Korana Zengin Hayatı Yaşayanları mı Seçiyor
Eylül 2020, Yıl: 12, Sayı: 137
Corona...
Afrika’daki Düşük ölüm, Yoksulluktan mı
ANDREW
HARDING
Coronavirüs
salgınında Afrika'da şaşırtıcı bir şekilde düşük düzeyde seyreden vaka ve ölüm
sayıları ile yoksulluk ve kalabalık ortamlarda yaşama koşulları arasında bir
bağlantı olabilir mi?
Güney Afrika'da vaka sayılarının hızla düşmesi
ve kıta çapında da düşük seyretmesi nedeniyle uzmanlar şaşırtıcı bir hipotez
geliştirmeye başladı. Kalabalık kentler, kötü hijyen koşulları, çok sayıda aile
üyesinin aynı odayı paylaştığı koşullarda sosyal mesafe kurallarına uymanın
imkânsız olması... Bu koşulların Afrika'da koroanvirüsün hızla yayılmasına
neden olacağına dair uyarıları uzmanlar aylardır yapıyor. Güney Afrika
Cumhuriyetinin Sağlık Bakanlığına bağlı Covid-19 kurulunun başkanı Profesör
Salim Abdool Karim, "Nüfus yoğunluğu çok önemli bir faktör. Sosyal
mesafeyi koruyamazsanız virüs yayılır" diyor. Peki ya bunun tersi de
doğruysa? Bu koşullar aynı zamanda kıtadaki uzmanların aylardır kafasını
kurcalayan muammaya çözüm de sunuyorsa? Yani yoksulluk Covid-19'a karşı savunma
sağlıyorsa?
Salgının
ilk dönemlerinde tüm uzmanlar ve salgınla ilgili istatistiksel modellemeler
Afrika'nın sorun yaşayacağı konusunda hemfikirdi. Güney Afrika'nın en ünlü
virüs uzmanı Prof. Shabir Madhi, "Tam bir felakete doğru
sürükleniyoruz" diye düşündüğünü söylüyor.
Dünya
Sağlık Örgütü (WHO) Afrika'daki koronavirüs salgınının zirve noktasını geride
bırakmış olabileceğini açıkladı, ancak kısıtlamaların gevşetilmemesi konusunda
hükümetleri uyardı. Bazı ülkelerde vaka sayıları artsa da günlük yeni vaka
sayıları düşüş gösteriyor. Son dört haftada tespit edilen haftalık vaka
sayılarında ortalama yüzde 17 düşüş oldu. En iyimser tahminler bile ülkedeki
hastanelerin ve kıtanın en gelişkin sağlık sisteminin hızla çökeceğini
öngörüyordu. Oysa Güney Afrika, salgındaki ilk dalgada, İngiltere'deki ölüm
oranından 7 kat altında bir oran kaydetti. Burada ölümlerin kayda
geçmesinde sorun yaşandığını düşünsek bile Güney Afrika ve kıtadaki diğer
ülkelerde hastaneler boş kaldı, dünyanın diğer ülkelerindeki koronavirüs
grafiklerinde görülen keskin iniş ve çıkışlar yaşanmadı. Prof Karim, "Afrika
ülkelerinin çoğunda zirve noktaları görmüyoruz. Nedenini anlayamıyorum"
diyor. Prof. Madhi de aynı kanıda: "Bu bir muamma. İnanılmaz bir durum."
Uzmanlar bugüne dek, Afrika'da salgın oranının düşük seyretmesinde nüfusunun
genç olmasını etken olarak görüyordu. Zira kıtadaki yaş ortalaması,
Avrupa'dakinin yarısı kadar. Afrikalıların 80'li yaşlardaki nüfusu çok az
olduğundan, virüsün olumsuz sonuçlarından etkilenme ihtimali de azalıyor. Tony
Blair Küresel Değişim Enstitüsü'nün bölge temsilcisi Tim Bromfield, "Yaş
en büyük risk faktörü. Afrika'nın genç nüfusu onu koruyor" diye
açıklıyor bu durumu. Ancak salgın uzadıkça istatistik verileri artıyor ve
uzmanlar Afrika'daki durumu sadece genç nüfus ile açıklamaktan kaçınıyor. Prof.
Karim'e göre "yaş çok büyük bir etken değil".
Güney
Afrika'da ve diğer birçok ülkede salgına karşı erkenden sert önlemlerin
alınması önemli bir rol oynadı. Maske konusunda kamuya net mesajların
iletilmesi, oksijen tedarikinin etkisi de önemliydi. Bazılarının dile getirdiği
yükseklik ve sıcak iklim etkisi pek rağbet görmedi. Bazı uzmanlar ise kıtanın
büyüklüğü ve ulaşım bağlantılarının gelişkin olmamasını zaman kazandırıcı
etkenler olarak görüyor ve gelecek aylarda salgının artacağını öngörüyor. Prof.
Karim ise "Afrika en kötü dönemi atlattı diyemem. Ama salgının bir gün
burada korkunç bir şekilde yayılacağından emin değilim" diyor. Güney
Afrika'nın Soweto kentindeki bir hastanede Aşı ve Bulaşıcı Hastalıklar Analiz
Birimi'nden araştırmacılar, kıtanın pandemi muammasının, gribe yol açan diğer
koronavirüslerle bağlantılı olup olmadığını araştırıyor. Bunun için
Johannesburg'da -180 derece saklanan beş yıllık kan örneklerini incelemeye
karar vermişler. 'Gribe yol açan koronavirüs türlerinin nüfus arasında hızla
bulaşması yoluyla Covid-19'a karşı bir tür bağışıklık kazanmış olabilirler mi?'
sorusuna yanıt arıyorlar. Prof. Madhi, "Bu bir hipotez. Geçmişten gelen
belli bir düzeyde bağışıklık, salgının burada neden (diğer ülkelerdeki gibi)
yayılmadığını açıklayabilir" diyor ve ABD'deki araştırmalarda elde edilen
verilerin bu tezi destekler göründüğünü söylüyor. Nezle ve grip dünyanın her
yerinde oldukça yaygın. (BBC, 3 Eylül 2020)
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar