ilke her zaman aynıdır. Kişinin bağımsızlığının, insiyatifinin ve işine duyduğu ki­şisel sevginin derecesi, onun bir çalışan olarak istidadını ve işinin değerini saptar. Bağımsızlık İnsanî sevapların ve insanlık değerle­rinin tek ölçüsüdür. İnsanın değeri kendinden gelir, başkaları için neler yapıp neler yapmadığından değil. Kişisel gururun yerini ala­bilecek hiçbir şey yoktur. Bağımsızlıktan başka da bir kişisel gu­rur standardı yoktur.
“Doğru dürüst ilişkilerde, hiç kimsenin hiç kimseye feda edil­mesi söz konusu değildir. Mimarın müşterilere ihtiyacı vardır, ama kendi çalışmalarında onların isteklerine boyun eğmez. On­ların da mimara ihtiyacı vardır, ama evi ona sipariş etmeleri, sırf ona bir para vermek için değildir. İnsanlar yaptıkları işleri, özgür ortak rızayla, ortak ve karşılıklı çıkarları doğrultusunda değiş to­kuş ederler, bunu ancak kişisel çıkarları birbirine uyuyorsa, her ikisi de bu değiş tokuşu istiyorsa yaparlar. İstemiyorlarsa, birbirleriyle iş yapmak zorunda değildirler. Gidip başkalarını ararlar. Eşitler arasında ancak bu tür ilişki olabilir. Bunun dışındaki ilişki­ler, efendi-köle ilişkisidir, kurban cellat ilişkisidir.”
“Hiçbir iş hiçbir zaman kolektif olarak yapılmamıştır, çoğun­luk kararıyla yapılmamıştır. Her yaratıcı iş, bir tek bireyin düşün­cesi rehberliğinde başarılmıştır. Bir mimar, binasını dikmek için pek çok sayıda insanlara gereksinim duyar. Ama onlardan, kendi tasarımına oy vermelerini istemez. Birlikte serbest bir anlaşmay­la çalışırlar ve her biri kendi işlevinde özgürdür. Mimar başkaları­nın ürettiği çeliği, camı, betonu kullanır. Ama o malzemeler, mi­mar gelip elini sürünceye kadar, çelik, cam ve beton olarak kalır­lar. Mimarın bunlarla ne yaptığı, kendi bireysel ürünüdür ve ken­di bireysel mülküdür. İnsanlar arasında doğru dürüst işbirliğinin tek yolu budur. “Dünya yüzündeki ilk hak, ego’nun hakkıdır. İn­sanın ilk görevi kendine karşıdır. Ahlâkî yasası; birinci amacını asla başka kimselere bağlamamaktır. Ahlâkî sorumluluğu da, iste­diğini yapmaktır, yeter ki istediği diğer insanlara birinci derecede bağımlı bir şey olmasın. Buna yaratıcı zihnin tümü dâhildir... Dü­şünüşü de, çalışması da. Ama buna bir gangsterin alanı dahil ol­madığı gibi, bir hayırseverin, bir diktatörün alanı da dahil değil­dir. “Kişi tek başına düşünür, tek başına çalışır. Ama kişi tek ba­şına .. hırsızlık edemez, sömüremez, yönetemez. Soygun, sömürü ve yönetme için ona kurbanlar gerekir. Bunlar bağımlılığa işaret eden şeylerdir. Hepsi elden düşmecinin alanına girer.
“İnsanları yönetenler bencil değildir. Onlar hiçbir şey yarat­mazlar. Varlıklarını ancak başkaları kanalıyla sürdürürler. Onların amacı, yönettikleri kişilerde, onların köleleştirilmesinde yatar. Di­lenci kadar bağımlıdırlar onlar da. Sosyal hizmet görevlisi kadar, haydut kadar bağımlıdırlar. Bağımlılığın türünün önemi yoktur.
“Ama insanlara bu elden düşmecileri... zorbaları, impara­torları, diktatörleri... bencilliğin temsilcisi saymaları öğretilmiş­tir. Bu sahtekârlıkla birlikte insanların ego’yu öldürmesi sağlan­mıştır. Hem kendilerinde, hem de başkalarında. Bu sahtekârlığın amacı, aslında yaratıcıları yok etmektir. Ya da zincire vurmaktır.
O da aynı şeydir.
“Tarihin başlangıcından bu yana, iki hasım her zaman karşı karşıyadır. Biri yaratıcı, diğeri de elden düşmecidir. İlk yaratıcı te­kerleği icad ettiği anda, ilk elden düşmeci buna tepki göstermiş­tir. O da hayırseverliği icad etmiştir.
‘‘Yaratıcı, sürekli olarak inkâr edilmesine, saldırılar görmesi­ne, eziyetlere uğramasına, sömürülmesine rağmen yoluna devam etmiş, bütün insanlığı da kendi enerjisiyle peşinden ilerletmiştir. Elden düşmecinin bu sürece engeller çıkarmaktan başka katkısı yoktur. Bu kapışmanın bir başka adı daha vardır... burada birey, kolektife, topluluğa karşıdır.
“Kolektifin, yani bir ırkın, bir sınıfın, bir devletin ‘ortak çı­karı', insanları baskı altına alan her türlü zorbalık rejiminin altın­da yatan şeydir. Tarihteki her dehşet verici olay, bir hayır uğruna yapılmış görünür. Bencil hareketlerin hiçbiri, hayırseverin dök­tüğü kanla ölçülebilecek bir zarar vermiş midir? Bunun suçu in­sanoğlunun iki yüzlülüğünde mi yatmaktadır, yoksa ilkenin ya­pısında mı? En korkunç kasaplar, genellikle en samimi, en içten inanmış olanlardır. Giyotinle ya da idam mangasıyla, kusursuz bir topluma ulaşacaklarına gerçekten inanmışlardır. Hiç kimse onla­rın öldürme hakkını sorgulamamıştır, çünkü besbelli hayırsever bir amaç uğruna öldürüyorlardır. İnsanların başka insanlar uğru­na feda edilmesi doğal kabul edilmiştir. Aktörler değişmekte, ama trajedinin akışı aynı kalmaktadır. Bir hümanist çıkar, insanlara ne kadar sevgi duyduğunu söyleyerek yola koyulur, sonunda bir kan denizine varır. İnsanlar bir şeyin iyi olabilmesi için bencillikten uzak olması gerektiğine inandığı sürece, bu böyle devam etmek­tedir ve edecektir. Bu durum, hayırseverin eylemine izin vermek­te, kurbanları da buna dayanmak zorunda bırakmaktadır. Kolektivist hareketin liderleri kendileri için hiçbir şey istememektedir­ler. Ama bir de ortadaki sonuçlara bakın.
“Bir insanın diğer bir insana yapabileceği tek iyi şey, o kişiyle doğru dürüst bir ilişki kurabilmesi için tek yol... elini çekmektir!”
“Şimdi bir de bireycilik ilkesi üzerine kurulmuş bir toplumun sonuçlarına bakalım. Burası. Bizim ülkemiz. İnsanlık tarihinde en soylu ülke. En büyük başarıların, en büyük refahın, en büyük öz­gürlüklerin ülkesi. Bu ülke benlikten yoksun hizmete dayalı ola­rak kurulmamıştır. Feda etmeye, razı olmaya ya da herhangi bir hayır ilkesine dayalı olarak kurulmamıştır. Bireyin mutluluğu ara­ma hakkı üzerine kurulmuştur. Kendi mutluluğunu. Başkasının değil. Özel, kişisel ve bencil, bir amaç. Ama sonuçlara bakın. Kendi vicdanınıza bakın.
“Bu eski bir çatışmadır, insanlar gerçeğe çok yaklaşmışlar, fakat her seferinde olay tersine dönmüş, şu ya da bu uygarlığın sonu gelmiştir. Uygarlık, özel hayat toplumuna doğru ilerlemek­tir. Vahşinin tüm hayati halka açıktır, aşiretinin kuralları tarafın­dan yönetilir. Uygarlık insanı insanlardan kurtarma sürecidir.
“Bugün, bizim günümüzde kolektivizm, elden düşmecinin, ikinci derecedeki adamın, o eski canavarın kuramı, tasmasını ko­parmış, başı boş koşturmaktadır. İnsanları daha önce görülme­miş bir zihinsel ahlâksızlık düzeyine düşürmektedir. Emsaline rastlanmamış bir dehşet olayı haline gelmektedir. Her zihni zehirlemiştir. Avrupa’nın çoğunu yutmuştur. Bizim ülkemizi de ku­şatmaktadır.
“Ben mimarım. Bunların dayalı olduğu ilkelerden ortaya ne­ler çıkacağını biliyorum. Kendime yaşama izni veremeyeceğim bir dünyaya doğru yaklaşmaktayız.”
“Cortlandt’ı neden dinamidediğimi artık biliyorsunuz.
“Ben tasarımladım Cortlandt’ı. Size ben verdim. Ve ben yok ettim.
“Yok ettim, çünkü onun var olmasını seçmedim. Çifte cana­vardı o. Biçim olarak da, anlam olarak da. Her ikisini de patlatmak zorundaydım. Biçimi, kendi yaratmadıkları ve yaratamaya­cakları şeyi düzeltme hakkını kendilerinde gören elden düşmeciler tarafından bozulmuştu. Onlara bunu yapma hakkının ve­rilmesi, binanın hayırsever amacının her türlü hakların üstünde önem taşıdığı, benim buna karşı gelme hakkım olmadığı inancın­dan kaynaklanmaktaydı.
“Cortlandt’ı tasarımlamayı kabul edişim, onu kendi tasarım­ladığım gibi yapılmış görmek amacına yönelikti, başka hiçbir ne­deni yoktu. Çalışmam karşılığında bu fiyatı istemiştim. Bu bana ödenmedi.
“Peter Keating’i suçlamıyorum. Çaresiz kaldı. İşverenlerle arasında bir anlaşma bulunmasına rağmen, o anlaşmaya aldırış edilmedi. O anlaşmada kendisine, binanın projeye göre yapılaca­ğı konusunda söz verilmişti. O söz tutulmadı. Bir insanın yaptı­ğı işin dürüstlüğüne ve tutarlığına saygı duyması, bunu koruma­ya çalışması, bugün muğlâk, soyut, önemsiz bir şey olarak tanım­lanıyor. Savcının bu sözleri söylediğini duydunuz. Neden bozul­muştu binanın biçimi? Hiçbir nedeni yoktu. Böyle şeylerin hiç­bir zaman nedeni olmaz. Ancak bir elden düşmecinin, başkasına ait bir şey üzerinde, ruhsal ya da maddesel bir şey üzerinde oyna­ma hakkını kendinde görmesi olabilir. Kim izin verdi bunu yap­malarına? Düzinelerce yetkili arasında tek bir kişi bulamazsınız. Hiç kimsenin izin vermeye de, durdurmaya da önem verdiği yok­tu. Hiç kimse sorumlu değildi. Kimseden hesap sorulamaz. Tüm kolektif eylemlerin yapısı böyledir.
“Bana istediğim ve hakkım olan şey ödenmedi. Ama Cortlandt’ın sahipleri, kendi istedikleri şeyi benden aldılar. Onlar mümkün olduğunca ucuza çıkarılmış bir binalar topluluğu isti­yorlardı. Bunu istedikleri gibi yapabilecek başka hiç kimseyi bu­lamadılar. Ben yapabilirdim ve yaptım. Çalışmamın yararlarını al­dılar, beni de bunu onlara hediye olarak vermeye zorladılar. Ama ben hayırsever değilim. Bu tür hediyeler vermem.
“Yoksulların, çaresizlerin evlerini yıktığım söylendi. Ben ol­masam, bu yoksulların bu evlere zaten kavuşamayacakları unu­tuldu. Yoksullara kaygı duyanlar, istedikleri yardımı sunabilmek için, bu konularla hiç ilgilenmeyen birine, bana gelmek zorunda kaldılar. Gelecekte orada oturacak kiracıların yoksulluğu yüzün­den, bu insanların benim çalışmam üzerinde hak sahibi olduğu­na inanıldı. Onların ihtiyaçları, benim hayatım üzerinde hak sa­hibi olarak görüldü. Benden istenen her katkıyı sunmak, göre­vim sayıldı. Bu da bugün dünyayı yutmakta olan elden düşmeci­nin düsturudur.
“Ben bugün, hayatımın tek bir dakikası üzerinde bile hiç kim­senin hakkı olmadığını söylemeye geldim. Enerjimin de. Başa­rılarımdan herhangi birinin de. Kim böyle bir iddiada bulunur­sa bulunsun, sayıları ne kadar kalabalık, ihtiyaçları ne kadar bü­yük olursa olsun.
“Buraya gelip, başkaları için yaşamayan bir insan olduğumu söylemek istedim.
“Bunun söylenmesi gerekiyordu. Dünya bir fedakârlık âlemi içinde yok oluyor.
“Buraya gelip, kişinin dürüst ve yaratıcı ürünleri, her türlü ha­yırseverlik girişiminden daha önemlidir, demek istedim. Aranızda bunu anlamayanlar, dünyayı mahvedenlerdir.
“Buraya gelip kendi şartlarımı ortaya koymak istedim. Başka şartlarla var olmak istemiyorum.
“İnsanlara karşı, bir tek sorumluluk dışında, başka hiçbir so­rumluluk kabul etmiyorum. O sorumluluk, özgürlüklerine saygı göstermek, köle toplumuna katılmamaktır. Eğer ülkem artık var olmayacaksa, ona hapiste yatacağım on yılı sunabilirim. O on yıl boyunca, ülkemin eskiden nasıl bir yer olduğunu minnetle hatır­larım. Onun yerine gelen yeni düzende yaşamak ve çalışmak iste­meyişim, benim sadakatimdir.
“Gelmiş geçmiş tüm yaratıcılara, dinamitlediğim Cortlandt’dan sorumlu olan güçler tarafından acı çektirilmiş tüm ya­ratıcılara sadakatimdir. O kişilerin yapayalnız ve işkence içinde, inkârla, çaresizlikle, sömürüyle geçirmek zorunda kaldıkları her saate sadakatimdir. Dünyaya gelen, yaşayan, mücadele eden, başaramadan önce, tanınmamış bir kişi olarak ölen tüm yaratıcılara da sadakatimdir. Bedenen veya ruhen yok edilmiş her yaratıcıya sadakatimdir..”

Kaynak:
Ayn RAND, The Fountainhead/ Hayatın Kaynağı, trc : Belkıs Çorakçı Dişbudak,5. Baskı: Eylül 2007

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar

Yorumlar