Çeviri
MUSA VE HIZIR KISSASINDA ASIL ÖNEMLİ OLAN BALIKTI
Nefsin (Kendilik, Self)
Hz. Musa aleyhisselâm Doğu ve Batı denizlerinin
birleştiği ve önceden “orta yer” olarak anılan Süveyş kanalında meydana çıkan
hocasının büyük bilgeliğinin farkına varmıştır.
“Onlar mütevazi besin kaynaklan olan balıklarını
unutmuşlardı; bu balık gölgenin babasını, dünyevî kişiyi ve Yaratıcı’nın
karanlık dünyasından gelen Nun’u temsil ediyordu.”
Balık, içgüdüsel bilinçdışının bir içeriğinin
sembolüdür; yine balık, “ruhun yitimi” durumunda (ki aç kalmak ve
yıpranmak gibi olan bu durumları hepimiz biliriz) bulunan yenilenmenin
kaynağıdır. Burada işlenen tipik motif, simyada iyi bilmen ve Kur’an
tefsirlerinde genişletilmiş bir halde bulunan yaşamın kaynağım bulmak ve onu
yeniden getirmenin işareti, yani “yaşamsal önemi olan bir anın farkına
varamama” dır.
Jung balığın, nasıl bir mağarada doğmuş, “uzun bir yaşam
süren” ve İlyas peygamber gibi kendini sürekli yenileyen ve onun arkadaşı olan
Hızır’ın temsili olduğunu göstermekte ve bunun Kendilik’in bir sembolü
olduğuna inanmaktadır. Uyarıcı olan bu hikâyede Hızır,
daha yüksek bir bilinç olarak kabul edilmektedir. Jung, ego-bilinçliliğin
kaderin girdabında Kendilik’in üstün rehherliğine nasıl tepki gösterdiğini
anlatmaktadır:
“Dönüşümü becerebilen inisiasyon üyesine, bu,
rahatlatıcı bir hikâyedir; itaat eden inananlara ise Allah’ın kadir-i mutlak
gücüne söylenmemek için bir uyarıdır. Hızır yalnızca yüksek bilgeliğin değil,
fakat bu bilgelikle uyum içinde olan ve bu mantığı aşan davranış biçiminin de
sembolüdür.”
Balık mütevazi bir yerde başlar ve kahramanlık efsanesi
olur. Jung öteki dinlerdeki gibi dönüşüme uğrayanın içimizdeki yüksek kişilik,
Kendilik (Nefs; self) olduğunu gösterir. Ölümsüzlük sezgimiz, kendimizin
uzamsal ve zamansal olmayan yönlerini belirler. Hızır, yaşayan ve dönüşüme
uğrayan Kendilik’in bir görünüşüdür.
Jung, Hızır’ın insanların dilinde bir arkadaş, danışman,
öğretmen ve teselli veren biri olarak yaşadığını belirtir.
Sh: 15-16
Kaynak: JUNG VE TASAVVUF, Editörler, J. Marvın Spiegelman
Pir Vilayet İnayet Han Tasnım Fernandez, özgün Adı: Sufism, İslam and Jungian
Psychology, Çevirmenler Kemal Yazıcı - Ramazan Kutlu, İnsan Yayınları, Nisan
1994, İstanbul
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar