HERESİYOGRAFİ
Bir dinin,
"sapkın", "zındık" ve "mülhid" kategorisine
giren, o dinin içinde veya dışında duran inançlar hakkında incelemeye Heresiyografi
denir.[1]
Hurafeler dinin vazgeçilmezi olunca, buna bağlı bazı unsurların olması da
muhtemeldir. Bilindiği üzere; son ve hak olan din İslâm’ın Allah Teâlâ
tarafından kıyamete kadar korunacağı [2]
ve “Allah inananların dostu”[3] olduğunu
biliyoruz. Konuyla ilişkili olması açısından aklımıza şu soru ister istemez
geliyor ki,
“bu dinin
içerisinde olmalarına rağmen, iyi ya da kötü niyetleri ile neden bazı insanlar
sapkınlığa doğru yol alıyor? Hakk ve hakikatten uzaklaşıp, neden sapkın
guruplar oluşturuyorlar?
Güç ve kudretin
Allah Teâlâ’nın olmasına rağmen, bu türlü şeylere müsaade etmesinin hikmeti
nedir? diye sorarsanız;
Mesela bir kişiyi
düşünelim ki, yirmi yaşına gelmiş ve dini terbiyesi de yüzeysel kalmış olsa, bu
kişi için hangi şey yakın gelebilir?
Salt hakikat mi..? Bulanık yol mu..?
Devir (İlâhî
âlemden geliş ve dönüş) nazariyelerinde daire çizimi genelde çoktur. Aslında bu
değişiminde temsilidir. Dönüşümün tek bir çizgisi veya kare gibi sert bir
ivmesi yoktur. Hareket planında yamuk olan bir çizimin dahi, şahsiyetin
kıvamında meyil etkisi olacaktır. Keskinlik ise, ayrılığın farkını bariz
şekilde ortaya koyarken meyil ise bu etkiyi göstermemektedir. Yani anlatmaya
çalıştığımız şey şudur;
Cemiyetler
içersinde sürekli sapkın guruplar, tarikatlar, ideolojik guruplar vb. türlü
söylemler vardır. Öyle ki, çıkışı sağlam ve sıhhatli bir unsurken, zamanla ilk
anlardaki özellik ve safiyetini kaybetmiştir. Usulde her ne olursa olsun,
batılın batıllığı yanında, hak için olan bir unsur taşıdığı bilinir. Çünkü Allah Teâlâ’nın “ Hak geldi; batıl yıkılıp gitti. Zaten batıl
yıkılmaya mahkûmdur”[4] buyurması ile
batılın hayatiyet gösteremeyeceği bildirilmektedir. Lakin batılın yaşamaya
devam ettiğini görünce anlıyoruz ki bahsedilen hikmete binaen batıl içindeki
bazı hakikatlerin sayesinde canlı kalabilmektedir. Bu meselenin ikinci
merhalesi ise, batılında lüzum ve ihtiyaç gösteren hakikat olmasıdır. Eğer
bu şekilde bir kader olmasa idi, guruplar, dinler, ideolojiler arasında hayatı
bir yerde paylaşma unsuru bulunamayacak, nizam ise kaosa dönecekti.
Bu meseleyi İbn’ül Arâbî kaddese’llâhü
sırrahu’l azîz Fususu’l Hikemin Nuh Fassında değişik bir terminoloji ile
açıklamaktadır.
Hülâsa; bizim için
etrafımızdaki sapkınlara bakıp normal hayatımızı çekilmez kılmaktan çok, bu
durum ve buna mensup kişilerin, geçiş dönemlerinde gerekli olacak doğru
metodlarının geliştirilmesi aşamasında, bir yerde olabilmenin gayreti ve
duygusu içinde yaşamamız gerektiğidir.
Olması kaçınılmaz
olan şeyler için, daha çok yok edici olmaktan ise, hakikate doğru ivme
kazanmaları hususunda kaygan zeminlerin istikametini çevirmeyi becerebilmek
daha çok önemlidir. Bu mesele en mahir olanlar, nebiler ve rasüller olmasına
rağmen başarısız olanlarda olmuştur.
Onlar azgın ve sapık kişileri ikna edip,
inançlarını etkisizleştirirken batılın içindeki hakikati görerek, doğru inancın
örgüsüne başlamışlardır. Eğer zamanımızda bu vasfı taşıyan kişiler fazla
bulunsaydı, daha az sapkınlık görüleceği düşünülebilirdi. Ne yazık ki şu anda
bile, akla hayale gelmeyen, şeytanın dahi belki ders aldığı, gizliden gizliye
faaliyet gösteren vehimler, hayallerle örgütlenmiş haince bilgiler ve
oluşumları görmekteyiz.
Son söz olarak
şunu diyebiliriz, kendi inancı sağlam olduğu halde çok kişiler sapkınlıklar
ürettiler. Bu sapkınlıkları ileriye dönük onları da kendi içine aldı. Bu
nedenle başkalarının duruşundan çok kendi duruşumuzun istikameti ile meşgul
olalım. Nasıl olsa sapık olan bir gün hakikate doğru muhakkak dönüş gösterecek,
hakikatteyim diyende şartlar ve ihtimaller kıskacında batıla doğru eğrilecek
olma ihtimali vardır.
Onun için Allah
Teâlâ’nın bizi koruması için dua edip Rasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellemin
yaşayışını örnek almak gerektiğini tekrar hatırlatırız.
[2] “Şüphe
yok ki, o Kur'an'ı Biz indirdik. Biz; her halde onu muhafaza da edeceğiz!” Hicr,
9
[3] Âl-i
İmran, 68
[4] İsra, 81
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar