Eş Seçimi Teorileri

Larson (1992) eş seçimi hususunda bireyler tarafından kabul edilmiş olan 9 sınırlandırıcı inanç olduğunu ifade etmektedir. Bunlar;

“Yalnızca tek bir ideal eş vardır” inancı:

Bu inançtaki bir kimse dünya üzerinde evlenebileceği tek ve sadece bir doğru kişi olduğuna inanmaktadır.

“Mükemmel eş” inancı:

Bu inançtaki kimse evlenecek mükemmel insanı bulana kadar beklemesi gerektiğine inanmaktadır.

“Mükemmel ben” inancı:

Bu inanca sahip kimse gelecekte bir eş olarak kendinden emin olana kadar beklemesi gerektiğine inanmaktadır.

“Mükemmel ilişki” inancı:

Bu inançtaki kimse evlenmeden önce ilişkilerinin devam edeceğinin ispatlanması gerektiğine inanmaktadır.

“Daha fazla gayret etmeliyim” inancı:

Bu inanca sahip kimse yeterli gayreti gösterdiğinde evlenmek için seçtiği kişi ile mutlu olabileceğine inanmaktadır.

“Sevgi yeterlidir” inancı:

Bu inanca sahip olan kimse birisine âşık olmanın kişi ile evlenmek için yeterli olduğuna inanmaktadır.

“Birlikte yaşamak” inancı:

Bu inançtaki kimse evlenmeden önce evlenmeyi düşündüğü insanla birlikte yaşarsa mutlu olma şansının artacağına inanmaktadır.

“Tamamlayıcı olmayan” inancı:

Bu inanca sahip kimse, evlenmek için kişisel özellikleri kendisinden farklı olan kişileri seçmek gerektiğine inanmaktadır.

“Seçim yapmak kolay olmalı” inancı:

Bu noktada eş seçimimin kolay, tesadüfi ve şans eseri olması gerektiğine inanılmaktadır. Bu inanca sahip olan kişiler şans eseri bir yerlerde karşılaşıp ilk görüşte aşka inanmaktadırlar.

**

Ek olarak Hamidzade tarafından İran’da yapılan bir çalışmada; evlilik için en önemli kriterler zihinsel olgunluk, görünüş, iffet ve nezaket, sosyal statü ve aile statüsü ve sadakat olarak belirlenmiştir.

Haghighizadeh, Kararmi ve Soltani tarafından yapılan diğer bir İran çalışmasında, çoğu kadın ve erkeğin bakış açısına göre evlilik için en önemli kriterin ahlak olduğu, ancak kadınlar ile erkekler arasında belirgin farklılıkların olduğu ortaya çıkmıştır. Türkiye’de ise gelin adayları çoğunlukla, hamaratlık, saygı, temizlik, ailenin geçmişi ve sosyo-ekonomik düzey kriterleri dahilinde değerlendirilmektedir sonucuna ulaşılmıştır.

Değerler

10 değer grubu, Schwartz tarafından aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır;

Güç (Power):

Otorite, sosyal güç, refah ve kabul gibi prestij ve sosyal konum, kaynaklar ve kişiler üzerinden gücü elde etme

Başarı (Achievement):

Entelektüel, hırslı, etkili, yetenekli ve başarılı olmak gibi bireylerin sosyal standartlar kapsamında gösterdiği ve yeterli olarak tanımlanan başarısı

Hazcılık (Hedonism):

Eğlenceli yaşam, haz ve zevk kavramları gibi duygusal tatmin ve mutluluk.

Harekete Geçirme (Stimulation):

Yaşamsal sorunlar, heyecan ve yenilik

Kendi Kendini Yönlendirme (Self-Direction):

Kendine saygı duyan, özgür, bağımsız, meraklı ve kendi hedeflerini kendi belirleme gibi özelliklere sahip, kendi davranışlarına kendi karar veren, açıklayan, özgür düşünme becerisine sahip kişi.

Evrensellik (Universalism):

Dünya barışı, çevreyi ve bireyleri korumak, eşitlik ve anlayışlı olmak gibi kavramların örnek olarak verebileceği, insanları korumak ve anlamak, anlayışlı olmak ve doğayı korumaktan oluşmaktadır.

Bağlılık (Benevolence):

Dürüst, vefalı, merhametli ve yardımsever olmak gibi özelliklere sahip olmak, çevredeki bireyleri korumak ve yaşam seviyelerini yükseklere taşımak.

Gelenek (Tradition):

Dindar, samimi, geleneklerine saygılı ve kaderine razı gelen gibi hem din hem de kültür tarafından bireylere sunulan düşüncelerin kabul edilerek onlara saygı duyulması ve itaat edilmesi.

Uygunluk (Conformity):

İtaatkâr, kendi kendini disipline sokabilen, nazik, yaşlı ve büyüklere saygılı olmak gibi özelliklere sahip olmak, sosyal beklentilere ve toplumsal normlara uyum sağlayarak zarar verebilecek davranış ve etkilerden kaçınmak.

Güvenlik (Security):

Ulusal güvenlik, sosyal güvenlik ve aile güvenliği gibi toplumun ve ilişkilerin, kişinin uyumluluğu, güvenliği ve kararlılığını kapsamaktadır.

LGB (Lezbiyen, Gey ve Biseksüel)

Hâkim düşüncenin heteroseksizm olduğu tüm kültürlerde, heteroseksüel olmayan her davranış, kimlik, ilişki veya topluluk inkâr edilmekte, kötülenmekte veya damgalanmaktadır.

Bu kültürlere doğan her birey çok erken dönemlerde toplumsal heteroseksizmi içselleştirir.

Bireyler homoseksüelliklerini ilk keşfedişleri ile de kendilerine dönük olumsuz duygular deneyimlemeye başlarlar.

Kişinin kendi homoseksüel yönelimlerini keşfetmesi, bunun üzerine bir kimlik inşa etmesi ve bunu diğerlerine açıklama süreçleri oldukça sarsıcı olabilmektedir.

Farklılıkları uzlaştırmadaki pek çok nedene bağlı zorlanmalarımız ve zorlamalarımız özellikle lezbiyen, gey ve biseksüel bireylerin heteroseksüel cinsel yönelime sahip bireylere nazaran kimi psikopatolojileri daha fazla üretmelerine neden olabilmektedir.

Lezbiyen, Gey ve Biseksüel örnekleminde bağlanma stilleri, ‘ öz anlayış, içselleştirilmiş homofobi ve depresyon’ değişkenlerinin etkisi bulunmaktadır. Bu bağlanma stilleri (Kaygılı ve Kaçınmalı) ile depresyon arasında doğrudan anlamlı düzeyde bir ilişki vardır, denilmektedir.

Heteroseksizm, heteroseksüelliğin normal ve ahlaki olan tek yaşam biçimi olduğuna inanmakta ısrarlıdır ve bu nedenle de lezbiyen, gey ve biseksüel bireylerin yönelimlerini olumsuz ve istenmeyen olarak değerlendirmektedirler.

‘ Fark edilme korkusu, reddedilme veya homoseksüellikten kaynaklanan rahatsızlık, düşük öz saygı, geyliğin abartılı bir şekilde övülmesi ya da bütün heteroseksüellerin reddedilmesinin yanı sıra diğer homoseksüllere yönelik öfke’ gibi olumsuz duygular içselleştirilmiş homofobiyi ortaya çıkarmaktadır.

Cinsel azınlıklar damgalanmış kimlikleriyle her gün baş etmek zorunda kalabilmektedirler.

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar