Hadislerden

“Kim bir günah işlerse, geri dönmemek üzere aklı ondan gider.”

“Müminin kalbi, kaynayan kazandan daha fazla değişime uğrar.”

“Sizden biriniz yolculukta devesini zayıflattığı gibi, mü’min de şeytanını zayıflatabilir.”

“Koru etrafında dolaşanın, koruya girmesi muhtemeldir.”

“Bir şeyi sevmen seni kör ve sağır eder.”

“İnsanlar niyetlerine göre haşrolunurlar.”

“Ben üstün ahlakî değerleri tamamlamak için gönderildim.”

“Yaşlıların dinine (tecrübelerine) uyun.”

İsa (a.s) dedi ki: “Dünya bir köprüdür, üzerinden geç tamirine bakma.”

Terketme-sen

İbn Ömer’den (V. 73/692) gelen rivâyete göre Rasülüllâh salla'llâhü aleyhi ve sellem ikindinin farzından önce dört rekat nâfıle namaz kılmayı teşvik etmiş ve bu namazı kılan kimse için : “Allah Teâlâ rahmetini bol kılsın” dileğinde bulunmuştur.*

* “Ahmed b. Hanbel, II.117; Ebû Dâvûd, tatavvu’ 8, (11,53); Tirmizî. salât 201. (11.295): İbn Huzevme. Sahih. 11,206; İbn Hibbân, Sahih, IV,77; Beyhakî, Sünen. 11.473. Tirmizî (v. 279/892) bu hadis için “hasen” demiş, İbn Hibbân (v. 354/965) ve İbn Huzeyme (v. 311/924) ise "sahih” demişlerdir. Bkz. Tirmizî, salat 201, (11,295); Benna. Fethü’r-Rabbani, IV,212. Taberânî’nin (v. 360/790) Evsat'ında Abdullah b. Amr b. As’tan merfiı olarak gelen rivayete: "Kim ikindiden önce dört rekat kılarsa ateş ona dokunmaz” şeklindedir. Ebû Nuaym’uı kaydettiği Ebû Hüreyre rivayetinde “Kim ikindiden önce dört rekat kılarsa Allah onu mağfiret eder” şeklinde, Ebû Ya’la’nın Ümmu Habibe’den yaptığı tahricte, “Allah onun için cennete bir ev inşa eder” şeklinde, Taberani’nin Kebir inde tahric ettiği Ümmü Seleme rivâyeti ise; "'Allah onun bedenini ateşe haram kılar” şeklindedir. Bkz. Benna. Fethü ’r-Rabbani, IV,204.”

**

Mekhul’ün (v. 112/730) yaptığı rivâyete göre Rasülüllâh salla'llâhü aleyhi ve sellem "Kim akşam namazından sonra hiç konuşmadan iki rekât kılarsa namazı illiyyuna yükseltilir" demiştir. Mekhul bu rivâyeti hangi sahabiden işittiğini belirtmediğinden rivâyeti mürseldir. Ancak bu rivâyetten akşam namazı ile iki rekât sünneti arasında dünyevi bir şeyin konuşulmaması gerektiği anlaşılmaktadır. İlliyyun; Melekler ile, cin ve insanların salihlerinin işlediği her çeşit hayırların yazıldığı divanın adıdır. 

**

Yatsıdan Önceki Dört Rekâtın Durumu

Yatsı namazının farzından sonra Rasülüllâh salla'llâhü aleyhi ve sellemin nâfile namaz kıldığı, gelen rivâyetlerde belirtilmektedir.

Kılınan sünnetin rekat sayısı hakkında farklı rivayetler mevcuttur.

Bazı rivâyetlere göre Hz. Peygamber’in farzdan sonra iki, bazı rivâyetlerde dört, bazılarına göre ise altı rekat kıldığı bildirilmektedir.

Hz. Aişe’den gelen rivâyete göre Hz. Peygamber yatsıyı her kılışında kendisinin yanına gelince mutlaka dört veya altı rekat nâfile kıldığını belirtmiştir.

Hz. Aişe’den gelen başka bir rivâyette ve İbn Ömer (v. 73/692). Hz. Ali (v. 40/660), Ebû Hüreyre (v. 57/676) ve Ümmü Habibe’den gelen rivâyetlerde Resûlullah’ın yatsıdan sonra iki rekat kıldığı belirtilmektedir.

İbn Ömer ve Hz. Aişe rivayetlerinde Resûlullah’ın bu namazı evde kıldığı ifade edilmektedir.

Übey b. Ka'b’dan (v. 32/652) gelen rivâyete göre Rasülüllâh salla'llâhü aleyhi ve sellem:

 "Kim güzelce abdest alır, yatsıyı kılar ve sonra da rüku ve secdeleri düzgün bir şekilde dört rekat namaz kılarsa, sanki Kadir gecesinde namaz kılmış gibi olur." [Beyhâki Sünen, 11,477] buyurmuştur.

Bütün bu rivâyetlerden, Rasülüllâh salla'llâhü aleyhi ve sellem yatsıdan sonra Hz. Aişe'nin yanında iki, dört, bazen de altı rekât kılmış olduğu anlaşılmaktadır.

Bazen iki bazen dört Hüreyre ve Hz. Ali’den gelen rivâyetlere göre çok kere iki rekât kılmıştır. Ali el-Kârî de (v. 1014/1605) yukardaki rivayetleri bu şekilde izah etmiştir. Bu rivâyetlerde geçen iki rek’at namaz müekkeddir, diğerleri ise müstehabtır.

[ İbrahim Halebi, Halebi kebir, s. 387; Ali el-Kirî, Mirkât, 11,115; Benna, Fethü’r-Rabbani, IV,220;Azîmâbâdî, Avnu’l-Ma’bûd, IV,131; Canan, Kütüb-i Sitte, IX-285.] 

Mâlik (v. 179/795) ve Sevri (v.161/777) gece ve gündüz revâtiblerin evde kılınmasının daha efdal olduğu görüşündeler. Gece nâfılelerinin evde kılınması gündüz revâtiblerin hilafına efdaldır. Çünkü gündüz çalışma zamanı olduğundan insan genellikle evden uzakta bulunur. 

Yatsının farzından önce Rasülüllâh salla'llâhü aleyhi ve sellemin namaz kılıp kılmadığına ve namaz kılmayı teşvik ettiğine dair bakabildiğimiz hadis kaynaklarında herhangi bir rivâyet mevcut değildir. 

Fıkıh kitablarında da bu konuda bir hadis zikredilmemiştir.

Meraku ’l-felah adlı eserde Hz. Aişe’den (v. 58/677): “Rasülüllâh salla'llâhü aleyhi ve sellem  yatsı farzından önce dört rekat ve yatsıdan sonra da dört rekat nâfile kılardı, sonra yan tarafına yaslanırdı" [Şurunbilali, Meraku ’l-felâh, s. 377.] suretinde bir rivâyet edilmekte ise de bunun kaynağı bildirilmediğinden itimad edilemeyeceği tabiidir. [Miras, Tecrid-i Sarih, IV,160-161.]

Ancak Buhârî’nin dâhil bulunduğu muhaddis cemâatının Abdullah el-Müzeni’den rivâyet ettikleri şu hadis ile pekaJa istidlal edilebilir. Rasülüllâh salla'llâhü aleyhi ve sellem: "Her iki ezan arasında bir namaz vardır', dedi. Üçüncüsünde "dileyen kılsın” dedi."

[ Dârimi, salât 145, (1,276); Buhâri, ezan 16, (1,154); teheccüd 35, (11,54); Müslim, salâtül-müsâfirin 304, (1,573); İbn Mâce, ikâmetü’s-salât 110, (1368).; Ebû Dâvûd, tatavvu’ II, (11,60); Tirmizî. Salât 22, (I-51); Nesâi salât 39, (11,28); Beyhakî, Sünen, 11,474.]

Yatsının farzından evvel nâfile kılmağa bir mani olmadığı için bu hadis istihbab ifade eder. Hanefî, Şâfiî, Hanbeli ve Mâlikilerce yatsıdan sonra iki rekât kılmak sünnet-i müekkededir, fazlası müstehabdır. Yatsıdan önce nâfile kılmak mendub ve intibahtır.

[ Nevevî, Mecmu \ III-503; Şurunbilali, Meraku ’l-felâh, s. 377; Cezîrî, Mezâhibu erbaa, 1,327-329.]

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar