ÖLÜ KAFASININ BÜYÜSÜ (PRATİK)...BÖLÜM II

Bunlarada Bakarsınız

• ÖLÜ KAFASININ BÜYÜSÜ (PRATİK)...BÖLÜM I
• ÖLÜ KAFASININ BÜYÜSÜ (PRATİK)...BÖLÜM II
• Kalmaz Bu Dünya...Şol yel esip uçar gider

Bölüm  I

başkasının YÜZÜ

Koşmak için ne yapmalıyım, ama acele etmeliyim.' Ya da belki onlarla biraz eğlenirsin?

Umarım hayvanların maskeleri altındayımdır İnsan yüzleri vardır.

V. Vysotsky.

Bilgili bir kişinin elindeki ölü bir kafa,  onun ikizi olarak çalışabilir. Daha kesin olmak gerekirse, koşullu bir çift, ancak ondan daha fazlası gerekli değil. Buradaki ölü kafanın asıl görevi, özellikle gergin bir anda, bir kişiden gereksiz dikkati başka yöne çekmek veya ondan kaynaklanan gerçek veya olası sorunları üstlenmektir, mesele bu değil. Belarus peri masalı bu durumu mükemmel bir şekilde göstermektedir. Sihirli bir asistan, hikayenin kahramanının cadının ininden çıkmasına yardım eder:"O dzyatsyuk'a çık ve" Tsіkha, aptal, ağlama!" Atına gazana veririm. "Idzi, - söyle. - 3 Gaz alıyorum, çatının üzerinde durun, çimleri bir gaz yığınına düğümleyin ve ayakta durmaya devam edin ve her zaman başımı sallayın. 3 krynіtsy her zaman chertsі vylazits olacak i іetsі evet vyaselle'deyim ve aposhni nasıl çıktı. o halde gazawa üzerinde taba yapalım. gazava geta yere düşer ve düşersiniz ve kendisi pazyatsіts, 60 budze ne unutmak istediğinizi düşünür, sonra yorulur ve geri dönüp kulübelere gidersiniz ”(BNK, s. 342 ). Başkasının kafası, başkasınındır ve ayrıca ölüdür. Öyleyse neden ona acıyorsun? Sırf onu kaybetmek, sorunlu küçük kafadan darbeyi almak için ona ihtiyaç var. Yarı kafa değiştirilir ve omuzlardan uçar. Bu, bir peri masalı örneğiyle anlatılmasına rağmen sihirdir.

 Ayrıca size, yer değiştirme büyüsünün iyi bir örneğini arayanların işine yarayabilecek harika bir aptalca bilgelik örneği vereceğim . Tabiri caizse, büyücülere not. Koyunu kendi hatası yüzünden kaybeden aptal çoban, kendisini tavaya açıklamanın kendisi için nasıl daha iyi olduğunu düşünür. Tabiri caizse bir sözlü mücadele stratejisi oluşturur. Bunu yapmak için sorgulayan bir kişinin rolünü üstlenir ve kendisi yerine yerine birini arar (ona da oy verir): "şapkayı ayarladıktan sonra tavaya geleceğiz"  (Rudchenko 1 81). Şapka bir yalanla cevap verir ve bunun için "politikaya göre". Böylece, sorular ve cevaplar için olası seçenekleri sıralayarak çoban doğru sonuçlara varır.

Ancak günlük yaşamda biraz farklı görünüyor. Özellikle de birkaç yüz yıl önceki atalarımızın yaşamında. Günlük olarak değil, hayır. Tatil zamanında - Noel zamanında, diğer dünya gücünün en büyük eğlencesi sırasında. Bununla birlikte, kara büyücülerin, zorlu mesleklerinin doğası gereği, yukarıda bahsedilen şeytanlarla çok daha sık iletişim kurduklarını ve bu yöntemin yılda bir kez kullanılmadığını düşünmek gerekir. Öncelikle ... çeşitli maskelerden bahsedeceğiz. Başka birinin kafası tam olarak böyle görünebilir - çıkarılabilir bir yüz gibi. Yabancı yüz. Aslında kafatası olup olmaması hiç fark etmez. potunu taklit ediyor i! "ya da gözleri ve ağzı delik olan bir deri parçası. Görünüşünü değiştirmek, birini tanıştırmak için giyilir. yoldan Bundan sonra, sahte yüz kaldırılabilir ve hatta yok edilebilir, böylece ikame yapılmaz.

I H4 iz bıraktı.

Ancak, her zaman olduğu gibi her şeyi sırayla yapalım. Ve bazen dikkatinizin çok dağılması gerekir.

Noel zamanında bir yabancının kafası ya bir maskeydi (basit bir makyajla yapılmış ya da herhangi bir malzemeden yapılmış olması fark etmez 1 '' 5 ) ya da büyüsü sayesinde olabilecek bir nesne. benzerlik, tıpkı benzerlik gibi, bir kafa olarak kabul edilir. İlki, antropomorfik yaratıklarda rol yapanlar tarafından kullanıldı, ikincisi ise zoomorfik karakterler kılığına girmek için yaygın bir şeydi.

Maske ithal bir kelimedir ve çok eski değildir. Eski Rus edebiyatında eski isimler kaydedilir: bir oyuncunun kılığı, bir yüz (o) stvennik. clypeus;  insanlar daha basit isimler kullanıyordu: sansar, kupa (şeytanın kupası), maske  (Ivleva, s. 176, 183). edebi

Örneğin, kikimor gibi giyinenler başlarına bir çömlek bağladılar ve sonunda kokoshnik olarak açıklanmaya başlandı (Preobrazhensky PS.  Banya, srishe, işitme ve 6 Ocak ve  REF. P. 185). başlangıçta başın tuhaf şekliyle ilgili olmasına rağmen - bir bataklık iblisinin başı.

|m  “ilahi söyledikten sonra “arınma” ayinini gerçekleştirecekler - maskeyi, kostümü yaktılar, bir dua okudular, bir mum yaktılar” (Prokopets O P.  Tula bölgesinin geleneksel kültürü (“Rus Geleneksel Kültürü”, Sayı 5) - M .: Rodnik, 1998 , S. 43).

| M  " doğaçlama, kolay ulaşılabilir ve çoğunlukla kısa ömürlü malzemeler kullanılmıştır" (İvleva, s. 176).

şu maske adları da formlardır: şeytani maskeler, satir yüzler, tüylü yüzler, koti yüzler  (Ivleva, s. 58). maskeler, ihbarlar, skuratlar. tatarcıklar  (Famnntsyn, s. 109). Son iki isim ödünç alınmıştır ve belki de maske tanımı değildir.

Daha sonraki zamanlarda kılık değiştirme büyülü anlamını yitirerek bir karnavala ve hatta daha büyük olasılıkla LaVey'in kara kütlesine çok benzeyen bir kabine dönüşür. 19. yüzyılın 30'larında Moskova'da. Noel zamanı soylu ve cahil-tüccar ortamında kutlandı - alegorik mumyacılar "Sığır kadrilleri" düzenlediler: "Maskeli 5 kişi, karısıyla bir koç başı - bir kedininki, yabancı üniformalı bir subay, tavşan kafası, bir tilki ile üvey oğul, eşek kafalı züppe"  (OOF, s. 343). Ama konu bu değil.

1. Bir parça malzemeden maske

Kağıt, huş ağacı kabuğu, kumaş, ahşap: “maskeler /.../ ev yapımı, burunlu kağıt veya huş ağacı kabuğundan yapılmış, ayrıca huş ağacı kabuğu veya kağıttan yapılmış”, “Maskeler kendimiz yapılırdı, boyarlardı boyalı kağıt (kırmızı), yüzü aşağı indir, dişleri / .. ./ beni hayal kırıklığına uğrat, kağıdı kes. “mendil takan gözler için delikler açar”  (Ivleva, s. 176-177); "Her şekilde giyindiler, huş ağacı kabuğundan bir maske, delik açarlardı"  (Vostrikov 1. S. 19); “Maskeler tahtadandı, ev yapımıydı”  (İvleva I, s. 389); “Yüzler tül veya tül perde ile kapatılır”  (İvleva 2, s. 83); "Noel zamanı, istedikleri gibi giyinirler ve kağıttan veya huş ağacı kabuğundan yapılmış maskeler takarlar" (Ivanitsky, s. 128). Böyle bir maskenin en basit türü (en eskisi olmayabilir, ancak tam tersi olabilir) yüzü bir bezle asmaktır: “ Müslin ile iyi giyinmişler, yüzlerini bir fularla kapatmışlar veya takmışlar. maske”, “Yüzler gazlı bez veya tül perde ile kapatılır”. “Maske yerine yüzler atkı veya tülbentle kapatılıyor”, “Maskeler şimdiki gibi değildi. — gazlı bezle”, “Kisei ile kendimizi kapattık — daha önce maskemiz yoktu”  (Ivleva 2, s. 83).

Maske balkabağından yapıldığında daha ilginç olan seçenekler: "En basit maskeler, hamurdan soyulmuş, ikiye bölünmüş bir balkabağı kabuğundan ve huş ağacı kabuğundan yapılırdı"  (Skopintseva, s. 115); "Yüzler örtüldü: kağıttan, balkabağından maskeler yaptılar -  gözler balkabağına, kağıda kesildi"  (Ivleva 1, s. 125).

Zoomorfik bir karakteri tasvir etmek için bir balkabağı ve bir maske kafasından yapıldılar: “Ra (I) gri bir atla savaştı. Bir [bir atı tasvir ediyor). 11106 atın kuyruğu vardı, sonra yıpranmış keteni hamur haline getirdiler. Robila'nın başı 3 uzun garpuz. II dişler kesildi ve vochi [balkabağı = kafa] ”  (Ivleva 1, s. 91).

Ama hepsi bu kadar değil. Bir balkabağı şenlikli bir korkuluk için bir kafa yapmak için kullanılabilir: "Hırvatistan'da, özellikle batı bölgelerinde Shrovetide ayinlerinde özel bir yer ve Slovenya, karnavalın kendisinin imajıyla dolu (kameval, knjo, krnjese Dalmaçya: pok) adna baba - Slavonia: pusi, korent, korant, kurenι, slamnik, slamnati moi (Slovenya, Istria, Primorye). Büyük, bazen insan boyutunda, saman ve paçavralarla doldurulmuş, başı büyük bir balkabağından (Slavonia) veya toprak çömlekten (Slovenya) yapılmış bir oyuncak bebekti ”(KOE Vesenny, s. 247  ) lx6 .

Ve ayrıca Noel zamanında insanların korktuğu bir canavar kafası: "Yoldan geçenlerin korkulukları - balkabağının gözlerini, burnunu, ağzını kesip içine yanan bir mum koydular" ιs7 ; "Turşu olgunlaşırsa, o zaman çocuklar turşudan çekinirler: bir inç vururlar, ortasını keserler, gözleri, burnu, iri bir şirketi bıçakla delerler. Burnuna bir çubuk sokun ve dışarı çıkın, nibbite düştü dişlerden. ve ortasına yanan bir mum koyun. Pamuk inancının şimdiye kadar düştüğü karanlık bir sonbahar akşamında, oraya gidin, çocukları ekleyin. Sinsice yaklaşıp 3'ü yanan bir mumla garmelon 3'ün salının arkasına asmak. Çocuklar. gözlerin büyük ateşinin karanlığında tecrübesizce sallanan ve 3 kiraz dişiyle görkemli delici. — lyakyutsya i 3 bağırarak dışarı çıkın”  (Voropai, s. 460);“Büyükannem bana kandilden bahsetti, bunu çocuklukta Ukrayna'da yaptılar. Bu yüzden, her türden Cadılar Bayramı filmi orada başladığında, bunu zaten biliyordum. Bu yüzden. V. ve ben, akşam geç saatlerde kulübemizden geçmesi gereken kızları korkutmaya karar verdik. Kızlar üç yaş büyüktü, birini beğendim. II böylece bir balkabağı aldık, içine gözleri, ağzını, burnunu oyduk ve çalıların arasında beklemeye başladık. Ve kızlar bizden büyüktü. Ve böylece beklediğimizden farklı davrandılar. Biri, “Ah. Evet, biri bizi korkutuyor! Ben l '' ,  Çekici, yol boyunca, kabak ve tencerenin birbirinin yerine geçebilirliğine dikkat ettim. Evet, benzerliğin büyüsü, en çok budur.

l * Pukhova T.F.  Voronezh bölgesindeki kılık değiştirme gelenekleri (1990-2004 folklor seferlerinin kayıtlarına göre) ve  Afanasevsky koleksiyonu. Malzemeler ve araştırma. Sayı III. Voronezh bölgesinin takvim ayinleri ve ritüel şiirleri. - Voronezh: VSU Yayınevi. 2005. çok güzel. "Vay!" diye bağırdı. Ve "biz onu korkutmadık ama o bizi korkuttu" m .

Cadılar Bayramı kesinlikle anımsatıyor. Tatilin iyi bilinen bir sembolü haline gelen aynı “Jack-o'-lantem”, içinde bir mum bulunan balkabağından oyulmuş sırıtan bir kafadır. Örneğin, 16 Kasım'da İsviçre'de “akşamları, içine yanan mumların yerleştirildiği içi oyuk balkabakları taşıdılar. Kabakların duvarlarında karanlıkta parlayan kafatası ve astral burçlar şeklinde kesikler yapılmıştır”  (KOE DO. S. 162). Tabii ki kafatasları...

Jack-o-lantern Korkmanın harika bir yolu

Elbette, ev içi Noel eğlencesinde Batı'nın herhangi bir ödünç alınması veya etkisi söz konusu olamaz. O. Voropay'dan bir alıntı yeterli değilse, buna kesin olarak katılıyorum. böyle bir örnek vermeye değer: "Yıldızın" nadir bir versiyonu, Labinsk ilçesi 'nin Gromov  D.V.  Cadılar Bayramı Balkabağı: Rusça versiyonu ( http://gromovdv.livejournal.eom/l  04932.html?view=687076#t687076). Aynı yerde, makale, yazar tarafından kaydedilen, yerli gelenekte balkabağı başının böyle bir uygulamasını inceleyen üç kişiyi daha anlatıyor:"Tipolojik olarak birbirine yakın bir dizi şansta, öncü kamplarda popüler olan, çocukluk ve ergenlik döneminde korkutmada "canavarca" bir lamba balkabağının kullanılmasından bahsetmek gerekir. Erkek çocukların korkuluk yonttuğu iki vaka biliyoruz (1970'lerin sonu ve 1980'lerin başı). kabaklardan ve kızları korkutmak için bir mumla aydınlattı. Bilgi verenlerden biri, bu korkutma yöntemini daha yaşlı öncülerden duyduğunu belirtti.

Krasnodar Bölgesi: Noel zamanı "Noel" e gittiklerinde. sonra büyük bir balkabağı aldılar, posayı çıkardılar, yarıklar yaptılar - göz çukurları ve bir ağız. bir balkabağına yanan bir mum yerleştirdiler ve ("yıldız" dedikleri) bu "kafa" ile gece parıldayarak evden eve dolaştılar"'* 9 .  O D.V.'yi takip edebilirsiniz. Gromov , "pragmatik koşullanma nedeniyle benzer fenomenlerin ortaya çıktığına" inanacak .  Ancak, bize göre, ortak başka bir şeyden bahsetmeyi tercih etmeliyiz -benzerlik büyüsü, köken olarak akraba olmasalar bile tüm insanlar tarafından genel olarak aynı şekilde kullanılır. Ve hem Slavların hem de Avrupa'nın diğer Hint-Avrupa halklarının halk geleneğindeki balkabağı, daha önce de belirtildiği gibi, açıkça kafa ile ilişkilendirildi. Kafayla ilgili Bulgar bilmecesini hatırlayalım: “ Yedi delikli balkabağı” ( SF, s. 166). Yani koşullanma görünüşte çağrışımsaldı.

Maskeli bir "atın" başı olan balkabağı, bir kişi için bir maskenin ayrılabileceği bir ara versiyon gibi görünüyor. Her ikisinin de kaynak kodu bir korkuluk başıdır (düşmüş). II "at", toplantılardaki insanları ve balkabağı maskeli bir adamı korkutur, böylece genel fikir bir bütün olarak izlenebilir. Bir bahçe sebzesini sihirli bir fenere dönüştüren mum, burada bir sebeple ortaya çıktı. Gelenekte kafa bir fenere benzetilebilir: “Kafa delidir. mumsuz bir fener gibi ”  (Dal). Ve gerçek bir fener, öbür dünyada ölü bir kafadır.

Yaga'nın evini ziyaret eden ve hatta dönüş yolunda ondan bir fener alan Bilge Vasilisa'mızı hatırlayalım: “her kazıkta bir baş var , gözler ateşten yanıyor, ağzından kaynar su dökülüyor” (Korolkova, s. .195); "Çitin üzerindeki tüm kafatasları gözleri aydınlattı ve tüm açıklık gün ortası kadar hafif oldu", "Vasilisa'yı odadan çıkardı ve kapıdan dışarı itti, yanan gözlerle bir kafatasını çitten çıkardı. Ve. Bir çubuğa tökezleyen Vasilisa, onu koştu ve sadece sabahın başlangıcında dışarı çıkan kafatasının ışığında eve koştu ”  (Af, No. 1 04) 14 °.        ∣

| N ' Vinogradova LI  Bir ritüel sembolü olarak Noel yıldızı // Yaşayan antik çağ. 2000. Sayı 4. S. 36.

140 Moravyalıların 1 Mayıs gecesi  "büyücüleri yakma" geleneğini karşılaştırmanın ilginç yanıyla . neden katranla dolu bir çömleği bir direğe bağlayıp ateşe verdiler ve onunla tepelerin üzerinden koştular ”  (SD 2, s. 40). Ayrıca ölü bir kafanın bir benzeri ve onun yaydığı ateş, bir eser taşımak için bir direk ve ... açıkçası bir ritüel koşusu var.

Bertrand de Barne kafasıyla

Ya da 11. yüzyılın Provence ozanı ile uhrevi karşılaşmasını anlatan unutulmaz Dante Alighieri. Bertrand de Born:

Ben gördüm. Şimdi gibi görüyorum.

Başsız bir vücut gibi yürüyorum

Kalabalığın içinde, sayısız kez daire çizerek.

Ve kesilen kafa, bir fener gibi bir koan için tutuldu ve Zirach'ın başı hisselere ve kederli bir şekilde haykırdı.

Kendisi için parladı ve ikisi bir arada, biri çift şeklinde oldu. Nasıl - O biliyor. otoritesi her şeyde doğru olan.

Köprünün başında durun.

Başıyla elini kaldırdı.

Sözünü bana yaklaştırmak için...

(İlahi Komedya. Ad. 29. 118-129)

Yılın belirli günlerinde (Güz Dedelerinde (Cadılar Bayramı). Kolyada ...) torunlarına gelen ataların ruhlarının yolunu aydınlatmak için sihirli bir fenere ihtiyaç vardır ve aynı zamanda bir iletişim aracıdır. onlarla. Ölü bir kafa gibi yanan ışığa uzun süre bakarsanız, er ya da geç onun içinden farklı bir ateş görmeye başlayabilirsiniz, arkasında atalarınızın oturduğu, diğer tarafta yüzlerini görebilirsiniz. , ve balkabağındaki delikler Öteki Dünya'ya açılan geniş pencereler olacak ..  Ya kafa balkabağının kendisi, gözleri ve dudakları doğaüstü ateşle parıldayan, mucizevi bir şekilde kehanet etmeye ya da sorularınızı yanıtlamaya başlayan bir ata yüzüne dönüşecek . .. Veya fener başlığının göz yuvalarından duvara yansıyan yansımalar anlaşılır işaretler oluşturacak veya aydınlatacaktır. bir şeyler... İhtiyacınız olan tek şey gece, sessizlik, tavır, iç huzuru, bunun olabileceğine inanmak ve giden yakınlarınızla konuşma isteği...

Böyle bir fener yapmak zor değil. Birisi henüz tahmin etmemişse, olgunlaşana kadar beklemeye kesinlikle gerek yoktur.

321

11 u1׳

kabaklar Böyle küçük bir şey her ihtimale karşı her zaman elinizin altında olmalıdır. Uzun bir süre için de olsa, sıradan bir toprak çömlekten ölü bir kafa kesmek mümkündür. Deneyin, pişman olmayacaksınız.

Maske konusundan çok mu uzaklaştınız? Uyardım. Hiçbir şey, şimdi geri dönüp devam edelim.

2. makyaj maskesi

Makyaj maskesi. - bunu ölü bir kafaya ayrı bir nesne olarak atfetmek zordur. Ancak konumuzla ilgili ilginç bir ipucu var ki bahsetmeye değer. Bu ilk. İkincisi - aşağıda bahsedilen maske türleri bir şeyi en iyi şekilde açıklıyor, bu yüzden onlarla ilgilenmemiz gerekiyor.

“Ostrogozhsky bölgesi Korotoyak şehrinde anlatılan özel bir yüz resminin bir tür maske olması muhtemeldir: “Farklı maskeler giydik, kendimize“ sapuha ”(kül) bulaştırdık, tebeşirle süslenmiş, ezilmiş uyuşturucu otu ve beyaz üzerine yeşil bulaşmış, paçavralar içinde" l ° l  . Tebeşir / kül ve sonra uyuşturucu? Beyaz/gri yüz, merhumun karakteristiğidir (o da beyaz bir kumaş perdenin yardımıyla tasvir edilmiştir 102 ; aslında genellikle tamamen beyazdır 14 ') ve Datura bir afrodizyaktır. Tuhaf bir kombinasyon olduğu ortaya çıktı, patlayıcı... Sadece oyuncular kulübelerin etrafında dörtnala koştular ve öfkeyle daireler çizdiler... Görünüşe göre böyle bir "yüzün" ölümcül beyazlığının artık forma eklenmesi gerekmiyor. konuşma ve jestler. Sessiz kalabilir, hatta bir kütük gibi yalan söyleyebilirsin. Halk terminolojisinde, bu tür mummerlere (bazen - genel olarak mummerler) "belokhi" adı verildi. “beyazlar”, “beyazlar” (Ivleva 3, s. 113).

Ancak yüz de karartılabilir: "Yeni Yıl için giyiniyorum, kendilerini pancarla, isle boyadılar." "Yeni Yılı düşünüyorum. Kürk mantolar giymiş, üstüne yün. Kollar da tersyüz edilmiş, kuşaklı, mendille bağlanmış. İşte başlıyoruz. Kişi 141  Pukhova T.F.  Voronezh bölgesindeki giyim gelenekleri...

' q ^ "Bağımlı, işte böyle bir örtü. İşte böyle bir peçe ve işte bir eşarp takıyorsun. Bu tatok bir eşarpla örtülü”  (Tevrat'a göre, s. 11), “Maskeler şimdiki gibi değildi. — gazlı bezle”  (2 Ivleva, s. 83).

' 4 ' "Bir adam beyaz bir gömlek, beyaz pantolon, beyaz ayakkabılar giyer /.../: yüzü bir iichina (maske), sığınak (huş kabuğundan shi), korkunç, çirkin " (Zavoyko K.  Vetluga nehri K REF, S. 199 civarındaki Kostroma ormanlarında  ). Aynı şekilde Ölüm kılığına da girerler: “Beyazlar içinde tırpanlı ölüm”  (İvleva 1, s. 88).

kurşun kalem ve is bulaşmış" 144  . “Bazıları (zenginlerin çoğu) bu kısım için kendi Surgut ustalarından aldıkları kağıttan yapılmış yüz maskeleri takarlar; diğerleri yüzlerini isle boyar veya at ve inek kuyruğundan sakal ve bıyık bırakır” 45 .

Noel maskesi. Seyu Ust Tsilma Arkhangelsk eyaleti. 20. yüzyılın başları "Shlikuns" için maske. Der. Arkhangelsk eyaletinin Yukarı Zolotitsa. XIX ■XX yüzyılların dönüşü.

Kimin bu şekilde tasvir edildiği biliniyor. Sibirya eski zamanlayıcıları Noel zamanında " kendilerine şeytan bulaştırdılar"  (Lyubimova, s. 115), "Üstleri bile  (yani şeytan. - L.I.) giyinmiş /... / yüzleri siyahla kaplıydı" (Ivleva , S. 178), “Kahretsin , secdeye bulaşmış gibi: Maske kara, her şey kara”  İvlev I, s. 91). Özellikle ilgi çekici olan (konuyla aynı ipucu), Belarus'un Ölüm maskesidir: “bir kişiyi örttü! dzvyuma sshitymі prsіnami, tym kavalka prsіnі'da, yakі kryvau yaratığı. kömürle boyanmış gözler, hzrap, halsiz dişler, burun”; “milliyetçilerin yaratığı üzerine | M  Pukhova T.F.  Voronezh bölgesindeki giyim gelenekleri...

'* ,  !Orta Prnobye bölgelerinde yetişkin gençler için ilişkisel kış eğlencesi. Almanak "Rus Geleneksel Kültürü". 1996, Sayı I, S. 9 yakіh üzerinde vyalіznny korkunç  pbі chzrap boyalı”  (Kukharonak, S. 30. 31). Kuyu. örneklerden en az biri, ölü bir kafayı bu şekilde tasvir etmek istediklerini açıkça ortaya koyuyor. Ama özünde bu, eski büyünün bir anısı.

Öyleyse, ölü adam, ölüm, kikimora. Yaga, kahretsin. imp. "düşman" (Yeni gelenler. No. 100, 101). Noel zamanında giyinen oydu. Elbette böyle bir eylem için birçok hedef vardı.

Birincisi ("esas olarak" olmasa da), oyuncuların gençleri ve ev sahiplerini korkutmak için net bir niyeti vardı: "Yaptılar (maskeler. L. 11). anne sanacaklar, gözlerine delik açacaklar, kendi başlarına takacaklar ve insanları korkutacaklar”, “Kağıttan veya fileden yapılmış yüz maskesi. Maskeler korkunçtu”  (Ivleva, s. 179). Bu dünyadan olmaması korkutucu - bunlar sadece ölüler ve şeytanlar. Ancak. Korkutmak için - bu sadece bir ' 9 ' oyunu mu ? Ne de olsa bahçedeki ölü başıyla süslenmiş korkuluk da aynı şeyle meşgul.  Birini korkutur . Yani, belki mumyacılar da bunu kastetmiştir? ..

İkincisi, mummerler, kendi konuşmalarında hakkında birçok ipucu bulunan atalarının ruhlarının Öteki Dünyadan gelişini yücelttiler (“şeyleştirdiler”).

Uzun ve zorlu bir yol katettiklerini söylüyorlar: "Sıcak bir gece ve korkunç bir fırtınadan." "Prahadzili lyasy, çam ormanları". “Artık saha geniş. // Chzraz mora derin”, “bir iki gün geçmedi. bir gece değil, iki değil”  (ZKP, s. 155, 156). Bu tür engeller sadece Öteki Dünya için karakteristiktir. Yol boyunca, yaşayanların dünyasıyla ölülerin diyarını birbirine bağlayan (birçok gelenekte bilinen) olağanüstü bir köprüden geçerler. Bu köprü genellikle zengin bir dekorasyona (altın) sahiptir ve inanılmaz derecede büyüktür (deniz boyunca atılmıştır):

Ceraz sahası geniş,

Ceraz mora derin [71] [72] 

Noel maskesi Arkhangelsk eyaleti, Ust-Tsilma köyü. 20. yüzyılın başları

Skomorosh, Novgorod'u maskeliyor. 11. yüzyıl

Kadkanın ayağı geniştir. Orada bir rulo zunichki var.

Ilo köprüler, köprüler, altın köprüler Ah, tüm kolednikler üzerlerinde yürür, Bütün kolednikler. ve tüm kardeşler.

Ve tüm kardeşler. yaşlı insanlar.

(ZKP, s. 157)

Oyunculuk yapanlar kendilerinden yalnızca "Tanrı'nın hizmetkarları, şarkıcılar" olarak söz ederler. "Benzersiz Devlet Evleri"  (ZKP, s. 162). Ve görünüşü hakkında çok şaşırtıcı şeyler anlatıyor. Örneğin evin sahibiyle aralarında geçen diyalog şöyle:

“Sen Adkul musun?

Biz basit insanlar değiliz. 3 uzak kenar, erkeklerin hepsi yaşlı, 3-pad kendisi aha cennet

— Adkul idzetse?

- Dünya çapında 1dze.m, şimdiden Pan Summer cehennemi. Yaza gidiyoruz, kaza örüyoruz ve onu taşımaktan mutluluk duyuyoruz”  (Kuharonak, s. 34).

Bir Polonya Yeni Yıl atasözünde, şarkı söyleyen bir oyuncu dünyamızın nereden geldiğini anlatır: “Ja pohodzq z takiego miasta, // Gdzie srebro i zlolo wyrasta. // Gdzie psi ogonami szczekajq, // Gdzie ludzie okciami jadajq" - "Ben böyle bir bölgeden geldim. // Gümüş ve altının büyüdüğü yer. // Köpeklerin kuyruklarıyla havladığı, // İnsanların gözleriyle yemek yediği (?)”  (ZKP, s. 173). Onlara göre, onlara yukarıdan yardım edilir:

Ah köprü. köprüler, kaiins!

Oh, üç ilahi geldi.

Tanrı'nın Annesi oraya geldi.

(ZKP, s. 158)

Ve oyunbazlara işkence edildiğinde, bundan sonra nereye gidecekler, cevap şu:

Oh, 60 yaşındayım, yolda cennete gideceğim.

Cennete giden yollar, sevgili Tanrı'ya.

(ZKP, s. 158)

L. Ivleva, karakteristik özelliği harap olmaları (döküntüler, kusurlar, paçavralar) olan oyuncu kostümlerinin ölü atalarını ele verdiğini tespit eder: “Bazı karşılaştırmalı materyallerin ışığında, bağlantıyı ortaya çıkaran bu işarettir . paçavralı ölüler, bir ata giysisi gibi düşünmemizi sağlar" (Nnlsva 3, s. 112). Mummerlerin evdeki görünümü, atalar onların suretinde geldiği için çeşitli nimetler vaat ediyordu. Ve soyunu beyazlar içinde bırakmayacaklar. Ve eğer mumyacılar atalarsa, o zaman maskeleri ölülerin ıhlamurları, yani ölü kafalardır. Burada, atalar kültünün ölü kafayı onurlandırma fikriyle iç içe olduğunu hatırlamak uygun olur: kült kaseler, saygı duyulan insanların kafataslarından yapılır; sunaklarda ve platformlarda sergilenen kafatasları veya vücuttan ayrılmış kafalar bir tapınma nesnesi görevi görür; yanmış gövdeden kalan küller için bir depo (aslında "geçici bir gövde") olarak, kafayı tasvir eden kaplar ("yüz çömlekleri"); merhumun yüzü 9'ların cenaze maskelerine yüzyıllarca damgasını vurdu  ; hazırlanan cenaze yemeği - "kanon" - kilisede Adem'in başıyla süslenmiş siyah bir bez üzerinde sergileniyor 199 .

Ancak öte yandan onlarca kayıt şeytan kılığına girdiğini iddia ediyor. Sonuçta, Noel zamanında Navi'ye (veya Navi'den) giden kapılar açıldığında, sadece iyi ataların ruhları akrabaları ziyaret etmek için inmez. Oradan bir sürü iblis de çıkar. "Kesmek. Bir muzhik, etrafta koşmaktan -çıplak- zifiri ve tüyler içinde yuvarlandı. Çok çıplak ve top gibi koşuşturuyor. Ve isho'nun boynuzları ekiyo'nun salonunu bağladı. bir inekten ”  (Ama vasiyetlere, s. 17), “Kahretsin: b.ly'nin boynuzları ve kuyruğu. siyah giyiyordu. Cüppe maskesinin canı cehenneme”  (Nvleva I, s. 90).

Dahası, büyücüler daha önce bahsedildiği gibi tam olarak aynısını yaptılar. Vladimir eyaletinde. insanlar sözde inandılar. "dokumacılar". Bunlar, ekinleri (“sporları”) yabancı tarlalardan alan büyücülerdir. Ergotist işe gidiyor gibi görünüyordu: “Böyle insanlar Ivan Kupol gecesi tüm kıyafetlerini çıkarıyorlar ve. çıplak kalarak, tavuğun gagalaması için temiz bir yer bırakmamak için tüm vücutlarına kurum bulaştırırlar, alınlarına el altında olacak boynuzları bağlarlar ”2 ™ .  Tatil görevlileri tarafından Maslenitsa'da [73]

sık sık, karanlık Tanrıların ve Tanrıçaların eski hizmetkarlarının tahmin edilebileceği "harika" yaşlı adamlar ve arkadaşlar oynadılar. Tüm soytarılıkları bir yana bırakırsak asıl uğraşları, “son yolculukta” Meryem'in imgesi olan Kış büstüne (Shrovetide) eşlik etmektir. Ölüm tanrıçası. Böylece, Yenisey vilayetinde, ona "işçiler" eşlik etti - en ince giysiler giymiş ve yüzleri is bulaşmış bir grup adam " ve Poshekhonsky  bölgesinde, onunla birlikte on ata binen on at, yırtık giyinmiş paçavralar ve kurumla lekelenmiş (Sokolova, S. 30. 87). Bu jest oldukça sembolik çünkü kül, kül, kömür, kurum çok açık bir anlama sahip -ölüm, hiçbir şey, toz, yere yıkılmış (yanmış) bir şey ve ayrıca alçak, kirli, müstehcen bir şey. Mistikler için küller, varlıklarının neredeyse kutsal bir niteliği, ruhsal başarıları, dünyadan vazgeçişlerini tezahür ettirmenin bir aracıdır. Kapalika, Aghora ve Nashupati Saivite kardeşliklerinin üyeleri , vücutlarını cenaze ateşlerinden çıkan kutsal küllerle kapladı . Küllerin içinde yıkandılar , yemek yediler ve yaşadılar, tepeden tırnağa külle bulaştılar. Gelenek, bedene ritüel olarak kül serpilmesinin büyük bir arındırıcı anlamı olduğunu söyler [74] . Bir münzevi için, "vücudu küllerle kaplamak, tapas'ın (kemer sıkma) gücü üzerinde sembolik kontrol anlamına gelir ve ayrıca onu ölü yakma yerlerinden küllerle örtülen Shiva'ya benzetir.tandava dansını yaptığı yer . Daha sonraki zamanların Rus mistikleri, kutsal aptallar , Aghori'ye benzer şekilde davrandılar . Procopius Vyatsky'nin hayatında , voyvodalık karısının “ellerini yıkadığı” bir durum anlatılıyor. Ancak. korodan ayrılan gönüllü deli hemen " karıştı ... salı yırttı ... ve yere fırlattı ... ve eskisi gibi çıplak yürüdü . Vücudunu her türlü tozdan görünce su ile temizlendi ve ardından hamama gitti.

203 sterlin

ve  taverna isos'ta. ve biraz yemek pişirmek , iksirde yuvarlanmak ve vücutlarını karartmak..."  (Gülüşmeler, s. 120-121). onun için öyleydi

açıkça sembolik anlam (özellikle, sembollerin dili de dahil olmak üzere hitap ettiği meslekten olmayan kişinin dikkatini çeken şok edici), çünkü ölümünden hemen önce maskeli balosundan hemen kurtulmaya başladı (“chacha ... vücudu birçok yerde eğilmekten kar değil "),  Tanrı'nın önünde sadece ruhta değil, aynı zamanda bedende de temiz görünmek istemek.

Masallarımızın mistik kahramanı Aptal İvan [76] [77] [78] benzer görünüyor,  tüm "bu dünyevi olmayan" olmasına rağmen, sadece her şeyi idare etmiyor. ve bundan daha fazlası (“siddhi” nin tipik olasılıkları): “Yani Ivan sessizce ocakta oturuyor, kirleniyor”  (Nikiforov, No. 111), “ince bir elbise giyiyor, isle kaplı, saçları diken diken ”   (Af, No. 179). Hatta adını bu karakteristik detaydan alıyor - Ivan Popyalov (Af. No. 135). Görünüşe göre bu kadar dikkatsiz bir aptalı ev içi nedenlerle yazmamalısın. Bu, mistik ve hatta şeytani doğasının kesin, pek çok göstergesinden biridir, aptalın başka bir dünyanın yaratıklarına ait olduğunun bir işaretidir. Bir anlamda, cehennem fırınından sürünen bir iblis olan kirli bir ruhtur. Görünüşü dikkate alındığında. bkz. 2US'tan  önce çok kirli biri hakkında cehennem " gibi ifadeler

siyahlık " şeytani  "iraznula" . şeytan şeytan  "çok siyah, kirli" (Dal'ın Sözlüğü) [79]  ve ayrıca sessiz bir kene bulaşmıştı. yıkanmamış, yıkanmamış  "kirli ruh, şeytan, şeytan" (Vlasova, s. 253).

Bu anlamda, celladın maskesi, bu ceza iblisi, her zaman kasıtlı olarak renkli (kırmızı veya siyah) ve neredeyse ayrıntısız, sadece tanınmadan kalmanın bir yolu değildir (Orta Çağ'da birçok cellat ünlüydü, saygı duyuldu ve müreffeh vatandaşlar), aynı zamanda ölü kafaların görüntüsü. Aslında bu, insan olmayan bir görünüm almanın yollarından biridir. şeytan, ölümün ta kendisi. Bakıyorsun ve bir yüz görmüyorsun, sadece kurukafa gibi bulanık bir yüz... Bu arada gelenek çok eski. 1. yüzyıla kadar AD Roma'da ölümcül şekilde yaralanan gladyatörlerin işini bitiren cellat, ölüm iblisi Haru'nun maskesini takmıştı. Orta Çağ, eski ve iyi geleneği canlandırıyor gibiydi. Bu arada, düşünürseniz ve aynı ölüm hattı değil - tıpkı ölümcül hareketsiz - savaşçılar miğferlerinde yüz siperlikleri ile düşmana gösteri yapıyorlar mıydı?

İş için cellat. Deju axiano, maskeler düştü

Antik Rus (Serenskoye yerleşimi), antik maske öğesindeki maskeler

Ama konuya geri dönelim

Tek kelimeyle, eski Rusya 20 * mistiklerinin kullandığı maskeler-nesneler hakkında kesin olarak konuşamayız , ancak maskeler-makyaj hakkında konuşabiliriz. yanı sıra mask-images [80] [81] [82] [83] [84] [85] [86] " [87] , bunlar kudret ve ana ile kullanıldı. Ancak, işte ilginç bir alıntı; "The erkek hizmetkarlar Dionysos tarafından yüze takılan maske /.../ erkek kurbanlık baş kesme ve Dionysos başları veya maskelerine tapınma ile ada kültünün bir özelliği gibi görünüyor” (Ivanov, s. 140  ).      

Dionysos'un Maskesi. Antik çömlek.  17. yüzyılın sonları M.Ö

Aslında, Vyach. İvanov ihtiyatlı bir şekilde, Dionysos mistikleri tarafından maske takılmasının, vücuttan ayrılmış bir kafa biçimindeki Dionysos'a saygı gösterilmesiyle bağlantılı olduğunu ima etti. Yani maskeler ölü kafalar olarak tanınmalıdır. Varsayım böyledir. Meryem büstüne eşlik eden “tamirciler” de bu arada “erkek uşaklardan”...

Tiyatro maskesi ve Dionysos kültünün nesneleri.

Fresk. 60-79 yıl Pompeii, Vettii'nin hanımları

Dolayısıyla, kişinin görünüşünü maskaracılar, büyücüler ve mistikler tarafından karartmanın anlamının, kendine uygun bir görünüm vermek, uzaylı “navei” 10 ־ arasında kaybolmak, yüzünde onlardan biri olmak ( gibi olmak) olduğu sonucuna varabiliriz . Örneğin Şiva). Bir büyücü ya da bir oyuncu, sanki "Ben" inden geçici olarak vazgeçiyormuş gibi bir maske takarak, hızlı bir yıkım için sahte de olsa üstüne başka bir kat inşa eder. O, yeni yüzünün tasvir ettiği gibi gerçek boyutta oluyor (olmaya çalışıyor), bütün mesele bu! Lanet, lanet anlamına gelir. Burada sadece L.I.'nin inanılmaz derecede net tanımlarını alıntılamak için kalır. İvlev:"Mrengi takmak, insanlardan (Tanrı'dan) vazgeçmek demektir" atasözü, giyinmenin genel olarak insanlık dışı dünyayla temasın temeli olarak görüldüğünü öne sürer, ancak yine de insan dünyasından vazgeçmekle maske takmak arasında bir mesafe vardı. özel mitolojik bağlantı: "Maske 1 takan köylüler  şeytana benzetilir": "Ve tüm" parçalanmama 0״  Yani, tanrı mertebesine göre, çocuklar yüzlerini köşelerini tütsüleyen yongalardan çıkan küllerle lekelediler. ev - “ Araki onları bulamasın diye (Sedakova I.A.  Çocuğun doğumu ve gelişimi ile ilgili inanç ve ritüellerde Krik Ve  dünya ses çıkarıyor ve sessiz. - M .: Indrik, 1999. S. 115). Sloven iblislerinden (tgak. tgaёpipa) bahsediyoruz. çocukları kaçırmak

garip ve korkunç görünüşü ama aslı bu dünyadan değil. O, kavranabilirliğinin ve cisimleşmiş demonolojisinin kanıtıdır”  (Ivleva, s. 182, 192). Her şey, bu bölüme başladığımız oklava kahramanı gibidir. Aynı zamanda, kişinin sadece görünüşünü değil, aynı zamanda alışkanlıklarını da değiştirmesi oldukça karakteristiktir: “ayin düzeyinde, örneğin, “izleme” uygulaması sırasında topallık taklidi uygulaması (Arkhangelsk bölgesi) ) 211 not edilir  . Ve bildiğiniz gibi, Öteki Dünyanın temsilcileri, Thunderer'ın topuğundan vurduğu iblisten başlayarak topallıkla işaretlenir (Rusça "Beş ayaklı Anchutka".  Belarusça. "Beş ayaklı Hnatka"),  ve sadece bir bacağı sırayla olan Yaga ile bitiyor. Karşılaştırın: çocuk korkuluğu Buka / Babai / Bai -"! Bai'yi ssyan'da göster, // nyase'nin bacağını kırıyorum"  (DF, No. 518); ürkütücü Verlioka: "Verlioka yürüyor, uzun boylu, tek gözü ∕...f tek ayak üzerinde, tahta çizmeli, koltuk değneğiyle desteklenmiş" ( Af. No. 301); hatta Ölüm ve o çarpık bacak: "Kalkık burunlu, ondan çok korkanlara topallar"  (Naumenko, s. 117).

Böylece büyücü, yüzün (vücudun) ana hatları da dahil olmak üzere tüm görünümüyle (buruşur), kötü ruha ait barışçıl olmayan doğasını vurguladı. Ve baştan başladı. Ölü bir kafadan, baş üstü bir yüz veya uygun bir makyaj şeklinde. Maske takmanın giyinen kişi üzerinde belirli bir olumsuz iz bırakması fikrinin geldiği yer burasıdır ve bu nedenle kilise vaazlarının etkisi altında korkunç bir günah olarak görülmeye başlar ve bunun için bir fedakarlık yapmanız gerekir. ahiret hesabı: “Allah korusun, ne büyük, büyük bir günah için kendilerine muska takmışlar ”, “Şeytan korkusundan maske takılmaz, çünkü maske takmak yüz takmak demektir. şeytanın”  (İvleva, s. 183), “Maskeli yoktur ve maske takmak büyük günah sayılır.” “Şeytan korkusundan maske takılmaz”  (İvleva 2, s. 82),"Etrafta koştun, ama bilmiyoruz, sanki şeytanları kendi başına almışsın, shi yeshih. yani yıkarsın, sonra nasıl. yani bu hiçbir şey”, “Ve kızlarım yemin ediyor: “Burada, Tanrı'nın huzurunda, bu maskeyle geleceksin!”  (Vostrikov I, s. 30).

Bu yarı hayali musibetten abdest alarak arınmayı tercih ettiler :

־" Berezovich E., Rodion I.  Geleneksel kültürde Rus dilinde "özelliğin metni": kesişen motifler sorununa // İki dünya arasında: Slav ve Yahudi kültüründe şeytani ve öteki dünya hakkında fikirler gelenek.Devlet Tahsilatı.Sayı 9. - M.2002, S.13. "Şeytan yüzü" (maske) takan maskara sayılırlar"  (İvleva, s. 185). "Noel'de giyinenler yüzlerine maske takan zaman, Epifani deliğinde yüzdü"  ( Ivleva 2, s. 81), "Onları nehirde yıkadılar, tüm bunları (mumyacılar), kirli olanları onlardan temizlemek için ruhu”, “Ürdün'e git, pis yüzlerini yıka” (Vostrikov 1, s. 72. 73). Ancak başlangıçta pratik bir temel kadar manevi olmadığı ve yalnızca makyaj yardımıyla uygulanan maskelerle ilgili olduğu varsayılabilir, çünkü bunlar boya, is, tebeşirle "lekelenmiştir" ve bunları yıkamak daha kolaydır. her şey. Aşağıdaki örnek böyle bir olasılığı gösterebilir: "Bir süreliğine, nehirlerdeki paiontsy mumlarının yanında Vadokhryshcha'da yana kupaziey veya vozers sadece getai serpilir, yaratıklarınıza verin"  (Kukharonak, s. 77). Sadece yüzünde. Bu sadece renklendirme durumunda yeterli olabilir. Bütün bunlar büyücü için geçerlidir. Öteki Dünya'da iblisler arasında yürüdükten sonra, artık diğer dünya sakinlerinin hiçbirinin onu teşhis edemeyeceğini bilerek, sakince geri dönüp maskeyi yıkayabilir (çıkarabilir).

3. zoomorfik maske

"Bir Uzaylı Yüzü" bölümünün başlığı, bu maske grubu için biraz uygunsuz, çünkü dilin normlarına göre bu bir yüz değil, bir ağızlık ile ilgili. Ama sonuçta bu kelimenin tam anlamıyla bir maske bile değil, çalışmamızın genel temasına oldukça uygun bir kafa şeklidir. Bu nedenle devam edeceğiz.

Bir Noel "hayvanının" (bir boğa, bir geyik, bir ayı, bir at, bir domuz, bir deve) başı, bir tutam saman, bir şapka gibi doğaçlama araçlardan toplanabilir veya seçilemezdi. hiç, sadece yaklaşık olarak yerinin ana hatlarını çiziyor. Ancak birçok durumda, gerçek bir ölü kafa veya geleneksel olarak onunla ilişkilendirilen nesneler kullanıldı.

Kabak: “Ra (I) gri bir ata bölündü. Biri [bir atı tasvir etti]. Schaub atın kuyruğunu. sonra silinen keteni küspe üzerine aldılar. Bir robila başı 3 uzun garba için Ve dişler kesildi ve vocha [bir balkabağı kafasında] ” (Ivleva I, s. 91).

Pot: “Putashshlyli, satmak için aralarındaydılar. Kuyu. orada kürek çek. yani fiyat düşecek. Yani yenmek - cilde. Ve orada "ayı" da bir krinka - bir kil krinka /.../. Ve burada, bunun anlamı. birinin bir kanadın arkasında bir baltası var. Bu kırışıktaki "ayı": bir kez! Bu krinka kırıklarından. "Medvid" pav!  (KN.S. 242; Belozerye, S. 226); “Boğayı Yen” oyunu: “[Kafaya] bira kabı koyup üzerine bir şey koyup kıracaklar! Getirecekleri [parçaladılar] ":" Bu kapakta nasıl utanacak! Krinka daha sonra dağılır, buradaki herkes aydınlanır. ne bilsinler, boğa değil - adam getirilir ”  (KN, S. 237, 238);“Sığır eti” giyinik bir adam /.../ ile temsil edilir. Sanatçı elinde, üzerine bir hayvanın başını temsil eden bir çömlek dikilmiş bir oluk tutar. Bu sahnede "usta" "sığır eti" satmaktadır. bir düğünde bir "kasap" veya "aşçı" ile pazarlık yapmak. Onu satın alan, "sığır etini" kafasına (tencere) vurarak öldürür" (Sikimich, s. 31); “Boğa satıldı. Biri (boğa) kürk mantolu, ikincisi onu uzun bir ipe götürüyor. /...! Boğa satın alan kişi (onun) kafasına tokmakla vurur ve düşer (bir şekilde kafasına çömlek takılır)” (Belozerye, s. 48); "Kürk mantolu bir adam ters yüz, nehirler ve bacaklar üzerinde geri geri yürür ve sırtında bir çömlek ve bir tür boğa başı gibi boynuzlar vardır" (Ivleva 1, s. 368 ) 2 ' 2 .

Çeren: “Örneğin, Slovenler arasında mumyalanmış bir SimelJ ata benzeyen bir yaratıktır (at kafatası veya kafa yerine stilizasyonu): eve götürüldü, nallandı ve sipariş edildi” (Agapkina, s. 595) ; Ruslar aynı şekilde bir Shrovetide atı yaptılar: "bir atın kafatasının bir oyuğa tutturulduğu ve vücudun bir battaniyeyle örtüldüğü uzun bir saman demeti"  (Agapkina, s. 584-585); Kaluga eyaletinde. Maslenitsa'da bir "kabyla" giydirdiler ve bunun için "olukta bir at kafası iskeleti" kullandılar  (FKG I, s. 45) : "; "İki adam bir battaniyeye sarılacak, kafa yerine bir şey bağlayacaklar, bir atın kafatası olacak"  (Skopintseva, s. 115); Bulgaristan'da Maslenitsa ve Svyatki'de * l olan bir “camila” (“deve”) sürdüler.^ Lent'in başlangıcına adanmış Polonya şarkılarında ve takvim atasözlerinde “N'khTs-rpa sroda garnki tlucze” (Kül Çarşambası tencereleri kırar) motifi çok popülerdir  (Agapkina, s. 85). Vologda Bölgesi'nde, vahşi yiyecek ve içki kalıntıları için yalvarmak için Temiz Perşembe günü gençleri evde ziyaret etmeye "parça toplamak, kafatasları toplamak, kemik toplamak"  (Agapkina, s. 81) denmesi ilginçtir. Kafatasları kırık çömleklerden gibi görünüyor ama sonra kemikler hakkında da söyleniyor. Büyük olasılıkla, şenlikli et yemeklerinin kalıntılarından bahsediyoruz, ancak kafatasının temasını ne kadar yansıtıyor ...

Buradan, direği veya direği ölü kafayı tutan bir taban olarak koruyan seçenek geldi, ancak başın kendisi yerine sadece sembolik benzerliğini değil, aynı zamanda ses benzerliğini de kullanıyor: "Bir tereyağı kutusu yaktılar: bir odun yığını içine bir direk sıkışmış, direğe bir “kırık” veya tabaklardan bir örtü yapıştırılmıştı "  (Yeni Gelenler. No. 364). altında at, eşek, keçi veya deve kafataslı bir insan vardı"  (SD 1, s. 336).

Dikkate değer olan, böyle bir "atın" diğer tatillerde, özellikle "Rusalya" (Üçlü, yeşil Noel zamanı) ve bir deniz kızının [88]  (cadı) kovulduğunu tasvir ettiği Petrovka'da da giyilmiş olmasıdır. baharı uğurlamak Ardatovsky'de Simbirsk eyaleti. All Saints' Week'te "deniz kızını uğurlamak" oldu - iki ayaklı bir çubuğa bir atın kafasını koydular, çubuğu bir gölgelikle örtüyorlar ve sokaklarda doldurulmuş bir hayvan taşıyorlar, eğleniyorlar, dans ediyorlar, şarkı söylüyorlar. “Sonunda perdeleri çıkarmaya başlarlar, bir denizkızının gömülmesinin alameti olarak at başlarını bir çukura atarlar ve bir sonraki bahara kadar içinde yuvarlanırlar” (Zelenin ORM, s. 259), “Bazen, bir alamet  olarak , bir denizkızı-atının gömülmesinde, kafataslarının özel olarak kazılmış deliklerine (Simbirskaya eyaleti) at başları atıldı. "(Agapkina, s. 633); Astrakhan eyaleti, Cherny Yar şehrinde. Petrov karakoluna bir dua ile bir "deniz kızı" götürüldü - "bir yelkenle kaplı birkaç kişi, olduğu gibi, uzun bir hayvan oluşturuyor, bazıları bir paketin üzerinde bir atın kafatasını tutuyor, koşum takımına sıkışmış gibi. yaşıyorsa” (Zelenin ORM, s. 259); “Günün ilk petrovkasında. Pazartesi Deniz Kızı Günü: giyin. Bir pakete bir at kafatası konulacak. İki paket ve iki adam: Bunun kuyruğu var ve bunun kafası var. Gölgelik atılacak: halkı dağıtmak için kago bulacaklar”  (İvleva 1, s. 121); “At da akşam Zagoven için süslendi. Yayı gördüler - yayı böyle gördüler. At tekmeledi, ondan kaçmak gerekiyordu. Arkamızdan koştu. İşte iki adam. Kafa böyleydi. Eh, iskelet bir at kafasına ait " [89]־; bahara vedada "kadınlar" bir at kafası giydirdiler, "kız ve erkek çocuklarla birlikte onu çavdarın içine taşıyıp attılar"  (Yeni Gelenler, No. 600).

eski, !998. 2, s.13.

"Deniz kızı sürmek": rehberli kılık değiştirmiş bir at

Görünüşe göre ikisinin de kafası ölü. Voronezh eyaleti., Oskino'dan.

Mumyalanmış "atı" uğurlarken, Meryem'in büstüne son yolculuklarında eşlik eden aynı kirli suratlı karakterlerin olduğunu not etmek ilginçtir: " Simbirsk eyaletinde. kurumla bulaşırlar ve "pomeleshniks" ve "kochereshniks" (pomelo ve poker kelimelerinden) olurlar ”  (Zelenin ORM. S. 264).

Ölü bir atın kafasının atılan nesnenin bir sembolü olarak kullanılmasına ilişkin açıklamanın bir kısmı, Nijniy Novgorod bölgesinde bahar çağrıldığında söylenen bir sözde yer almaktadır:

Larks, hadi.

Borcun kışını götür, kırmızı baharı getir. Sabanla, tırmıkla. Bir at kafasıyla.

(Yeni gelenler. No. 413)

Burada bahar bir at kafasıyla gelmeye davet edilir ve daha sonra onu bu kafayla (kendi suretinde) uğurlarlar. T.A. Agapkina komedisi:

belirtilen metni şöyle yorumluyor: “Bu motifin Volga bölgesinde popüler olan “baharı uğurlama” ayinine veya “at” gibi giyinen Maslenitsa'ya bir tür gönderme olması muhtemeldir . Örneğin, "baharı uğurlama" töreni sırasında, "bahar" ("deniz kızı") bir atla süslenirdi ve bunun için genellikle bir atın kafatası kullanılırdı" 2 ' 6 .  Aksine, bunun tersi doğrudur: Baharı bir kafatası şeklinde görmek, baharın at sırtında gelmesinin beklendiği bahar büyülerine bir göndermedir :

- Bahar kırmızısı. Neye geldin?... Siyah bir kısrakla.

Sabanla, tırmıkla!

- Bahar kırmızıdır.

ne için geldin

- Tasmada, kırbaçta.

Bipod üzerinde, tırmık üzerinde.

İnce bir atın üzerinde...

(AÇIK, No. 298, 299)

Kafatası, bu atı vücudun ana parçası olarak işaretleyerek tasvir eder. Tıpkı baharın bir ata geldiği gibi, şimdi de sırası geldiğinde atıyla gitmesi gerekir , bunun için sembolü olan baharı getiren at kovulur / yok edilir, daha doğrusu kafası. Kostümlü "at" koşar, dörtnala koşar, insanları taşır ve sonra orijinal durumuna düşer - parçalara ayrılır ve en önemli ayrıntı sembolik olarak yok edilir. Karşılaştırma için, hasattan (kirmes) sonra kutlanan Alman sonbahar bayramından bahsedebiliriz. Festivalde korkuluk şeklinde tasvir edilen “kirmes cenazesi” düzenlediler. "Çorak arazide bir çukur kazdılar ve samandan bir adamı (Zahaus) "atıyla" oraya gömdüler !çubuk), bir şişe likör ve cam parçaları, retuha başı veya jambon kemikleri, turta parçaları, sigara izmaritleri vb. ( BAZI ÖNCE, s. 136). Gördüğünüz gibi, at bir kafatası ile gösteriliyor. 

Yegoriev Günü'nde aynı "atın" giydirilmesi, muhtemelen "at"-deniz kızı ile ayinin etkisi altında ve bu günün bir "at tatili" olduğu fikrinin arka planında ortaya çıktı. 03 veda ayininden farklı olarak, bu bayramda dikkat ölü kafaya odaklanmaz ve gelecekte onunla herhangi bir işlem yapılmaz. Dankovsky'de u. Ryazan eyaleti. bu gün bir “at” yapıyorlar: ““ İyi Egor ”un günü bir at tatili olarak kabul edilir. Bu gün akşamları "bir at yaparlar." Bunu yapmak için iki güçlü direk alın. Dört adam onları omuzlarına aldı. Ön taraflardan biri dirgen üzerinde bir at kafası, 21B çanları ve renkli paçavralarla süslenmiş bir at kafatası tutuyor.

II yine genel çizgiden büyük ölçüde saptık.

Bariz olanın küçük bir özetiyle başlayalım. Maske fenomeni hakkında uzun süre ve çok konuşabilirsiniz, çünkü birçok farklı yönü gizler. Ama bizi ilgilendiren sadece iki nokta var - maskenin ne kadar ölü bir kafa olduğu ve arkasındaki sihirli fikir nedir?

İlk cevap evet. Maske, onun için asıl mesele, maske görüntüsünün arkasında neyin / kimin saklandığını anlamak da dahil olmak üzere olabilir. Doğaçlama araçların (ahşap, ağaç kabuğu, doğal boyalar) yardımıyla, oyuncu kendisi için bir tepe yüzü, kesinlikle ölülerin dünyasına ait olan sahte bir kafa, ölü bir kafa yapar. Bu, yaşayan torunlarına gelen vefat etmiş bir atanın yüzü olabilir; her halükarda dünyamıza göre ölü olan şeytanın maskesi - canlı değil (mavi -  "cehennem, ölü"); aslında çok kısa bir süre için yalnızca belirli bir sahne için canlanan , bu sırada tekrar öldüğü ve maskeli kafasının tamamen yok olduğu bir Noel hayvanının (boğa, ayı) başı.

İkinci noktada ise genel olarak konuşursak, böyle bir giyinmenin nihai amacı ne olursa olsun. orijinal fikir her zaman aynıdır: bir başkası olmak, ölmüş olan. Kişilik değişikliği, büyülü faydalar elde etmek için kullanılır.

Kostümlü soytarılar, ölü ataları adına , yaşayan torunlarının payına kutsama bahşettiler :

istemek

verilir ve fenomenin kendisi oldukça yaygın olarak bilinir.

Tatiller (Ryazan Eyaleti. Dank. U.) // Yaşayan Antik Çağ. Sorun. IV. SPb., 1891, bazen yasutlar”  (Kukharoiak, s. 33). Bunu anlamak için gayretli ev sahipleri tarafından icra edilen-Blaіoіііоzhе.іaniya şarkısının sözlerini dikkatlice dinlemek yeterlidir:

S.199.

Görüşürüz. Yemin ederim, yemin ederim. Yulaf, arpa serpiyorum, mutluluklar diliyorum, neşe! Tarlada bozmak için. Ahırda ikiye katlamak için. Çocukların büyümesi için. Kızlarla evlenmek için!' 14

İlahiyatçılar sadece evde yaşayan tüm insanlara değil, aynı zamanda tüm "canlı ve ölü servetlere" -  sığır, ev, saban, ev eşyaları (Voropai, s. 60) - iyi dileklerde bulundular. Kulübedeki görünüşlerinin gerçek bir büyülü etkisi oldu. "Tahıl ev sahipleri tarafından dağıldı, mumyacılar üzerinde dans edecek, kutsal hale geliyor"  (Kudinsky Holidays, s. 121). Hostes konukları sıraya oturttu, “tavuklar büyüsün ve inekler gezinsin””  . toprağı kazın Aynı zamanda, "neşeli insanlar" elma ağaçlarını da salladı, "orada bir shmat yablakau büyüdü"  (Kukharonak, s. 46).“Allah korusun, abi paska bula böyle bir büyüklük. kutsal bir buli heybetli gibi" 22 ' . Bryansk bölgesinde, "domuzların götürülmesi" için ilahilerin gerekli olduğuna inanılıyordu: Polonya köylerinde, ilahilerin gittiği yerlerde buna inanılıyordu. yıldırım çarpmaz; Sırbistan'da, oyunbazların dolambaçlı yollarının ölümsüzleri köyün dışına sürdüğüne dair bir inanç vardı (SD 2. s. 575). Ve “XX yüzyılın 20'li yıllarında Moskova eyaletinde. öven okul çocukları "daha iyi koyunlara sahip olmak" için shѵbѵ üzerine oturdular.

Büyücünün amacı daha da açıktır: Öteki Dünya'ya taşınmış olmak, orada yaşayanlar tarafından tanınmadan kalmak.Makyaj veya nesne ne olursa olsun böyle bir maskenin de 2.9 Noel zamanı olduğuna inanmak için sebepler var  . Toplamak. — M.: KÖTÜ RIFME. 1997, s.32.

־־" Vinogradova L. II.  Bir ritüel sembolü olarak Noel yıldızı // Canlı Genişlik. No. 4. 2000. S. 36.

־־' !Payan  Atalarımızın Virasında. Cilt I. Lutsk: 2000, sayfa 398.

־־־ Rozov L I  Rus Noel vaftizi ve  Rus folkloru (Malzemeler ve araştırmalar). XXX. - St.Petersburg: Örümcek. 1999, s.28. Büyücüye dünyadan dünyaya geçişte yardımcı oldu. yanı sıra bir dizi eser, jest ve kelime. En azından psikolojik olarak ayarlayın. Bu, zamanımızda maskeyi ölü bir kafa olarak kullanma olasılığı ile ilgilidir. Yabancı bir nota ile cemaate girmek amacıyla gece gayreti...

Maskenin amacı, gerçek yüzü gizlemek, onun yerine başkasının soyut veya somut suretini koymak, bir dublör yaratmaktır. İncelediğimiz durumlarda, hiçbir şey tarafından tehdit edilmeyen, başlangıçta cansız olanın iki katıdır. Varsa ölüm. yalnızca uzun süredir ölü bir nesne bulacaktır. Kendinden kopmak, "Ben" ini değiştirmek, adını başka biri olarak değiştirmek... Ölü bir kafa bu girişimde başarılı bir şekilde yardımcı olur. Zor ama oynanabilen ...  Yerli maskeler, canlandırılan karakterin duygularını aktarma açısından zengin değiller, bu bakımdan çok daha arkaikler çünkü burada renk şeması büyük rol oynuyor. kısmen, kullanılan malzemenin sembolizmi:“Ayin yapısında, günlük yaşam dünyasından çeşitli nesneler sembolize edilir: bir eşarp, bir kumaş parçası, bir perde, sıradan bir havlu, bir örgü peçeteye, büyük olasılıkla beyazlıkları nedeniyle yeni bir anlam verilir. . O. bu durumda renge yönelimin önemli olduğu, siyah kumaştan yapılmış bireysel “maske” örnekleriyle kanıtlanmıştır: “Eіtse “iyonik” (yani şeytanla. - L.I.) giyinmişti /... / yüz örtülmüştü siyah". Siyah maskeler beyaz olanlara zıt gibi görünüyor. Böyle bir kişilik tamamen veya neredeyse tamamen resimsel / yüklemeden yoksundur: ana değeri renk özelliğindedir ” (Ivleva, s. 178-179); “Bu ürünlerin birçoğu  (kül, kömür, çamur, un, tebeşir pancarı suyu vb. - B.M.) sadece geleneksel, az çok doğaçlama “boyalar” setine dahil edilmedi. (bir makyaj maskesi için. - B.M.), ancak genellikle ona ve vurgulanan ritüel malzemelerinin sayısına aitti (kurum, un, kömür, kil veya ritüel renk sembolizmiyle ilişkilendirildi ” (  Ivleva 2, s. 83) Bu anlamda maskeler ölüdür, çünkü statiktirler. Io ve İrlanda trajik ve komik maskeleri, düşünürseniz, hiçbir şekilde canlı değildirler, çünkü merhumun yüzü gibi sonsuza kadar tek bir yüz buruşturmada donmuşlardır. , değiştirilemez. Maske donmuş bir yüzü kopyalar, yani bunda da ölüdür. Ve çıkarılan maske iki kat ölüdür ...

Bölümün sonunda, Rus Etnografya Müzesi [90] koleksiyonundan maskelerin birkaç tanımını vermekte fayda var . Gerekirse numune alabilirsiniz. Bu, geleneğe çok düzeyli bir katılım olarak ortaya çıkacaktır.

İlk - üç tahta:“Bir maske, üst kısmı geniş (alnın yanında), çeneye doğru sivrilen bir maskedir. Alın. çene, yanaklar modellenmemiş, üzerine küçük yuvarlak deliklerin oyulduğu tek bir sürekli düzlem oluşturuyor - gözler, burun için armut biçimli bir delik ve ağzı gösteren düz bir çizgi. Koleksiyon envanterinde /.../ lila boya ile boyandığı belirtilmektedir. /.../ İkinci maske, net bir şekilde modellenmiş bir alın ve yumuşak, iyi tanımlanmış bir çene ile oval bir şekle sahiptir. Gözler küçük yuvarlak delikler, burun uzun, yüksek, burun delikleri yerine iki delikli, ağız büyük, dikdörtgen, kesik. Maske siyaha boyanmıştır. Üçüncü maske de ovaldir, yüksek bir ağzı ve burnunun altında uzun bir açıklığı vardır. Siyaha boyanmış geniş kaşlar, uzun bıyıklar ve sakal, boyasız ahşabın arka planında keskin bir şekilde öne çıkıyor.

Bir sonraki maske, orijinal olarak siyaha boyanmış huş ağacı kabuğudur: “İçine oyulmuş küçük yuvarlak gözleri ve 11 geniş dikdörtgen ağzı vardır. Gözlerin ve ağzın çevresine, yeniden kumaşları taklit eden uzun ince keten kıtık demetleri dikilir. kaşlar ve bıyık. Bükülmüş, boyanmamış bir huş ağacı kabuğu parçasından yapılmış büyük bir burun, keten ipliklerle dikilir. Maskenin üstünde siyah bir parça köpek kürkü bulunur. Aşağıdan uzun bir sincap sakalı, geyik ve siyah köpek kürkü dikilir. Maskenin yanlarında yedekten yapılmış bıyık vardır.

Başka bir maske “birkaç sıra halinde yapıştırılmış, dar bir çene elde edilecek şekilde altta ipliklerle dikilmiş dikdörtgen gri kartondan yapılmıştır. Gözler küçük yuvarlak delikler, ağız oval bir deliktir. Pos, içine üçgen bir karton parçasının yerleştirildiği üçgen bir girintidir. Başlangıçta maske siyah kağıt /.../ ile kaplandı. Siyah kağıt yıprandıktan sonra karton, kırmızı ve siyah kalem ve mor mürekkeple renklendirildi. Şeytanların üzerine kalemle bıyık, kaş ve kirpik çizildi, yanaklara kırmızı bir allık, maskenin alın ve yanlarına mor mürekkeple gelişigüzel çizgiler çizildi.

Arkhangelsk eyaletinden maske: “tahtadan oyulmuş, hafif, zarif. Yüz iyi modellenmiştir: hafif kaşlar, yuvarlak yanaklar, yumuşak, iyi tanımlanmış çene, yüksek burun. maske ile birlikte oyulmuştur. Gözler küçük yuvarlak deliklerdir, ağız iyi tanımlanmış dudaklarla dar bir yarıktır. Alnında bulunan maskenin içine çok sayıda küçük tahta karanfil sürülmesi dikkat çekicidir. yanaklarda, burnun altında, çenede. Muhtemelen, maske başlangıçta ya kürk ya da keten kıtık, bıyık, sakal, kaş taklit eden yünle kaplıydı ya da sadece sindirmek için çivilenmişti.

Yenisey vilayetinden maske: “boyasız bir huş ağacı kabuğu parçasından yapılmış, kafasına iplerle bağlanmış. Maskenin gözleri büyük oval delikler, burun, maske üzerindeki üçgen bir deliğe dikilmiş üçgen bir huş ağacı kabuğu parçası, ağız altı şaplak ve taklit dişlerle geniş oval bir deliktir. Maskeye geyik derisi bir sakal dikilir. Göz çevresi, burun, ağız - siyah boya ile inme.

Tomsk Bölgesi'nden bir maske: “Boyanmamış huş ağacı kabuğundan ve kürkünü tamamen kaybetmiş yıpranmış geyik derisinden yapılmıştır. Huş ağacı kabuğu yüzü kaplar, deri tepeyi ve başın arkasını kaplar. Huş ağacı kabuğunda gözler için kesilmiş küçük yuvarlak delikler, huş ağacı kabuğundan yapılmış bir burnun dikildiği burun için bir delik vardır. Yüzün sağında ve solunda, ren geyiği derisi parçaları, üzerlerine yapıştırılmış beyaz at kılı demetleriyle huş ağacı kabuğuna dikilir. Muhteşem bir bıyığı taklit eden kırmızı at kılı yapıştırılmış ağza bir parça beyaz geyik derisi dikilir.

kötü  2

0B6R6BÜYÜ

Tüm tezahürleriyle ölü kafa ve bunu şimdi doğrulama fırsatımız olacak, dünyadaki hemen hemen her şeyden bir tılsım görevi gördü. Büyüsü, ölüm sembolünün kullanılmasının son derece istenmeyen olduğu yerler de dahil olmak üzere insan yaşamının en önemli yönlerini kapsar - örneğin yeni doğan çocukları korumak için. Bununla birlikte, bu durumlarda, ölü başın en zararsız versiyonu kullanılır, aslında tanınmayacak kadar hadım edilmiştir - haşhaş kafaları (uykusuzluk için), sarımsak veya soğan (nazar ve kötü ruhlara karşı bir tılsım), çimen "Adem'in kafası" ( korkmamak için). Bazı durumlarda, ölü başın burada hangi nedenle kullanıldığını ancak tahmin edebilirsiniz, bu sembolün hangi tarafı hareket etmelidir? Ancak çoğu örnekte bu soru ortaya çıkmaz, çünkü her şey oldukça açık - ölümün en karakteristik sembolü olarak ölü kafaya başvuruluyor. Bu ölüm, bir kişiden veya evinden kötü ruhları, hastalıkları, sıkıntıları ve diğer sıkıntıları korkutmalıdır. Böylesine net bir "ölüm işareti", Çarpık Bacak'ın burada zaten not edildiğini ve bu bölgede daha az sorun için yapılacak başka bir şey olmadığını gösteriyor gibi görünüyor. Öte yandan, bir avluyu veya bir evi bir kafatası (hatta birkaç tane) ile dekore etmek, onları peri masallarında iyi anlatılan bir iblisin (Koshchei, Yaga, Snake) meskenine benzetiyor gibi görünüyor:“Issız bir tarla ve üzerinde kocaman bir ev olduğunu görür. bir tymen ile çevrilidir ve her erciğe bir insan başı asılmıştır”  (Potyavin, No. 14). Bu şekilde, insan yerleşiminin ölümsüzler için "kendine ait" olarak işaretlendiği, zarar için potansiyel olarak ilgisiz kategorisine aktarıldığı düşünülebilir.

Algı kolaylığı için, dikkatli ölümün kafasının farklı varyasyonları başlıklara ayrılmıştır.

Konu satırı

I. Dolu ve gök gürültülü fırtınalardan korunma

"İsviçre'de bir fırtınadan nihai yaralanma için evlere öküz kafaları yapıştırırlar"  (Afanasiev 1, s. 716).

"Bir fırtınanın ve diğer talihsizliklerin evden yıkıcı etkisini önlemek isteyen Almanlar, ağızları açık at başlarını direklerin üzerine ve üstüne yerleştirdiler, sorun bekledikleri yöne döndüler" (Afanasiev 1, s. 637) ”  .

"Çeklere göre, bir evin çatısındaki yabani sarımsak, binayı yıldırım çarpmasından korur"  (Afanasiev 2, s. 570).

Aziz George Günü'nde Volkovysk'ten Belaruslular, dolu ekinlere çarpmasın diye "kış tarlalarının etrafında dolaştılar, sınırda yemek yediler ve oraya" koyun alnı "ve kemiklerini gömdüler"  (SD I, s. 536) ).

Boğa ve koç, yerli Thunderer olan Perun kültüyle ilişkilendirilir, etleri, tatilinde Tanrı'ya adanırdı. Ancak yıldırım çarpmalarını saptırmak için kullanıldıkları gerçeğiyle bir şekilde bağlantılı olup olmadığını söylemek zor. Büyük olasılıkla hayır.

2. Tarla zararlılarına karşı koruma

Karpatlar'da tarlaları köstebeklerden korumak için “kutsanmış Paskalya domuzunun kafatasını” toprağa gömüyorlar,  Bulgaristan'da ve Shumadin Sırpları arasında aynı şekilde “Noel domuzunun kafatasını toprağa atıyorlar. bahçe”  (Gura, s. 267) " 5 .

I. Sumtsov'a göre “ güney İtalya'da evlere yarasalar, baykuşlar bağlanır. yaban domuzlarının kafatasları ve Sicilya'da onları tarlalara koyarlar”  (Sumpov, s. 500).

"Saransk'ta Penza eyaleti. köstebek yuvasına bir at kafatası koydular”  (Gura, s. 266).

Kulübelerin çatılarını süsleyen tahta patenlerin ve bunlardan türetilen modern “at” teriminin, atalarımızın binalarını korumak için kullandıkları hayvan kafataslarının torunları olduğunu hatırlatmama izin verin: “Daha sonra Almanlar ve Slavlar aldı. gerçek at başları yerine, ahşap resimlerinin çatılarına sözde patenler konur”  (Afanasiev 1, s. 637).

־ ' Belki de aynı anlamda Paskalya domuzunun kemikleri (çizgiler), bayram için hazırlanan tavuğun kemikleri ve tüyleri (Bolg.), Noel yemeği ( et, ekmek - Sırp.), ölü bir beneklinin kafasını toprağa gömmek veya sürmek (Sırp.) (SD 3, s. 655). Büyük olasılıkla, kutsanmış bayram yemeğinin kalıntılarının yalnızca ritüel olarak yok edilmesi burada gerçekleşse de, iyiliğinin Toprak Ana Peynirine dönüşü.

Fransız halk muskalarından örnekler vermek. N. Sumtsov ayrıca şöyle yazıyor: “Güvercinliklerde  (bir kurdun. - B.M.) başını veya bir kurdun kuyruğunu asarlar. gelincik gitmesin diye”  (Sumtsov, s. 500).

“Bir ahırın köşelerinin altına yerleştirilmiş kutsanmış dört ringa balığı, tahılı farelerden (Polonya) ve  (Gura, s. 756) korur.

Bize tanıdık gelen bahçe korkuluğu, şüphesiz, doğaçlama bir direk ve ölü bir kafadan inşa edilebilecek bu kadar basit bir yer muskasından kaynaklanmıştır. 17. yüzyılın Polonyalı bitki uzmanı. “solucan ve böceklerin lahana ve diğer bitkileri yememesi için bahçeye kerevit veya at kafatası asılmasını tavsiye eder”  (Gura, s. 402). Aynı zamanın Rus tıp kitabı da benzer bir şeyi bildiriyor: “Eğer ayı mısır tarlasını infaz etmeye başlarsa, o zaman atın kafasını alın ve sizi kimse görmeyecek şekilde mısır tarlasının ortasına sokun. güneş, bir kazığa ve dişlerinize, ama hatta keder ” (Forsaken, s. 387)."tarlaya çıkarken, ekinlere tılsım olarak inek kafatası veya başka bir kemik olan bir sopa saplandı." "Makedonlar Aziz George Günü'nde tarlaya inek kafatası olan bir sopa koydular ve hasadın sonuna kadar orada bıraktılar"  (Agapkina, s. 422,615).

"Tavuk Tanrısı", Tverskaya Eyaleti, 1925

Kafatasının tabak şeklinde modifikasyonları için bir kullanım da vardı. Vyatka'da, "Büyük Dördüncü" gün doğumundan önce, evin çıplak bir hanımı

E47

elinde eski bir çömlekle bahçeye koşar ve onu bir kazığa koyar; "Tencere, yaz boyunca polisin üzerinde devrilir - kvarı khirza kuşundan korur"׳.  Rostov'da Yaroslavl eyaleti. “tavuk yuvalarının bulunduğu bahçede yüksek bir yere konulan eski bir çömlek”e  “tavuk tanrısı” adı verilirdi (Zelenin SO, s. 229). “Belarus ve Polonya'da, tavukları şahinlerden korumak için bir çite asılan bir tencere gerekiyordu. Kırık bir çömlek veya eski giysiler ve bir dosyaya takılan bir şapka, mahsulü sadece serçelerden değil, nazardan da korumak için tasarlandı. Çitin üzerinde kırık saksılar varsa uçurtma tavukları toplamasın diye. ve tavuk kümesinde - yırtıcı hayvanlar onlara dokunmasın diye, tatillerde bütün saksılar çitten çıkarılır, çünkü saksağanları ve kuzgunları bahçeye çekerler (gomel.) " (SD I. S. 529).

3. Vebadan korunma, vaka

Köyü vebadan sürme ritüeline giden katılımcılar, yanlarına "bir meşale demetleri /.../ yapraksız banyo süpürgeleri, bir hayvan kafatası (Mordovyalıların ayı başı vardır), canlı bir horoz"  (Zelenin) alır. VE, s.96); “Hayvani durumlarda, toplumun rızasıyla, erkek ve kadın birkaç kişi bir yerde toplanır ve bu yerde kıyafetlerini çıkarır ve haçlar: kızlar ve kadınlar saçlarını salıverirler. her biri bir paspas alır, kaldırır ve bağırır: Guy. vay! adam. vay! Sonra atları iki sabana koşuyorlar, köyün etrafında saban sürüyorlar; çemberdeki çocuklar bilerek bu tür durumlar için sakladıkları bir ayı başı takarlar”  (  Zelenin OR, s. 1204);"! Ayının başı, çiftlik hayvanlarının kaybolması durumunda gerçekleşen köyü sürme ritüelinde katılımcılar tarafından da giyilirdi"  (I'ura, s. 166); “1 Haziran 1897 gecesi, Polonskaya köyünden on sekiz köylü kadın. Vesyegonsk bölgesi (Tverskoy şehri), komşu volosttaki insanları taşıyan tifüsün köylerine girmesini önlemek için köylerini “sürdüler”: kadınlardan biri elinde bir ikonla önde yürüdü, ardından bir başkası süpürgeye biniyor, sonra üçüncüsü bir maşayla 33 bir tür hayvanın kafatası”  (Maksimov, s. 220).

Not: Efimenko, Yarzѵz üzerine yaptığı çalışmada, Belarus'ta Egoriev Günü'nde bir at başı aradıklarını söylüyor ve. onu bulmak çiftlik hayvanlarını ölümden korumak için bir kazığa takılır. Bunu birçok Avrupa halkı  arasında var olan bir geleneğin kalıntısı olarak görüyor ” (Sokolova, s. 258).

Batı Slavları arasında da benzer bir gelenek anlatılmaktadır. Orijinal kaynağı aktaramadan, onun yeniden anlatımlarını aktarıyoruz:

Kafatasları zamanımızı korur

"Wends. Pretorius, Ruslar gibi, onların da ahırların ve ahırların etrafındaki çit boyunca atların ve ineklerin ölü başlarını koyarak hayvan ölümlerine karşı koruma gelenekleri olduğunu söylüyor” (Sreznevsky, s. 72)  ; "Vends'in ahır ve ağılların yakınındaki direklere at ve inek başları yapıştırarak çiftlik hayvanlarını ölümden koruma geleneği vardı" (Potebnya, s. 499); “Sürülerinizi vebadan korumak için, sopa damarları! ahırların ve ahırların etrafındaki çitlerde atların ve ineklerin başları”  (Afanasiev 1, s. 636)־־”.

“Volokhi, sınırlara koç başları yapıştırılmış sırıklar koydu. sığırları ölümden korumak için doğuya döndü”  (Afanasiev I, s. 714-715).

Kostroma: "Sığırların ölümünden bahçeye bir keçi kafası çakıldı"  (Zhuravlev, s. 190). "Bazı hayvanların kalıntıları güçlü bir koruyucu araç olarak görülüyor (hayvanları korumak için. B.M.) : kapıların üzerine yerleştirilmiş at ve keçi kafatasları (Ruslar, Sırplar, vb. için)"  (SD I. S. 362).

Kupala veya Yarilin gününde ahırlara ve ağıllara öküz kafatasları yerleştirilir . Ahır girişinin (Sırbistan) önündeki direklere boğa başları yerleştirilmiştir .

4. Hastalığa karşı koruma (ateş)

 "Ateşi önlemek için iyi bir çare, muskanın içine kurutulmuş ve ezilmiş bir yılan kafasını veya kurutulmuş bir kurbağa kafasını (Mosalsk ve Maloyarosl. ѵv. Kaluga şehri) dikmektir "  (Popov. S. 361).

"Bazı yerlerde ateş için yanlarında dokuz yılan başı taşınır (Hırvatistan?)"  (Gura, s. 356).

"Büyülerden ve hastalıklardan korunmak için ölü bir yılanın başını boyun haçına bağlarlar", "Köylüler, ateşe karşı bir uyarı olarak boyunlarına yılan başlı bir kolye takarlar" 12 ', "Yılanlar ve ־־ için " İnanıyorum ki, Almanlar da benzer bir amaç için sığır başlarını bağladılar ve bu, bazı kötü şaşkınlık nedeniyle kurbanlık bir gelenek olarak görülmeye başlandı: "Eski Cermen kabilelerinin başlarını ağaçlara asma geleneği vardı . Tanrı'ya kurban olarak savaşta öldürülen atlar. Bu şekilde Tanrı'nın ölü bir atın ruhunu aldığına inanılıyordu”  (ES, s. 444).

־־ Gelenek, kilise tüzüklerinin tövbe soruları ile de doğrulanır: “Gaitan'da çarmıhınızda veya karınızda ve çocuklarınızda, bu tür kötülükleri veya yılanları ve diğer başları görünce kökler ve düğümler giymediniz mi ve siz  Bunu yasaklama ”  ( Mansikka, s. 206).

iyileştirme gücü yılan başları ve derileri olarak kabul edilir” (Afanasiev 2, s. 563.634).

Bu alışkanlıktan J. Marcinkyavichus'un "Mazhvndas" adlı şiirinde bahsedilir:

Peki Nikodsmas'ın boynunda ne  var ?

Haydi aşkım. gömleğinin düğmelerini aç.

Bence de! - engerek kafatasları!

- Babam onları herhangi bir hastalıktan giydi. ѵl

5. Ev halkının nazardan korunması

N. Sumtsov, antik çağlardan ilginç bir örnek veriyor: “Pliny'nin kapılara bir kurdun kafatasının takılı olduğuna dair ilginç bir belirtisi var: Bu kafatasına bir nazarın kırılması gerekiyordu /.../. /.../ Ve şimdi güney İtalya'da yarasalar, baykuşlar evlere bağlı. yaban domuzlarının kafatasları ve Sicilya'da onları tarlalara koyarlar”  (Sumtsov, s. 500).

“İnek, boğa ya da koç başı, kem gözlerden korunmak için doğuya bakan bir ekin tarlasına, batıya bakan bir bağa konulmuştur” (  SD I, s. 446).

Sihirli koruma öğelerinin birbirinin yerine geçebilirliği ve uyumluluğu açıkça görülüyor: "Leskovac Morava'daki Sırplar /.../ nazardan kaçınmak veya kötü ruhları kovmak için bir inek veya boğa kafatası ile birlikte bir çit direğine dikilmiş kırık bir çömlek"  (SD 1. s. 530).

Lusatians'ın 19. yüzyıla kadar buzağı başı vardı. büyücülüğe karşı koruma aracı olarak ahır kapılarının altına gömüldü (Famintsyn, s. 54).

İnek kafatasları evin önüne asılır - nazardan.

6. arı kovanı koruması

Hersek'te "Arıları nazardan korumak için bir arı evine bir ayının kafatası yerleştirilir"  (Gura, s. 175).

Minsk eyaletinde. "bir at kafatası bir çite asılır, tılsım olarak bir arı kovanına konur"  (Gura, s. 106). “3 benzer bir yöntemle, Hutsullar ve bu Pokutyalılar, gücün koruyucusu olan kіnsky kafatasının pasіtsі üzerine asıldı. Papağa baktım, onu farklı bir şekilde dövdüm ve bu nedenle vüliklerdeki kirpi. Kinsky kafatasının mevcut arı kovanının çitine yerleştirilmesinin eşsiz bir görünümü.

" β  Marcinkyavichus K.  Mazhvydas // Moskova. 1989. No. 1. S. 49.

tarafımızdan Kosoe metro istasyonunda kaydedildi ! "Kuzey Rus arıcıları, arılıklarının çitine bir at kafatası koyarlar /.../ bu, nazardan korunmak için bir tılsım sayılır"  (Zelenin VE, S. IZ). “Makedonya'daki nazardan kurtulmak amacıyla. Karadağ ve Hersek arı kovanına bir istifçinin kafatasını takar Karadağ kabilesinde yığınlar bunu arılarını kötü insanlar tarafından gönderilen yabancılardan korumak için yaparlar. Bazı yerlerde nazara karşı at kafatası yanında öküz veya diğer boynuzlu sığırların kafatası da kullanılmıştır”  (Gura, s. 472).

Arılarını kötü insanlar tarafından gönderilen yabancılardan korumak için arı kovanına bir atın kafatasını nazardan asarlar: “Kalaya üç at başı asın. agarodze ve arı kovanları üzerindeki cibe'de  shtob vardı . Bu, schitaetstsa cehennem nechystay güçleri ”  (Belarus).

"Sırplar ve Bulgarlar /.../bir kurt kafatası /.../ arıları kötü ruhlardan ve nazardan korumak için bir arıcıya koydular."  (Gura, s. 472). Güney Slavlar arasında avcılar "bal brendi için bir kurdun kafasını sattılar ve arıları sıkıntıdan korumak için onu arı kovanına yerleştirdiler"  (SD 1, s. 460); Bosna'da, öldürülen canavarın derisini çıkaran kurt avcıları (vucari), yen ile köyün etrafında yürüdüler, halkı korkuttular ve "deri için" sadaka istediler; ayinin sonunda “kurdun başı ballı brendi veya bal ve brendi için satıldı. ve sonra onu bir kazığa sapladılar ve arıların daha iyi kaynaşması ve ağaçkakanlardan ve farelerden korunması için arı kovanına bir kazık koydular ”  (Tolstoy BSO, C, 133).

Bulgaristan: “Bir öküzün kafatası genellikle “nazardan (pirin.)”  (SD 1. C. 409) bir koyun ağılına veya bir arı kovanına yerleştirilirdi.

Muhtemelen, arıları diğer insanların arılarına karşı daha "şiddetli" verme şeklindeki büyülü bir ayin de tılsımlara atfedilmelidir, çünkü soruya farklı bir bakışla, bunun arıların saldırılardan korunması olduğunu söyleyebiliriz. “Köyümüzün arıcısı var. gurur yaptı; vin, buvalo, bir bdzhil destesi nasıl eklenir. o zaman vechko vulik'in katkısı, Blagovishchensky turnasının kafatasıdır. böylece bjola dişleriyle birlikte tırmandı “Yani bjola. - Gururlu diyerek diş ol ve kendini gücendirme ” (Voropay, s. 194). “Kharkov bölgesindeki (Kupyansky bölgesi) Ukraynalılar /.../ Müjde kargasının kafatasını bu şekilde çentiğe koydular. arının dışarı çıkmasına izin vermek için! mızrak dişleri arasında, o zaman gücenmesine izin vermeyecek ” (SD I, s. 185). "Mogilev eyaletinde. büyücüler, diğer insanların arılarına saldırsınlar diye kendi arılarını yılan kafalarıyla tütsülerler.” (Gura, s. 471). Ukraynalı arıcıların kafasında böyle görünüyor: “Eğer bjoly, Shupakov'un kafasını dışarı çıkarırsa, o zaman kutsal akşamı hazırladıktan sonra hareket şöyle olur: “Gzhpodi. bana yardım et, (nehirlerin adı), taya denizde ve nehirlerde bula ve yürüdü ve kurtulmuş ve cenin bula ve o turna balığı gibi, balıklar savaşır, nefes alır ve çırpınır, böylece bjol yabancılarım titrerdi , Tanrı'nın yardımıyla ve Aziz Zosimus'un tüm kutsal göksel güçleri ve eylemleriyle, her sokakta ve tüm yollarda ihtiyaç duyuyor ve onlar hakkında çırpınıyordu ”  (Efimenko M3, No. 175)

Bir tılsım olarak kale Masonik iç mekanın özelliği

12 10p

ר.  Yıkanmış ve sığırlar hasardan, nazardan, kötü ruhlardan

Çiftlik hayvanlarını iblis veppipa'dan korumak, “Ben Yuryev'im, o Bulgarların Yaz Ortası Günü'nde /.../ ahırda ve ağılda, bir at veya öküz kafatasını klach” (SD 1.S.368).

Bulgaristan: “Bir öküzün kafatası genellikle bir koyun ağılında veya bir arılıkta “nazardan (pirin.)” dururdu  (SD I. C. 409).

"Gece gezilerinde (bir kek gibi) atları yıpratan kötü ruhları uzaklaştırmak için bir atın kafasını yemliğe koyarlar" (Afanasiev 1. s. 636); "Hollanda'da domuz beşiklerine bir at kafası asarlar"  (Afanasiev I. S. 637); "Popüler inanca göre kek tarafından eziyet edilen atlar, kekin at üzerindeki gücünü yok ettiğine inanarak atın kafasını yemlikteki yemin altına koyarlar" (Sreznevsky, s. 72)  .

"Atları kek cüzzamından koruyacağına tamamen inanarak ahıra bir ayının kafasını asıyorlar" (Afanasiev I, s. 390); " Kızgın keki yatıştırmak için köylüler /.../ ahıra bir ayının kafasını asarlar"  (Afanasiev 2, s. 108); "Cüzamlı kekten /.../ ahıra bir ayı kafası koydular /.../ bir koyanın kafatasını meskenin altına gömdüler"  (Vlasova, s. 131); “başkasının “atılgan kek” inin ahıra bir ayının kafasını asmasına izin vermemek için”  (Gura, s. 165).

"Eğer kek sahibini sevmiyorsa, o zaman şakalar yapmaya başlar: bu durumda, evin eşiğinin önünde, bir keçinin kafatası veya başı toprağa gömülür" (Zabylin, s. 246)  ; "onu sakinleştirmek için (kek - B.M.) bir polisin kafatasını evinin önüne gömüyorlar" (Afanasiev 1, s. 714); "Litvanya'da, atları bir keçinin kafatası gibi kirli ruhlardan koruyan, ahırlara ölü bir köstebek asılır"  (Afanasiev 1, s. 774); "Kahve cüzzamından, bir keçinin kafatasını konutun altına gömdüler"  (Vlasova, s. 131). Anketin "Evcil hayvanlarla hangi işaretler ilişkilidir?" sorusuna, Nerekhtinsky Bölgesi, Vladychnoye köyünden bir katılımcı, Spassky volost, cevap verdi: "Avlulara keçi kafası asıyorlar"  (Zhuravlev, s. 201).

"Gomel bölgesinde. çiftlik hayvanlarını korumak için bir turna başı kullanılır: bir bacaya asılır ve. ilkbaharda ilk kez bir ineği otlağa sürdüklerinde, ineğin ayaklarının altına koyarlar ki üzerinden geçsin ”  (Gura, s. 754).

"Sırplar St. Martina (11 Kasım) kurdun onuruna evin eşiğinde bir tavuk kestiler. Martin haftasının arifesinde Makedonlar, çiftlik hayvanlarını kurttan korumak için evin eşiğinde siyah bir tavuğun kafasını kestiler. kanıyla eşiğe serperler başıyla kapıların üzerine kanlı bir haç çizerler.Başsız tavuk gece burada bırakılır, yolulur ve sabah yenir... tuz” (Gura, s. 149)  .

Gerçek çıplak olanlar yerine, büyülü benzerlikleri kullanılabilir: "Ahıra yerleştirilen çok sayıda eser de önleyici bir işlev görür: örneğin Doğu Slavlar arasında, yıpranmış sak ayakkabılar, dipsiz tabaklar ..." (SD  ) I, S. 362).

8. Çeşitli

Burada, ya izole edilmiş ya da kendilerini herhangi bir sınıflandırmaya uygun olmayan ya da kolayca farklı gruplara atanabilen, esas olarak ölümün başının koruyucu büyüsünün kullanımına ilişkin çeşitli vakalar bir araya getirilmiştir.

“Ele geçirilen düşmanlarla Tauryalılar bunu yapıyor: tutsakların kopmuş kafaları eve götürülüyor. ve sonra, I.x'i uzun bir direğe yapıştırarak, onu evin yukarısına, genellikle bacanın üstüne koyarlar. Evin üzerinde asılı duran bu başlar, onlara göre bütün evin bekçileridir”  (Herodot. Tarih. IV. 103).

"Beyaz kadın" eve girmesin ve talihsizliğe neden olmasın diye, Vologda vilayetinde sundurmanın altına bir kısrak başı gömdüler" (RDS.S. 42).

“Kurtları korkutmak için /.../ kurtlar tarafından ısırılmış bir köpeğin kafasını kapı aralığına gömerler (Volyn., Polonyalılar.); bu kafa ile bir dolambaçlı yol yapın (viteb.) ve bir direğe veya bir çite asın (viteb., vilen.); üzerine at başı asarlar (vilen.)”  (SD I, s. 415).

Kuzey ve güney Slavlar arasında, bir tavşanın kuyruğu ve başı, kötü ruhları kovmak için bir araç olarak kullanılır (Gura, s. 190).

“Gevgeli Makedonlar yarasanın kanadını ya da başını giysiye dikerler ve onu tılsım olarak takarlar”  (Gura, s. 606).

Ateşli yılan “cenazeden sonra dul kadının yanına uçmaya başladı. Kulübesine bir salonun  dalları  (devedikeni. - Sob.) sıkışmış olmasına ve girişin üzerinde bir horoz kafası asılı olmasına rağmen . Kirli, horozun ötmesinden korkar." “- Kendinizi ateşli yılandan nasıl korursunuz?  (A.Ş.) - Burada sarımsak. Çoğu bu dikenli cehennem deliğini kapıya koydu. Kahretsin, evet. Ya da bir horoz kafası. Kuruturlar, horoz öldürürler ve atmazlar. kuruttu. ve işte bu kapıların önünde..."  (Gorokhovets, No. 821, 822).

 “Ticarette başarılı olmak ve aldanmaktan kaçınmak isteyen, bu kuşun başını (ibibik, - B.M.) cüzdanında taşısın ” (RK, s. 33).

"Avluda bir hırsız bir insan kafatasıyla çevrilidir"  (Dal, sözlük).

Bulgaristan'da Petlovden'de kesilip yenen bir horozun tüyleri ve başı (20 Ocak) “çeşitli hastalıklara çare olarak ve zararlı büyülere karşı korunmak için bir kenara bırakılır” (Popov R, s. 170);

Bulgarlar “St.Petersburg arifesinde öldürülenlerin başına süt döküyorlar. George yılanları, cadılar yazın ineklerden süt alamasın diye”  (Gura, s. 316).

Atlayıcılar kendilerini asma arzusundan korumak için, "Şeytan, Şeytan, işte kafan"  (Loginov, s. 114) sözleriyle bir ip halkasına bir süpürge sıkarlar.

Mahkemeye çıkacaklara sihirli öğüt: “Eliniz boş dolaşamazsınız. Mezarlıktan yanınıza üç haç veya bir horoz başı almalısınız”  (TRM. No. 601).

Ölü bir kafayla temas eden bir bitki (bu arada, genellikle ölü bir kafa görünümündedir) aynı zamanda bir tılsım görevi görür: “ Polonya ve Slovakya'nın diğer yerlerinde, bir kafadan sarımsak veya kenevir filizlenmesi gerekiyordu. ölü yılan ve sonra güçlü olmaları ve yılanlar tarafından ısırılmaması için atları ve öküzleri bu bitkiyle besleyin”  (SD 1. s. 408); "Bir yılanın kafasından filizlenen bir bezelye tanesi Makedonyalıları yılan sokmasından korur ve yaşlı kızların ve bekarların evlenmesine yardımcı olur"  (Gura, s. 331).

Her şeyi vaat eden muska, kek demek isteyenlerin stokladığı bir yılanın ölü başıdır: “yanlarına şu ilaçları alırlar: ağlayan otların kökünü kemerlerine bağlarlar, yılanın kafasını asarlar. kışla, üç tarladan alınmış ...” ( Afanasiev 2 s. 109).

Gelincik sığırları korkutmasın diye ahıra “at başı” asarlar.  Ahırın girişinin üzerine bir köpeğin kafası yapıştırılmıştır.

Uykusuzluktan - yastığın altına bir turna başı veya kemik koyun.

Bir silahın namlusuna bir iğne veya zehirli bir yılanın kafasını sokarsanız, silah ıskalamadan ateş eder.

Muhtemelen, Antonin Liberal'in Metamorfozları'nın bunun efsanesine adanmış bölümünde anlattığı, bu konuda herhangi bir açıklama yapılmamış olsa da muskadır. kötü bir adamın tahta delici bir böceğe ("seramik") nasıl dönüştürüldüğü: "Çocuklar  onu oyuncak olarak kullanırlar ve kafasını kestikten sonra <on ιuee> giyin, çünkü boynuzlu kafa lire benziyor bir kaplumbağa kabuğundan”  (Antonin Liberal Metamorphoses XXII.6).

Magic 1 teneke hazineyi koruyabilir. Böylece, Vladimir eyaletinde, Razin gibi güçlü bir büyücü olarak kabul edilen ataman Roshchin hakkında konuştular. Ayrıca onlara koruyucular sağlayarak birçok hazineyi sakladı. “Her Roshchin icra memuruna! bekçi üzerine ve onları lanetledi. Roshchin, bekçinin kafasını kesti ve tai salonu ile sandığın kapağına koydu, bu insanların ruhları hazine askerleri oldu” ( RDS.S. 225).

Slavların, diğer avlular gibi, kutsal alanlarını ölü bir başın büyüsüyle her türlü sıkıntıdan korumuş olmaları oldukça olasıdır (daha fazla ayrıntı için bir sonraki bölüme bakın). Sığır kafataslarıyla süslenmiş bir tyn ile böyle bir koşullu yeniden yapılanma, N. Roerich'in tablosunda görülebilir.

Roerich, "İdoller". 1901

Bitki sırası

İstenirse, verilen tematik bölümlere, haşhaş, soğan ve sarımsak başları gibi ölü kafa ikamelerinin dikkatli kullanımına ilişkin tüm materyaller (ve sadece izole örnekler değil) eklenebilir. Ancak. birincisi, hiçbir şey bunların ayrı ayrı verilmesini engellemez ve ikincisi, örneklerin çoğu basitçe "Çeşitli" bölümünü doldurarak gerçek ölü kafaları çevreye iter. Aynı zamanda, sadece tematik olarak, bitki başları-tılsımların kullanımı, önerilen grup sayısından çok daha geniş olan hayvan kökenli kafalardan büyük ölçüde farklıdır. Daha basit yapalım: kolaylık sağlamak için materyal, daha önce muska üzerine yayınlanmış çalışmamdan alıntılar şeklinde verilecek ־־*. yeni verilerle güncellendi. Adem ve İvan'ın başı olan bitkileri de dahil ediyoruz.

HAŞHAŞ. "Büyücü" cadı eve veya bahçeye giremesin diye kapının altına veya eşiğin altına bir haşhaş başı gömüldü (Semey Transbaikalia). Uykusuzluk tedavisi için yastığın altına haşhaş kutuları konur. Görünürde takılan bir haşhaş başı, yeni evlileri büyücülükten korur. Düğünden önce gelin "boncuklu süs olarak kubbe başı ile asılır"  (Prokopets, s. 24). I. Pryzhov, gelin için "ünlü cebi" toplayan büyücü Makarievna'dan bahsediyor. “Tariflerden” biri “Myachkinsky”: “ceplerine koydular: Perşembe tuzu, Epifani mumu, Guria'dan bir mum. Samana ve Aviv. Peter'ın haçının kökü, on iki çentikli tahta bir topuz, bir haşhaş başı, bir parça ekmek, bir toplu iğne, bir iğne, pembe ipek iplik ve yolsuzluğa karşı bir tür yazılı büyü” (Pryzhov, s. 49) .

SOĞAN. Hortlaklardan ve vitrenlerden korur. Bir düğün çelengi içine bir yay konur; “Gelin, taca gidiyor, vücuduna bağla ya da gömleğe! birkaç soğan” (Koskina, s. 104) veya “sütyeninin arkasına /.../ özellikle  damadın başka bir kız arkadaşı varsa”  bir soğan koyun ;  gelinin annesi taca gitmeden önce soğan veya sarımsağın başını bir beze bağladı ve büyücülük büyülerinden gelinin cebine koydu. Düğünde bulunanların her biri cebine bir soğan koydu - eğer biri hasar nedeniyle "düşerse", o zaman soğan

Vlh. Bogumil  "Muska Kitabı". M.: Velngor, 2009.

siyaha döndü ve " Ben bir insana hiçbir şey yapmam."  Kötü ruhlardan korunmak için boyun muskasına yay takılır. Nazardan - "Ampul takılabilir" (Nizhny Novgorod bölgesi). Beşiğe konulan kırmızı bir yay, bir çocuktan (Hırvatistan) kötü ruhları uzaklaştırır. Evi vebadan (Karpatlar) korumak için kulübeye bir soğan başı astılar; salgın hastalıklar sırasında boynuna taze bir soğan takılırdı ve salgın sırasında sığırların (Belarus) boynuna bir soğan asılırdı. Tüm hastalıklara karşı korunmak için, baharda Yarilin Günü'nde (Sırbistan) öldürülen zehirli bir yılanın çenelerinden filizlenen kuru bir kafa veya üç parça beyaz soğan taşıyorlardı. Son örnekte, öğeyi kopyalayarak ölümün kafa büyüsünün belirli bir şekilde güçlendirildiğini görüyoruz. İç içe geçmiş kafalar kesinlikle daha güçlü bir etkiye sahip olacaktır.

SARIMSAK. Kötü ruhların aşağıdaki temsilcilerinden korur: orisnits (çocuğun yanında bırakılır) ־ '", todortsev (pencerelere konur), tanrıçalar (gençler onlarla birlikte giyer), veshtia (onlarla birlikte nosttt), su, vigrenits. hortlaklar. Bulgaristan'da hamile kadınlar, güçlü bir tılsım olarak kemerlerinde sarımsak taşırlar (Sedakova, s. 355), doğum yapmış anneler, onları nazardan ve orissa'dan korumak için yanlarında sarımsak bulundururlar (Sedakova, s. 355). 338, 356) boynuna bir torba sarımsak ve tuz. Sarımsak bazen bir iğne muskasına bağlanır ki hastalık yapışmasın, kirli olanları korkutsun diye. Kolyada'nın önüne bir baş sarımsak konurdu. festivale katılan her katılımcı hastalığı korkutmak için yanınızda veya boyun kordonunda taşır -vebadan korunmak için. Sarımsak, kasırgaya karşı korunmak için giysilere dikildi. Ve yine iki tür ölü kafanın birleşimi: “Aziz George Günü'nde Hutsullar bir yılan yapar, kafasını keser, ağzına bir baş sarımsak koyar ve onu bahçeye diker. Yılanın kafasından filizlenen sarımsak kırmızıdır ve ovalayanı dişi orman ruhlarından korur. "Ayrıca Sırplar, cadıları kovmak, cadılara ve kirli mavi otlara karşı korunmak veya hastalıklara karşı tılsım olarak bir tüy veya bir dilim sarımsak takarlar" (Gura, s. 331); "  Güney Slavları ve Karpatlar, bir muska için bu durumda verilen açıklamanın biraz ilgi çekici olduğuna inanıyorlardı. Bulgarlar, Orysnitsy'nin kaplumbağalardan korktuğuna inanıyor ve. çünkü "sarımsağın kabuğu kabuğa benzer", tılsım olarak kullanın (Sedakova, s. 214). Kaplumbağa kabuğu aslında aynı kafatasıdır.

toprağa gömülü bir yılanın başından filizlenen sarımsağı alın, yeni yılda ilk ortaya çıkışında öldürüldü”  (SD 1, s. 106).

Ayrıca sarımsak, gençlerin talihsizlikle tehdit edildiği geleneksel bir düğün "niteliği" idi. Sarımsak, düğün tacına dokundu. "Gelin korsajının altına sarımsakla bağlanmıştı"  (Yaroslavl); "ceketli damat - sarımsak"  (Sudogda). Ayrıca nazardan ve nazardan da korunmuştur: “Büyücülerden kukiyika yapılmalıdır. giysi, sarımsak, haşhaş iğnesi takın";  Koleksiyoncunun sorusu, yanında tam olarak ne taşıması gerektiğini netleştirir: “-Diyorlar ki, yanında bir şey taşıman gerekiyor mu? - Bu sarımsak. etek ucunda iğne”  (TKU, s. 23); "Güney Rusya'nın bazı köylerinde, bir gelin kiliseye gittiğinde, bozulmasını önlemek için örgüsüne bir baş sarımsak bağlarlar" (Afanasiev 2, s. 571);"Kimse ilik değilse ve" zacharavau "değilse, genç biare 3 kendisi bir galouku tsybulі tsі chasnak ve peçe üzerinde ağır bir saat giyer"  (BIV, s. 53).

Mutluluğun, talih ve bereketin habercisi sayılan kurtla karşılaşmak için yolda yanlarına bir baş sarımsak alırlar. Ölen kişinin kurt adam olacağından korkulursa ağzına sarımsak konulur ve tabuta yüzüstü yatırılır (Sveshnikova, s. 199).

ADAM'IN KAFASI. Onu vebaya karşı bir tılsım olarak "Peter'in haçı" ile birlikte bir ineğin boynuna asarlar. Herhangi bir hastalıktan, "Peter haçı" ile birlikte dikiş yerlerinde ve özellikle yakada bir gömleğe dikilirler veya boyun muskasına takılırlar. "Peter'ın haçı, Adem'in başı - tüm üzüntülerden"  (V. I. Dal). Ayrıca, "Adem'in başı" tanesi cesaret uyandırır ve yükseklik korkusunu giderir: "Kim yükseğe tırmanmak ister - onda korku yoktur ve dünya yakın görünür." “Çocuklar cehennemde korkmamak için başlarını yastığın altına koymaları gerekir” (Konovalova, s. 17).

IVAN'IN KAFASI. "Adem'in başı" örneğinde olduğu gibi, bu isim altında birkaç farklı bitki bilindiğinden, hangi bitkinin söz konusu olduğunu belirtmek uygun olacaktır. Yonca: pencereleri ve çizmeleri iblislerden korur; Sırplar, beş yapraklı yoncayı veştitlere karşı tılsım olarak kullanırlardı. Bell: "yeni doğan çocukları çalan" bognnok'tan (mamun) korur ; "Çayırlarda çim toplandı ve kalas ile kirişler arasındaki tavan arasında claii - böylece şiddetli bir fırtına sırasında çatı rüzgar tarafından uçup gitmesin" (Vologda); ölen kişinin ruhunu korumak için tabuta (Polonya) çanlar yerleştirildi. Temizleyici: Ateşe karşı korur. Kesinlikle John'un ölü kafasının görüntüsüne atıfta bulunan St. John's wort'a da burada yer verilmelidir. Ayakkabılardan, pencereye, kapılara, bebeğin bezinin arkasına, kafasına serilen, odanın etrafına yayılmış olanlardan korur; Tatras'ta yanlarında St.John's wort taşıdılar - şeytandan; hamile kadınlar St. hasardan kısırlığa kadar, St. John's wort ile fumigasyon yaparlar; Kupala'da, St.John's wort bir çelenk şeklinde dokunur veya ondan bütün bir çelenk dokunur ve kendilerini büyücülerden korumak için içinde yürürler ve ardından çelengi bozulma için bir çare olarak saklarlar; Kostroma sakinleri, çimlerin "hasara ve düşman gücüne yardımcı olduğuna" inanıyordu, Yanında taşıdığı St.John's wort, ayakkabılarında gizlenmiş sapı, şeytanlardan ve büyücülerden ve elinde veya kemerinde - yürürken yorgunluktan kurtulur; kapının üzerine asılan veya eşiğin altına gizlenmiş bir St. John's wort dalı, büyücülerin ve ölümsüzlerin eve girmesine izin vermez; Ekim sırasında tarlaya dağılan kantaron tarlayı irad'dan korur.

Dövme

Ölü bir kafa, kesme işlevlerini bir sembol, sözel veya düzlemsel bir görüntü, örneğin teta biçiminde bile korur. Bu, elbette, başkalarını şok etmek için soytarı şapkalarındaki çok renkli kafataslarını cilde uygulama alışkanlığıyla ilgili değil, Nasyonal Sosyalistlerin saflarına ait olduklarını belirtmek için uygulanan kafataslarıyla ilgili değil. rock'çılar ve metal kafalılar için amblem görevi görür. Bunların hepsi daha sonraya ait, ancak ortak bir ataları var - çok, çok arkaik gelenekleri koruyan bir suç ortamı (bkz. Örneğin: Likhachev D.S. Hırsızların konuşmasının ilkel ilkelliğinin özellikleri // Dil ve düşünme. M . L.. 1935). Yeraltı dünyasının temsilcileri, diğer konuşan dövmelerin yanı sıra, onlar tarafından koruyucu semboller, muskalar olarak algılanacak şekilde öne çıkıyor:“Muska, hırsızların dünyasında İsa Mesih'in imajıyla bir otorite dövmesidir.

־" Pagan Slavlar arasında dövme sorunu elbette olumlu bir şekilde çözüldü: "// [sarışın] başka birinin tırnaklarının kenarından boynuna kadar bir ağaç koleksiyonu [var]. resimler [resimler] ve benzerleri"  (Ahmed İbn Fadlan, § 92).

Tanrı'nın annesi, başmelekler, azizler, melekler, kiliseler, manastırlar, bir haç, bir insan kafatası...” 232 . [91]

Kutsal Üçlü Manastırı'nda Alexander Svirsky'nin Eli

Ölüm sembolü ölümü korkutur. Bir kişinin zaten işareti vardır ve her ikisini de aynı anda gösterir. öldüğünü (veya ölümün eşiğinde olduğunu) ve ölümden korkmadığını, aksine onu hami olarak kabul ettiğini. Ölü bir sırıtış ve diğer sıkıntıları korkutur, tüm görünümüyle onları tehdit eder. Bu görüş en iyi şekilde Goryuna'nın denizanasının başı şeklindeki bir dövme ile doğrulanır. Muska açısından bir dövme, nakışla aynıdır, ancak yalnızca giysilerde değil, vücuttadır. Ve dokuma örtülerin aksine artık çıkarılamaz.

Bildiğim kadarıyla halk dokuma ve işlemelerinde ölü baş motifi korunmamıştır. Ancak, daha önce bahsedilen yılan başları şeklindeki işlemeler muhtemelen onların bir yankısı olarak kabul edilebilir: “Eski zamanlarda, Rusya'da, bir mibzerde avuç içlerine on veya on iki yılan başı işlenirdi: bazen yuvarlak bir yüze bitişiktiler; ortada tasvir edilmiş ve Medusa'nın başına benziyordu »  (Afanasiev 2, s. 564); Adem'in kafasının bazen oldukça şematik olarak temsil edildiği münzevi kıyafetlerindeki bireysel görüntülerin yanı sıra - iki çubuğun artı işaretinin üzerinde noktalar bulunan bir daire şeklinde. Paraman, kapüşon ve kemer üzerine işlenmiştir. Bu durumda sembolizm artık takıntılı bir anlam taşımaz, varlığı sadece bunu vurgular. bu şekilde işaretlenen insanlar dünyevi yaşam için ölüdür.

sözlü sembol

Bir sembol olarak ölü kafa, tasvir bile edilmeyebilir, ancak büyülü metne eklenmiş olarak sadece bahsedilebilir. Aslında bu hiçbir şeyi değiştirmiyor. Buna rağmen oradadır ve büyüsü işe yarar. Elbette kendi tarzında, ama bunlar ayrıntı. Ağırlıklı olarak bu tür ölü kafa - sözel - komploların yardımıyla bir dizi hastalığı tedavi etmek için kullanılır (çoğunlukla diş ağrısı için). Orada, şifacının kelimenin mecazi anlamıyla hastalığı "çarpıştırdığı" bir nesne olarak hizmet ediyor. Ancak şimdi ölü bir çıplakın koruyucu komplolarda kullanılmasından bahsedeceğiz. Burada görünüşü bazen çok karmaşık görünüyor.

־” Ayakta sekiz köşeli bir haç görüntüsü, Mesih'in Tutkusunun aletleri ve Adem'in kafatası olan maddeden yapılmış küçük dörtgen bir kumaş olan küçük şemanın bir keşişinin kıyafeti.

־ "* Bir keşişin (küçük keşiş) cüppesine ait Klobuk (Türk'ten, kep). Başına koy.

bir komploda inek kaybolmasın ve cadı süt çalmasın diye şu lanetleme formülünü okuruz : Yak 3-pad chzrapa vachzy vydats değil, kii so vedzme ad may karoukі malaka not yadats”  (Zamovy 2009, No. 2495). Bu, konunun incelenmesine ayrılan tüm zaman boyunca karşılaştığım bu türden tek komplo. Daha geleneksel olarak, bu tür lanet formülleri, iftira / büyü yapma veya uğursuzluk getirme yeteneğine sahip düşmanın ağız boşluğuna (ağız, boğaz, dişler, dil, yanaklar) ve gözlere (daha az sıklıkla burun, genel olarak vücut) zarar vermesini ister. konuşan kişi: "(isim ) üzerinde kim kötü düşünür, buna göre - gözlerde tuz, dilde reçineler, dişlerde çöp", "(adamın adı) hakkında ünlü düşünen kişi), Kirpiklerdeki o kıskaca, çöp 2'ye kötülük düşünür 'dilde, ormanda kül'  (Arza, 16); "Kim sözlerimi yok etmek isterse - burunda vitriol, dilin altında sedef!"  (RKOF, No. 514); "bir kazık gibi düşmanlarımın dili ol"  (Loginov 1, s. 59); "Onları tuzlayın ve pis gözleriyle pişirin, omuzlarının arkasında sıcak bir taş, gözlerinin önünde çukurlu bir engerek"  (Polessky, No. 787); "Ve kötülük, bir göze tuz, diğerinde kum, dilde kül"  (TRM, No. 314). Gördüğünüz gibi tuz gözlere zarar vermeye çalışıyor. Ve bir tutam değil, ama bireysel örneklere bakılırsa, bütün bir tencere: "İyi bir adam - bir torba ekmek, kötü bir tencere tuz."  Düşmana zarar vermenin diğer varyasyonlarında bela potası kendini gösterir: “Gözlerine tuz. dişinizde marka, yanaklarınızda çömlek! (SM, s. 364), "vocha'da tuz ve dişlerde galon ve bir kavanoz shtob mizh iichok ve kavrulmuş mizh kalena" (Zamovy, No. 188). Bildiğimiz gibi, çanak çömlek ve öncelikle bir çömlek, ölü bir kafanın 2 ״' büyülü suretleridir. Arsamızda, tencerenin yerine (tuzlu), bir yandan benzerlik yasasının uygulanmasını bir kez daha doğrulayan, diğer yandan gerçek bir ölünün görüntüsünün nedenini kısmen açıklayan bir kafatası var. kafa metinde görünür. Orijinal ^ j5  Küçük taşlar, Arabistan.

^ j6  Ve bu, ölü bir kafanın sembolik görüntüsünün lanetleme formüllerine dahil edilmesinin tek örneği değil. Yanmış bir leke ("ateşli odun") şu şekilde de algılanabilir: "Kötü bir saatte kim düşünürse - gözdeki o tuza /.../ gözdeki o goinіeizka'ya /.../ o şişman "göze !”  (Naumenko, s. 188); "Big Petrovsky Bend" de (bize göre, soytarı metnidir ve başka bir şey değildir): "Amcığımda ağırım, amcığında bir çivi. kıçtaki cadı. ağızda dağ, amcıkta şeytan, çamurda irin”  (önceki örneklere de bakınız).

Komploda verilen "açıklama" tatmin edici görünmüyor. Gözlerde hasarın meydana gelmesi gerektiği açıktır (geleneksel olarak tuzla, muhtemelen bir tencereden alınan tuzla), ancak kastedilen, sivri kemerlerin keskin bir şekilde oluşması değildir! Gözler başka bir şeyden zarar görmüştür. Büyük olasılıkla, olumsuz bir sembolün tefekküründen önlerine kaydı, bir ölüm işareti. Hayatı yok eden şey aynı zamanda görüşü de yok edecektir, öyle ki düşman gerçekten çok yakında hiçbir şey göremeyecektir.  Pu ve metnin varsaydığı olasılık dışı şey, şüphesiz yalnızca daha sonra yeniden düşünmektir.

Aşağıdaki örnekte, etrafında eşcinsel metnin döndürüldüğü ölü kafalardan verili olarak bahsedilmektedir. Savaşa giden bir askerin komplosu:"Yapacağım. böyle bir köle. barışçıl olmayan, gıcırtılara, yaylara ve herhangi bir askeri silaha sadakatsiz olan her okçu için beş deniz mili. Sen. okçular için tüm yolları ve yolları kapatın, tüm gıcırtıları kapatın, tüm yayları dolaştırın, tüm askeri silahları bağlayın. Ve gıcırtılı okçular beni dövmezdi, oklar bana ulaşmazdı, tüm askeri silahlar beni dövmezdi. Düğümlerimde kudret kudretlidir, kudretli serpantin saza on iki başlı yılandan gizlenmiştir. Buyan adasından, bakır evden Okyanus Denizi üzerinde uçan o korkunç yılan, on iki Murom meşesi altında on iki kahraman tarafından öldürülen o yılan. Kötü üvey anne tarafından düğümlerime yılan kafaları dikildi. Ben bir köle ile konuşuyorum, falan filan. güçlü komplomla savaşa giden bir askeri adam, kesin bir şekilde" (Sakharov, s. 62). Başlar düğümlerin içindedir - sihirli bir kelimeyle komplo kurulan ve kutsallaştırılan nauzeler. Bu komplo ile ilgili olarak L.N. Afanasiev şöyle yazıyor: "Son sözler, muskalarda (duraklamalarda) kurutulmuş yılan kafaları takmanın gerçek geleneğini gösteriyor. Köylüler, ateşe karşı bir uyarı olarak, boyunlarına bir yılan veya yılan derisi veya yılan kafalarından bir kolye takarlar: büyülere karşı korumak için ve rahatsızlıkları, boyunlarına çapraz bağlayıp öldürdükleri yılan ■" (Afanasiev 2, s. 563). Kafalardan söz edilmesi, büyü metninin titiz betimlemesinden değil, büyülü eylemin nedenlerinden kaynaklanır. Gerçek şu ki. A.N. Afanasiev, kafa karışıklığı olmayabilir. Ve eğer tarif ediliyorlarsa, onlar hakkında bir komplo sözleriyle söyleniyorsa neden onlar? Komplo, gerçekte orada olanı değil, arzulananı anlatıyor! Ancak düğümlerdeki kafalar olabilir ama bunların yılan olması hiç de gerekli değildir. Daha uygun fiyatlı ikameleri oldukça uygundur - sarımsak veya soğan başları. Yine yapmayacağız

nakışı unutun - burada toplu olarak ölü kafalarınız olduğunu belirttiler.

Bu örnek sadece kesme repertuarı için geçerli değildir. ama aynı zamanda dövüş büyüsünün cephaneliğine de. Askeri gereçlerde bu sembolün geliştirilmesi konusu olan büyük ilgi ve önemli rol göz önüne alındığında, ayrı bölümlerde koruyucu büyünün bireysel unsurlarını da içeren bina büyüsü hakkında olduğu kadar, bunun hakkında da anlatmaya değer. Almanca'da meşru olmayan bir şekilde Bauopfer olarak adlandırılan şeyde tüm görkemiyle tezahür eden benzerlik yasasının.

Sihirli kafalar yakın geçmişin tılsımlarıdır. Kırmızı renk dikkat çeker ve "göz gücünü" yok eder. Ateş - kötülüğü yakar. Beş köşeli yıldız bir güç işaretidir; Ölü Adamın Ölü Başında ölümü önler.

4 >3

kötü  3

inşaatçılarіlya büyüsü

Hiçbir yerde yatıyor ,  at başı. Küçük bir fare koşarak gelir ve sorar: “Terem teremok! Teremde kim yaşıyor? Kimse cevap vermiyor. İşte o bir savaşçı ve bir atın kafasında yaşamak için bir durağanlık. (Afanasiev L. Halk Rus masalları. No. 84>

Bu konuya oldukça uzaktan başlayalım. Nasıl göründüğüne bir göz atalım! masal metinlerimize göre her türden şeytani karakterin meskenleri, bunlar eski mitlerin yankıları. Öbür dünyaya taşınan bir masal kahramanı veya kadın kahraman, kısa süre sonra kendisini oldukça kasvetli topraklarda bulur. İblisin bahçesi ve hatta tüm durumu [92]  , insan kafalarının gösterişli bir şekilde bolca asıldığı kazıklara bir çitle çevrilidir. Gösteri belli bir amaca ulaşıyor - kahraman burada kendisine ayrılmış bir yer olduğu sonucuna varıyor: “O buz çözme boyunca gitti ve mavi denize ulaştı. Mavi denizin bir tarafında yetmiş yedi ördek yüzüyor, diğer tarafında çitin üzerinde asılı insan kafaları var. Tüccarın oğlu Pean, "Bu çitin üzerindeki küçük kafam için sızlanıyorum!" (Af, No. 225); veya peri masallarından birinin kahramanının kendini eleştirerek ifade ettiği gibi: "Tyn benim için ağlıyor" (P\\. N "  10).

Bu tür meskenlere sahip olanların isimlerini seçme fırsatım oldu .

Koshey: "Koshchei'nin evi bir tynin ile çevrilidir, her tyninka'da bir insan kafası vardır"  (Vologda. No. II); "Yoğun orman arasında, tümü bahçeler içinde, bir duvarla çevrili, duvarda erkek organlar ve erkek organlarda insan başları olan bir kale duruyor"  (SiV. No. 13); "krallığın etrafındaki süngüler ve her süngüde insan kafaları var"  (Morokhin 94, no. 22).

idol:         bir idole gelir. insan evine asılır

kafalar”  (Erlenwein, No. 29).

- Khark Kharkovich Solon Solonych: "Evin etrafında tyn var ve her ercik üzerinde bir insan kafası asılı"  (Perm. No. 20).

- Yaga: “Baba Yaga'nın bir evi var. evin etrafında bir insan kafasına on bir direk üzerinde on iki test var ”  (Af. No. 159); "Demir bir çit ve demir kapılarla çevrili kuleye gidiyorlar: her erkek erkeğin bir başı var"  (RSS, No. 17); "Uzun süre at sürdü ve demir bir çitle çevrili büyük bir kuleye gitti /.../ ve çitin her bir duvarına birer insan kafası yapıştırıldı" (Pushk. No. 82)  ; “parkan vaistrakolam Abgarozhan, sarayın her yerinde zalezny tyn ve galava styrchyts üzerinde zeminde vaistrakolin”  (Bölüm 1, No. 66); "Bahçemin etrafında demir bir tılsım var: her ercikte bir insan kafası asılı ama henüz birinde değil"  (Vyatsk. No. 86);"Kuleye gidiyorlar, demir kapı da demir bir kapıyla çevrili: her ercik başında bir baş var, sadece birinin başı yoktu"  (KVSO 1, No. 36); “Kolo bu kulübeler, insan kafalarının tutamları üzerinde akıllarını sallıyorlar. Porahuvav: dev 'yanosto dev , yat!'  (KOS. S. 122).

• on iki başlı iblis Pazya: “zaten önünde bir kışlık parkanla çevrili büyük bir saray var ve deri ayak izlerinde bir insan kafası ve bramі üzerinde o kafalar var. birden fazla istif yoktur”  (KP. S. 53).

Yılan: “Bakır bir ev var. Etrafında sopalar var ve her kafada sadece bir tane serbest”  (SiB. No. 3); “Bir yılan evi var. bir tınla çevrili. Her ercikte insan kafası var, birinde yok”  (SiV, No. 37).

- Kasırga: “Dokuz mandal vardır: insan kafasında sekiz”  (Özar, No. 26).

• su/deniz kralı: “Pekala. ve suya gitti. /.../ Sualtı krallığına geldiler - konuşmalar orada çok uzakta ve hepsinin üzerinde tek bir talk pudrası üzerinde kafa yok ”  (Karn, No. 1); "Bahçeye geliyorlar. ve bahçe ölüydü: tek bir canlı ağaç, tek bir yeşil çayır yoktu. Ve her ağaçta bir insan iskeleti asılıydı ve rüzgarda bu iskeletler sallandı ve sallandı ve bu takırdamalar krala - su büyükbabasına zevk verdi. Bu bahçe bir çitle çevriliydi ve her çitin üzerine bir insan kafatası yerleştirildi, ancak  <)βy.v kazıklarında kafatasları yoktu ”  (Morokhin 90, s. 246); “Deniz Yengeci'nin avlusunda bir çatı görüyor ve çatıya organlarındaki organlar yapıştırılmış; her birinde

ercik - bir insan kafası"  (Vereşçagin, No. 20); “Deniz kralında, tüm sarayın çevresinde, on verst kadar yüksek bir çit var ve her parmaklığın üzerine bir kafa sıkışmış; sadece biri boş”  (Af. No. 222).

- Kral Doroda (Herod?): "ve evi demir bir çitle çevriliydi ve evin etrafındaki her ercik üzerinde insan kafaları vardı, ama birinde değil"  (Bahçe, No. 1).

• kötü büyücü: “ne kadar kısa kaldı. yabancı bir ülkeye , bir şehre gelir ve görür: şehirde bir saray var, etrafı keskiyle çevrili, uçsuz bucaksız sazanlar var . Ve derinin sapında her şey insan başındadır”  (Azad I, No. 10).

- Çarpık Yerakhta: "Sonunda, sanki tüm krallık bir çitle çevriliymiş gibi ve her ercik üzerine kahramanca bir kafa sıkışmış gibi, çevresinde organların olduğu o krallığa geldiler" (  Pogudka, No. 29).

• şeytani bir yaşlı adam: "büyük bir ev duruyor, önünde on iki kazık çıkıyor, on bir kafaya kazınmışlar "  (SiV. No. 30); büyülü asistan kahramana şöyle der : “Sana bir top vereceğim ve seni demir duvara götürecek. Bu duvar kırk verst boyunca uzanıyor ve duvarın her bir kubbesine bir insan kafası kazığa oturtulmuştur” (Morokhin 78, no. 30).

Örnekler çoğaltılabilir ve çoğaltılabilir. Öz açıktır: Böyle bir dekoratif süsleme, iblisin evinin görünüşünün çok karakteristik bir detayıdır ve onu tanımlamanın kolay olmasıdır .

Kafaların buraya nasıl geldiğini tahmin etmek kolay: bunlar , meydan okumaya gelen, ancak düşmanla baş edemeyen iyi adamların kalıntıları : kapıda bir ercik duruyor, üzerinde kafa yok ”  (KVSO 2) , sayı 25); " Kahramanın başındaki kapılardaki on bir sütunda " (Kazanan. No. 14)״. Bazen bunlar talihsiz taliplerdir: “ geldiler stamenlerin bu şekilde vurulduğu duruma. sanki bütün devlet bir çitle çevriliydi ve her ercik üzerine kahramanca bir kafa takılmıştı ve sadece bir ercik başsızdı ” - “ Bunların hepsi kahramanların organlarındaki kafalar,

^' 4 Bir peri masalı dalgasında öyle gizemli bir söz vardır ki: “Bu kulenin etrafında demir bir tın var. Her tynin üzerinde bir şam başı vardır ”  (RGSS, No. I). Demir bir zincir üzerindeki bu şam kafaları da neyin nesi? Büyük olasılıkla, anlatıcı daha geleneksel olan "şiddetli küçük kafa" ifadesini çarpıttı. 

güzel Kraliçe Truda'ya kur yapan”  (LOZ, No. 7); "Etrafı görüyorsun. kazıklar var ve kazıkların üzerinde kafatasları var, bu senin kardeşin, tüm talipler ”  (SiK, No. 32); “Taliplerin hepsinin kafasını kesiyor ve bahçedeki kazıklara asıyor. Orada, kafalar yirmi sekiz bin ayak üzerinde asılı duruyor”  (Morokhin 90, s. 76) [93] .

Bilge Vasilisa hakkında oklava - I. Bilibin

Ya da kendilerine güvenen, ancak büyülü bir küçük şey ya da hayvan yardımcısı ile iyilik yapmak için iblisin zor görevleriyle baş etmeyenler. Büyücü, kahramanı tavuk budu üzerinde kulübeye götürür. "L navkolo - tutamlar üzerinde bir insan kafası",  ardından ona "sessiz kiralıkların cesetlerini" gösterdi. scho Lx, kіlki navkolo hansh'a yöneliyor”;  sonra imkansız bir görev verir ve tehdit eder: "Eğer vikonash değilseniz, o zaman kafanız kіlku başına yüz pershey olacaktır"  (Altın Kule, s. 95). Küçük bir "ama" var, Bu kafalar sadece uzaylıya kendisini bekleyen kader hakkında bir uyarı değil, aynı zamanda ... aynı inatçı kahramanları görünüşüyle ​​\u200b\u200bkorkutan bir tür muska: "bir kafa var her kazık, gözler ateşle yanar, ağızdan kaynar su dökülür "  (Korolkova, S. 195);"Çitin üzerindeki tüm kafataslarının gözleri parladı ve tüm açıklık gün ortası kadar parlak hale geldi" (Lf, No. 104).

İblis'e ait ayrı müştemilatlar da şu şekilde çitle çevrilebilir: “İllishov katlayın. ve deri üzerinde yüksek bir levha ve bir insan kafası vardır” (KB, s. 137). Bununla birlikte, bu özel durum, sıradan koruyucu büyüden çok farklı değildir - sığırlar ve insanlar aynı şekilde korur, ancak bunun için kafataslarının kullanılması daha kolaydır (bkz. Bölüm II, Bölüm 6). Aynı saray veya evde bulunan bahçenin Gotik tasarımı, genel resmi tamamlıyor. Kahramanın şeytani rakibi. "Kral-Su Dedesi" ona der ki: "Şimdi gidelim, en sevdiğim bahçede yürüyüşe çıkalım." Bahçeye girdiklerinde bahçe ona iğrenç, ölü göründü. Ağaçlar kurumuştu. Her kurumuş ağaçta bir insan iskeleti asılıydı. (Kovalev, No. 10). Veba kurbanları için Avrupa anıtlarının bir tür analoğu ve "ölüm dansını" tasvir eden kabartmalar.

Ancak, bu sadece malikanenin dış tarafı değil. Evin iç dekorasyonu genel plana uygun olabilir. Damarlardaki kanın donması için kapıların arkasına bakmanız yeterli. “Geniş bir oda görüyor, içinde ışık yanıyor ve insan başları asılı duruyor. Sadece bir yer boş”  (Arzamas 1, no. 63; SiV. no. 32); belirli bir "norushka" nın konutu: "Çitin içine girdim - etrafta yatan kafalar var. Köprüye gittim - katse 14'te kan transfüze edildi. Kulübeye girdim, masaya baktım - kadının örgüleri yatıyordu ”  (Çernıh, No. 110); büyücü kahramanı evinin etrafında gezdirir, "ve orada, duvarlarda asılı ־■" Katz - bir küvet, bir varil, insan kafaları "  (KP, s. 192);“Vasilisa bütün gece ve bütün gün yürüdü, ancak ertesi akşam yaga-baba kulübesinin bulunduğu açıklığa çıktı: kulübenin etrafında insan kemiklerinden bir çit, çitin üzerinde insan kafatasları çıkıntı yapıyor, gözleri ; kapıdaki ipler yerine - kilit yerine insan ayağı - kilit yerine eller - keskin dişli bir ağız ” (Af. No. 104). evlenmek klasikler arasında dev Kaka'nın (gr. Kaκoς) konutunun açıklaması:

Bir mağara vardı ve ulaşılmaz derinliklerinde bir yarı canavar gibi saklandı ve aşağılık yüzünü gün ışığından sakladı. Mağarasında, toprak ılık kanla ıslandı ve insanlar kanlı irinle kirlenmiş kibirli Gplova'nın kapısına çivilendi.

(Virgil. Aeneid, VIII. 193-197)

İni, derin bir geçitte gizlenmiş bir mağaraydı, yırtıcı hayvanlar bile onu bulamadı. Geçidin önünde kafatasları ve çivilenmiş eller asılıdır. İnsanların kemikleri kirli zeminde bir yığın halinde beyazlaşır.

(Ovid. Fasti, 1. 555-558)

Kahramana büyülü bir at verebilen Yagi'nin konutu şu şekildedir: "İnsan kafalarından at sırtında vkrita olan korkunç bir kulübeyi sallamak"  (TZS, s. 115). Aslında iblisin bütün evi kafalardan oluşabilir. Ukrayna peri masalı, bir soyguncunun kulübesini “insan kafalarından bir manastır gibi” anlatır  (SV, s. 40). Yapı malzemesi olarak kemik kalıntılarının göründüğü açıklamalardan da böyle bir performans tahmin edilebilir. Yılan Gorynych'in meskeni: “Burada büyük bir günde dışarı çıktı. ve bir saray var. Tamamı insan kemiklerinden”  (RSZ, No. 72); Demir dilli bir yılan “hapau /.../maіadykh zhonak ve dzevak i tsyagnuuu your kassyany dvarzts” (ChS I. No. 22). Sıkıcı bir çocuk masalında da bu binadan bahsedilir:“Zhil, ölümsüzün bir kopyasıydı. Kemiklerden bir saray yapmaya karar verdi” 42 .

Diğer Hint-Aryan metinlerinden örneklere dönelim. Mahabharata, savaş alanının korkunç dirgenini anlatırken çok :4 ־ Amroyan II.F'ye başvurur.  Folklor metninin yapısında tekrar. — M.: GRTsRF.

2005.S.170.

ölüm Tanrısının meskeniyle belirsiz karşılaştırması: “Döven atlar, filler ve savaşçılardan oluşan yığınlar /.../. Tüm tai ülkesi /.../ her yere kahramanların /.../ düşmüş başları ve elleriyle saçılmıştı. Ölüler yüzünden savaş alanı korkunç bir görünüme büründü. Vaivasvata 2p şehrine benzer  "  (Mahabharata. Kitap 7. Dronaparva, 134. 25-28). 11. yüzyılın Tamil metni. Kalingattuparani, savaşta öldürülen düşmanların kemiklerinden, etlerinden, kafalarından, kanlarından ve vücut parçalarından inşa edilen Kali tapınağını anlatıyor. Başlar taş olarak kullanılmış, çimento yerine kan akıyor ve iç duvarların üzerinde “kesik tavus kuşlarının başları, kurban edilen insanlar, kurban sırasında da kesilen bebeklerin kafaları ve etleri var. içinden süs eşyaları gibi kan sızıyor”  (Kinsley, s. 96). Kuyu. Yaga...

Budist öğretmen Jnanasutra (VI-VII yüzyıllar) hakkında anlatılır. Çin'e gittiğinde, Bodhi ağacının yanındaki tapınağın yanında, “bir sürahi su taşıyan güzel bir kızla karşılaştı. Ona Tashi Trigo'ya gitmesini tavsiye etti. Devasa, görkemli tapınağa vardığında, dakiniler onu Silzhin'in mezarlık alanına yönlendirdiler. Oraya gitti ve orada bir insan vücudunda, kafataslarından bir tapınakta IIIrmsimha ustasıyla tanıştı ve ustayı memnun ederek ona üç yıl hizmet etti. Sonra adaklarla öğretiler vermesi için yalvardı. Srisimha ona dokuz yıl boyunca sözlü eğitim öğretileri verdi. Srisimha, bu öğretilerin gizli metinlerini Bodhi ağacının yanındaki tapınaktan çıkardı ve onları Jnanasutra'ya emanet etti." Ama bu mabet, ustayı memnun edemeyecekleri ve onun tüm (ne kadar zor olduğu bilinmez) görevlerini yerine getiremeyecekleri ihmalkar öğrencilerin kafataslarından yapılmamış mıydı? Acı verici bir şekilde, tüm bu hikaye, bir iblis için zor bir görevi şu motivasyonla tamamlamayla ilgili peri masalı metinlerinin ana akımına çok iyi uyuyor: "ama hayır, kafanız omuzlarınızdan yukarıda." Paralel görünür, çünkü sonunda kahraman büyülü bir şey, bu durumda kutsal metinler alır.

Yunan mitolojisinin bireysel karakterleri, peri masallarımızın kahramanının şeytani rakipleriyle "eşitlemenin" uygun olduğu kafataslarından tapınaklar inşa etmeye çalıştı. Bu yüzden. "Bütün yabancıları kendisiyle teke tek dövüşe girmeye zorlayan ve onları öldüren" (Apollodor II. 5. II) Antaeus ile ilgili olarak  , Pindar şarkılarında ek bir ayrıntı verir:

mj  Çukurları.

Yani Libya'yı  buğdaya , Anteev'in evine Cadmean Thebes'ten Savaşmak için geldi.

Böylece Posidon'un konukları tapınağı kafataslarıyla örtmesin.

İnsan

Küçük görünüm. ruhu sağlam. —

Alcmene'nin oğlu

Dik kıyılarda giden toprak ve gri deniz.

(Pindar. Isthmian şarkıları "Herkül"

(Thebes'li Melissa). IV. 52)

Ve “Pindar'a yönelik skolia'da (Oiutr. 11. 82: X. 15) Kykn'in, savaş tanrısı babası Ares'in tapınağını onlarla süslemek için mülkünden geçen yabancıların kafalarını kestiği bildirilir. ” (Apollodorus, yorumlar, s. 160) .

"Tsetsa'nın Lycophron'a yazdığı skolia'ya göre Oinomai, "Antaeus, Even ve Forbant gibi" insan kafataslarından bir tapınak inşa etmeyi planladı. ve Trakyalı Dionysos ve Kykn. Herakles tarafından öldürüldü”  (Dionysos, s. 127); "Bu arada, Olimpiya tanrıları müdahale etmeye ve bu cinayetleri durdurmaya karar verdiler, çünkü Enomai, Even'in ondan önce yaptığı gibi bir gün kafataslarından bir tapınak inşa edeceğiyle övünmeye başladı. Diomedes ve Antaeus”  (Graves, s. 298).

All Saints Kilisesi G. Kutna Hora (Çek Cumhuriyeti) İç kısımdan bir parça.

Durum peri masallarına benzer: kahramanlar iblisle savaşır, şiddetli kafalarını kaybeder, bu da rakipleri tarafından tasarlanan tasarıma veya yapıya gider. Ayrıca, mağlup düşmanların kopmuş kafalarını bir savaş ganimeti olarak sergileme geleneğiyle de paralellikler kurmak oldukça mümkündür. Herodot, Tauris hakkında şunları bildiriyor: “Tauris'in böyle gelenekleri var: Bakire'ye deniz kazası geçirmiş denizcileri ve açık denizlerde yakalanan tüm Helenleri aşağıdaki gibi kurban ediyorlar. Önce mahkumun kafasına bir sopayla vurdular. Daha sonra bazılarına göre kurbanın cesedi bir uçurumdan denize atılır, çünkü kutsal alan dik bir uçurumun üzerinde dururken başı bir sütuna çivilenmiştir. Bununla birlikte, kafa konusunda hemfikir olan diğerleri, Boğa'nın vücudunun masaldan atılmadığını, ancak toprağa gömüldüğünü iddia ediyor. (Herodot. Tarih. IV. 103). "Roma Tarihi" adlı eserinde Ammonia Marcellinus tarafından yankılandı: Bu halklar, insan kurban ederek tanrıların lütfunu elde ettiler ve.  Orsiloha dedikleri Diana'ya kurban olarak uzaylıları emrederek , öldürülenlerin kafalarını şanlı eylemlerin ebedi anıtları olarak tapınağın duvarlarına çiviliyorum”׳,  burada V.G.'nin yorumunu ekliyoruz. Borukhovich, Kykn vahşetinin hikayesiyle ilgili olarak: "Ares tapınağının öldürülen düşmanlarının kafataslarının dekorasyonunun antik çağlarda Hellas kabileleri ve yakın komşuları arasında bulunması mümkündür" (Apollodorus, s. 160). Belli bir ihtiyatla, aynı geleneğin korunduğu varsayılabilir, pagan Slavlar arasında  askerleri düşmanların kafalarını kesmeye teşvik eden bir kalıntı biçiminde olması mümkündür :“Magnopolis'te, yani Mikilinburg'da diğer Hıristiyanlarla birlikte yakalanan yaşlı bir adam olan Piskopos John, [putperestlerin] zaferi için hayat kurtarıldı. Mesih'e bağlılığından dolayı [önce] oluklarla dövüldü, sonra tüm Slav şehirlerine kınandı ve onu Mesih'in adından vazgeçmeye zorlamak imkansız hale gelince, barbarlar onun ellerini ve ayaklarını kestiler. ve cesedini yola attı. kafa kesildi. bir mızrağa saplayarak, bir zafer işareti olarak tanrıları Redegasrio'ya kurban ettiler ” (Helmold. Slavic Chronicle. 1. 24). evlenmek Ayrıca Bruno'nun Querfurt'tan II. Henry'ye yazdığı mektubuna bakın (1008): "Bir Hıristiyanın başının iblislerin bayrağı altında kurban edilmesini günah olarak görmüyor musunuz?" (Lovmyansky, s. 149). Tartışmanın hararetinde kurbanlar hakkında açıkça söylendiği gibi, bu tür bilgilerden öğrenilebilecek tek şey şudur. o kopmuş kafalar Tanrıların suretine getirildi. Buna göre, eğer tapınakta dururlarsa, ganimetler tapınağa getirilirdi. Daha fazla bilinmiyor. Bize göre bu, zaferin en bariz kanıtı olan kupanın zarafetini göstermenin yollarından sadece biriydi (bkz. Bölüm II, Bölüm 4-5).

"Kafatası tapınaklarının" en son kopyası ve muhtemelen bu tür mimarinin zirvesi - "Kostnina". Usta oymacı F. Rint.

Arkeoloji de bunu düşünmek için sebep veriyor. Kendi topraklarındaki Slav tapınaklarının kazıları sırasında, ayrı ayrı yatan kafataslarına periyodik olarak rastlanır ve mutlaka herhangi bir yere atılması gerekmez (bu, N.P. Rusanova ve B.A. Timoshchuk'un kitabında birçok şekilde anlatılmıştır). ama aynı zamanda kasıtlı olarak sembolik bir yere yerleştirilmiş. " Yerleşim yeri yakınında. Polonya'da Wolin yakınlarında bulunan, içinde iki insan kafatası, hayvan kemikleri, damar parçaları bulunan bir çukur keşfedildi. /.../ Prag'da  yaklaşık olarak yapılan kazılar sırasında altı insan kafatasının bulunduğu bir kurbanlık çukuru keşfedildi. Rügen, "Altında bir çukurda kısmen hasar görmüş 8-11 erkek kafatasının yattığı" bir taş döşeme ortaya çıkarıldı. (Rusanova, S. 16, 27). Araştırmacılar ayrım gözetmeden bu tür bulguları kanlı fedakarlıkların kanıtı olarak ilan ediyor. Alternatifle ilgilenmiyorlar - bir tavır var, nihayet bir sosyal düzen var. Bir şey başka paralellikler çizmemizi engelliyor. Ancak, inşaat geleneğinde kafatasının en güçlü ve oldukça popüler muska olduğuna dair birçok örnek var. Üstelik herhangi bir yapının inşası sırasında belalardan ve kötü ruhlardan korunacak bir şeyler olduğunu anlamak da zor değil. Elbette gerekli sayıda kafa elde etmek için cinayetler neredeyse kesin olarak işlendi ve bunlara ritüel cinayetler denilebilir (gerçi özel bir ritüelin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği başka bir sorudur). Ancak bu hiçbir şekilde bir fedakarlık değildir, çünkü Tanrılar için bir armağan yoktur, onlar hiçbir şey vermezler. Sadece bir binanın temeline ölü kafalar koymak gibi büyülü bir eylem vardır. Arkeolojik kafatasları buluntuları, bina büyüsü varsayımıyla hiçbir şekilde çelişmez, bu nedenle kurbanla ilgili bir yoruma gerek olmadığı gibi, gerekçesizdir de. Karşılaştırma için, daha önce maceralarından bahsettiğimiz Orpheus'un yulesinden bahsedebiliriz: "kafa tam da βakxa tapınağının yanlarında durduğu yere gömüldü . ve Tanrı'ya armağan olarak liri Apollon'un kutsal alanına koyacak. ve uzun süre orada tuttular ”  (Lucian. Birçok kitap satın alan Cahil. II). Baş temelin içinde yatıyor, ama hiç kimse (kelime oyununu bağışlayın) onun kurbanlık bir armağan veya kanlı bir kurbanın sonuçları olduğunu ilan etmeyi düşünmüyor bile.

Ortaçağ Avrupa kiliselerinin yeniden inşası sırasında, insan kafatasları (ancak daha sıklıkla tüm vücutlar) temel veya duvarlara gömülü olarak bulunur. Bunların hepsi, ölümü pişman olmayana, toplumun en yararsız üyesine aktarma şeklindeki eski geleneğin kalıntılarıdır. Yeni inşa edilen bir tapınak veya kilise, bir ev ile aynı yapıdır, bu nedenle, inşaatı ve "yerleşimi" sırasında, bir konut binasında olduğu gibi aynı ayinler gözlemlenmiştir. Aynı zamanda gerçekleştirilen bir canlının öldürülmesinin sebepleri de aynı olmalıdır: “Efsaneye göre yeni bir eve ilk giren kişidir. o ölecek. Bu nedenle önce kediyi fırlatırım”  (BBVK. No. 463);“Ya da bir kediye tüy atarlar. Ve sonra diyorlar ki, yeni bir eve taşınıyorsun, yine de, birisinin belli ki tadilat yapması gerekiyor, yoksa ölecek. Kediyi çöpe atıyorlar. [İlk giren ölecek mi? Int.] Evet. Eh, ilk değil, ama genel olarak bu ailede” (Tkachenko, s. 13); "Yerleşirler - ilk ölen o olsun diye kediyi önlerine koyarlar"  (Vostrikov, s. 160). Tapınak, kulübeden daha önemli olacak, bu nedenle burada bir kediden kurtulmak zor olacaktır.“İsveç destanı diyor. Gotland'ın batısında, Kalland'da. bir zamanlar bir kilise inşa etti. O zaman yine binanın temelinde yaşayan birinin duvarla örülmesi zorunlu görülüyor. İnşaatçılar çok uygun bir şekilde iki dilenci gördüler - yol boyunca yürüyen küçük çocuklar. "Yemek ister misin?" inşaatçılar dilencilere sordu. Memnuniyetle kabul ettiler. İşçiler onları taşların arasına oturttular, stoklarından ekmek ve tereyağı verdiler. Çocuklar yemek yerken. duvarcılar üzerlerine bir tonoz kaldırmışlar ve bu tonozun üzerine bir kilise yapılmış”  (Zelenin T.D., s. 150). Yani sarhoşların ve yetimlerin kaderi kaçınılmazdı ...

2 " m  Bununla birlikte, Orta Çağ'da immurlamanın, aynı anda sakıncalı olanı infaz etmenin ve kalıntılarından kurtulmanın bir yolu olarak çok sık uygulandığını unutmayalım. Bir Ukrayna masalında, karısının çocuğunu yediğine inanan bir adam, onu, bir kadını bir cellat tarafından cezalandırılması için veren muhtarın mahkemesine götürür - "Pishov cholovik, rozpoviv, bulo gibi bir bıyık, bu ve bir kata yazmak, abi bir kadını duvara gömmek"  (Sibirya kılı) .Kazki.-Ivano-Frankivsk, 1993, s.153).

lΓt6a. Arkhangelsk eyaleti, tepesinde geyik geyikleriyle süslenmiş XIX yüzyıl. (B.A. Rybakov'a göre).

Çatı mahyası. Rus Kuzeyi, (B.A. Rybakov'a göre)

Çatı pateni çeşitleri

Yeniden yapılanma sürecinde Mezinskaya otoparkının konutu

Bu arada, dini binaların temellerine başları gömme geleneği ile tapınağın Gururlu Tarquinius (MÖ 534 - 509) tarafından temeli hakkındaki Roma efsanesi arasında ilginç bir benzerlik gözlemlenebilir : derler ki, kazıcılar zarar görmemiş bir yüze sahip bir insan kafası başlatır. Açılan manzara, hem Romalı hem de Etruria'dan çağrılan tüm kahinlerin burayı bir afyon gücü ve bu konuda danışmak için dünyanın başı ilan ettiğini açıkça haber verdi ”(Titus Livius. Roma Tarihi. I. 55 )  . Lucius Florus'un böyle bir bulgunun alameti konusunda hiçbir şekilde o kadar hevesli olmaması ilginçtir: "Tapınağın inşası sırasında temelde bir insan kafasının bulunmasının daha korkunç olduğu ortaya çıktı" (Lucius Ley Flor. Özetler. 1.1.7).

Binalardaki ölü kafalar, kendileri de ölümün sembolleri olan ölümü önleyen, mekanın etrafında koruyucu bir alan oluşturan sihirli kilitlerdir; onları yapının tabanına yere yerleştirmek, şifacının planına göre kimsenin üstesinden gelemeyeceği, büyü metninin sonundaki görsel bir tutturucu gibidir. Kutsal alan, hasarı ve nazardan korunmak için tasarlanmış, ölü kafalardan yapılmış görünür tılsımlarla dekore edilebilirdi, ancak aynı zamanda, yerin derinliklerinde saklanan daha güçlü tılsımlar, yeri çok daha büyük kötülüklerden koruyordu .

Ve bu dini yapılara ek olarak, ölü başı büyüsünü inşaatta uygulamak açısından elimizde ne var? Epeyce. Ve bu uygulama çok katmanlı.

I. II Avlu ve ev, bu şekilde çitle çevrilen bela ve hastalık mahallinden korunmak için (gerçek ve gerçekçi suretleri) ölü kafalarla süslendi. Bunlar çatılara oyulmuş patenlerdir 24b ve [94]  çatılar, ölü kafaları bağlama geleneğine dayanan geyik boynuzlarıyla (Rus Kuzeyinde kanıtlanmıştır) sabitlenmiştir: Eski insanların konutlarından bahsetmiyorum, Mezna bölgesinde olduğu gibi sadece mamut kemiklerinden değil, boynuzlu kafataslarından da inşa edildi ...

Evin korunması kitabın bu bölümünün 2. bölümünde ayrıntılı olarak ele alındığı için tekrar etmeyeceğim. Bana öyle geliyor ki, sadece bu geleneğin genel fikrini belirteceğim: ölü kafalarla işaretlenmiş yer, ölümsüzlere buranın zaten onların bölgesi, "kendi toprakları" olduğunu, metresi Ölüm'ün zaten olduğunu göstermelidir. burada faaliyet gösteriyor ve daha fazla zarar gerekli değil. Bir "ölü ev" / "kemik sarayı" inşa edin - daha kolay ne olabilir?

 Zamanla, konutları ve kutsal alanları korumak için ölü kafa görüntülerinin kullanılması , mimaride sıkı bir şekilde yerini alan ve nispeten yakın zamana kadar hayatta kalan kafatasları - bukranny (Yunan hucranion "boğa kafatası") şeklinde bir süslemenin ortaya çıkmasına yol açtı. zamanlar. Buna ikna olmak için St.Petersburg'u dolaşmak yeterlidir. Kafanın değiştirilme sebebini tasvir etmek elde etmekten daha kolaydır, ayrıca dekoratif başlık daha estetik görünür ve ustanın zevkine göre süslenebilir.

Çatal Höyük'ten kutsal alanın duvarlarında Bukranii

giysi işlemeleri ... daha sonra ortaya çıktı, koruyucu anlamları orijinaldi ”(Sokolova 3.11.  Dinlerde hayvan kültü. - M., 1972, s. 39-40).

mabedin duvarlarında f>yκpanuu ve Chat! Hyukka

t ∕ama1 - Hyuk'tan kutsal alanın duvarlarında Bucrania .

Aslında bucranium, daha sonra bahsedeceğimiz gorgonionlar gibi bir tür mascarondur (fr. mascaron. ntal. mascherone) -  bir binanın önden insan veya hayvan kafası şeklindeki heykelsi bir dekorasyonu. Bucrania'lar şimdiden çok sayıda kutsal alanın duvarlarında beliriyor - yine kutsal alanlar! - Proto-Hint-Avrupalıların en eski şehri - Chatal-Hyuyuk (Neolitik, MÖ 7500-5500). Aslında, orada, alçıdan yapılmış boğa başları, iç mekanın neredeyse en önemli parçasıydı.

Bu süsleme, örneğin Gürcü kiliselerinde görülebilen Hıristiyan ibadethanelerinden hiçbir yere gitmedi.

bolnisi. 3. yüzyıldan itibaren M.Ö. Bucranium, kamu binalarının ve tapınakların frizlerini süslemek için kullanılan ve aynı zamanda duvar ve vazo resminde de kullanılan bir kabartma şerit oluşturmak için genellikle bitki çelenkleriyle birleştirilir. Apotropey bir süs haline gelir, bu genellikle olur, ancak aynı zamanda fark edilmeden ana işlevini yerine getirmeye devam eder - evi sıkıntılardan korur. Bu arada GIavsanius, bu alışkanlığın ilginç bir sözüne tanıklık etti: “Fil boynuzlarının şakaklardan başlayarak yukarıdan aşağıya doğru büyüdüğünü ve sonra dışarı çıktığını herkes bilsin. Bunu söylentilere dayanarak yazmıyorum ama Campania'da Artemis tapınağında bir filin kafatasını kendim gördüm ”  (Hellas'ın Açıklaması. V. XII.I).

Bookranin ağırlıklı olarak boğa (inek) başlarını tasvir etse de, ara sıra koç başları da vardır. Bizim için en önemli şey, bu görüntünün sadece vücuttan ayrılmış bir kafa değil, daha çok ölü bir kafa - bir kafatası gibi olmasıdır. Çelenkler, çiçekler ve meyvelerle çevrili böyle bir kafatası, hayatın bir sembolü olarak paradoksal anlamını bir kez daha ortaya koyuyor. Antik çağda parlak bir altın çağını yaşayan bucranin, İtalyan Rönesansı sırasında ikinci doğumunu alır.

Bolnisi'deki Zion Tapınağı'nın duvarında boynuzları arasında haç bulunan bir boğa başı . Gürcistan (47I-A95).

Petersburg'un tipik bukraniyası: Kronverksky pr.49; B. Monetnaya caddesi, VO'nun 3. satırı, 46. mimar NI. İvanov. 1912-1913

Ölü kafalar:

Nevsky, 57. Nevsky Sarayı'ndaki otel "; 5. Krasnoarmeyskaya, 12 14

"Canlı kafa"; Baran: Nevsky umudu 7/9. kemer MM. Peretyatkoviç; İlk bukraniya: Sadovaya. 21 (eski Atama Bankası binası);

kemer D. Quarenghi.

Üçüncü fenomeni, bukranii'nin ilk kez 1789-1790'da D. Kvaregn tarafından Atama Bankası binasını klasik tarzda dekore etmek için kullanıldığı Rusya'da gerçekleşti. Kuşkusuz bucrania'nın sonraki örnekleri daha gerçekçi ve renklidir. Erken bukranii o kadar iddialı değil.

2. İblisler süsleniyor! insan kafalı meskenleri, böylece yeni maceracılara buranın oldukça güvensiz olduğunun sinyalini veriyor. Buna karşılık, bir kişi evini (ve hatta tapınağı ve daha sonra resmi kurumları) iblislerin başlarıyla iyi bir şekilde dekore edebilir. Bu bir geri uyarıdır. Ryazan'da, henüz tamamen kulübelerle dolu olmayan sokaklardan birinde, birkaç eski ve oldukça kırsal ev korunmuştur. Farklı platbandları var: bazıları çiçek süslemeli, bazıları geometrik ama ... Orada neyin tasvir edildiğini hemen anlamayacaksınız ama yakından bakarsanız anlayabilirsiniz. Ben şeytanım! Yüz özellikleri çok etkileyici, düpedüz Mephistopheles - kancalı bir burun, kama şeklinde bir sakal, yüksek bir alın. Sahipler, arşitravları güncellemiyorlar, görünüşe göre, dört pencereden zaten buna bağlı değiller, oyma sadece bir tanesinde korunmuştur. Belki,

Avrupa çirkin yaratıkları aynı koruyucu anlama sahiptir ve bunlardan bazıları bazen sadece kafa olarak tasvir edilmiştir. Kanatlı, boynuzlu ve çirkin yüzler ve yüzler mahalleye damlardan, duvarlardan bakar, hep böyle. böylece uzaktan görülebilsinler ve kendileri de uzaktan görülebilsinler. Bu vesileyle, araştırmacılar, “adları Yunan Γopγω'ye (Gargouille, vb.) Geri dönen Batı Avrupa ortaçağ sanatında son derece çok sayıda canavarca şeytani imge olduğunu ve kural olarak ikonografilerinin yapacak hiçbir şeyi olmadığını belirtiyorlar. klasik Medusa ile” 1 [ 95] '.

Pekala, kötü ruhların en güçlü temsilcilerinden birinin kopmuş başı sergileniyorsa, ölümsüzler için uyarı çok daha güçlü olacaktır ki bu - utandırılmış - biçimde daha küçük iblislerde korku uyandırır. Aslında Gorgon hakkında.

Ryazan, st. Saltykov-Shchedrin. <). 21.

Oxford'un ağzında  kurşun boru olan Gargoyle .

Kafasının görüntüsü, forumlardan hamamlara ve tiyatrolara kadar birçok Yunan ve Roma binasını süslüyor. ve bazilikalar, kutsal alanlar ve özel evlerle biten: “(Akropolün) sözde güney duvarında. tiyatroya bakan, Gorgon Medusa'nın yaldızlı bir başı vardır ve etrafına bir aegis yapılmıştır”, “Olympia'daki perde yünlüdür, yemyeşil Asur desenleriyle süslenmiş ve Fenike moru ile boyanmıştır - Antiochus'tan bir hediye, aynı Atina tiyatrosunun yukarısında bulunan bir Gorgon başlı altın kalkanı da adayan kişi ”  (Pausanias. Hellas'ın Tanımı. II. 21. 4; V. XII. 2). Tekil olarak var olan orijinalin kopyalarını değiştirme geleneği. 01 1 giyiyor ve hala muhteşem zamanlar. Büyük olasılıkla, bukraniya örneğinde olduğu gibi her şey. Başlangıçta, dini yapılar Medusa başının bu tür kopyalarıyla süslendi. Pausanias'a göre:“Cephis tapınağında mermerden yapılmış Medusa'nın başı vardır; Kiklopların da ürünü olduğunu söylüyorlar” (Pausanin. Hellas'ın Tarifi, II 20. 5). Delicesine bakan gözler, yürek parçalayan bir ağlayışla açılan bir ağız. kafasına zehirli yılanların kaynaşması ... Ve bu iğrenç gösteri, uzaktan giren herkesin gözlerinin içine koşacak şekilde, odanın girişinin yukarısında gösterişli bir şekilde sergileniyor. Benlik. elbette sadece kötü ruhlardan korunma değil, aynı zamanda "gözlü" insanlara karşı bir tılsım (bu, boğa ve  diğer kafataslarından yapılan takılar için de geçerlidir). Böyle bir canavara bakıyorsun ve onun hakkındaki kaba bakışını "kıracaksın". Daha doğrusu onun hakkında. Ne de olsa herkes Goryuna'nın görünüşünün neyle dolu olduğunu hatırlıyor:“Tanrıça Jodamam'ın rahibesi bir gece kutsal alana girdi; ve burada Athena, cübbesinde Gorgon Medusa'nın başı olan önünde belirdi. Jodamam ona bakar bakmaz. taşa döndü” (Pausanin, Hellas'ın Tanımı, IX. 34. 1); “Gorgonların kafaları ejderha pullarıyla kaplıydı, yaban  domuzlarıyla aynı büyüklükte dişleri  , bakır elleri ve üzerinde uçtukları altın kanatları vardı. Onlara bakan herkes. taşa dönüştü”  (Apollodor. II. 4. 2).

Gorgon'un başı, boğa kafatasları gibi, sonunda binaların frizlerini süsleyen geleneksel bir mimari unsur haline gelir ve tamamen bir süs eşyasına dönüşür. Tabii ki büyülü. Sonuçta, her şey öyle değil... Mimari gorgoneionların (gr. Γopγovcιov) varoluş tarihi yaklaşık olarak aynıdır. Bukranyalılarda olduğu gibi.

Gorgoneions: Korkunç Bir Başlangıç ​​ve Harika Bir Son:

Medusa'nın başı. Mermer kabartma ve çıkarma!Syracuse (Sicilya)'da arama.

Petersburg'da. Bolshaya Morskaya Uch.37 (Rossiya Sigorta Şirketi Binası): kemer. L N. Benois. 3. Ya Levy. 1898.

Aynı denizanası Rondanini. Mermer. ca ben c. nz

Zamanla boğa kafatasları, kendileri için oldukça canlı olan basit boğa başlarına dönüştürülmeye başlandı; 5. yüzyılda bir yerde benzer bir dönüşüm. M.Ö. Gorgon'un korkunç maskesiyle oldu - yerini giderek daha zarif bir kadın yüzü almaya başladı. dönen zehirli yılanların yaramaz bukleler olarak yeniden düşünüldüğü ve yalnızca stilize edilmiş boynuz-kanatların eski koruyucu karakteri hatırlattığı (bunun mükemmel bir örneği, yakın zamanda Versace evinin amblemi haline gelen Rondanini denizanasıdır) . Fakat. Rönesans ve Rus klasisizmi aslına döndü. Petersburg veya Moskova'yı ziyaret ederken eski binaları dikkatlice inceleme alışkanlığı olan biri varsa, muhtemelen antik çağları taklit eden friz süslemelerini - taş çelenkler, askeri donanımlar ve yılan başlı gorgonionlar da dahil olmak üzere çeşitli türlerde maskaronlar - fark etmiştir.

Aşağıdakiler, St. Petersburg'un gorgoneionlarıdır:

6. Sovyet. 29; Büyük Para. 6. arşivci V. S. Shorokhov; Glinka, b: Maly pr.PS.25; kemer BİR. Dimitrat; 7. Kızıl Ordu. 25;

Lomonosov. II; Moika nehrinin dolgusu. 85; Glinka, 8: Ruzovskaya yukarı. 19; kemer

B. ben Girshovich; nehir seti Yıkayıcılar. 10.

3. İnsan kafatası resimlerinin bulunmadığını, bunların yerini daha az agresif ölü kafalı yabaların aldığını düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Nadiren tanışırım. Ancak orta duvar sıvasının ustası bir kafatası tasvir etmeye başlarsa, bunun unutulmayacak, açıkçası akılda kalıcı bir gösteri olacağından emin olabilirsiniz. Benzer süslemelere sahip bir yapının neredeyse en iyi örneği, Sırplar tarafından kurulan Szentendre'deki (Macaristan) Belgrad Katedrali'dir.

Aynı tema, mason localarının binalarını işaret eden ölü kafalar ve ölümü anımsatan özdeyişler şeklindeki duvar süslemeleriyle desteklenmektedir.

Szentendre'deki Katedral

Aynı Mason hatırası

Szentendre'deki Katedral

4. Daha önce de belirtildiği gibi, ölü kafa, binanın dışından değil, inşaat sürecinde oraya döşenerek içeriden bulunarak çok açık bir şekilde kullanılabilir.

“Kürek (baraj) sağlam dursun ve bataklık sandal (su) onu selde bozmasın diye Ukrayna'da kısrak kafasını içine gömerler” (Afanasiev 1. S. 635)־'*  ; “Ukrayna'da kendilerini su cüzzamından korumak için barajın dibine bir at kafatası gömüldü”  (SM, s. 99); Ah nerozboril hraz. bylo nutno zakopat do ni konskou hlavu" - "(Suyun) barajı yok etmesini önlemek için içine bir at kafası gömmek gerekiyordu" (Zdendk vaia: Svδt slovanskych ohii a dc ς mom1. Praha 1990, s. 114) -115); "Batı Ukraynalılara göre, yapım aşamasında olan bir kulübenin temelinin altına bir at kafatası döşemek, sahiplerinin talihsizliğini önlüyor, çünkü "talihsizlikler ve hastalıklar evin sakinlerine değil, bu kafatasına düşüyor" (Seryakov, s. 572)  ;“Yeni bir evin temeline bir öküz başı gömülüdür (Gruza, Sırbistan)”  (SD 1, s. 409). Etnografik bilgiler, arkeolojinin verilerini doğruluyor: "1953'te, IIMK'nin Novgorod arkeolojik keşif gezisi, 10-14  . (Baiburin, s. 61); “Bu ev döşenirken bir de kurban kesilmiş. Kütük evin güneybatı köşesinde döşeme tahtalarından 0.2-0.25 m derinlikte bir at kafatası bulundu”  (Sedov, s. 23); Dideiite byly zejmena pri zakladani hradic (hradikf). Obeli nalezame pod vatem (hradbou), pod zdklady domu nebo pod jeho peci; prikladem je konskd hlava v hradbe  v Zabrusanech (9. stoleti; Cechy). pod vatem hradisti  vBronikowd z poloviny 8. stoleti.  v Naklu a Gdaiisku (Polsko) ci ve Strachotine na Morave. Pe 4'otinu (Polsko) byla nalezena lebka kopé jako zdkladova obetina v jihovychodnim narozi domu z 11. stoleti a dobytii lehka  v severozapadnim naroti domu z 10. stoleti. Ochranu pribytku zajiktovala, zviieci obet' mezi vrstvami vymazu pece'yi alır. jak se to podarilo objevit napi-, na sidlisti Garvan  v Bulhaisku" - "(Kafatasları) şehirler (tepeler) döşenirken önemlidir. Mağdurlar sur (kent duvarı) altında, evin temelinin altında veya altında bulunurlar '^ 4 *İman! ancak, temeldeki immuringin suya atılmasıyla değiştirilmesi dışında, aynı ayin için bir gey giymenin aşağıdaki örnekleri:“Tedbirli ve tutumlu mal sahipleri, bir değirmen inşa ederken, kapının olacağı bir kütüğün altına canlı canlı siyah bir horoz ve üç“ tıkaç ”, yani bir çavdar sapı gömdüler. yanlışlıkla iki kulakla büyümüş; şimdi aynı başarı ile suya atılan bir atın kafatasını bir cümle ile idare ediyorlar” (Maksimov, s. 83); Novgorod eyaletinde. “Değirmen yapılırken su çarkının altına şizo atıldı. sabun, horoz başı”  (Pomerantseva, s. 59). Binanın suya bağımlılığı göz önüne alındığında, ölü bir kafa ile bu tür eylemler anlaşılabilir. Mecazi anlamda su, bir su değirmeninin temelidir, en önemli parçasıdır.

fırın; Örneğin. Zabrushany'de (9. yüzyıl Çek Cumhuriyeti), Bronikovo'da (8. yüzyıl ortası), Nakla ve Gdansk'ta (Polynia) ve ayrıca Moravya'daki Strakhotin'de bir duvarda bir at kafası. Wolin'de (Polonya), 2. yüzyıldan kalma bir evin güneydoğu köşesinde ipotek olarak bir at kafası ve 10. yüzyıldan kalma bir evin kuzeybatı köşesinde bir sığır kafatası bulundu. () Meshedilmiş bir fırının katmanları arasında hayvan kurbanı (bulundu), örneğin Bulgaristan'daki Gavran yerleşiminde olduğu gibi büyük önem taşıyordu ”(  Nada a Martin Profantovi: Encyklopedie slovanskych bohu a mytu. Praha 2004 , s.145). LA, bu tür keşiflerin geniş bir seçkisinden alıntı yapıyor. Formozov:“Andropov kültürü Alekseevka (Kostanay bölgesi) /.../ yerleşiminde yapılan kazılarda, bu yerleşimde bulunan büyük yarı sığınak konutlarda, iki durumda çukurlar keşfedildi. ekonomik değil, büyük olasılıkla kült bir karaktere sahip olan. Kuzeybatı köşesindeki sığınak 2'de, böyle bir çukurda yatan bir at kafatası ve kuzeydoğu köşesinde - iki inek ve bir koyun kafatasları var. 8 numaralı sığınakta, taş bir sehpanın üzerine yerleştirilmiş bir atın kafatasının bulunduğu bir çukur bulundu. “Novonikolskoye yerleşiminde / (Kuzey Kazakistan bölgesi) /.../ I. konutun kuzeydoğu köşesinde, girişte, 2. konutun zemininin altına bir at kafatası gömüldü, bir çukurda üç koç kafatası yatıyordu. 7 numaralı meskenin girişinde taban seviyesinin altında bulunan çukurda, tamamlanmamış iki inek iskeleti bulundu. Yerleşim bir hendekle çevriliydi ve güney kesiminde ayrıca koç ve at kafatasları ve inek kemikleri birikimi vardı. "Solonchen'in meskeninde ve Moldavya'da, bir köpeğin kafatası ve kemikli bir kase ve bir boğa çenesi." "Chernihiv bölgesinde. /.../ Konut 9'da, ocağın altındaki aynı çukurda bir köpek kafatası ve dolgulu boğa kemikleri vardı”, “Orman Oka kültürleri bile anlatılan ritüellere yabancı değildi. I.K. Tsvetkova, zeminde bir buzağı kafatasının gömüldüğünü not ediyor ѵ Pberdus / (Ryazan kültürü) yerleşiminin konutunun girişi ve Pberdus // (Vochos kültürü) sitesinde I konutunun girişindeki bir köpeğin kafatasları"'* 4 .

Araştırmacılar, bu tür sonuçlar için hiçbir gerekçe olmamasına rağmen, bu durumlarda bir fedakarlık olduğuna inanıyorlar. “Yapı kurbanı olarak her yerde bir at kafatası kullanılmış”  (SD 2, s. 591); Formozov  A A yönetimindeki bazı yerlerde “Almanlar bir at kafasını inşaat olarak gömerlerdi!”  Erken metal çağı yerleşim yerlerinde ve meskenlerde inşaat kurbanları I  Sovyet arkeolojisi, 19X4. 4 numara.

kat”  (Zelenin TD, s. 166); “// GB kazıları sırasında Novonikolskoye yerleşiminde / (Kuzey Kazakistan bölgesi). Zdanovich, benzer fedakarlıkların izleri kaydedildi» ״־' ; “ su adamına kurban edilen bir horoz ve bir at kafatasından bahsedilmektedir ”  (Bayburin, s. 65); "Daliim typem zviricich obfti jsou obeti stavebni. ktere mely zajistit uspesnost stavby a jeji magickou ochranu" - "Başka bir hayvan kurban etme türü, inşaatın başarısını ve büyülü korumasını sağlaması gereken inşaat kurbanlarıdır"  (Nada a Martin Profantovi: Encyklopedie slovanskych bohu a mytu. Praha2004.s. 145). Ancak, tüm araştırmacılar bu kadar hevesli değil, bazıları diğer açıklamaları daha uygun gördü: “S.N. Bibikov, Luks Vrublevetskaya'daki keşif hakkında şunları yazdı: "... köpeklerin ve diğer hayvanların kafatasları ... muska, kötü ruhlar için bir kap görevi gördü" [Bibikov S.Ya. Luka Vrublevetskaya'nın yerleşimi. — MPA. 1953.  L? ZV. S.269[. Aynı şey T.G. Movsha: Bir köpeğin kafatası , “evin sakinlerini düşman güçlerden korumak için” Solonchen I'in konutuna gömüldü [Movsha T.G. Solonchany yerleşimindeki Tripolye konutları 11. - ZOAO, 1960,  L& 1 (34), S. 239! 2.1 . İÇİNDEKanlı fedakarlık mitini çürütmeye adanmış bir çalışmada bu konu hakkında zaten yorum yapmak zorunda kaldım . Sadece bariz olana dikkat çekeceğim: Çıplak bir kafatası, kime ait olursa olsun , kurbanlık bir hediye olamaz. Bu fırlatma kemiği, enerjik ve ekonomik olarak değerli bir şey değil, yani ne Tanrılara ne de insanlara uygun değil . Antik çağ insanlarının böyle bir talebi daha yüksek bir güce ulaştırmaları kesinlikle imkansızdı.

Etnografik bilgiyi göz ardı etmek veya kişinin kendi hipotezlerine uyması için değiştirmek akıllıca değildir. Binanın tabanındaki baş sadece bir tılsımdır, binanın dışında, çatısında veya önündeki avluda bulunan başın aynısıdır.

Aşağıdaki seçenekler de aynı bina ritüeline atfedilmelidir. "Kursk GGB'de  . /.../ bir yeni eve taşınma partisine taşınırken, yeni bir kulübenin eşiğinde tavuğun kafasını keserler ve kopan başı ön köşeye gömerler; başsız tavuk eti 2 *״Formozov A. A.  Erken metal çağı yerleşim yerlerinde ve meskenlerde inşaat kurbanları I Sovyet arkeolojisi, 1984. No. 4. 

^ sι Formozov A. A.  Erken metal çağı I Sovyet arkeolojisinin yerleşim yerlerinde ve meskenlerinde kurbanlar inşa etmek. 1984. 4 numara.  

־'־' Vlkh. Bogumil.  Slavlar arasında kanlı fedakarlıklar. — M.: Veligor (baskıda).

yemek için kullanılmaz”  (Afanasiev 2, s. 84); “Yeni bir eve taşınırken kulübenin eşiğinde bir tavuğun kafasını kestiler ve sonra yemediler. Diğerleri ise hayali bir talihsizlik olmasın diye evleri döşerken ana köşesine tavuk başı gömerler”  (Bayburin, s. 62); Bir ev inşa etmeden önce, daha sonra içinde yaşamak için sağlıklı ve mutlu olsun, sahibi ve hostes yumurtlama yerine gelir, horozun kafasını keser ve ön köşenin olması gereken yere gömer. . Bu ayin gizlice yapılır”  (Afanasiev 2, s. 109-110). Vakfın yeri, evin başka bir önemli kısmı tarafından işgal edilmiştir - altında başın dayanacağı ön (kırmızı) köşe. Sebep elbette fedakarlık değil. Bu, “ /.../ sağlıklı ve mutlu yaşamak” için yapılır ,bu ancak mesken talihsizlik ve hastalık iblisleri tarafından yenilmezse mümkündür. Ölü bir kafa (özellikle besogon-horoz) onları korkutur.

başın bronz modeli (azar mı?). Keltler 50-20 yıl. M.Ö. Hertfordshire. İngiltere.

Ölü başı suretlerinde de aynı anlam korunmaktadır: “Adem'in başı adında bir ot vardır /.../ Kim bir değirmen, bir kilise veya bir zemin (kurmak) isterse, onu yanınızda bulundurun, onunla birlikte toprak kazhitsa'nın yeri eşittir /.../ O çimene kutsal denir, tüm bitkilerin kralı” (Ippolitova, s. 399), “Adem'in başının otu var /.../ Ve su tutmak istersen ya da değirmenler kurun, yanınızda bulundurun ya da anlayın: bir çatı, bir tapınak dikmek ve toprağı altınıza almak istiyorsanız ve o çimen tüm bitkilerin kralıysa” (Chasovnikova, s. 97-98  ) . İlk ölüme olan ihtiyacı unutmayalım ki, vahşi doğadan yeni kurtarılan yeni bina, eşiği ilk geçen kişiden başlayarak aileden insanları almaya başlamasın."Önce kedi içeri alınır, bırak ölsün." “Yeni evde kedi ve horozun ölmesi gerekiyor. Karşıdan karşıya geçerken kedi kaçtı ve kısa süre sonra erkek kardeş öldü”  (TRM, no. 10, 14); “Eve“ ilk ”giren kişi, yaygın inanışa göre“ yıldan önce ölecek ”; bu nedenle yeni bir eve girdiklerinde önce bir kediyi (bazen kara bir kediyi) içeri alırlar” (Bayburin, s. 104).

Böylece kafa bir yerdedir ve bu, yeri korumak için oldukça yeterlidir. Temelde yatıyor, aslında yapının temeli. Ve ölü başın bu kullanımı, yine mitolojide kök salmasa da bir paralellik bulur. "Mabinog ion" kitabında toplanan Kelt masallarında, Kutsanmış Kepeğin (Bendigeiduran veya Bgap Bendigeid ־ ') başının, diğerinin Tanrısı olan Keltler hakkında gördükleri böyle bir temel muska haline geldiği anlatılır. dünya.

"Ve Isle of Might halkı savaşı kazandı, ancak bu zaferden sonra sadece yedi kişi hayatta kaldı ve Bendygade Vran, zehirli bir okla bacağından yaralandı. İşte hayatta kalan yedi kişi: Pryderi. Manavidan, Glivieu A111 Taran. Taliesin. Inauk. Miriel'in oğlu Ggshdian ve Gwynn Hen'in oğlu Heylynn. Ve Bendygade Vran onlara kafasını kesmelerini emretti. "Kafamı alın," diye emretti, "Londra'daki White Hill'e götürün ve oraya, Frankların ülkesinin karşısına gömün. Yolculuğun uzun olacak. Harlech'te yedi yıl ziyafet çekeceksiniz. ve Rhiannon kuşları sana şarkı söyleyecek. Ve başım sanki omuzlarımdaymış gibi hep seninle olmalı. Ve Penvro'daki Gwalas'ta dört kez yirmi yıl kalmalısın. ve orada kalacaksın. Aber Henve.ien ve Cornwall kapısının kilidini açana kadar. Ve bu kapıyı açtığında, Londra'ya gidecek ve başımı oraya gömeceksin." /... / Ve o saatten sonra, Londra'ya varana kadar dinlenmek bilmiyorlardı. Ve kafayı Beyaz Tepe'ye gömdüler: ve bu, bu adanın Üç mutlu gömülmesinden biriydi ve Üç talihsiz kazının sebebiydi, çünkü adaya denizden baş kısmına kadar hiçbir tehlike gelmedi.

 Bununla birlikte, efsanenin ortaya çıktığı yer, Bran'ın harika kafasının görüntüsünün etrafında olduğu için, sıfatın ilk bölümünün Galce'de çarpıtılmış bir "kafa" olması mümkündür .

kazılmadı”  (Mabnonogmon, ikinci dal, s. 38-39). Önümüzde, devlet kadar soyut olsalar bile sonraki yapılar için büyülü bir temel görevi gören ölü bir kafa var.

"Mannogion" metninin bu kısmına yapılan yorumlarda, mevcut Kule'nin bulunduğu yere gizlenmiş İngiliz ana tılsımını kimin ve neden kazdığını açıklayan bir ortaçağ İrlanda üçlüsü tanıtılıyor: •!Üç mutlu cenaze töreni ve Üç talihsiz cenaze töreni Britanya Adası kazıları. Llyr'in oğlu Biagogue Bran'ın başı. Fransa'ya bakan Londra'daki White Hill'e gömüldü. Değin. o orada kalırken. döşendiği gibi, Sakson saldırısı bu adaya gelmedi. /.../ Arthur, Beyaz Tepe'den Biagog Bran'ın kafasını çıkardı. çünkü bu adayı kendi gücünden başka kimsenin korumasını istemiyordu ” (Mabnnogion, s. 310). Sonuç olarak, Kral Arthur'un kendisi oğlu Mordred tarafından öldürüldü, Yuvarlak Masa dağıldı ve komşular Ada'ya başarılı bir şekilde saldırmaya başladı.

Bran'ın koruyucu kafası, Medusa'nın kafasına benzetilebilir. Pausannes bu cenaze töreni hakkında şunları yazdı: “Argos meydanında bulunan binadan çok uzak olmayan bir yerde toprak bir höyük döküldü; onun içinde. Gorgon denilen Medusa'nın başının yattığını söylüyorlar ”  (Hellas'ın Açıklaması. II. 21.6).

Genel olarak koruyucu büyünün bir alt bölümü olan ölü kafaların inşaat kullanımıyla ilgili olan şey burada.

Londra kulesi

Γλaka  4

SAVAŞ BÜYÜSÜ (1)

Seni ellerimle öldüreceğim ve ardından Ve o ikisi; ita şehir kapıları başlarınızı asacağım.

(Shakespeare. Cymbsrlin. IV perde)

Savaşçılar, diğer insanlar gibi, ölümün nefesini hissederek, aralarında ölü sarımsak başları, soğan, haşhaş, kurutulmuş yılan başları bulunan her türlü muska ile saldırıyı savuşturmaya çalıştılar (Sakharov, s. 62). O başın ölçülerinin görüntüsü sözlü olarak da kullanıldı, koruyucu askeri komplolarda (“oklardan, mermilerden dua”) kırmızı bir not gibi geliyordu: “ Baba oğul ve kutsal ruh adına, Rabbimiz Tanrı aşkına. Ve benimle, Tanrı'nın bir kulu. Adem'in atasının kutsal başı, benimle ol, Tanrı'nın cübbesi" (RZRI, s. 522). Ancak ölü bir kafanın kullanımı bir savaşçıyı korumakla sınırlı değildi, kullanılan eserin anlamı açıkça daha genişti. Ölü kafanın düşmanı korkutması gerekiyordu, aynı zamanda onu giyerek ölümüne kayıtsızlığa tanıklık etti. Düşmana kaçınılmaz kaderinin kasvetli bir vaadi olarak ölüm işareti ve Ölüm ordusuna ait olmanın bir işareti ... Aynı zamanda. düşmanın ölü kafalarının ödülünün gösterilmesi - herkese savaşçının zaferi ve kişisel hüneri hakkında bilgi verdi. Ancak antik çağlardan günümüze sırayla gidelim.

Gorgon'u yendikten ve suçlulara misilleme yaptıktan sonra Perseus, elde ettiği tehlikeli nesne olan Medusa'nın başını daha yüksek güçlerin eline teslim etti. Harika saldırı ve savunma silahları elde etmiş olmak. Athena onun için bir kullanım buldu: "Athena, Gorgana'nın başını kalkanının ortasına yerleştirdi"  (Lpollodor. II. 4. 3); veya. diğer efsanelere göre, іruli'de:

Şimdi ürkek düşmanları dehşetle korkutmak için. Tanrıça kendi yarattığı yılanları göğsüne takmıştır.

(Ovid. Metamorfozlar. IV. 802-803)

Efsanenin her iki versiyonu da Yunanistan sanatına yansımıştır: “Athena heykeli, onu ayaklarına kadar bir chiton içinde tam büyümüş olarak tasvir ediyor; göğsünde fildişinden yapılmış Medusa başı; elinde Nike (Zafer) resmi tutuyor”, “Olympia'daki tapınağın çatısının her iki yanında yaldızlı kaseler var: yine yaldızlı Zafer heykeli alınlığın tam ortasında duruyor: altın bir Zafer heykelinin altına Gorgon Medusa kabartmalı bir kalkan iliştirilmiştir” (Pausanias  . Hellas'ın Açıklaması, I. 24. 7; V. 10. 2). Gördüğünüz gibi, yazar herhangi bir yorum yapmadan aynı eserin sayfalarındaki her iki mesajı da alıntıladığı için böyle bir fark kimseyi rahatsız etmedi.

Phidias'ın heykelinde Pallas Athena'nın kalkanı. Roma kopyası. Napoli. Gorgonion kalkanlı savaşçı.

Aslında Gorgon'un başı, Athena'nın sembollerinden biri haline geldi. Savaşçının tanrıçası, sıradan savaşçıları kayıtsız bırakamadı, taleplerini heykellerinin önünde dile getirdiler. Koruyucularını koruyan şey, olabildiğince çoğaltılmalı ve sıradan savaşçıların hayatlarını kurtarmak için uygulanmalıydı. Tabii ki, basitleştirilmiş bir biçimde, ancak sihirde, bir kopya hiçbir şekilde her zaman orijinalinden daha aşağı değildir. Başın bir kalkan veya göğüs üzerine yerleştirilmesiyle ilgili iki versiyona göre, askeri büyü bu () dikkat işaretini geliştirmeye başladı.

X yüzyılın Bizans hiciv diyalogunda. "Vatansever veya talimatlı", Savaş Tanrıçası'nın bu nişanının hem O'nun hem de böyle bir muska takanlar için anlamından bahseder:

u ∣ um üzerine bindirme

Kadı ejderhayı öldürürken Bir kiik tablosunun parçası. MS 560 550 ben.  e.

Triephon'a: Söyle bana dostum, Gorgon ne işe yarar ve tanrıça (Athena) onu neden göğsüne takar?

Critias: Korkutmak ve tehlikeleri önlemek için; Athena, yardımıyla düşmanlarına korku salıyor ve dilediği yere zafer kazandırıyor.

Triephon: Öyle. Baykuş gözlü (Athena) sadece Gorgon sayesinde mi karşı konulamaz?

Critias: Elbette!

Triefont: Peki neden biz? Athena gibi yenilmez olmayı dileyerek boğaların ve keçilerin butlarını kurtarıcı Gorgon'a değil, onun güç verdiği tanrılara mı yakıyoruz?

Critias: Gorgon, Triefont, tanrılar gibi uzaktan yardım sağlayamaz, sadece onu takanı kendi üzerinde tutar.

Gorgon'un yüzüyle süslenmiş kalkanlardan ilk söz, Agammemnon savaşı için toplanma sahnesini anlatan Homer'da zaten var:

Tai Gorgon, çevresinde Korku ve Uçuş olan, korkunç görünen, vahşi görünümlü bir kalkan.

(İlyada. XI. 35-36)

Aristophanes (444 - MÖ 387 ile 380 arasında). Arkhnianae komedisinde Lamakh şöyle diyor:

Buraya gorgozzic kalkanın çemberini getirin. Koruma, oğlum, kalkanın altına bağla. '' 4

L. Feuchtwanger (The World [96] [97] ) de kalkanım hakkındadır, ancak özünde Aristophanes'in komedisini yeniden anlatır: 

Azınlık (çoğunluk tarafından kenara itildi, Lamach'ın kapısını çaldı):

Lamakh, güçlü Lamakh, terör ekiyor, Korkunç Gorgon'a sahip. Lamah, lider, öğretmen ve kahraman. Lamah, çabuk kapıyı aç! Görün, vahşi, kocaman, şiddetli.

Bize yardım et. Lamakh, bizi yendiler.

Lama! Lama!

Lamah evden atlar: Bir mermisi yoktur, ancak bir mızrak, Medusa ile süslenmiş bir kalkan ve kafasında tuhaf bir at kuyruğu ve tüy tüyü olan bir miğfer ile silahlanmıştır.

Lamah (korkunç bir sesle):

Ağlamak nedir? Kimi kesmek?

Kimi boğmalı? Kimi öldürmeli?

Kim kanlı hamura dönüşecek?

Kimden yaşayan bir yer bırakmamak?

Herkesi yok edeceğim! Herkesi yok edeceğim!

Medusa Gorgon Herkesin suratına dürteceğim.

Şimşekle kimi vurabilirim? Gorgon'umu uyandırmaya kim cüret etti?

Lamak'ın Hizmetkarı:

Korkunç Kahraman, kalkanlı komutan Lamakh'ı unuttunuz mu, Askeri zırhla takırdatıyor. Korkunç Gorgon harika.

Nefret soluyan Spartalıların düşmanlarına, Sallanan koca bir üç padişah miğferi?

Devleti düşmanlardan kurtaran. Tökezledim ve bir çukura düştüm.

Taşta kemik ezdi, Çiviyi kaşıdı.

Ve talihsizliğin üstüne,

Kalkanı Gorgon'un üzerinden atlayarak parçalara ayrıldı, Udraza - ne hayvanlarla cinsel ilişki!

Ajax Telamonides kılıcı güçlendirir. intihar etmek üzere Siyah figürlü çanak çömlek, c. 530-525 M.Ö.

Yüzlerin görüntüleri, Rusya ve Avrupa'nın ortaçağ kalkanlarında da görülebilir. Evet, o, eski Rus sanatında Gorgana'nın yüzünün ikonografik “akrabalarında” olabilir.

Önde sunulan bir yüz şeklinde çok sayıda dekoratif motif atfedilir. Özellikle fresklerde ve ikonalarda kutsal savaşçıların kalkanlarında bulunan yüzler anlaşılmaktadır. genetik olarak (Bizans sanatı yoluyla) klasik sanatın popüler motifine, Gorgon Medusa'nın başıyla süslenmiş kalkana yükselir” [98] *.

Helenistik dünyada, Gorgon'un başının pektoral askeri imajı, yargılanabildiği kadarıyla, özellikle yaygın değildi. Büyük İskender, 333'te büyük bir savaşçı olduğunda, muhtemelen Issus Savaşı'na adanmış bir mozaik üzerinde onunla birlikte tasvir edilmiştir.

MÖ _ Persli delikanlı Darius'un ordusundan kat kat üstün olan ordusunu tamamen bozguna uğrattı! 11. Mozaik MÖ 200 yıllarından kalmadır. Merakla, ortaçağ kitap efsanelerinde, İskender'in inanılmaz zaferlerini açıklayan gerçek Medusa kafasına sahip olduğu kabul edildi.        

Bir Gorgon'un yüzü ile süslenmiş bir kalkan görüntüsü ile madeni para. Sicilya. Syracuse. İkinci Demokrasi 466-405 M.Ö.

»

Rus minyatürü

evlenmek Yunan Fizyologunun metni: Rusçaya “Ve İskender 60 herkesin adını almıştır ve herkesin diline hakim olmuştur” şeklinde çevrilmiştir  (İstrin, s. 231). Bu sadece Gorgon'un başı hakkında. Aydınlatılmış Chronicle'ın Kronografik Cildinin minyatürlerinde “Büyük İskender'in yukarıdaki alıntıda açıklanan tarifi kullanarak Gorgon'un kafasını nasıl kestiği gösteriliyor. Yan tarafta, Gorgon çeşitli canavarları çağırıyor. Aşağı)׳ - Gorgana'nın başı kesilmiş gövdesi ve kopmuş kafası. Kanunun birkaç minyatüründe İskender, Gorgana'nın başını "kirli insanlara" bir mızrağa saplanmış olarak gösteriyor. bu da onların ölümüne yol açar .

'־' Nikolaeva TV. Chernetsov A. V.  Eski Rus muskaları-yılan gibi...

Bununla birlikte, "İskenderiye" metninde, Gorgon'un kafasını kesen İskender değil, onun tarafından gönderilen büyücüdür (aslında bu, 1 Yersey ve Medusa hakkındaki efsanenin yeniden anlatımıdır): κa sığırlara ve hayvanları şehvet için kendilerine çağıran vlhv gl(a) çok büyük. Ben İskender'im. II benimle olmak istiyorsan, o zaman başını sakla (a) vu. h (eM (ov) ky'yi incitiyor Ve ben de tik ağacından seninle olacağım. Gorgonia, onu kamburlaştırıp başını sakladıktan sonra (a) vu kuyuda (n) yu Büyücü, opaklarına git ve. yaklaşıyor, kafasından bir kılıçla ve c(o)κpoβuu gibi ∣ e bazı, c(a)r(e)vi getir. yumse Alexander karanlık bir kapta saklanmasını emretti, ama biri Gorko'yu görünce omretp ( İstinrin S. 233 234 ek) Akabinde, İskender düşmanı yenmek için kafasını kullanır:"İskender reisi (a) uluyan gorgonnina pisliği, benim için ise."

İskit sanatında Gorgon imajının çok popüler olduğu ortaya çıktı, burada sadece mermiler değil, aynı zamanda tozluklar da yüzünü süsledi. Bu yüzden. Panticapaeum'dan kaynaklanan dizler üzerinde. “Diz kısmı, alnın üzerinde serpantin halka şeklinde iki sıra saç ve omuzlara inen uzun bukleler ile bir Gorgon'un başı ile süslenmiştir. Badem şeklindeki uzun gözler, kalkık bir burun ve gülümsemeyle kocaman açılmış bir ağız ona grotesk bir görünüm verir. Bacakların stilize baldırlarında süslü yılan başları gösterilmiştir.

Rusyaeva MV  Gorgoneions, İskit höyüklerinden ve  Kimmer Boğazı, Pontus ve antik çağ ve Orta Çağ barbar dünyasından toreutikler üzerine (Boğaz Okumaları 3). — Kerç. 2002.

Sol - İskit taytı

Büyük İskender. Mozaik. Pompei

Roma geleneğinde, Gorgon'un başının zırh üzerindeki görüntüsü, yalnızca yüksek komuta, özellikle de aslen askeri bir lider olan imparatorun kendisi tarafından giyilirdi. Her şeyden önce korunmalıydı ve kafaların - ganimetlerin de ona, ordunun ve imparatorluğun başına yıkılması gerekiyordu. İmparatorluk kullanımına, tabiri caizse, bu amblem yaklaşık MÖ 2. yüzyılın ortalarından beri dahil edilmiştir. AD, Octavian Augustus'un (MÖ 27-MS 14) kabuğunda olduğu gibi, centaur'un yerini almaya başladığında. ve Roma kartalı, Galba'nın kabuğundaki gibi (68 - 69 I־.). Zaten Galba'nın zırhında ve ayrıca sürekli bir akışta görülebilir - Trajan (93 - 117), Hadrian (117 - 138), Antoninus Pius (138 - 161), Marcus Aurelius (MS 161 - 180). ). Medusa'nın ölü başı asker imparatorlar arasında oldukça popülerdi ki bu oldukça anlaşılır bir durum.

Tüm ordu için tek olan baş, onu giyen kişinin tüm birlikler üzerindeki üstünlüğünü de sembolize edebilirdi. Ama her şeyden önce, sahibini zarardan koruması, ölümcül bakışıyla herhangi bir talihsizliği önlemesi, korkmuş bir düşmanı bir sütun gibi donmaya zorlaması gereken bir tılsımdı. Roma İmparatorluğu'nun Hıristiyanlığın kurbanı olmasından sonra, ölü bir kafa imgesi uzun süre askeri sembolizmden kaybolur.

Trajan (93 117). Hadrian (117!38)

Antonius Pius (138 - 161). Lucius Ver (161-169).

Marcus Aurelius (161 - 180). Commodus (180-192 yaş).

Publius Helvius Pertinax.  Ocak 193'te Roma imparatoru Septimius Severus (193 211)  .

Medusa'nın başını tasvir eden zırhlı göğüs zırhı. Pv. M.Ö. Bronz. Elizavetinskaya köyünün İskit höyüğü. Fotoğraf ve çizim.

Bu geleneğin ayrı yankıları, hem özel hem de "kamusal" ortaçağ bayrakları ve hanedanlık armalarının tasarımında görülebilir.

Rusya'da, modern "bayrağın" geldiği yerden, Mesih'in yüzünün imajına sahip pankartlar - "işaretler" - kullanıma giriyor. Bu tür pankartların ilk ortaya çıkışlarından biri Kulikovo Savaşı'dır. "Büyük Dük Dmitry Donskoy'un katledilmesiyle ilgili emir ve efsane" bunu şu sözlerle bildiriyor: "Prens Büyük Dimitri İvanoviç, alaylarının yeterince donanımlı olduğunu görüyor. yürekten neşelendi. ve attan indikten sonra, doğrudan büyük alaya ve siyah işarete diz çökün, üzerinde Rabbimiz İsa Mesih'in görüntüsü hayal edilmez.

Afişin renginin tam olarak ne olduğu bilinmemektedir, çünkü bazı el yazmalarında "siyah" - kırmızı, diğerlerinde - siyah olarak belirtilmiştir. Aslında yüzü olan eski Rus bayrağı olan gövdesiz tek bir kafanın görüntüsü (“Elle Yapılmayan Kurtarıcı”) muhtemelen askerler tarafından ölü bir kafa olarak algılanmadı. Yankılar yankılar, ama onlar için her şeyden önce bir tür alay ikonu, bir pankart, bir koruyucu tanrının yüzüydü.

Mamaev Savaşı Efsanesinde 15. yüzyılın ortalarına ait Yaroslavl ikonunun bir parçası” Rus müfrezelerinin başlarının üzerinde kafa resminin bulunduğu iki kırmızı bayrak görülüyor.

Legnica Savaşı. 1241. Ortaçağ minyatürü. Tatarlar - solda, sol üst köşede - "kafalı" bir standart.

Bununla birlikte, Rus kültürünün özelliklerine aşina olmayan düşmanlar tarafından böyle bir görüntünün nasıl algılandığı daha da dikkat çekicidir. Rusya'yı fetheden Tatar-Moğol birlikleri Avrupa'ya doğru ilerledi. Tehdit Macaristan'ın üzerinde asılı kaldı. Çek Cumhuriyeti ve Polonya. Ayrı Rus müfrezeleri de fatihler arasında alışılmış olan Tatarlarla birlikte gitti (örneğin, Legnica yakınlarındaki savaşta Tatarlar tarafından bir Mordovya müfrezesi öldürüldü). Polonyalı tarihçiler, 1241'de Lepite (Silesia) yakınlarında yaşananları, birliklerin savaşını anlatıyor! Dindar Prens II. Bu gerçekten de Rus müfrezelerinin altında savaşa girdiği, siyahlar içinde ve hiçbir şekilde kibar olmayan bir şekilde idam edilen Mesih'in yüzüydü. Minyatüristler, düşmanın standartlarını kendi yöntemleriyle tasvir ettiler, burada belirtilen kafa profilde siyah bir kafa olarak gösterildi (mızrağın yanında bir kupa - Dindar II. Henry'nin başı) veya bir Avrupa çatal yüzü tam yüz ve bir taç ile. Elbette Moğolların kendilerinde böyle pankartlar yoktu. Ve pis kokunun sihir olmadığı, askeri işlerde yeni bir kelime olduğu ortaya çıktı - Avrupa'da ilk kez Tatarlar düşmana karşı zehirli gazlar kullandılar *. Moğolların kendilerinde böyle pankartlar yoktu. Ve pis kokunun sihir olmadığı, askeri işlerde yeni bir kelime olduğu ortaya çıktı - Avrupa'da ilk kez Tatarlar düşmana karşı zehirli gazlar kullandılar *. Moğolların kendilerinde böyle pankartlar yoktu. Ve pis kokunun sihir olmadığı, askeri işlerde yeni bir kelime olduğu ortaya çıktı - Avrupa'da ilk kez Tatarlar düşmana karşı zehirli gazlar kullandılar *.

El Yapımı Değil Kurtarıcı. Büyük Novgorod. 12. yüzyılın ikinci yarısı. Aynı "iğrenç siyah kafa".

Bu zehirli karışımların neye benzediği daha sonraki açıklamalardan tahmin edilebilir: “Onlar  (Ruslar - B.M.) ayrıca korkunç kokulu bileşiklerle dolu üç çekirdek attılar. Bu güllelerin tutuşmasını önlemek için hayati tehlike arz eden bir haiduk üzerlerine toprak atmış, ardından tünelden çıkarılmış ve bir tanesi kesilmiştir. Güherçile, barut, kükürt, votka ve diğer bulaşıcı maddelerle doluydu. Yandıklarında kimse kokularına dayanamadı "  (" Majestelerinin (Sigismund III) Moskova'ya (Rusya) Seferi ". 1609).

Yani kaynaklar

Bukhov'dan Daniil Prince . " Muskovy'nin Başlangıcı ve Yükselişi": " Zafer etzn'z'ine gelince, tarihin doğrudan söylediği gibi Tatarlar, bilmiyorum, bazı sihirli araçlar kullandılar. Çünkü X harfinin yazılı olduğu pankarta, dönen iğrenç bir koku yayan bir insan kafası suretini resmetmiş, bizimkine karşı taşımış ve onlara öyle bir korku salmıştı ki, sanki Medusa'nın kafasından geliyormuş gibi, kazığa dönüştüler ve silahlarını yere attılar . Prens Heinrich'in cesedi, sol bacağından altı parmakla öldürülenlerin cesetleri arasında zar zor bulundu.

Matvey Mekhovsky, "İki Sarmatyalı Üzerine İnceleme" (I. 3): "Tatarların çoğu zaten öldürüldüğünde ve kaçmaya hazır olduğunda, bazı sancaktarları büyük bir pankartla, 33a, Yunanca chi harfiydi (yani: X) ve şaftın tepesinde uzun sakallı kasvetli siyah bir yüz var, şarkı söylerken bu görüntüyle başını sallamaya başladı. Sonra Polonyalılar üzerindeki bir bulutta dayanılmaz bir kokuya sahip korkunç bir duman çıktı, böylece boğulmaya başladılar, bitkin hale geldiler ve artık savaşamaz hale geldiler. Korkunç bir çığlıkla Polonyalıların üzerine dönen Tatar ordusu, onların o zamana kadarki güçlü düzenini bozarak onları büyük bir yenilgiye uğrattı.

Jan Dlugosz. “Polonya Tarihi”: “Şu anda, belirli bir Tatar müfrezesi, Rus mu yoksa Tatar kökenli mi olduğu bilinmiyor , burada burada çok hızlı hareket ediyor ve diğer ordu arasında korkunç bir şekilde bağırdı, her ikisine de zıt sözler söyledi. askerler. /.../ Tatar ordusundaki diğer sancaklar arasında, üzerinde böyle bir işaretin göründüğü devasa bir sancak vardı: X / ia, o sancağın şaftında, çenesi çalılarla kaplı iğrenç siyah bir kafa resmi vardı. . Tatarlar geri çekildiğinde ve zaten kaçmak için eğildiklerinde, o sancağı elinde tutan sancaktar, asanın yukarısına yapışan kafasını olabildiğince sert salladı.Hemen oradan çıktılar ve tüm Polonya ordusuna buhar, duman ve sisi o kadar güçlü bir kokuyla dağıttılar ki, korkunç ve dayanılmaz koku nedeniyle, savaşan Polonyalılar neredeyse bayıldı ve zar zor canlanarak savaşamaz hale geldi.

Bir pankartta bir kafa, bir direğin üzerinde bir kafa ... Yankı demişken, tam olarak birinin diğerinden çıkışını kastetmiştim . Tıpkı 14• gibi

vücuttan ayrılmış, direkler üzerinde yüksekte kaldırılmış kafalar, Avrupa barbarlarının standartlarına benziyordu. Roma paraları II III 8. c. AD bazı durumlarda "barbarlara" karşı kazanılan zaferlerin onuruna kupa resimleri taşırlar.

Daçya standardının Trajan Sütunu üzerindeki tasviri.

Roma ejderhası

Bir mızrak veya sütun üzerinde yükseltilmiş ganimet çimlerini tasvir eden Roma lejyonu rozetleri.

Yenilen Germen kabilelerinin silahları arasında, hacimli keçi ve ejderha başları (dörtlüler ve marcomanni), atlar (Gotlar) olan standartların görüntüleri vardır. Trajan'ın sütunundaki resimlerden bilinen Dacian (Sarmatian) standardı, miline bir "ejderha" iliştirilmiş bir direkti. Yılanın başı muhtemelen tahta veya bronzdan, gövdesi ise rüzgarda dalgalanan deri veya kumaş bir kılıftan yapılmıştır. Konstantin zamanında, Roma ordusunda böyle bir standart ortaya çıkıyor, sancaktarlar - ejderhalar tarafından giyiliyor. Ve lejyonların çoğu, yenildikleri barbarların bir mızrakla kaldırılmış kafalarının görüntüsüyle kendilerine standartlar aldı. Ancak, daha sonra kupalar hakkında. Bu, başlı Roma standartlarının sonu değil. Dio Cassius, Numidia Gita Sextius valisinin başına gelen ilginç bir olayı anlatıyor. Savaştan kısa bir süre önce "bir rüya gördü, hangi boğa Tukka şehrinde gömülü, kafasını kazıp teste götürmesi emredilmiş gibi görünüyordu, bu da Sextine'in bu şekilde kazanabileceğini ima ediyordu. Sonra tereddütü bir kenara bırakarak, hele bir rüyada tam da kendisine gösterilen yerde boğayı bulduktan sonra Afrika'yı işgal ederek inisiyatifi eline aldı”  (Dio Cassius. Tarih. 48. 21). Ancak kısa süre sonra Sextius yenildi, "boğa başı olmadığında, yenilgisini bu gerçeğe bağladı."

Yeniçerilerinin kendilerini köpek kafalarıyla süslediği söylenen Rus oprichnina'yı unutmayalım. “Muhafızlar (veya seçilmişler) ata binerken iyi bilinen ve göze çarpan bir farka sahip olmalıdır: atın boynunda köpek başları ve kırbaçta bir süpürge. Bu, önce köpekler gibi ısırdıkları ve sonra gereksiz olan her şeyi ülke dışına attıkları anlamına gelir ”  (Johann Taube ve Elert Kruse'nin mesajı). Yerli tarihçiler, ölü bir köpeğin kafasının sembolizminin muhafızların bayrağı olarak yorumlanmasını bir şekilde kendi yöntemleriyle geliştirdiler: “ Yoannov'un karmaşık zihni, gayretli hizmetkarları için değerli bir sembol icat etti: her zaman köpek başları ve bağlı süpürgelerle binerlerdi. Çarın kötü adamlarını kemirip Rusya'yı kasıp kavurmalarının anısına eyerlere!  (N. Karamzin. Rus devletinin tarihi. IX. II)."Çağdaş yabancılar, muhafızların sembolünün, köpekler gibi ısırdıklarının, kraliyet sağlığını koruduklarının ve tüm kötüleri süpürdüklerinin bir işareti olarak bir köpek kafası ve bir süpürge görüntüsü olduğunu yazıyor" (N. Kostomarov. Rusya Tarihi  ) ana figürlerinin biyografileri. 20). Söylenenlere, muhtemelen köpeğin sahibine bağlı olduğu ve gardiyanların bunu vurgulamak istediği bir anı daha eklemek gerekiyor. Ancak, en başta köpeğin kafasının korkutma amacıyla yanlarında taşındığını varsaymak en uygunudur. İnsan kafaları taşırlardı ama din kardeşlerinin huzursuz kafalarının ileri geri sürüklendiğini ancak insanların anlayacağı zamanlar henüz değildi. Heinrich Staden'ın köpek kafaları konusunda tamamen sessiz kalması ilginç. 1568-1572'de kendisi bir muhafızdı:“Ayrıca, oprichniki siyah kaftanlar ve şapkalar giymek zorundaydı ve okların saklandığı sadakta, bir pakete bağlı fırça veya süpürge gibi bir şey vardı. Bununla muhafızlar tanındı ”  (Staden Heinrich. Muscovy Üzerine Notlar. 111). Söylemeye tenezzül ettiği tek şey buydu. Süpürge hakkında, tıpkı diğerleri gibi, kafa hakkında - garip bir sessizlik ... Belki biri bize yalan söylüyor?

oprichnik

Galyalıların askeri geleneklerinde oprichnina sembolüne bazı paralellikler gözlemlenir: “Öldürülen düşmanların kafalarını keserler ve atlarının boyunlarına asarlar  (Diodorus Siculus. Tarih Kütüphanesi. V. 29). Her iki durumda da ölü kafalar atların boyunlarına asılır.

Doğal olarak konu sadece hayvanların başları ve verilen örneklerle sınırlı değil. Kastilya Kralı II. Alfonso, 1143'te Müslüman ordusunu yenerek çok sayıda ganimet ele geçirdi. Sonuç olarak, ele geçirilen sancaklardan ve düşmanların kafalarından karmaşık standartlar inşa etti: “Ganimet arasında çok sayıda altın ve gümüş, kraliyet sancakları ve birçok değerli giysi, muhteşem silahlar, diğer birçok hazineyle yüklü katır ve develer vardı. Kralların başları, kraliyet sancaklarının direklerine yerleştirildi. Düşman kodamanlarının ve liderlerinin kafaları mızraklara dikildi ”  ve Alfonso'nun birlikleri Toledo'ya girdiğinde."Önlerinde dalgalanıyordu! Trophy] kulpunda kralların başları olan kraliyet sancakları." "Munyo Alfonso ve muzaffer savaşçıları, İmparator'un yaklaştığını duyunca, şehirden biraz uzakta onu karşılamak için dışarı çıktılar. Şaftlarının üzerine kaldırılmış kral başları ile kraliyet sancaklarını ilk taşıyanlar. Onları kazananlar takip etti. Sonra soylu insanların ve liderlerin başları mızraklarda belirdi ”  (İmparator Alfonso Chronicle. II. 168, 169, 172). Aragon kralı Fatih Jaime 1 (1208 - 1276), 1229'da Müslümanlarla yapılan savaşlardan birinin olaylarını özetleyerek Saracen standardını şöyle anlatıyor: “Saracenler'in bulunduğu tepede . çok sayıda piyade vardı; ve uzunlamasına kırmızı ve beyaza bölünmüş, bir erkek veya başı olan bir sancak. bir erkek değilse, o zaman zirvesinde bir tahta kafa" (Aragonlu I. Himes. Chronicle. 64).

Böylesine tuhaf bir şekilde, pankarttaki khrnst görüntüsü, alay standardındaki hayvan kafatasının bir varyasyonu olarak ortaya çıkıyor ...

Korsan bayrağı Jack Rackham (1632 - 1720) ve Henry Every (1653 - 1699?)

17. yüzyıldan ölü kafa. denizlerin çaresiz savaşçıları olan korsanların sancaklarında görünür. Farklı kombinasyonlarda bir araya geldi: kılıçlarla, çapraz kemiklerin yeri, kalp ve hançer vb. Bayrağın adının kökeni hakkında, biri onu ünlü Sicilya kralı Roger 11'in (1095 - 1154) adıyla birleştiren "Jolly Roger" (Jolly Roger) hakkında birkaç versiyon öne sürüldü. Norman kökenli. Gemileri tüm Akdeniz'i korku içinde tuttu ve Bizans imparatorları için süregelen bir baş ağrısıydı.

Oseberg'den oyulmuş sütun. Muhtemelen bir uzun geminin burnu Bir ejderha kafasının oyulmuş görüntüsü, bir uzun geminin gövdesinin dekorasyonu (Scheldt'in ağzı)

Bir varsayım olarak, gemilerin pruvalarını hayvan, insan ve canavar kafaları şeklinde süsleme geleneğinin de düşmanı ölü kafalarla korkutmak için askeri kuraldan çıktığı varsayılabilir. Bunlar sadece kuzeyli savaşçıların ünlü drakkarları (I> rakkar. diğer İskandinav draje  “ejderhası” ve kag “gemisi”, kelimenin tam anlamıyla: “ejderha gemisi”) değildi, ejderhaların 1 * 6 ־  ağızlıklarıyla sırıtıyordu , yılanlar , atlar ve hatta kuşlar [99] [100]  (dikkat çekicidir, uzun gemilerin kafaları çıkarılabilirdi), aynı zamanda güneylilerin gemileri. 

Bir Anglosakson gemisinin pruvası. Bayeux (Garo.іy) II Godwinson'dan bir duvar halısının bir parçası Normandiya'ya gidiyor  ) . 11. yüzyılın sonu

Bu yüzden. özellikle Perseus'un gemisini benzer şekilde dekore ettiğine dair bir fikir vardı: “Gorgon'u aldıktan sonra onu parçalara ayırdı. Kadırgayı donattıktan sonra, üzerine Gorgon'un kafasını yükledi ve gemiye "Gorgon" adını verdi  (Palefat. İnanılmaz hakkında. XXXI). Alexei 1 Komnenos, "Yunan ateşi" ni bu tür süslemelerle fırlatma alışkanlığını edindi: "imparator her geminin pruvasına ağzı açık, yaldızlı, bronz demir bir aslan  veya başka bir hayvan başı yerleştirdi, bu kafalar korkunçtu. görünüş. Borulardan düşmana atılan ateş ağızlarından geçiyordu ve sanki onu aslanlar veya diğer hayvanlar kusuyor gibiydi ”  (Anna Komnena. Aleksnada. XI. 10. 2).

Hanedanlık armaları, gerçek bir ölü kafa göstermesi açısından çok daha spesifiktir. Haçlı seferlerine katılan şövalyeler, bu olayı hatırlatmak için armalarına “kara kafa”, “Mağriplilerin başı”, “Etiyopyalıların başı” (Caput Acthiopum) figürlerini yerleştirdiler. Hristiyan olmayanı, Müslümanı ifade ediyordu. Moor'un sola dönük başı ve kural olarak tepesinde bir taç olan başı, 1316'dan beri Fransız soylularının armalarında görülüyor. bir beden, çünkü düşman yenildi ve Moor, Arab, Berberi veya!

Bunlar şaka değil ve şiirsel özgürlük değil: belirtilen zamanda, zaferi bu şekilde gösterme eski geleneği gelişmeye devam etti. Aslında, armanızı bir Moor'un başıyla süsleme alışkanlığının geldiği yer burasıdır - çünkü bir ödülün toplumda yeterince korunması ve sunulmasının imkansızlığı. Bir dizi Alman ülkesinin ve şehrinin armalarında, siyasi doğruluk mülahazaları araya girene kadar, Mağribi'nin başı hala görülebilir. Bununla birlikte, örneğin, Coburg şehrinin yetkilileri, armalarındaki resmi St. Mauritius (Mauritius). Yani çoktan başladı... Ancak ilginç bir haber var - yeni düşmüş XVI.

Weithofen ~ I6s-e'de (Aşağı Avusturya); Coburg (Bavyera)

Freischng bölgesinin ve Garmisch-Partenkchrchen bölgesinin (Yukarı Bavyera (.

Papa XVI. Benedict'in arması. Ratzinger'in kardinal arması.

Pentheus'un ölümü.

Tavan arası kırmızı figürlü cyzikus (Atina), c. MÖ 480

Kupa-kafa sergileme geleneği, muhtemelen insanlığın yazılı tarihinden daha eskidir. Temel olarak. Bu ek örnekler sözlü türün eserlerini yansıtır - mitler, şarkılar, peri masalları, destanlar. Bu yüzden. Dionysos'un İşleri'nde tamamen askeri olmasa da bir zafer işareti olarak sunulan bir ganimet başı anlatılır. Maenad çılgına dönerek oğlunu aslan sanarak öldürür:

kullarıma tk'it! Ve Kadmov'un evinin kapılarının üzerine bu kafayı bir zafer işareti olarak çivileyin! Çünkü Ino'nun kız kardeşinin böyle bir avı yoktu!"

Öyle dedim. seçkin kupayı yükseltmek.

(Nonn Panopolitaneky. Acts of Dionysus. XLVI. 231-233,238)

Iactist metin, başka bir şiddetli savaşçının - Kali - iblislerle olan savaşını anlatıyor. Büyük bir aslan üzerinde oturuyor. Chanda'ya saldırdı:

I. onu saçından tuttum ve bir kılıçla kafasını kestim.

Chanda paz'ı görünce acele edin! dünya,

Ayrıca onu yere attı ve öfkeyle kılıçlarla kafasını kesti.

Sonra [Asuraların] ordusunun kalıntıları, Chanda'nın düştüğünü görünce.

Güçlü Munda'nın yanı sıra, dört yöne de kaçtı.

Chanda ve Munda'nın kafalarını almak. Kedi

Chandika'ya gitti ve ona seslendi. yüksek sesle gülüyor...

(Dsvi-Mahatmya, 7. 20 23)

İblis Namuchi'yi öldüren Indra, kafasıyla oldukça tuhaf davrandı. Görünüşe göre, bunu bir rehberlik yumağı olarak kullanmış. Her halükarda Thunderer, AB'yi kestikten sonra da yalnız bırakmadı.

(Bu), Manu için bir çıkış yolu ararken Dasa/Gamuchi'nin başını döndürmesine izin verdiğiniz zamandı.

Beni dost yaptın  - ama (sen), ey İndra.

Dasa Namuchi'nin başını sallıyor.

(Yuvarlanarak fırlattı) bir gürültü ile düşen bir taş gibi. Evrenin iki yarısı 16 '. Marutlara bir tekerlek gibi (podkapshіi).

(Rig Veda. V, 30. 7-8. Indra'ya)

Ünlü Perseus, zaferinin kanıtı olarak Medusa'nın kafasını uçurdu.

Öte yandan Shiva, elde edilen kupayı tamamen farklı bir şekilde elden çıkardı. Karısı Sati'nin babası Daksha'nın Shiva'ya yaptığı hakaret nedeniyle kendini öldürmesinin ardından Shiva öfkeye kapılıp Virabhadra'ya dönüşerek intikam almaya gitti. Suçluyu bulunca onu öldürdü. ve başını Daksha'nın Tanrılara büyük bir fedakarlık yaptığı kurbanlık ateşe attı.

“Sonra dev Virabhadra, Daksha'nın göğsüne oturdu ve keskin kılıcıyla kafasını kesmeye çalıştı ama başarılı olamadı.

■*־ Çevirmenler bu parçayı Namuchi'nin Thunderer'ın silahıyla kesilen doğrudan konuşması olarak yorumluyorlar.

2w  Anlamı Yerden Gökyüzüne.

Daksha'nın kafasını silahlarla ve büyülerle kesmeye çalıştı ama kafasındaki deriyi bile kaşıyamadı, bu da onu son derece şaşkına çevirdi.

Sonra Virabhadra, sunağın yanında duran hayvanları öldürmek için tahta bir alet fark etti ve. onu kullanarak Daksha'nın kafası kesildi.

/.../

Virabhadra, Daksha'nın kafasını aldı ve büyük bir öfkeyle onu güney tarafından kurban ateşine atarak onu kurban etti ”  (Shrnmat Bhagavatam. IV, 5, 22-24.26).

Mitler efsanedir, ancak konuyu incelemek için gerçek tarihin yazılı kaynaklarına başvurmak çok daha bilgilendiricidir. Bu konuda en belirleyici olan, yalnızca Romalıların değil, aynı zamanda Roma'nın sürekli savaştığı halkların da bu tür geleneklerini anlatan Roma tarihidir.

Tarihçi Appian'ın bu konuda Romalıları ve barbarları karşılaştırırken, hiçbir şekilde eskilerin yanında yer almaması ilginçtir: " Daha önce hiç öldürülen bir düşmanın kafalarını bile getirmediğimiz forumda, ancak yalnızca gemilerin silahları ve pruvaları, yeni konsolosların başkanları, praetorlar, tribünler, aediews ve equites: ve bu tür gaddarlıklar için daha fazla ödül verilir. Şehrin bir zamanlar en vahşi barbarlar tarafından ele geçirildiğini söylüyorlar: ama Galyalılar kimsenin kafasını kesmedi, ölülere hakaret etmedi, rakiplerinin saklanmasını veya kaçmasını engellemedi ”(Appian. İç Savaşlar.  IV.95 ). Galyalılar hakkında ise tam tersi biliniyor.

Bu yüzden konuyu daha fazla takip edeceğiz, "şiirsel kurgu" (tabii ki kurgu değil!) Araya gerçeklerle serpiştireceğiz (seçeneklerin varlığına bakılırsa, tam olarak böyle görünmeyebilir).

Virabhadra, Daksha'yı öldürür

İskitler

“Kafataslarının kendileriyle - hepsi değil, en nefret edilen düşmanlar - şu şekilde hareket ederler; her biri, kaşların altında [kafatasının] bir kısmını keserek temizler. Ve eğer bu fakir bir insansa, o zaman. [kafatası] dışını sadece ham boğa derisiyle kaplıyor, o şekilde kullanıyor. Bu zengin bir adamsa, [kafatasını] ham boğa derisiyle kaplar ve içini altınla bitirdikten sonra onu bir kase olarak kullanır. Bunu akrabalarının [kafatasları] ile de yapıyorlar, eğer aralarında bir dava varsa ve ele geçirilmişlerse! kraldan önce onlardan üstün. [İskit]'e konuk saydığı misafirler gelirse bu kafataslarını getirir ve şunu ekler. akrabaları olarak onunla savaşa gideceklerini ve onlara karşı bir zafer kazandığını. Buna yiğitlik diyorlar” (Herodot. Tarih. IV. 65).

Bu arada, arkeologların Poltava bölgesi, Zenkovsky bölgesi, Glnsk köyü yakınlarında keşfedilen 5-4 . omurgalar. insan kafatası parçaları. Geri kalanlar çoğunlukla şaft tarafından çizilir. İnsanların kafasının dik olmasına izin verebilirsiniz .  Düşmanları bu şekilde korkuttular, daha sonra göreceğimiz gibi, ben İskitlerden başka bir halk değilim.

Keltler

“Ayrıca, aptallıklarına çoğu kuzey halkının barbarca ve egzotik gelenekleri, savaştan sonra geri dönme, düşmanların kafalarını atların boyunlarına asma vb. bu kupaları eve teslim ettikten sonra, eve girmeden önce göstermek için onları çivileyin. Posidonius, kendisinin birçok yerde böyle bir gösteriyi gözlemlemek zorunda kaldığını söylüyor, ancak ilk başta tiksinti hissetse de sonra buna alışarak sakince katlandı. Galyalıların asil düşmanlarının başları! Sedir yağında tutuldular, onları yabancılara gösterdiler ve ağırlıkları kadar altın değerinde bile onlara [fidye için] vermeyi kabul etmediler ”(Strabon. Gsoiraphia. IV.IV.5)  .

“Öldürülen düşmanların kafalarını kesip atlarının boyunlarına asıyorlar ve düşmanların kanlı zırhlarını hizmetkarlara teslim edip savaş ganimetlerini alıp savaş şarkıları ve zafer ilahileri söylüyorlar. Avcıların bazen avlarına yaptıkları gibi, avın en iyi kısmını evlerinin duvarına çivilerler. Düşmanların en önde gelenlerinin başlarını sedir yağıyla mumyalayıp tabutlarda özenle saklarlar, sonra misafirlere gösterip övünürler. şu veya bu kelle için verilen fidyeyi ne atalardan birinin, ne babalarının, ne de kendilerinin kabul etmediğini. Bazılarının bununla gurur duyduğu da söyleniyor. böyle bir kafa için ağırlığına eşit altın almadıklarını, böylece bir tür barbarca cömertlik gösterdiklerini, kişinin yiğitliğinin kanıtını satmamanın asil olduğu için değil, merhumun kabile üyeleriyle tartışmanın gaddarlık olduğu için ” (Diodorus Siculus. Tarih Kütüphanesi. V. 29). Ancak bu metnin Herodotos'un İskitler hakkındaki yukarıdaki mesajına yakınlığı, bizi belli bir ödünç alma varsayımına götürür.

?m  Geiko A.V.  Posulli'de İskit saatinin Glinsk yerleşimi // Svropy'nin erken sel çağı anıtlarının tanıtımı bağlamında Bilsk yerleşimi: Bilimsel çalışmaların toplanması. - Poltava: Arkeoloji, 1996, s.248.

Keltlerin kendi destanı, onları Yunanlıların görüşünü doğrulayarak tipik "kelle avcıları" olarak tanımlıyor. İrlandalı "Kualnge'den Boğa Kaseti", ünlü İrlandalı kahraman Cuchulain ile ilgili bu tür birkaç bölüm içerir. Bir gün dört dallı sihirli bir direk dikti, ateşledi ve Ogham harfleriyle süsledi; sonra kendisini öldürmeyi planlayan askerlere saldırdı ve “dört kafayı da kestikten sonra dikin! her biri bir dalda”  (Kaçırma, s. 142). Cuchulainn henüz gençken, Foyle'un ünlü savaşçı kardeşlerinden üçünü savaşta birer birer yendi. Tuahala ve Findsle; ve işte buradalar. Cuchulainn, arabacıyla birlikte "Nekht'in oğullarının üç başını da yanına alarak Sliab Fuait'e dönecek"  (The Abduction, s. 170)' fr√ Kralın habercisi Leborham, Cuchulain'in döndüğünü görünce şöyle der: "Düşmanlarının kanlı kafalarını bir arabada taşıyor"  (Kaçırma, s. 172). Lrah'ın üç oğlu, özellikle “Ailil ve Medb'in oğlu Kartallar” olmak üzere birkaç savaşçıyı öldürdüğü için Cuchulain'in intikamını almak için toplandı . İrlandalıların önünde başını kaldırdı. // Cuchulainn'i öldürmeye karar verdiler. ve bir zafer işareti olarak kellesini almak”  (Kaçırma, s. 175). Cuchulain ') ile rekabet eden tarkumul, dışarı çıkma teklifine yanıt olarak düşmana şunları söyledi: “Birimiz yeni bir savaşta zafer kazanana ve onunla birlikte başı alana kadar kımıldamayacağım /... / diğer ganimetlerle birlikte"  ( Abduction, s. 194), Belli bir Dubtah Doel Ulad. insanları Cuchulainn'e karşı kışkırtmaya çalışıyor. sinir krizi:

Bir delinin korkunç avını görüyorum: Arabanın yastıklarının üzerinde dokuz kafa var. Paha biçilmez bir ödülün sahibini görüyorum: On başlı İrlandalı koca.

(Kaçırma, s. 225)

65  Var. çeviri: “Nekht'in oğullarıyla uğraştıktan sonra Dog U.lada ve İbar evlerine gittiler. içindeki her şeyi yok ettiler ve sonra ateşe verdiler, yanlarına üç kafa almayı unutmadan Sliab Fuat'a gittiler ”  (Keltler. İrlanda efsaneleri. Çeviri L. Volodarskaya. - M .: Lrt-flex. 2000 ).

Kelt parası. ölü bir kafa ödülü olan bir süvariyi tasvir etmek

The Battle of Mag Mukrma'da Medb, Findabir'in tanımından Cuchulain'i teşhis eder. ve yas tutuyor: “Başarı üstüne başarı sergiliyor ve saymadan bir kafayı diğerine koyuyor. Şarkılarda adı övülür. Tıpkı maltın bir değirmende toz haline getirilmesi gibi, Cuchulainn de bizi yerde öğütecek."  Ayrıca, Cuchulainn'in geceleri Kuroy kalesini nasıl koruduğu ve bazı gri savaşçıların onu yenmeye çalıştığı anlatılıyor: “Dokuz savaşçı daha ona karşı çıktı ve dokuz savaşçı daha, ama hepsini yendi ve herkesin kafasını kesti. silahlarla birlikte yığdığı »™.

"Tale of the Boar Mac Dato", iki savaşçı grubu - Connaughts ve Ulads - arasındaki, olağandışı boyuttaki bir yaban domuzunun leşini kimin paylaşması gerektiği konusundaki anlaşmazlığın bir bölümünü içerir. Her iki taraftan liderler bir araya geliyor, Ket ve yeğeni Konal, ikincisi kafa şeklinde ödüllerle övünüyor ve hatta bunlardan birini gösteriyor: “ Bana bir düelloya meydan okuma hakkınız var. Conal dedi. "Seninle savaşmaya hazırım. Ket! Halkımın yemini üzerine mızrağı elime  aldığımdan beri bir gün bile geçmedi. böylece Connacht'lardan en az birini öldürmeyeyim. topraklarını yağmalamadığım bir gece bile olmadı. ve hiç uyumadım. diz altına koymamak : b6  Keltler. İrlanda masalları. L. Volodarskaya'nın çevirisi. — I.: Art*flex.

— 2000.

bir connaught'un başı." "Bu doğru. - söz konusu! Ket. Sen benden daha iyi bir dövüşçüsün. Anluan burada olsaydı, sizi teke tek dövüşe davet ederdi. Evde olmaması çok kötü." "O burada, işte burada!" diye haykırdı Conan, Anluan'ın kafasını kemerinden çekerek. Ve onu Keth'in göğsüne öyle bir kuvvetle fırlattı ki  boğazından kan fışkırdı . Ket domuzdan çekildi ve Kona! yerini aldı."

Kopal hakkında başka bir metin şöyle diyor: "Çocukluğundan beri elinde bir mızrak olduğu sürece asla ayrılmayan bir adamdı! Yanına bir Connaughter'ın kafasını almadan" ("Kopal  Kernach'a Bakın"); ve karısı böbürleniyor: “Kocam yenilmez Kona!. Savaşa girerken başı gururla kaldırılmıştır. Ve düşmanlarının kafalarıyla zaferle döndüğünde başı gururla kaldırılıyor ” (“Briknen Bayramı”). Conal, Lugaid mac Loegaire'i öldürerek Cuchulain'in intikamını alıyor:"Biliyorum. şimdi başım olmadan gitmeyeceksin. Lugaid dedi. Cuchulainn'in kafasıyla ayrıldığımız gibi. Şimdi başım senin başınla, krallığım senin krallığınla ve silahım senin silahınla olsun. /.../» Ve sonra Kona! Kernach kafasını kesti. Sonra başını alıp yola koyuldu...”  (Kaçırma, s. 345).

"Almain Savaşı" destanı, İrlanda Kralı Fergal'in ölümünü anlatır. Savaştan bir süre sonra galip taraf, İrlanda'nın güney kesiminin kralı Cathal'ın Almain'deki zafer onun katılımı olmadan elde edildiği için onlara kızacağından korkmaya başlar. Bunun üzerine "savaşta ganimet olarak Fergana'nın kellesini ona götürmeye karar verdiler"  (Hadisler, s. 197).

"Falga Adası Kuşatması" metni, büyük olasılıkla düşmandan alınan ölü kafalardan oluşan büyülü bir çiti anlatıyor: "Bu şehrin etrafındaki yedi duvar - kaleden nefret ediliyordu: // Her duvarda dokuz kafa bulunan demir parmaklık >> 2t '^ , .

Almanlar

Cermen kabileleri de kafalarıyla aynı şeyi yaptı. Publius Quintilnia Varus lejyonlarının Alman birlikleriyle savaşta (9 Eylül) telef olduğu yerlerden geçen Caesar Germanicus, şehitlerine gereken saygıyı göstermeye karar verir. Eski Vara kampına gelen Romalılar, yeri inceler ve düşmanın askeri ritüel faaliyetlerinin kalıntılarını keşfederler: ״־' Man Adası Hafızası. - M-SPb.: Yaz Bahçesi. 2002, s.65. “Ayrıca silah parçaları, at kemikleri ve ağaç gövdelerine çivilenmiş insan kafatasları da vardı.  Yakındaki ormanlarda, barbarların ilk yüzyılların tribünlerini ve yüzbaşılarını kurban ettikleri sunaklar keşfedildi. (Tacitus. Annals. 1. 61). Bildiğiniz gibi, çok seyahat eden, ara sıra sahiplerini değiştiren Varus'un başı değerli bir ödül olarak ele geçirildi. Alman Cherusci kabilesinin lideri Arminius, onu Marcomanni Marbod'un liderine gönderdi, onunla ittifak kurmaya çalıştı, ancak reddetti ve propraetor'un başını Roma'ya iade etti: “Yarı yanmış vücut Varus öfkeyle düşmanlar tarafından paramparça edildi. Bununla birlikte, Marobod'a gönderilen ve onun tarafından Sezar'a nakledilen kopmuş kafası, onurlu bir şekilde aile mahzenine gömüldü ”  (Velleus Paterculus. Roma Tarihi. II. СХІХ. 5).

524 yılında, savaşın ortasından kaçan Burundlar kralı Godomar'ın peşine düşen Franks kralı Chlodomer kuşatıldı ve başı kesildi: “Kafasını kestiler, üzerine koydular . direk ve kaldırdı”  (Gregory of Tours. History of the Franks. III.6); Yani bordo. Chlodomer'ın kafasını kesmek. yanında bulunan birliklere gösterdiklerinde. onlara hemen büyük bir kafa karışıklığı ve umutsuzluk ilham verdiler ve bunların ruhu korkudan düştü, böylece gelecekte savaşa devam etmeyi reddettiler ”  (Mirinea'lı Agathius. Justinianus'un hükümdarlığı üzerine. I. 3). Ancak Frenklerin gözünü korkutmak mümkün olmadı, aksine krallarının öldüğünü öğrenince öfkelendiler ve Burundi'yi tamamen mağlup ettiler.

642'de Penda'nın birlikleriyle bir savaşta. Mercians kralı Northumbria kralı Oswald öldü: “Onu öldüren kral, kafasının ve ellerinin vücudundan kesilmesini ve kazığa geçirilmesini emretti. Bir yıl sonra varisi Oswiu bir orduyla geldi, kalıntıları aldı ve başını Lindisfarne Kilisesi'ne gömdü ”  (Muhterem Bede. Anglo Halkının Kilise Tarihi. III. 12). Tam orada. 1827'de St. Kugberg'in mezarı açıldığında keşfedildi.

955'te Sakson birlikleri, Prens Stoignsva liderliğindeki Polabian Slavların ayaklanmasını bastırdı: “Stoynef /.../ kendi kendine kaçmaya çalıştı, ancak iki arkadaşıyla birlikte bir koruda ele geçirildi ve. savaştan yorulduğu ve silahını kaybettiği için Gosed adlı savaşçımız kafasını kesmeyi başardı. Hayatta kalan [Stoynef'in] arkadaşlarından biri esir alındı ​​​​ve kralın başı ve zırhıyla birlikte aynı asker tarafından imparatora teslim edildi. Bu sayede Gosed ünlü ve ünlü oldu: Böylesine görkemli bir eylemin ödülü olarak, yirmi malikanenin imparatorundan onlardan gelir elde eden bir hediye aldı. Aynı gün düşman kampı alındı, içindeki birçok kişi öldürüldü veya esir alındı; ve kan dökülmesi gece geç saatlere kadar devam etti. Ertesi gün, kralın [barbarların] başı tarlaya çıkarıldı" (Widukind of Corvey. Acts of the Saxons. III.55).

Almanların destanı, yenilmiş bir düşmandan kafaları kaldırma askeri geleneğini tamamen ve tamamen doğrular. Gerçek bir tarihi olayı yansıtan Alman “Nibelungların Şarkısı” (12. yüzyılın sonu - 13. yüzyılın başı) - Burgonya kraliyet evinin 437'de Attila Hunları (Etzel) ile savaşta ölümü anlatıyor. Siegfried Kriemhild'in dul eşi, kocasının katili Hagen'e yapılan hakaretlere nasıl tepki verdi:

Hazineyi altınla doldurdum.

O. topraklara ve kalelere ek olarak kahramana vereceğim.

Suçlum Hagen olacak. vurulmuş

Düşmanın sadece kellesini bana teslim etsin.

(Nibelungenlied. Macera XXXIV)

Etzel'in Hunlarının, Hagen'i iade etmek istemeyen Burgonyalılara yönelik saldırısı aşağıda anlatılmaktadır:

Kraliçenin vasallarının cesurca savaşması boşuna değildi.

Hazine ile avluya getirilmesini emretti,

II Hizmetçilerinden hiçbiri hesapsız para aldı.

Kim ondan daha fazlasını verirdi? düşmanın kafasına mı?

(Nibelungenlied. Macera XXXVI)

Hagen yakalanacak. Kriemhilde, ona Nibelung'ların hazinesini vermesini ister. Hagen buna atıfta bulunur. jeller onu canlı tutarken, hakkında susmaya yemin ettiği sırra ihanet edemez.

"Seni yeminden azad edeceğim" diye cevap verdi.

Tam bu saatte kardeşinin kafasının kesilmesini emrettim. Ve bir an önce Hagen'e döndü. İpek bukleler için kopmuş kafa vzacha.

(Nibelungenlied. Adventure XXXIX)

Krimhiiyki, Hagen'e Gunter J.G.'nin başını gösterir. Fussti (IYa05 gr).

İzlanda Njal destanında (XLV), Sngmund ile Sarpkhedin arasındaki savaşın bir bölümü verilir: “Sarpkhedin ona miğferiyle vurdu ve ardından ona ölümcül bir darbe indirdi. /.../ Sarpkhedin çoban Hallgerd'i burada gördü. Sngmund'un kafasını kesti, evet! çobanı ve onu Hallgerd'e götürmesini istedi. Dedi ki: "Bunun bizim hakkımızda iftira niteliğinde ayetler yazan kafa olup olmadığını öğrenecek."  Çoban emri yerine getirmedi, ancak Hallgerd'in başına gelenleri şöyle anlattı: “Bunu yapmamış olman kötü. - dedi. Akrabasının intikamını alması ya da alay konusu olması için onu Gunnar'a verirdim.  Aynı destanda ayrıca Norveç'te soygun yapan Kohl adlı bir Viking hakkında bir hikaye var. Yaptıklarını öğrenen "Jarl Hakon /.../, Kolya'nın ülke çapında yasaklanmasını ve başına bir ödül konmasını emretti"׳, kısa süre sonra ödül kahramanını buldu: “Grein kafasını kesti ve cesedi denize attı ama kafasını tutmadı. /.../ Kont Tahıl'ı iyi karşıladı. Ona Kolya'nın kafasını gösterdi ve jarl, Trapp'a bir gemi (LXXXII) vererek, başarı için ona teşekkür etti  .

Roma. Bizans

Roma devletinin kendisinde, askeri veya siyasi muhaliflerin başlarını insanlara teşhir etmek oldukça yaygındı. Bu bakımdan, Almanlardan farklı değillerdi, ancak kafalarını göstermek için ormandaki ağaçları değil, kupaları göstermek için kopmuş kafalar olarak algılanan tahta sütunları - kadroları kullandılar. Bunun daha açık bir kanıtı, 54-53'te Galya'nın Romalılara karşı ayaklanması sırasında Galya eğitmenleri Indutiomar kabilesinin liderlerinden birinin komutan Titus Labien'in elinde ölümünün açıklamasıdır. M.Ö. Gaius Julius Caesar sadece bundan bahsediyorsa. "başı kampımıza getirildi" (  Sezar, Galya Savaşı, V. 58). sonra Lucius Florus şöyle resmeder: "ve kralın başı bir ganimet görevi gördü"  (Lucius Lei Florus. Epitomes. I. III. 10. 8).

MÖ 390'da Roma konsolosu Mark Manlius Capitolinus, lider Bren liderliğindeki Galya ordusunu yenmeyi başardı ve> 1 kişiyi öldürdü: "Kazandığı gibi Bren'i yakaladı, hemen onu hackledi ve kafasını bir mızrağa koydu"  (John Malala. World Chronicle. VII.V).

MÖ 89'da Halk meclisinin (Sulyitsiy Rufus tribünün görüşünü dinleyen) kendisini değil, Gaius Maria'yı başkomutan olarak atama kararına katılmayan Sulla, bir ordu topladı ve Roma'yı ele geçirdi. "Sulpicius'u takip eden atlılar onu Laurentian bataklıklarında öldürdüler. Sergilenmek üzere rostranın önünde sergilenen Sulcipius'un kopmuş başı, yaklaşan yasaklamaların habercisi oldu” (yelpei  Paterkul. Roma Tarihi. II. XIX).

MÖ 87'de Gia Octavius ​​​​ve Cornelius Zinca Roma konsülleri olarak seçildi. kısa sürede ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Eski konsolos Mark ile bağlantı kurarak. Sulla'dan Afrika'ya kaçtı, birliklerin yardımıyla Roma'ya döndü. Sonuç olarak, hem konsolos Octavius ​​\u200b\u200bhem de hatip Mark Antony kafalarıyla ödedi: "Konsül Octavius ​​​​başı rostraya kondu ve konsolos Antonius'un başı Maria'nın masasındaydı"  (Lucius Anei Flor. Eiitomy. II. III.21);“Censorinus birkaç atlıyla Octavius'a koştuğunda. sonra yine Octavius'un arkadaşları ve yanında duran ordu onu kaçmaya çağırdı ve hatta ona bir at getirdi. Octavius ​​​​o zaman bile hareket etmedi ve ölümü bekledi. Censorin kafasını kesti ve Cinna'ya getirdi. İlk kez bir konsolosun başı, hitabet önündeki foruma asıldı. Ardından, öldürülen diğer tüm istatistiklerin başlarını aynı yere asın. Ve Octavius ​​ile başlayan bu rezillik daha sonra durmadı ve hepsine uygulandı. kim düşmanları tarafından öldürüldü. /...! Biniciler öldüğünde, meselenin sonu budur. Ancak istisnasız tüm senatörlerin başları hitabet önünde sergilenir”, “Tribün, Anthony'yi konuşmasının ortasında öldürdü ve kafasını Meryem'e gönderdi”  (Appian. İç Savaş. 1. 71. 72).

Aynı Louis Flor, acı bir ironiyle bunu anlatıyor. MÖ 43'te öldürülen parlak hatip Mark Tullius Cicero'nun başına yapılanlar. Mark Antony'nin emriyle: “İdam edilenlerin başlarını kadrolarda sergilemek Roma'da uzun zamandır bir gelenek olmuştur. Ancak vatandaşlar, Cicero'nun kopan kafasını kendi rostrasında görünce gözyaşlarını tutamadı. daha önce dinlemek için koştukları gibi, şimdi de görmek için koştular ”  (Lucius Anei Flor. Eiitomy. II. IV. 6. 5). Aynı konuda: “Cicero, kendisini tehdit eden tehlikeyi bir kuzgunun uçuşunu gözlemleyerek öğrendi, ancak uçuşu sırasında öldürüldü. Ben tenekesini Antonius'a teslim ettim ” (Avrelius Victor. Ünlü insanlar hakkında. LXXXI);"Lenat. bir keresinde Cicero sayesinde süreci kazanmış, Cicero'yu sedyeden çıkarmış, kafasını kesmiş veya. daha ziyade deneyimsizliğinden onu gördü. çünkü boynuna üç kez vurdu. /.../ Lenat uzaktan başını ve elini göstererek havada salladı. Foruma başkanlık eden Anthony. Son derece memnun oldu, yüzbaşıyı taçlandırdı ve belirlenen ödüle ek olarak, tüm rakiplerinin en büyüğünü ve en amansızını yok etmesi için ona 250.000 Attika drahmisi verdi. Cicero'nun başı ve eli çok uzun süre halka konuşmalarla hitap ettiği podyumun önündeki forumda asılı kaldı. Ve daha önce onu dinlemek için olduğundan daha fazla insan onu görmek için akın etti. Yemek masasında Antonius'un bu iğrenç manzaradan tatmin olana kadar Cicero'nun kafasını masaya koyduğu söylenir. (Lppian. İç Savaş. IV.20).

Ölü kafa, sakıncalı bir kişiyi ölüme ikna etmenin en iyi yoluydu ve bu, mucizevi bir kurtuluş söylentilerini (sahtekarların ortaya çıkma olasılığı ile) tamamen bastırdı. Ayrıca bu araç karşı tarafın iradesini bastırdı, taraftarları sakinleştirdi, üst makamları memnun etti ve genel olarak zaferi bir kez daha hatırlattı.

MÖ 325'te Büyük İskender, Hindistan'a yaptığı bir sefer sırasında rakibinin kellesini alır: “O sırada bu yerlerde belli bir Kızılderili belirdi. Afrik adıyla, 20 bin kişilik ordusu ve 5 filiyle. Onu öldürdüler, kellesini İskender'e getirdiler ve bu hizmetle kendi kurtuluşlarını sağladılar”  (Diodorus Siculus. Tarih Kütüphanesi. XVII. LXXXVI). Roma tarihinden hiç olmayan bir örnek, ama olsun. Üstelik çok yakında Romalılardan Romalılara geçeceğiz ...

MÖ 133'te. Halk tribünü Tiberius Gracchus öldürüldü: “Başı Gpakh Septimulesm'in bir arkadaşı tarafından Opimius'a getirildi ve. ona altın ödediğini söylüyorlar. Açgözlülükten, onu ağırlaştırmak için içine erimiş kurşun döktü ”  (Avrelius Victor. Ünlü insanlar hakkında. LXV); "Gracchus ve Flaccus'un başları Opimius'a getirildi. ve ikincisi getirenlere başlarının tarttığı kadar altın verdi ”  (Appian. İç savaşlar. 1. 26).

MÖ 82'de Sulla komutasındaki Roma birlikleri, savaştan sonraki gün idam edilen asi Samnites Telezin'in liderini yendi: "Sulla'nın emriyle, Preneste'nin etrafında kesik başı bir kılıçla çevrildi"  (Velleus Paterculus. Roma tarihi. II.XXVII.3). Bu, zafere tanıklık etmek ve düşmanı - kuşatılmış Praeneste vatandaşlarını - sindirmek için yapıldı. Aynı kader, ayaklanmanın diğer liderlerinin de başına geldi: “Bir gün sonra, yakalanan Marcius ve Karina ona getirildi  (Sulla. B.M.) . Ve ikisi de, Romalı olmalarına rağmen. Sulla yedeklemedi ama. öldürdükten Preneste'deki kafalarını, onları şehrin duvarlarının etrafında taşıması için Lucretius'a gönderdi ”  (Appian. İç Savaş. I. 93).

MÖ 62'de Konsül Antony, Roma'da bir komploya öncülük eden ve bu nedenle Senato tarafından yasa dışı ilan edilen soylu Lucius Catlina'yı öldürdü: “Anthony yemek yedi! Catiline'in başını şehre, böylece insanlar onun ölümüne ikna olsun ve artık korku hissetmesinler ”  (Dio Cassius. Tarih. 37. 39. 2).

MÖ 48'de Mısır'daki Vali Septimius, Jül Sezar'a karşı iç savaş sırasında konuşan komutan Gia Pompey'i öldürdü: “Ölen kişinin kafası daha önce hiç yapılmamış bir kılıçla çoktan kesilmişti. /.../ Pompey'in Mısır kumaşlarına sarılı başı yüzüğüyle birlikte Ptolemy'nin uydusu Aşil tarafından Sezar'a teslim edildi. Gözyaşlarını tutamadı ve onun yakılmasını, sayısız ve değerli yağlarla mumyalanmasını emretti”  (Avrelius Victor. Ünlüler hakkında. LXXV1I);"Pofin'in arkadaşları, Pompey'in kafasını keserek, bunun için ondan büyük bir şükran duymak için onu Sezar'a nakletmek üzere sakladılar", "Pompey'in kafası ona sunuldu. Sezar onu almadı, ancak Pemesis'in kutsal alanı olarak adlandırılan şehirden çok uzak olmayan bir kutsal alanın gömülmesini ve onuruna dikilmesini emretti ”  (Appian. İç Savaş. II. 86, 90), “ Ptolemy. dostluktan çok kader alametlerinin ardından zulüm gören Pompey'i öldürdü ve başını ve yüzüğünü Sezar'a gönderdi. Sezar'ın onu görünce ağlamaktan kendini alamadığını, böylesine büyük bir kocanın ve eski damadının başına baktığını söylüyorlar ”  (Eutropius. Kısa Tarih. VI. 21.I). Aynı şeyi Pompey'in ordusunun diğer komutanlarının başkanları için de yaptılar:"Pompey Scapula'nın generallerinden. Nara, Labienus ve diğer soyluların başkanları Sezar'a getirilirken bir ateş yakarak kendini içine attı ”  (Appian. İç Savaş. II. 105).

Octavianus Augustus, Jül Sezar'ın suikastçılarından biri olan Marcus Brutus'un başı ile üvey babasının ruhuna bir nevi hediye sunacaktı. MÖ 42'de Octavianus ve Anthony birliklerine karşı savaşı kaybetmek. Brutus kendini kılıcın üzerine attı. Octavian, zaferden sonra “hiç yumuşaklık göstermedi: Brutus'un başını Roma'ya gönderdi. Sezar heykelinin ayaklarının dibine atmak için ”  (Suetonius. Oniki Sezarın Hayatı. II. 13). Ancak, taşındığı gemi Dyrrachium yakınlarında bir fırtınada battığı için kafa varış noktasına asla ulaşmadı (Dio Cassius. Tarih. 47. 49).

MÖ 39'da. Pacorus, Part kralı Ored'in oğullarından ustabaşı. Suriye'yi yeniden fethetmeye çalışan Romalı general Ventidius Bassus tarafından yenildi ve başı kesildi. Prensin başı düşmanı korkuttu: “Pacor düştü. cesurca savaşıyor. Başı şehrin isyancıları aracılığıyla taşındıktan sonra. Suriye savaşsız Roma'ya iade edildi ”  (Lucius Anei Flor. Epitomy. 11. IV. 9. 6).

Gotik savaşçılar, cennet imparatoruna ganimetler sunar. Trajan Sütunu'ndan görüntü

175 yılında, imparator Marcus Aurelius'un komutanı gaspçı Gan Avidius Cassius öldürüldü: “// Cassius çok geçmeden öldürüldü ve başı Antoninus'a getirildi. Ancak Mark, Cassius'un öldürülmesinden memnun değildi ve kafasının gömülmesini emretti”  (Julius Kapitolin. Filozof Mark Antoninus'un Biyografisi. XXV); “Antoninus, Cassius'un başı getirildiğinde sevinmedi, gururlanmadı, ama. hatta bunun için yas tuttu. merhamet gösterme fırsatından mahrum kaldığını ”(Vulkinin II  Gallican. Avidius of Cassius. VPI)

193'te azatlı Publius Helvius Pertinax kısa bir süre için imparator oldu. günlerini ne yazık ki sonlandırdı: “Helvius Pertinax seksen beş gün hüküm sürdü. altmış yedi yaşında öldürüldü, insanlar tarafından katledildi. Julian'ın (Didius) suç planına göre kendisine birçok yaralar açan; başı şehrin her yerinde takılıydı”  (Avrelius Victor. Roma imparatorlarının yaşam ve geleneklerinden alıntılar. XVIII); "Onu öldüren askerler kafasını bir mızrağa diktiler ve tüm şehir boyunca kampa taşıdılar"  (Julius Kapitolin. Helvius Pertinax. XVI). Didius'un kendisi daha da az hüküm sürdü - sadece 66 gün, selefi gibi aynı 193'te Septimius Severus'un eline geçerek sona erdi:"Julian bu kuzey tarafından sarayda büyük, ücra bir odaya çekildi, orada kafasını kesti ve onu boynunu uzatmaya zorladı. suçlular bunu nasıl yapıyor. Başı rostrada sergilendi”  (Avrelius Victor. Roma imparatorlarının yaşamı ve gelenekleri üzerine alıntılar. XIX). Kuzey, Roma tahtına hak iddia eden diğer Pesiennius Niger (140-194) ve Clodius Albinus (150 197 ז ) ile uğraştı: “Sonra Nijer ile çatışmaya girdi. onu Kyzikos'ta öldürdü ve başının bir mızrakla taşınmasını emretti. “Sonra, Albinus'un cesedi getirildiğinde, yarı ölü kafasının kesilmesini ve mektupla birlikte Roma'ya gönderilmesini emretti”  (Aelius Spartian. Septimius Sever. IX, XI), “Severus, kopan kafasının bir mızrağa takılacak ve ardından Senato'ya bir mektupla birlikte Roma'ya gönderilecek" (Aelius Spartian. Clodius Albinus. IX).

218 yılında, başı yeni imparator Heliogabal'a gönderilen eski Roma imparatoru Opelius Macrinus öldürüldü: "Kafası kesilerek Antoninus'a getirildi"  (Julius Capitolinus. Opilius Macrinus. X). Başka bir kaynak biraz daha detaylı, Macrinus'un oğlu Diadumen Antoninus'un da kaderinin aynı olduğundan bahsediyor: "Her ikisi de öldürüldükten ve başları mızraklarla taşındıktan sonra, ordu böyle bir şey için Marcus Aurelius Antoninus'un yanına eğildi. sevgili bir isim”  (Aelius Lampndarius. Diadumen Antoninus IX).

238'de, Akvnlei kuşatması sırasında, İmparator Maximinus Thracian, o zamana kadar tüm İtalya'nın nefret ettiği kendi askerleri tarafından öldürüldü . . /.../ Başları Roma'ya bile gönderildi”  (Julius Kapitolin. Two Maximins. XXIII); "Sonunda, Maximin'in kafası büyük bir zevk veren bir mızrakla taşındığında ..." (Deksnpp Athenian. Chronicle. Alıntı 12);Ancak Aquia'da Maximinus ciddi bir gerileme yaşadı ve kendisi tarafından öldürüldü, başları ve oğlu Ravenna'ya getirildi ve oradan Maximinus onu Roma'ya gönderdi. /.../ Maximinus'un başı getirilir getirilmez daha da büyük bir korku yaşayan Balbinus o kadar sevindi ki hemen hekatomb'u yere serdi ”  (Julius Kapitolin. Maxim ve Balbin. XI).

Tam zırhlı ve bir ganimet başıyla tasvir edilen bir Romalı atlının mezar taşı

249'da Gaius Decius ordusu tarafından imparator ilan edildi ve kısa süre sonra başka bir gaspçının kafasını hediye olarak aldı: bu arada, beklenmedik bir şekilde, genellikle olduğu gibi, Jotapian'ın başı ona getirildi. İskender soyundan gelmekle övünen, Suriye'de darbe yapmaya çalışan ama askerlerin iradesiyle ”  (Avrelius Victor. Caesars Üzerine. XXIX).

5. yüzyılın başında İmparator Honorius, gaspçı Konstantin'in komutanı Edovih'i yok etmeyi başardı: “Ekdikiy. kafasını kestikten sonra , onlardan büyük hediyeler alma ve büyük bir şerefle onurlandırılma umuduyla Gthoria komutanlarına getirdi. Constantius emirleri! başını al ”  (Salamisli Sozomen. Kilise Tarihi. IX. 14). 413'te Vizigot kralı Ataulf, kendi kendini imparator ilan eden Sevastnan'ın başı Honorius'u gönderdi ve Miarch Darlan, Sevastnan'ın kardeşi Novin'in başına gönderdi: “Her iki kafa da Kartaca'nın dışında, Konstantin ve Julian'ın başlarının bulunduğu yerde sergileniyor. önce kesildi”  (Olympiodor Fnvyanin Tarihi. Photius No. 19'dan alıntı). Theophan the Confessor aynı olayı 404'te kaydeder:"Bu yıl ünlü adamlar Jovian ve Sebastian Galya'da öldürüldü ve kafaları Roma'ya teslim edildi"  (Theophan the Confessor. Chronicle).

Daçya kalesinin çiti insan kafalarıyla süslenmiştir Görüntü Trajan Sütunu'ndan

480 yılında İmparator Zenon, kendini imparator ilan eden Leontius ve onu krallığa yükselten Illus'u yok etmeyi başardı: “Zinon'a gönderilen kafalarını kestiler. ve bu emir!.

bir kazıkta sıkışmış at yarışlarında giyin. ciddiyetle boğazdan Siki'ye götürüldükleri yerden ”  (Theophan the Confessor. Chronicle).

497'de komutan John Scythus asi Isaurialıları mağlup etti ve liderlerinin başlarını İmparator I. Anastasius'a gönderdi: “Longinus ve Theodore'un başları İskit John tarafından başkente gönderildi. Emir kralı! onları mızraklara sapla ve sözde Siki'ye koy. Konstantinopolis'e karşı yalan söylemek ”  (Evagrius Skolastik. Kilise Tarihi. III. 35). Theophan the Confessor, aynı olayları 488 yılına tarihlendiriyor: “Bu yıl İskit John, uzun bir kuşatmadan sonra nihayet aldı. Longinus, eski usta. Longinus Sel Eskimoları. Athenodorus ve diğer asiler ve. kafalarını keserek Bizans'taki imparator Anastasius'a gönderdi. Anastasius at yarışları yapıyor. kutlama işareti olarak. isyancıların ve İsaurialıların zincire vurulmuş başlarını gösterdi. Kazıklara yapışmış Go.іovy, Siki'de sergilendi. tüm insanlar için" (İtirafçı Theophan. Chronicle).

529'da, İmparator I. Justinian, dux Theodore'un pasifize etmeye gittiği belirli bir Julian ben Sabara liderliğindeki Samaritans isyanı olan Yahudilere ve Samiriyelilere yönelik zulmü başlattı: “Birçok Samiriyeli, dux tarafından katledildi ve Samaritan Julian'ın kendisini ele geçirdi . çünkü Allah ondan yüz çevirmiştir. Kafasını kestikten sonra büyükelçiyi [dux] yaptı! onu diadem ile birlikte Vasilev Justinian'a. Basileus sürüsü, Samiriyelilerin ve talihsiz Julian'ın zulmünü öğrendikten kısa bir süre sonra, arkonlardan ve [Basileus'a gönderilen bir tiranın başı] Konstantinopolis'e bir mesaj geldi (  John Malala. Kronografi. XVIII).

533 yılında Tsazon, Belisarius komutasındaki birlikler tarafından öldürüldü. Vandal kralı Gelimer'in kardeşi. başı komutanın Cyril'e teslim ettiği: “Cyril'i büyük bir orduyla Sardunya'ya gönderecek ve ona Nason'un başını verecek, çünkü bu adalılar Vandayus'tan korktukları için Romalılara hiç itaat etmek istemediler. ve Trikamar'da olanlar hakkında kendilerine anlatılanların doğruluğuna gerçekten inanmamak. /.../ Sardinya'ya varış. Cyril, oradaki sakinlere Tsazon'un başını gösterdi ve bu adaların ikisini de Roma devletine iade etti ve onları vergilendirdi ”  (Procopius of Caesarea. Vandallarla Savaş. II. V).

Saltanatının ortasında, İmparator II. Justin (565 578)

İskenderiye'de huzursuzluk tasarlayan adaşını utandırıyor:

kral ve karısı Sophia, Justin'in kopmuş kafasını gördüklerinde ayaklarının altında çiğnediler ”  (Evagrius Scholastic. Kilise Tarihi. V. 2).

617'de denizde mahsur kalan ve Konstantinopolis'i alamayan Avarlar ve Slavlar geri çekildiler. Romain, zaferin kanıtı olarak hemen düşmanların kafalarını kaldırdı: “Onlar. duvarlardan düşmanlara karşı çıkan, denizde barbarların ölümüne dair neşeli haberleri duyan ve hatta dahası birçok kafa / kazığa / mızraklı görmek (bir sorti yaparlar) ”(Theodore Sinkel. Çılgın saldırı hakkında Tanrı  tarafından korunan şehirdeki Avarlar ve Persler ) .

İmparator Constans II 668'de Syracuse'da öldürüldüğünde. “Sicilya'daki güç, Mecentius /.../ İtalya Askerleri tarafından ele geçirildi. Istria'dan biri. Campania topraklarından diğerleri, Afrika ve Sardinya'dan başkaları ona karşı Syracuse'a geldi ve onu hayatından aldı. Ve onun tarafından mahkûm edilen pek çok kişinin başı, başı kesilerek Konstantinopolis'e teslim edildi ve onlarla birlikte sahte imparatorun başı da teslim edildi ”  (Paul Deacon. History of the Lombards. V. 12).

600'lerin başında, Bizans imparatoru (Mauritius veya Fokas) vali tarafından ihanete uğradı: “Bu sırada, Consia'lı John, Napoli'de iktidarı ele geçirdi, ancak birkaç gün sonra asilzade Eleutherius onu şehirden kovdu ve öldürdü. Bu şeylerden sonra, aynı asilzade Eleutherius. hadım, hükümdarın haklarını benimsedi. Ravenna'dan Roma'ya giderken. Luceoli kalesinde askerler tarafından öldürüldü. ve başı Konstantinopolis'teki imparatora teslim edildi ”  (Paul Deacon. Lombardların Tarihi. IV.34).

602'de (Theophanes'te 595), İmparator Mauritius ölür: “Söylendiği gibi Phocas'ın tahtına çıktıktan sonra Mauritius'u beş oğluyla birlikte öldürdü, başlarının birkaç gün Tribunal Meydanı'na dikilmesini emretti. Şehrin sakinleri çürürken izlemeye geldi ”  (Theophan the Confessor. Chronicle).

711 yılında , bir sonraki imparator Filipin Vardan'ın komutanı İlya tarafından öldürülen imparator II . . Philippik onu alıp batı bölgelerine Roma'ya gönderecek ” (Patrik Nicephorus. Kısa Bir Tarih. Kısım II).

*'** Yani çeviride.

449

767'de İmparator V. Konstantin Koproni. ikona saygısına karşı mücadelenin bir parçası olarak teyzesi Patrik II. Konstantin ile uğraştı: “O zaman, bu emrin hemen ardından! Kinigia'da kafasını kes ve havaya sözde Milia'ya taşı ”  (Patrik Nicephorus. Kısa Bir Tarih. Bölüm II); “Bu karara göre köpek parkında başı kesilerek öldürülmüş. 1 teneke. kulaklarından bağlanarak halka göstermek için üç gün boyunca Milia'da asıldılar ve küreklere bağlanan ceset, şiddetle ölülerle birlikte atıldı. Üç gün sonra kafasını da oraya attılar ”  (Theophan the Confessor. Chronicle. Year 759).

842 yılında ölümün yaklaştığını hisseden Bizans imparatoru Theophilus, haksız yere iftiraya uğrayan gözaltındaki Theophobos'un başının kendisine getirilmesini talep eder: “Günlerden bir gün, son nefesini vermekte olduğunu anlayarak . ve ölüyorum, düzen! otokrat geceleri Theophobus'un kafasını keser ve ölmekte olanlara acı ve kederli bir adak  olarak ona teslim eder . Ve emir uyarınca getirdiklerinde, alın! eli burnunun arkasında ve şöyle dedi!: “Artık Feofobos da değilsin. ve ben Theophilus değilim ”  (Theophan'ın halefi. III.38).

876 yılında Tefriki hükümdarı Chrysohir, pav.1 ve dine göre şapka ve k. Bizans imparatoru 1. Basil'in tutsağı olan kaçtı, ancak takipçileri tarafından öldürüldü: “O anda, diğer askerler atlarından atlayarak zaten kaybetmiş olan Chrysohir'in kafasını kesecek olan Pulad'a katıldı. duyuları ve ölüyordu /.../ Böylece düşman beklenmedik bir yenilgiye uğradı ve Hıristiyan ihtişamı yükseldi ve bu sevincin habercileriyle birlikte Chrysohir'in başını krala gönderecek ” (Theophan'ın halefi. V. 43  ) .

Dahası, halklar serpiştirilmiş olarak tanımlanır, çünkü "kim" artık o kadar önemli değildir, önemli olan tam olarak "nedir".

897'de Ermeni kralı Smbat I Bagratid, düşmanı İşkhan Abumsrvan'ın başına emir verir ve alır: “Ve hikaye! onlara: “Sabah, ertesi günün şafağında, Abumervan'ın kellesini bana teslim edin. ve kız kardeşimin oğlu Gagik'i Vaspurakan evinin hükümdarı yap. /.../ İşhan'ı kuşattılar. kafasını kestiler ve bir kişiye teslim ettiler, o da henüz yoldayken onu Kral Smbat'a götürdü ”  (Pseudo Shapukh Bagratuni. Tarih. II).

989'da zanaatkarlar, İmparator II. Basil'e isyan eden asi komutan Varda Foka'yı zehirledi ve bunun sonucunda savaş alanında cansız düştü: “Her iki birlik de bunu görünce. asi hemen parçalara ayrıldı, sıkı oluşumu kırıldı, geriye yaslandı ve koştu, çarın ortakları aceleyle düşene koştu /.../ vücudunu bıçaklarla parçalara ayırdı ve kafasını kesip Vasily'e teslim etti ”(Mikail Pssll Kronografi Vasili II  XVII); “Ve Çar Basil ve kardeşi Konstantin, birlikleriyle sarı saçlı birliklerle dışarı çıktılar ve Abydos'ta Varda Foka ile çarpıştılar ve burası Konstantinopolis kıyılarına yakın - ve Foka'yı yendi;

başı ise Konstantinopolis'e getirilerek orada sergilendi”  (Antakyalı Yahya. Chronicle. 4).

1043'te, asi komutan George Maniak, Konstantin IX'un birlikleriyle bir savaşta öldü: “Askerlerin dönüşünden önce bile, asilerin başı otokrata gönderildi ve o. sanki üzerine çöken deniz dalgası yatışmış gibi, ruhunu biraz hareketlendirdi. Tanrı'ya şükretti ve Mançak'ın kafasının Büyük Tiyatro'nun yukarısına sabitlenmesini emretti, böylece herkes onu havada süzülüyormuş gibi uzaktan görebilsin ”  (Mikhail Psellus. Kronografi. Konstantin IX. LXXXVI).

1051'de İmparator IX. Konstantin Monomakh, komutan Piroz'u Ermenistan'daki asi prensleri yatıştırması için gönderdi: “Sonra o (Piroz), Harpik'in başına büyük ödüller vaat etti. Kalenin karşısındaki kalenin yakınında, Harpik'in piyadesiyle geldiği ve kaleyi cesurca savunduğu alan vardı. /.../ Ve Cain gibi adamlarından biri Harpyk'in kafasını kesip gece Pyroza'ya getirdi. Ama lanetten başka bir şey alamadı. Sonra Pyroz, Harpik'in kafasının bir direğe asılmasını ve sabahleyin kalenin önünde yürümesini emretti.Kardeşler sabah bunu görünce kapıyı açtılar ve kopan başın önüne yüzüstü kapandılar ve acıklı bir şekilde hıçkıra hıçkıra ağladılar. bütün ordu onlarla ağladı. Böylece Arkn kalesi ele geçirildi ve kardeşler Konstantinopolis'e Monomakh'a gönderildi ”  (Smbat Sparapet. Chronicle).

1097'de Franklar, daha önce şehri yöneten Selçuklu emiri Yagi-Sian'ın (Frankların versiyonunda Gratian. Kassnan) başkanını kabul eden Antakya'yı ele geçirdi: “ Belirli bir kapıdan çıkan Gratian doluydu. Ermeni köylüler tarafından başı kesilerek kafası bize teslim edildi: Bunun özel bir ilahi plana göre gerçekleştiğine inanıyorum, çünkü bu insanların birçoğunun kafasını kesti ve şimdi kendisi de kafasını kaybetti ” (Raymond  of Azhisky, Kudüs'ü alan Frankların tarihi, IX); “Ama Cassian bu dağın sakinleri, yani Suriyeliler ve Ermeniler tarafından tanındı ve hemen onu yakaladılar ve kafasını kestiler ve özgürlüklerini kazanmak için Bohemond'u getirdiler” (Frankların ve diğer Kudüslülerin eylemleri. VIII. 20). Ve aynı yıl, o zamanlar henüz bir kral olmayan Kudüslü I. Baldwin, Edessa hükümdarı Ermeni prensi Toros'u devirmek ve onu efendisi olarak tanımak için kalabalığın entrikalarını çekmeyi başardı: "Kestiler. kafasına her türlü tacizi bir mızrakla sapladılar ve şehrin tüm sokaklarında taşıdılar ” (Albert of Aachen. Kudüs Tarihi. II. 23).

1207'de Bulgar Çar Kaloyan'ın askerleri (Franklar arasında - “Blakia kralı Ioaniis”) Selanik kralı Montferrat'lı I. Boniface'i öldürdü: “Montferrat'lı L. Marquis Boniface'in kafası kesildi . Ve ülkenin sakinleri, başı Ioannis'e gönderdi ve o test etti! şimdiye kadar aldığım en büyük sevinç”  (Geoffroy de Villehardouin, The Conquest of Constantinople, 499).

1211'de imparator Theodore I Laskaris. eski Bizans imparatoru Alexei 111'in müttefik ordusunu ve Rum sultanını yener. Theodore, ikincisi ile kişisel bir çatışmaya girdi: “Kılıcını çeker çekmez, barbarın atının ön ayaklarını kolayca baltalar, padişahın binicisini atından atar, kafasını keser ve. bir mızrağa saplayarak barbar birliklerini gösterir. /.../ Korku ve dehşete kapılan barbarlar, birbirlerini sollayarak serbest kaldılar ”  (Nikephorus Gregory. Roma Tarihi. 1. 4). Ancak başka bir metinde her şey çok daha mütevazı bir şekilde ifade edilmektedir:“Atın altından kurtulan /.../ imparator ayağa fırlar, kılıcını kınından çeker ve /.../ bindiğiniz koca ata arkadan ayaklarından vurur! sultan. Padişah nasıl kuleden atından düştü ve aynı saatte başı gövdesinden ayrıldı. Bu sırada ne imparatorun kendisi ne de yanındakiler onun kim tarafından kesildiğini görmediler. Acele et İmparator! zaferinizden hemen orada yararlanın ”  (George Acropolis!. Chronicle. 10).

XII.Yüzyılın 60'larında. Hırvat prensi Reles, Split şehrini ele geçirmeye çalışırken ölür: “Düşmanlarını yenip mutlu bir şekilde geri dönen Split halkı, bu işe yaramaz liderin kafasını kesecek ve Posturia'ya (  meydanlardan biri) koyacak. şehrin. - B.M.) ”(Foma Splitsky, Kilise Tarihi, XX).

XV yüzyılın 40'larında. (Daha kesin olarak söylemek zor) Etiyopya kralı Zara Yakub (1434 - 1468) asi Mahiko'nun başını kabul ediyor: “ Bundan sonra Garad Khadya ve Damotyalılar, avcının kopmuş başıyla geldiler. elleri ve ayakları ile kralın huzuruna çıkıp anlattı! ona her şey nasıl oldu. Kral, Hadya şehirlerine, Gadaito şehirlerine ve Damot halkına teşekkür etti. onlara diledikleri gibi çeşitli yiyecek ve içecekler verdi. Bu asinin başı, elleri ve ayakları sağ, sol ve sol kapılara asıldı ”  (Kral Zar Yakub'un Chronicle'ı), 1557'de başka bir Etiyopya hükümdarı Gelevdevos (Claudius) düşmanın başını teslim alır:“Düşmanın komutanı İshak ile yardımcılarından ikisinin kafasını kestiler. ve onları şanlı kral Claudius'a gönderdi - barış onun üzerine olsun! Başlar ona Maskara ayında geldi. Ve kral Mar Claudius bununla kendini yüceltmedi, bunun için şanlı ve en yüce tanrıyı yüceltti ve gelecek için ondan yardım aramayı bırakmadı ”  (Kralların Günlükleri. Claudius Tarihi). 1570 yılında Etiyopya kralı Sarts Dengel, bir düşman komutanının kellesini aldı: "Gakla Giorgis, [Aze'nin] kalbinin kanunsuzluktan kirli olduğunu bildiği için ona Aze'nin kopmuş başını gönderdi";  ve biraz sonra diğer düşmanının kafasına alay ediyor:"Cumartesi sabahı saat üçte Kübalı Mika el, Wad Ezum'un kellesini ve beraberinde savaşçılarının dört başını taşıyarak geldi. /.../ Ve fermanın sözünü ilân ederek: "Kim bu kanunsuz fahişenin başına taş atmazsa...∕ [cezalandırılacaktır]" dedi. Akuba ise Mikael'e renkli süsler vererek boynuna altın bir Grivnası takmış ve onun hakkında ferman ilan etmiştir”  (History of King Sarts Dengel. 5, 9). Kral I. Sysnyyos'un (1607 - 1632) hükümdarlığı sırasında, bir soyguncunun başı halka teşhir edildi: “Ve sonra Julius kafasını gönderdi ve kralın kapılarına getirdi ve dış çite astı. Ve kamp halkı Za-Sellase'nin başını görünce hayrete düştü ve hayrete düştü"  (History of King Sisinius, 34).

Etiyopya örnekleri tesadüfi değildir. Bu krallar kendilerini sadece Hıristiyan dünyasının bir parçası olarak görmemişler, bir anlamda Roma(!) İmparatorluğu'nun varisleri olmuşlardır.

Korkunç İvan'ın hükümdarlığı sırasında Polonya kralı Sigismund, evet, devlette büyük bir endişeye neden oldu. bizim tarafımızda “Livonia'daki Fellin, Tarvast ve Marienburg'u Polonyalılara teslim etme fikri vardı . Büyük Dük bunu öğrendi ve bu şehirlerdeki ve kalelerdeki tüm ana katiplerin ve katiplerin kafalarının kesilmesi için bir emir gönderdi. Kafaları [infazlarının[] kanıtı olarak Moskova'ya çuvallar içinde getirildi”  (Staden Heinrich. Muscovy Üzerine Notlar. III). Ve voyvodalık için Nizhny Novgorod'a sürgün edilen Rostov prensi ile başa çıkma fikri çar'ın aklına geldiğinde, basitçe şunu emretti: “Zorba, Oprichnina'dan bu prense 30 asker gönderdi. başını alıp kendisine teslim etti, bu da yapıldı”  (Albert Schlichting. Bir kısa öykü).

1620'de Çek asi lordları, Habsburg İmparatoru 11. Ferdinand'ın birlikleri tarafından mağlup edildi (Beyaz Dağ'da savaş) ve ertesi yıl idamlar gerçekleşti, ardından Eski Kent'in çatı galerisinde 12 lordun başı sergilendi. 10 yıl asılı kaldıkları Charles Köprüsü Kulesi. Bita'nın iki başı başka yerlere asıldı: Jan Shultis, Kutna Hora'da şehir kapılarına ve Žatec'te Maximilian Gosztalek asıldı.

1660 yılında, Oliver Cromwell'in ölümünden iki yıl sonra, cesedi mezardan atıldı, asıldı, sonra başı kesildi ve başı, 25 yıl boyunca etrafına baktığı Westminster Hall'da tahta bir direğe takıldı. gizemli bir şekilde ortadan kaybolana kadar.

Ve benzeri...

Kafa, intikam, alay ve taciz nesnesi olarak hizmet edebilir.

MÖ 53'te Partlarla Ermenistan topraklarında yapılan savaş sırasında Romalı komutan Crassus öldürüldü. “Komutanın sağ eli ile birlikte kesilen başı krala teslim edildi ve alay konusu oldu. Ve liyakat üzerine. Ölü ve kansız bedene ruhunun çok özlediği şeyi içirmek için ağzın sırıtışına erimiş altın döküldü ”  (Lucius Anyus Florus. Epntomas. 1. 111. 11).

İskit (Masaj) kraliçesi Tomiris , MÖ 530'da aptalca ölen Pers kralı Büyük Cyrus ile benzer bir şekilde hareket etti, ancak susadığınız ve otuz yıl boyunca içemeyeceğiniz kan ”  (Paul Orosius. Tarih). Yahudi olmayanlara karşı II.7) [101] .

100 yılında asi tribün Lucius Apuleius Saturin öldürüldü: “Kafası, onunla alay ediyor. belirli bir senatör Rabirius, ziyafette misafirlerine gösterdi ”  (Avrelius Victor. Ünlü insanlar hakkında. LXX1II).

82'de Sulla'nın rakibi Genç Gaius Marius ölür: “Lucretius kafasını keserek Sulla'ya gönderdi. Onlar söylüyor. Rostra'nın önündeki foruma yerleştiren Sulla, konsolosun gençliğiyle alay etti ve şöyle dedi: "Önce kürekçi olmalısın, sonra dümen kullanmalısın" (kppn. İç savaş. I. 96)  .

MÖ 43'te. Julius Caesar'ın arkadaşları Gaius Trebonius'ta bir hesap açarak katillerini katletmeye başlayabildiler: “Trebonius. Kıpırdamadan yatakta yatarak, onu tutuklayanlardan Dolabella'ya götürülmesini talep ederek, onları direnmeden takip edeceğine söz verdi. Sonra yüzbaşılardan biri onunla alay etti ve şöyle dedi: "Kendin gidebilirsin, burada sadece kafanı bırak: seni Dolabella'ya götürmemiz emredilmedi. ama sadece kafan. Ve hemen kafasını kestiler. Sabah erkenden, Dolabella onun dışarı çıkarılmasını emretti  .Trebonius'un eyalet meselelerini aldığı praetor mahkemesi. Trebonius, Sezar'ın öldürülmesinde suç ortağı olduğundan ve cinayet sırasında bir konuşma ile Antonius'u senato kapısında alıkoyduğundan, öfkeli ordu ve etrafını saran tüm köle kitlesi. Cesediyle mümkün olan her şekilde alay ediyorum ve şaka olsun diye kafanı fırlatıyorum. bir top gibi, taş döşeli bir şehrin üzerinde ve onu yok etti”  (Appian. İç Savaş. III. 26). Ve kısa süre sonra Denim Junius Brutus, Mark Antony'nin isteği üzerine aynı yıl Galya lideri Camillus tarafından öldürülen Trebonius'u takip etti:“Onu ona getirdiklerinde. Kami.!.! yüzüne ve yüzüne karşı nazik davrandı! bunun için Decimus Brutus'u bağlayanları kınamak. cehaletten böyle bir adamı gücendirdiler: ama gizlice Anthony'ye her şeyi anlattılar. Kaderin böylesine bir değişiminden etkilenen ikincisi, bu adama bakmaya bile cesaret edemedi, ama bir emir! Camille onu öldürüp kellesini yollayacak. Onu görünce orada bulunanlara onu gömmelerini emretti ”  (Appian. İç Savaş. 111. 98). "

Tabii ki, düşündüğümüz gelenek, Hint-Avrupa halklarının ayrıcalıklı bir ayrıcalığı değildi. Etiyopyalılar zaten tarif edildi. Ve örneğin, en ünlü baş kesme vakalarından biri ve ardından bir kupanın kaldırılması, Samilere atıfta bulunur. "// bütün gücüyle Holofernes'in boynuna iki kez vurdu ve kafasını uçurdu. /.../ Bir süre sonra dışarı çıktı ve Holofernes'in kafasını hizmetçisine verdi.Judith onlara dedi ki: beni dinleyin kardeşlerim, bu başı alın ve duvarınızın siperlerine asın. /.../ Sabah olunca Holofernes'in kafasını duvara asmışlar. /.../ Çadırlarda bulunanlar  (Süryaniler. B.M.) bunu duyunca. ne oldu, kafalar karıştı. ve korku ve titreme onlara saldırdı ve hiçbiri komşusunun gözünde kalmadı, ama hepsi ovanın ve dağlık ülkenin tüm yollarında koştu ve kaçtı ” (Judith Kitabı. 13. 8-9; 14. I, 11; 15. 1-2). Merakla, Georgy Amartol, Holofernes'in kafasının bir mızrağa asıldığına inanıyor: "Ve sabah geldiğinde, Holofernov'un kafasını bir mızrakta gören Asurlular, çok rezil bir şekilde kaçtılar" (Georgy Amartol. Vremennik. VI. 96).

5. yüzyılın (proto-)Bulgar istifinde. "Attila'nın hazinesi" olarak da adlandırılan Nad-Saint Miklos'tan, at sırtında soylu bir esiri yöneten bir kahramanı tasvir eden altın bir kap keşfedildi. Eyerine bir kupa bağlı - düşmanın ölü başı.

Bir kupa ile Proto-Bulgar VsaOnik

Lesnice Ortaçağ minyatürünün savunması

Lesnica Savaşı. Çizim. 1630

Alman-Polonya ordusunun lideri Polonyalı prens Dindar II . , prens öldürüldüğünden beri "  (Matvey Mekhovsky. İki Sarmatyalı Üzerine İnceleme. I.3), " Prens Henry'nin başını oldukça uzun bir mızrakla kaldırarak kaleye yaklaşırlar (şehir Tatar korkusuyla yandı) . Prens Heinrich'in başını kalenin garnizonuna gösterirler ve tercüman aracılığıyla prensin yenilgisi ve ölümü nedeniyle kapıların açılmasını emrederler ” (Jan Dlugosh. Pelin Ağacı  Tarihi).

1488'de Gürcü kralı II. Kostantin'in askerlerinin bir müfrezesi Tatarları Tiflis'ten uzaklaştırdı: "Sonra Tatarlar yenildi ve Gürcüler onları yok etti, böylece başları kazıklara ve çitlere takıldı"  (Vakhuiggi Bagrationi. Krallık Tarihi Gürcistan Kartli Krallarının Hayatı Bölüm I).

Yani hem putperestler hem de Yahudiler (Semitik paganlar) ve Hıristiyanlar. Müslüman Doğu'da her şey aynıydı ve her şey aynıydı.

731'de Müslümanlar, Odo'nun damadı Aquitaine Dükü'nü yok ederler: “Bir zamanlar Odon adlı Frankların komutanı, Araplara karşı ittifakı güçlendirmek için Munnus'un arzusunu karşılamaya gitti ve kızıyla evlendi. ona; ancak Munnusa, takip eden mangalardan rp'sini korumak için hiçbir şey yapmadı. Böylece Munnusa onun ruhunu ölüme mahkum etti. Canlı yakalanmamak için hükümet birlikleri tarafından takip edilerek, zaten yaralı olarak kendini yüksek bir uçurumdan keskin kayaların üzerine attı ve orada ruhu vücudunu terk etti. Takipçileri onu buldu ve hemen komutanın kızı Odon ile birlikte krala teslim edilen kafasını kesti. Abd ar Rahman onu denizaşırı ülkelerdeki yüce hükümdara göndermeye karar vererek onu onurla kabul etti” (Mozarab Chronicle of 754, 102).

1094 yılında Selçuklu sultanı Alp-Arslan'ın oğlu Ddush. Emir Puzan'ı (amcası Melik Şah'ın komutanı) öldürür ve Halep'i ele geçirir: “Ermeni kronolojisine göre 543 yılında Ddush, büyük bir orduyla Halep'e karşı bir taarruza öncülük etti. Halep'i ele geçirerek Puzan ve Akhsngoyr'u öldürdü. Puzan'ın kafası çubuğa geçirilerek Halep'e gönderildi"  (Smbat Sparapet. Chronicle).

1131'de Türkler, Antakya prensi II . Savaşın sıcağında, kimliklerini belirlemeden Bohemond'u da öldürdüler. ve sonra Frankların kafasını ve silahlarını alıp gittiler. /.../ Türkler Emir Gazi'ye döndüklerinde, Boemondo'nun başını çeşitli adaklarla, silahlarla ve atlarla birlikte Bağdat Halifesine gönderdi, o da ihsan etti! ona "  (Suriyeli Mikail. Tarih. XVI. 3).

Aynı yıl Gürcistan'da Kuza'nın oğlu Müslüman Khurti, Gürcü Hıristiyan ordusunu bozguna uğrattı: “Abulet'in oğlu İvane, Garni'ye saldırdı; ancak ordusu Hurt tarafından yenildi. (düşenlerin) kafalarının kesilmesini, onlardan yahni pişirilmesini ve kafataslarını minarenin tepesine ve taş çıkıntılarına koymasını emreden ” (  Büyük Vardan. Genel Tarih. 3).

1134'te Faslı bir hükümdarın oğlu tarafından İspanya kıyılarından gönderilen bir gemi yelken açtı: “Kral Bukar'ın Afrika Kralı olan babasına büyükelçi olarak gönderdiği Hıristiyanların kelleleriyle dolu bir gemi vardı! zaferinin kanıtı olarak ”  (Oderik Vitaly. Kilise Tarihi. XIII.15).

1149'da Constance'ın kocası Prenses Antakya Raymond de Poitiers, Halep hükümdarının elinde öldü: “Nur ad-Din'i kuşatın! şehir ve Raymond'un başını Bağdat'a gönder ”  (Suriyeli Michael. Chronicle. XVII. 10).

1176'da Bizans imparatoru I. Manuel Komnenos, İkonya sultanı II. Kılıç-Arslan'a karşı bir savaşı kaybetti. ve haraç ödemek zorunda kaldı: “Sultan, Yunanlıların kölelerini, hizmetkarlarını, silahlarını ve başlarını ve tepelerindeki saçlarını tüm emirlere, Bağdat Halifesine ve Horasan Sultanına gönderdi: onları sokaklarda kabuğu çıkarılmış tane üzerinde taşıyorlar. atlarının ve sevinirler. Bu, Bizans imparatorunun talihsiz kampanyasının sonu ” (Suriyeli Mikail. Chronicle. XX. 5).

1187'de Mısır ve Suriye Sultanı Salah ad-Din, esir aldığı Antakya Prensi Renaud de Chatillon'u öldürür: “Memlükler. hazır duranlar ona [Reynatd] koştular ve kafasını kestiler. Selahaddin, ondan intikam aldığının bir işareti olarak kanından biraz aldı ve başına serpti. Sonra [Memlûklere] başı Şam'a getirmelerini ve şehzadenin çok canını sıktığı Sarazenlere göstermek için yerde sürüklemelerini emreder. nasıl bir intikam alacak”  (Yernül. Chronicle).

Son Bizans İmparatoru XI. Konstantin Dragaş. 1453'te Konstantinopolis'te Osmanlı hükümdarı II. Mehmed'in birlikleri tarafından kuşatıldı. operasyonlarından birinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından (Cenevizlilerin ihaneti nedeniyle) esir alınan 260 Türk askerinin infazını emretti ve başları şehrin duvarlarına asıldı. Birkaç gün sonra Mehmed 11, Konstantinopolis'teki Aviustsons Meydanı'nda kendi kafasını sergiledi.“Sonra zorba /.../ kafasını getirmesini emretti. Bunlar. hızla koştu ve bulundu. kafasını keserek lidere sundu. Zalim, büyük düke dedi ki: "Bana doğruyu söyle, bu gerçekten kralının başı mı?" Sonra o. onu tanımak söz konusu! "Onun. Sayın!" Diğerleri de izledi ve tanıdı. Sonra onu Kutsal Saray meydanının sütununa çivilediler ve akşama kadar durdu. Ondan sonra, onu soyup yırtık deriyi samanla dolduran büyükelçi! o her yerde, bu zafer işaretini Perslerin ve Arapların ve tüm Türklerin liderine gösteriyor ” (Mikhail Duka. Bizans Tarihi. 40).

1509'da Khoja Muzzafar, Muhammed Zaman miron tarafından ele geçirilen Astrabad'ı geri almak için yola çıktı. yol boyunca düşman komutanlarından birinin kellesini alır: “Yolda Bastam hükümdarından bir haberci tarafından karşılandılar ve onlara Hoca Mir Kefshger'in başını teslim ettiler. /.../ Bu bölgedeki birçok köyün "daruga"sı olan Muhammed ağa, blok! (Mir Kefshger) öldürüldü. Muhammed-ağa elçisi! başı Hoca Muzaffar'a ve bunu iyi bir alamet olarak gören emirler Astrabad Boğazı'na girdi.  (Hondemir. Biyografilerin Arkadaşı. III. Bölüm 4).

1574'te Kapudan Paşa, Fierce Ivan'ı (Ivonia) yakaladı ve idam etti. Boğdan hükümdarı VII. Stafan'ın kendi kendini ilan eden oğlu: “Yeniçeriler yaralı Ivonius'u yakaladılar ve kafasını yarı ölü kestiler, ancak vücudunu parçalara ayırdılar, iki deveye bağladılar ve parçalarını yırtıcı hayvanların avına dağıttılar. hayvanlar. Kafa bir mızrağa saplanmıştı ” (Leonardo Goretsky. Savaşın açıklaması, Voloshsky'nin hükümdarı Ivonin). Daha sonra kafa Bükreş'e gönderildi ve iki yıl sonra Polonyalı tarihçi Matej Sgryikovsky tarafından hala görüldüğü şehir kapılarına çivilendi.

Örnekler neredeyse sonsuza kadar çoğaltılabilir. Ancak hikayeyi biraz değiştirelim.

Hayatı ilk haçlı seferi olan Bizans imparatoru I. Alexei'nin (1081 - 1118) kızı Lina Komnena, (sürekli Keltler olarak adlandırdığı) Batılı şövalyelerin Türklerle yaptığı savaşlardan birini anlatırken şu tabloyu çiziyor: “Parlak bir zafer kazanan Keltler, düşmanların kafalarına mızrak saplayarak ve onları sancaklar gibi taşıyarak geri dönüyorum, böylece barbarlar onları uzaktan görüyor. Böyle bir başlangıçtan korkuyorum ve savaşta sebat etmeyi reddettim ”  (Aleksiad. XI. 1.5).

Romalılar da aynısını yaptı. Bizans komutanı Kantakuzin, Latin ordusunu mağlup ettikten sonra, "Zaferiyle imparator üzerinde daha da büyük bir etki bırakmak dileğiyle, birçok Kelt'in kafasına mızrak sapladı ve onları hemen Alexei'ye gönderdi" (Alexiad. XIII. 6. 2). Başları mızraklı diğer Avrupa örnekleri daha önce verilen örneklerde belirtilmiştir.

Aynı şekilde kahramanların eve muzaffer dönüşü ve masallı destanlarımız anlatılır. İlya Muromets, düşman gibi davranan oğlu Sokolnik'i zorlu bir mücadelede yener ve savaşın sonunda kafasını keser. Peki sırada ne var:

Ve vahşi kafasını kesti.

Nakhvaishchik'in kafasını Burzumen mızrağına kaldırdı ve kahraman karakoluna gitti.

(Destanlar I, No. 83)

 Şahin avcısının vahşi kafasını kesti . Ve Ileyushka beyaz çadırlara gitti ve kafasını bir yere soktu ve mızrağı doğrulttu ve kendisi. ileyka. evet böbürlenmek: “Ama ben hayatımda böyle bir yer görmedim…

(Destanlar 3, No. 80)

Kiminle savaştığını göstermek, övünülen bir zaferin kanıtını sunmak için açık sahadan getirilen bir ganimettir bu. Hatta İlya bu konuda önceden uyarıyor:

Ama vakit yok kardeşlerim siz kazanları ısıtın.

Ve pis, şiddetli bir kafa getireceğim!

(Destanlar 3, No. 89)

Bu arada, Sokolnik de Kiev'i aynı şeyle tehdit ediyor.־

Kahramanların kafalarını keseceğim.

Bir mızrak gibi başımı nasıl kaldırabilirim!

(Destanlar 3, No. 78)

Sokolnik ile başarısız bir şekilde savaşan Dobrynya, kahramanlar sitem ediyor:

Sen nesin. Dobrynushka, taşımıyorsun.

Vahşi bir kafa ve keskin mızraklar taşımıyorsun, değil mi?

(Destanlar 3, No. 88)

Alyosha Popovich, Tugarin'i katleterek aynısını yapıyor: “Alyosha vahşi kafasını kesti ve vahşi kafayı Vladimir'e giden prense götürdü; ata biner ve küçük kafasıyla oynar, küçük kafasını yukarı kaldırır, küçük kafasını keskin bir mızrakla alır ”  (Af. No. 312),

Başını keskin mızrağa uzattı.

Ve onu Chernigov'daki prense getirdi: /.../ Gerçekten bir kafan var, değil mi Totar, Keşke o senin düşmanın olsaydı.

(Destanlar 1, No. 116),

Evet, ben de Tugarin'in vahşi kafasını keseceğim /... /

Evet, Tugarin'in kafasını mızrağa tak!

Evet, Kiev-grad'ın çalınmasına götürüldü.

Ah, prens! Vladimer'e hediye olarak.

(Destanlar 4, Sayı 109)

Hediyeyle ilgili ifade, Cantacuzenus'un benzer bir eyleminin motivasyonuna çarpıcı bir şekilde benziyor. Kral Boba'nın oğlu "en güçlü kahramanla dağıldı, ona bir mızrakla vurdu ve hemen kafasını uçurdu, onu bir süngüyle şehre götürdü"  (Zelenin IG. No. 18). Ruslar, Dorostol duvarlarının yakınındaki savaşta ele geçirdikleri usta John Kurkuas için tam olarak aynı şeyi yaptılar: “İskitler muhteşem silahlar, at koşum takımlarında güzelce işlenmiş rozetler ve diğer süslemeler gördüler, önemli bir katmanla kaplandılar. altın - ve bunun imparatorun kendisi olduğunu düşündü. Ustayı yakından çevrelediler], kılıçları ve baltalarıyla zırhıyla birlikte onu acımasızca doğradılar, başını bir mızrağa koydular, kuleye kaldırdılar ve imparatorlarını bir canavar gibi katlettiklerini söyleyerek Romalılarla dalga geçmeye / bağırmaya başladılar. kurbanlık hayvan" (Deacon Leo. Tarih. IX. 5). Doğrusunu söylemek gerekirse, tüm bu hikayenin, 689'da Lombard kralı Kuni(k)pert ile gaspçı Alagis arasında meydana gelen savaşın bölümlerinden birini anlatan Deacon Paul'ün çalışmasından ödünç alınmış gibi göründüğünü not ediyoruz. Taht için Trento Dükü. Deacon Seno, Alagis'le şahsen savaşmak için kraldan zırhını kendisine vermesini istedi. Kral, epey ikna ettikten sonra kabul etti:Zırhını, miğferini, baldırlarını ve diğer silahlarını diyakoza teslim etti ve onu kral rolünü oynaması için savaşa gönderdi. Bu diyakoz, kralla aynı boyda ve yapıda olduğu için çadırdan zırhlı olarak çıktığında herkes tarafından Kral Cuninkpert ile karıştırıldı. Sonra savaşa girdiler ve tüm güçleriyle savaştılar. Bunun üzerine Alahis, tüm kuvvetlerini kralın olduğunu sandığı yere yönlendirerek Seno'yu öldürür ve kendisinin Cuninkpert'i öldürdüğünü zanneder. Ve kafasını kesmeyi, bir mızrağa takmayı, kaldırmayı ve aynı zamanda "Tanrı'ya şükürler olsun!" Diye bağırmayı emretti. Ancak miğfer çıkarıldığında kilisenin bir bakanını öldürdüğünü öğrendi ”  (Paul Deacon. History of the Lombards. V. 40).

Dmitry Donskoy'un madeni parasının çizimi. Bir savaşçı (prens?) düşmanın kafasını gösterir.

Ancak, bu sadece bir varsayımdır. Ancak genel olarak, Alman savaşçılar için böyle bir gösteri aynı zamanda normdu. 623'te Frank kralı Chlothar, asi Saksonlarla savaşır ve düklerini öldürür: “Kral, Bertoazd'ın üzerine düştü ve onu öldürdü. başını bir mızrağa dayadı ve Franklara döndü ”  (Book of the History of the Franks. 41).

Tarihçi L. Prozorov (Ozar Raven) [102],  saldırının dehşetini anlatan George of Amastrid'in (9. yüzyılın başında öldü) hayatında Rus askerleri arasında böyle bir uygulamanın varlığına dair başka bir onay buldu. Amastranda'daki "İskitler" hakkında: "Tapınaklar yıkıldı , türbe kirletildi: onların yerine (dinsiz) sunaklar, kanunsuz içkiler ve kurbanlar, ardından "gücünü (müreffeh)" koruyan antik Taurya yabancı katliamı '.  Araştırmacının gösterdiği gibi “Boğa dövmesi” altında Herodot'un şu sözleri anlaşılmaktadır: “Boğalılar, yakalanan düşmanlarla şunları yaparlar: tutsakların kopmuş kafaları eve alınır ve ardından uzun bir yere yapıştırılır. direk, onları evin yukarısına, genellikle bacanın üstüne koyarlar. Evin üzerinde asılı duran o başlar ya&z. onlara göre, bütün evin bekçileri" (Herodot. Tarih. IV. 103).

I. Peter'in saltanatının en başındaki isyanlarından sonra meydana gelen okçuların infazına, "eski çağın" geleneklerini tamamen koruyan aynı "Taurya dayağı" denilebilir. 10 Ekim 1698 olaylarının bir görgü tanığı şöyle diyor: “Preobrazhensky'deki bir dizi kışlanın bitişiğinde yüksek bir meydan var. Burası infaz yeridir: orada idam edilenlerin çirkin kafalarının yapıştırıldığı utanç verici kazıklar dikilir ve bu kazıklar öldükten sonra işlenen suçtan dolayı sitem edilmek üzere saklanır” [103 ] .  BUNLARIN kafalarının tam üç !־od boyunca yerinde asılı kaldığı söyleniyor.

Bir kupa ile Zaporozhye Kazak.  L Rigelman'ın "Küçük Rusya'nın Chronicle anlatısı" kitabından , 1847

Zaporozhye ve Kuban Kazakları ganimetlerini zirvelere taşıdılar. "Yesaul Tolstov'un ifadesine göre, ".. Otuzlu yılların ortalarına kadar,  Kazak soyu, öldürülen dağlıların kafalarını kesme ve onları bir ganimet gibi sergilemek üzere köylere getirme alışkanlığına sahipti." Sadece 1834'te, Kafkas Lineer Ordusu'nun baş atamanı General Verzilin, ordunun emriyle Kazakların bu vahşi geleneği desteklemelerini yasakladı ve onları bu ruhsuz ganimetleri köylere taşımaya ve gelecek için öldürmeye zorladı. şiddet olmazdı” 213 .  Bu gelenek, Kazak askeri şarkılarıyla kanıtlanmaktadır, örneğin, Kafkas fatihi Korgeneral Ya. P. Baklanov'un (1809 - 1873) komutası altında görev yapan askerler Baklan Kazaklarının şarkısında:

Oh, hatta duruyorsun, Çerkesleri kovalıyorsun. Eşcinsel. eşcinsel! Tebrikler. Cesur Baklanovtsy! Çerkeslerin kafalarını kesmek için peşine düştük Gey gay! Tebrikler. Cesur Baklanovtsy! Kafalarını kestik. Evet, siperlik giyin. Eşcinsel. eşcinsel! Aferin, Cesur Baklanovtsy! Evet tak tak doruklara, Müzayedede sattılar, Gay, gay! Tebrikler.

Cesur Baklanovtsy!

Biraz tatlı votka al.

oturduk içtik.

Eşcinsel. eşcinsel! Tebrikler.

Cesur Baklanovtsy! oturduk içtik.

Baklanov övüldü;

Eşcinsel. eşcinsel! Tebrikler.

Cesur Baklanovtsy!

Baktanov'umuz aferin. ∣  Bizim için bir baba gibi! Eşcinsel. eşcinsel! Tebrikler.

Cesur Baklanovtsy! [104] [105]  ' [106] 

evlenmek bir Ukrayna masalında da kahramanın neredeyse şirret bir Kazak olduğu ve düşmanın son Türk olmadığı bir söz vardır : Hietila. ben alıyorum! beni kardeşlerime götür”  (Voly, s. 93). Zirve ile ilgili tek kelime olmasa da durum aşağı yukarı aynı...

Y. Pototsky'den "Belobog"

Batılı putperest Slavların, iyilik ve barış dinlerini zorla yerleştiren kilise adamlarına karşı zalimce misillemesini açıklayan, savaşçıların kazandıkları ganimeti halka ifşa etme alışkanlığıdır. Helmold'un Slav Chronicle'ı (1167-1168), Slavların talihsizliklerine ellerini ısıtmayı düşünen, ancak sonunda polislere düşen şanssız bir piskoposun ölümünü anlatır : , hayat, Yahudi olmayanların zaferi için ayrıldı] . Mesih'e bağlılığından dolayı, önce sopalarla dövüldü, sonra tüm Slav şehirlerinde kınandı ve onu Mesih'in adından vazgeçmeye zorlamak imkansız olduğunda, barbarlar onun ellerini ve ayaklarını kestiler. Cesedini yola attı ama kafasını kesti! ve ve,

bir mızrağa saplayarak zafer işareti olarak tanrıları Redegast'a kurban ettiler, bu Slavların başkentinde oldu. Geri çekil. Kasım ayının dördüncü günü... Aynı metin Magdeburg Yıllıkları'nda (1068'in altında) tekrarlanır: “  Yaşlı Piskopos John, Magnopolis şehrinde diğer Hıristiyanlarla birlikte yakalandı ve zafer için kurtarıldı. Böylece, bu şanslı adam, Mesih'in adını itiraf ettiği için yumruklarla dövüldü, saygısızlık uğruna, Slav topraklarının ayrı şehirlerine götürüldü: sonunda, onu bu niyetinden uzaklaştıramadıkları zaman, onu kestiler. eller ve ayaklar ve kutsal bedeni sokağa attı. Kafası kesildi ve Yahudi olmayanlar onu bir kazığa koydular. tanrıları Redegost'a bir zafer işareti olarak kurban edildi": י

Tarihçiler ve modern talihsiz araştırmacılar, bu tür vakaları özenle kanlı fedakarlık örnekleri olarak yorumluyorlar. Ancak bazıları için bu, ya bilinçli bir yalan ya da düşmanın eylemlerinin mantığının yanlış anlaşılmasıdır, diğerleri için ise ya tarihçilere körü körüne inanç ve kendi kafasıyla düşünememe ya da yukarıdan gelen talimatların kölece uygulanmasıdır. . Araştırmacıların yeniden anlatımında yukarıdaki metnin kulağa nasıl geldiğini karşılaştırın: "Kurban edilen Hıristiyanların sayısı, özellikle Slavların ayaklanmaları sırasında, örneğin 1066'da Piskopos John ve birçok rahibin cesaretlendiriciler tarafından feda edilmesi sırasında artar"  (Rusanova, s. 66) . Piskoposun kurban edildiği varsayılan başı, elin hafif bir hareketiyle kurbana dönüşür .zaten piskoposun kendisi! Helmold'un dediği gibi, galipler God of War'ın yüzünün önüne, başarının açık bir kanıtı olan kupalarını "zaferin bir işareti olarak" yerleştirdiler. Tabii ki, insan fedakarlığı yok.

Belki de Tanrılara bu tür ganimetler sunma geleneği, Batı Slavlarının savaşçı Tanrılarının ikonografisine yansımıştır. Bu nedenle, Y. Pototsky'nin prilivishka buluntu koleksiyonundan çizdiği "Belobog" , göründüğü gibi, vücudunda bir kafa olması tesadüf değil.

Sonunda paganların mızraklarla ölü kafalar kaldırdığına ilişkin "kanlı" yorumun çürütülmesi için, Hıristiyan tarihinden birkaç örnek vereceğim. Bizans 25'in ömrünün sonunda , muhtemelen,  sadece Batı değil, aynı zamanda Doğu Slavları da  "gerçek inancın ışıklarının" tulveriallerinin benzer bir infazına maruz kaldılar : Kuksh'u çeşitli işkencelere maruz bıraktıktan sonra kafasını ve (adı bilinmeyen) müritini kesti (. 27 Ağustos " ("Tarihsel Rus Azizleri Sözlüğü". St. Petersburg .. 1862. S. 142). bir mızrak, ama ...

Monofizisizme bağlı kalan İmparator 1. Anastasius, dini ilahinin sözlerine iki kelimenin eklenmesi nedeniyle Hıristiyanlar arasında huzursuzluk çıkar ve halk başka bir imparator ister: “Ve manastır hayatı süren bir köylü, manastırda kalabalık buldu . Suriyeli Marina'nın evi. Trisagion'a eklemenin tavsiyesi üzerine yapıldığı için kafasını kesti ve bir mızrak üzerine yapıştırarak kahkahalarla bağırdı: İşte Teslis'in düşmanı!  (Eva Green Scholastic. Kilise Tarihi. III. 44); Georgy Amartol biraz farklı söylüyor: “Ve bundan sonra, o kralın yarattığı St. Mokios yakınlarındaki göle geldikten sonra, kralın gözdesi olan St. Philip manastırının başrahibini buldular ve onu öldürdüler. başını bir mızrak üzerine kaldırdı ve bağırarak: "İşte Kutsal Üçleme düşmanının bir arkadaşı!" (Georgy Amartol. Vremennik. XI.56). 1143'te, Kastilya kralı II . Toledo alcazarının tepesinde asılıydı. Hristiyanlara göstermek için böyle yaptılar. Almoravids ve İspanyol Moors'a onlara zafer kazandıran ilahi yardım ”  (İmparator Alfonso Chronicle. II. І74) [107] . Mızraklı kafalar ve ayrıca Tanrı'nın ihtişamına ...

Prusyalılar St. Adalbert'i öldürür. Ortaçağ minyatürü.

Adalbert-Wojciech'in 997'de putperest Prusyalılar tarafından ölümü de benzer şekilde anlatılır: "Daha sonra aynı babanın onayıyla, İsa'dan uzak olan Prusyalıların kalplerini bir ama 23 Nisan'da bir mızrakla delindi ve başı kesildi, kendi içinde inlemeden her zaman şehit olmayı arzulayan tek kişi. Bunu o gece tüm kardeşlere anlattığı bir rüyada kendisi önceden gördü: "Bana öyle geldi" diyor. - sanki Ayini tek başıma kutlamış ve cemaat almışım gibi. Ama vahşetin kötü failleri, çoktan öldüğünü görünce. hainliklerini ağırlaştırmak için ve Allah'ın cezası uğruna kutsal bedeni denize attılar ve sitem uğruna başını bir direğe sapladılar. sevinerek eve döndüler ” (Titmar Merserbugsky. Chronicle. IV.28).

Prusya'da aynı yerde, 1249'da paganların elinde, Balga kalesinin (Prusya Honeda) vali yardımcısı şövalye Johann öldü: “ iyi giyinen, böylece Tanrı'ya güvenen kardeşler cesurca savaşa girdi; çoğunluk başkalarını desteklediğinde ve. söylendiği gibi, rehinelerin dönüşü, sözleşmenin şartlarını çiğneyen Prusyalılar, geri kalanlara saldırdılar ve İsa'nın Doğuşu 1249 yılında 54 erkek kardeşi ve diğerlerini öldürdüler. Nattangiya, yukarıda bahsedilen komiser yardımcısı Johann'ın kafasını bir mızrakla kaldırdı. Ve. sesini yükselterek şöyle dedi: "Eğer sağlam tavsiyen kardeşlerin için uygun olsaydı, en azından onlar öldürülmezdi"  (Dusburg'lu Peter. Chronicle of the Prussian Land. III. 66).

Yunan (anti)kahramanlar aynı ganimetleri topladılar ve kendi yöntemleriyle sergilediler. Phlegnes'in lideri Forbant (Forbas), Delphi'ye giden hacılara saldırdı, çünkü yer terk edildi ve kahin soruları yanıtlamayı bıraktı. Forbant öldürdüğü insanların kafalarını topladı: "Ve daha güçlü olanlarla rekabete girdi, bazılarını dövüşte, bazılarını koşarken, bunlar yumruk dövüşlerinde kazandı. bir tartışma atışında. Ve yenilenlerin kafalarını keserek bu meşe ağacına astı. Yani burada yaşıyor, kanlı işini yapıyor ve bu kafalar meşe dallarına asılıyor ve çürüyor; bazılarının donmuş olduğunu, bazılarının yakın zamanda öldürülenlerden taze olduğunu görüyorsunuz ve bunlar zaten çıplak kafatasları: dişleri ortaya çıkıyor  , rüzgar içlerinden geçtiğinde kederli bir şekilde inliyor gibi görünüyorlar. (Genç Philostrat. Resimler. II. 19. 2). Diğerleri ve daha önce de belirtildiği gibi, bir tapınak dikmek için 1 başlı ölçülerden toplandı. Rusların karakterleriyle oldukça tutarlılar.

kendileriyle savaşta şansını deneyen kahramanların başlarıyla avlularını süsleyen masallar ve destanlar. Örneğin, kahraman Churila Ppenkovich:

Avlunun yanında bir şam tyn vardı, Vereyki yaldızlıydı, Her sapta bir kubbe vardı. Sağ kafada kahramanlar var.' '

Size masal kahramanının şeytani düşmanının mallarının tanımını hatırlatayım: “Askerler kralın yaşadığı şehre yaklaşırlar ve bakarlar ki mızraklar etrafa doğrultulmuş, her birine birer insan kafası saplanmış, sadece üç kişi. değildi”  (KVSO I, No. 48).

Alıntılanan örneklerin çoğu, yüzyıllardaki farklılığa rağmen, etkinliğe katılanların dinlerinde, ulusal bağlılıklarında, bir konuda hemfikirdir: bir kupa alan askerler, onu kesinlikle en yükseğe çıkaracaktır. Ve nerede olduğu önemli değil - bir mızrak, turna, direk, süngü, kazık. tyn, kapı, duvar, ağaç veya rostral sütun - yukarı kaldırılacaktır. Nedeni açık - kafanı herkese göstermek. Tam olarak ne için, örnekler üzerinde demonte edilir. Dünyanın All-Tanrı tarafından doğumuyla ilgili arkaik mitlere atıfta bulunulmuyor, kanlı kurbanların kalıntıları yok. Her şey daha basit, daha net.

Bu yüzden. Yukarıdaki örnekleri incelersek, ölü kafaları toplamanın ağırlıklı olarak pratik anlamı olduğu sonucuna varabiliriz.

• savaşçı, şahsen öldürdüğü rakiplerin başı ne kadar çok olursa, o kadar çok onur ve saygıya sahip olduğunu gösterebilir; bu, bir devlet yaratma yoluna yeni çıkan kabilelerin savaşçıları tarafından karşılanabilirdi. evlenmek Kualnge'den The Rape of the Bull'da İrlandalı kahraman Cuchulainn'in zaferinin açıklaması: “Dokuz kafa tutmak! Bir elinde Cuchulainn, diğerinde on ve korkusuzluğunun ve yiğitliğinin bir işareti olarak onları salladı ”  (Kaçırma, s. 224).

• sık sık düşman kafaları için bir gümrük tarifesi konurdu, öyle ki kişisel zenginleşme saikleri de burada birbirine karışmıştı24 ; böyle 2  ' Froyanov I.Ya., Yudin Yu.GІ.  Epik hikaye. Petersburg: SNU yayınevi, 1997. S. 408.

־ * Örneğin 960 yılında Bizans komutanı Nikiforos Phokas'ın Giritlilere karşı yaptığı savaş sırasında durum şöyleydi: “O bir emirdir! tüm ölülerin kafalarını kesin ve onları seyahat çantalarında kampa taşıyın: 472 getiren herkese

zaten gelişmiş bir erken feodal durumda görünür; Muhtemelen, bu uygulama, şu veya bu düşman askeri liderini öldüren ve kopmuş bir kafayı kanıt olarak sunan kişileri ödüllendirme alışkanlığından geliştirildi.

279

- Müşteriye veya ilgili kişiye sunulan bir kişinin ölümüne ilişkin en iyi kanıt (bu şekilde intikamı alınan merhumun ruhu dahil)' 1.0 ; paniğe kapılmak için merhum komutanın ordusu; isyancılar ve komplo başkanı, parasal bir ödül sözü verdi. Başta Ermeni müfrezesi olmak üzere tüm askerler bu emri memnuniyetle yerine getirmeye başladılar. Barbarların kafalarını kesip çuvallara koyuyorlar.”  Bunu planlı bir sindirme eylemi izledi:“Ertesi gün /.../ [Nikiphoros] barbar başlarının bir kısmının mızraklara geçirilip diktiği şaftın üzerine sıra sıra yerleştirilmesini, diğer kısmının ise taş atanlarla şehre atılmasını emretti. Giritliler, kafalara saplanmış bir dizi mızrak gördüklerinde ve şehre doğru uçup siperlere çarpan bu kafaların ve diğerlerinin yurttaşlarına ve akrabalarına ait olduğuna ikna olduklarında, dehşet ve çılgınlığa kapıldılar: beklenmedik bir şekilde uyuşmuşlardı. yürek burkan manzara Erkeklerin çığlıkları ve kadınların hıçkırıkları duyuldu ve herkesin saçlarını yolduğu ve sevdiklerinin yasını tuttuğu şehir çoktan alınmış gibi görünüyordu ” (  Lev .

diyakoz. Hikaye. I. 7-8).

2  "Kendi elleriyle öldürdükleri hayvanların başlarını ofislerinin duvarlarına asan geçmişin hırslı avcılarının, bu tür ganimetler için gizli bir özlem duyduklarını öne sürme cüretinde bulunacağım (bkz. Diodorus Siculus'un bu konudaki sözü Galyalıların düşmanın kafalarını kesme geleneği : bazen avcılar avla hareket eder "  (Tarihi Kütüphane. C. 29). Her insan, özellikle silahlı, tanımı gereği bir savaşçıdır. Ve av farklıdır ... Amaç Bir av ganimeti hala aynı - sahibine şanlı günleri, şansını hatırlatmak ve bu konudaki hikayelerini doğrulamak için.

* ιw  Bu an, Gorynych'ler tarafından yutulmak üzere denize götürülen çarın kızını kurtaran yılan savaşçı hakkındaki peri masallarında çok iyi gösterilmiştir. Kahraman yılanları öldürdükten sonra başlarını prensesin hayali kurtarıcısının onları alamayacağı bir taşın altına saklar. saat geldiğinde kahraman kupayı gösteriyor: ״L bende var. burada kafalar bir taşın altına kıvrılmış”  (Vyatsk, No. 6). Alternatif olarak, kafalar hayali bir kurtarıcı tarafından sürüklenir ve çifte zaferinin kanıtı olarak sunulur (bu durumda, kahraman önceden kafalardan dilleri keser): " Sonra yılan kafalarını topladı ve onları kral: başların dilsiz olduğunu bilmiyordu”  (Af, No. 204). Aslında bu hem bir av hem de askeri bir ödül.

mucizevi bir kurtuluş söylentilerini (daha sonra çiftlerin ortaya çıkmasıyla) durdurmak ve onları planlarından vazgeçmeye zorlamak için umutlarını öldürülen kişiye bağlayan keneler.

• başıyla gösterici alay konusu yapılabileceğinden (Cicero ile Mark Antony veya Cyrus II ile Tomyris gibi), mağlup edilen düşmanın ek aşağılanması; kafanın zihnin yuvası olduğu algısını dikkate alarak. hayat ve ruh, aşağılayıcı eylemler sessiz kemiğe değil, kişisel olarak düşmana gider.

• psikolojik saldırının yolu karşı tarafı sindirmektir, ölü bir kafanın yardımıyla savaşçı düşmanı neyin beklediğini önceden gösterir: ölüm ve korkusuz öğle yemeği ve bedenin başka bir ganimetine dönüşme.

ölüme karşı korunur, çünkü bir ölüm işareti olarak, onu bu şekilde işaretlenmiş bir kişiden veya nesneden uzaklaştırır (böyle bir hedef, avlunun ve binaların hem yırtıcı hayvanların hem de çiftlik hayvanlarının kafatasları tarafından korunmasına paralel olarak belirlenir).

• savaşçının yardımıyla (özellikle daha sonra bahsedeceğimiz bir kase şeklinde) büyülü bir tılsım, öldürülen düşmanın doğasında var olan nitelikleri elde etmeyi umdu: güç, zeka. ustalık, kurnazlık. Tıpkı Melanezya'dan ya da Mississippi ovalarından düşmanın kalbini yiyen, bu şekilde düşmanın gücünü ve cesaretini kazandığına inanan bir savaşçı gibi *'41 vonn bir "Hint-Avrupalı"dır. Yenilen kişinin kafasını alarak, tam olarak kafa ile bağlantılı niteliklerini - zeka, kurnazlık, kararlılık - sembolik olarak kendine mal etti. Bir yerlerde sihir yamyamlığa, bir yerlerde de insan kalıntılarının gücüne olan inanca dayanıyordu.

2s ' Örneğin, Kuzey Amerika Kızılderilileri arasında “ birçok kabilede yamyamlık ritüeli de vardı. savaşçıların düşmanın kalbini yediği yer. Örneğin, Heart Eater (1853'te öldü) adlı ünlü Kiowa savaşçısı /.../ anlayın! kendi adı. çünkü yendiği her düşmanın kalbinden bir parça yemiştir. Richard Burton, Jütlerin cesaretini kazanmak için cesur bir düşmanın kalbini ve vücudunun herhangi bir bölümünü yeme geleneğinden bahsetti. /.../ Iowa'nın daha cesur olmak için sık sık düşmanlarının kalbini yediği rivayet edilir. Frank Linderman. Northern Plains kabilelerini inceleyen bir yazar şöyle yazdı: “Bir hikaye anlatan eski bir savaşçı tanıyorum! bana bir zamanlar bir insan kalbinden bir parça yediğini - son derece cesur bir düşmanın kalbi olduğunu ve gençliğinde başkalarının bunu nasıl yaptığını defalarca gördüğünü ”(Stukalin K).V. Savaşçının Yolu: Orman Ateşi Kızılderililerinin Askeri Uygulamalarının Ansiklopedisi. M., 2004).

bu daha sonra sadece kara büyüye değil, aynı zamanda "kutsal emanetler" kültüne de dönüştü.

• adil bir dövüşte bir savaşçının kafasını öldüren ve alan kişiyi beladan koruması gereken bir ruhun kazanılması, çünkü kafa ruhun yuvası, insan vücudunun ana organı, aslında sembolüdür. kişinin kendisi. Birinin kafasını emrinize vermek, aslında, köleliğe aynı şekilde yakalanmak anlamına geliyordu. Ortaya çıkan köle konumunun ölümü 21(2 )  'yi hiçbir şekilde ortadan kaldırmadı ve öldürülen kişi 2h1'in koruyucusu oldu. Ancak, başkasının kafatasının sahibinin ölümüyle bu tür köleliğin sona erdiği varsayılabilir. L belki de değil...

• uyanıklık için bir katalizör, savaşçının kendisine kendisinin de ölümlü olduğunu, birinin ganimeti olabilecek şeyin kafası olduğunu hatırlatıyor. Bu, sizi düşündüren kişisel memento togi'dir. ne kadarı ona, zanaattaki becerisine bağlıdır.

Kupa kişisel ise, mızrakla halka açık bir gösteriden sonra, onu bir "alıcıya", bir müşteriye satabilir, ilgili bir kişiye verebilir, merhumun akrabalarına iade edebilir veya tam tersi bırakabilir. yanlarında kurutulmuş halde, bir kase şeklinde, bir at üzerinde taşırlar. Geçim kaynağı, eski günlerin hatırası, büyülü bir eşya olarak değerlendirildikleri aşikar.

Ödül kamusal bir öneme sahipse, o zaman sadece halka açık bir gösteri için gerekliydi. Meydanda herkes inceledikten sonra ihtiyaç ortadan kalktı, alaka düzeyi zamanla azaldı. Kafalar gömülmek üzere akrabalara verilebilir, bir lağım çukuruna atılabilir veya güneşte yavaşça yanmaya bırakılabilir. Öte yandan, aynı kralın, en azından zaferin bir anısı olarak, magni (her şey aynı kupa) ve kehanet (ölü bir kafayla yapılan görüşmeler daha önce tartışılmıştı) için başını (halka açık bir gösteri olmadan) tutmasını hiçbir şey engellemedi. ). , ־*־ Rus'un Bizans ile yaptığı anlaşmadaki yeminini hatırlayabiliriz: “Evet, Tanrı'dan veya Perun'dan yardım almadan, kalkanlarıyla kendilerini korumalarına izin vermeyin. ve kılıçlarıyla, oklarıyla ve diğer silahlarıyla kesilsinler ve başka bir hayatta ve o hayatta köle olsunlar.

** "Evin üzerinde asılı olan bu başlar, bizim deyimimize göre, tüm Dama'nın muhafızlarıdır " (Herodot. Tarih. IV. 103)

Gplovy, Tussauds Müzesi'nden idam edildi. Louis XVI'dan Marie Antoinette'e. Yaklaşık olarak kalabalığın eğlenmesi için gösterildiler ...

Askeri baş gösterme geleneğine ilginç bir paralellik, bir Çek düğünü örneğidir. Düğün eğlencesi sırasında Çekler, muhtemelen gençlerin (en azından damadın) ritüel ölümünü ve ardından yeni bir hayata yeniden doğuşlarını simgeleyen eğlenceli "infazlar" 44 ־ düzenlediler: "Horoz ciddiyetle avluya getirildi ve içinde mahkemede icra ettikleri düğün davetlilerinin varlığı” -parodi. onu çok sayıda günahla suçlamak - sadakatsizlik, tüm tavuklara sevgi, başkalarının bahçelerini ziyaret etmek vb. ”, ardından kuş öldürüldü ve 45 ־ masası için karkas hazırlandı. Burada bir ayrıntıyla ilgileniyoruz - kuşun kafasına nasıl davranıldığı. Na Bobkov⅛ a vjinych mistech kat utne kohoutu metem hlavu a nabodne ji pa sv⅛ mcs. —"Bobkovo'da ve diğer yerlerde cellat bir horozun kafasını kılıçla keser ve kılıcına saplar";  Nakonec utne kat kohoutovi hlavu, kterou nese dn12iδka na okrouhliku; Nikde nabodne kat kohouti hlavu na svuj meC. “ Sonunda cellat horozun kafasını keser.

:m  Bir korkuluk, "kontrbas" veya küçük canlıların idam edildiği kış veya oruç "infazlarını" ve "cenazelerini" anımsatarak bu durumda uğurlanma dönemini simgeliyor.

a,  Orta ve Güneydoğu Avrupa halkları arasında evlilik. — M.: Nauka, 1988, S. 52.

gelinin bir tepside taşıdığı; bazen cellat kılıcına bir horoz kafası saplar";  Kat s pacholkem obesi ve tfikrat beranka. Savle se zableskla - Slava! zaznelo pёkoііka hrdly. Hlava pa δavli nabodnuta podana katovi, jen2 ji nesl do hostince. “ Paşa ve yardımcısı kuzunun çevresini üç kez dolaştı. "Kılıç zafer saçtı!" Birkaç ses duyuldu. Kılıca takılan kafa cellata verildi, meyhaneye taşıdı .  Önümüzde, bir şeyi ifade eden, silahın üzerindeki kafanın aynı gösterimi var - "Bitti!"

2s6  Sepek Zibrt.  Vesele chvilc ѵ ⅞ivoti hdu Ceskeho. Prag. 2006. K. 541, 543, 570.

Bölüm  5

SAVAŞ BÜYÜSÜ (2)

Brigi her şeyin başıdır.

(V. Dahl koleksiyonundan Rus atasözü)

Ama geride bıraktığımız sembolizm temasına geri dönelim. Görünüşe göre ölü kafalar (kafatası ve kemikler) şeklindeki müteakip askeri sembolizm, Medusa'nın başının metal bir görüntüsünü giymek ve mağlup bir düşmanın başı şeklinde bir kupa tutmak olmak üzere iki geleneğin birleştiği yerde oluşturulmuş gibi görünüyor. . İlkinden, malzemedeki uygulama ve şematik, ikincisinden - görünüm alınır. Varsayım, gelişmekte olan bir toplum koşullarında eski geleneklerin böyle bir dönüşümünün kaçınılmazlığının düşünülmesiyle de desteklenebilir: savaşçıların pagan sembolleri olarak gorgonionlar modası geçmiş hale geldi. ve "aydınlanmış Avrupa" artık gerçek ölü kafaları üniformanın bir parçası olarak algılayamıyordu. Ölü kafa, Hıristiyanlığın etkisi altında uzun süre askeri kullanımdan kayboldu (standartlar ve armalar şeklindeki yankıları saymaz) ve Ares'in çocukları arasında yeniden doğdu. ancak kilisenin aristokrasi üzerindeki etkisi azalmaya başladığında. Makalenin çeşitli varyasyonları defalarca yayınlanan yazar Wolfgang Akunov, askeri gelenekte kafatasının sembolizmi üzerine çok özenli bir çalışma yürüttü.7 [108] ־. Diğer örneklerin ana kısmı ondan ödünç alınmıştır.

Askeri gereçlerdeki ölü başı sembolü günümüze kadar gelmiştir. Bir önceki bölümde verilen örnekler bana oldukça

nereden geldiğini göster. Diğer araştırmacılar, bu sembolün kökeni hakkında biraz farklı bir resim çiziyorlar. Özellikle, V. Akunov'un 1176'da Kudüs Krallığı'nda, üyeleri zırhlarının üzerine beyaz bir kafatası ve çapraz kemiklerle süslenmiş siyah pelerinler giyen şövalye İyi Ölüm Düzeni'nin varlığına güvenilmez referanslar vardır. Tapınak Şövalyeleri'nin kurucusu Burgonya şövalyesi Hugh de Payne'in arması, ölü bir kafa görüntüsüydü. Ayrıca 15. yüzyıl Alman şairi Garnier von Susteren'in bir şiirine atıfta bulunuyor: “Görüyorsunuz, bir şövalye ayakta duran yaprak bitidir. Zırhı siyah. Miğferi bir kafatası ile süslenmiştir. Bayrağı kana bulanmış." 572'de Serpukhov yakınlarında meydana gelen Molodnsky savaşına JI ordusu katıldı. V. Akunov'a göre pankartı "Adem'in başı" ile süslenmiş Khvorostinin. Ancak resmi kaynaklar bu verileri doğrulamamaktadır ve bu nedenle bu örneklere belirli bir güvensizlikle yaklaşmak gerekir.

Prusya Kralı II. Frederick, Masonik toplantıda Pa sunağı bir insan kafatasıdır

Askeri kullanımda ölü başı sembolünün yeniden canlanması, 18. yüzyılın ortalarından beri güvenilir bir şekilde izleniyor ve aynı zamanda, tanrısal olmayan umutsuzluğu ve mezarlık hüznüyle (J. MacPherson'ın Poems of Ossian'da çok karakteristik bir şekilde tasvir ediliyor! .Askeri, esaslı

kendi zevklerine ve açıkçası tavırlarına göre, üniformalarını ustalar tarafından rulo haline getirilmiş ölü kafa resimleriyle süslediler. Resmi olarak, "ölüm ve korkusuzluğun sembolü" ilk olarak, belirli ön koşulların bulunduğu Prusya süvarilerinin üniformalarında kutsandı. 1740 yılında, Hohenzollern'li Prusya kralı I. Friedrich Wilhelm gömüldüğünde, cenaze salonu, üzerine gümüşle kafatasları ve kemiklerin resimlerinin işlendiği siyah panellerle kaplandı. Belki burada masonik bir etki vardır. Diyelim ki oğlu II. Frederick, babasının cenazesini ayarladı. 14 Ağustos 1738, Mason locasına katıldı. Cenaze salonu ise gerçek bir Mason üslubuyla dekore edilmişti...

Prusya süvarilerinin başlıkları

Prusya generali-fe.іb&charshaі August von Mackensen

Onun anısına, ertesi yıl, 1. ve ardından 2. Life Hussar alayları oluşturuldu ve bunlardan daha sonra 5. Hussar'lar oluşturuldu - "kara süvariler", "ölüm süvarileri", "ölü kafalı süvariler » (Totenkopfhusaren). Üniformanın siyah ve beyaz renkleri ve başlıkta (mirliton) kemikli bir kafatası şeklindeki işaret nedeniyle çağrıldıkları gibi. 1758'de Büyük Frederick, "Yeni Siyahlar" veya "Der volle Tod" olarak bilinen Hussars No. 9'u kurdu. Bu alayın süvarilerinin siyah üniforması, 5 numaralı alayın üniformasına benziyordu. Ancak mirliton üzerinde, bir kum saati ve bir orakla bütün bir iskelet zaten tasvir edilmişti ve buna “Vincere aut mori” sloganı eklendi ( “Zafer ya da ölüm”) ölü sembolizmini açıklıyor. 1806'da Prusya'nın yenilgisinden sonra, 5 numaralı süvari alayı yeniden düzenlendi ve temelde 1807'de Prusya ordusunda iki cankurtaran hafif süvari alayı yeniden ortaya çıktı. 1918'e kadar var olan, Life Hussar Tugayı'nı oluşturan No. I ve No. Prusya'nın ilk insanları, özellikle Kaiser Wilhelm II, bu numunenin süvari üniformasını giymeyi tercih etti. Prens Friedrich Sigismund ve Prenses Victoria Louise.

Alman Kaiser Wilhelm ∏. Prusya Prensi Friedrich-Sigismund

Prusya prensesi victoria-louis sh

Prusya'dan biraz sonra, İngiliz Kraliyet Ordusu'nun üniformalarında ölümün kafasının sembolizmi ortaya çıkıyor. 18th Lancers'da 1759'da Quebec savaşında öldürülen General Wolf'un hatırası olarak tanıtıldı. 1855'te Balaklava (Kırım) yakınlarındaki İngiliz tugayının ölümünden sonra, amblem, çapraz tepelerin arka planına (çıkarıldıktan sonra) ölü bir kafa dayatarak ve "Og zafer" - "(Ölüm) veya görkem." Alay, "Death og Glory Boys" olarak adlandırıldı. 1769'da alay 17 numara olarak yeniden numaralandırıldı ve 1922'de 21. Mızraklı Süvariler ile birleştirildi. 1993 yılında, 17/21 Alay 16/5 Majesteleri Kraliçe'nin Kendi Mızraklı Süvari Alayı ile birleştirildi. Alay, ölü kafasının sembolünü bugüne kadar korudu.

/. "Brunswick" ölü kafa

2. İngiliz Mızraklı Süvarilerinin Rozeti

Brunscheig Dükalığı'nda, 1807-1813 Fransız işgaline karşı savaşan 17. Brunswick Hussars ve 92. Piyade Alayı'nın 3. Taburu'nun sancaklarında ölümün başı sembolü görülüyor. Onunla birlikte amblemi olarak 1815'te Waterloo Savaşı'na ve Brunswick Dükü'nün ünlü "Kara Lejyonu"na katıldı. Rozet, geleneksel Prusya modelinden biraz farklıydı - çapraz kemikler kafatasının arkasına değil altına yerleştirildi.

V. Akunov'a göre, Rus ordusunda, 1812'de 484 atlılardan birinin başlığında ölümün başının sembolü görülüyor.

Petersburg milislerinin "Ölümcül" veya "Ölümsüz" alayı olarak adlandırılan alayları. Yaklaşık olarak belirtilen zamandan itibaren bu işaret, İskenderiye alayının "ölüm Iusarları", "kara süvariler", "ölümsüz hafif süvariler" lakaplarını alan süvarileri tarafından kullanılmaya başlandı.

Sadece XX yüzyılın başında. Nicholas II, İskenderiye Hussars filolarında ölümün başının sembolünü resmen kutsuyor: alay rozeti "gümüş Adem başlı, gümüş hafif süvari galonu çerçeveli tamamen siyah".  Bu noktada, iusarlar, Subay Meclisi'ndeki kürk şapkalardan sofra takımlarına kadar mümkün olan her yerde "yasallaştırılmış" işaretlerini göstererek sonuna kadar döndüler.

Brauschweig Süvarileri

1876'da Teğmen Kirillov komutasındaki birleşik Rus-Karadağlı "Ölüm Lejyonu" Sırp-Türk savaşına katıldı. Lejyonun siyah sancağı beyaz kurukafa ve çapraz kemiklerle süslenmişti. Aynı biçimde, Yugoslavya'nın dağılmasından sonra meydana gelen son savaş sırasında da kullanılmıştır.

İskenderiyelilere ek olarak, Mariupol Alayı'nın 4. Hussar'larının saflarının başlıklarının taçlarında gösterişli bir ölüm başı sembolü vardı ve 17. Don (“Baklanovsky”) Kazak Alayı'nın ayırt edici bir sembolü olarak hizmet ediyordu. Korgeneral Baklanov, dedikleri gibi, fethetmekle görevlendirildiği Kafkas halklarında korku uyandıracağı gerçeğinden yola çıkarak görüntüyü zevkle aldı. Bununla birlikte, sembolün gerçek anlamı, onu pankartta çerçeveleyen sözlerle açıklanmaktadır: “Ölülerin dirilişini ve gelecek çağın yaşamını dört gözle bekliyorum. Amin".  Hristiyan duasının son sözleri ölüm sembolünü değiştirerek onu ölümsüzlüğün sembolü olarak sunar. Savaşçılar, korkusuzca savaşa girerek onlara ölüm korkusu olmadığını gösterdi.

♦

İskenderiye süvarileri. Suluboya, Herbert Knötel

/. İskenderiye 5. Hussars Rozeti I. V. Egemen İmparatoriçe Alexandra Feodorovna Alayı.

2 Kazakların bayrağı - "Baklanovitler".

Kazak-vbaklanovtsev Bayrağı»

Küçük kuşuyla pilot"

Alman zırhlı arabası. ölü bir kafanın uygulandığı yanlarda. Birinci Dünya Savaşı.

Birinci Dünya Savaşı sırasında birçok ordu, ölümün başı sembolüne olan sevgilerini, onu yalnızca asker üniformasında değil, aynı zamanda askeri teçhizatta da tasvir ederek gösterdi. Kafatası, Avusturya saldırı taburlarının sembolizminde görünür. Bulgaristan'da, özel bir derecesi olan "Kafatası ile" olan "Cesaret İçin" Nişanı getirildi. Rusya'da, düşürülen düşman araçlarının sayısının kafataslarıyla işaretlendiği çubuklarla havacıları teşvik etmeye karar veriyorlar: onlarca altın, birimler gümüş.

Ölü kafa, Kaiser ordusunun askerlerinin, özellikle saldırı mangalarının, alev makinesi şirketlerinin ve tank taburlarının zırhlı arabalarında ve miğferlerinde tasvir edilmiştir. 1916'da, ölümün başının sembolü, bizzat veliaht prens (Alman İmparatorluk tahtının varisi) tarafından en yüksek yiğitlik işareti olarak Alman alev makinelerine tahsis edildi. Bazı pilotlar, örneğin Teğmen Georg von Gantelman. kendi amblemleri olarak ölü bir kafa takıyorlardı. Alman ve Rus pilotlar uçaklarına kafatasları çiziyor. Savaş neredeyse ölü bir kafa bayrağı altında!

Ancak bu, zamanın gösterdiği gibi, yalnızca başlangıçtı. Daha sonra görüntü tamamen genişledi. Ölümcül 1917 yılı vurdu, ülke bölündü, kısa sürede müdahale başladı...

Beyazlar arasında, ölümün kafasının işareti, büyük olasılıkla doğrudan Baklanovitlerden alınmıştır. son derece popülerdi. 17'sinin yazında, Geçici Hükümet tarafından Başkomutanlık görevine atanan A. Brusilov, bu sıfatla son emirlerinden birini imzaladı.

א Temmuz 1917

№578

Başkomutanlığın bu yılki sıralamasını değiştirmek için ölüm birliklerinin (orduda oluşturulan şok birliklerinin) personeli için kurulan üniformaya ilişkin kısmın L & 5√7” maddesine göre böyle bir üniforma atayın. savaşın tüm süresi için ekli çizim:

1. Daha önce başlığa takılan çapraz kemikli Adem kafası yerine, çapraz kılıçlı bir defne çelengi ile taçlandırılmış bir Adem kafası vardır.

2. Sağ kolda, üst kısmı dirseğin kıvrımında  olacak şekilde aşağı doğru açılı olarak dikilmiş kırmızı-siyah bir şerit vardır. Arkadaki gönüllülerden oluşan ve aynı zamanda ölüm taburları olarak da anılan devrimci taburların üniforması. Başkomutan'ın bu yılın 13 Mayıs tarihli 439 sayılı (§ 8) emrinde belirtilmeye devam ediyor. onlar. "Kafatası ve iki çapraz kemik şeklinde haki omuz askıları üzerinde siyah şablonlu tüm ordu üniforması."

İmza: Süvari Generali

Brusilov

Ancak infazı zaten L. Kornilov'un (31 Temmuz) emrine düşüyor ve Kornilov şok alayının savaşçıları sembolü takmaya başlıyor. Sanki Kornilovitlerin sloganını - "Rusya ya da ölüm" tasvir ediyormuş gibi, gönüllülerin pankartlarında, şapkalarında, omuz askılarında, kollarında tasvir edilmiştir. Ölü bir başın işaretiyle işaretlenmiş en karakteristik ayrıntı bir jetondu: “Jeton gümüştür, damgalıdır ve kol yamasının bir kopyasıdır - Kornilovcular tarafından omzun yanında sol kola takılan amblem. Ortasında iki çapraz kemiğin üzerinde ölü bir kafa olan bir arma şeklinde bir jeton. Üst kısmında "KORNILOVTSY" yazıtı, alt kısmında ise iki çapraz kılıç, kulpları arasında alevli bir el bombası ve altında "1917-18" tarihi yer almaktadır. Ters taraf pürüzsüz, bir zincire aşınmış. Boyut 21/2 x 31/2 cm.

Güney Rusya Silahlı Kuvvetlerinin Kornilov şok alayının alay amblemi (daha sonra Rus General Baron Ordusu

Wrangel /

General L. Kornilov, ortaklarına şunları söyledi: “Kollarınızda. dedi general. - ölümün sembolü dikilir - çapraz kılıçların üzerinde bir kafatası. Bu no6e ∣ >a veya ölüm anlamına gelir. Korkunç olan ölüm değildir, utanç ve onursuzluk korkunçtur ... ".  Tarihçi A. Alekseev'e göre, Kornilov'un sözleriyle biraz çelişen, kimlik işareti olarak ölü kafayı kullanan Kornilovitler *, düşmanları göstererek uzun süredir Tanrı'ya giden Rus topraklarının rahipleri ve münzevileriyle ruhani sürekliliklerini ileri sürdüler. dünyada Tanrı'dan ve Rusya'dan daha değerli bir şey olmadığını. Rus subaylarının bayrağındaki ve köşeli çift ayraçlarındaki kafatası ve kemikler, ne olursa olsun hemen ölmeye hazır olma anlamına gelmez, ancak askeri hüner, Ruhun gücü ve ölüme karşı kazandığı zafer anlamına gelir.

Kornilov şok çubuğunun belirtileri

Kornilovitlere ek olarak, Beyaz ordu içinde, şapkalı omuz askılarından yüzüklere ve zırhlara kadar gereçlerinde ölü bir kafa kullanılan birçok başka birim oluşturuldu. Annenkovitler, Drozdovitler, General Prens Avalov'un (Bermondt) Batı Gönüllü Ordusu savaşçıları, Ataman Bulak-Balakhovich'in müfrezeleri, Don Kazakları-Gundorovyalılar. Çekoslovak Kolordusu'nun Demir Tugayı, General Gaida'nın şok birlikleri, Sibirya Saldırı Tugayı. Albay Pepelyaev ve diğerleri...

Kornilov köşeli çift ayraçları ve omuz askıları

Ölüm kafasının sembolünü takan beyaz birliklerin son temsilcileri, 1. Kazak Süvari Tümeni'nin "beyaz Kazakları", daha sonra General Gslmug von Pannvnia'nın XV (XIV) Kazak Süvari Kolordusu ve diğer birçok Kazak birimi ve tümeniydi. Alman Wehrmacht ve daha sonra - ve Waffei SS. Zaten İkinci Dünya Savaşı'ydı, ancak Kazaklar bunu İç Savaş'ın devamı olarak algıladılar ...

İki yıl sonra korіpzlovtsy. 1919'da Ukrayna Halk Ordusu'nun bir süvari birliği olan Ukrayna'da bir "Kara Kazak" alayı ortaya çıktı. Alayın askerleri, kafataslarıyla çerçevelenmiş uzun siyah şapkalı (kuyruklu) şapkalar giydiler. Aynı kafa, Kızıllar ve Beyazlar arasında üçüncü bir taraf gibi manevra yapan Mahno'nun ordusunun sancaklarını da süsledi. Sembol, pankarta işlenmiş sloganla açıklandı: Smedt vey'de. Kim ne piiiijuudi emekçi halkın özgürlüğüne kavuşur.

Kornilov şok çubuğunun ilk sancağı.

Alay Komutanı Teğmen Prens Ukhtomsky

Bölümlerinin savaş renkleriyle Kornilov gazileri (Paris, 1957).

Kırmızılar genel havanın dışında durmadı. Devrimci denizciler kafataslı bayraklar taşıyordu. Bolşevik yazar Artyom Vesely, “Kanla Yıkanmış Rusya” adlı romanında şöyle yazmıştı: “Köye giriş müfrezesi! üzerinde kemiklerin, bir kafatasının, horoz ibiğine benzer bir yükselen güneşin ince ipeklerle örülmüş olduğu siyah bir pankartın altında ve iri iri harflerle tehditkar sözler: KURTULUŞ YOKTUR. SERMAYE ÖLMEK ZORUNDADIR.”  Ukrayna Galiçya Ordusu'nun ustabaşı Yarnch-Zapilsky, Odessa güvenlik görevlisinin yakalanan subayları Sovyet hizmeti için işe alma girişimlerinden bahsederken şunları söyledi: “ Ceketinin yakasında iki kemik bulunan altın bir insan kafatası var. Bu bir acil durum işaretidir."

V. Akunov, çok karakteristik bir özelliğin intikamını aldı. Beyazlar, anavatanın iyiliği için hayatlarını feda etmeye hazır olduklarının bir işareti olarak bir kafatası takarlarsa (Tsarskoye Selo ölüm taburunun ölü bir kafa ile süslenmiş pankartında şöyle yazıyordu: “Anavatanın ölümünden daha iyi ölüm ”),  sonra kırmızılar her zaman aynı sembolü başka birini ("dünya burjuvazisi", "emekçilerin düşmanları", "karşı-devrimciler", "eski rejimin uşakları") öldürmek için yazılan çağrılarla birleştirdiler.

N. Makhno Ordusunun Sancakları

Don Ordusu Gundorovsky Georgievsky Kazak Alayı Rozeti Büyük Don Ordusu 3. Don Kazak Kaledinsky Georgievskiy Süvari Alayı Rozeti.

Rus ordusunun havacıları General Baron Wrangel'in Yushun-Arabat'taki Rozeti". * 1918-1919'da Baltık ülkelerinde Bolşeviklere karşı savaşan Binbaşı Josef Bischof'un Demir Tümeni'nin "Ölü Kafa" kokartı, Prens P. M. Avalov'un (Beriondt) Rus-Alman beyaz monarşist Batı Gönüllü Ordusu'nun bir parçası da dahil.

Rusya'dan Almanya'ya döneceğiz.

1918'den sonra, Almanya'da Kasım Devrimi başladığında, Alman Bolşeviklerine (Spartakistler) karşı savaşan Weimar Almanya - Freikors'un beyaz gönüllü birliklerinin savaşçılarının üniformalarında ölü bir kafa belirdi. 1923'te Adolf Hitler'in fırtına askerleri kafatasını sembolleri olarak seçtiler. böylece SS'in bazı bölgelerine yayılan bütün bir askeri ölü kafa kültünün temelini attı. Ve nm'nin örnek alacağı, ödünç alacağı biri vardı - Prusya süvarilerinden [109]” Kaiser'in itfaiyecilerine ve saldırı uçaklarının kendileri, zamanlarının oldukça büyük bir kısmında frikorlardaydı. İlk etapta saldırı uçakları, savaştan sonra kalan kokartları takıyordu. Ardından Deschler'in firmasından Prusya tarzında yapılmış büyük bir rozet partisi sipariş edildi, yani. alt çene yok. İlk başta, tüm saldırı uçakları onları giydi, sonra sadece şarkı söyleyen SS adamları: siyah giyindik, kana bulandık, miğferlerimizde ölü bir kafa  var . Yaşasın! Yaşasın! Biz sarsılmazız!"

"Dünya burjuvazisi ve yandaşlarına" karşı Kızıl Terör kampanyasının resmi olarak başlaması vesilesiyle Sovyet Chekistlerinin "ölü kafa" işareti altında gösterileri (Moskova, 1918).

Helsinki limanındaki Petropavlovsk gemisinden devrimci denizciler (1917 yazı).

Beyaz karşı-devrimci müfrezenin “Dead Head*”  mLcheme ile Alman zırhlı aracı . 1919

Alman birliklerinin bir parçası olarak Kazak gönüllü müfrezesi

Alman Beyaz Gönüllü Freikorps'un sancakları. Baltık'ta Bolşeviklere karşı savaşan

SS borazancı ve davulcu.

1934'te, süvari birimleri temelinde oluşturulan ilk Alman tank birimleri, Prusya ölüsünün kafasını ayırt edici bir sembol olarak alıyor. Bu nedenle SS, alt çeneli yeni bir kafa tipini benimsedi. İlk olarak üç versiyonda üretildi: sağa, sola ve tam yüze döndü.

Başlangıçta, ölü kafasının bu versiyonu gümüş kaplamalı bronzdan yapılmıştır, ancak SS parçalarının sayısı arttıkça daha ucuz ve üretimi daha kolay tepsiye konulmuştur. Alüminyumdan ve çeşitli çinko alaşımlarından damgalanırlar, kokart üzerine oyulurlar, alüminyum iplik veya suni ipekle işlenirler, vb.

SS'in tüm üyelerinin kokartlarını, askerlerin iliklerini ve aynı adı taşıyan SS biriminin arabalarını gösterdi. ayrıca her türlü başlık, yüzük, hançer, şamandıra, sancak, flama, davul, zurna vb. SS birimlerinin saflarında özel amaçlar için (özellikle Leibiggandarg A. Hitler) boş zamanlarında bir  ölü başı ile süslenmiş gümüş kravatlı saç tokaları olan sivil giysiler giymenin bilinen vakaları.

SS'ye ek olarak, ölü kafa 5. süvari alayı, 17. piyade alayı, Danzig kendini savunma müfrezesi tarafından da kullanıldı (Prussian Life Hussar alaylarının 1918'e kadar konuşlandırıldığı yerin Danzig'de olması nedeniyle) , Danzing Kıyı topçularının parçaları. 4. Özel Amaçlı Hava Grubu ve Alman Hava Kuvvetlerinin (Luftwaffe) 54. Muharebe Grubu.

SS halkaları

Alman ca1<)ama saldırı birimlerinin çelik miğferi. İlk dünya. Amblem desenli SS şapka 1434

SS Standartenführer K.M. tarafından tasarlanan, meşe yapraklarıyla çevrili ölü bir kafayı tasvir eden SS halkaları. Wiligut, 10 Nisan 1934'te Reichsführer G. Himmler tarafından kuruldu, n. bir devlet ödülü olmamasına rağmen, yine de bu tür yüzükleri takmak bir onurdan daha fazlası olarak görülüyordu. Ayrıca, seçilenlerin sayısı başlangıçta azdı (5.000 kişiden*״'). ve her bir yüzük kişiye özeldi - ama iç kenar oyulmuştu: S.lb (Seincm lieben - "Canım"!.

?<h  Ancak 1939'da en az 3 yıl görev yapmış herhangi bir SS subayı bunu alabiliyordu. 1934'ten 1944'e kadar yaklaşık 14.500 yüzük basıldı. alıcının adı, ödül tarihi ve Himmler'in imzası. Ödül metni yüzüğe iliştirildi:"Seni bir yüzükle ödüllendiriyorum." SS "Ölü Kafa". Bu yüzük Führer'e bağlılığımızı, sarsılmaz itaatimizi, kardeşliğimizi ve dostluğumuzu simgeliyor. Ölü kafa bize bunu hatırlatıyor. Alman halkının iyiliği için canımızı vermeye her zaman hazır olmamız gerektiğini. Ölüm kafasının karşısındaki rünler, nişin Nasyonal Sosyalizm aracılığıyla restore edilecek olan şanlı geçmişini simgeliyor. İki zig rün SS kısaltmasını sembolize eder. Gamalı haç ve hagall runesi, felsefemizin kaçınılmaz zaferine olan sarsılmaz inancımızı ifade eder. Halka bir meşe çelengi çevreliyor, meşe geleneksel bir Alman ağacıdır. Ölümün Başı Yüzüğü satın alınamaz veya satılamaz. Bu yüzük asla onu tutmaya hakkı olmayan birinin eline geçmemeli. SS saflarından ayrılırsanız veya ölürseniz, yüzük SS Reichsfuehrer'e geri dönmelidir. Yüzüğün yasadışı olarak edinilmesi veya kopyalanması kesinlikle yasaktır ve kanunen cezalandırılır. Bu yüzüğü onurla tak! G. Himmler.

Kurallara göre yüzüğün sadece sol elin yüzük parmağına takılması gerekiyordu. Ve genellikle komutanlar listesine ve sahibinin kişisel dosyasına hangi girişlerin yapıldığı hakkında bir sonraki rütbeyi vermek için törenlerde teslim ettiler. Sahibi ölürse, ailesi yüzüğü Himmler'in Weswelsburi e'deki kalesine iade etmek zorunda kaldı, savaşta ölenlerin yüzükleri de oraya gönderildi. ölülerin yoldaşları tarafından kaldırılmaları gerekiyordu. Tüm bu yüzükler Wawelsburg'da düzenlenen bir anma sergisinde sergilendi. bazen Schrein des Inhabers des Toteπkopfringes ("Ölüm Başı Yüzüğü sahiplerinin Mezarı") olarak anılırdı. 17 Ekim 1944'te, savaşın sonuna kadar daha fazla yüzük üretiminin durdurulması emri alındı. 1 Ocak 1945'te verilen yüzüklerin %64'ü Weswelsbury'ye ulaşmıştı. O yılın baharında Himmler sipariş verdi. Vswelsburg'daki tüm yüzüklerin bir kaya düşmesiyle gömülmesi. Hala bulunamadı...

SS'nin tarihi bugün de devam ediyor. 18 Mart 1992'de Estonya hükümeti, amblemi beyaz kenarlıklı siyah bir arma olan, gümüş bir kafatası ve kemiklerin bulunduğu Kupsrian ayrı piyade taburunu yeniden yaratmaya karar verdi ...

Ölü kafasının sembolü, Mussolini'nin korumalarının bir müfrezesi olan İngiliz denizaltı filosu tarafından da kullanıldı.

Amerikan özel kuvvetleri, Polonyalı tankerler, Fin süvarileri, Fransız güvenlik polisi ve diğerleri. Ama bunlar zaten uzak mirasçılar ...

Alman zırhlı araçları. 1939  _

Ele geçirilen bir Sandinista bayrağıyla ABD askeri pozu (c. 1933)

 

1941'den Sırp milliyetçi Chetnik hareketinin bayrağı.

I. 3u61e.ua, 1941-1945'te Balkanlar'da savaşan Sırp Monarşist Vahşi Tümeni  . Tito'nun partizanlarına karşı.

2. Yulius Kuperyanov'un partizan taburunun kol yaması. Estonya.

Kısaca genel sonuç aşağıdaki gibi olacaktır. Ölü kafaların, düşman üzerindeki psikolojik baskıya ek olarak, savaş alanında onları üzerlerinde veya yanlarında (alayın sancağı gibi) giyen askerlerden ölümü engellemesi gerekiyordu. İşaret, kişinin kendi ölümsüzlüğüne değilse de, savunmasızlığına güven aşılayarak, savaşçıyı umutsuzca cesur, korkusuz hale getirdi. Ve aynı zamanda, ister istemez hizmet ettiği, onun için başkalarının hayatlarını biçtiği Ölüm'ü bir an bile unutmamasını sağladı ...

Hatırlatmama izin ver. zamanımız için her şeyin başladığı yer: Prusya süvarilerinin başlıkları.

Bölüm  6

V0LSH6BNAYA CHLSHA

Babamın kafatasından ve dünyadaki gerçeklerden içtim. Bir Rus yüzünün masalı için Ve doğru yol ama karanlıkta ...

(Kuznetsov K.)

İnsan kafatası şekil olarak bir kaba benzer - boyuna benzeyen yuvarlak bir deliği olan yuvarlak bir kap - ki bu dile ve kullanımına yansıtılamazdı. Örneğin, kırık bir çömleğin parçalarına kırık 2 ״' denmesi tesadüf değildir .  ve bazı yemek türleri doğrudan "kafatasları" 2 '*' olarak adlandırılır. Ancak sadece içi boş bir kafatası böyle bir ilişkiye yol açmaz: aynı şekilde, genel olarak kafa, insanların bilinci tarafından bir tür kap, kapasite (özellikle "boş kafa" ifadesi; örneğin, Almanca'da kafatası olarak algılanır. Himschale, kelimenin tam anlamıyla "beyin kabı" olarak adlandırılır). Bu, kitabın başında benzerlik yasasını analiz ederek daha önce ayrıntılı olarak tartıştığımız folklora yansıdı. Sadece jargondaki kafanın sadece melon şapka ve balkabağı değil, aynı zamanda bir sürahi olduğunu da ekleyebiliriz.

Orada, bizi çağrışımların daha derin bir düzeyine götüren ilginç bir paralellikten de söz edildi. Halk dilinde gemi

9 ־ "Far. Sözlük: "Kırık m. kırıklar, kırıklar, kafatasları, pl., fragman, kırık tabakların parçası, ivern, kırık: kafatası cf. Bir kırık, bir kırık. bir kırık. bir kırık, bir kırık " Üstelik kırıklar  bir sözün yerini alabilir: "Şizmatikler konuğu kafataslarıyla besler, bulaşıklarını vermeyin"  (Dal, sözlük).

241  Dal, sözlük: “ Kaplumbağa w. bir kase, bir yama, bir kil tava, düz, yayılan kenarları olan bir kap: içinde kiremitlerin pişirildiği bir kil yığını”, “Kafatası. yağı yenmek için ezilmiş kenevir tohumunun buharda pişirildiği bir kap. Kafatası ve zincir mutfak eşyaları. Buna göre, “Kafatasları m. Vologodsk. perm vyat. kardeş çömlekçi, çömlekçi, çömlekçi.  Saç kurutma makinesinde "kaplumbağa" - ve "kafa"  ve "kil sürahi, tencere". gelenek bir beden ve hatta bir kişi olarak anlatılır292 ve bilmeceler buna en iyi şekilde tanıklık eder.

"Adem öldü - ne Tanrı'ya ne de bize: cennete bir ruh, iksire bir kemik değil."

“Adem gibi topraktan alınmış; üç genç gibi kızgın bir fırına atıldı; İlyas gibi mağaradan alınıp bir arabaya bindirildi; Yusuf gibi çarşıda hızlı; İsa gibi kafatasının üzerine konulan ve kafasına vurulan; büyük bir sesle haykırdı ve sesine Mecdelli Meryem gibi belli bir kadın geldi. Ve. bakır için satın almış. eve getir: ama annesi için ağlayarak öldü ve bugüne kadar kemikleri gömülmedi.

“Adem gibi yerden alındı: peygamber İlyas gibi bir arabaya bindi: üç genç gibi bir ateş fırınına atıldı; firavun gibi Kızıldeniz'e atılmış; kemiklerim ve bileşiklerim dağılmıştı; bir kadın beni alarak rengarenk elbiseler giydirdi ve hayatın ikinci çağına başladı.

Doğmamış, Adem gibi topraktan alınmış; suların üstesinden gelmek için ateş vaftizini aldı. açları doyurdu, oturdu, daha zor: ebenin ellerinin altında yine ışığı gördüm; .başka bir ölüme kadar huzur içinde yaşadı ve kemikleri bir yol ayrımına mı atıldı?  (Sadovnikov. No. 329, 334, 334 d. 334 g).

Benzer bir metin Beyaz Rusya, Ukrayna ve Sırbistan'da da biliniyor. Yunanistan. Romanya:

“Adem öldü, ne Tanrı ne de biz; cennete ruh yok, kemik yok

■ 293 arazi” .

“Tanrı beni devlete ve Adam'a bir kaside yarattı, svakoga 4anojux ve nahranih: ama cad öldü. Tanrı iplerimi ruha kabul etsin, ne dünya kibir değil ”-“ Tanrı beni Adem'den yarattı, herkese içecek ve yiyecek verdim: ve o öldüğünde ne Tanrı ruhu aldı, ne de yeryüzü bedeni.

Bq γης τηv 1tλaσ!v ωσπεp hakkında Adar σχov, πυpικaυστoς γεγova ως hakkında! sürüler.

evlenmek ayrıca paralellikler: "kırık bir tencere, terk edilmiş bir eş", "kızlar berbat tabaklardır: nasıl kırıldığını görmezsiniz".

z ' , ' Bilmeceler (Ukrayna halk sanatı kütüphanesi). K.: Dnipro, 1987, s.71.

Ben topraktanım.  Λc)aw gibi yaratıldı, Ateşli bir ocakta üç delikanlı gibi yandı, Yaşarken nicelerine içirdi.

Öldü - kimse kemiklerimi toplamadı.

“Benzer bilmeceler Doğu Romanesk geleneğinde de biliniyor; bkz. “Adem gibi çamurdan. yaratılmıştır…”  (Yudin, s. 25).

N.P. Tolstoy, "Rus, Sırp ve Bulgar Folklorunda Bizans Bilmecesi" adlı çalışmasında, bilmece metninin Bizans geleneğinden ödünç alındığı sonucuna varır; Aslında makale, Bizans biliminin Rus kültürü üzerindeki kültürel etkisine vurgu yaparak ödünç alma hakkında bir sohbetle başlıyor. “ Pot-Adam bilmecesi muhtemelen Orta Çağ'da ortaya çıktı. Pan-Slav da değil. ortak bir Balkan ürünü değil, Slav ortamına özgü yerel Bizanscılık" (S. 478). Ama öyle mi? Bir kişinin/geminin genel asimilasyonuyla ilgili değil mi? Kanaatimizce, araştırmacının vardığı sonuç çok sert bir açıklamaya ihtiyaç duymaktadır. BÖYLE bir bilmece biçimi, evet, gerçekten Orta Çağ'da ortaya çıkmış olabilir (ama o zaman bile bir gerçek değil), ancak bir tencere ile bir kişinin ve bir kafa / kafatasının sembolik bir karşılaştırması. belirtilen dönemden çok daha eski ve çömlek hakkındaki bu bilmece metinlerinin varlığı için tüm ön koşullar zaten mevcuttu. Orta Çağ'da (?) metinler, İncil'in de dahil olmasıyla modern bir biçim alabildi. değişen koşullar nedeniyle herhangi bir arkaik metne nüfuz etmek zorunda kaldı.

Bilmecenin kaynağına değil, içeriğine bakarsak, aşağıdakileri elde ederiz. Bir yandan, İncil'deki şüphe götürmez imalar vardır: çömlek kilden yapılmıştır ve İncil'deki ilk insan ondan kalıplanmıştır *' m  . Ancak. Öte yandan, metinlerde geçen Adem adı , ünlü "Adem'in başı" sembolüne ve başı cennet olan İlk Tanrı mitine işaret etmektedir. Böylece kap/çanak ile ölü kafa imgesi arasında birincil (biçimsel) çağrışımlardan bağımsız bir bağlantı ortaya çıkar. Buradaki isim bir belirteçtir ve şüphesiz bilmece metnindeki görünüşü daha sonra yapılacak bir meseledir . evlenmek başka bir versiyonu ise şöyledir: “Kedilerin ışığı,

2 * , “  (Alam, B.M.)  adı, Tanrı tarafından kilden yapılmış “paralellik üzerine inşa edilmiş /.../ kitap kökenli ortak bilmecelerde bulunur - Adam. kilden insan yapımı bir çömlek”  (Yudin, s. 24).

Lord Koschey yüz kişiyi besledi. yürüyüşe çıktı, kafasını kırdı, kemikleri attı ve köpekler burnunu çekmedi mi?  (Sadavnikov. No. 322 s.). Şimdi Adam değil, Koschei. Ve aynı türden Ukrayna bilmecelerinde pota "yaşlı", "genç adam", "gorbach" ve hatta "öte yandan" denir ...

Karşılaştırmalar karşılaştırmalardır, ancak Rus folkloru ölü bir kafayı tam olarak bir söz olarak kullanmayı önerir, elbette epik-lirik abartmalar olmadan değil. Erkek arkadaşı tarafından baştan çıkarılmasına ve terk edilmesine (veya evlenmemesine) kızan kız, onu tehdit eder. kardeşlerin gelip ondan intikam alacaklarını. ve vücudunu parçalara ayıracak:

Kardeşlerime seni vurmalarını söylüyorum.

Vur seni, ruhunu yok et.

Kemiklerden kuleler yapacağım, kaburgalardan yerleri sıralayacağım, Ellerimden bir sıra yapacağım ve ayaklarımdan bir sıra yapacağım. Baş yandow tuzundan. Eklemlerden bardak dökeceğim. Berrak gözlerden, şarap büyüleri. Senin kanından bira yapacağım.

(Novichkova, s. 159)

Seni sallıyorum kanal, yetişmek için yolun ortasında.

Ruhunu ve bedenini kaybet.

Ellerden. yatağı bacaklardan yıkayın,

Yemyeşil bir kafadan bir bardak çevireceğim.

Berrak gözlerinden, büyüyü iyileştireceğim,

Senin bira-balının kanından yapacağım. Tvavo donyağı mumlarının yağından ıslanacağım.

(Kireevsky, s. 28)

İşte bu şarkının tam versiyonu:

kontrolden çıktım bacaklardan smoitsa,

Ve vadinin vahşi başı, Gözlerinden tuz heceleyeceğim. Pişmiş turtalarının etinden. Ve yağından mumlar dökeceğim ...

Bir sohbet arayacağım - kız arkadaşlarım.

Ben kız arkadaşlarım ve onun kız kardeşiyim;

Canlı su için ölü kase. Gabaua. Tibet

Cevaplanamayan bir bilmece tahmin edeyim:

Ah. ve bu nedir:

oturuyorum canım şirin görünüyorum sevimli sunuyorum. Tatlıyla ziyafet çekiyorum, L ve tatlı önümde Ne mum gibi yanıyor?

Bu bilmeceyi kimse çözemez.

Arkadaşım bilmeceyi çözdü.

Bir kız arkadaşı, sonra kardeşi:

Ben de sana derdim ki kardeşim: Git kardeşim geç geç. Çok geç. gece geç!" 21 '

Şarkıcının anlatılanın nasıl yapılacağı konusundaki bilgisizliğini ele veren bir abartı, "tuz" ("metalden dökülmüş" anlamında), "gökyüzü" fiillerinde zaten görülebilir. Bunu kemikle yapamazsın. Bir şarkıcı veya şarkıcı, arkaik bir metni iletirken, anlaşılmaz hale gelen bir şeyi az çok algılanabilir bir şeye çevirmeye çalışarak onu istemeden modernize eder.

Şarkının kahramanının nefret ateşinin neden olduğu arzusu, abartılı da olsa oldukça anlaşılır: Sadece sadakatsizlerin ölümünü değil, öyle bir ölümü istiyor ki, onu yeryüzünden silip süpürsün. suçlunun hafızası bile yok edildi. Kalbini kırdığı için, onu parçalara ayırmak ve utandırmak istiyor, vücudunun bazı kısımlarını mobilyaya, ev eşyasına, sadece eşyaya çeviriyor. Eski erkek arkadaşına daha çok yazık. Kana susamış bir kızın elindeki kafatası basit bir kaba dönüşüyor - görünüşe göre öldürülen kişinin kanından kaynatılmış ballı bira içeceği bir vadi veya kase. Bu tam bir rezalet. En azından metne bir "hayat hikayesi" olarak yaklaşırsanız böyle düşünebilirsiniz...

Ancak, bu yaklaşımlar burada bitmiyor. L.F. Voevodsky, araştırmacı Khomyakov'un bu tür şarkılara adanmış görüşünden alıntı yapıyor: "Yalnızca yerel olsa bile gerçekliğini inkar etmek imkansız, ancak aynı şarkı başka alanlarda kaydedildi, bu nedenle oldukça yaygın. Büyük Rus [110]  toprağı. Ne tonda ne de içerikte daha sonraki bir icadı varsaymak için hiçbir neden yok: Bir bilmeceyle biten son, antik çağa işaret ediyor gibi görünüyor ": Khomyakov metinde "tanrıçanın dağınık üyelerin üzerine oturduğu kırık ve sakat bir kozmogonik hikaye görüyor. öldürdüğü (aynı zamanda ilahi) insansı ilke » 2 ^. Fikir ilginç olmaktan çok daha fazlası - şarkıya efsane aracılığıyla yaklaşmak. ve "acımasız aşk" gelenekleri aracılığıyla değil! Paralellerle açıklığa kavuşturalım: Hintli Kali, kocası Shiva'nın cesedi üzerinde dans ediyor; erkek kardeşi ve kocası Osiris'in dünyanın dört bir yanına dağılmış kalıntılarını toplayan Mısırlı İsis; Yunan bakireleri, kocalarını ve oğullarını çılgınca bir geçit töreninde öldürüyor ve sonra vücutları için ağlıyor...

Hakkında. Önümüzde bir efsane olduğu, Krek'in Slav Edebiyatı Tarihine Giriş adlı eserinde yayınladığı ve L.F. Voevodsky. Bu komplonun en eksiksiz versiyonunu temsil ediyor ve sonunda cinayetin hikayenin kahramanı tarafından işlenmediği ve sevgilisinin vücut kısımlarıyla yaptığı diğer tüm eylemleri bu şekilde farklı bir yorum alıyor.

“Genç bir prensesin güzelliğinin haberi, birçok genci kralın sarayına getirip ondan evlenmesini istedi. Aralarında onu özellikle memnun eden iki prens vardı. İkisiyle birden evlenemeyeceği için sonunda birisinden yana karar verdi. diğerini reddetti. O. reddedilince şöyle düşündü: “Bu diğer kişi olmasaydı, o zaman seçim bana düşerdi. Onu öldüreceğim. ve sonra o benim olacak. Daha erken olmaz dedi ve bitirdi. Bir keresinde prensesin gözdesi ormanda avlanırken başka bir prens onu sinsi bir şekilde öldürür. Prenses çok üzüldü. Ama sevgilisinin ölümünün intikamını almaya karar vererek aklını göstermedi. Kendisine, öldürülen adamın kafatasından altın ve değerli taşlarla güzelce işlenmiş bir bardak (ve bardak) yapmasını emretti; ellerinin kemiklerinden. sürekli gözlerinin önünde olması için dört güzel şamdan yapılmasını emretti: ayaklarından bir sandalyenin bacakları: ve uzun güzel saçlarından kendine altın, inci ve değerli taşlarla işlenmiş bir kemer yaptı. Kısa süre sonra ^'*,  Voevodsky L.F.  İnsan kafataslarından kupalar ve cesetten yararlanmaya benzer örnekler (Etolojik ve mitolojik notlar). — Odesa. 1877.

Bunun üzerine ikinci prens, teklifiyle ona döndü ve cevap vermekte gecikmemesini istedi. "Pekala," diye yanıtladı prenses. - yarın akşam yemeğine gelin; Sana bir bilmece vereceğim; eğer tahmin etmeyi başarırsan. o zaman karın olurum; aksi halde kafanı kaybedersin.” "Çözemediğim bu bilmece nedir?" Prens kendi kendine düşündü ve ertesi gün akşam ortaya çıktı. Odalardan birinde akşam yemeği çoktan servis edilmişti. Prenses saç kemeriyle kuşanmış sandalyesinde oturuyordu, bardağından içiyordu ve masanın üzerinde dört şamdan yanıyordu. Akşam yemeğinden sonra prens ondan bir bilmece çözmesini istedi. "Dinle ve cevapla:

Aşkın üzerine oturuyorum.

aşka bakarım Aşkla kuşattım kendimi,

Sağlığınıza sevgimden içiyorum."

"Gizem iyidir. - der prens, - daha iyisi olamaz. Dizlerimin üstüne otur, kollarımı sana dolayacağım, şefkatle gözlerimin içine bakacağım ve beni öpeceğim ve bilmece gerçeğe dönüşecek: senin aşkın benim. "Cevabın yanlış" dedi prenses öfkeyle ayağa kalkıp sandalyesini işaret ederek: "İşte sinsi bir şekilde öldürdüğün aşkımın ayakları üzerinde oturuyorum." Sırasıyla şamdanları, kemeri ve kaseyi göstererek, "Burası. Aşkımın ellerine bakıyorum: işte. güzel saçlarından bir kuşak: ve işte. onun kafatasından sağlığına içiyorum. - İntikamda: kafa kafaya! Hemen prensi yakalayıp kafasını kesen hizmetkarlarını çağırdı. Prenses o andan itibaren kimseyle evlenmemeye karar verdi ve tüm yüzyıl boyunca evlenmedi.

Kahramanlık destanına bakalım. Destanlarda düşmanın başı bir konteynere benzetilse de, onu bu şekilde kullanmakla tehdit etseler de başka hiçbir yerde böyle faydacı bir uygulamadan söz edilmez. İlk olarak, şeytani bir düşmanın tenekesi bir gemiyle karşılaştırılır: “Ama Tugarin Zmeevich bir insan değildi: kafası bir bira kazanı büyüklüğündeydi. gözler bira kepçeleri gibi, vücut bir dağı ezmek gibi ... ”  (Sakharov, No. 6). Sonra kahraman onunla övünür ve çok geçmeden vaat edileni getirir:

Ben bir bira kazanı olmadan senin için yemek pişiriyorum. Sana başını getireceğim. sen Tatar'

Kupayı veren kahraman, onu bir gemi olarak kullanmayı teklif edebilir, ancak bu yapılırsa, destan asla tarif etmez:

Oh, sen. Stolno-Kiev'li Vladimir! Budi'nin artık bir bira kazanı yok. Evet, bunlar Tugarinov'un şiddetli kafası

(Destanlar 1, Sayı 115)

Evet, Tugarin'in kafasını şiddetle keseceğim /.../ Evet, Tugarin'in kafasını bir mızrağa koydum Evet, onu hediye olarak daha şık Kiev şehri A-th Prens Vladimir'e götürdü. Evet, onu prense ve Vladimir'e getirdi. Evet, genç Oleiienka Popovits burada şöyle diyor: “Ah, sen, Vladimer. Stolne-Kiev Prensi! Tugarin'in kafasını alırsın ve hediyelerde - Evet, en azından, ama gömlekler : 'Evet, bira demle!

(Destanlar 4, Sayı 109)

Tabii öyle bir kafadan öyle bir kafadan ki kazan büyüklüğünde, ancak kazan çıkar, bir kahraman görmek bile ondan çanak yapmak akla gelmez. Kafataslarının büyücülük iksirleri hazırlamak için kaplar olarak kullanılabileceği durumlar vardır. 1324'te Leydi Alice Kaytsler'in (Alice Kyteler) mülkünden kar elde etmek isteyen İrlandalı Piskopos le Lsdrsds, onu sapkınlık ve büyücülükle suçladı. İleri sürdüğü suçlamalar arasında şunlar da vardı: Size sevgi ve nefret demeniz veya insanları ve hayvanları öldürmeniz veya onlara zarar vermeniz için kurbanlıkların içlerinden toz ve merhem yapıyorlar! horozlar, "bazı korkunç solucanlar", otlar, ölü insanların tırnakları, saçlar, yaratılmamış çocukların beyinleri, meşe ateşinde başı kesilmiş bir hırsızın kafatasında bir arada kaynatılmış" (Robbins, s. 207; Kittredge, s. 195). Tibet ritüeli "Chod" da, mistik Ölüm Tanrıçasına tapıyordu, hayal gücünde Onun נ ' Butch'u - ıslak - nasıl parçaladığına dair resimler çiziyordu. Bu, yıkamadan önce bir fıçıya batırmak anlamına gelir.

17•         515

ve vücudunu yer (bir tür inisiyasyon ayini 2 ״*) ve mistik kafatası bir kap olarak kullanılır'".

Metinlere dayanarak, sıradan bir insan için kafataslarının bu kapasitede kullanılmasının doğaüstü bir şey olduğu, en azından beklenmedik bir unsurun, olağanın ötesinde bir şeyin olduğu izlenimi ediniliyor. Aynı folklor metinleri, böyle bir emrin, birçok iblis ve onlarla ilişkili insanlar kadar sıradan olduğunu düşünür. Kafatasında bir iksir yapmakla ilgili yukarıdaki örnek tam da bununla ilgili - eylem bir büyücüye atfediliyor (hayali de olsa). Cadıların Mayıs Şabatı'nın Almanca tasvirlerinde, bir müzisyenden bahsedilir: " Bir kemanın gaydası (  u7w) yerine , bir atın kafasını tutar ve ya basit bir sopa ya da bir kedinin kuyruğu bir boru ya da yay görevi görür"  ve cadılar ve şeytanlar " inek toynakları ve at kafataslarından" sarhoş edici şeyler içerler (Afanasiev 3, s. 474). Burada ilginç bir ipucu daha var - bir müzik aleti yerine, bir shabashnik-müzisyen bir at kafası kullanıyor ve Rusya'da müzik aletlerine geleneksel olarak "yuhalama gemileri" deniyordu...

' ,i  hakkında daha fazla bilgi c. Vlh. Güzel bacak.  "Sihirli Navi". — M.: Vsligor. 2009. yn  Excursus IV.

At kafataslarından içme örnekleriyle karşılaştırmak için Yakut destanı olonkho'nun dizelerinden alıntı yapılabilir. aşağı abaasy'nin bir şaman olan Kyys Kykyydaan'ın (Çığlık atan Bakire) orta dünyanın kahramanı Yuryung Uolan'a anlattığı sihirli kafatasları kaselerinin anlatıldığı yer:

Asırlık demir karaçamın altında, Kalın köklerinde. Karanlık bir delik göreceksiniz - gizli bir hayvan geçidi.

Zindandaki o delikten aşağı in.

Tai - önünüzde bir köşede

Bir bardak kafatası samurunda.

Parlak biçimde ışılda

Живая вода:

А в другом подземелья угтѵ.

В черепе медвежьей, пред тобой.

В затылочной чаше его.

Синим светом тускло блеснёт.

Мёртвая забрезжит вода.

(Нюргун Бооіур Стремительный.

Песнь 4, стих 110)

Чаша из черепа.

Чаша вместе с «подставкой».

В белорусской сказке девушка идет н гости к ведьме, представившейся ее теткой. По дороге с ней случается странное происшествие: «Ідзе яна так ідзе, ажно ляжыць чалавечая галава ды кожа: «Дзеука-дзявіца, руса касіца. куды ты ідзешь?» «Іду да цёплкі 3 кудзелькаю» «Нс ідзі. кажа галава. — бог эта нс цстка твоя, а ведзнма: яна цябе з'есць» (БИК. С. 394). Ведьма ее спрашивает, что девушка видела по пути: «Бачыла. бачыла чалавечу голау», от вечает га. «Тэта мой гаршчок!», отмахивается ведьма (С. 395). Так использовать мертвую голову для демон и цы-людоедки более чем уместно. Ср. описание жилища некой «норушки»: «Зашла в ограду — там головы валяются. Зашла на мост в каце"" кровь переливается. Зашла в избу. поглядела в стол бабьи косы лежат» (Черных, № 110); у Бабы Яги «на дворе стоит в кадке кровь: взошла на крылец ва ляются маленькие ребятишки: сени заперты рукой: взошла в сени — валяются на полу рука да нога: дверь заперта пальцем; взошла в избу — лежит мохнатая башка» (Смирнов. № 151).

Kafatası kasesinin teması, moroshins-inanılmaz şeylerde de belirtilmiştir, ancak orada tam olarak imkansız, benzeri görülmemiş bir şey vardır. Bu hikayelerin karakteri kendi kendine şöyle yazar: “Sarhoş olmak istedim: Boğazıma kadar göle tırmandım ama su çekecek bir şey yoktu: bu yüzden kafamı kafamdan çıkardım ve onunla sarhoş oldum. ” “Sonra sarhoş olmak geldi aklıma: Denize geldim, kafatasını çıkardım, su topladım ve sarhoş oldum”  (Af, No. 422. 427); “Ishou krutabiregaya nehrini ryaklara döktü: bir içki aldı ve bir yığın halava ile bir chiryapok çıkardı. sarhoş oldum, kafasına chiryapok koydum”  (Dobrovolsky, s. 46S); "Gidiyorum ve gidiyorum. çok içmek isteseydim ve işte kuyu yakındı /.../ Kafatasını ve 3 kafayı açtım, o su ile sarhoş oldu ve kafatası ve kuyuyu unutarak " (Chubinsky 2, Bölüm 2, No. 13). Bu, sıradan insandan çok, haklarında henüz sızdırılmayan mutasavvıfların davranışıdır.

Madem mitlerden bahsediyoruz, birkaç örnek daha vereyim. İyi bilinen bir gerçek olarak, sözlükler ve ansiklopediler, Indra'nın iblis Vritra'nın kafatasından kendisine bir kase yaptığını bildirir. Bu savaşın açıklamalarını içeren kaynakların incelenmesi gerçekten hiçbir şeye yol açmadı. Bu konuyla az çok ilgili olabilecek tek şey, Rig Veda'dan pek açık olmayan bir ifadedir.

"י" Kapa - küvet, varil.

Görünüşe göre Indra, yenilmiş bir düşmanın kafasını yanına alarak kutsal bir içki içmek için acele ediyor:

Sen. Ey Indra, yardım etti (acele etti) “bu Itat Arabasının önünde. kendini sıkarak.

Soma bağışçısının çağrısını duydunuz.

Fırtınalı Makhi'nin başı

Deriden ayırdın.

Soma donörünün evine gittiniz.

(Rig Veda. X. 171. 1-2. Indra'ya )

Völundların Şarkısı , İsveç kralı Nidud'un elflerin kralı Finn Völund'u demirhanede kendisi için çalışmaya zorlayarak nasıl yakaladığını anlatır. İntikam olarak Nidud'un iki oğlunu öldürür:

Her ikisinin de kafalarını kesin ve bacaklarının kürklerinin altına koyun; Kafataslarından kaplar yaptı , onları gümüşle dövdü ve Nidud'a gönderdi.

(Yaşlı Edda. Volundların Şarkısı. 24)

İzlanda Volsunga Destanı, kocası Kral Atlı'dan (Atilla) intikam almak isteyen Gudrun'un oğullarını nasıl öldürdüğünü ve onları kızarmış olarak kendisine nasıl yedirdiğini anlatır: “Kral, oğullarının nerede olduğunu sordu . Gudrun şöyle yanıtlıyor: “Size anlatabilir ve yüreğinizi sevindirebilirim. Bize büyük bir suç işledin. kardeşlerimi öldürdü; şimdi sözlerimi dinle: oğullarını kaybettin ve işte kafatasları çanaklara dönüştü ve sen kendin şarapla karışık kanlarını içtin; ve sonra kalplerini alıp şişte kızarttım ve sen onları yedin ”  (Volsunga Saga. XL).

Kesilen başı düşmanlar tarafından ganimet olarak götürülen Kopal'ın ölümüyle ilgili İrlanda efsanesinde merak uyandıran bir ayrıntıya yer verilir . Kafatasının olabilecek sihirli güçleri var.

bir bardaktan içer gibi ondan içerek alın. “Mairtine'nin Fir Maige'deki üç Kızıl Kurt'u onun kafasını kesenlerdi; onlar Erne'dendi. ama Ailil'in evinde yaşadı. Ve Ku Roi'nin intikamını almak için kafasını kestiler. Ve onlar onu öldürürken. Sonra Medb geldi. Medb daha sonra şunları söyledi:

C) Sonlandırmadan sonra Mayrtine'in Üç Kızıl Kurt'u tarafından taşınan soluk kafa: Bu bir kahramanın yüzü.

Amargen'in oğlu Kopal'ın başı.

Ulster halkı tarafından başı kuzeye taşınan Cu Roi'nin intikamını almak için Kopal'ın kafasını yanlarına alırlar. Ve baş batıda kaldı. Bir yaşındaki dört buzağıya ya da yemlik oynayan ya da mat üzerine bahis oynayan dört kişiye sığabilirdi. Ulster halkı için bir kehanet var. daha güneye çekeceklerini ve ondan süt içerlerse eski güçlerinin onlara geri geleceğini.

L.F. Voevodsky, kafatası kupasının şiirsel sözüne başka bir örnek olarak şunu aktarıyor: “Sonunda. Grimm ayrıca Ragnar'ın Danimarka pozunda Krak hakkındaki sözlerinden alıntı yapıyor: "Yakında kafataslarının derinleşmesinden bira içeceğiz."  Skaldik sonrası anonim şiir Krakumal'dan (XII.Yüzyıl) bahsediyoruz (25):

drekkum bj∂r af brag∂i

∂r bjugyi∂um hausa.

Modern çevirmenler, Grimm için hayal kırıklığı yaratan sonuçlara vararak metni ele aldılar: "Duruşun orijinalinde," canavarın kafatasının bükülmüş ağaçlarından bal içtiler "diyen bir pasaj var, yani, boynuzlardan. Magle  (Danimarka Tarihi'nin yazarı. L. M.) kenning'i anlamadı ve içinde şifrelenmiş boynuzları gerçek kafataslarıyla değiştirdi "'" 1. Çeviri seçeneği  :

lezzetli bira içmek

bükülmüş ahşap kafataslarından (hayvanlar).* 02

"" Smirnitskaya O. A.  Sofya Svirndenko ve "Edda" ve  Doğu Avrupa'nın En Eski Devletleri - 1999. - M .: Rusya Bilimler Akademisi Doğu Edebiyatı, 2001, com. 34.

Çevirinin yazarı A. Selniiyn'dir (Svetloyar). kime özel teşekkürler.

Peri masallarından gerçeğe geçersek, kafataslarının içme kabı olarak kullanıldığını görebiliriz: 1) genel olarak insanlar tarafından, 2) savaşçılar tarafından. 3) mistikler. Her sınıf, tamamen farklı amaçlar için farklı kökenlere sahip kafataslarını kullandı.

Sıradan insanlar

Sıradan ölümlüler, çeşitli sıkıntılarda şifa ve yardım için bir kase olarak ölü bir başın hizmetlerine başvurdular. Kafalar elbette sıradan insanlar değildi (aksi takdirde güç nereden gelirdi?), Ama bunlar. insanların ömür boyu yaptıkları işler ve ölümünden sonra mucizeler için saygı duydukları. Tek kelimeyle "azizler" den. Ancak kafataslarının gücü fikri, "azizleri" ile Hıristiyanlıktan çok daha eskidir, yukarıda Kopal'ın sihirli kafatası hakkında söylenmişti. Bu türden kapsamlı bir örnek seçimi G.L. iz:

"BEN. Grimm, Geschiste der deutchen Sprache'de (s. 144) şöyle yazar: "Trier'de keşişlerde St. Theodulf ve ondan ateşi olanlara içecek verdiler (Acta Sanctorum, Mayıs /, 99-a). Leo von Rosmithal, 1465'te Neuss'a geldi: “Orada gördük. kilisede sevgili azizin dinlendiği değerli bir tabut olduğunu söylüyor. Quirinus ve kafatasını gördük: ondan içmemiz için bize verildi. Yazar, MS 570-580 yıllarında kutsal mekanlarda yaptığı bir gezintiyi anlatır. (Antonini Placentini Itinerarium, sar. 22, Ve 1889. ed. GHdemeistera), Kudüs'teki Siyonist kilisesini anlatıyor. devam ediyor: “Orada bir manastır var ve içinde altın bir kasanın içine yerleştirilmiş, değerli taşlarla süslenmiş bir insan kafatası gördüm: rahibeler bunun şehit Theodosia'ya ait olduğunu söylüyor. Pek çok insan nimet uğruna (pro kutsama) ondan su içer ve ben de aynısını içtim. Rochholz (1.230) şunları bildiriyor: “St. Ansbach'taki Gumpert'ten 750'deki kaynaklarda bahsediliyor ve 787'de Charlemagne ona çeşitli özgürlükler verdi; keşişler, azizin mucizevi kafatasından içmeleri için çevrede yaşayan Vendialı paganlara verdiler: bu nedenle, manastır bir ibadet yeri haline geldi ve gelecekteki şehrin ortaya çıkışına ilk ivmeyi verdi. Vücudu ne zaman St. Klingnau'lu Anna, hasta bir rahibe kafatasından içti (Murer. Helvetia Sacra 334b). “Yukarı Bavyera'daki Ebersberg'de korunurken, St. Sevastyan ve kutsanmış şarap, oraya hac için gelen insanlar tarafından içilecek. veba bu bölgede görünmeye asla cesaret edemeyecek (St. Aichah'ta Sevastyan. Auyshurg, ]757. 101). Ayrıca manastırlarda St. Nandesbuch'ta Iantwein. St. Au on Inn'deki Vitaly, St. Hoarfrost'taki Rotta'daki Martin, St. Altmunsteu'daki Alto, bir bardaktan olduğu gibi azizin kafatasından içmek kültün bir parçasıdır "'1 '.  Ayrıca size St.Petersburg'un kafatasından içecek veriyorlar. Regensburg'daki Aşağı Manastır'da tutulan Engart.

Gabala basit bitirme Tibet. 19. yüzyıl

Bu tür kafataslarının nasıl sihirli bir kase görevi gördüğü genel olarak anlaşılabilir. Mukaddes bir başlığa bir içecek (su veya şarap) dökülür veya kendi başına kutsal kılınan ondan yapılan bir kap, kabın mucizevi özelliklerini içine çeker ve onu içene aktarır. Kap ile madde arasında sürekli bir temas olmalıdır. Su, filozofun kazanında madde özelliklerini değiştirdiğinde, niteliksel olarak iyileştirdiğinde, simya süreciyle belirli bir paralellik olsa bile, kafatasına "aşılanmalıdır".

Ancak kime ait olursa olsun basit bir kafatasının şifa için kullanıldığı örnekler bilinmektedir: * İrlanda'da diş ağrısı iki şekilde tedavi edilirdi. Bunlardan ilki  şuydu

İnsanlığın inanç ve hurafelerinde kan. Toplamak. Zorunlu ve nrimech. Boykov V.F. - St. Petersburg: Sofya, 1995, s. 67-68.

balo salonu insan kafatasının çamurundan su içti”  (ES, s. 161). Bu seçenek, "ancak ölüler incinmez, öyleyse yaşayanlar incinmesin" ilkesine göre geleneksel tedavi ile birleştirilmelidir. Rus diş ağrısı komploları, daha önce de söylendiği gibi, özellikle ölü bir kafa imajını yenerek tam olarak bu paralele başvuruyor: “Açık alana çıkacağım.  İki yol var, iki rosstan var, orada bir hafif süvari erinin ölü kafası yatıyor, hafif süvari erinin ölü kafasına soracağım : “Dişlerin ağrıyor mu? Kemiklerin tıslıyor mu?" - "Dişlerim ağrımaz, kemiklerim sıkışmaz." Yani (nehirlerin adı)  ile dişleri ağrımaz, dişlerini sıkıştırmazlardı ” (RZZ, No. 1438). Öyleyse önümüzde, ölü kafanın gücüne bir eser olarak atıfta bulunan tipik bir sihir var. Diş ve baş ağrısı hastalıklarının bir "aziz" kafasından içilerek tedavisinin, bu büyülü yöntemin daha sonraki bir biçimi olduğu varsayılabilir, komplikasyon nedeniyle geliştirilen - kutsallık, gerçek veya gerçek bir bileşenin dahil edilmesi. hayali.

Kafatası kasesi sadece diş ağrısından yardımcı olmadı. "Bir intiharın kafatasından çıkan iplikler /.../ epilepsiye iyi gelir"  (Kittredge, s. 192). Antik Romalı doktor Scribonius Larg (1. yüzyıl), epilepsi tedavisi yöntemlerinden bahsederken, “bazı insanlar aynı durumda kendi kanlarını içerler veya ölen kişinin kafatasından 30 gün boyunca üç kaşık (ilaç) alırlar. ” .  Quintus Serenus Samonicus (yaklaşık 200) Tıp Kitabında aynı hastalığa karşı terk edilmiş bir insan kafatasında biriken yağmur suyunun içilmesini tavsiye ediyor'" 4 .

Savaşçılar

Herodot, İskitler hakkında oldukça korkunç şeyler anlatır. hepsini tekrar söylemeden. doğrudan ölü kafalara gidelim. "Kafataslarının kendileriyle, hepsi değil, ama en nefret edilen düşmanlarla, şu şekilde hareket ederler: her biri,  kaşların altında ∣ 4epena ∣'nın bir kısmını keserek temizler. Ve eğer bu fakir bir insansa, o zaman. 104 Voevodsky  L.F.  İnsan kafataslarından kupalar ve cesetten yararlanmaya benzer örnekler (Etolojik ve mitolojik notlar). - Odessa, 1877. Orada ayrıca aşağıdaki örnekler de rapor edilmiştir: “Artemon, epilepsiye karşı geceleri öldürülen ancak yakılmayan bir adamın kafatasından kaynak suyu içilmesini emretti. Antaeus ayrıca asılarak öldürülen bir adamın kafatasından hazırlanan hapları da icat etti. kuduz bir köpek tarafından ısırılmaya karşı.

[kafatasının] dışı sadece ham sığır derisi ve onu böyle kullanıyor. Bu zengin bir insansa, o zaman [kafatasına] ham boğa derisini sığdırır ve. içini altınla beyazlatarak kase olarak kullanıyor. (2) Bunu, eğer aralarında bir dava varsa ve kralın önünde onları yenerlerse, akrabalarının [kafatası] ile de yaparlar. [İskit]'e misafir gördüğü zaman bu kafataslarını getirir ve aynı zamanda ekler. Ne. akrabaları olarak onunla savaşa girdiler ve onlara karşı bir zafer kazandı. Buna yiğitlik diyorlar”  (Herodot. Tarih. IV. 65). MÖ 530'da birlikleri tarafından mağlup edilen II.

Romalı tarihçi Lucius Annaeus Florus'a göre, Frigler "insan kafataslarından içtiler"  (Epitomes. Kitap I. XXXIX.

3. 4).

Pomnonius Mel'de böyle bir söz var, sadece yabancıların değil, atalarının kafalarını kase olarak kullanıyorlar: “Issedonlar, ebeveynlerinin kafalarından aynı şekilde kaseler hazırlıyorlar. İskitler gibi en kötü düşmanlarının kafalarından "" *. Bu, Herodotus 506'dan  bir alıntıdır : "Diyorlar ki, Issedonların şu gelenekleri vardır: Bir kişinin babası öldüğünde, tüm akrabalar küçükbaş hayvan getirir ve sonra onu kurban eder ve Ölen kişinin babasının vücuduna etleri keserler, hepsini karıştırırlar, bir ziyafet düzenlerler, ölünün başını yıkarlar, üzerindeki kılları alıp temizlerler, yaldızlarlar ve daha sonra onu bir ziyafet olarak kullanırlar. yıllık büyük kurbanlarda bir içki kasesi. Oğul bunu babası için yapar, tıpkı Helenlerin anma gününü kutlaması gibi " (Herodot. Tarih. IV. 26). İşte sadece bir sorun - aynı metnin başka bir çevirisinde herhangi bir kase hakkında tek bir kelime bile yok: “Issedonların gelenekleri hakkında aşağıdakiler anlatılıyor. Birinin babası öldüğünde, tüm akrabalar jw  Tak L.F. Görünüşe göre Voevodsky şu ifadeyi tercüme ediyor: Pocula ul Essedones parentium, ita inimicissimorum capitibus expoliunt (Pomponius Mela. Chronicle. II. 12). Biraz önce (II. א), Pomponius kafaların dekorasyonundan daha ayrıntılı olarak bahsediyor: Capita ubi fabre expolivere, auro vincta pro poculis gerunt. ' 1 * ,Dahası, biraz daha yukarıda Pomponius, ölen kişinin etini yemekle ilgili Herodog hikayesinin aynısını tekrarlar: Essedones funera parentium laeti et kurbanis ac festo coetu aimium celebrant. Corpora ipsa laniata et caesis pecorum visceribus inmixta eulando consumunt.

sığırlar getirilir, sipariş verilir ve etler parçalara ayrılır. Sonra geldikleri kişinin ölen babasının cesedini de parçalara ayırdılar. Daha sonra tüm et karıştırılır ve bir ziyafet düzenlenir. Ölen kişinin kafatasından deri çıkarılır, içeriden temizlenir, sonra yaldızla kaplanır ve kutsal bir idol olarak saklanır. Bu idol için her yıl çok sayıda fedakarlık yapılır. Helenlerin cenaze törenlerinde olduğu gibi, babanın onuruna oğul tarafından kurbanlar sunulur.  Katılıyorum, iki büyük fark ...

Tarihçiler, bu geleneği Keltler (Galyalılar) ve diğer "barbar" halklar için oybirliğiyle belirtiyorlar.

MÖ 216'da Boii'nin Kelt kabilesi, Galya praetoru Lucius Postumius Albinus'un lejyonlarını yenerek kendisini öldürdü: “Boii muzaffer bir şekilde zırhını tapınağa getirdi, onlar  tarafından en çok saygı duyuldu : kopmuş kafadaki tüm eti temizlediler ve , geleneklerine göre, kafatasını altınla giydirdi: kutsal bir kaptan olduğu gibi, tatillerde içki içtiler ve tapınağın rahipleri ve primatları bir kupadan olduğu gibi içki içtiler ” (Titus Livius. Tarih. XXIII  . 24).

Ammianus Marcellinus, Scordiskler (muhtemelen Galya kökenli bir halk) hakkında, "eski tarihin de kanıtladığı gibi, bu kabile bir zamanlar sert ve vahşiydi: Bellona ve Mars'a tutsak kurban ettiler, açgözlülükle işlenmiş insan kafataslarından insan kanı içtiler" ( Ammianus) Marcellinus.Tarih XXVP.4.4).

Silgi Italicus, Pön Savaşları ile ilgili bir şiirinde, geçerken Keltlerin altınla işlenmiş kafataslarından içme geleneğinden bahseder.

567'de Gepidlerin kralı Cunimund, Lombard kralı Alboin'in eline düştü: “Bu savaşta Alboin, Cunimund'u öldürdü. Kafasını kestim ve kafatasından kendime bir bardak yapmasını emrettim. Bu tür camlara (Lombardlar arasında) "kaya" ve Latince patera diyorlar "  (Paul the Deacon. History of the Lombards ..!. 27).

J. Grimm , Johann Aventin'in (ö. 1534) "Bavyera Eski Eserleri "nden bir mesajı yeniden anlatıyor: açık savaşta düşmanı öldüren. Bu büyük bir iyilik ve onur olarak kabul edildi. /...! Oğul, babasıyla aynı masaya oturmaya cesaret edemedi, aynı şekilde, birisi açık bir savaşta düşmanı öldürmeden kimsenin kutsal düşman kafatasından içmesine izin verilmedi.

Bulgar Hanı Krum'un kadehi haline gelen İmparator I. Nicephorus I Genik'in (760 - XI 1 yıl) başıyla da kötü bir hikaye yaşandı ''': “Nicephorus'un kafasını kesen Krummos, onu bir kazığa koydu . kendisine gelen halklara gösteriş yapmak için birkaç gün ve Sonra onu çıkarıp kafatasını temizledikten sonra gümüşle giydirdi ve kendini büyüterek Slav şeflerini ondan içmeye zorladı " ("Bizans Theophanes Chronicle,  dan Diocletian'dan krallara Michael ve oğlu Theophylact ", 2. 13); "Sonra Krum savaştan sağ kalanlarla bir araya geldi, gece krala saldırdı ve sadece Yunanlıları yenmekle kalmadı, aynı zamanda kralın kafasını da kesti. , kafatasını gümüşle bağladı, içine şarap döktü ve Bulgarlara içirdi ”(Konstantin Manasseh. Chronicle) .

Göçebeler arasında bu gelenek aynı sürekli olarak gözlemlenir. Xiongnu imparatorluğunun hükümdarı (shang-yu) Mode (Mo Tui, MÖ 234-174), düşmanı Çin imparatorunu yendikten sonra kafasını kesti ve bundan bir ziyafet kupası yaptı. Ancak bu veriler doğrulanamadı. MÖ 177 civarında Mode'un oğlu Lao Shan. Yuezhi'yi (Massajets) yendikten sonra. mağlup hükümdarlarının kafasını kesti ve ondan bir kase yaptı. MÖ 47'de aynı kaseden. Xiongnu hükümdarı Hukhanie ile ittifak yapmaya gelen Çin imparatoru Yuan-di'nin temsilcileri şarap içmek zorunda kaldı.

972'de Peçenekler tarafından öldürülen büyük Svyatoslav'ın kafatası için de aynısını yaptılar: “Ve Pschenezh Kurya prensi saldırdı: ve Svyatoslav öldürüldü ve başı alındı, alnına bir bardak yaptı, onu çevreleyen alın ile altın. ve ondan yazıyorum "  (Tipografik Chronicle)" "*.

Bu hikayenin, Svyatoslav'ın son günlerini anlatan, onu iç toprağa aktaran Rus tarihçi için bir peygamber olma olasılığı var.

,t " l  Bulgar çevirisinde daha merak uyandırıcıdır: "Krum, kral Nikifor'un başlarının prangasının prensidir ve blgar ile tost iç." Sadece  içmek değil, "tost" içmek.

” n  Daha az ayrıntılı seçenekler: “ve nya Smoking k (ya) nz Pechenezhsky'ye saldırın. ve oubiiia C(βκ)mυc.1aβa. ve başını alıyor. ve alnında bir fincan yaptı. alnını bağladı ve içinde sarhoş oldu”  (Ipatiev Chronicle) “ve Pechenezh Prensi Kurya'ya saldırdı ve Svyatoslav'ı öldürdü ve kafasını aldı ve alnına bir bardak yaptı ve ondan yazdı” (  Novgorod First Chronicle), “ ve Sigara İçen Prens Pechenezhsky'ye saldırdı. ve ubisha S (vya) toslav / ve / kafasını alıyor.

1071'de Persler Thornck'u öldürdü. Bizans komutanı Philartos Varazhnuni'nin elinde bulunan Sasun hükümdarı: “Tornik zarar görmeden kalesine gitti, ama yolda kafirlerden biri. pusuda saklanarak, aniden saldırdı ve kalbine bir kılıç sapladı: anında öldü. Tornik'in kafasını aldılar ve ondan şarap için bir bardak hazırlamayı ve cesedi ateşle yakmayı emreden Philartos'a gönderdiler ”  (Smbat Sparapet. Chronicle).

1205'te Bizans'ın harabeleri üzerine kurulan Latin İmparatorluğu'nun ilk imparatoru Konstantinopolis'li I. Baldwin, Bulgarlarla yaptığı bir savaşta ölür: "İtalyanlar bunu bilmeden İskitlere yenildiler, öyle ki imparatorları Baldwin kendisi de yenildi. onlar tarafından esir alındı ​​​​ve dedikleri gibi Bulgar John'u esaret altında krala sundu. barbar adetlerine göre kesik başını çevir.! içini temizledikten ve dışını her taraftan süsledikten sonra bir kaba koyun”  (George Acropolitan. Chronicle. 13). Gördüğünüz gibi, Hıristiyanlık askeri gelenekte hiçbir şeyi değiştiremedi. Kaloyan (John), Krum'un ilkelerini iyi hatırladı.

1217'de, dedikleri gibi, Çek şövalyesi Milognev, Bulgarların günlük yaşamında benzer bir kase gördü. Meşe kalesinin sahibi. Dorian Alexandrov'un "Eski Bulgarlarda Ritüel kase-kafatasları" (2000) adlı makalesinde bir örnek verilmektedir ve burada metnin bir görgü tanığı tarafından yazıldığı söylenmektedir. Bununla birlikte, mesaj açıkça edebi niteliktedir ve verilen referans neredeyse popüler edebiyata işaret eder - Kamenev K. Nebeto, protobulgarsk tarihini hatırlıyor. - Varna, 2000. Yani. Milognev.

“1217'den sonra Macar kralı Andrew 11'in haçlı seferine katıldı, şövalyelik aldı ve Kutsal Şehrin kurtuluşuna katıldı. Bulgaristan üzerinden döndükten sonra askerler Bulgar Çarı İvano ve Asen 11 (121801242) tarafından mağlup edildi. Askerlerin topraklarından geçmesine ancak Kral 11. Andreas'ın kızı Anna'yı karısı olarak kabul ettikten sonra izin verdi.

Bir av sırasında Milognev bir ayı tarafından ciddi şekilde yaralandı ve Bulgar boyar Bogoris'in evinde tedavi gördü. Eski Bulgarların tıp sanatına başlayan Bogoris Ladika'nın kızı tarafından tedavi edildi.

ve alnında bir fincan yaptı. alnını çevrele. ve onun üzerine iç ” (Laurentian Chronicle).

Bir gün, hala yataktan kalkmayan Çek, odada kase şeklinde garip bir lamba gördü. Sapında ellerinde yarım küre tutan 12 adam tasvir edildi - bunların hepsi tuhaf ve okunaksız işaretlerle karıştırıldı. Kocalardan ilki yakışıklıydı, sonraki ise biraz daha çirkindi. "Bu lamba nedir? diye sordu Milognev. - Ateşle eziyet ettiğimde, üzerindeki figürler canlanmış ve bana bir şeyler söylenmiş gibi geldi bana. Bir keresinde bir tür hayalet dansı başlattıklarını hayal ettim ve kahkahaları o kadar iğrençti ki dehşet içinde kayboldum! bilinç".

Ladika, annesinden kalan en değerli miras olduğu ve buna hakkı olmadığı için lambanın sırrını açıklamadı.

iyileştiğinde. Milognev ve Bogoris, avcıların Bulgar arkadaşlarından biriyle bir partiye davet edildi. Herkes masanın etrafında ayaktaydı. Şövalye aniden odaya "gümüş bir sabanın" getirildiğini hayretle gördü. onlar. insan kafatasından yapılmış kase. Elden ele geçirerek, orada bulunanların her biri ondan içkiden bir yudum aldı. Milognev dehşete kapıldı ve bardağı itti. Mevcut Bulgarlar hemen kılıçlarını çekerek ayağa fırladılar ve Çek'in kafasını kesmekle tehdit ettiler, ancak Bogoris onu kurtardı. Diğerlerine açıkladı. Milognev'in bir yabancı olduğu ve bazı Bulgar geleneklerinin ona tuhaf ve mantıksız, hatta iğrenç gelebileceği. Dönüşte Bulgar, bir konuğa ünlü bir düşmanın gümüşlenmiş kafatasından şarap ikram edilmesinin büyük bir onur olduğunu anlatmaya çalıştı.

Şövalye açıkladı. garip çanak bir şekilde ona odadaki lambayı hatırlattı. Bogoris ona, karısının annesinin Bulgarlar arasında ünlü biz (rahibeler) Asla'nın soyundan geldiğini söyledi. Lamba ona aitti. Ateşin üzerine bir şeyler fısıldayan ve böylece seleflerinin ruhlarıyla iletişim kuran, yalnızca evdeki en yaşlı kadınlar ondan kurtuldu ... "

Bu hikaye, daha çok bir doğu masalı ile mason toplantılarının haberlerinin karışımı gibi...

1236'da Macar keşiş Julian, Mordovyalıların topraklarını ziyaret ederek geleneklerini düzeltti: “Bunlar putperestler ve o kadar zalim insanlar ki, o kişiye sahipler. çok insan öldürmemiş olan hiçbir şey sayılmaz; ve biri yol boyunca yürüdüğünde, öldürdüğü tüm insanların kafaları önünde taşınır ve önünde daha çok kafa vardır.

ayı, üstündeki tei değerlenir. Ve insan kafalarından kaseler yapıyorlar ve özellikle isteyerek içiyorlar ”  (“Büyük Macaristan'ın Varlığı Üzerine, Kardeş Richard Tarafından Keşfedildi”).

Bu arada, yine askeri geleneklerle ilgili, ölü bir kafa ile bir kase arasındaki bağlantının (dolaylı da olsa) başka bir ilginç örneği. Büyük İskender'in komutanlarından biri ona ganimetini ziyafete getirdi: “Paeonyalıların lideri Ariston, bir şekilde bir düşman savaşçısını öldürdü ve. başını İskender'e gösteriyor. şöyle dedi: "Böyle bir hediye, aramızda altın bir kupaya layık görülür"  (Plutarkhos, Comparative Lives, Alexander, 39).

Ortaçağ kasesi.

Ölü bir kafadan bir kasenin akışına ilişkin modern varyasyonlar.

Yenilen bir düşmanın kafatasından yapılan bir bardaktan içmek.

• bu, askeri makinenin başka bir örneğidir. En azından aşağıdaki hedefleri takip etti:

- düşmanı utandırarak ve ölümünden sonra kendini onaylama - dün cesur ve güçlü bir savaşçıydı ve bugün her şey

• sadece kazananın masasındaki mutfak eşyaları;

- düşmanın istenen niteliklerini (kurnazlık, bilgelik, askeri deha, cesaret, güç, nihayet) onun düşünce yuvasıyla doğrudan temas yoluyla tanımak.

Tabii, nasılsa kimin kafası burada işe yaramazdı. Ve eğer basit bir savaşçı, düşmandan gelen aynı savaşçının kafasından bir kase ile idare edebilseydi (yabancı bir lider kıyaslanamayacak kadar daha iyi olsa da!), o zaman askeri lider, sihirli kase için kendisine eşit bir kafa almış olmalıydı. Tamamen bencil bir anı unutmayalım - dinlenme anlarında, bir savaşçının zaferlerini hatırlaması, mağlup edilmiş bir düşmanın kase kafasına hayran kalması gurur vericidir, zaferini yalnızca varlığıyla hatırlatması gerekir. Hiçbir şey kasenin sahibinin bir gülümsemeyle kafasına dönmesini, meydan okurcasına onu utandırmasını, ona "şimdi nasıl?", "Krallığında neler olduğunu görüyor mu?" böyle bir olasılığa inanmak) ona danışmak.

mistikler

İnsan kafatasından yapılmış bir kase kullanma geleneği, sırasıyla "damlama" ve "gabal" olarak adlandırılan Hindistan ve Tibet mistikleri tarafından uygulandı. Başlangıçta Shaivite'dir. tantrik uygulama. Kase, içindeki olukların özel işaretler halinde katlandığı bir kafatasından yapılmalıydı. Tibet Budizmi ek koşullar getirdi: Kase, doğal bir ölümle ölen ve yaşamı boyunca tek bir canlıyı öldürmeyen bir bakirenin kafatasını gerektirmeye başladı. Yani son derece temiz bir kafatası, mutlak erdemli bir adamın başı. Ayrıca pratik olarak dikişsiz olmalıdır. Bu tür kafataslarını bulmanın zorluğu ve genel olarak değişen koşullar göz önüne alındığında, metal kaseler-gabela artık alışkanlık haline gelmiştir. Bununla birlikte, Hindistan'da, varlığının tüm yüzyıllarında olduğu gibi, gelenek orada kutsal bir şekilde onurlandırıldığı için, en ezici mistiklerin bile kafatasından damlayan,

Başlangıçta çanak için özel bir dekorasyona ihtiyaç duyulmazken, zamanla dekorasyon zorunlu hale gelir. Azizlerin ve dürüstlerin kafatasları değerli metallere - altın ve gümüş, daha basit insanların kafatasları, örneğin keşişler - bakırdan yapılmıştır. Kasenin kenarının kenarları genellikle kafataslarından oluşan bir çelenk şeklinde yapılır.

Tanınmış Buryat araştırmacısı I. Tsybnkov, Tibet manastırı Gallan'ı ziyaret etti ve burada yerel bir türbe gördü - ünlü Budist öğretmenin annesinin siyahı, bir kap olarak kullanıldı: “ Bu datsan, anne Tsongkhava'nın kafatasını barındırıyor ... Altın işlemelidir ve yukarı bakacak şekilde, hacılara kutsal olarak dağıtılan ve hastalıkları iyileştirme gücüne sahip pirinç taneleri içerir. Ayrıca bu tahılların kendi kendilerini çoğalttıklarını, bu nedenle sahiplerinin zenginleşmesine büyük katkı sağladıklarını söylerler.

Tanrı'nın tahtının gibala'sı Vajrapani Alpachandra'yı tasvir eden tankın üzerine (19. yüzyılın başı),  içinde mistiklerin reddettiği beş duyunun sembolik tanımları var.

Gabalanın kendisinde hem dışarıdan hem de içeriden oymalı bir görüntü uygulanabilir. Üçgen bir stand üzerinde işaretlenmiştir ve bir süslemeyle süslenmiş dışbükey metal bir kapakla kaplanmıştır, kapağın tutacağı, Thunderbolt'un silahı olan bir vajra şeklinde yapılmıştır. Kullanılan kafatasının alt kısmının yine dekoratif bir şekilde kesilmiş tabala için bir stand olarak bırakıldığı varyantlar bilinmektedir. Müthiş Dharmapala'nın (Tanrılar - inancın savunucuları) onuruna ayin sırasında, kanı simgeleyen kırmızı renkli votka kaseye dökülür.

Gabala, Budist panteonunun birçok kızgın tanrısının tasvir edildiği niteliklerden biridir. Bir mistiğin elinde, tasarım gereği, her şeyin gerçek özü olarak sahibinin Boşluğa dalmasını sembolize eder. Kase, insan kemiklerinden yapılmış bir grup nesnenin parçasıydı - bir flüt, bir tespih; aynı zamanda, ritüel davullar ölü bir kafanın resimleriyle işaretlenebilir ve hatta kafataslarının iki yarısından yapılabilir. Mistik onları kullanarak dünyayı getirdi. yasalarını ve geleneklerini ihlal ederek, ölü bedenlerden yalnızca yararlı değil, aynı zamanda ritüel, kutsal şeyler yaptı. Ve bunu yaparak, aynı zamanda ölümün kendisini küçümsediğini de gösterdi. Böyle bir eylemle mistikler, kendilerini bu tür kapların yaygın olduğu şeytanlara veya kızgın Tanrılara (nasıl bakılır) benzetirler.

Ritüel davul. Tibet

kase bitirmek

ayaklı taban

Avrupalı ​​mistikler, kafataslarını daha çok, memento mori tezi ve belki de kehanet için (saygı uyandırmak için) gizemin bir masa süsleme özelliği olarak kullandılar. Ama kase yok. Boniface VIII'in boğasının hâlâ yürürlükte olduğu ortaçağ Avrupa'sında, bu aşırıya kaçmış olurdu. Fırsat ancak nispeten geç bir zamanda ortaya çıkar. Mistiklere atfedilmesi mümkün olandan daha fazla olan Lord Byron'da böyle bir kupanın varlığı bilinmektedir."Bahçıvan. - Byron, yeri kazarken ait bir kafatası bulduğunu söylüyor. muhtemelen o zamanın manastırının, manastır olmaktan çıktığı zaman, neşeli bir keşiş semenderine. Genişliği ve temaları ile hayranlık uyandırıyor. o kadar iyi korunmuştu ki, ondan bir şarap kadehi yapmak gibi garip bir fikrim vardı. Kafatasını şehre gönderdim ve oradan bana mükemmel bir şekilde cilalanmış ve bir kaplumbağa gibi alacalı bir renkle geri döndü.  Ünlü “Kafatası Kadehi Üzerine Yazıt” (1X08) şiirine tipik bir kitabe ruhuyla ilham veren ve okuyucuya hayatın kırılganlığı hakkında düşündüren bu olaydı:

Korkma, ruhumu düşünme: Ben sadece bir kafatasıyım, korkunç bir kelime değilim. İçinde - canlıdaki gibi değil - kötü hiçbir şeyin pusuda olmadığı ölü bir kafatası.

Yaşadığım süre boyunca, senin gibi, hem ip bağlayabilir hem de sevebilirdim. "Bırak kemiklerim sonsuza dek çürüsün!" Dökün - beni kirletemezsiniz: Bir solucan, bir adamın dudaklarından daha iğrençtir.

Kendinizde harika nem tutmak daha iyidir. Canlandırıcı üzüm suyu. Ve Fumbling'i beslemektense kadeh şeklinde dolaşmak. sümüklü piçler.

Orada. aklımın parladığı yerde, başka birinin zihninin daha özgürce atmasına yardım edeceğim; Beynimiz kuruysa, o zaman. Elbette onun için şarabın yerini daha asil bir şey tutamaz.

İçmek. hayattayken ve ölebilirsin. Ve seni mezardan çıkaracaklar, // kafatasın, benim gibi. bir kadeh görevi görecek. Yaşayanlar onunla ziyafet çekecek.

Neden? Başka bir kafa, Saçma sapan kısır bir hayattan sonra,

Ölmek ve kadeh olmak - sonuçta, şans fena değil - Değerli bir şeye uygun olmak.

GİBİ. Puşkin, Byron'ın etkisi altında, "Kafatası" veya "Delvig'e Mesaj" (IS27) olarak bilinen bir şiir yazdı. Son satırlarda ise kurukafa çanağı teması işleniyor. Ancak büyük şair burada bundan çok daha fazlasını söylemiş...

Bu kafatasını al. Delvig, o tamamen sana ait.

Onu giydir. baron. Düzgün bir çerçevede.

1 Tabutun eşyasını bir zevk kasesine çevirin. Kaynar şarapla kutsallaştırın. Evet,  şef ve yulaf lapası iç. Corsair'in şarkıcısını taklit edin ve ev ziyafetlerinde İskandinavların askeri cennetini yeniden canlandırın. Ya da Baratynskaya'nın onun üzerine dalgın dalgın Hamlet Rüyası gibi: Hayata dair ölü bir vaiz. Şarap dolu - boş. Diya Bilge, muhatap olarak, 1 canlı baş değerindedir.

Aslan başı şeklinde altın roton (Mycenae/. Panagyurisht k1'den kuzu başı şeklinde  altın roton <λJu /Plovdiv/ Knoes'daki Küçük Saray'dan (MÖ 1550-1500) boğa başı şeklinde Steatite rhytons .3./.

Gümüş rhyton chpokhi Achemendov

Hepsi bu kadar sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Kısaca da olsa bir şeyler ekleyebilirsiniz. Evet ve genel büyülü gelişim için gereklidir.

1. 20. yüzyılın Tibet'inde kasenin kafataslarını benzerleriyle değiştirmek hiçbir şekilde düşünülmemişti. Zaten antik çağ, vücuttan ayrılmış bir kafa şeklinde yapılmış çok sayıda damar varyasyonu verir. Başlangıçta, bireysel buluntulara bakılırsa, ritüel içme kapları oldukça basit görünüyordu ve bunun için model sayısı sınırlıydı: kaplar, karmaşık olmayan bir insan yüzüne benzeyen kilden yapılmıştı - en karakteristik ayrıntılar ana hatlarıyla belirtilmişti (gözler, kulaklar) , ağız); kadehler, kafatasları daha önce kaseler (boğa, koç, aslan) olarak kullanılan saygıdeğer hayvanlar şeklinde asil metalden dövüldü.

At başı şeklinde  Rhyton . Attika. Orta I'c. M.Ö.

 Eşcinsel bir at ve bir koç  şeklinde Rhytons . Attika.

Birincisi gizemler sırasında kullanılabilirdi, ikincisi bayram ziyafetlerinde bir yerdi.

Sanat acil bir ihtiyaç haline geldiğinde, hem orijinal kalıplara (atların ve yaban domuzlarının başları dahil) bağlı kalan hem de ustanın hayal gücü olan bir ürün seli piyasaya döküldü. Bilinen hemen hemen tüm hayvanların kafalarının son derece gerçekçi görüntüleri ortaya çıkıyor (örneğin, köpekler, yaban domuzları, maymunlar), insanların kafaları ulusal özellikler kazanıyor (zenci kafaları şeklindeki kaplar) ve kafalar şeklinde mutfak eşyaları kullanılıyor Tanrıların (Janus, Herkül) saygısızlık olarak kabul edildi.

Dahası, kapların işlevselliği de genişledi: artık kafa şeklinde sadece rhytons ve kantharalar değil, aynı zamanda masaya şarap servis etmek için kaplar da yapılıyor (oinochoya). parfüm (ariball) depolamak için... Ritüel yerini günlük yaşama, ayin yerini günlük pratikliğe bırakır.

Köpek ve yaban domuzu

Şu soruyu sormak mantıklı: aslan veya boğa başı şeklindeki rhytonlardan şarap içerken, insanlar en iyi moshalarını toplamaya çalışmadılar mı? Ve eğer Tanrıların yüzleriyle işaretlenmiş gemilerdense, onların gücüne sahip olmak istemiyorlar mıydı? O zaman Grenia'nın en büyük kahramanı Herkül'ün başının ortaya çıkışı açıklanabilir.

Kafa şeklindeki gemiler: Herkül. Etiyopyalı. maymun. kızlar Attika, 5. yüzyıl M.Ö e.

2. Ata kültünden ve bu kültün gerçekleştirildiği yüz çömleklerinden daha önce bahsetmiştik. Merhumun başı şeklindeki kap, "kafa tabak gibidir", "kafatasının kasesi" temasını açıkça yansıtır, ancak büyülü anlamda ön vazo ile böyle bir kase arasında kesinlikle hiçbir fark yoktur. . Burada sembolizm aynı düzendedir, pratikte birbirlerinin yerine geçebileceklerini işaretleyin. Tıpkı 8. kafatası vakasında olduğu gibi, merhumun küllerinin bulunduğu bir kaptan içilerek, merhumun becerilerini sembolik olarak benimseyebilir, bilgeliğiyle birleşebilir, gücünü kazanabilirdi.

3. Balkabağı da bu konuda düşünmek için biraz yiyecek sağlar. Bir yandan, Cadılar Bayramı için sihirli bir baş feneri ve kostümlü yaratıkların başlarını yapmak için kullanıldığı için sembolik olarak bir başa benzetilir. Kabak ise kap olarak kullanılır. Form olarak böyle bir kap, bir kafa gibi görünse bile, o zaman sadece ölü bir tane, çıplak ve pürüzsüz bir kafatası gibi, özellikle yarısı bir kase olarak balkabağından alınırsa - dökülmüş bir çapala olduğu ortaya çıkar.

Gemi t kabaklar. cadılar bayramı feneri

Sonlara doğru, kafatasının büyülü bir araç olarak çok ilginç bir başka kullanımı akla geldi. İçinde kurtulmak istediklerinizi keskinleştirebilirsiniz. Bu, kötülüğün çifte utandırılmasıdır - onu kendi içinde bir ölüm sembolü olan kafatasına kapatmak ve rehinli ölüleri olan bir tabut gibi toprağa (daha doğrusu bir bataklığa) gömmek. Hikâyede, zavallı ağabey, kendisini bunaltan ihtiyaç ruhunu (Keder) şöyle yok eder: “Onu omzundan kaptığı gibi aldı ( omuzlarının  üzerinde oturuyordu). Bir atın kafası bulundu - aldı. oraya yoksulluk ekti ve bataklığa saplandı ve bu yüzden yaşamaya gitti - daha iyi olamazdı” (Erlsnwein, No. 10).

Aynı zamanda, anlatıcı kızın aşkının yerini / yerini (Koiiei'nin ölümüne benzer) bu kadar tuhaf bir "kutuda" açıkladığında belirli bir durumdan bahsedebilirsiniz: "Burada bir meşe ağacı var . deniz. meşede bir kısrağın başı vardır ve kafasında bir ördek vardır ve ördeğin içinde bir testis vardır ve testis içinde kalbimdir. Anlar anlamaz ona tekrar aşık olacağım...” (Smnop.Ki  130).

Khan Krum'a İmparator Nicephorus 1'in kafatasından yapılmış bir kase sunulur. Konstantin Manassi Chronicle'dan minyatür. 1344 1345

Bölüm 7

BÜYÜ (1)

Sadece siyah ve parlak kafa çevreleyen karanlığa özlemle bakar.

(L. Blok "Venedik")

Ölüm kafasının büyülü kullanımı, aşk büyüsünden kara büyüye kadar oldukça çeşitlidir. Bu bölümde, ilgili bölümlerde uygulanmasının özel durumlarını ele alacağız. Tabii ki, herhangi bir seçim eksiktir, bu nedenle örnekler yalnızca rol model olarak değil, aynı zamanda ilkelerin öğrenilmesi veya daha iyisi demek için dersler olarak da hizmet eder.

• konuya yaklaşımlar.

aşk büyüsü

İşin garibi, aşkta ölü bir kafa biraz yardımcı oluyor, ancak öyle görünüyor ki, neden ...

20. yüzyılın başında dolaşımda olan "Büyücülük, sihir, şarlatanlık ve tüm Rus halk komploları" koleksiyonunda. (M., 1917), özellikle ölü kafa büyüsüne dair şu örnekler verilir: “Bu kuşun başını takacak kişi  (uçurtma,

• B.M.) göğsünde, herkes tarafından çok sevilecek ve güzel kadınlar arasında da tam bir başarı olacak”  (RK, s. 33). Örnek geç, bekar, şüpheli. Test edilmemiştir, ancak her ihtimale karşı verilmiştir.

Ölü kafa, katmanlarını içinden filizlenen bitkilerle donatmak gibi benzersiz bir özelliğe sahiptir. Bu sadece bir temas değil, ölü bir kemik ile canlı bir tohumun bir tür simbiyoz içinde olduğu uzun bir temastır. Biri, diğeri için kuluçka makinesi görevi görür ve içinden olağandışı bir şey çıkar - ölü bir başın özelliklerine sahip canlı bir bitki. Bundan daha büyülü ve sıra dışı ne olabilir?! Başka bir ölü kafada büyüyen ölü bir kafa... Gerçeküstücülük. Sedef  ya da kaplumbağa kabuğundan bir tabut gibi olan kafatası  , bir tür merakı gizler belki,

Örneğin: "Bir yılanın kafatasından filizlenen fesleğen en iyileştirici olarak kabul edildi, epilepsiden bile kurtulmayı başardı"  (SD 1. S. 133).

bir biblo ya da belki gerçek bir mücevher, kim bilir. Basit büyülü şeylere karşı tavrımız, tam olarak kafatasından filizlenen bitki, eğlenceli kitap teorisinden etkili pratiğe geçtiğimizde dramatik bir şekilde değişebilir. Önemsiz şey hayatınızı gerçekten etkilemeye başladığında. Şimdi küçük bir konudan sonra örnekler verebiliriz.

Bosna: “Müjde'den önce yakalanan yılanın kafası kesilip ortadan ikiye, kabak çekirdeği de ortadan ikiye bölünür. Başın yarısı ve tohumların yarısı bu şekilde yolun iki yanına yerleştirilir. böylece bir kız aramızdan geçer ve sonra başın yarısı ve tohumlar tekrar birleştirilir - o zaman kız aşk konusunda kafasını kaybeder ”  (Gura, s. 329). "Makedonlar arasında, bir yılanın kafasından filizlenen bir bezelye tanesi!.../ yaşlı kızların ve bekarların evlenmesine yardımcı olur"  (Gura, s. 331). “Bulgarlar /.../ Müjde sırasında yakalanan bir yılanın başından fesleğen tohumları çıkarırlar ve bu tohumlar daha sonra aşk büyüsünde kullanılır. Kızlar daha çekici olmak için bu fesleğeni kullanır. /.../ Erkekler giyer  (müjde sırasında öldürülen bir yılanın kafasından sarımsak filizlendi, B.M.)kadınları büyülemek için”  (Gura, s. 330-331).

18. yüzyılın sonlarına ait komploların el yazısıyla yazılmış bir koleksiyonunda. (GİM. Koleksiyon. E.V. Barsova. No. 2257) “Görünmez olmanın, kadınların sevgisini ve zenginliği kazanmanın yolu” verilir: “Görünmez olmak ve kadınlar tarafından sevilmek. baharda bir yılan bulup kafasını kes ve başında siyah benekli üç bezelye koyup toprağa göm. Ve onu gömdüğünüzde bunu söyleyin ve onu çıkardığınızda Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un adını üç kez söyleyin. Amin.

Nemli toprak nasıl meyve verirse, yılanın kafası da üç renkli meyveler verir: sarı, kırmızı, beyaz. Bir ışık işareti için sarı, bir aşk işareti için "(kırmızı). Tanrı'nın kulu İmrek'e eğiliyorum. Nemli toprağın matsrasına ve (h) üç rengi ayıran yılanın kafasını alıyorum: beyaz, sarı ve kırmızı.Yılan nasıl tüm hayvanlardan daha bilgeyse,ben de Allah'ın kulu olurum imrek,dünyadaki tüm insanların en bilgesi.3 beyaz görünmez olur,sarı ile zengin olur Ve birlikte

11 Yani  el yazmasında.

Sözcük  anlamı için yayıncı tarafından eklenmiştir.

18 w545

kırmızı, kadınlardan aşk plaketleri olurdu. Bunun için komplom anahtar ve kilit. Amin”  (RZRI, s. 528).

Ölü bir kafa görüntüsü - bununla birlikte, alışılmadık bir kafa ve alışılmadık bir işlevde - bir aşk arsa kurutmasında yalnızca bir kez görünür. “Ben, isim, iyi boğulacağım. Kapıdan kapıya, kapıdan kapıya çıkacağım /.../, okyanusta bir taş var, bu taşın üzerinde demir pençeli bir köpek kafası var. Beni dinle, isim, ne soracağım, ne hakkında konuşacağım ... ”  (Berdyaeva. No. 298). Vücudun ayrı bölümlerinin (pençeler, kanatlar, dişler, gözler) "metalleşmesi", diğer dünya florasının temsilcilerinin karakteristik bir özelliğidir .' ve fauna'"'. Vaftiz anından itibaren komploların yasak, şeytani bir şey olarak algılanmaya başladığı biliniyor. Aşk komploları bu fikirden kaçmadı. Ama yasakla - yasaklama ve insanların bir ihtiyacı varsa bir şey için, onu tatmin etmenin bir yolunu bulacaklar , yetkililerin yasaklarını ihmal ederek Komplolar, bir sürü uzaylı sembolüyle oldukça "zenginleştirilmiş" olmalarına rağmen başarıyla hayatta kaldılar. İlan edildikleri için aşk komplolarında şaşılacak bir şey yok Şeytan meselesi, Hıristiyan dininin olumsuz karakterleri ortaya çıkıyor - Şeytan Şeytan '15 (azaltılmış versiyonlarda,  normal satırla değiştirilirler 1,6 ) Muhtemelen, analiz ettiğimiz metin sihirle ilgili fikirlerin sınırında ortaya çıktı ölü bir başın ve şeytanın aşka katılması , ' 1  Dikenli bitkilerle ilgili bilmeceleri karşılaştırın:“Ağaç Lifan'dır. Mitrofansky sürtükler. şeytani pençeler." “Tynskaya'daki sahada Sirotinsky meşesi duruyordu. demir pençeler ve bir parça kağıt ”  (Mitrofanova. No. 1845.1904).

14  Komplolar: “ve aynı kuşlar hala gökten uçuyor ve tırnakları bakır ve dişleri şam ve  Rab'den gönderildi,  < ־ cenneti Rab'bin kendisinden gönderdi. Göksel Kral”  (Efimenko, s. 151); “Açık bir alanda mavi bir taş var. ne de mavi taş okian kara kedi demir dişler, kalay gözler  (TRM, No. 396).

, ' 5  "Şeytan ve şeytan ocakta oturuyorlar, ben eğilip eğileceğim." "Kral Şeytan'ın kendisine", "Şeytan ve iblisinin yargıcı, saygıdeğer iblis Hegemon Pilatat adına. /.../ Sen bir goysun. Egemen Şeytan!”, “Sana soruyorum, Cehennem Tanrısı”  (The Reounced, S. 133, 160, 165, 171), “Dua edeceğim ve Şeytan'a teslim olacağım”  (RZK. No. 33; ayrıca No. 46) , 64, 65, 67) ; Belarus topraklarında belirli bir “Şeytan” bulunur  (Zamovy, No. 1305). Buna “iblis Kaldun” (Zimins, No. 1289) gibi figürler eklenmelidir  . "Şeytan Salçak", "şişman kadın, Şeytan'ın hizmetkarı", "Kraliçe Solomin"  (Maykov. No. 16.24.28).

Örneğin: Polessky, No. 952.

büyü. Sonuç, bir dizi olumsuz / uhrevi özelliği birleştiren, komplonun çok renkli bir merkezi konusudur. Bunlar: I) ölü bir kafa; 2) Şeytan/Lucifr'in yerini alır; 3) kirli bir hayvanın başı - bir köpek; 4) demir pençelerin şeytani bir özelliği ile donatılmıştır.

Kara büyü

Kötü niyetli birine zarar vermek çoğu insanın doğal arzusudur. Sihir numaralarına başvurursanız neredeyse cezasız kalabilirsiniz. Ölüm sembolü olarak ölü başı bu tür durumlarda en uygun olanıdır. Sadece sihirli bir şekilde değil. ama aynı zamanda psikolojik olarak. Er ya da geç düşman "otelinizi" keşfedebilir, aynı anda ne hissedeceğini hayal edebiliyor musunuz? Ancak dolunayda özenle topladığınız yedi mezardan toprağı, tüm arzusuyla sıradan bir avuç topraktan ayırt edemeyecektir. Bu nedenle saldırı tüm cephelerde yapılmalıdır.

Sığırları bozmak için ahıra at kafası gömülürdü (Gura, s. 165)”. Aynı at kafası yardımıyla kendi sığırını dikme alışkanlığı ile karşılaştırmak uygundur (Sokolova, s. 258). Uygulama taban tabana zıttır: düşman - gizlice - yok etmek için gömer, mal sahibinin kendisi - açıkça - korumak için onu halka teşhir eder.

"Delilik /.../ özel olarak gönderilmiş bir hasarın sonucudur: tırmık dişinin bir evin köşesine saplanması. altına horoz başı gömmek” (SD  I.S. 148).

Bir mezarlıktan bahçedeki bir kuyuya bir kafatası atmak - ailede anlaşmazlıklar olacak, sanki su içerlermiş gibi dağılacaklar.

Polissya'da, "rendelenmiş kuru bezelyeleri, yatırım yapılan bir bezelyeden özel olarak yetiştirilen birinin içeceğine karıştırıyorlar.

Daha az anlamlı örnekler de buraya dahil edilmelidir: “Hastalığa ve çiftlik hayvanlarının kaybına neden olmak /.../. Sığır pa'yusunun (Arzamassky.) derisini ve fırçalarını avluya gömüyorlar”;  Voronezh eyaletinden bir hikayede. Zararlı bir at yetiştiricisinin nasıl cezalandırılacağına dair tavsiyeler anlatılır, satılan atlar sürekli ölüdür: ölü bir atın derisini "yırtın" ve. kafasını kesmeden, görüntülerin altındaki kulübede toprağa gömün”  sonucu, büyücü-at yetiştiricisi merhamet dilemek zorunda kaldı ve bütün atları düştü (Nikitina. S. 195, 197) .

ölü bir yılanın ağzı bir insandır. böyle bir içkiyi tadan kurur”  (Gura, s. 331).

Kara büyü ritüelleri için kafatası ücretsiz online satışta

“Hastalık gönderebilirsiniz. azalan ay sırasında yabani bir armutun altına bir tencere bezelye gömmek: Bir kişi, bir tencerede ne kadar bezelye varsa (Çekçe) ”(  SD 1, s. 525).

İzlanda Edil Saga'da kahraman bir fındık direği alır, üzerine bir hayvanın ölü kafasını koyar ve bir büyü söyler: " Bu direği buraya dikiyorum ve Kral Eirik ile karısı Gunnhild'e bir lanet gönderiyorum. Atın kafasını anakaraya çevirdi. "Bu ülkede yaşayan ruhlara bir lanet gönderiyorum ki Kral Eirik ve Gunnhild'i Norveç'ten kovana kadar yolsuz dolaşsınlar ve kendilerine huzur bulamasınlar. Sonra direği kayanın yarığına sürdü ve orada bıraktı. Atın kafasını anakaraya çevirdi ve direğin üzerine söylediği büyüyü rünlerle oydu .

Yaygın görüşe göre, “Nedelya” (Kader Tanrıçası'nın sureti) evden eve dolaşır ve çalışma günlerinde çalışma yasağını ihlal edenleri eve at başı atarak ölümle cezalandırır (Nar Bibl. s.95).

Ölü bir kafanın zarar verme yönteminden ot bıçaklarından bahsedilir. Örneğin iktidarsızlık şu şekilde ortaya çıktı: “İşte bir adam evlendi.

İzlanda destanları. - M., Ö956, S. 182.

İlk gece geçti, onlar için hiçbir şey yolunda gitmedi: Gördüğünüz gibi biri eşiğin altına iğneli bir horoz kafası attı. Bu onu zayıf yaptı. /.../ Horozun tarağı olmaz, yatar. Onunla her şey şişmişti”  (VF, No. 270). Y. Polonsky anılarında çocukluktan kalma bir vakayı anlatıyor. Bir kez yatağa yatırıldı, ama kısa süre sonra gözlerini açtığında, tüylü bir kafa gibi tüylü ve korkunç bir şeyin ayaklarının dibinde kaynadığını hayal etti. Vahşi bir çığlıkla haykırdı: “Ölü kafa! Ölü Kafa!" Dadılar hemen fark etti -çocuk uğursuzluk getirdi ve "onu kömürden yıkadı", ardından korku durdu. Nazar, nazardır, ancak büyük olasılıkla, ölü bir kafa için seçeneklerden biri, onu yatağın alanında saklayarak içine kaydırılmıştır. Bir Voronezh bylichka, bir ailede "sıklıkla evlerinin yakınında kopmuş bir siyah tavuğun kafasını bulduklarında"  (BBVK, No. 108) nasıl korkunç kavgalar çıktığını anlatır.

Gençlere talihsizlik göndermek istiyorlarsa, “o zaman kreşlerin bahçesi bozuldu! trenler. kal! yon vartaetstsa genç vyanchannya'yı sıyırdı ”  (BIV, s. 52).

Konunun örneklerle bitmediğini, çünkü mükemmelliğin sınırı olmadığını bir kez daha hatırlatayım . Ölü kafayı kara büyüde kullanma açısından, dönülecek yer var. Herhangi bir söz ve ritüel olmadan sadece bir keçi kafasını düşmanın kapısının altına atmak bile zaten çok fazla!

Medusa Gorgon'un başının ölümcül gücü iyi bilinir ve bu, kara büyü örneklerine de bağlanabilir. Aynı satırdan Balor'un başı hakkındaki Kelt efsaneleri ve uyuz Bunyaklar hakkındaki Ukraynalı efsaneler var. Ölüm kafasının büyüsü yardımıyla düşmanı yok etmesi başka hiçbir şeye bağlanamaz. Mitolojik bileşeni görmezden gelirsek, Vasilisa'nın Yago tarafından kötü akrabalarını cezalandırmak için sunduğu ölü kafayı kullanması, kendiliğinden, hazırlık yapılmadan, tek başına bir eserin gücüyle gerçekleştirilmiş olsa bile, kara bir ayine çok daha benzer. . Aynı ve "erkek versiyonu" hakkında. Masalın kahramanı, ruhunun sadeliğinden, bir sihirbazın kendisine bahşettiği tüm büyülü nesneleri kaybetti; aldığı hediyelerin sonuncusu balkabağıdır:“Genç adam, kralın ayaklarının dibine bir kabak fırlattı ve bağırdı: “Hey. kabaktan çık!" İnsanlar balkabağından oluklarla atladılar ve kralı ve saraylıları dövmeye başladılar ”  (Nizhny Novgorod Tales, s. 176).

Bir kara büyü eylemi olarak, vücuttan ayrılan başın dikkatsizce ele alınması işe yaradı: “O günlerde

daha önce Roma İmparatorluğu'nda görülen ve boğaları yok eden "crabra" adı verilen zararlı veba hastalığı da şiddetlendi. Bu hastalığın başlangıcının Yaşlı Roman dönemine kadar uzandığını söylüyorlar. Tankın yakınındayken Roar Roman düzeni! yaz sıcağından serinlemek için oraya bir saray inşa et, temeli atılırken mermer bir boğa başı bulduklarını ve bulunan işçilerin birçok parçaya ayırıp kireç fırınına attığını söylüyorlar. Ve o zamandan günümüze kadar, Romalıların gücünün yayıldığı her yerde [bu veba] boğa sürülerini yok ediyor ”  (John Skylitsa. Hikayelerin gözden geçirilmesi).

av büyüsü

Prensip olarak, bir orman hayvanının ve bir kuşun ölümünü onarmak için ölü bir kafanın büyüsüne başvurmak mantıklıdır. Ölümle ölüm. Temelde kara büyü.

"Karpat Ukraynalılar ve Polonyalılar Mayupolii, zehirli bir yılanın iğnesini veya kafasını bir silahın namlusuna sokarsanız, o zaman özel bir güç alacağına ve ıskalamadan ateş edeceğine inanıyor." "Güney Slavlar ayrıca, atıştan kaynaklanan yaranın daha sert olması için silahı bir yılan kafasıyla doldururlar"  (Gura, s. 329).

“Adem'in kafası, otun adı bu, tutsaklarla ve yaban ördeği yakaladıkları tuzaklarla tütsülenir ama bu tütsüleme büyük dördüncüde olmalıdır, yoksa hurafelere göre bu tütsüleme geçersiz olur ve tuzaklar hünerli olmayacak” (Chulkov. S. 2 ). "Adem'in kafası" balıkçıları ve avcıları, balık tutmanın başarılı olması için temiz bir Perşembe günü ağlarını ve tuzaklarını dezenfekte eder; silahlar da bozulmasınlar ve isabetli atışlar yapsınlar diye bu bitki ile dezenfekte edilir”  (Afanasiev 2, s. 412)' l4 .

Bununla birlikte, avcılar tarafından ölümün kafasını kullanmak, ölümcül tarafına başvurmadan vazgeçilebilirdi. “Avda görünmez ve duyulamaz olmak için kaçak avcılar 19 Çarşamba Perşembe,  Cuma. Cennetteki yardımcıların ellerine belirli bir “Adem otu” görüntüsünün göründüğü “balık tutma yeri”: “ve burada kutsal havariler Peter ve Paul, Adem'in haçını, çiçeğini ve otunu ve sağ ellerinde altın anahtarları tutuyorlar. ve bize ver. balıkçılar /.../ balıkçılığımızı korumak adına, somon kırmızısı balık ve beyaz balık, kerevit ve turna balığı ve diğer farklı, tamamen beyaz balıklar için ”  (Maikov. No. 321).

ve Kutsal Hafta Cumartesi günü, spey'in göz deliklerine ve çenelerine birer bezelye koydular, kafatasını gömdüler ve üzerini bir salıncakla kapattılar. Yetişmiş bezelyelerin yan sürgünlerinden bir çelenk örülüp şapkanın altına konur ve bir yılanın (Çek) ağzından filizlenen bezelyeler ağza konurdu” (SD I, s. 525)  .

Bir sürü kupa ile Kazi

gizli bilgi

Ölü bir kafanın yardımıyla bu tür bilgi/beceri arayışının iki türünü biliyorum. Bu, onları daha iyi tanımak için diğer dünya güçlerinin büyülü bir çağrışımıdır. Hayvan dünyasının dilini anlama yeteneğinin kazanılmasının yanı sıra.

El yazısı şifalı bitkiler oybirliğiyle ilkini tekrarlayarak otu ve Adem'in kafasını anlatıyor”: “Adem'in otu baştır. /.../ Kim o otu yanında taşırsa, hasımını, kâfiri ve şeytanı görecektir”  (Nefsi muamma. S. 395); Ot ve yene vardır.4 Adem'in başı /.../ ve eğer bir şeytan adamı bir kâfir görmek isterse, o otun kökünü suyla kutsasın, taht üzerine oturtsun ve kırk güne kadar elinde bulundursun, bunlar günler geçecek kalbine yakın tak, havayı ve suyu göreceksin” (Ippolitova, s. 399); “Adem'in başının otu var /.../ Ve kim şeytanı veya bir kâfiri görmek ve o kökü suyla almak isterse, onu kutsasın ve tahtına koysun ve 40 gün boyunca oradan hiç ayrılmasın ve o günler geçecek, yanınızda taşıyın - su ve hava iblislerini görün” (  Chasovnikova s. 97-98).“Adem'in başının otu var /.../ Ve kim şeytanı görmek isterse, o otun kökünü Epifani suyuyla kutsallaştırın ve kilisede tahtın üzerine koyun ve 40 gün boyunca hareket etmeyin, çünkü o günler geçer temiz bir fularla başına koy ve karanlık bakışı, suyu ve evlerini, ormanı ve şeytanı göreceksin ”(  Zabivkin, s. 13).

Kombine alım da çalışır. “Transcarpathia'lı Ukraynalılar, şapkanızın altına bir yılanın başından yetiştirilen sarımsak tüylerini koyarsanız, kiliseden ayrılan cemaatçi kalabalığında cadılar görebileceğinize inanıyor. Bu şekilde filizlenen sarımsağın cadıları tanımak için kullanılması güney Slavlar arasında da bilinmektedir. Bunun için duyuru için, Paskalya'da, Petrus gününde, bir şapkaya taktıkları, bir kemere, bir muska diktikleri veya dilin altına koydukları böyle bir sarımsaktan bir tüy veya bir karanfil ile kiliseye giderler. Dalmaçya'da aynı amaçla, aynı şekilde yetiştirilen bir bezelye çiçeği bir şapkanın arkasına takılır. Sırpların inancına göre, yanında bir yılanın kafasından filizlenmiş sarımsak bulunan bir kişi, ona görünmez olduğu için şeytanı görebilir ”  (Gura. S. 331)."Bulgarlar /.../ Müjde'de toprağa ekilen ve ölü bir yılanın kafatasından filizlenen fesleğen yardımıyla şeytanı ve diğer iblisleri görebileceğinize inanıyorlardı"; "Kiliseden ayrılan bosorok, toprağa gömülü bir yılanın kafasından filizlenmiş sarımsak tüylerini taşırken görülebilir"; “Yılanın başından filizlenen soğanlar (sarımsak, bezelye) küçük şeyin gelmesi için şapkanın altına (dilin altına) yerleştirildi”  (SD 1, s. 131, 241, 367). “Sırbistan'da bir inanış var: Müjde'den önce bir yılanı öldürür, kafasına bir soğan sarımsak diker ve büyütürseniz, sonra bu sarımsağı bir şapkaya bağlar ve şapkayı başınıza takarsanız, o zaman tüm cadılar gelir. koş ve onu almaya başla” (Afanasiev 2, s. 570).

Aynı şekilde, bu kombinasyon, arayıcıya hayvanlar dünyasının dilini ve insanların gizli düşüncelerini açığa çıkarmaya çalışır: "Beyaz bir yılanın kafasını kesip sağ gözüne bezelye koyarsanız, harika bir bakla olacaktır. büyümek; Kim onu ​​yanında takarsa görünmez olacak ve onu kim yerse. kuşların dilinden anlayacaktır”  (Afanasiev 2, s. 570). "Çekler, bir yılanın başından çıkan bir bezelye tanesini yiyen kişinin kazların konuşmasını anlayacağına inanırlar"  (Gura, s. 331).“Baharda öldürülen bir yılanın kafasından (veya gövdesinden) filizlenen diğer bazı bitkiler (fesleğen, sarımsak, karabuğday) gibi bezelyenin de mucizevi bir mavimsi rengi vardır. Gece yarısı veya öğlen toplanan ve ağza bir balmumu topunun içine yerleştirilen bu tür bezelye çiçeği, herkesin aklından geçenleri bulmaya yardımcı olur (Rusça); bu tür bezelyelerin ilk baklasını yiyen kişi, kazların dilini (Çekçe) anlama yeteneği kazanır”  (SD 1, s. 525). Bu durumda, yalnızca bir yılan kafatasının kullanılmasının bir açıklaması vardır: Yılan, yalnızca ölümün, aldatmacanın ve anlamsızlığın değil, aynı zamanda bilgeliğin de sembolüdür. Gerçekten insanlık dışı...

Nasıl görünmez olunacağına dair başka bir açıklama daha var - bunun için herkesin şeytana ait olan mucize şapkayı ele geçirmesi gerekiyor. Ne yazık ki, açıklama sadece ayrıntılı değil, aynı zamanda aptallardan kesinlikle korunuyor: “Böyle bir şapka almak için, Ivan Coupon gününden önce “Ivan'ın başı” çiçeğini bulmanız ve kırk yıldır tahta koymanız gerekiyor. kilisede günler, bundan sonra onun yardımıyla goblini görebilir, şapkasını yırtıp kendinize takabilirsiniz ”  (SD 3, s. 390).

İyileştirme

Büyülü şifa, muska kullanımına benzer bir anlamdadır. Hastalık iblislerinin konutlara ulaşmasını önlemek için ölü bir kafayı ne kullanmalı, onları evden veya vücuttan ne kovmalı - aslında aynı görünüyor. Tek şey, ölü başın bitki varyantlarının (ve bireysel hayvan enkarnasyonlarının) bir eite ve tıbbi etkiye sahip olmasıdır ve burada sihri şarlatanlıktan ayırmak zaten gereklidir.

Hırvatistan'da, "ateşi olan bir hasta, Aziz George Günü'nden önce yirmi kreuzer madeni parayla kesilen yılanın kafasından su içmelidir"  (Gura, s. 356). "Baharda görülen ve öldürülen ilk engerek yılanının kurumuş başı, boynuna asılırsa her türlü ateşi iyileştiriyordu"  (RDS, s. 120). “Baharda ilk engerek yılanını gördüğünüzde kafasını kesin ve kurutun. Boynuna bir gün bile asılan engerek başı her türlü ateşi iyileştirir .

״<|  Harlamov  L/. Yeysk VE SMOMPK şehrinde toplanan hurafeler, inançlar, alametler, komplolar  . — Tiflis. 1901. Sayı. 29. S.28.

"Ateşten: hastanın başının altına bir at kafası (yani kafatası) koyun"  (Dal). "Ateşlerde hastanın yastığının altına at başı koyarlar " 21 . "Mecklenburg'da (bir zamanlar Slav köyünde mi?) hastanın yastığının altına bir at başı koyarlar"  (Potebnya, s. 499). Ateşten kurtulmak için "ateşli hastanın yastığının altına at başı konulur"  (Zelenin KVOR, s. 295). "Vilna vilayetinde, hastalar bu kafatasını  (at, - B.M.) maşayla birlikte kavşağa götürür ve tai'yi terk eder - bununla ateşten kurtulma umuduyla"  (Afanasiev I, s. 635). "Hollanda'da domuz beşiklerine at kafası asarlar ve Mecklenburg'da hastanın yastığının altına koyarlar" (Afanasiev I, s. 637).

Sırbistan'da ateşi iyileştirmek için hasta gün batımından sonra pişmiş bir sarımsak başıyla dışarı çıkar, ateşin yandığı yere bakar ve Onde vafra gori derdi. onda vila sina :eni i goѵe tepe na svadhu,ja ne mogu da idem, nego Saljem groznicu i lukovu glavicu,  sonra soğanı fırlatıp eve girdi (Usacheva, s. 275).

Kuduzu tedavi etmek için “kuduz bir köpeğin (Sırp.) parçalanmış kafasının iki yarısı arasından üç kez geçtiler”  (SD I, s. 176).

“Bulgarlar kutsal günlerde evin eşiğinde siyah bir horoz keserlerdi. /.../ Sonra horozu yerler, soğuk algınlığına ilaç olsun diye kafasına bakarlar (Pleven ilçesi)” (  SD 1. S. 385). Euphemia gününde Bulgarlar siyah tavukları keserler. pirinçle pişirilir ve komşulara - "hastalıklar için" dağıtılır ve başları tutulur ve ateş ve kızarıklıklar için bir çare olarak ve şifacılar - sığırlardan nazardan kurtulmak için kullanılır (Popov 2009, s. 178).

"Oh (t) grizzy, yanında bir dulun kafasını taşı" '".  Bu not genel olarak fıtığa karşı bir koruma olarak da alınabilir. İbibik hala bir kuş, kokusu herkesi ve her şeyi uzaklaştırabilir ...

Büyük Albert'in Dünyanın Harikaları Üzerine adlı eseri şu tarifi sunar: "domuz çiçeği hastası birine keçi kafası asılırsa, onu iyileştirir" 2 ".

Vyatka eyaleti, Kotelnich şehrinde. Semik'te "Novgorod yerlileriyle savaşta düşen" askerler için bir dua töreni düzenlendi. Bu yüzden.

'^' Dobrozrakov M.  Ulyanovka köyü, Nizhny Novgorod eyaleti, Lukoyanovsky bölgesi. // Rus İmparatorluk Coğrafya Derneği tarafından yayınlanan etnografik koleksiyon. Sayı I. St. Petersburg, 1853.

Rusya tarihi üzerine nadir kaynaklar. Eski Rus tıp el kitabı Paul ed. A.A. Novoselsky ve L.N. Pushkarev. -M.,!977, S.98.

'^ j  Sırlar kitabı. Ustalık Sırları. - St.Petersburg: Azbuka-classika, 2007, s.66.

“tıbbi güç, aynı savaşçıların kafataslarına atfedildi”  (Zelenin KVOR, s. 276).

En iyi etki (veya "asimilasyon") için, tören sırasında ölü kafa toz haline gelene kadar tamamen yok edilebilir. Orijinal biçiminden bu tür bir yoksunluk, büyülü nesnenin gücünü hiçbir şekilde etkilemez, bu da bir kızın ölü bir başın yandığı bir tozdan hamile kaldığı peri masallarıyla da doğrulanır (Karadzic, s. 432; 143). Vitebsk Eyaletinde, bir çocuğun dişlerini daha hızlı kesmesi için ona "boynuna, fare kafası canlı bir fareden koparılmış ve toz haline getirilmiş bir çanta takması" verildi  (Gura, s. 414). Ryazan: "Uzuzlu bir hasta, yanmış bir fare kafasından çıkan küllerle ovulur"  (Gura, s. 415). "Ezilmiş bir kafatası nöbetlere karşı yardımcı olur"  (Kittredge, s. 192). Bulgarlar“Sara hastalığı, kuzgunun yanmış başının külünün hastaya su ile içirilmesiyle tedavi edilir”  (Gura, s. 541). "Sırplar St. Martin (2 Kasım) kurdun onuruna evin eşiğinde bir tavuk kestiler. Çiftlik hayvanlarını kurttan korumak için, Martin haftasının arifesinde Makedonlar evin eşiğinde siyah bir tavuğun kafasını keserler, eşiğe kanını serperler veya başıyla kapıların üzerine kanlı bir haç çizerler. Başı kesilen tavuk gece burada bırakılır, yolulur ve sabah yenir... Sonra keçi başı tuzla yenmesi için sığırlara verilir”  (Gura, s. 149). "Toz haline getirilmiş insan kafatasları da epilepsi tedavisi için önerildi"  (ES, s. 204).

“İnsan kafatasında çıkan yosun kurutulur, toz haline getirilir ve enfiye olarak alınırsa baş ağrısını giderir”  (ES, s. 94). "Bulgaristan'ın çeşitli bölgelerinde, aynı şekilde yetiştirilen diğer bitkilere de büyülü özellikler atfedilir  (ölü bir yılanın başı aracılığıyla, - B.M.): /.../ buğday hasta sığırlar için faydalıdır"  (Gura. P. 331)

Üriner inkontinans için geleneksel tıbba atıfta bulunan modern bir reçete: “bir turna başı alın, iyice yıkayın, kurutun ve toz haline getirin. Daha sonra tüm tozu bir bardak kaynar suda demleyin, 20 dakika soğutun ve hemen için.

"Adem'in kafası" otu yaraları ve hasarı tedavi etmek için kullanılır ve ikinci durumda şüphesiz ilaç olarak kullanılır. “Bu dünyada Adem başı /.../ adında bir ot vardır ve o, nefsi fesat kokan fesatla bozulana sevinir. ve sirke ile boğulmuş ve çimenli bir okla iç ve o gün sağlıklı olacak. "Adem'in Başı çimen var

Ve insanın kötü yolsuzlukla şımarttığı o ot hoştur, içir, sonunda lumbagolu otla sirkede boğ, o saat sağlıklı olur” (Alınan. S. 425-426.446 ) . “Çim, Adem'in başıdır /.../ Ölümcül zarardan hoşlanır, sirkeye boğulur, iğne ile sarhoş olur, o kişi sağlıklı olur”  (Ippolitova, s. 399). “Adem'in başı diye bir ot var /.../ Onu bozan, içir, kusar /.../ Ya da kesilip yaralanan, yaraya eklersin, üç günde iyileşir. " (Ippolitova, s. 399)  . “Adem'in başının otu var /.../ Ve o ot eve neşe ve mutluluk getirir ve kim bozuksa ona bir içki ver, o saatte şifa bulur; /.../ Biri yaralanırsa veya kırbaçlanırsa o otu uygulayın ve vücut 3 günde iyileşir ”  (Zabivkin, s. 13).“Adem'in başının otu var /... / Ve o otu evinize getirin, insanın bozulmuş ve kim bozulmuşsa içsin, azarlayacaktır: /... / Ve biri yaralandığında veya kırbaçlanır, yaranın üzerine konur, üç gün iyileşir”  (Chasovnikova, s. 97-98). Ancak son örnekte, bir sihir anı var - şımarık ot kullanımından sonra onu uğursuz yapan kişinin adını anons edebilir.

"Adem-kafa" (bataklık kanarya otu. Senecio paluster) "karaciğerden uçar ve kurur. mideden”  (Konovalova, s. 17). Ölü kafa isimleriyle bilinen şifalı otların tıbbi kullanımlarını daha detaylı incelemeye gerek yok. Her türlü bitki uzmanının faydası fazlasıyla yayınlandı. Bu yönü karakterize eden iki örnek yeterli olacaktır: biri - bir muhbirin ağzından yazılmış, diğeri - el yazması bir tıp kitabından alınmıştır. "Koca başlı İvan" (Stachys palustris) bitkisi, mideleri uzaklaştırmak için ateşe atılır ve ayrıca boğaz ağrısından da içerler (Konovalova, s. 94).“Mak zi.m (b) ama aynı zamanda ıslak, may (t) thuyu mots (b): sil. 3 ateşli [p]henisha'ya süt ve un verin ve yulaf lapası gibi karıştırın ve bu, üç gün içinde yaranın ve akşamın gerçeğidir. Uyumayan ve beynin kuruduğu ilacı yiyin. [2] mots: kim shaley (t) ve akıllarını kaybeder. rendelenmiş (b) shi haşhaş 3 şarap ve 3 tohum (m) blekotovy (m). başına bağla, sen tamir et. bu iyileşir. [3] motifler: en çok haşhaş sütü yarışı [s] t kimdir. cep(∂)1 ∣ ε daha fazla ağrıyı iyileştirir » 24 '־.

υ4  XVIII yüzyılın Likarsky ve gopodarski poralnikleri. (Seri: Ukraynalı Anılarım). - K .: Nava'nın düşüncesi. 1984.

Ölü bir kafanın sözlü görünümü, gerçek bir eserle aynı etkiye sahiptir. Söz eylemdir. Komploları iyileştirme ilkesi basittir: Ölü bir kafa herhangi bir acı çekmez, hiçbir şeye zarar veremez, çünkü içinde hayat yoktur; şifacı, ölü ve diri bedenleri karşılaştırarak, birini diğerine benzeterek istenen nitelikleri birinciden ikinciye aktarır.

Isırmadan. “ O yeşil meşe ormanında üç yeşil meşe akın ediyor. Düşen meşe lashadzіnaya gaiva koydu. Şu lashadzinai galava shaukai gibi çim kemirmez. ırkın bal likörünü içmeyin. yani (isim için) kemirmek değil kemirmek"  (Zamovy 2009, No. 2000).

Nazardan: “Okyanus kıyısında altından bir kilise var. Bu kiliseye giriyorum - Adem'in başı tahtta yatıyor, onu hiçbir şey incitmiyor, gözleri bakıyor, başı ağrımıyor, kulakları seğiriyor. dişler acımaz, diş etleri acımaz. Bu yüzden ben (nehirlerin adı) hiçbir şeye zarar vermem ” (Pyshchuganye, No. 148 / S. 131).

Uraz'da (çürük, yara): “Alyan dağında Adem'in başı yatıyor. Hiçbir şeyden korkmuyor: ne bakır, ne demir, ne de şam. Aynı şekilde (İmrek) beden de ne bakırdan, ne demirden, ne de şamdan korkar.”'' 5 .

Diş ağrısından: “Açık bir alana çıkacağım. İki yol var, iki rosstan var, orada bir hafif süvari erinin ölü başı yatıyor. Hussar'ın ölü kafasına soracağım: “Dişlerin ağrıyor mu? Kemiklerin tıslıyor mu?" "Dişlerim ağrımaz  , kemiklerim sızlamaz." Yani (nehirlerin adı), dişleri incinmezse dişleri tıslamaz ”  (РЗЗ. No. 1438); “Açık bir alana çıkacağım, açık bir alanda bir meşe ağacı duruyor, bu meşede bir insan ölü kafası var, bu kafada ders yok, ödül yok, insan iftirası yok, babanın düşünceleri yok, hayır anne” (Shindin, s. 147) ; "Adem ve Bakire ölü bir kafa taşıyarak yürüyorlar. Bu ölü kafa incinmediği, hastalanmadığı ve kırışmadığı için, (isim) 'de buruşma ve incinme ve yapma ' sonsuza dek hastalanma”(Caspina, s. 7). Son örnekte, "Adem" adı dolaylı olarak başın sahipliğini gösterir.

Ağın genişliğinde, alkol bağımlılığından (“kadın sarhoşluğundan”) iyileşmek için ilginç bir komplo ile karşılaştım. Bu bir yeniden yapım ise, o zaman Rus halkının komploları , muskaları ve büyülerini ekleme kurallarına uygun olarak yeteneklidir . Metinler MP tarafından hazırlanmıştır. Ben.

Peskov'lar. - M .: Başkalaşım, 1994, s.78 ve büyülü paralelliklerin kullanımı. Geleneğin canlılığına bir örnek olarak zikredilmelidir: “Gökte kuş var, sofrada kız var, örgü örüyor, şarap içiyor, şarkılar söylüyor. Tıpkı bu ölü kafanın şarap içmemesi, sarhoşken şarkı söylememesi gibi, köle (isim) de şarap içmeyecek, bu saatten itibaren onu unutacak.  Ne yazık ki, bununla ilgili bir kelime yoksa, ölü kafanın aniden nereden göründüğü tam olarak belli değil mi? Belki de amaç şuydu - metni telaffuz etmek, gerçek bir insan kafatasını sarhoşun burnunun önünde tutmak. Aksiyona iyi bir psikolojik destek.

Açıkçası, komploda ölü bir başın varlığı hiç de gerekli değil. Çeşitli ayinlere göre umut verici olan, genel olarak ölü kemiklerle değiştirilebilir. Örneğin, tılsım olarak sadece kafatası kullanılamaz. "1075'te Londra'daki katedral, çiftlik hayvanlarını vebadan korumak için ölü hayvanlardan kemiklerin asılmasını yasakladı"  (Kittredge, s. 40). Aynı şekilde Rusya'da "inek ölümlerine" karşı vakaları önlemek için ara sıra bulunan mezar kemikleri  avluya yerleştirildi (SD 2, s. 630), Sibirya'da ise ilk insanlara ait fosil kalıntıları bulundu. "mutluluk" ve iş hayatında başarı için evlerde tutulur. Kara büyü ritüelinde, hasar için, başka birinin bahçesine sadece bir kafatasını değil, kemiklerini de gömmek mümkündü: “ Yani o /.../ ayrıca bir mosol - böyle bir kemik -  tarafından gömüldü.onları bahçeye çıkarır ve “Çocuklar çok kızacak” der  (BBVK. No. 107). Teşkilattan bir komplo (epilepsi?): “Gökte bir delikanlı, yerde bir ölünün kemikleri, Latyr masmavi denizde bir taştır. Bu genci kimse gökten alamayacağı gibi, ölü bir adamın kemikleri de yerden olamaz. Denizin mavisinden bir latir taşı kaldıramazsınız, bu nedenle (nehrin adı) 'da acı ve şıklığın yaşı yoktur ”  (Loginov 1, s. 59). Shchipoya'dan: "Bir atın, hayvanın ve insanın kemikleri ölü yatıyor, ne kemiklerde ne de beyinde herhangi bir eklemde çip veya hastalık yok, bu yüzden benimle olurdu ..." (РЗРІІ , S 122). Fırlatılmış bir kemik bulun, mısırların etrafında daire çizin ve üç kez söyleyin: "Bu kemik nasıl incinmez, incinmez, bu nedenle nehrin adı incinmez, incinmez" (Berdyaeva, No. 196). Burada prensip önemlidir ama bedendeki hakimiyeti ve sembol olma kapasitesi nedeniyle ölü bir kafa elbette “paratoner” rolüne çok daha uygundur.

Bu arada kafatasının şifa damarı görevi de gördüğünü hatırlatayım: “İrlanda'da diş ağrısı iki şekilde tedavi edilirdi. Bunlardan ilki, hastanın insan kafatasından su içmesiydi”  (ES, s. 161). Komplolarla yoklama

diş ağrısı açıktır - ölü bir kişinin diş ağrısı yoktur ve bu özelliğini acıya aktarması gerekir.

yavru

Ölü kafa, dünyanın doğuşuyla ilgili efsaneye göre (örneğin Güvercin Kitabı versiyonunda' 26 ) ve bir dizi peri masalına 2 '־' göre, üretken bir başlangıç ​​görevi görebiliriz, o zaman elimizde bu yönünün günlük yaşama dahil olmasını bekleme hakkı . Göksel olan her zaman dünyevi olana, efsane - insan varoluşunda veya ritüelde, makro kozmosta - mikro kozmosta yansıtılır . Ölü kafanın bazı gübreleme olasılıkları zaten tarif edilmişti - bunlar toprağa gömülü bir kafatası (yılanlar) aracılığıyla filizlenen her türlü bitkidir. Ancak bu durumda ölü kafa, her şeyden önce bir kuluçka makinesi, içine yerleştirilen tohumun döllendiği bir tür büyülü rahim olur.Kral Gulfdan'ın başı hakkındaki efsaneyi de unutmayalım .

İşte kendisinin daha çok bir tohum ya da doğurganlığı ve çocuk doğurmayı etkileyen sihirli bir iksir olduğu toplanmış örnekler. Aynı şey M. Eliade tarafından da söylenmiştir . araştırması sırasında ölünün canlıyı doğurduğu bu paradoksal ayrıntıyı ortaya çıkarmıştı: "' Kesik başın' orijinal büyüsel-dini önemi, kafatasının semen virili'nin birincil kaynağı olduğu inancıyla pekiştirildi! erkek tohum! ve ∂yxav y ^* kabı . Bu paradoksu şu şekilde  görüyoruz: canlı bir bitkiye ölü (Adem'in) başı denildiği. Aslında."Sürekli senkretik ikilik, birbirinin dışlanması ve aynı zamanda karşıtların organik birliğidir (burada - 326  "Ondan, diyarda krallarımız var: // Adem'in kutsal başından" (GK. S. 36) ).

12  Örneğin, Minik Khavroshechka hakkında. Kızın yardımcısı olan inek kesilecek, ineğin tavsiyesi üzerine akrabalarından ona canlı yaratıkların başını vermelerini istiyor: “Tatka, <bana ineğin kafasından” ,  açgözlü üvey anne izin  veriyor bana sadece boynuzu vermem için - " Boynuzu aldı, toprağa dikti ve bir elma ağacının büyümesi "  (Smirnov. No. 41). Ukrayna masalında yine de bir kafa alır: "Hiçbir şeye ihtiyacım yok, bana sadece bir kafa ver"  ve yakında ineğin kafasının gömülü olduğu bahçede harika bir elma ağacı büyüyecek (Chubinsky 2, Böl.

ben _ 141).

2h  Eliade M.  İnanç Tarihi ve Dinsel İle . İkinci Cilt: Gautama Buddha'dan Hristiyanlığın Zaferine. Ch. 21, paragraf 169.

yaşam  ve ölüm) Adem imgesinin karakteristiğidir”  (Chasovnikova, s. 95). Daha sonraki efsanevi paradigma, yalnızca böyle bir ölü kafa algısı hakkındaki en eski fikirleri tekrarladı: Hıristiyan geleneği için Adem hem ata hem de ilk suçlu, yani yine hem yaşam hem de ölümdür. Hepsi tek bir sembolde. Hıristiyanların nispeten yakın zamanda öğrendiklerini, pagan dünyası çok eski zamanlardan beri hatırladı. Örneğin, Daldian Artemndor'un (II. yüzyıl) Yunan rüya kitabında, ölüm sembolüne böyle olumlu bir yorum verilir: “ Çocuksuz ve bekarın iyiliği için başınızı elinizde tutun veya dönüşünü bekleyin. devamsızlık Birisi aynı anda başını en iyi görünüme getirirse. o zaman sorunlarını halledebilir ve günlük zorluklarla başa çıkabilir.(Artemidoros, I. 38). Elbette yazar, yalnızca kendi çağından çok önce insanlar arasında yaygın olanı kaydetti. Ve pagan mitolojisi basitçe ölülerin görüntüleriyle doludur ,  ama aynı zamanda canlı kafalar - şarkı söyleyen, tahmin eden, gözleriyle vuran.

Neslinin devamı, insanın önündeki en önemli görevlerden biridir. Çocuksuzluk bir felaket olarak algılanıyordu ve yukarıdan gelen bir emirle değil, vücuttaki arızalardan veya hasarlardan kaynaklanıyorsa iyi. Güzel, çünkü kaderle tartışamazken bu tür şeyleri düzeltmeye çalışabilirsin. Bitkinin arkasındaki şifalı bitkiler (tabii ki bitkiler) "Adem'in başı" böyle bir özelliği bilir - doğurganlık vermek. “Bu dünyada Adem'in başı denen bir ot var /.../ Kökü çocuk doğurmayacak kadınlara vermek hoştur ve çocuklar keçi sütü po∂umι ∣ a .'^* sonra oğul ”, “Adem Başı otu var /.,./ Hanımların çocuk doğurmayacağı kökü keçi sütüne içirmek sevindirir, iyi gelir” (Vazgeçmiş,  S. 425-426, 446),“Adem'in kafasını otla /...! Ve kökünü çocuk doğurmayacak eşlere verin, çocuklar olacak: önce bir kız, sonra bir oğul. “Adem'in başı /.../ adında bir ot var ya da  karısı çocuk doğurmaz, ona bir içki ver, iyi şanslar” (İppolitova, s. 399), “Adem'in başı otu var /.../ veya eşinin doğurmadığı, içir”  (Chasovnikova, S. 97-98). “Adem'in kafası ot var /.../ karının çocuğu yok - bırakın içeyim. - yakında doğuracak ” (Zabivkin, s. 13).

Bulgaristan: “Bir yılanın başından çıkan bir yay, çocukları ölmekte olan bir kadın tarafından yenir; /.../ bu şekilde büyümüş i sayısı ' ' "Kızından önce" ibaresi eksik. fasulye, çocuksuz bir kadına, kaderinde kaç çocuk doğuracağının bir tahmini olarak hizmet eder ”  (Gura, s. 331); “Rodope'de çocuksuz bir kadın ölü bir rüyanın kafatasına fasulye dikmiş ve fidan sayısına göre gelecekteki çocukların sayısını belirlemiş”  (SD I, s. 201).

1670 tarihli tıp kitabında şu tarifi okuruz: “Kadın çocuk doğuramıyorsa, bunu kafatasına için: Unutma. Rab, Kudüs'ün günlerinde Edom'un oğulları... Ve kadının koynuna bir kafatası koyun”  (RZRI, s. 325). Yorumcular, bir kil parçasından bahsettiğimize inanıyor (RZRI, s. 378). Pekâlâ olabilir. Ayrıca etnografya, çanak çömleğin bu kullanımını doğrulamaktadır. İlk başta, başarılı bir doğum veya vaftiz vesilesiyle bir akşam yemeğinde yemekler yenildi: “Yulaf lapasını bitirdiğimde. yerde boş bir kap içildi, şans getirmesi için parçalandı” (Naumenko, s. 94). Peki, ve sonra "zhonkam shtobhutko için örtünün (önlük) etrafına 3 kap atıldı"  (Tolstoy 2003, s. 99), "Belaruslular arasında vaftiz babası yulaf lapasını kırdı ve kırıklar atıldı. kadın önlükleri, “çocuklar doğsun diye” (SD 2, s. 484); “Korostenshchyna'daki küçük Lugin kasabasında, çömlekçiyi sapsız bir kadın bıçağıyla delici olarak adlandırın, ardından masaya yulaf lapası servis eden kadın 3 çömlekçinin parçalarını aldı, eşiğe koydu ve mırıldandı. : “Çömlekler çok mücadele etti ama çocuklar kolay doğdu!” ve ertesi gün madencinin eşiğin altında yatan kırıkları alınıp nehre atıldı” * ™.

Tören sırasında çanak çömleğin kırılmasının, doğurganlık büyüsü, kârla ilgili başka yorumları da vardı. Bir düğünde: “Gençler için her şey yolunda gitsin” diye, “evin kapısına tencere ve diğer kapları dövmek gerekli görüldü. Lusatian Sırplar arasında genç bir kadın damadın evine girdiğinde kapıya toprak bir çömlek atmak adettendir ve ancak o zaman yeni evli eve getirilir ”(SD 2 , s . 28  ) , ' ;  sonra genç kadının yeri süpürmeye zorlandığı ve kırıkları ve parayı "eşikten ön köşeye kadar - böylece evde her zaman para olması ve kulübeden çöp çıkarmaması için" süpürmesi gerekiyordu.(Samodelova 1993, s. 287). İlk geceden sonra gençler uyandırıldıklarında yanlarında çömlekler dövülerek “kaç adet, şu kadar ״<|  Rakhno K.  Sert savaş, yaşamın yenilenmesinin sembolizmini vaat ediyor. Kil madencisi: hayat ölümü gördü Ve  Poltava Dumka-2000. - Poltava, 2009. - No.47.- 19 yaprak dökümü.-S. 15

'י Benzerlik yasası nedeniyle başka bir motivasyon: “Düğünden sonra ikinci gün çömlekler dövüldü. Gelin dürüst, çömlek bütün, dürüst değil - delikli ”  (Koskina, s. 54).

ve oğulları”  (Makashina, s. 154), “Kazhut. bu kadar çok çocuğun 1 serveti vardı, her kaseden kaç parça. - Zhytomyritsin'de Kişin yakınında açıkladılar "^'", "Kaç parça - senin için çok fazla oğul  (var. çok fazla kız ve erkek )  ." "aksi takdirde gelin kaçar"  (Samodelova 1993, s. .288).

Genel olarak, bir düğünde bir kereden fazla ölü kafa görüntüsü kullanılır, geline bağlanan koruyucu sarımsak başlarından başlayıp gençleri nikah masasında herkesin önünde öpüşmeye teşvik eden komik sözlerle sona erer:

Yolda yürüyorum, Bir ineğin başı yatıyor. Ve gözün başında, / Seni on iki kez öpüyorum.

(Samodelova 1996, s. 137)

"Yerli ziyafetinde" ve farklı bir manzarayla yemekleri yenerler. "Tver eyaletinde. Vaftiz yemeği /.../ için iki yulaf lapası bastırın. Ebeler tam orada, masanın üzerinde yulaf lapasını kırarlar ve balkabağı güzelce doğsun diye kırıkları bahçeye götürürler”  (SD 2, s. 484). Aslında bahçe bitkilerinin yemyeşil çiçek açması için gerçek bir ölü kafa da kullanılıyordu. Ve burada tılsımı, ekim verimi sağlayan büyülü bir şeyden ayırmak imkansızdır. Ne de olsa muska, bu üretkenliğe müdahale edenlerden, sürgünleri veya meyveleri yok edenlerden - tarla zararlılarından, kuşlardan, kıskanç bir bakıştan korur. Böyle bir üçüncü taraf müdahalesi olmayacak ve her şey yolunda gidecek. Dinyester bölgesinde, bahçedeki bir saz kazığına bir kısrak başı takıldı. “böylece her şey doğurur”  (Afanasiev I, s. 637),“Chernihiv Polissya'da /.../ Ivan Kupol'u bahçede “havlamalı bir kazık” ile dövdüler ve üzerine bir inek kafatası koydular, “Schaub ile savaşın. dior zengin bvu”  (SD 2, s. 31).

Aynı çare, evcil hayvanların doğurganlığını artırır: “Bir kısrak kafası (omurga) ... bir at kafatasını avludaki bir kazığa veya bir binanın köşesine “yönetilecek” şekilde yapıştırın”, “Bazı sahipler ile .

'' 2  Rahno K.  Ritüel batga...

Dankov'u eski günlerde asın! ahır veya ahırların köşelerinde çeşitli muskalar vardır: ayı kılı, ayı pençeleri. baş, sığırların iyi huylu olması, iyi beslenmesi ve pürüzsüz olması, başkasının gözlerinden ve ev sakinlerinin habercilerinden korkmaması için ” (Zhuravlev, s. 25)  .

Rus tıp kitaplarında gerekli ritüel biraz ayrıntılı olarak anlatılıyor: “Dilerseniz. sığırlarınız ve.ias olsun. ve bir ayının kafasını avluya getiriyorsunuz ve onu bahçenin ortasındaki toprağa kazıyorsunuz”, “Çok fazla sığır besliyorsanız, o zaman ayının kafasını İvan gününde güneşe kadar sığırların arasından geçirin ve kazın yoksa sürüler sürülür” (Erişilebilir. S.  374 , 387). “Su sığırları için işaretler. Çok fazla sığır beslemek istiyorsanız (!), o zaman Ivan'ın gününde güneşe kadar ayının kafasını sığırların arasından geçirin ve bahçenin ortasını kazın ve sığırlar götürülecektir ” (Zhuravlev, s.  27 ). Ancak bu örnek, her ne kadar ölü bir kafa ile işlese de, yine benzerlik yasasına dayanarak başka bir imaja da başvuruyor:"Voyvodina'daki Sırplar, karınca sayısı kadar canlı (genellikle kümes hayvanları) olsun diye, pişmiş bir Noel hayvanının başını bir karınca yuvasına gömerler" (Gura, s. 512)  . Büyülü anlamda "geyik" kurabiyesinin başı, gerçek bir geyik kafatasından farklı değildir.

Kaplumbağa kabuğu aynı zamanda doğurganlığın büyüsüne de dahil olur ve insan kafatasıyla doğrudan ilişkilere neden olur (kanalın bazen bir kaplumbağanın kabuğundan yapılması boşuna değildir). "Ambarın girişine gömülen kaplumbağa  domuz yetiştirmek içindir."  (Zhuravlev, s. 26). II aynı şey hakkında, ama daha dolaylı olarak: "Domuzlar velise olsun", kaplumbağayı domuzları besledikleri tabaklara koydular. "Kaplumbağanın inekler için çok faydalı olduğunu söylüyorlar ve bu nedenle kaplumbağaları, ineklere içmeleri için verdikleri çamurlu bir leğende çok temiz tutuyorlar" (  yardımcı). Belki de Slav inancının bir başka koruyucusu, canlı yaratıklar öldürüldüğü için burada gerçek bir kanlı fedakarlık yaptığımızı ciyaklamaktan memnun olur! - ama ne değil. Bu değil. Sadece sihir.

Ukrayna büyülü el yazması, ölü bir kafanın (bir yılan ve bir haşhaş) ikili görüntüsüne atıfta bulunan "Bir düzine av ve yalancıdan Lek" adlı biraz belirsiz bir ev tavsiyesi içerir: (u)ecmu avı ve domuzlar . Yıkamada, sürüngenin kafasını ve machachu'nun kafasını kesin, slopta ve 30 ziyafette ve ipeksi bir kokuda içmesini sağlayın, bir köpeğin insan azizini [geçiş] alın ve içini dumanla doldurun ve tee daha  acı verici bu ay. "

Ölü kafayı tahılın içine yerleştirerek, yine garip bir şekilde, çimlenmesi artırılabilir: “Hırvatistan'da, zengin bir hasat sağlamak için ekim sırasında tohumların içine yılan kafası konur. Bulgaristan'da, bol hasat uğruna, bazı yerlerde, Bakire'nin Göğe Kabulü ile Doğuşu arasında öldürülen bir yılanın kafasından özel olarak elenmiş yaşamı ekmek için kullanıyorlar, 15/28.VII1 8/21. IX"

(Gura, s. 329-330). İşte aynı konunun başka bir  versiyonu, ancak tohumlarla değil, canlılarla: “Hırvatlar, Aziz George Günü'nden önce yakalanan bir yılanın kafasını koydular. sığır besleyicisine - o zaman sığırlar iyi beslenecek ”  (Gura, s. 317). Ve ölü bir kafanın kile benzer bir varyantı: "Ekmek sporu yapmak için. ahıra her türden canlıyla dolu bir tür toprak kap veya çömlek koyarlar .

Arıcılar ayrıca ölü başın doğurganlığın artması gibi bir özelliğini de göz ardı etmediler. "  Çernihiv'de Noel için canlı bir turnanın başını keserler, ağzını açarlar ve bu şekilde kurutup saklarlar ve arılarını birine verdiklerinde bir komplo derler: ve oğul ve ışığın ışığı ruh ve en saf bakire Meryem. Böylece svids ve svids(r)ins verimli ve nazik olsunlar ve her şeyi Tanrı'nın yardımıyla ve kutsal Zosima'nın eylemiyle yapabilirler” (  Gura, s. 471); “Arıları salıverdiğiniz zaman, onları kovanlardan turna kafasından salın. Baş, İsa'nın Doğuşu arifesinde alınmalıdır ... ” (Chubinsky I. S. 69). Arılar  şu sözlerle “krіz kafamı salla” serbest bırakılır:“Denizdeki Tayland balıkları gibi, yürüyen buyalar, rodyucha. verimli ve neşeli, bu yüzden bi mot bjoli yürüyüş ve gürültülü neşeli. ipidni ve akrabaları; bir pike-ribey gibi, her balık korkar ve lakastya. öyle olun ve benim bdzhil chu.zhi bdzholi lakachis ve mіtsno vtіkachi'yi Aziz Zosima'nın dualarıyla görün”  (Voropai, s. 177). Bu eylem, 18. yüzyılın son üçte birine ait büyülü el yazmasında yer alan "Arılara Bilim" makalesinin tamamına ayrılmıştı. (GPM. Toplanan E.V. Barsova. No. 2505): “Ve iyi bir nehre gidin ve üç balık yakalayın: turna balığı, levrek, hamamböceği, böylece havyarları olsun veya bir turna balığı

'י Ugor-Rus büyüleri ve 18. yüzyılın başındaki büyüler. Ve  Yaşayan Antik Çağ. 1891. Sayı. IV. S.128.

' i  Shustikov A.  Troichin, Kadnikovsky bölgesi. Ev makalesi // Yaşayan antik çağ. 1892. Sayı. III, s.123.

Noel arifesinde o balığı kaynatın ve suda canlı olarak getirin. o balığı getir, o bahçenin ortasındaki turna başını sil ve o kafayı basit bir kovana koy ve bütün o balıkları kurut ve şunu söyle: Denizdeki yüz balık gibi su ve bereketlidir ve tercüman ve hepsinde değildir. hızlı nehirler, arım da hızlanırdı. doğdu ve verimli oldu ve tercüme edilmedi”; “Tarlaya git ve ilk taşı bul ki, dişlerinle kaldırabilesin, ellerinle saplamadan, dişlerinle arı kovanına bir çukur taşı ve kazabildiğin kadar kaz ve kargaları koy. Noel arifesinde kesilen baş, ve o buğdayı çukura koy ve toprağı göm ve de ki: Madem ki bu taş nemli topraktan çıkmayacak ve bu taş sert ve güçlü. , benim arılarımın balı da sert ve güçlü olur ve diğer insanların arıları haşlanmış buğday gibi: nemli toprakta meyve vermez, bu nedenle benim arılarım diğer arılara meyve vermez" (RZRI, s. 488, 489). Aynı metnin Ukrayna versiyonu zihin çemberini genişletiyor: “Mesih'in Doğuşu Arkadaşında Bilim. Turna balığı aldığınızda, bula canlı olduğu sürece ikisini de alabilirsiniz. misilleme olarak, kafasını kesin, kurutun ve yiyin ve böylece havyarı kurutun ve o kafa ile kurutun ve nasıl neşeleneceksiniz. sonra o havyarı öğütün ve bal ve karabiber ve 3 bursukov yağı ve buz tuzu ile karıştırın ve bjop'a verin ve şunu söyleyin: “Denizdeki ve nehirlerdeki bu balık gibi, verimli ve sürülebilir ve lüks bula. ve eğlendim. kendi başına değil, baba ve oğul ve kutsal ruh ve En Kutsal Theotokos, benim de bjoly girdaplarım ve boulelerin meyvelerini, Tanrı'nın yardımını ve tüm kutsal göksel güçleri ve Aziz Zosima'nın eylemini görecekti. ”(Efimenko M3. No. 172)  ; “Bir arkadaş için turna balığı almak, onu getir!  şafaktan önce∣ _, . ödeyin, başınızı kaldırın, kurulayın ve itin. ve arıları ağlattığınız anda havyarı açın ve 3'te karıştırın: balla ... ”  (Chubnsky I. S. 75).

Turna başı yerine, hem vahşi hem de evcil diğer canlıların kafaları da aynı derecede başarılı bir şekilde kullanıldı: “kurt kafası /...! bir kazığa saplandı. arılar daha iyi toplansın diye arı kovanına sıkıştı”  (Tolstoy BSO, s. 133). “Vyatka eyaletinin Sarapulsky semtindeki Büyük Rusların yakınında, arıların daha iyi bakılması için arı evini çevreleyen çitin kazıklarına at başları (leşten kafatasları) asılır” (Zelenin PG. S. 420 ) . "Arıların yol göstermesi için arılığa bir at kafatası asarlar"  (Zhuravlev, s. 214). “Sırbistan ve Karadağ'da arıların daha iyi kaynaşması için kovanlara veya aralarına at veya öküz kafatası konur”  (Gura, s. 471; CFU B, s. 255).

Hiç şüphesiz, şenlik masasında ölü bir kafanın görünmesine neden olan büyülü bir sebeptir. Evet, sadece kafalar değil, mümkün olan her şekilde dekore edilmiş ve ana yemek olarak hazırlanmış. Ne de olsa bu sadece bir yaşam sembolü değil, aynı zamanda eronun yerleştirildiği eve kâr, verimlilik, bereket veren bir eserdir. “Kızak eti, sapnaya kafası, sosis veya domuz şeklindeki herhangi bir bisküvi, Vasily'nin akşamı ve Noel zamanı için sadece Ruslar  arasında değil, Bulgarlar, Sırplar, Romenler arasında da gerekli bir aksesuardır”  (Propp, s. 32). .“Almanya'nın birçok yerinde Noel'de domuz başı ikram edilir. İngiltere'de bu baş defne yaprağı ve biberiye ile süslenirdi ... "," Büyük Rus'un bazı yerlerinde domuz kafası nikah masasında da gerekli olan bir yemektir. Kostroma eyaletinin Nerekhotsky semtinde düğünden sonraki üçüncü günkü ziyafete kırmızı masa denir. Sonra diğer yemeklerin arasına bir bütün haşlanmış domuz kafası koyuyorlar. Saratov eyaletinde. düğünden sonraki gün damadın evinde bir /.../ "girni sofrası" /.../ bulunur. Diğer pek çok yemekten sonra kırmızı kurdeleler ile domuz kafası servis edilir”  (Potebnya, s. 399-400, 401). Vladimir eyaletinde. düğün için dikildiBaşları kesilmemiş, başlangıçta kavrulmuş "domuzlar" veya yaban domuzu bir tencerede kaynatılır, ardından büyük bir tabağa konur ve kurdeleler ve çok renkli kağıtla çıkarılır. Bu haliyle sofrada ziyafet çeker hale gelir”  (SOVD, No. S. 58). “Anma törenlerinde  (takvimsel anma anlamına gelir, “Büyükbabalar” - B.M.) en çok buna dikkat ederler. mümkün olduğu kadar çok farklı ot pişirmek. aralarında haşlanmış bir kafa olması gerekir - domuz eti veya kuzu, aşırı durumlarda, yine de bir tavuk veya horoz almanıza izin verin ”  (Zemlyarobchy, s. 294, 298). Bulgaristan'da kutlama siravasına "Vasilev'in domuz başı" adı verildi.  Vologda takviminin atasözleri oldukça yankılanıyor: "İlya peygamberde, masanın üzerinde bir koç başı var" (Zhuravlev, s. 20). "Büyük Fesleğen'de, masanın üzerinde bir domuz kafası var."

Sırpların kapısında “bayram sonunda kurbanlık domuzun başı kırılır ve sahibi dışarıda, hayvan içeride olmalı” ki “mutluluk evde kalsın” (SD 4  ) , s.174). Aynı zamanda ölünün kafasının bir sembolü olan bayramda çanak çömlek kırma geleneğinin bariz bir yankısı. Ve yine - "şans için", şimdi dedikleri gibi, kazara tabakların kırılması durumunda ve daha önce ritüel sırasında onu kırma.

Diğer

Yağmuru çağırmak için genellikle ölü bir güce döndüler. Haç ibadet haftasında “Köylerde! Livoberezhzhі'da Kamyanka! Kafatası yemeklerinin iksirinde kutsal suyla 3 demledim - "11 (06 kuru toprak yoktu" " (Voropay, s. 174); bunun için Polissya'da "kuyuya kil kaplar attılar, ve sık sık bu kapların en iyi  yabancılardan çalınmasını gerekli görüyorum /.../. Bazı yerlerde çalınan kapları kırarım ve sonra kırıklarını kuyuya atarım"  (SD 2, s. 107): "Kuraklıktan ! pınara yakın saksılar κi∂ajyιρ>, Üç pınarda! /.../ kutsanmış çiçekler ve haşhaş başları attılar", "Kuraklığın 3. saatinde sesleniyorum! /.../ ide atarlar kütüklerde, şehir! haşhaş için chasnik". "Ticaretin pürüzsüzlüğünü süsleyin ve  kendiniziAltıncı bir kob görmüyorum.  Komşu kazodlara bir yığın pürüzsüzlük atıyorum ”, “İşte aptal bir dazhdzhu, bir Yahudi'nin pürüzsüz  olduğu ördek ... pürüzsüz ve casodes boo /... / alacağım gibi görünüyor doge pouide”  (Tolstoy 2003. S. 84. 97. 98) ; "Kalodezh yakınında Bili garshki ve kadali, yakında gösteri yağmur yağacak", "Kidazi kuushyny kalodzezh yakınında" (Prykmegy. S. 186. 187) n5 .

Yağış sorununun neden bu şekilde çözüldüğünü anlamak için küçük bir inceleme yapmak gerekiyor. Atalarımız, kötü hava koşullarına neden olan diğer nedenlerin yanı sıra (kuraklık veya tersine şiddetli yağmurlar, fark etmez), cenazelerini bu topraklarda aradılar. böyle bir cenazeyi hak etmeyenler - büyücüler ve kendi ölümlerinden ölmeyen insanlar (intiharlar, boğulanlar, opoitler vb.): “Köylümüz /.../ yakın zamanda gömülen şeye büyük bir öfkeyle bakıyor mezarlık sarhoşlarında; bunun eski geleneklerden bir sapma, büyük bir günah olduğuna ve kaçınılmaz olarak yağmur eksikliği ve mahsul kıtlığına yol açtığına kesin olarak inanıyor ”  (Zelenin ORM, s. 99-100). Talihsizlikten kurtulmak için, kötü niyetli nesnenin ıslatılması gerekiyordu: "Boğulan bir adamın mezarına" kırk kova dökerek yağmur yağdırabilirsin, sonra yağmurlar başlayacak" (Quedn tatilleri. S. 58); “Mezarda, de defin! boğulan adam, haçı dinlerim ve oraya su dökerim, su ölüye gider ve todi pide yapar”, “Kuyudan su alıp boğulan adamın mezarına taşırım.” “Boğulanın mezarına giderler, mezarı delerler ve hırıltılar çıkarırlar. ” 5  Atomda “Kuvvetli bir sıçrama varsa. sürahiden uğultu, o zaman. Bu, yakında yağmur yağacağı anlamına gelir. Sudaki sürahiden gelen ses büyük değilse, bu, yakında yağmur yağmayacağı anlamına gelir”  (Nrykmsty, s. 189).

yumurtada su. Todіshov dosch”, “Bir intiharın (kendini asan) mezarına haç ile su döktüler”. “Yağmur yağmasını istiyorsanız mezarlığa, boğulanların mezarlarına gidip üzerlerine su dökmeniz gerekir”  (Tolstoy 2003 s. 104); "Ama kuraklık zamanı, dünyanın kabul etmediği bir yerde civciv olmaya mahkumdur: bu nedenle, yağmur yağması için yerden çıkarılmalı ve bataklığa atılmalıdır"; “kuraklık sırasında /.../ böyle bir ölünün mezarına su taşımaya ve taşımaya başlarlar ve sonra şiddetli yağmuru beklerler.” “Ceset, tabutla birlikte bir tekneyle nehrin ortasına çıkarıldı. Volga ve onu buraya at /.../ kuraklığı durdurmak için", "geceleri talihsiz cesedi çıkardılar ve üzerine üç varil su döktüler." “Yağmur yağsın” diyerek ölünün kafasına vurdular; elekten ölü adamın üzerine su döktü" (Zelenin ORM, S. 100, 102, 105, 107). Bahsedilen apoiy, birdenbire biri bilmezse, sadece sarhoşluktan, sarhoştan ölenler. Ayinler arasındaki paralellik açıktır: Her iki varyasyonda da birleştirici unsur, boyutsal bir nesnedir - doğal bir ölü adam veya ölü bir başın sembolü. Etkileyerek istenen sonuca ulaşılır: ölü (den) yaşayanları verir.

“Ölü bir adamın kafatasından su içmesine izin verilen güvercinlerin her zaman güvercinliğe geri döndüklerine dair inancı defalarca dile getirdim. Mühlgeisen yakınlarındaki Bansenheim'da bir hırsızı çaldığını geri vermeye zorlamak. suçlunun kafatasını ve mürver ağacına bir taş koyarlar”  ve büyü yaparlar (Kan, s. 68).

Encyclopedia of Superstitions'ın yazarları E. ve M. Radford şöyle yazıyor: “Herefordshire hakkındaki eski bir kitapta, belirli bir Bayan Clarke'ın büyücülüğünün bir açıklamasına rastladık: “Kara bir kedinin kafasını gömmek, üzerinde bir Jacobus veya bir altın parçası ve göz yuvalarına iki siyah baene (bob?) saplanmış. Bu, Salı gecesi saat on ikide yapılmalıdır ve dokuz gün sonra altını kazın ve bu altınla satın alınan herhangi bir şey (ancak satın alırken bozuk para almayı unutmayın) size aynı miktarda altını getirecektir. kar ”(ES, s.  475 ). Fasulye, daha önce de belirtildiği gibi. - ölü bir kafa temasındaki varyasyonlar, bu yüzden burada sembolleri çoğaltarak güçlendirmenin başka bir durumu var.

1010 yılında Urgel Kontu Ermengol, Kurtuba Emirliği'ne karşı düzenlenen bir seferde öldü. Kesilen başı, Müslüman hükümdar için askeri bir tılsım oldu: “Sarazenler, büyük bir hazine gibi onun başını yanlarına aldılar. Ve kralları, başın mumyalanmasını emretti ve

altınla giyin ve "kazanmak için savaşlarda" her zaman yanında taşıdı  (Adsmar of Shabann. Chronicle. III. 38).

“Bulgar esnafı, içinde her zaman bol mal olsun diye dükkânlarına yarasa başı asarlar”  (Gura, s. 607).

İnsanların arasına ölü kafalar dikmek, sihir dünyasıyla tartışılmaz ama bazen çok belirsiz çağrışımlara sahiptir. "Adem otu" (bataklık kanarya otu): "Bu büyücülük otu, acıyı dindirmek için ona iftira atıyorlar"  (Konovalova, s. 17). "Şeytanın başı" bitkisi (ravilat nehri): "Şeytanın gachofka'sı kötü ruhlarla bağlantılıdır"'' h .

Ayakkabının içine kaybolmamak için dört yapraklı bir yonca (adlarından biri "Adem'in başı" olan) yerleştirilir .

Bu bağlamda , Rus bitki uzmanları, referans literatürüne uygun olarak çok daha spesifiktir. "Adem'in başı" çiçeği, iktidardakilere yaklaşmanın iyi bir yolu olarak ortaya çıkıyor. "Bu dünyada Adem'in kafası /.../ denen bir çimen var ve rengi her insana - yetkililere - ve her yerde dürüst olacak, o zaman (at) bu çimde bir kişi (o) bna'nın üzerindedir." "Adem'in Başı otu var /.../ Ve rengi insanın başına giyilmekten hoşlanır - o kişi tüm şereflere layık olacak ve her yerde onurlandırılacaktır, çünkü ota kral denir"  (Alındı, 425-426, 446). Adem'in kafasını otla /.../ Akim onun rengini kendi üzerine sürerse, o kişi de tüm başlangıç(lar)ına karşı dürüst olacaktır”  (İppolitova, s. 399). Adem'in kafasını çimlendirin. /.../ Kim saflıkta balmumu ile boya sürerse, o kişi tüm insanlar tarafından sevilir ve itaat edilir ve gözünde kötülük olur ve gözü için düşünmez ”(Nefsine, s. 395 )  . "Adem'in Kafası" toplanırken okunması gereken olay örgüsüne de dikkat etmek önemlidir . Bütün tuz bunun içinde. onun yardımıyla çim, neredeyse her fikre yardımcı olan sihirli bir araç haline getirilebilir: “Bu çimi kazmak için kutsa ve dünyayı salla, meyveni benim için kutsa ve senin için. Grass-Adam, seni ne için kazıyorum ve sonsuza kadar buna uygun olacaksın "" 1. ׳         6״ Zubova Zh. A.  Oryol lehçelerinde bitkileri adlandırmanın bir yolu olarak deyim birimleri ve Almanak “Geleneksel Kültür. 2009, Sayı 3. S. 67. 

, 'Ippolitova A.B.  18. yüzyılın Rus el yazması şifalı bitkilerinde bitki toplama ritüelleri. Ve etnoların kültür sisteminde mitoloji ve din. İkinci St. Petersburg Bilimsel Okumalarının Materyalleri. - SPb.. 2003. 

Ölü bir bitki kafası, büyülü bir eser olarak değil, ona bir işaretçi olarak hizmet edebilir. Kupala'da, “çavdarda Ivanov'un başı için bir sapta iki mısır başağı arayın ve altında bir madeni para arayın. Kim bulursa hazineyi de bulur”  (Sokolova, s. 256); ve Yaz Ortası Günü'nde "Yevyatoyansk" kafasını arıyorlar. Tarlaya giderler ve birlikte büyümüş iki çavdar başağı ararlar: onları büyütürler. kazarlar ve insan kafasına benzer saf gümüş bir kök bulurlar. Bu baş "Kutsal Baş" olarak adlandırılır.  Bu kafayı kendi içinde tutan kişi, her şeyde mutluluğa sahip olacak ve talihsizlik ve kederin ne anlama geldiğini hayatının geri kalanında bilemeyecek. (Chubinsky I, s. 84). Aynı zamanda, aslında "tartışmak" adı verilen kaynaşmış bitkiler kadar bir doğa mucizesi olması da ilginçtir. sporina"'\ ve gıpta ile bakılan bir eserdi. Bir sporinka'ya sıkışmış "Çift kulak spor olarak adlandırıldı"! annenin altında ”  (Yeni gelenler, No. 649). Somun "dvoeshka" yerinden çıkmaya yardımcı olur, mutluluk ve zenginlik getirir. Paranın bulunabilmesi için çantalara ve boynun etrafına - sıkıntılardan ve acılardan; başarı için yola çıkarlar - “Daroza'daki Kab karıştırdı ve atlama olmadı. treba 3 saboi metz arehavya çiftleşme ”  (Belarus).

Kehanet pratiğinde sarımsak kullanımı veya daha doğrusu o zaman. aynı anda ona nasıl döndüklerini, ölü bir başın peygamberlik yeteneklerini hatırlamasını sağlayın (bkz: Bölüm I, bölüm 8). "Vaftizde" kızlar yastığın altına sarımsak koyarlar ve şöyle derler:

Sarımsak. sarımsak.

Kırk bacağın var, beni oraya götür. kaderim nerede Onu verandaya çıkar ve yüzünü bana göster...

(Ustyug, s. 39)

İnsanlar ayrıca vіtso chasnik "(I) vlyaye'de rüya" diyorlar. ama ölümü simgeleyen bir düş”  (Bandurka, s. 270). "Adem'in başı" olarak da adlandırılan mandrake kökü aynı zamanda bir peygamber görevi görür: "  Seçenek. "Knotweed" - proteinsiz bir yumurta:s"Bilinir, (Vostrikov 5. s. .25).

kullanılmış! geleceği öngörmenin, tahmin etmenin mümkün olduğu böyle bir duruma neden olmak. Muhtemelen, ürettiği etki göz önüne alındığında, kökün kendisi bile bir kap olarak tasarlandı. bazı durugörü gücü. Tüm sırları anlatması ve geleceği açması için ritüel olarak doğru kazılmış bir köke çeşitli soruları yöneltmenin yeterli olduğuna inanılıyordu”  (Chasovnikova, s. 92).

JG Kreutzfelder, 1671

Gldkd 8

BÜYÜ (2)

Sanki bir çiçek bahçesindeki gelincik  onu bir yana yatırmış gibi. Yemyeşil, meyve ve kaba bahar nemi ile yüklü.

Bu yüzden miğferin ağırlığı altında başını yana eğdi.

(İlyada. VIII. 306-308)

paralar

Ve şimdi bir kez daha madeni paralar hakkında. Tekrar edelim. İmparator Honorius, Vespasian, Constantine Chlorus'un takip edilen profillerine dikkatlice bakın. Usta oymacılar, sanki canlıymış gibi, metale basılan özelliklere hayat vermek için sanatlarının çoğunu sergilediler. Bunların gerçek ölü kafalar olduğunu hayal etmek biraz hayal gücü gerektirir, çünkü hepsi bin yıl önce çoktan öldü. Bunların ölü kafalar olduğunu düşünüyor musunuz? Ama bu böyle. Yüzlerin basıldığı metal ölü, zamanları ve amelleri ölü, bu insanlar ölü, kafaları da ölü, çünkü ceset yok. görüntü üzerinde.

İmparator Maxentius'un Lu/hl'leri (306 312). Demetrius / (200190/5 ila N.9.), Baktriya

Ancak tamam. Şimdi, diyelim ki, aynı Roma madeni paralarının Kelt kopyalarına veya örneğin Prens Dovmont'un (ö. 1299) yüzü (?) Olan Pskov parasına bir göz atalım. Kuyu. Nasıl? Katılıyorum, saf ölü kafa, donmuş bir şey, cansız, maske gibi, cenaze maskesi. Yüzler değil, hayvani Gorgonlar. Ve ölen bir kişinin ağzında başka bir dünyaya ait bir taşıyıcıya ödeme olarak bu tür madeni paralar bulunduğunda, sihrin bu bölümüne "ölü kafanın büyüsü" denmesinin tesadüf olmadığını anlarsınız.

Bu, bir eserden kompaktlık istendiğinde büyülü eylemler için mükemmeldir. Ölü bir kafa aramaya veya onu doğaçlama yöntemlerle tasvir etmeye gerek yok, zaten bitmiş durumda, geriye sadece onu düşünmek ve doğru şekilde uygulamak kalıyor.

Roma ve Yunan sikkelerinin Kelt taklitleri

Bazı. Dovmont.

Nasıl. aslında benzer bitmiş görüntülerden farklıdır. diyelim ki, 1388'de Sir Robert Tresilyan tarafından keşfedilen ve aralarında "şeytanın başı" (Kittredge, s. 53) bulunan sihirli görüntülere sahip muskalardan İzlanda büyülü çizimi "cadı kafası" 1 ", sözde milyonlarca “Şifreli yazıtlarıyla Krakow madalyonu mu?

* Cadı kafası "(L. Korablev'e göre) Krakow che <> allion (IV Yagich'e göre)

Gerçekten hiçbir şey. Tasvir edilen kafa, bu nesnenin ana özelliğidir, örneğin, bir imparatorluk kişisinin başı ile süslenmiş Fransız altını m * Korablev L.  Grafik yanıp sönen İzlandalılar - M : Veliger, 2002, s. 46. insanlar "lobanchik" denir. Ancak "alın" yalnızca "kafatasının burnun üstündeki gerçek kısmı" değil, aynı zamanda kafatasıdır: ""Alın", "alın" kelimeleri kilisede kullanımda "kafa", "kafatası" ile eşdeğer kavramlardı.  (Chasovnikova, s. 112).

Bununla birlikte, madeni para uçaklarında ölü kafalar gerçekten tasvir edildiğinde, neden yazarın varsayımları sihirli bir şekilde doğrulanmış olsa bile? Aynı Medusa Gorgon - sonuçta gerçek ölü kafa, kimse itiraz etmeyecek mi? Olbia, Makedon Neapolis ve Pontus krallığının eski Yunan sikkelerinde bolca gösteriş yapıyor. Görünüşe göre Eski Rusya bir istisna değil. Daha önce, bir savaşçının veya prensin kendisinin, vücudu yakınlarda yatan düşmanın kopmuş bir !־ başını gösterdiği Dmitry Donskoy'un bir madeni parasından zaten bahsedilmişti. Alternatif olarak, bu, Rusya'da Büyük İskender hakkında çevrilmiş romandan bilinen Perseus ve Gorgon mitinin bir örneğidir. Bir örnek daha var.

Yunan gorgonion canavarları

14-15. Yüzyılların Rostov Beyliği'nin madeni paralarında. tüm kompozisyon tasvir edilmiştir - üzerinde bir kuşun oturduğu bir ağacın altında baltası olan bir adam, bir ağacın arkasında - vücuttan ayrılmış bir kafa. Uzun süre bir kalpazan infazının burada gösterildiğine inanılıyordu. Diyelim ki cellat iş çıkışı dinleniyor ve çalışmasının sonucu herkesin görebileceği şekilde bir ağaca asılıyor. Ancak bu bakış açısı kanıtlanmamıştır. Bu sadece madeni para temasıyla benzer bir motifin ilişkilendirilebileceğine dair bir varsayımdır. Para gibi devlet gücünün böylesine ikonik bir sembolünde gücün tasvir edilmeyeceğini kimse düşünmedi bile.

benzer bir şey. Burada sadece daha anlamlı bir şeye yer var. Hükümdarın yüzü, totem hayvanı veya şehrin totem hamisi (daha sonra - koruyucu aziz), ilahi korumanın bir işareti (cennetten bir el), astral (yine - ilahi) semboller, arması hükümdarın veya devletin cinsi. Ancak toplum için en ciddi suçlulara bir uyarı olarak günlük sahneler için değil.

Rostov sikkelerindeki kompozisyonun başka bir yorumu var. Hıristiyan dininde, Vaftizci Yahya'nın kopmuş kafası özellikle saygı görüyordu, yani ağacın arkasında gördüğümüz şey değil mi? Figürlerin geri kalanına gelince, bu, John'un "çölde ağlayan ses" hakkındaki vaazının sembolik bir aktarımı olabilir: " Balta zaten ağacın kökündedir: iyi meyve vermeyen her ağaç kesilir. ve ateşe atılır."

Öte yandan kalpazanın infazıyla ilgili versiyonun ilginç bir nüansı var... “15. yüzyıl Rus sikkelerindeki bir dizi resim, Gorgon Medusa tipinin bozulmuş varyasyonlarının sayısına bağlanabilir. Üst ve alt kısımlarda buklelerle çevrili, tam bir yüz başı gösterirler. Zaten I.I. Tolstoy kararı!  bu görüntü ile Gorgon Medusa ve serpantin bileşimi (yılan gibi bir muska - B.M.) arasında bir bağlantı olasılığı üzerine .Nümizmatiği (eski dahil) çok iyi bilen ve özellikle serpantin muskalarıyla ilgilenen bu araştırmacının görüşü dikkati hak ediyor. Her durumda, böyle bir yorum, bu madeni para türünün anlamını bir şekilde açıklamaya yönelik tek olası girişimdir. Böyle bir persona, diğer taraftaki bir infaz sahnesinin görüntüsü veya elinde kılıç ve balta olan bir figür ile birleştirilebilir. Bu türlerin her ikisi de anlamlarıyla sindirme fikriyle bağlantılıdır (madeni paralarda, açıkça kalpazanlara yöneliktir). Maske muhtemelen aynı temayla ilgilidir. Bu, özellikle Andrei Fedorovich ve Alexander Konstantinovich'in Rostov madeni parasıyla kanıtlanıyor; burada bukleli bu maske, görünüşe göre korkutucu bir motif olarak, infaz sahnesinin üst kısmında tekrarlanıyor.  Demek burada bir de Gorgon var...

Sihirde, madeni paralar küçük ama karakteristik bir rol oynadı ve bu karakter, bir kişinin madeni para üzerinde tasvir edilen bir ölü kafasının büyüsüne başvurmasıyla pekala açıklanabilir.

540  Nikolaeva T.V.. Chernetsov A.V.  Eski Rus muskaları-zmseveki. — M.: Nauka, 1991.

Petrovsky rublesi - "çapraz"

"Bir asker muayene için huzuruna çıktığında, asker olarak alınmayacağından tam olarak emin olarak cebine eski bir ruble "haç" koymaya çalışır (soyadı çarpılacaktır)" ( Kharlamov, s  . 43, No. 89). Gövdeden ayrılan baş gibi haç da ölümün sembollerinden biridir. Acemi, olduğu gibi, taslak kurul için ölmeli, onlar için ortadan kaybolmalıdır.

Muskaların askeri ortamda kullanımı yakın zamana kadar korunmuştur - kutsama sırasında, ebeveynler oğullarına hizmete giden (askerler) onlarla birlikte bağışlamıştır: Novg. "Hadi bakalım. ayrıldığımda ... annem bana verdi. /.../ elli gümüş kopek. Saf gümüş. Bu yirmi dördüncü yıl. “Ah... verdi... peki. bu gümüş ... bir kuruş ... ". "Kuyu. Bu. dikilmiş gibi görünüyorlar. kuruş, Tay. bazı saçmalıklar Küçüklük var. kuruş." "O zaman bunlar demir rubleydi. Rubeli bir nimet olarak vereceksin”, “yolda ona gümüş bir denye ver”  (Kormina, S.І69, 168, 171. 172).

Tılsımı sunarken veya ilgili komplonun tılsımına fısıldarken kutsamanın ana büyülü vurgusu, savaşçının onunla geri dönmesi, muskayı ailesine sağ salim iade etmesi gerektiğiydi (ve muska da savaşçıya geri dönmelidir) canlı): “böylece onu kendi ellerinle eve getirdin. “oraya götür , oradan getir”, “yine bu parayla geri geldi” (Kormina, s.  177, 168).

Urallarda parayla şu eylem gerçekleştirildi: “Bu rahime (-matitsa. 18׳/, un         577 tavan kirişi) bir kurdele ile bir nikel veya üç kopeklik bir bakır parçası sürüyorsunuz. O (acemi) hizmet ederken tam rahmin içine, o rahimdeki tüm notaya sahip olduğumuz yer burasıdır. İşaretin bozulmadan geri döneceğine dair bir not yazdı. "Para rahme dolduruluyor." “Ağabeyim bu annede para kazandı. O gümüş. sonra bir polis ... Çok uğurladık  (hizmete. - B.M.). tankımız tüm matnitsa ile doluydu. ”  Buraya ne eklenmeli? Tılsım olarak ölü kafa bu kitabın sayfalarında ayrıntılı olarak anlatılmıştır.

John Plakton'ın 1709 tarihli mektubu şöyle diyor: "Bütün yaşlı adamlar, bir göz büyüsü olarak, görmeyi iyileştirmek için bir göz büyüsü olarak, bir tanesini ele geçirdiklerinde, Yakup'un görüntüsüyle gözlerini altın paralarla ovuşturmazlar mı?"  (Kittredge, s. 215).

Makedonya'da Neapolis. Tamam MÖ 500-480. nz

Tetradrahmiler: MÖ 135-128, (Persamon): yak. MÖ 520

Pontus krallığı Mumpu<kιm I (MÖ 121-63).

"Her zaman başarılı olmak isteyen bir kağıt oyuncusu, yanında eski bir madeni para taşımalıdır"  (Kharlamov, No. 117, s. 46). Ölü bir başın evdeki iyiliğin (hasat) büyümesi üzerindeki etkisinden daha önce bahsedilmişti. Burada kârdan bahsediyoruz.

Kıza isim verme töreninden sonra başlığına nazardan (Bulgaristan) bir madeni para dikildi.

Bu açıdan, "kartal" veya "kuyruk" düşürme yöntemiyle bir madeni parayla kehanete bakmak ilginçtir. “Yazı” kelimesinin etimolojisini “öldürmek” anlamında “karar ver, karar ver” ile yaklaştırmak bize meşru görünüyor. Görünüşe göre, kartalın (yaşam) bir tarafındaki kemiklerdeki (sonra kartlardaki) görüntünün, diğer taraftaki - ölüm anlamına gelen bir kafesle ilişkilendirildiği anlam budur. Bu arkaik sembolizm, madeni paralarda bir kalıntı olarak korunmuştur. Örneğin, atış oynarken, "Spear al sieve?" (Kazan yada kaybet?). Mızrak, madalyonun ön yüzüdür, burada St. George bir mızrakla: bir elek - ters, kıvırcık bir tuğrası ile. Bir kişinin kaderinin belirlendiği eski yolun yankıları şu soruda korunur: "Yazı mı tura mı?" Yazı (kafes) ölüm anlamına geliyordu” ז4י  .Pekala, "çöz" kelimesinin anlamını hatırlarsanız, o zaman bu falcılıkta kopmuş bir ölü kafa yine de uygundur.

Gemiyi talihsizlikten korumak için direğe eski bir gümüş para (Pomeranya) çakıldı. Hasar nedeniyle boynuna delikli bir bakır madeni para takılır. Bozulmadan, boynuna birkaç kıl geçirilmiş, balmumu (Voronezh) ile tutturulmuş küçük bir gümüş madeni para taktılar.

Doğumu kolaylaştırmak için kadınlar gümüş para ve bir parça altın takarlar. Bir cenazeye zorla katılan adet gören bir kadın, kendisini olası zararlardan korumak için ayakkabılarına "bakır peni" koyar (Ukrayna Polissya). Muhtemelen kan ve bakır (“kırmızı para”) arasında sembolik bir bağlantı vardır.

Büyük olasılıkla, paranın değeri tılsımlar için de önemli olabilir, çünkü sayıların büyüsüne olan inanç her yerde yaygındı. Günümüze kadar gençler arasında yaygın bir inanış vardı. ne bir kuruş (5 kopek uι  Rusakova L.M.  Altay'ın Rus köylü kadınlarının havlularındaki geometrik bir süslemede dünyanın görüntüsü // Rus ve Sibirya'nın yerli halklarının geleneksel ritüelleri ve sanatı. - Novosibirsk. 1987. S. 104 .SSCB'de, reform sonrası Rusya'da 5 ruble), sınavları geçmeden önce sol topuğun altına yerleştirilen, eski Rus obersiu-madeni parasına kadar uzanan olumlu bir değerlendirme sağlar. Bu büyülü geleneğin eski bir prototipi, bir el yazması komplo koleksiyonunda (XVII.Yüzyıl) açıklanan, iktidardakilerden iyilik almak için bir ayin olabilir:“İktidara gelir gelmez çıtalara 3 sıra su alın ve suyun üzerine konuşmayı öğrenin, üzerini bir bezle örtün ve o suya bir kuruş ve bir parça ekmek koyun. Ve iktidara geldiğin zaman, o suyla yıkan ve iç ve yanağına bir kopek koy”  (Alınan, s. 247).

Tek kelimeyle, kendiniz değerlendirin  : Zamanımızda hala elde etmek için uğraşılması gereken bir insan kafatasının yardımıyla sihirli bir şekilde yapılabilecek her şeyi, sıradan bir kovalanan merminin yardımıyla yapmak kolaydır, ki bu çok fazla almak daha kolay. Ana şey, üzerinde ihtiyacımız olan görüntünün olmasıdır. Başka bir şey de, Rusya'nın mevcut yöneticileri madeni paralarında ve "dindar" seleflerinde "güneş benzeri yüzler" tasvir etmekten utanıyorlar. Pekala, bırakın onları, He-Who-Life-All-Alive'ın ölü kafasıyla Sovyet sızıntısının hatıra rublesini almak hala zor değil. Ve istenirse, "sadık silah arkadaşı" yüzüyle Çekoslovak parası ...

bobinler

Yılanlı tılsımlar kesinlikle ilgili bölümde ele alınmalıdır. Evet, bu şey acı verici bir şekilde alışılmadık ve ayrıca madeni paraya çok benziyor ... Bırak burada olsun.

Eski Rus serpantin bobinleri çoğunlukla altın, gümüş, milyar veya bakırdan yapılmış ve Yılanların Annesi Mary-Morena'nın başını uçurtmalarla çevrili (sayı olarak 5, 6, 7, 10.12), kıvırcık tasvir eden dökme muskalardır. Saçı gibi ( daha az sıklıkla - vücudunun yarısı veya tüm Tanrıça). "Yılan biçiminde, genellikle asmak için bir gözü olan yuvarlak madalyonlardır: daha az sıklıkla - sekizgen veya dörtgen kiotcha ... Ayrıca oymalı yarı değerli taş (jasper. - B.M.) bilinen örnekleri de vardır  " (Ryan, s. 350). kumtaşı serpantinlerinin yanı sıra, görünüşe göre sıradan insanlar (öte yandan Bizans için taş serpantinlerin en eskisi olduğu varsayılıyor). Yılanların arka yüzünde bir Hristiyan tasviri (Bakire ve Çocuk, Başmelek Mikail, çarmıha gerilme) yer almaktadır. Görünüşe göre, çift taraflı bir muska olan serpantinler, yılanlarla vücuda bakan tarafla (düz) giyildi. Bazı durumlarda yılanlar, güneş sembolizmi nedeniyle muskanın gücünü artırması gereken gamalı haç benzeri bir biçimde tasvir edildi.

Serpantinlerimizin Bizans prototiplerinde şu büyü formülü yazılıydı: “Matitsa^ 2  siyah, yılan gibi kararmış, (siz) kıvrılır ve ejderha gibi ıslık çalarsınız.  ve bir aslan gibi kükrersin ve bir kuzu gibi uyu (uyku) ”/“ Kara lohusa kötülüklerle (veya daha iyisi öfkeyle) karardı, bir yılan gibi tozun içinde çömeldi ve bir ejderha gibi tısladı ve kükredi bir aslan. ve bir kuzu gibi korkmuştu [Başmelek Mikail onu yendiğinde}” // “Karanlıktan kararmış teslim ol (teslim ol): bir yılan gibi, aslan gibi kıvranacaksın. kuzu gibi kükreme (titreme) ”/“ Kararmış rahim (çapraz başvuru Rusça: siyah-siyah), yılan gibi, ejderha gibi kıvrandı, tısladı ve aslan gibi. hırladı ve bir kuzu gibi dehşete kapıldı” u  . Rus versiyonlarında böyle bir büyü görünür:"St. Michael harika, seni bağışla

,42  Rahim, kasık fıtığı.

Nikolaeva T.V., Chernetsov A.V.  Eski Rus mulet-yılanları. — M.: Nauka, 1991.

bir kişi [a] içi boş  (yani alt '44 , - B. M.) ״, “g (sopod) ve kölenize hayat veren bir rüya verin”, “dazh ve (on) ma ... oğul canlılar* 45  ve barışçıl ve ateşin gücünü söndür.”  Diğer serpantinlerde şöyle okuruz: "Tanrım, şiddetinin kölesine yardım et." "Tanrı'nın Oğlu, takanı (bu muskayı) kurtar ve kurtar."

Araştırmacılar, serpantinlerin asıl görevinin, sahibini başta ateşten olmak üzere salgın hastalıklardan ve hastalıklardan korumak olduğuna inanıyor (aslında genel olarak tüm hastalıkların kişileştirilmesi olan 12 yılan ve 12 titreyen kız kardeşin karşılaştırılmasından kaynaklanıyor) . Popüler inanışlara göre, bu tür muskalar en azından yılan ısırıklarından korunmuştur. 19. yüzyıldan itibaren kuzey illerinin köylülerinin genellikle göğsünde bir haçla birlikte serpantinler giydiklerine dair referanslar vardı: “yazılı bir resme  (yılan gibi, - B.M.) sahip olan büyük bir aile , çeşitli hastalıklarda ona özel saygı duyuyor. bunun bir uygulamasına , acıyı dindirmek için mucizevi bir güç atfeder .

Araştırmacılar muskanın kökeni hakkında şu sonuçlara varıyorlar:“10. yy civarında olduğunu belirtmek yeterlidir. bu büyülü imge, Bizans kültürü alanında, devam eden gelişimin izlerini taşımadan bitmiş haliyle ortaya çıktı. Histeri formülünün sürekli varlığı, görüntü ile bu büyünün içeriği arasındaki bağlantının tanınmasına yol açar. Büyüyü ilk kelimelerle iletme geleneği, açıkça bu metnin, bu tür serpantinlerin amaçlandığı çevrede bilindiğini varsayıyordu. Bizans için alışılmadık olan bu pandantiflerin yuvarlak şekli, iğrenmeye neden olmayan yılan görüntüsü, kompozisyonun güneş doğası, astral işaretlerin ortaya çıkışı ve ayrıca tek tek anıtların yürüyüş tarihi hakkında bilgi Küçük Asya'ya işaret ediyor bu tür eşyaların anavatanı olarak. Ve histera büyüsünün rahme çekiciliği, tıbbi işlevleri olduğunu düşündürür.

u4  Serpantin üzerindeki yazılar "dip" hastalığından bahseder. Ondan bir komplo: "Şiddetin dibi 60 sen bir ön sevişmesin, tüm insan kalbinin üzerine yayılmışsın, genç bir aspid gibi ateş gibi uyuyorsun, lanetlendin ve lanetlendin."

Zhnvodatiy, hayat veren.

i6  Nechaev S.  Eski bakır resim üzerine not II  Tr. ve uygulama OİDR. - M., 1826. Bölüm III, kitap. DIR-DİR. 136.

çarpıcı efemine iblis "; “Yılan tarafının görünümü yavaş yavaş değişiyor: yılan yuvasının ortasındaki yüz hatları öfkeyle bozuluyor, dil ağızdan dışarı çıkmaya başlıyor ve başında uzun dişi saçlar beliriyor. Seyirciyi tiksindirmeye çalışan serpantin kompozisyonu tarafsız olmayı bırakır: yılanların sayısı artar (yedi iki başlı yılan gibi gövde görünür) ve /şarkıları kıvranarak muskanın tüm alanını doldurur. Bu süreç ile biter yılan yuvasının ortasında çıplak bir kadın figürü beliriyor" u ; "Bizans serpantin muskalarında, yılan başlarıyla çevrili bir insan kafası görüntüleri Gorgon Medusa ile bağlarını yitirir ve bu karakter "ikhtlg.ra" adı altında görünür (bu ad genellikle görüntüye eşlik eden yazıtlarda bulunur)"; “Yılan gibi muskaların tarihsel gelişimi. yeni tiplerin yaratılması eşliğinde, temelde XG yüzyılda tamamlandı. Ancak varlıkları daha sonra kaydedilir. Eski örneklere göre, bazen de yeni örneklere göre döküm yapılmaya devam edildi. Her halükarda, yazıtları 18. yüzyılın işaretleriyle işaretlenmiş serpantin muska çeşitleri vardır. Diğer dökme simgelerle birlikte serpantinler, köylü kutsal alanlarında ve 20. yüzyılda bulunur.

Ben V içeri." .

17. yüzyılda serpantinlerden birinin not edilmesi ilginçtir. Tanrı'nın Annesinin bayramlarını tasvir eden bir ikona yerleştirildi ve Tronza-Sergius Lavra'nın Trinity Katedrali'nin ikonostasisine serpantin tarafı içe dönük olmasına rağmen yerleştirildi.

Yılanların hatırası peri masallarında korunmuştur. "Babil Kralı", "her şeyin üzerine yılanların oyulması ve yazılması için bir kararname çıkarır: bardakların, kaşıkların ve madeni paraların üzerine"  (Samara, No. 3). Diğer malzemeler üzerine yapılan kangalları da hatırlatayım. “Eski günlerde, ne Russ, avuç içlerinde bir demet halinde yılan başlarını işlemedi - sayı.m on veya on ikidir; bazen ortada tasvir edilen ve Medusa'nın başına benzeyen yuvarlak bir yüze bitişikti ”  ((Afanasiev 2, s. 564).

4  Peresedov IG  Yılan gibi muskalar ve bunların pektoral haçlar ve diğer kilise kültürü öğeleriyle bağlantıları hakkında // Dünya tarihi bağlamında Bizans. A.V.'nin anısına adanmış bilimsel konferansın materyalleri. Banka.

- SPb., Devlet Yayınevi. Ermitaj, 2004.

u * Nikolaeva T.V., Chernetsov A.V.  Eski Rus yılan muskaları. — M.: Nauka, 1991.

Kırmızı figürlü vazo, yakl. MÖ 460  e.

Gorgon imajıyla zincir ve medison. Altın, kon. P erken III. Gr>eu ∣ ιn.

11 bölüm 11 ve k-rite

Ölü başın görüntüsü, irili ufaklı pek çok bayram töreninde sabitlendi.

Özellikle Kupala ritüeli, tatilin geç adına ve Vaftizci Yahya ile hiçbir ilişkisi olmamasına rağmen, kopmuş bir kafa görüntüsüne küçük bir gönderme içerir. "İvan'ın kafasını yak" ifadesi, "İvan Kupala'yı kutlarken, bir saman heykeli, ateşte bir yığın saman yak"  anlamına gelir  (Rodionova, s. 38). Tabii ki John ile bağlantı gecikti. Yok edilen kafanın görüntüsü daha derine inmeli. Samanlıktan söz edilmesinde bir ipucu yok mu? Yeruslan hakkındaki peri masalından kopan kahraman başı karşılaştırmasını hatırlayabilirsiniz: “kırk mayın samanlığı gibi”  (Pushkarev, s. 129). "İvan'ın başı" nı, Belarus'ta sadece "I.ileva barada" olarak adlandırılamayan son demet (yine saman) fikriyle karşılaştırmak da uygundur. veya "dzedava barada",  ama aynı zamanda "İvan'ın baradası" "'.  Üstelik, Pskov bölgesindeki bu demet-"sakal" genellikle tıpkı bir kafa gibi yapılırdı: "Son demet dazhivaim ve biz çok cehennem kurduk otlak. Onun" kafasını "bağlıyoruz , burada bağlayıp buraya bağlıyoruz - bu "kafa". /.../ Ve ondan sonra "kafayı" kestiler - burada kestiler" (Lobkova, s.  72 )  Gelenek, Kupala'daki kötü ruhları kovmaktır - "cadıyı yakmak" (ayrıntılar için bkz. Bölüm I. Bölüm 2): " İvan Kupala gecesinde, gençler pişmiş bir atın kafasını bir dürtmeye koydular. ve onun etrafında bir buçuk ağaçtan ve ışıktan çıplak.

Ryazan Bölgesi'nde “baharın çağrıları” için tarla kuşları pişirilirdi, kızlar onları böler, pişmiş kuşların kafalarını kırar ve gerisini yerlerdi. “Sonra barakalara (kuru siltlerin üzerine) tırmandılar ve bu kafaları samanların üzerine diktiler: “Kafaları kırın ve kulübeye asın” ”” '.  Belki de benzerliğin büyüsüne sahibizdir? [111] [112] [ 111 ] [112] 

kastlar bahar ve onunla birlikte , efsanelerden ve ikonografiden bilindiği gibi, gövdelerden ayrılmış bir kafa olan güneş . Ve şimdi baharın habercisi ve güneşin habercisi olan fırıncı kuşların başları yükseklere dikildi. Belki de bu gelenekle bağlantılı olarak, harmanın sonunu işaret eden bir Bulgar geleneği vardır: ״Küstendil bölgesinde (3-Bolg.) bir tavuk keserler!Bunun hakkında konuşursak: zakіahme kvachkata "harman bitti", yanıyor. : “bir tavuğu öldürdü”) , kafası stomser üzerine yerleştirildi” 289). 

Nizhny Novgorod bölgesinin bahar ritüel kurabiyeleri: *larks" (Sechenovsky bölgesi, Yasnoye köyü), "chizhiki" (Daіnekonstantinovsky bölgesi, Belaya köyü).

Bir şenlikli ayin sırasında vücuttan ayrılmış kafaların göründüğü aşağıdaki örnekler, çoğu araştırmacı-nagel tarafından pagan kanlı kurbanların kalıntılarıyla ilişkilendirilir. Yazar, özel bir çalışmada, bu tür ritüellerin büyülü arka planının gösterildiği belirtilen durumlar da dahil olmak üzere bu konuyu analiz etti . bu da en azından hayatta kalma hipotezini sorguluyor. Bu nedenle, burada bu konuya girmeyeceğiz, sadece intikam alacağız ki, alıntının kanlı bir fedakarlıktan bahsettiği durumlarda, bunun ille de onunla ilgili olmadığı, aksine, onunla ilgili olmadığı .        F

“19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında Eitze. Shrovetide ayinlerinde kurban unsurları izlenebilir. Örneğin Sırplar ve Hırvatlar arasında Shrovetide için tavuk kesmek bir gelenekti. ve genellikle evin eşiğinde kesilirlerdi. Pençelerini kesip buraya gömdüler /.../ veya kafalarını kesip ocağa attılar veya ellerinde kesilmiş bir tavuk tutarak kulübelerin etrafında dolaştılar ve pençelerini bahçeye gömdüler /״. /” (CFU'ya Karşı 251) . Burada muhtemelen amaç, daha çok için daha az verme ilkesiyle kuşu ölümden kurtarmaktı. 

benzerlik - şimdilik, vücudun ana parçası olarak başın yırtılıp atılması bütünü sembolize edebilir. evlenmek ayrıca Aziz George Günü ayininin şu açıklaması: "Ailenin en büyüğü, sığırları otlatmadan önce, sabaha kadar çayıra gitti" kurda seslenmek için ":" Kurt, kurt, söyle bana hangi hayvanı seviyorsun? seçecek, Yegorin'den hangi siparişi aldınız? O zaman yakala! ağılda karşısına çıkan ve onu boğazlayan ilk koyun, bacaklarını ve kafasını tarlaya attı ”  (SD I, s. 498). Bu temanın başka varyasyonları da var: "Horoz kesme ritüelinde kurban kalıntıları izlendi (bazı bölgelerde, örneğin Srema'da evin üzerine bir horoz başı atıldı)" (KOE  DO , s.214);“Benzer bir ayin Yukarı Avusturya'da Noel arifesinde bir yemek sırasında yapıldı: Pişmiş hamur figürleri arasında antropomorfik bir figür de vardı, ona “evin sahibi” deniyordu. Aile reisi bu heykelciği ailedeki kişi sayısına göre parçalara ayırmış ve kafasını kuyuya atmıştır. Bu eylem belki de suya veya onun ruhuna kurban edilen insanın bir hatırlatıcısıdır”  (CFU 3, s. 166);  Filippov'un büyüsü sırasında (14 Kasım), Luzhitsy 352 köyü yakınlarındaki "vahşi gri taşta" dört ila on yaş arası çocuklar toplandı ve "her yıl bir horoz getirdi ve. kafasını kestiler, üzerine taş attılar. Ve horoz kaynatıldıktan sonra aynı taşta sadece küçükler tarafından yenildi: ve bu horozlar köylüler tarafından sırayla hane halkına verildi.  Bunu uğruna yaptıklarına özellikle dikkat çekiyorum.“6 yaşında, o yılda horoz getirmezler ve başlarını o taşa dayamazlar, küçük çocukları ve sığırları boğarlar”  (Lavrov, s. 143) ' 5 '. Aldatma büyüsü, ikame. Başa baş. [113] [114] En çok ziyan olan kelleler getirilip atılmazsa  , insan ve sığır başları belaya girer. 

Diğer şenlikli ayinlerde koruyucu başlangıç ​​açıktır, insanlar ölü başın koruyucu tılsımlarına başvurdular: “Slav halkları arasında her yerde ilk çiftçilikte ... Paskalya domuzunun (ormanlık arazi) kemiklerini gömüyorum; öldürülen bir horozun başı (Sırp.); kurban edilen bir tavuğun kemikleri ve tüyleri (Bolg.) ... Noel yemeği (et, ekmek - Sırp.) ... ”  (SD 3, s. 655).

Bulgaristan'da Petlovden'de (20 Ocak) kesilip yenen bir horozun tüyleri ve başı çeşitli hastalıklara çare olarak bir kenara bırakılır (Popov R. S. 170). Aynısını Cherkuvka'nın sonbahar tatilinde yaptılar - ibadet yerinin yakınında bir yerde siyah tavukları kestiler, kutsal ağacın köklerine kan döküldü, et yendi ve kafalar bir taş levha üzerine yan yana yatırıldı. "gün doğumuna doğru" yönünde ve oradan ayrıldı. “Nadiren de olsa kadınlar, hastalıkları ve nazarları tedavi etmek veya donanmadan etkilenen hastaları dezenfekte etmek için kullandıkları birkaç tavuk başı veya tüyü eve götürürler. doğum yapan ve yeni doğan kadınlar”  (Popov R, s. 173).

Yenisiyle değiştirme

Yer değiştirme çılgınlığından bahsettiğimiz için konuyu daha fazla devam ettireceğiz ama buradaki örnekler çoğunlukla takvim dışı olduğu için başka bir bölümde devam edeceğiz.

Hazinenin koruyucu ruhunun gerektirdiği kellelerin, hazine sahibinin şartlarına göre nasıl ucuz sarımsak başlarıyla değiştirildiğinden daha önce bahsedilmişti (Oprishkn, No. 549). Aldatma, sahtecilik, ancak - hazinenin gömülmesi sırasında ifade edilen gerekliliklere tam olarak uygun olarak.

Su sahibini rahatlatmak için “Canlı hayvanları, leşi, kurutulmuş kertenkeleyi, kuşu (kara ördekler, tavuklar, güvercinler, kazlar, horoz başı), ilk avlanan kurbanlık balıkları suya atıyorum…” (SD) I, s. 399)  . Bunların hepsi Luzhitsy köyündekilerle aynı vakalar - "sularda boğulmaktan" kaçma yöntemleri. “Nisan ayı, bu yüzden bu yaz kimseye dokunmamak için hediyeler taşıması, nehre atması gerekiyor.  Belki  o  zaman onu uzaklaştırmaz . Petersburg, 2006, s. 100. gerekli"" ), yani o kaç "parça" boğulduğunu başlarının üzerinden sayarak sakinleşti ve artık insanları ve sığırları boğmadı. Onu tam olarak kim kaydırdılar ve tam olarak neyi kaydırdılar - nehir ruhu bu tür ayrıntılara girmeyecek. Kargayı beslemek için çiftliğinden kuş alınan kekin kafasının gövdesi olup olmadığı sorusunu düşünmediği gibi: “Kalan kafa, kuşun () hırsızına götürülür korkudan. kek, köylünün numaralarını öğrenmezdi. Şefkatli bir brownie'nin puanları zirveye taşıdığı iyi bilinen bir gerçektir. Bir baş var, sakin”  (Sakharov, s. 308).

Cenaze geleneğinde, böyle bir yer değiştirmenin aynı zamanda insanların başını belaya sokmaması gerekiyordu: “Evde iki kişi arka arkaya ölürse, ikinci ölen kişinin tabutuna bir oyuncak bebek konur. kümes hayvanları, siyah bir tavuğun başı, “üçüncü ölü adam yerine” (Sırp.) ”  (SD 1, s. 556). Bornoz çıkarıldıktan sonra bulaşık kazanı bazen evin köşesine kırılır, bazen de çitin en yüksek kazığına asılır; "kırık bir sürahi bir bölmeye asılır",  abdest için kullanılan her şey içinde toplanır ve üç kez kırılır veya bir nehre, bataklığa, vadiye atılır, bir çite çarpılır; evin en büyüğü ölmüşse çömleği evin yanına, yer altına, ön köşeye gömerler; bahçede parçaladılar, "böylece kek transfer olmasın" '*. Şimdi tencerenin kafa olduğunu unutmayın. Burada sadece aileyi biçen ölümün yıkımı olarak anlaşılabilecek olan damarı kırmak değil, aynı zamanda kekten bahsetmek de önemlidir. Evin ruhu genellikle ölen kafa olur - ailenin en büyüğü veya soyundan gelenlerin koruyucusu olan klanın kurucusu (başı evde tutulabilir).

Bir aptalın hileleriyle ilgili peri masallarında, değerli kafaların önemsiz kafalarla değiştirilmesi yaygın bir olay örgüsüdür. Dede, aptal oğlu tarafından koparılan rahibin kafası yerine keçinin kafasını kaydırır: "Onu alarak, yaşlı adam keçiyi kesti ve o yere keçinin kafasını ve rahibin kafasının görüntüsünü koydu", insanlar bakıyor rahip için aptal hemen her şeyi itiraf eder ama rahibi değil keçiyi bulurlar ( Burtsev, S. 361); “Akşam geç saatlerde ağabey ortadakine şöyle der: “Deso, işler iyi gitmiyor! Bir diyakoz aramaya nasıl başlayacaklar, çünkü bir aptal her şeyi anlatır. Keçiyi öldürüp kilere gömelim, ölüsünü de başka bir yere gömelim. Gecenin körünü beklediler, atı öldürüp mahzene attılar ve diyakoz başka bir yere götürüldü.

"110 ׳ antik vasiyetname. Mitolojik hikayeler, komplolar, inançlar, Litvanya'nın Eski İnananlarının gündelik büyüleri. - St. Petersburg: Troyanov's Trail, 2005. No. 431.

5 ' 6  Sedakova O.A.  Ayinin Poetikası. Doğu ve Güney Slavların cenaze törenleri. — M.: Inlrik, 2004, S. 200.

yerleştirin ve toprağa gömün. Birkaç gün geçti, her yerde diyakozla ilgili hikayeler arayarak herkese sordu; aptal ve cevap verdi: “O senin için ne  ? Ve geçen gün onu baltayla öldürdüm ve kardeşler onu mahzene götürdüler. Hemen aptalı ele geçirdiler: "Kurşun, göster!" Aptal mahzene tırmandı, bir keçi kafası çıkardı ve sordu: "Senin zangonun siyah mı?" - " Siyah". "Ya sakallı?" "Evet ve sakallı." - "Boynuz var mı?" - "Hangi boynuzlar var aptal!" - "Fakat bak!" - ve kafasını uzağa fırlattı. İnsanlar keçiye benziyor, ahmakların gözlerine tükürüp  analarının yanına gidiyorlar”  (Af, no. 402).

Puşkin'in Balda hakkındaki masalına benzer bir olay örgüsünde, kahraman şeytanlarla rekabet eder, kurnazlığa karşı çıkar, bir tavşanla yarışmayı veya sözde kardeşleri olan bir ayıyla rekabet etmeyi teklif eder. Burada başka bir "akraba", yaşlı anne, sonsuza kadar donmuş bir  gülümsemeyle belirir. Yaşlı şeytan, kahramanla tartışarak temsilcisine bir emir verir:

“Git, cilt, sürüngen, ki bu yeniden karıştırılmış. o zaman dopiro vityagaty olacaktır.

Ve onunkinde, o adamın, kıvranan kısrak başının yanında, bir şarap ördeği ve öyle görünüyor:

- Oh, aptal, aptal, öyle görünüyor; içimde yaşlı bir anne var. o ve sen resmіs.

- Dopiro. kahretsin. ve ihtiyaç!

- Bir erkek gibi bağıracağım.

Onu tuttu ve işarete başını koydu. O güldü, güldü ve atın başı bir ıstaka üzerinde durdu. Piçin tekrar yaşlanması gerekiyordu ”  (Chubinsky 2, Bölüm 1, No. 107).

Yine bir değişiklik. Kendi kafan değil, başkasınınki.

Not: Bu, yalnızca ölü kafasının büyüsü ile bağlantılı olarak ortaya çıkabilecek tüm soruların cevabıdır.

Kitabı tamamlayan hiçbir sonuç veya sonuç olmayacaktır. ,

Çünkü, öncelikle, her şey çoktan söylendi ve yeniden anlatıldı. Örneklerle açıklanır. Yorumlarla sağlanır.

İkincisi, sapienti dedikleri gibi oturdu.

Mayıs-Ekim 2010, Ryazan.

207,

10p

593

gezi ben

tanrının ruklhında kafatası

Yarils ile ilgili sözlük girişleri, açıklamasının ilginç bir ayrıntısına dikkat çekiyor: "Yarila, Slav bahar ritüellerinde, Belarus geleneğinde beyazlar giymiş, başında bir çelenk, çavdar kulakları olan bir kız tarafından somutlaştırılan aşağı mitolojinin bir karakteri olarak korunmuştur. sağ eli ve solunda beyaz atın üzerinde bir insan kafası" ד5נ  . "Dünya halklarının mitleri" ansiklopedisi için bu makale dünyaca ünlü bilim adamları tarafından hazırlanmıştır - V.N. Toporov ve Vyach. Güneş. İvanov. Bu anı hatırlayalım. Ansiklopedi, kendi yazarlarına ait bir makalenin yayınlandığı "Slav Mitolojisi" sözlüğü ("I" harfine henüz ulaşmamış "Slav Eski Eserler" etnolinguistik sözlüğünün bir örneği) tarafından yankılanıyor:"Beyaz gömlekli, çıplak ayaklı genç, yakışıklı bir adam gibi giyinmiş bir kadın tarafından tasvir edildi: sağ bohçasında, sol çavdar kulaklarında bir insan kafası tutuyordu . " Yaril'in elinde benzer bir ayrıntıya sahip modern kayıtları yok, tek bir kaynak bundan bahsediyor, bunu farklı şekillerde yeniden anlatan Toporov ve Ivanov. 1846'da Shpilevsky (P. Drevlyansky takma adı altında), Belarusluların Yaril hakkında tam anlamıyla şunları yazdığı “Belarus halk efsaneleri” adlı bir makale yayınlıyor (Bölüm XVIII): “ Onların görüşüne göre. Yarylo her zaman beyaz bir örtü ile kaplıdır; kafasında taze bahar kır çiçeklerinden bir çelenk var; sağ elinde bir insan kafası tutar ve solunda - küçük bir demet (bir avuç) çavdar kulak; ayakları çıplak”  5 saat. Ellerle karışıklık gibi küçük bir hataya bile dikkat etmeyeceğim - Toporov ve Ivanov'un orijinalinde olduğu gibi doğru değil, gerekli niteliğe sahip bir sol eli var. Herkes hata yapar, saygıdeğer olanlar bile. Ancak daha sonra yazarlar kendilerini düzelttiler. Başka bir şeye dikkatinizi çekmeme izin verin - [115] [116] Yarila gibi giyinmiş bir kızın elinde siyah bir elbise tuttuğu ifadesi  kaynağın sözlerine dayanmaktadır: Yariloi'den bir kızı traş ettikten sonra onu aynen giydirirler. Yaryl'ı temsil ettikleri ve onu beyaz bir ata bindirdikleri için ". Shpilevsky, nitelikler hakkında tek kelime etmedi! Giyin dedi. Beyaz bir gömlek, kafasında bir çelenk (27 Nisan'da - Yarnlin'in günü kutlandığında - Beyaz Rusya'da hava çoktan sıcak), yalınayak. Bütün bunlar anlaşılabilir. Bunda giyinme (bacaklar söz konusu olduğunda - aksine) herhangi bir sorun yoktur. Ama bir demet çavdar başağı ve bir kafatası? İnanmama izin ver. Shpilevsky şöyle yazıyor: o Belaruslular onun onuruna 27 Nisan'da (Belarus'ta) ilk köy ekim zamanını kutluyorlar. İlk mahsuller! Çavdar kulakları nereden geliyor? İnsan kafatası konusunda tamamen sessizim. İlkbahar giyinmenin bir özelliği olarak kafataslarının belirtilen saatte evde tutulması gibi bir şey yoktu. Tarlalarda dağınık yatan ölü kafalar diye bir şey yoktu ve sıradan insanlar gerektiğinde onları eğlenmek için topladı. Bulurlarsa ya gömerler (masal okurlar) ya da yeri kirli olarak işaretlerler ve bir daha asla oraya gitmezler. Ve birinin evinde bir kafatası bulun ... Burada dünün iyi komşuları, hayali büyücüye son on yılda köyde meydana gelen tüm talihsizlikleri hemen hatırlar ve hatta onun için kendi elleriyle güzel ve büyük bir ateş hazırlar. eller.

Sevgili P.M. Shpilevsky, yalnızca Yarila'nın nasıl temsil edildiğini söyledi - beyaz, bir çelenk içinde, çıplak ayakla, elinde bir kafatası ve mısır kulaklarıyla; bununla ilgili cümle. bir kızın imajının fikrine uygun olarak giyindiği, sadece kıyafetinin ayrıntılarını açıkladığı. Niteliklerin de kastedildiği anlayışı, bu parçayı daha düşünceli bir mantık kontrolüyle yeniden okumaya zaman bulamayan araştırmacılara aittir. Ancak kızın elinde bir kafatası tutup tutmaması bizim için önemli bile değil. Çok daha ilginç, ama Yari.ia'nın kendisinin böyle bir sembolü var mıydı?

Belirtilen metnin, belirtilen araştırmacı çifti tarafından yapılan, onlar tarafından farklı şekillerde kavranan ve otoriteleri tarafından kutsanan çok sayıda yeniden anlatımı, ek bilgi açısından hiçbir şeyi değiştirmez - önümüzde tek kaynak var, hayır diğerleri ise tam tersi bir izlenim yaratılsa bile. Kuyu. olağanüstü! Nesne kötü bir şeye tanıklık etmiyor: Zamanımıza kadar gelen veya tek bir nüsha halinde var olan çok sayıda eser biliniyor ve bu onların tamamen güvenilir kaynaklar olarak kullanılmalarını engellemez. Yakın zamana kadar, P.M. Shpnlevsky, Yaril hakkında, onları neredeyse her köşede tekrarlıyor. Ama ns ağırlık öyle düşündü ve ns her zaman. AİP. Toporkov, Shpnlevsky m'nin bu yaratımına ilişkin son analizinde XIX yüzyılın bilim adamlarının bakış açısını verir. "Belarus Halk Gelenekleri" (bundan böyle BNP olarak anılacaktır) ile ilgili genel sonucun çok tarafsız olduğu ortaya çıktı: "Örneğin, A.A. Potebnya , 1865'te yayınlanan bir eserde şunları  yazdı : BNP'deki Drevlyansky'nin "kendisinin ve diğer insanların fantezilerini halk inançlarıyla karıştırdığı, türküler için bazı barbarca dizeler verdiği ve bu nedenle ... bir otorite olamayacağı". Bir süre sonra, Drevlyansky'nin bazı raporlarında "biraz doğruluk payı" olabileceğini kabul etmesine rağmen, BNP'den "çamurlu bir kaynak" olarak bahsediyor, "P.M. Shpilevsky. Ve N. Pypin notları. iletişiminin çoğu yalnızca kurgusal bir ilgi alanıdır ve güvenilir olarak kabul edilemez.

AL.Toporkov da fikrini çok fazla gizlemiyor, kendisini çok net bir şekilde ifade ediyor:Yazar, Perun, Yarila ve diğerleri gibi tanrıların görünüşlerini, niteliklerini ve işlevlerini ayrıntılı olarak anlattı. Aynı zamanda durum, sanki eski Rus pagan tanrılarına olan inançlar 19. yüzyılın 2. çeyreğinde kalmış gibi tasvir ediliyor. Beyaz Rusya için oldukça alakalı”; “P.M. Shpilevsky. Kurt adamlarla ilgili makalesinden bir örnek verelim. Herodot'un nöronlarla ilgili meşhur tanıklığını yorumlamak. kim kurda dönüşebilir. ÖĞLEDEN SONRA. Shpievsky şunları söylüyor: “Herodot'un ifadesine Pinsk Polissya (Minsk eyaleti) sakinlerinin efsanesini ekleyelim. Ovid'in bir zamanlar şimdiki Pinsk şehri yakınlarında bir mağarada yaşadığını. her tarafı göller ve cherot (büyük sazlıklar) ile çevrili yüksek bir dağda, sanki onu küstah mısralar yüzünden sürgüne gönderdiler ... ". Bu yere Shpievsky not alıyor: "Halkın ağzından yazılmıştır." Görünüşe göre bu durumda yorumlar gereksiz”; “Görünüşe göre zaman zaman P.M. Shpievsky'nin kendisi yazılarından şüphe etmeye başladı ve kendi fantezilerinin aşırılığından biraz rahatsızlık duydu, sonra bu türden çekinceler ortaya çıktı: "Ancak, her şey5ft0  Toporkov AL.  "Belarus Halk Gelenekleri" ve Yazarları ve Var Olmayan El Yazmaları Hakkında: Slav Folkloru Alanında Sahtecilik. — M.: Ladomir, 2002.

bu pagan inanç kalıntıları Beyaz Rusya'da nadirdir: gerçekte olduğundan çok efsanelerde bilinirler””׳, “Yine de BNP güvenilir bir kaynak olarak kabul edilemez. ÖĞLEDEN SONRA. Shpilevsky, gerçek verileri eğlenceli bilgilerle derleyerek hayal kurdu. ve bazen tamamen düşünülemez, onları sıradan insanların dudaklarından kendi kayıtları olarak gösterir.

Bu yüzden. otorite tarafından ölçülürse, Shpilevsky'nin destekçileri biraz daha az olacak ve A.A. dahil en ünlü araştırmacılar ona karşı çıkacak. Potebnya ve A.N. Pipna. Kısacası, Toporov ve Ivanov'un Shpilevsky'nin Yarnl hakkındaki bilgilerine duyduğu güven önyargılı ve açıklanamaz görünüyor. Yoksa bu veriler yeniden yapılanmalarına iyi uyuyor muydu? Toporkov aslında onları eleştirmiyor bile, sadece onlardan bahsediyor. Bize göre konu tamamen kapandı - Shpilevsky'nin benzersiz bilgisi, kendi hayal gücünün meyvesi olarak kabul edilmelidir. Paralellik olmadığı gibi, Yarila'nın ölü bir kafa sembolizmiyle herhangi bir şekilde bağlantılı olduğuna inanmak için hiçbir neden yok. Kısa bir tartışma sırasında,

1. Yarilo'nun elindeki kafanın insan olduğu hiç de gerçek değil - büyük olasılıkla bir atın kafatasından bahsediyoruz. İşte nedeni: Beyaz Rusya'da “ Egoriev Günü'nde bir at başı arıyorlar ve. onu bulmak çiftlik hayvanlarını ölümden korumak için bir kazığa takılırlar ”  (Efimenko P.S. Rus Slavlarının pagan tanrısı Yarnl Hakkında. St. Petersburg. 1869). Rakibimin görüşü: "Yani Yarilo'nun elindeki kafatası ölüme karşı korunmak için kullanılmış."

Buradaki cevap oldukça basit. ÖĞLEDEN SONRA. Shpilevsky açık bir şekilde şöyle dedi: " Sağ elinde bir UUU İnsan kafası tutuyor  ." Yani atlı örnek burada tamamen uygun değil. Bu zaman. İkincisi: Egoriev Günü, Yarila'nın tatili - bu, sahiplerinin onu korumak için her türlü muska kullandığı bağlantılı olarak sığır otlatma günüdür. Kafataslarının kullanılma nedeni muskalarla ilgili bölümde ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Ayrıca aşağıdakileri takip eden bir dizi örnek vardır:

a)         çiftlik hayvanlarını korumak için sadece at kafataslarını değil, neredeyse tüm büyük ve erişilebilir kafataslarını kullandılar (ve bu, insan kafalarının sadece erişilebilir eserler olmadığını bir kez daha kanıtlıyor);

b)         bu ​​muska, sadece Yarila-Egoriy onuruna bir tatilde değil, herhangi bir zamanda kuruldu. Tek kelimeyle, Yarila'nın elindeki insan kafatası ile bir direğin üzerindeki atın kafası arasındaki paralellik hayali olarak ortaya çıkıyor. Sırasıyla Yarila'nın bir özelliği olarak kafatasının anlamı hakkındaki sonuç doğru olarak kabul edilemez.

2. İkinci rakam, Yarila'yı gömdüklerinde bana Semik'i gösterdi. anma günlerine (Trinity Semikov Büyükbabaları), rehin verilen ölüler, boğulan ve boğulan kadınlar dahil olmak üzere aynı zamana denk geliyor. Bunun nitelikleri ölü bir kafa.

Bu özel bir görüş. Bence burada hiçbir şeyle bağlantı yok.

a) Yarila'nın farklı bölgelerdeki cenazesi, farklı zamanlarda ve hatta bazen (kuraklık sırasında) yapılır ve en güvenilir yeniden yapılanma, bu ayini, bir mevsimin Tanrısı'nın (bahar) Kupalo tatili zamanına kadar orijinali olarak ifade eder. gelecek sezonun Tanrısına teslim olur (ölür);

b) Trinity ve Semik, büyük olasılıkla, Batı geleneğinden bildiğimiz ataları anma gününde - 30 Nisan - 1 Mayıs gecesi (Walpurgis Gecesi, Samhain), bunlar bizim "Bahar Büyükbabalarımız" idi; sonuç olarak Yarila günü (halk arasında 21 Nisan (Egoriy). Shpilevsky'ye göre 27 Nisan) ile anma günü 1 Mayıs arasındaki boşluk, Tanrı'nın "mevsimsel yaşamının" sığması için çok küçük. Burada; ve Mayıs tatillerinden sonra yapılan Yarila heykelinin cenazesiyle ne yapmalı?

c) anma yoluyla anma (ve bir Mayıs tarihinde veya keyfi bir Semik'te olması fark etmez), ancak bu günlerin ritüellerinde ölü bir kafa şeklinde hiçbir araç gereç kaydedilmemiştir; bunun hakkında istediğin gibi konuşabilirsin. atalar=ölü=kafatası. ancak insanların en azından bir şekilde bu sembolü takvim anma töreni sırasında kullandıklarına, en azından bir yerde onunla canlandırdığına veya onunla oynadığına dair kanıta ihtiyaç var, ama bu değil; bunun tek istisnası "deniz kızı kullanmaktır" (Bölüm II, bölüm 1'de açıklanmıştır). ama orada bir atın kafatası yer alıyor ve bu, oyuncuların tasvir ettiği at - yani. bu bizim atamız mı?

3. Son bir paralellik olarak, başında bir çelenk, mısır başakları ve bir ölü ile tasvir edilen Baltık Potrimps'in kafatası ile Yarila imgesi arasındaki benzerliğe dikkat çekilmiştir.

Romuvu kutsal alanını süslediğine veya perdelerinden biri olduğuna inanılan Videvut'un Prusya bayrağı üzerinde el ele.

Kuyu. bu gerçekten ilginç bir paralellik ama xu kullanmak mümkün değildi. Üstelik bunu anlama çabası, küçük bir dedektif soruşturmasıyla sonuçlandı. Yani, saygıdeğer rakibimin aklında şu pankart vardı:

Yanılmıyorsam ilk kez burada yeniden üretildi: T. Narbutt. Dzieje staroiytne narodu litewskiego, t.! - Mitologia litewska, Wilno, 1835. Gerçekten de, en soldaki karakter katlanmış ellerinde kafatasına oldukça benzer bir şey tutuyor. Kabul ediyorum, çizim oldukça kötü. Kafatasının bir kısmı, sağ elin açık parmaklarından oluşur, yalnızca iki nokta açıkça görülebilir - gözler ve üçgen bir burun gibi bir şey, yalnızca üst çenenin varlığı hakkında tahmin edilebilir. "Dünya halklarının mitleri" sözlüğü, afişte kimin kim olduğunu anlamaya yardımcı olur:

Potrimps (Potrimpus. Potrympus). Prusya mitolojisinde tanrı. XVI-XVII yüzyılların yazılı kaynaklarında. nehirlerin ve kaynakların tanrısı olarak adlandırılır

takma adlar. 16. yüzyılın Alman tarihçisine göre. S. Grunau, P., Patols ve Perkunas ile birlikte, Prusya bayrağında tasvir edilen tanrı üçlüsünü oluşturdu: P.'nin savaşlarda iyi şanslar getirdiğine inanılıyordu. P., uzun sakallı yaşlı bir adam olan Patols'un aksine, kulak çelengi içinde sakalsız bir genç adamdır. Muhtemelen P. ayrıca bahar ve doğurganlıkla da ilgiliydi.

“Patols, Patolus /.../ Prusya mitolojisinde, yeraltı ve ölüm tanrısı. /.../ Bilgileri mantıksız bir şekilde bulanıklaştırma olarak kabul edilen S. Grunau'nun (XVI yüzyıl) "Chronicle" adlı kitabında. //. Kara sakallı Perkunların (Perkunas) resimlerini içeren Prusya bayrağının açıklamasında üçüncü olarak bahsedilmiştir. sakalsız genç Potrimps ve beyaz bir mendille kaplı, büyük gri sakallı, ölümcül solgun yaşlı adam P.. Romov /,״/ kutsal alanındaki her m3'ünde Perkuns, Potrimps ve P. idollerinin bulunduğu bir pencere bulunan üç bölüme ayrılmış yaprak dökmeyen meşenin açıklamasında üçüncü görünüyor: nitelikleri ölü kafalardı. (resimleri?) bir adam, bir at ve inek."

"Perkunas, Prusya. *Perkun(a)s, Perkons /.../, Baltık mitolojisinde gök gürültüsü, şimşek, yağmur tanrısı. /.../ Simon Grunau ("Chronicle", 16. yüzyılın başları), Prusya pankartının tanımında, alevlerle taçlandırılmış, kıvırcık siyah sakallı, kızgın, orta yaşlı bir adam olarak tasvir edilen Perkunas'a yer verir. genç Potrimpso.m ve yaşlı Patols arasında.

Yarila'yı özdeşleştirmenin önerildiği Tanrı'nın Potrimps olduğunu size hatırlatmama izin verin. Yarila gibi o da genç, kafasında mısır başaklarından bir çelenk var, elinde bir orak tutuyor ve baharla ilgili. Gerçekten de Yarila'mız için neredeyse tam bir kimlik. Ancak kafatası onun tarafından değil, ölüm tanrısı Patols tarafından tutulur. Yani önerilen paralelin hayali bir paralel olduğu ortaya çıktı. Evet, öyle olsun, asıl mesele kafatasının hala Tanrı'nın elinde bulunması! Görünüşe göre daha ne olabilir? Dahası, sözlük girdisi şunu da söylüyor: "Onun nitelikleri bir adamın, bir atın ve bir ineğin ölü kafalarıydı (resimleri?)."  Diğer dünyanın tanrısı, dolayısıyla elindeki kafatası, her şey mantıklı. Aslında bu konuda sakinleşebilir, Yarili'nin elindeki kafatası efsanesini başarıyla ortadan kaldırabilirdi. Ancak...

Ama gerçek şu ki, aynı pankartın diğer görüntülerinde Patols'un elinde bir kafatası gibi bir detay var. mevcut olmayan. Herkes için. Üçlünün diğer Tanrılarının da hiçbir özelliği yoktur - ne Perkunas'tan şimşek ne de Potrimps'ten orak. Ayrıca adı geçen Tanrılarla ilgili sözlük girişlerinin afişteki nitelikler hakkında hiçbir şey bildirmediğine dikkatinizi çekerim. Elbette. Thunderer'ın elinde şimşekler olması, bahar Tanrısının (bereket?) mısır başakları ve orak olması ve Ölümün Efendisi'nin bir kafatası olması mantıklıdır. Mantıktan daha fazlası - gerekli! Ancak bunların hiçbiri başka bir görüntüde yok.

Hadi daha yakından bakalım.

Christoph Hartknoch Altes and neues Preussen. 1684 1526'da Simon Grunau'nun tarifine göre yapılan çizim

 Kitaptaki aynı resim : Grunau'sS. Preussische Sgopik.—Leipzig. 1876.

Ne görüyoruz? Tanrıların yerleşimi, söz konusu pankartın üç resminde de tamamen aynıdır, pozları aynıdır, Tanrıların ellerinin düzeni neredeyse aynıdır, ancak eller boştur. Çizimin uygulanmasındaki fark da göze çarpıyor - incelenen örnek, karşılaştırma için alınan seçeneklerden çok daha korkunç, daha kirli ve daha ilkel görünüyor. Geçici olarak 18. yüzyıldan kalma başka bir pankart taslağına bakarsanız, teknikteki zıtlık daha belirgin olacaktır.

İllüstratör Narbutg'un bir tür kirli paçavraya dönüştürdüğü Patols'un başlığı, aslında oldukça düzgün görünümlü bir ortaçağ şapkasına dönüştü. Oh, bana öyle geliyor ki, yeraltı dünyasının sert Lordu, kendisine bu tür bir tacizi affetmedi ... Son çizimde, Potrimps'in başındaki çelenkin çok daha doğru olması dikkat çekicidir, çünkü Hartknoch'ta stilize edilmiştir. tanınmaz dikdörtgen yapraklara, ancak burada Grunau'nun tanımının bildirdiği kulakları seçmek oldukça mümkün.

Bu nedenle, Videvut bayrağının nitelikler olmadan önceki birkaç (en az üç) çizimine sahibiz ve bir, daha sonra ve kabaca uygulanmış, niteliklere sahip. Hangi sürüm tercih edilir

602

tsnis? Bana göre cevap belli. Daha sonraki kopyacının nasıl davrandığı bile anlaşılabilir. Oldukça ustaca, aslında, resimdeki hiçbir şeyi ihlal etmeden, orijinalinde mevcut olan Tanrıların ellerinin konumunu yendi ve onları konuya koydu. Perkūnas'a bir gök gürültüsü taşı (?) ve antik Zeus-Jüpiter heykellerinden bilinen geleneksel bir şimşek verildi, Potrimps katlanmış ellerine bir orak (aynı zamanda eski bir etki mi?) koydu ve Patols'a tamamen ustaca davrandı, tamamen tanınabilir bir bina inşa etti. kürek Ters eylem sırası - niteliklerin ilahi ellerden kaldırılması - tamamen mantıksız görünüyor. Önerilen versiyon, kopyacının orağı Pogrimps'in sol eline koymasıyla da destekleniyor, bu kompozisyonla tutarlıydı, ancak bariz bir tutarsızlıktı.

Prusya film sitesi Roiuva, 1684

Prusyalıların efsanevi arması (Johannes Melman'ın tarihçesinden. 1548)

Tanrıların aynı konumunu, Hartknoch'un, Romuva'da saygıdeğer bir meşenin etrafındaki bir kutsal alanı, Prusya Teslisinin putlarının yerleştirildiği üç oyuk niş içinde tasvir eden "Eski ve Yeni Prusya" adlı aynı çalışmasından bir gravürde görüyoruz. Johannes Mellman'ın (1548) tarihçesinde verilen "Prusyalıların arması" üzerinde aynı kompozisyon tekrarlanır, sadece meşe ayrı ayrı üst kata çıkarılır, Tanrıların üçlüsü üst üste yerleştirilmez ve Potrimps bir zenci olarak tasvir edilmiş...

Ancak, yeterli mantık. Afişin tüm bu görüntüleri için başlangıç ​​​​noktası görevi gören kaynağa - S. Grunau'nun metnine başvurabilirsiniz. Her şey hemen netleşecek. Patols'un elindeki kafatası hakkında tek bir söz yok: "Das dritte bilde war ein alter mahn mit eincm langen groen bardt und seine farbe gantz totlich, war gekronet mit eincm weissen tuche wie ein morbant unde sag von unden aulT dic andern an onun Patollo mit adı altında". Tanrı'nın nitelikleri olan ölü kafalardan bahsetmesine rağmen: “Das dritte bilde Patolli hilt inne die dritten seitte. und sein cleinott war ein todten kopff vonn eim menschin, pferde und ku". Prusya Tanrıları hakkındaki makalenin yazarlarının da kabul ettiği gibi, kafataslarından bahsettiğimize ve onların resimlerinden bahsetmediğimize inanmak için sebepler var. Daha önce bahsedilen gravürde, bir Prusya tapınağını tasvir ederken, Grunau tarafından tanımlanan Perkunas'ın - söndürülemez bir ateş ("domit man stetis feuir hette von eichenem holtze tag und nacht") ve Tanrı'ya adanmış bir yılanın süt içtiği bir tencere olan Potrimpas'ın nitelikleri açıkça görülebilir. ("het voor sein cleinot eine slange, und die wardt in eincm grosen toppe imert mit milch"). Ateş, kutsal meşeyi engelleyen ekranın açıklığının ortasında tasvir edilmiştir, tıpkı Prusya Thunderer'ın kendisi meşenin ortasında, yanında ana hatlarıyla yılan bukleleri olan bir gemi - sağda, aynı tarafta olduğu gibi Potripas olarak taraf. Ölüm tanrısının tasvir edildiği sol tarafta da boş değil. Ve çizimden yuvarlak bir nesnedeki bir kafatasını belirlemek neredeyse imkansız olsa da, yine de odur. Resim tam anlamıyla Grunau'nun tanımını gösterdiğinden, orada olacak başka bir şey yok. Yani kafatası orada ama Tanrı'nın elinde değil. Afişte yok.

Afiş üzerindeki gizemli yazıt, artık rünlere değil, Pön tipi dalgalı çizgilere benziyor, ancak Narbutt'un kitabındaki sonraki görüntüde rünlere dönüşüyor. Sözü, yazarla bu konunun tartışılmasına katılan tanınmış bir yerli runolog olan Anton Platov'a vereceğim. Videvut bayrağının en eski çiziminin 1585 yılında Kaspar Hennenberger tarafından yapıldığını kaydetti. Bununla birlikte, bana öyle geliyor ki, bunun önkoşulları, I. Melman'ın 1548 tarihli ve aynı Tanrılar Üçlüsü ile bir armayı tasvir eden kroniğindeki resimde bulunabilir.

Ayrıca A. Platov, Narbutt'un çizimindeki yazıyı tartışıyor: “Basit bir soru:  9 ciltlik “Litvanya'nın Eski Halkının Tarihi” adlı eserin yazarı olan seçkin bir bilim adamı ve mühendis , bu resmi yeniden çizerken böyle bir hata yapabilir mi? K. Hennenberger, L. David veya K. Hartknoch'un bir gravüründen mi? Bence bu gerçekçi değil. Örneğin, herhangi bir ayrıntının ortaya çıkışı, sanatçının aşırı "gayretiyle" açıklanabilir, ancak değişiklikler çok ciddi ... Pek olası değil. Yani Parbut farklı bir kaynak mı kullandı? Burada söylenecek bir şey var. İlk olarak, bildiğiniz gibi, hiçbir kıyafet ve doğuştan gelen zeka, sahiplerinin biraz ... "kendine kaptırılamayacağını" garanti etmez. Herhangi bir alanda. Yemek yapmaktan suça. Ve tarihin süslenmesi kadar "masum" bir şekilde ... Saygıdeğer B.A. Örneğin Rybakov, fantezilerin bilimsel yaklaşımın önüne geçmesine tamamen izin verdi ve I. Sakharov, metinlerin sahteciliğine tamamen kapılmıştı. İkincisi, seçkin bilim adamı ve mühendis Narbutt burada mı yer alıyor? Ne de olsa, özgür bir kuş olan sanatçının hatasıyla değişiklikler meydana gelebilirdi. O istedi - ve hepsi bu. Prusya Perkonları Jüpiter'in tıpatıp aynısı olacak! Pekala, Tanrıların pozlarının çoğaltılmasındaki doğruluk, Narbutg'un kitabının resminin, zamanında ondan önce gelen pankartı tasvir eden gravürlere bağımlılığını açıkça gösteriyor. Bu nedenle başka bir kaynaktan bahsetmeye değmez.

Sonra Anton Valeryevich'e tekrar söz: “Soru ortaya çıkıyor: Bu çizimlerin kaynağı nedir, sadece Simon Grunau'nun metni? Detaylar nereden? Aynı Kulakov'un bu tanrı üçlüsünün oluşumu hakkında sonuçlar çıkarmasına izin verecek kadar somut (bkz: Kulakov V.I. Videvut Tanrıları // Letonica, Riga. Nr

10. 2004). Genel olarak, her halükarda, Theodore Narbutt'un yayınının sahte olduğunu hemen varsaymaya değmez.”  Tanrıların elindeki nitelikler anlamındaki ayrıntılar, daha önce belirtilen mantığa göre eklenmiştir, çünkü Thunderer'a uygun silah verilmiştir. Ölüm Tanrısı - bu ölümün karakteristik bir işareti vb. Sahteden bahsetmiyoruz. Önümüzde bir aldatmaca ve kasıtsız. Sanatçı, kopyaladığı görüntüyü yalnızca çeşitlendirmek (iyileştirmek değil, orası kesin) istedi ve yanlışlıkla araştırmacıları yanlış yönlendirdi.

Yukarıda bahsedilen V.I. Kulakov (“Videvut bayrağı” üzerindeki yazıt, hem Anglo-Sakson hem de Türk runik sistemlerinde benzerlikler bulur” (Kulakov V.I.  Prusya  topraklarının nüfusunun yazılı kültürünün unsurları ve  KSI A. sayı 208. 1993) )), yan tarafta bırakacağız, ilgisi (artık yok), dedikleri gibi, kasaya dikilemez. Evet ve speyler fark edildi - ve bir kereden fazla! - Güven uyandırıyormuş gibi görünen kaynaklardan gelen doğrulanmamış bilgilere güvendikleri için, asıl meseleleri olmayan konularda talihsiz gaflarda bulunurlar. Kanımca, kopyacı Narbutt, orijinalin kendisi için anlaşılmaz olan ve yeniden çizemeyecek kadar tembel olduğu dalgalı çizgilerini, aşağı yukarı ne olduğunu hayal eden rünlere benzeyen işaretlerle değiştirdi.

Yani ölü kafa yok...

Gezi II

KOCΛ ∖ OΓOHH46GKOΓO MİTİNİN YANKILARI

Görünüşe göre, dünyayı yaratmak uğruna parçalara ayrılan eski İlk Tanrı efsanesi, son derece basitleştirilmiş biçimlerde, yalnızca ruhani ayet "Güvercin Kitabı" nda değil, aynı zamanda Rus folklorunun diğer türlerinde de korunmuştur. İyi bilinen bazı örnekleri listelemeye çalışalım.

Bu yüzden. örneğin, bir kızın nasıl boğulduğunu anlatan bir Ukrayna şarkısı teselli bulamayan bir annenin ricalarıyla bitiyor:

...Gannin'in mochi'si büyük kısmını aldı, büyük kısmını aldı. Usim, “Almayın. insanlar.  ford sürücü .

Dolaştığı şeyin suyu var, o zaman Gannin öyle görünüyor.

Yakalama. Tuna nehri yakınında insanlar,

Tuna'da balık nedir? sonra Gannino'nun cesedi.

biçme insanlar, çimen yayları üzerinde,

Yaylarda çimen var, ardından Gannin'in tırpanı.

İnsanlar, Kalini çayırlarında kırılmayın.

Katina'nın çayırları boyunca, ardından Gunnina'nın güzelliği" 4 '

Bir Rus ruhani ayetinde boğulan kız kardeş, erkek kardeşinden aynısını ister:

Sen şarkı söyle. kardeşlerim, anahtar vada.

Dik bir berezhok - Mayıs'ın bu göğsü.

Ot soymak - bu saç benim.

Beyaz çakıl taşları - bu gözler Mayıs /.../

Anahtar vada, Mayıs ayının bu çatısıdır. 4 ^

Artık suya dönüşen PsrvoGod'un kanı değildir. ve bir bakirenin kanı, ağaçlar ve otlar - saç ve Ganna'nın tırpanı 36 '. Benzer hikaye ' 6 ' Potebnya A.A.  Söz ve mit. - M.: Doğru. 1989, sayfa 531.

' 6 ־ Smolensk müzik-etno-rapi koleksiyonu. Cilt 2. Cenaze töreni. Ağıtlar ve anma ayetleri. — M.: Inlrik. 2003, s. 374. ayrıca, diğer şeylerin yanı sıra parçalanmayı anlatan Kuzey Rus (Pizhma Nehri'nin üst kesimlerinde) Eski Mümin geleneğini de korumuştur: “ Skeç yanıyordu ve Elena kızı pencereden atladı. Buradan kaçtım. Askerler onu derede yakaladı. Kafayı kestiler, cesedi parçalara ayırıp nehre attılar. Kızın kızıl saçları vardı. O zamandan beri, mahvolmuş bir ruhu hatırlatmak için ilkbaharın başından sonbaharın sonlarına kadar derede kırmızı çimen büyüyor.  Ryazan Bölgesi'nde, Ilyin gününde boğulan annesi tarafından lanetlenen Alena kızından bahsettiler: "Alyonushka'nın saçından su otu çamuru" (11J3C, s. 77). Kadın kahramanın düşmanının onu bir ata bağlayarak katledilmesini anlatan bir peri masalı teması devam ediyor: “Nerede çalılık varsa bağırsakları vardır  ; Vücudun yırtık kısımlarının yola takıldığı yerlerden bahsettiklerini düşünebilirsiniz. Ama değil. Ukraynalı bir peri masalı okuyoruz: “taylara tırpanın kuyruğuna kadar tığ işi ve bozkırda boş. Pobizhach'lar bozkırda ve kafanızı vurursanız - bir mezar, vurursanız ... - bir vadi ”  (Chubinsky 2, Kısım I. No. 7). Olay örgüsünün başka bir versiyonunda, doğanın maddi nesnelerinin vücut parçalarından ortaya çıkışı daha da net bir şekilde okunur (bu durumda düşman, Yaga vuruldu):“Başın düştüğü yerde, burada bir yumru büyüdü: ellerin düştüğü yerde bir tırmık büyüdü; bacakların düştüğü yerde sopalar büyüdü: ve tepenin düştüğü yerden. bataklık geçilmez hale geldi. ve bataklığın ortasında bir nehir var”  (Vyatsk, No. 11). Bu örneklerde gözlemlenen “dişil bileşen”, eylemde bulunanın Tanrı ya da bazı Androgyn olmadığı yaratılışla ilgili böyle bir mitin varlığını varsaymayı mümkün kılıyor. ama Ana Tanrıça. Evet, aynı tantrik versiyon...

"Teremok" masalının konusu genellikle çeşitli küçük canlıların yaşadığı bir tencerenin (var.: eldivenler) etrafında gelişir: " Bir adam tencerelerle araba kullanıyordu, büyük bir sürahiyi kaybetti. Sürahiye bir sinek uçtu ve içinde yaşamaya ve yaşamaya başladı ”  (Af. No. 83). Değil ' י,׳  Bu arada, Tanrı'nın saçından elde edilen bitkilerin kökeni, bazılarının adlarına yansır, örneğin: July, " dlon chrystusowa" - benekli hurma kökü Orchis maculate L.; "Tanrı'nın Annesi Tükürük" - St. John's wort IIuregisit humifusum; Venüs kılı  - Adiaplum.

**Dronova T.N.  IIzhemskoye bölgesindeki yerel olarak saygı duyulan azizler ve ibadet yerleri hakkındaki efsaneler ve efsaneler (Nizhnepechora Eski İnananlar-Bespopovtsy'den alınan araştırma materyallerine dayanmaktadır) // http://kizhi.karelia.n1/specialist/pub/library/ rjabinin2007/2  etno∕dronova .htm şimdi çömlek ölü bir kafanın sembolik benzerliklerinden biri olduğu gerçeğine odaklanarak, gerçek bir kafatasının kule görevi gördüğü masalın böyle bir varyantına dikkat çekmek istiyorum.

* Tarlada bir at başı yatıyor. Küçük bir fare koşarak geldi ve sordu: Terem-Teremok'a! Teremde kim yaşıyor? Kimse cevap vermiyor. Böylece girdi ve bir at kafası içinde yaşamaya başladı. Bir kurbağa kurbağa geldi: “Terem-teremok! Teremde kim yaşıyor? - "BEN. fare deliği: ve sen kimsin? - "Ve ben bir kurbağa-şarlatanım." "Gel benimle yaşa." Bir kurbağa girdi ve ikisi birlikte yaşamaya başladı. Bir tavşan koşarak geldi: “Terem-Teremok! Teremde kim yaşıyor? - "BEN. bir fare deliği ve bir kurbağa-kurbağa: peki sen kimsin? "Ve ben dağda bir kaçakçıyım." - "Gel bize katıl." Birlikte yaşamaya başladılar.

Tilki koşarak geldi: “Terem-teremok! Teremde kim yaşıyor? - "Fare deliği. kurbağa kurbağa dağda kaçan: ve sen kimsin? - "Ve her yere atlayacağım." - "Bize gel". Dört canlı kal. Kurt geldi: “Terem-teremok! Teremde kim yaşıyor? - “Bir fare deliği, bir kurbağa-kurbağa. dağda kaçmak. her yere atla: ve sen kimsin? - "Ve çalılar yüzünden tutuyorum." - "Bize gel". Stazi beş canlı. İşte onlara bir ayı geliyor: “Terem-Teremok! Teremde kim yaşıyor? - "Fare deliği. kurbağa kurbağa dağda kaçmak. her yere zıpla çalıların arkasından hırsız. - "Ve hepinizi eziyorum!" - Başına otur ve ez! hepsi”  (Af, No. 84).

Bu, anlatıcının özgürlüğü değil, köklü bir tersidir. Örneğin bir Polonya peri masalı, bir kahramanın katlettikleri avı bir aslan, bir atmaca, bir köpek ve bir karınca arasında nasıl bölüştürdüğünü anlatır. Hepsi minnettar ve ona büyülü nitelikler veriyor. Karınca kafasını aldı ve sevindi: “Her şeyi yumurtadan çıkardığımda. ev çok büyük olacak ve içinde malzemeleri depolamak için hesapsız kiler var. Kralın kendisinin böyle bir evi yok”  (PNS, s. 51). Ukrayna versiyonunda, bölünme sırasında atın başı fareye verilecek: “Senin için Tse ayı. kendini kızdırıyorsun 3 kafatası kendi kulübeni kurar”  (Öküz, s. 68).

Konu bu tür masallarla sınırlı değil. Bir çocuk teyzesi, küçük bir çocuğa vücut bölümlerini oldukça dikkat çekici bir şekilde ezberlemeyi öğretir. Vücudun her bir detayı, daha büyük, bazen çok daha büyük bir şeyle karşılaştırılarak çağrılır; bu, saçları ormana dönüşen İlk Tanrı efsanesiyle oldukça tutarlıdır:

Yoğun orman. Alanı temizle. İki kavak, İki pencere. İki yastık...

(Naumenko, s. 291)

Çocuk folklorunda, alay edilen kişinin vücut bölümlerinin belirli bir değer aldığı aşağıdaki teaser da dikkat çekiyor. Ve böyle bir sözlü parçalanma çok ama çok ilginç:

Alyosha - üç kuruş. Boyun bir kuruş, Altyn bir kafa, Üç parça para bir bacak.

Sırt ve periton - Dört altin.

(DFT, no. 877)

Bu yönde daha ileri gidersek, sözlü katliamın olduğu Noel zamanında soytarılar ve oyunbaz oyunları bulacağız. vücudun tüm parçalarının parçalanması ve satışı kostümlü bir "boğa", "ayı" veya "yaban domuzu" tabi tutulur. Önümüzde, parçalanmış İlk Tanrı'nın bedeninden, metinlerden ve siennadan dünyanın yaratılışına dair eski mitlerin bir parodisi olduğu varsayılabilir. en yüksek kozmogonik efsaneyi basit bir eğlenceye dönüştürmek ve aynı zamanda toplumun '״' ahlaksızlıklarıyla cezasız bir şekilde alay etmek.

"Romodanovsky boğası" ile ilgili bir soytarıda, bir boğanın çalınması ve katledilmesiyle ilgili uzun iniş çıkışları anlattıktan sonra, bölünmesi şöyle anlatılıyor:

Arkhip'e sünger: karısı harçla yürür;

Deacon'un boynu: yalvarmaya gider:

Ve dizinin sextonu: Karısını bir kütükle dövüyor;

Götten büyükanneye: atlar pürüzsüz. ' lar '

Yaroslavl bölgesinde, mumyacılardan sonra "boğa" düştü. “Kesmeye başlayacaklar ve kesecekler ... Bu kimin başı, kimin kuyruğu (t). kimin ayakları kimin nesi. Ve kızlar. ve adamlar verecek ... ". "Noel zamanı boğayı paylaştılar, ördek. Saya dilila - kimin umurunda. kim bir şeyi hak etti ... Ve onu (kılık değiştirmiş) bir boğa gibi getirecekler. Burada her şeyi paylaşıyorlar. Tüm. paçavralarla başlayın: "Yele boynuzları, shtob pahalı süt satmadı!". "Grishka'nın kuyruğu - balahvost adamı incitiyor!" Böbrekler, ortadan bölünecek... “Fedora posik (boğa penisi), çünkü  herkese soruyor !”. "Herkes için paylaşacağız ..." İşte Alexei Pavlych için bir yumurta - kızının güzel bir yüzü var! Bu şekilde hepsini parçalıyoruz. orada ne var - toynakları ve bacakları ve her şeyi, her şeyi, her şeyi. listede vsyo boğa. Adamların kendileri toplanacak ve bir liste yapacak. En azından gücenme, en azından küsme  .

V.II koleksiyonundan bir ilahi şarkısında. Dobrovolsky aynı şeyi görüyor:

Önemli olan, etkilenen efsanenin kutsallığından zarar görmedi. Saygı duyulanın küfür edilmesi, ataların yaşamında doğal bir andı, ancak aynı zamanda aptallığa da belirli bir süre verildi. Diğer zamanlarda kutsal, aynı derecede temel kaldı ve küfür konusu olmadı. Üstelik Noel zamanında mite sadece bir ipucu ile değinilirdi, elbette herkesin hiciv konusunu kolayca tahmin etmesine yetecek kadar. Ayrıca. bu nedenle, günlük yaşamda kutsal miti her zaman göz önünde tutmak daha kolaydı. Aslında ve şimdi şakalar sırasında, en samimi olanı bile alay ediyor.

1, 'Vlasova 3.11.  Soytarılar ve folklor. Pb.'den: Aletsya, 2001. S. 296.

, ' ,  Morozov I. A.  İyi bir adamın evliliği. M.: Labirent. 199S. S.245.

Zbira, 1sya deuki dausi ve pysyadelka - Katlanır deuki ve usi pa pennies.

Ve deuki ve siyah bir boğa aldılar.

Kim boğa taşıyacak, kim paganyat yapacak? Andrey boğayı taşımak için. Yamaha'yı sikeyim.

- Neden boğayı dövüyorsun, neden boğayı dövüyorsun?

- Ivan'ı yen, Syargei'yi yen. Ivan'ın boynuzları - hediyenin yanında yaşıyor; Krauchonkov'un kaburgaları - çocukları sarkık: Andreevs. wok - bardağa derinlemesine bakar. Novik selyazen - yago zhonka kavarzen ...

Ryazhenny köyünde Noel zamanı *ayı*. Oymak. 1880'lerin başı.

Özetle, kozmogonik mitin folklor üzerinde çok güçlü bir etkisi olduğunu ve çeşitli türlerine defalarca yansıdığını söyleyebiliriz. Bu efsanenin insanların hayatındaki önemi ve ne kadar yaygın olarak bilindiği göz önüne alındığında, bu kolayca açıklanabilir. Gems '*״ Smolensk etnografik koleksiyonunda. V.N. Dobrovolsky. IV. Kısım - M.. 1903. S. 17 (No. 7).

ciddi insanlar, oyunların temalarında verilen standart paralellikler olarak efsaneden görüntülere döndüler - kutsal bilgiyi daha erişilebilir dünyevi eğlence sahnesine getirdiler. Bütün bunlar çocuklar tarafından benimsendi ve kozmogonik efsanenin uzak bir yankı gibi geldiği kendi yapılarından bazılarını yarattı. Başka bir şey de, bu yankılara dayanarak efsaneyi yeniden inşa etmenin büyük olasılıkla imkansız olacağıdır...

Gezi III

Quaphalophores

Kesik başlarını ellerinde taşıyan şehitlik efsanelerine göre "azizler", Hıristiyan mitolojisinde pek fazla değildir. Kelimenin tam anlamıyla birkaç birim. En ünlüsü Katolik Dionysius ve Smolensk'in Ortodoks Merkür'üdür. İkonografi, bizim gördüğümüz hayatlarındaki ana mucizeyi (daha doğrusu ölümlerinden sonra meydana gelen mucizeyi) yansıtmalıdır. Ancak konu bununla sınırlı kalmadı. Bu tür örneklerden esinlenen ikon ressamları, izleyiciyi kasten yanıltarak, başları kaba saba "azizleri" arka arkaya "kefolophores" ("glavenosias") olarak tasvir etmeye başladılar. Aslında kilise resminin bağımsız bir nedeni vardır. Üstelik deneyimsiz müminin kafasını daha da karıştıran bu yeni sefaloforlar, biri doğanın koyduğu yerde, diğeri - tamamen aynı - ellerde olmak üzere iki başlı olarak tasvir edilmiştir. Bir kez daha tekrar edeceğim: bu tür "azizlerin" hayatlarında böyle bir mucize anlatılmaz, kanonik ve kanonik olmayan efsaneler bundan bahsetmez. Evet ve bir tür garip mucize olabilirdi - öldürülen kişide geçici olarak ikinci bir kafa "bağlı" büyür ... Ve yalnızca bariz olanı telaffuz etmek için.

Örneğin,  Bizans sonrası dönemde, Muzaffer George'un başı ellerinin arasında bir görüntüsü belirir. Arsa, 15-11. Yüzyılların ikonlarından biliniyor, ancak çok daha erken, 11.-11. Çizime bir yazıt diyalogu eşlik ediyor. “Aziz”in üzerinde şu yazılı bir parşömen vardır: “Yasa tanımayanların (insanların) neler yaptığını görüyor musun, ey Söz? Kafayı görüyorsun, kendi iyiliğin için kesildi"  (Rusça versiyonunda: "Kulun İsa'yı gör (mu), onun uğruna başın sekoshe olmasını nasıl istiyorsun"; Hırvatça'da: "Vidi hriste moj rabu tvome kako) tebe radi bezakonici glavu moju posekoSe"); Mesih'te, daha küçük boyutlu benzer bir listede cevap şudur: "Seni görüyorum şehit ve sana bir taç (şehitler) veriyorum."

Tabii ki, Vaftizci Yahya da başı kesik bir gövdeyle bir an bile kalmayan bir sefalofor olarak tasvir edildi. Bununla birlikte, simgede, aynı anda iki kafa ile burada. Ölü bir başın konulduğu tabak. - Yahudi bir dansçıya verildiği neredeyse aynı ...

Sırp prensi Vaftizci Yahya'nın bir aziz yaptığı ikonaya benzer şekilde, 1015'te öldürülen John Vladimir (Elbosaninsky) tasvir edilmiştir.Başlı bir tabak, omzunda haç, vücudun düz bir pozisyonu .

Gregory Cephaiophoros ile Simge

John PreOtecha kendi kafasıyla.

Andrei Raichevich'in simgesi, 1654 Sırbistan.

Sırbistan John Vladimir

Muzaffer Aziz George ikonu, Kosova sahasındaki ünlü savaşta kahramanca düşen Sırbistan Prensi Lazar'ı (hükümdarlık 1370-1389) tasvir eden bir kompozisyon tarafından kopyalanmıştır. Yazıtlar olmadığı sürece. Ve böylece - vücudun benzer bir düzenlemesi, sol elde - baş, sağ omuzda - bir haç (Georgy'nin bir mızrağı vardır), simgenin sağ üst köşesinde Tanrı'nın varlığı not edilir. Burada, sadece inançları için acı çeken ve yulova kesilerek öldürülenlere sefalofor yapma konusunda gözle görülür bir eğilim var. ama aynı zamanda genellikle şiddetli bir şekilde ölenler.

Böyle bir görüntünün sembolizminin yorumlayıcılarına göre, Lazarus'un elindeki kaba kafa, büyük ayartma zamanlarında onun ahlaki gücünü ve istikrarını yansıtıyor. Ne. Tabii ki, bu Kosova kahramanı için doğru, ancak resimden anlaşılmıyor. Kanımca, böyle bir yorum - sonrakinden daha fazla - kesinlikle anlamsızdır. Şehit olarak ölen "aziz"in ellerindeki kendi ölü başı, aslında tam da bu şehitliğin bir simgesi, yeni ortaya çıkan "aziz"in statüsünün tanınmasının bir işaretiydi. Oi, (George örneğinde olduğu gibi bir soru sorarken) sadece Tanrısına değil, ibadet edenlere de başını gösterir. Bu, omuzdaki zorunlu haç ile aynı olan "kutsal şehit" niteliğidir. Gelecekte ve sadece bireysel durumlarda, sembol şehitlerin defnelerini almamış "azizlere" verilir, ve Tanrılığın görkemi için ölümünün açık bir kanıtı olarak geniş bir anlam alır (ancak bu "ihtişam" ölümün koşullarından hiçbir şekilde kaynaklanmaz). Bunun neden olduğu biraz gizemini koruyor. Savaş alanına düşen Prens Lazar'a neden benzer bir kimlik işareti verildiği açık: bu şekilde, "azizler" saflarında çok daha ünlü olan başka bir savaşçıya - Muzaffer George'a benzetildi. Ama gerçekten şehit olan Vaftizci Yahya ile Prens John-Vladimir arasında adın yanı sıra ortak olan ne? Prensin böylesine garip bir ikon boyama görüntüsünü sonuç olarak Sırp prensini gerçek sefaloforlara atfederek açıklamaya çalışan sonraki efsaneye inanmak mümkün mü: biraz gizemini koruyor. Savaş alanına düşen Prens Lazar'a neden benzer bir kimlik işareti verildiği açık: bu şekilde, "azizler" saflarında çok daha ünlü olan başka bir savaşçıya - Muzaffer George'a benzetildi. Ama gerçekten şehit olan Vaftizci Yahya ile Prens John-Vladimir arasında adın yanı sıra ortak olan ne? Prensin böylesine garip bir ikon boyama görüntüsünü sonuç olarak Sırp prensini gerçek sefaloforlara atfederek açıklamaya çalışan sonraki efsaneye inanmak mümkün mü: biraz gizemini koruyor. Savaş alanına düşen Prens Lazar'a neden benzer bir kimlik işareti verildiği açık: bu şekilde, "azizler" saflarında çok daha ünlü olan başka bir savaşçıya - Muzaffer George'a benzetildi. Ama gerçekten şehit olan Vaftizci Yahya ile Prens John-Vladimir arasında adın yanı sıra ortak olan ne? Prensin böylesine garip bir ikon boyama görüntüsünü sonuç olarak Sırp prensini gerçek sefaloforlara atfederek açıklamaya çalışan sonraki efsaneye inanmak mümkün mü: gerçekten şehit olan Vaftizci Yahya ile Prens John-Vladimir arasında? Prensin böylesine garip bir ikon boyama görüntüsünü sonuç olarak Sırp prensini gerçek sefaloforlara atfederek açıklamaya çalışan sonraki efsaneye inanmak mümkün mü: gerçekten şehit olan Vaftizci Yahya ile Prens John-Vladimir arasında? Prensin böylesine garip bir ikon boyama görüntüsünü sonuç olarak Sırp prensini gerçek sefaloforlara atfederek açıklamaya çalışan sonraki efsaneye inanmak mümkün mü:"Başsız John-Vladimir kopmuş kafasını aldı, bir ata binerek tapınağa gitti ve şöyle dedi: "Tanrım,  ruhumu senin ellerine bırakıyorum." Ne yazık ki, bu metne inanmak imkansız - başsız ve başları ellerinde geçmeyi başaran sefaloforlar, tam olarak başlarına gelen en yüksek mucize anında ikonlar ve heykeller tarafından tasvir ediliyor. John Vladimir iki başlı tasvir edilmiştir, yani bu tamamen farklı bir operadan. Mucize olmadı, ölüm çok daha yavandı ve inancın bununla hiçbir ilgisi yoktu, çünkü prens onu savunmadan düştü ve Yahudi olmayanların elinde bile değil - Bulgar Çarı John Vladislav (1015) tarafından öldürüldü. -1018), müzakere bahanesiyle kendisine sesleniyor. Nedeni basit - politika ve hırslar. Bizans'ın emriyle Bulgar, onu John Vladislav'ın tüm ailesini idam eden Çar Samuil'in baskılarından kurtaran kuzeni Bulgar Çarı Gabriel-Radomir'i öldürdü. Bundan sonra John Vladislav tahtı kendisi ele geçirdi ve potansiyel rakiplerini yok etmeye başladı. John Vladimir tam bir rakipti, Gabriel-Radomir'in kız kardeşi Theodora ile evli. Şehitlik yok, din yok...

Sırbistan Lazarus'u (müdür) tasvir eden grafik simge. XV'i bitir// ben

Katolik "azizler" arasında çok ilginç bir sefalofor var. Mesele şu ki. elinde bir başkasının kafasını tutarken tasvir edildiğini. İskoçya yerlisi olan "kutsal" Cuthbert'ten (St. Cu (hbert) bahsediyoruz. Fakir bir aileden geliyor, Northumbria kralının ordusunda basit bir savaşçı olarak savaşmayı başardı ve ardından bir Hayatının sonunda, 20 Mart 687'de öldüğü küçük bir Lindisfarne adasında piskopos olarak atandı. yer yer, 1104'te son dinlenme yerlerini kuzeydoğu Anglin, Durham'daki yeni Meryem Ana Katedrali'nde bulana kadar, Bu son transferde, Cuthbert'in cesedi hala bozulmamış bulundu, Cuthbert elinde bir insan kafası tutuyordu.. . Türbeleri kurtarmak, keşişler, kalıntılarıyla birlikte 642'de ölen Northumbria kralı "kutsal" Oswald'ın başını sakladılar. Mucize buydu. Cuthbert'in Oswald'ın kalıntılarını tek başına topladığını… Şimdi böyle tasvir ediliyorlar.

Aziz Cuthbert

Sonuç olarak, sefaloforlar konusunu tartışmak için en son girişimlerden biri. 1887'de Karaçay-Çerkes'te Fr. Zelenchuk Manastırı'ndan alışveriş için gönderilen Feofnlakt ve acemi Lev Ryazanov. Daha sonra, manastırın yemekhanesine yerel bir usta ikon ressamının bir tablosu asıldı - “bir acemi ve bir keşiş, Vaftizci Yahya'nın görüntüsü gibi başlarını ellerinin arasına aldı… kardeşlere ayıklığı hatırlatıyor. yaklaşık ölüm saati”  (Dolechek, s. 16).

Gezi IV

RİTÜEL "CHOD"

“O halde, kendi karmik eğilimlerinizin sonucu olan bu bedenin,

Yeterince şişman, sulu görünümlü bir ceset mi 3 ™, devasa (evreni kat edecek kadar),

Sonra, (diyerek:) 'Phat', içinizdeki ışıltılı Zihni görselleştirin.

Gazap Tanrıçasıymış gibi, (bedeninden) ayrı duruyor,

Tek yüzü ve iki eli olan, elinde bıçak ve kafatası olan,

Bir cesedin kafasını kestiğini düşün

Ve koyar, kafatasını (büyük bir kazan gibi), bir tripodun bacakları gibi yerleştirilmiş, Üç Alanı kaplayan üç kafatasının üzerine koyar 3 ",

Ve cesedi parçalara ayırır ve Tanrılara kurban olarak bu kafatasının içine atar.

Resmi tamamlamak için, bu ayin açıklamasının yakın zamanda yapılmış bir versiyonundan alıntı yapmaya değer: “PKET'i tekrar telaffuz ediyorum. g.m.  _ öğretmenin kalbinde ikamet eden, mutlulukla dolu, keskin kavisli bir bıçakla yeşil bir eylem dakini olarak tezahür eder. Bir akbaba gibi gökyüzünde daireler çizerek, terk edilmiş bedenimizin üzerinde üç daire çiziyor, sonra alçalıyor ve onu parçalara ayırıyor. İlk kesi baştan göbeğe, sonra kalpten sağ ve sol avuç içlerine yapılır. Ve sonunda göbekten sağ ve sol topuklara.

w ' Kendini böyle bir görselleştirme şok edici olmamalı, aksine kirli bir şey olarak ona karşı tiksinti önermesiyle sahte "ben" den ayrılmayı kolaylaştırmalıdır.

0  _ _ tüm evren. Sibirya şamanistleri de dünyanın yapısını aynı şekilde tasavvur ederler: Yukarı Dünya (Tanrılar, beyaz ruhlar) - Orta Dünya (insanlar)

Alt dünya (kara ruhlar, hastalık ruhları). Karşılaştırın: Rule (Işık Tanrıları) - Yav (insanlar) - Nav (Karanlık Tanrılar).

1 Erişilebilir bir çeviri! birçok yorumlama özgürlüğünü çözecektir, bu nedenle okuyuculardan bir ricamız var: alıntılar yaparken aşırı titiz  olmayın. Cit. Alıntı: Tibet Yoga ve Gizli Doktrinler. T. 2. - K .: Ukrayna Basını. 1993.

Dakini daha sonra tüm evreni kaplayan kanayan deriyi soyar. Dünyanın tamamen kan ve deri ile kaplı olduğunu açıkça hayal ediyoruz.

Derinin üzerinde bir insan kafası tripodu belirir. Bir kazma dalgasıyla ' ?  Eylem dakini, kaşın ortasından başlayarak kafatasının üst kısmını keser. Daha sonra bu kafatası kabını (kanal) büyük bir tripod üzerine yerleştirir. Çapala'nın kendisi o kadar büyük hale gelir ki, tüm okyanusu tutabilir gibi görünür.

Dakini, beyni, kollardan, bacaklardan ve omurgadan gelen kemik iliğini bu kapalaya yerleştirir, ardından kan, irin ve berrak sıvıları içine akıtır. Daha sonra bu maddeler bir damlama içerisine konur. Bilgelik ateşi onun altında parlak bir şekilde parlar ve erimeye başlarlar. Kapalanın içeriği kaynarken dakini bu karışımı keskin bir bıçakla saat yönünde üç kez karıştırır.

Digoog

Yorumlar gereksizdir. Sadece aşağıdakileri ekleyeceğim. "Chod" ritüelindeki en değerli şey, kişinin kendi kafasını kesme anıdır. Kendinizi bir resim gibi dışarıdan değil, sanki siz değilmiş gibi, ama başka biri kafasını kesiyormuş gibi görebilmeniz gerekir ve bir şey

” 2 Digug Tibet ritüel bıçağı.

Kyabje Song Rinpoche. Chol Alıştırması Üzerine Yorumlar Ve  Chol Alıştırması İle İlgili Talimatlar. —Ancient City: Society for the Consciousness of Death, 2010, s. 72-73.

din onunla çağrıştırıyor - hayır! Yani, her şeyi sizin başınıza gelecek şekilde koymak gerekir ki bunu bizzat siz yapın. Gözlerinizi kapatarak, başın vücuttan nasıl ayrıldığını, bağlantının nasıl koptuğunu, acı çekmeden, korku ve panik olmadan hissetmeniz gerekir. Bu hayali bir eylemdir, yani üstesinden gelebilirsin. Fiziksel olarak başı tutan el için ne kadar zorlaştığını ve sonsuz yüklerini kaybeden omuzlar için ne kadar kolay olduğunu hissedin. Bu deneyimin doruk noktası, kopmuş bir başın gözünden görebilmektir. Bir başı saçından tutan bir el ve kafasını müthiş Tanrıların sunağına taşıyan başı kesilmiş bir benlik görmek. Ayrıca - sessizlik ...

"Chod" egzersizi yapan sis

l' l  Şövalye Kadoş'un Masonik derecesinin efsanesi: “ 1 Ekim 1311'de Viyana'daki katedralde onlara yönelik zulüm devam etti, Tarikatları yasaklandı, mallarına el konuldu ve papanın emrine verildi, 1312'de şövalyelerinin bir kısmını Kudüslü Aziz John'a transfer eden. Onlar. Zulümden kaçıp Rodos adasına sığınanlar, Tarikatın yeniden kurulmasına dair umutlarını tamamen kaybetmeden kılık değiştirmek zorunda kaldılar. Bugüne kadar Tapınakçı mülklerinin çoğunu elinde bulunduran Jerusazim'li Aziz John'un şövalyeleriyle savaşmaya yemin ettiler. Bugüne kadarki bu mücadele, Büyük Seçilmiş Tapınak Şövalyeleri ve Kara ve Beyaz Kartal Kadosh Şövalyelerinin, şimdi Franen El Yazması olarak bilinen, XIX yüzyılın başları) yükümlülüklerinin bir parçasıdır .

n ^ Masonlar-Joannitler halısının sembolizminin yorumlanması: “Ama siyah zemin üzerine gümüş gözyaşları işlenir, öldürülen ustanın tabutu üzerine akasya serilir ve kafatası ve çapraz tibia, kare, pusulalar ve yazıtlar çekiç, oluk ve ölçek Tüm halının anlamı ־ gerçeğin insanlar arasında kaybolmasından duyulan üzüntüydü ”(Bulgakov A.I.  Modern Masonluk (Karakterizasyon Deneyimi) / / KDA Tutanakları. No. 1903, 12 ׳) .

1:1  Ve bu nedenle: "Tanımlanan günde, kafatasıyla birlikte granit kaidenin yanına bir sandalye yerleştirildi ve Dr. Mackay üzerine oturdu; bu Palladian'da çok önemli bir yüzdür; tapınakçıların son büyük ustasının ruhunun ona geçtiğine inanıyorlar... Yaşlı adam olduğu gibi tamamen öldü ve yaklaşık bir saat ölü kaldı ve sonra güvenli bir şekilde dirildi. Yaşlı Makei ölü uykusuna daldığı anda. granit sütunun üzerinde yatan kafatası, sanki içinde bir elektrik lambası parlamış gibi aniden parlak bir şekilde aydınlandı. Tüm  ışıklarsalon hemen söndürüldü. Kafatasından gelen ışık güçlü, yoğun çıktı ve tüm odaya yayıldı. Dakikadan dakikaya yoğunlaştı ve bir süre sonra göz yuvalarından iki güçlü alev demeti döküldü.Gerçek canlı bir ateşti: bacadan kaçan bir alev gibi yüksek bir ıslık ve uluma ile kafatasından fırladı. kızgın bir fırının ”(Orlov  M. İnsanın şeytanla ilişkisinin tarihi, St. Petersburg, 1904).

124  Sokolovskaya T.  Masonların Ritüalizmi. // Masonluğun geçmişi ve bugünü. T.II. - M., 1915.

1:5  Sokolovskaya G.  Masonların Ritüalizmi. Ve  masonluk geçmişinde ve bugününde. T.II M.. 1915.

16 Agapkina TA .  Takvim şarkılarının etnografik bağlantıları. - M .: ІІnrik. 2000 S.228229

* Ayrıca, alıntı yapılan makalenin yazarları birdenbire girerler: “Kemikler. Bunu bir atın kafatası ve bir horozun başı takip eder. belki. eski kurbanların bir kalıntısı olarak kabul edilir .  Aynı zamanda, cenazenin paralel yığınları

---

[1]  Kafatası anatomik olarak 15 parçadan oluşan bütün bir mozaiktir (yüz bölgesi: maksilla, palatin kemiği, alt nazal konka, vomer, burun kemiği, lakrimal kemik, elmacık kemiği, mandibula (hareketli eklem), dil kemiği; beyin bölgesi: ön kemik, sfenoid kemik, oksipital kemik, paryetal kemik, etmoid kemik, şakak kemiği), artı alt çene ve 32 diş.

[2] http://a-zona.narod.n1/4.html 

[3]  Rusya'da yetiştirilen bu türden 113 trenin örneklerinden oluşan bir şölen: “ .133 (1 gözleri boğa gibi düz. sığırlar. ıslanırlar ama içlerindeki hareketler maçodur. bu  gtgl ve kötü doğum ve kaba”  (Her ihtiyaç için en gerekli makalelerin toplanması ve ne hakkında. Ve sen her şeyin içindesin. Yayınlayan E.B. Smilyanskaya // 17.-15. yüzyıllarda Rusya'da okumaktan vazgeçildi - M .: Indrik.2002, s.346); “ Glash çok büyük, ancak öküzler basit, yavaş akıl yürütme, zayıf hafıza ve çok fazla baharat anlamına geliyor ”  (Phiromancy (“Devlet Tarih Müzesi” Derneği fonlarından 18. yüzyıldan kalma bir anıtın yayınlanması), - M .: "Tüm Moskova" ortak girişimi, 1940, bölüm 5).

[4] l  “Neyse ki (iyi şans için) bir (sol) terlik altında mutlu bir domuz yavrusu (koyabilirsiniz)” (Beletskaya EM.  Öğrenci ortamında ve  Slav geleneksel kültüründe ve modern dünyada işaretler. Sayı 12. M. , 2009, s.210.

[5] Bu yöntem Slav kara büyüsünde de kullanıldı.Kuzey :bir kişininRus büyücüsünün büyülü elyazmasında  Rusya'da masal, komplo ve büyücülük. M .: Indrik. 1994. s. 124). Bylichka'nın metni, ölümünden önce nerede olduğunu belirtmeyi başaran bir adamın ölümünü anlatıyor. düşündüğü gibi, üzerine hasar gömülür: “Onlar /.../ bir sütun kazıldı /. oyuncak bebek var. O bebeğe - ölen gömleğiydi - yaka dikildi ve pantolon dikildi ve saçları " (Doğu Sibirya'daki Rus nüfusunun mitolojik hikayeleri. Derleyen V.P. Zinovy. Novosibirsk: Nauka. І987. No. ІЗХ).

[6]  İstenilen boyutta lahana başı elde etmek için bir kadının bahçe yatağına oturup kıçını yakmak zorunda kaldığı bir seçenek var. Ancak, geniş popülaritesi nedeniyle burada "kafa" / "eşek" paralelliği konusunu geliştirmenin bir anlamı olmadığını düşünüyorum. evlenmek atasözleri “Kafa eşek değil, bağla ve yat” (LLA), “Kafa bir fırçadır. ve eşek. vibachte. et: kafasına öp ama kıçına vur”  (Nomns, No. 1288).

[7] Dolandırıcı, "Canınız cehenneme , yolunuz açık olsun" der ve gider. Ve bir köylü gözyaşı ağacından yüz kazık çıkardı ve hazineyi aldı ”  (Kuelinskis, s. 49).

[8]         Bilmeceler. - K.: Dipro. 1987, sayfa 35 (No. 108, 110).

[9]         Halk bilmeceleri. - K., 2003, Sayı 250.

[10]         Bkz. • L. Ivleva'nın başka bir tür ölü yule - bir Noel maskesi - üretimi hakkındaki yorumu : "Bu durumda, doğaçlama, kolay erişilebilir ve çoğunlukla kısa ömürlü malzemeler kullanıldı"  (Ivleva 1994, s. 176).

[11] 'יי  http: And  naturalmedicine.ru /2008/09/10/ tykva-kabachki-i-tykvcnye-scmechki.html

[12]         “Doğmadı, topraktan alındı. Adem gibi: suları yenmek için ateş vaftizini aldı. açları doyurdu, oturdu. emek: ebenin ellerinde ışığı tekrar gördü: başka bir ölüme kadar huzur içinde yaşadı ve kemikleri yol ayrımına atıldı ”  (Sadovnikov. No. 334 f).

[13]         Karşılaştırma için, Mordovya-Mokşa dilinde kavoz kelimesi  hem “çömlek” hem de “kafatası, kafatası; kafa, kafa" (örneğin, shava kavoz!  "Boş kafa").

[14] http://www.gramota.ru/slovari/argo/53  15731

[15] * 11. yüzyıldan beri, Adem'in başının sembolik bir görüntüsü, sekiz köşeli haçın alt eğik üst çubuğunun altında görünmektedir.

Halkın bilgeliği. Sorun. I. Bebeklik. Çocukluk. - M . 1991. S. 40c.

[16] Rus halk karіinki. D. Rovinsky tarafından toplanmış ve açıklanmıştır. Petersburg. "00. 255 numara . ∖ f< ∣ poioβ IL  Eski erkek eğlencesinin ritüel-tören temelinde

[17] "Garkavi A Ya.  Slavlar ve Ruslar hakkında Müslüman yazarların hikayeleri. St. Petersburg, 1870, s. 139. Adil olmak gerekirse, Al-Mas'udi'den yukarıdaki parçanın Modern baskılarda belirtilmediğini not ediyorum. Eski Rusya tarihi ile ilgili kaynaklar nedense hiç yokmuş gibi...

Bir keresinde B.A.'nın ne kadar  zekice davrandığına hayran kalmıştım. Uspensky, "Slav antik eserleri alanında filolojik araştırma" adlı eserinde (M., 1982). Yazar bazı yönler geliştirdiğinde

[18] , 'Kaisarov Bir  Slav ve Rus mitolojisi // Eski Slavların Mitleri. — Saratov. 1993, s.66.

56  Nadir durumlarda, bir insan kafatasından da bahsedilir: "Ve insan kafası ormandaydı ve cevaplar ..."  (Khudyakov, No. 13).

!  Seferin yayınlanmamış materyalleri B M. ve Yu.M. Sokolov: 1926-1928. Rybnikov ve Hilferding'in izinde. 2 ciltte. T. 1. - Moskova: Nauka, 2007, No. 55.

[19] '* Tolstaya S. M. Polessky Kupala ayini ve Slav ve Balkan folklorunun  açıklaması için malzemeler . M., 1978, S. 133.

v ' Vinogradova L.I. Tolstaya S.M.  Doğu Slav Kupala ayininde "kötü ruhların tellerini yok etme" motifi. Ve  Balto-Slav kültürü alanında çalışmalar. Cenaze töreni. M.: Bilim. 1990, s.110.

[20]  Bkz. saç kurutma makinesinde kafatası  "akıllı".

[21] Ve dalga başlarının başı Adem'in başıdır. Çünkü Yahudiler infaz yerinde Mesih'i çarmıha gerdiklerinde.

O haç Adem'in kutsal başına konuldu.

(GK, s. 37)

sürüler! haçı güçlendirin, tekrarlayın ... haç olmaz, yerde düz durur ...

konuşmalar! İsa Mesih'in kendisi...

- git Yahudiler, cehenneme.

Adem'in kafasını cehennemden getir, haçı bağla, tekrar et, Tanrı'nın katedral kilisesinin üzerinde dur!

(Chasovnikova, S. III)

[22]  Veya Golgotha ​​​​ölü bir başın üzerine yükselir. "Adem'in başı hakkında" adlı Rusça metin, mağarada Adem'in başını bulan Süleyman'ın ("Adem'in başı kökte duruyor !!, kimse görmedi")  tebaasına nasıl emrettiğini anlatır. onu takip et. Bundan sonra, önünde eğilerek ("önce eğil. Tanrı'nın bir yaratığı olarak"),  üzerine bir taş koydu ("Seni Tanrı'nın bir suçlusu olarak yendim").  Dahası, "ve tüm insanlar salıncağın üzerindeydi ve Lifostraton'u yaratırken, Yahudiler Golgotha'yı aradı" (Kont G. Kuschelsvym-Ііezborodko tarafından yayınlanan eski Rus edebiyatı anıtları. Sayı 3. A.I. Pypin. - St.Petersburg. , 1862. S. 8).

[23]  Özellikle görünür. aydınlatıcıların aynı evde yaşarken tasvir edildiği övgü dolu şarkılarda (Afanasiev I, s. 115).

[24] ”Bkz. ayrıca kibirli çatı katı -  "kafa"; bir peri masalında, bir aptal yaşlı adamın kafasını kesti, "bir hanımefendi olarak geldi ve gatubnicha'ya gitti ve onu terk etti"  (Vyatsk, No. 25). nerede gatubnicha  "tavan, çatı katı."

[25] '' Ünlü bir Eski Mümin atasözü, bir binanın kütük duvarlarını bir kişinin kaburga kemikleriyle özdeşleştirir: "Tanrı/kilise/iman kütüklerde değil,  kaburgalardadır "  (V. Dahl). evlenmek ayrıca kulübe hakkındaki bilmece: "Bir boğa var, variller gagalanıyor"  (Sadovnikov, No. 17).

[26]  Yine Tatgri Tanrıçası dünyanın ebeveyni olarak hatırlanır...

,i  Ve ayrıca: “Alın. yumurta, pencere (göz), bıyık. ağız (ağız), alın. bacaklar, popo - bir kişiyi ve bir konutu tanımlamak için yaygın olarak kullanılan terimlerin tam bir listesinden çok uzak ” (Baiburin, s. 61).

[27] '* "Adem'in yaşamının bütün günleri dokuz yüz otuz yıldı"  (Yaratılış 5:5). Hadis, Adem'in boyunun 60 arşın olduğunu söylüyor, yani. yaklaşık 30 m Çar. Rus deyimiyle: “Adem'in yazları. yıllar, yıllar. bir insan yaşından daha fazlası. Dünyanın başlangıcından Adem'in yılları"  (Dal); "Adam-Adam", "Adamina", "Adamishche" - çok büyük bir adam hakkında "  (SRNG, Çıkış I. (A).

- M., 1965. S. 205).

[28]  Dolayısıyla, yalnızca Adem'in başına değil, aynı zamanda ona da yakın olan bitkilerde doğumla bağlantı: Adem'in başı (Mordovnkin küresel kafa) “ en çeşitli ve evrensel özelliklere sahiptir: “/...! bu bitkiyi hamile bir kadına verin, o da kolayca doğurur, vs.”  (Popov, S. 381-382); "Adem'in kalemi. Şifalı bitki gece menekşesi. Gerçekten çocuk istiyordu, Adem'in kaleminden içmesini tavsiye ettiler ” (Rodionova, s. 127).

[29] ft 'Gura A.V.  Ay lekeleri: mitolojik bir metin oluşturmanın yolları ve  Slav ve Balkan folkloru. - M., 2006, S. 468.

[30] 1  Varyant: Adem kafası, Adem kafası, Adem kafası, Adem kafası, azaroshka kafası, Adem kafası, Adem kafası, Adem kafası (Ippolitova, s. 448).

[31]  Bununla birlikte, bu, bitki uzmanının yazarının, örneğin çim "King Sim" e geçerek hiçbir şeyi karıştırmaması durumundadır.

[32] "Yani İngiltere'de, St. John's wort'a "St. John's herb" denilir: "Yonca, mine çiçeği. St. John's otu ve dereotu // Cadılara özgür irade verilmez" (Kittredge, s. 159) ).

*״Kuznetsova M.A.. Reznikova AS  Şifalı bitkiler hakkında efsaneler. M.: Yüksek okul. !992, s.86.

[33]  Kolosova V.B.  Bitkilerin sembolik imgesini ve  kültürün gösterge alanını oluşturan bir gösterge olarak renk. - M., 2002, s.260. w  Sudnik TM. Tsivyan T.N.  Ana efsanenin bitki kodunda haşhaş I Balto-Slav çalışmaları 1980. - M .: Nauka, 1981.

[34] Antik ve Orta Çağ (Azak Bölgesi Kırım Denizi'ndeki Ritüel Mezarların Malzemelerine Göre) // Bosporan Fenomen. 2002(4). Cenaze anıtları ve kutsal alan. Bölüm 1). Her durumda, şarap yapımı ile bağlantı dikkat çekicidir. Ama önümüzdeki dikimler korunmadı mı? Sonuçta, yakındaki şarap imalathaneleri, din ve üzüm bağları nerede.

|<m  Bu. tabi ki sembolik yorumu bir kenara bırakırsak. Sonuçta, ideal olarak mit birincildir.

[35] 105  Dünya halklarının mitleri. Ansiklopedi. Cilt 2. - M .: Sovyet Ansiklopedisi. 1982. S.263.

[36] " 6  * Bu günlerde Libstra'da bulunan Orpheus'un ahşap heykelinden (servi ağacından yapılmıştı) bolca ter damlıyordu. Herkes bu işaretten korkuyordu"  (Plutarkhos. Karşılaştırmalı biyografiler: İskender. 14).

[37] " w  Ateşe karşı Rus komplosunu karşılaştırın: "Sen neşenin kızısın, Ivan'ın Pridtech'ini dansınla korkuttun"  (Vetukhov. S. 168).

[38] "Daha sonra, Hıristiyan çobanlar arasında" azizlerin "başları için gerçek bir av başlar, bunun nedeni dindarlığın dürtülerinden değil, dizginlenemeyen açgözlülüktür, çünkü bu mükemmel bir kâr aracıdır. Adsız Soissons ayrılışı anlatır. Frankların yenilgisiyle sona eren 1205 savaşından sonra batıya yardım için Soissons Piskoposu Ni Velon'dan:“Piskoposluk bölgenize varmak. Nivelon getirdi: Vaftizci Yahya'nın başı; Havari Thomas'ın Başı: Kutsanmış Blaise'in başından ve kaburgalarından birinin tacı: İki büyük haç. Rab'bin Haçından yapılmış: Musa'nın Asası; Lord'un kırbaçlandığı kırbacın bir parçası ve diğer birçok kutsal emanet. Aziz Meryem manastırına Havari Thaddeus'un Başı: Rab'bin Haçından yapılmış bir haç. Aziz John Manastırı: Kutsal Şehit James'in başı. Longpont'taki Cistercian manastırına: Areopagus Aziz Dionysius'un başı, Rab'bin Haçından yapılmış bir haç.

[39]  Bu kafa karışıklığının en eski kanıtlarından biri, 17. yüzyılın başında Ermeni yazar Lekhatsi tarafından verilmektedir. Roma'yı ziyaret ederken: “Sol tarafta Konstantin tarafından yaptırılan başka bir büyük ve eski kilise vardı. Söz konusu!. kutsal Baptist'in başı olduğunu, diğerleri Malyp'ta olduğunu söylerken Ermeniler Gandzasar'da olduğunu söylüyor ”  (Simeon Lekhatsi. Seyahat notları. א). Ve yerel arkeologlara göre, 2010 yılında Bulgar Sozopollerinde, başka bir John başkanı bulmayı başardılar. Yerel makamlar, şehirlerinin yakında ikinci bir Kudüs olacağına dair ürkek bir umut dile getiriyorlar...

[40] ^ n  1307'de kraliyet görevlilerinin, Tapınak Şövalyelerinin Paris'teki bir tapınağında (?) bir kadın kafatası içeren baş şeklinde gümüş bir tapınak keşfettikleri söylenir. Kanserde bir “Caput LVI11” - “Kafa 58” plakası vardı (Beijsnt M., Lee R.  Tapınak ve Loca. Tapınakçılardan Masonlara).

[41]         Daha fazla ayrıntı: dönüm noktası. Bohumiz.  Sihirli Navigasyon. Slavların karanlık sanatları. — M.: Veligor, 2009, S. 12-48.

[42]         Karnaukhova IV.  Kuzey Bölgesi'nin masalları ve efsaneleri. St.Petersburg: Temnov yolu. 2006, sayı 165.

[43] '־ Nikitina I.A.  Rus büyücüler konusunda // Rus büyücülüğü, büyücülüğü, şarlatanlık. - St.Petersburg: Literatür. 1994, s.186.

[44]  Bulgakov L.I.  Modern Masonluk (Bir Karakterizasyon Deneyimi) VE

[45] KDA Tutanakları, No. 12. 1903.

[46] 141  Ayinde sembolik olarak suni bir toprak tümseğin üzerindeki sunağın yanında yatan altın bir dal olarak tasvir edilir.

131 Baigent M., Lee R  Temple ve loca. Tapınak Şövalyelerinden Masonlara. — M.: Eksmo. 2003.

[47] Bu arada, Chersonese'de vaftiz edilen Prens Vladimir, bu Clement'in başını Kiev'e transfer etti, onu Tithes Kilisesi'ne koydu ve burada ona bir tonluk yuvadan ibadet edildi. Ölümden sonraki kaderlerdeki kesişme noktaları böyledir ...

14  Saint Genevieve'nin Hayatı // ​​Alfa ve Omega, 1996. Sayı 4 (11). §13.

Martin of Tours (336397־) , "şanınızı tamamlamak için diriltmek için diğer birçok mucizesiyle" ünlendi ! üç ölü."  Ilarius hakkında "ölüleri dirilttiği okunabilir"  (I. 39). Illidius'un mezarında “böyle mucizeler gerçekleştirildi. hepsini anlatmanın ve hatırlamanın imkansız olduğunu” (I. 45).

[48]  ​​​' St. efsanesinin gelişimi ile ilgili olarak. Dionysius, bakınız: Crosby S. МсК. St-Denis Kraliyet Manastırı: Başlangıcından Suger'in Ölümüne. 475-1151.(ed. ve Blum Pamela Z tarafından tamamlandı). New Haven, 1987. (Crosby S. McK. ...1987), pp.4-5,453-456 nn.5-17. 1825־., ayrıca: Loenertz RJ "La legend parisienne de S.Denys ΓAreopagite. sa genese et son premier temoin". Analecta Boliandiana 1951.69, s.217237־.

[49]  Ara söz III.

[50]  Bu durumda, cenaze töreni sırasında maskelerden bahsetmiyoruz.

[51] merhumla birlikte ayrıldı. Böyle bir yarı-liio'nun sahip olması gerektiğine dair bir görüş var.

[52] ölen kişinin ruhuna, diğer dünya muhafızlarının yanından tanınmayan bir kayma hakkında yardım etmek için

[53] hatta onları korkutmak mümkün (Kuznetsov, s. 4-5).

[54] u,  saygı ve ilgi uyandıran bu ölü kafalar kategorisine

[55] soyundan gelenler, muhtemelen nispeten yakın zamanda ortaya çıkanlara atfedilmelidir.

[56] öncelikle mümkün olan kafataslarından yüz rekonstrüksiyonları

[57] dahi M.M. Gerasimov.

[58] 14 * *Ayrıca, köşede büyük bir dolap gördüm, nişinde gümüş Lares, Venüs'ün mermer bir resmi ve oldukça büyük bir katranlı altın kutu vardı. dedikleri gibi sahibinin ilk sakalı tutuldu ”  (Pstronius Satyricon. 29).

[59] 14  “Ve cenazesinde bile, ana pandomimci Tabor, her zamanki gibi bir maskeyle konuşarak ve merhumun sözlerini ve eylemlerini tasvir ederek, yetkililere cenaze alayının maliyetini sordu. On milyonu işiten II, "Bana on bin ver ve beni Tiber'e bile at!"  (Suetonius. Oniki Sezar'ın Hayatı. Vespasian. 19).

[60]  Aziz Thomas Haftasında "köylüler mezarlıklara gider ve akrabalarının mezarlarını bal ve şarapla sularlar"  (Afanasiev 1, s. 378). Geleneksel anma yemeği “kanun” (“sati”) suyla seyreltilmiş ballı silt ile hazırlanır, kırılmış hamur işleri veya beyaz ekmek, haşhaş tohumu eklenir; merhumun "Öteki Dünyada tatlı olması" için arifeyi yediler.

[61] 52  “ Cennette bakırdan bir ırmağımız var. // Bakır nehir, şeker kıyıları...” (Manevi Şiirler, s. 198).

[62]  Balda 151 ölümdür”  (BNS, s. 83). "Dünyada bal hayal ediyorum" (Dmitrenko, s. 116).

[63]  Smirnov V.  Rus köyünün falcılığı // Halk falcılığı. — M.: Olma-Basın. 1999, Sayı 25.

[64] 16 ' Pierre Monte.  Ramseslerin Mısırı: Büyük Firavunlar Zamanında Mısırlıların Günlük Yaşamı. — M.: Nauka, 1989. Bölüm XI.

[65]  Post tamen hoc ausa est templum, monimenta parentis, tangere: mira quidem, sed tamen acta loquar, signum erat in solio residences sub Imagine Tulli; Çoğu insan karşıt görüşlere sahipken, denetimler de tam olarak ne kadar mümkünse o kadar çok olabilir.

[66] "Büyücü-öğretmen " kanadı tuttu, çift sırayı bu kafese büktü ve ateşe attı. Ve demir bir asa ile kıvılcımları toplar. Burada tüm yakacak odun yandı ve geriye sadece kül kaldı. Yaşlı adam külleri topladı, bir avuç aldı ve sağ eliyle kokladı. ve küller kabardı ve adam ayağa fırladı”  (Karn. No. 165).

[67] * Erotik sembollerle dolu Belarus düğün şarkısında şöyle söylenir: “Pechkaregoche. 60 somun hoche ”  (Riddle. S. 106).

[68] 1  Bir Sırp masalında daha da büyük bir kafa şöyle anlatılır: “Teker teker mağaraya girdik ve atları içeri getirdik. Paketlerini açtılar. 14 gecede ateş yaktı. evde olduğu gibi Ve sabah, hava çoktan aydınlandığında hayrete düştük! Ortaya çıktı. bağların ortasında yatan bir insan kafasına çarptık”  (Karadzic, s. 407). Bir tür iniş muskası mı? Belki. Dahası, peri masalı, ortaya çıkan ve "onları korkutmak için" başını sığırcıklara fırlatan bağ bekçisini anlatır.  Burada ölü başın genellikle adıyla anıldığı Adem'in bir dev olarak temsil edildiğini hatırlamak yerinde olur: “.4<)am Adam”, “Adam”. "Adamichce" devasa bir adam hakkındadır"  (SRNG, Sayı I. (A). - M .. 1965. S. 205).

[69]  ־ Varyant. E.I.'den kaydedildi. Sorokov'un kılıcı, Ateş Kalkanı'nın çarına karşı onunla birlikte savaşan kahraman Chernomor'un kardeşi tarafından kurtarıldı: “Kafam omuzlarımdan uçtuğunda, kardeşim Chernomor kılıcımı çıkardı ve başımın altına fırlattı. Ve ateş onu almasın ve kılıç kesmesin diye bu kafayı kendisi büyüledi ... ”  (Magai, No. 10).

1  '־' Modern: "karaciğerde oturur".

[70]  Meselâ Yılan böbürleniyor: “Kimse bize uçmadı, gelmedi diyor. sadece mankafa Ivan ve yirmi dört poundluk bir gücü vardı. Onu incittik ve inciteceğiz. Ve mankafa  Ivan'ın kafasının altında bir kılıç var. Böylece kız kardeşi erkek kardeşine (kılıç - B.M.) almayı öğretti  ”(Hood, No. 113). Veya böyle bir seçenek. Kahraman, derebeyi için geline gider: “Onun çayırlarına gelirler ve görürler - çok fazla güç birikmiştir: kahramanın başı kesilir, yuvarlanır. Damat Misha dışarı çıktı, kafasına geldi - “Ne, kahraman kafa. seni kim yendi Baş, “Kız Katun beni yendi” diye cevap verdi (Zelenin IIG, No. 7).

1 6  Thomas Myori. Arthur'un ölümü. - M .: Kurgu, 1991.

[71] '* Daha sonra, mesleki faaliyetinin bir sonucu olarak bu tür kirli mumyalayıcılar yeniden düşünülür - "baca temizleyicisi", "pechemaze", "sobacı" olarak adlandırılan mumyalayıcılar ortaya çıkar (Ivleva 3, s. 112).

[72]  Bu arada, L. Ivleva şunları belirtiyor: “Okrutnikov'un davranışını belirleyen tanınmazlık ilkesi hangi yönden olursa olsun ortaya çıkıyor. tamamen oyunsal bir tekniğe indirgenemeyeceği açıktır. Daha fazla burada. tanınmazlığın mitolojik motifleri kesinlikle güçlüdür”  (Ivleva, s. 189).

[73] * Oyuncuların maskeleri en çok onlarda yankılanıyor, hatta prototip olarak hizmet etmese bile birinin diğerini etkilediği varsayılabilir.

1  Davnar Chapalvsky M.  Belarus etnografyası üzerine notlar. Ve  Yaşayan Antik Çağ. Sorun. !1. 1893 S. 285.

:0 "Vladimir köyünün takvim ritüelleri Vladimir, 1995, No. 136

[74] ^ " l  Ayrıca karşılaştırın: Boynuna bozulmadan kurum bulaştırdılar (Poznansky N.  Komplolar: Evlilik formüllerinin kökenini ve gelişimini araştırma deneyimi. - M .: Indrik. 1995); böylece çocuk olmasın uğursuzluktan kulağının arkasına kurum sürerler (TRM , No. 225), Galler inanışına göre 1 Mayıs ateşlerinin külleri ayakkabılara dökülerek beladan korur (ES, s. 320).

[75] : "־ Hinduizm, Jainizm, Sihizm: Sözlük. - M..־ Respublika. 1996, S. 102, 229, 327).

205 yani Kutsal aptal hiçbir yere gitmedi, ancak sobaların olduğu yerlere - profesyonel jantının kaynağı. 

[76] 2,14  Sanırım bir sonraki çalışmam bununla ilgili olacak.

[77]  Halk lehçesinin mecazi sözcükleri ve ifadeleri sözlüğü. - Tomsk, 1997. S. 199.

[78] Krasnoyarsk Bölgesi'nin güney bölgelerinin Rus lehçeleri sözlüğü. — Krasnoyarsk. 1988, sayfa 420.

[79] ־' Sadece kurumla kirlenmekle kalmaz (kutsal aptallarımız bundan çekinmez): “alnını ov ve bizim şeytanımız olursun” {Dal VI.  Değerli atasözleri ve sözler Ve  baskı için olmayan Rus halk masalları, değerli atasözleri ve sözler A.N. Afanasyev. 1857-1862. - M .: Ladomnr, 1998, No. 351).

[80] °* Sadece bir paralel var - çok anlamlı olan soytarılar

[81] deri "yüzler", Novgorod'un toprak katmanlarını korudu. Burada uygun,

[82] en azından maskenin performansında çok sayıda özellik olduğunu öne sürüyor.

[83] ^ 4w  Hikaye Anlatıcısı. örneğin, dikkat çekmeden Ivan'ın aptallığından bahsedebilir,

[84] bu sadece bir görüntü: "ve Ivan bir aptal, bu yüzden dalga geçmeniz gerekiyor"  (Cherished

[85] N.E. koleksiyonundan peri masalları. Onçukov. M.: Ladomir, 1996, No. 1). Bu

[86] saray soytarıları da meşguldü -; her zaman kederli zihni uzaklara git, çünkü

[87] şakalarıyla hükümdara acı gerçeği açıklamayı amaçlıyordu.

[88] ^ i4  Alışkanlık olarak kandırılan S. Maksimov bu vesileyle içini çekti: "Küçük deniz kızının (örneğin, Volga. yerlerde) bir saman heykeli şeklinde ve hatta bazı yerlerde tasvir edilmesi gerçeği. bir direğe monte edilmiş dizginlenmiş bir at kafatasının şekli , - zarif güzellik-Rus kızı hakkındaki şiirsel efsanenin Büyük Rusya'da nasıl solup gittiğini gösteriyor ”(Maksimov. S. 87) . Belki de Kuzey Rusya byl'lerini okumamıştı.

deniz kızlarını uzun demir göğüsleri olan ürkütücü yaşlı kadınlar olarak tanımlıyor...

 [ 89] : 1 ' Smirnov  D.V.

[90] 221  Shangina II.  Rus Etnografya Müzesi'ndeki Rus Noel maskelerinin toplanması // Zhivaya Starina No. 2. 1995. S. 32-33.

[91]  Plutser-Sarno A.  Yachyk beden ve politika: hırsızların dövmelerinin sembolleri ( http://plutscr.ru/art1clcs/simvolika  tatu).

[92] ־'' “Gelinin yaşadığı bu krallığın çemberi bir çitle çevrilidir. eyaletinin her yerinde. Ve her mandalda bir kraliyet başı var” (Pudozh, No. 3).

4  Vlk. Bogumil.  Slavların diğer dünyası. - M.: "Velngor", 2009, S. 570-573.

[93] n "Antik hikayeyi karşılaştırın: Yunan kahramanı bile "mahkemesinin duvarlarını kızının taliplerinin kafataslarıyla süslemek" diledi  (Dionysos, s. 127). Kafataslarından bir tapınak inşa etme sözü veren Enomai ( Graves. s. 298), kızının taliplerinin başını da şöyle kullanır: "Eno.may, kıza kur yapanlarla yarıştı, kazanana ödül olarak kızını vereceğine söz verdi. mağlup olacakların başı"  (Samosata'lı Lucian. Haridem veya güzellik hakkında).

[94]  Bu arada, büyücü Vsleslav ile bu tür tapınak buluntularını tartışırken çok ilginç bir fikir dile getirdi. Kutsal bir yer, Öteki Dünya ile bir temas yeri, bir geçiş yeri olarak tapınak, uygun planın sembolleriyle kasten işaretlenebilirdi. - basitçe söylemek gerekirse, ölüm sembolleri, - ritüele katılanların gözünde yerlerine gerekli atmosferi vermek ve/veya iki dünyayı zenginleştirmek için çıkarılmıştır.

^ 46  "At" tabiri, bir evin damının mahya yamacında bulunan bir at görüntüsünden gelmektedir.Görünüşe göre daha önce evlerin damlarında bir atın ve kuşların kafatasları sağlamlaştırılmıştır. Köy evlerinin patenlerinin dekoratif değeri.

[95] 4 ' Nikolaeva TV.Chernetsov A.V.  Eski Rus amulsts-zmesveks. M.: Bilim. 1991.

[96] ^ 54  φcpe δa3μo γopγovuκov aσπ3∂υς κι>κλov,  // g« tπpωμat . ω ιtaι . <M ∣ σov g.k  π∕√ aσπι∂υς.

[97]  Aslan Feuchtwanger.  Derleme. Birinci cilt. M.: Kurgu. 1963.

[98] *Nikolaeva TV. Chernetsov L V  Eski Rus yılan muskaları - M .: Nauka. 1991.

[99]         "Thorolf, sarayı Sandnes'e gitti  ve baharda uzun süre yaşadı. Pruvasında bir ejderha kafası olan büyük bir savaş gemisi inşa etmeyi ve onu iyi donatmayı emretti! onu”  (The Ethyl Saga. X).

[100]         Yar la tai'nin emriyle sıradan savaş gemilerine benzemeyen bir gemi inşa edildi. Zengin bir şekilde dekore edilmişti ve burnunun üzerinde bir uçurtma başı vardı"  (Nyala's Saga LXXX1I).

[101]  Ancak Herodotos bunu kafasını kesmeden daha basit bir şekilde anlatır: “Tomyris bir su tulumunu insan kanıyla doldurarak ölü Persler arasında Kiros'un cesedini aramış ve bulunca kafasını içine sokmuştur. bu su tulumunu ve ölü adamla alay ederek şunları ekledi: hayatta olan ve sizi savaşta mağlup eden, oğlumu kurnazlıkla ele geçirerek yok etti. Tehdit ettiğim gibi, sana içmen için kan vereceğim ”  (Herodot. Tarih. I. 214).

[102] 1  ־ Prozorov O. Rus kahramanlarının zamanları Destanların sayfalarından - zamanın derinliklerine. — M., 2006 age, içinde bölüm. 3 yazar, ölü kafaları sergileme askeri geleneği hakkında yasal bir çalışma yürütüyor, ancak buna katılamayacağım beklenmedik sonuçlara varıyor. Nedeni basit, sadece zafer sevincinin tezahürünün olduğu arkaik bir fedakarlık görmeye gerek yok. Bir savaşçı için savaş alanında bir düşmanın ölümü anlamına gelen başarısıyla övünmek bir insan için doğaldır. Etraftaki herkesin onun hünerini bilmesi için, alınan ödülü olabildiğince yükseğe kaldırmanız yeterlidir, bunun için savaşçının her zaman elinde bulunan mızrak en uygunudur. Aslında, yeni bir anlamda, bir ödülün bir gösterimi olarak, örneğin Perseus ve Kali'yi tasvir ettikleri hareketi bile yorumlamaya değer - oldukça kaldırılmış bir el,

1  ־ Vasilevsky V.G.  davalar - Sf., 1915. T. 3. S. 64.

[103] 2  Ignatius Christopher Gvarnent'in Moskova devletine yaptığı yolculuk günlüğü, İmparator I. Leopold'un Çar ve Büyük Dük Peter Alekseevich'in 1698'deki büyükelçisi, büyükelçilik sekreteri Johann Georg Korb tarafından tutuluyor.

[ 104 ]  Shcherbina F.A.  Kuban Kazak ordusunun tarihi. — Ekateriolar,

[105] 1913. - Cilt II. Kazakların Trans-Kuban dağcılarıyla savaşının tarihi, S. 826.

[106]  ־ Kazakların Sesi. 1911, No.1, S.15.

[107]  Ancak aynı yıl Müslümanlar intikam aldı: “Muño Alfonso'nun başı, Kral Azuel'in dul eşinin hanımlarına Córdoba'ya gönderildi. ve sonra Sevilla'ya, Kral Abenceta'nın evine. Bundan sonra, Muno Alfonso'nun ölümü kafirlerin diyarında bilinmesi için Kuzey Afrika'ya Kral Twshufin'e götürüldü. Diğer şövalyelerin elleri, ayakları ve başları Calatrava'nın en yüksek kulelerine asıldı ”  (Chronicle of Alfonso the Emperor. II. 183).

[108] s7  Lkunov V.  Ölümüne ölüm düzeltildi. Rus askeri sembollerinde kafatası ve kemikler. Orijinal versiyon: Collection of the Spiritual and Knightly Academy (Sayı 2, bilimsel baskı). - M., 2002; İkincisi - Moskova askeri-tarihi dergisi "Reitar" No. 1'de (2003). Üçüncü, gözden geçirilmiş ve genişletilmiş sürüm, XIII Uluslararası Genel Hanedan Bilimsel Konferansı'nın "Rus Askeri Sembollerinde Kafatası ve Kemikler" başlıklı materyallerinde, "Gsrboved" No. 64 (2003) dergisinde yer almaktadır. Dördüncü, önemli ölçüde revize edilmiş, "Rus askeri sembollerinde kafatası ve kemikler" adlı versiyon - 2005 için Smolensk dergisi "Koleksiyon" No. 1'de.

[109] '*' I. Ehrenburg "Başlığın üzerindeki kafatası, 19. yüzyıl süvarileri arasından imparatorluk kişisel muhafızlarının sahra başlıklarından esinlenmiştir."

[110]  Büyük Rus halk şarkıları. T. I. - St. Petersburg .. 1895, No. 162.

[111] Antorop N.P.  Kartografik açıdan Belarus düzineli "sakalı" adayları // Zhivaya Starina. 2008, sayı 4, s.33.

'' Vinogradova L. N. Tolstaya S. M.  Doğu Slav Kupala ayininde "kötü ruhların tellerini yok etme" motifi. Ve  Balto-Slav kültürü alanında çalışmalar. Cenaze töreni. — M.: Nauka. 1990, s.110.

[112] ' l  IIvieva L.M.  "Bahar" - "yaz" , son yıllarda Ryatanitsnny ve Seferi keşifleri  ayinleri bahar takvimi sisteminde . - St.Petersburg: Öğr. Bulanin, 1996. S. 9 |

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar

• HİNDİSTAN'IN BÜYÜLÜ BİR TARİHİ
• GOETIA İLK KİTAP SÜLEYMAN HAVVA'NIN ANAHTARI
• ÖLÜ KAFASININ BÜYÜSÜ (PRATİK)...BÖLÜM I