YUGOSLAVYA DERSLERİ

Hzl: Teoman Alili

Gazeteci Teoman Alili, J.B. Tito'nun ölümünden sonra emperyalistlerin oyunlarıyla paramparça edilen Yugoslavya topraklarında yaşananları anlattığı bu kitabında alınması gereken dersleri önümüze koyuyor.

Makedonya'nın AB'ye uygun yeni pasaportu çok güzel, mikroçipli, rengi kırmızı, sayfaları kalın... Üsküp'ten çıktık ve 50 Km. yol yaptıktan sonra karşımıza otoban gişesi gibi bir yer çıktı. Meğer Makedonya-Sırbistan sınırıymış. Pasaportu verdim. Polis bana Slavca hoşgeldiniz deyip yine Slavca güle güle diyerek pasaportuma mühür vurdu. Biraz daha gittik Bosna'ya girdik yine pasaport, yine Slavca hoşgeldiniz, güle güle ve yine mühür. Ardından Hırvatistan, pasaport ve mühürler. Slovenya, pasaport ve mühürler... Eski Yugoslavya Federasyonu'ndan çıkana kadar sekiz mühür vurulmuştu. Slovenya'dan sonra ise artık AB'ye girdiğimiz için hiçbir yerde durmadan Hannover'e ulaştık. Yani AB kendi arasındaki sınırları kaldırmışken Yugoslavya'ya hudutlar koymuştu. Bu kitabı birgün Diyarbakır'dan Sivas'a, Sivas'tan Ankara'ya, Ankara'dan Bolu'ya, Bolu'dan Samsun veya Trabzon'a ya da İstanbul'da Fatih semtine girerken pasaport göstermek zorunda kalmayalım diye yazdım. Umarım "Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türkiye halkına, Türk milletine” hayırlı olur.

SUNUŞ

Bu kitabı sadece Teoman yazabilirdi... Bilgisi, yaşamışlığı ve içinde büyüttüğü acılarla karıp satırlara işledi...

TRT'de Sınırlar Arasında başlarken onunla tanışmış, ilk seyahatim olan Makedonya temasları için yardım istemiştim. Tereddüt etmeden kabul etti ve o zaman hayatta olan babası Halil beyin yardımlarıyla Üsküp'de çekimler yaptık. Parçalanmış bir ülkenin parçalarından birinin acıklı hal-i pür melalini anlattık.

Teoman Alili, 'fazla konuştuğu' için ülkesinden sürgün edildi!

Yugoslavya Dersleri'nde 'Siz hiç parçalandınız mı!' diye soruyor. Bugün adı bile kalmayan bir ülkeden alınması gereken dersleri önümüze koyuyor. Bir şablon veriyor bize.. Yugoslavya'nın başına gelen emperyalizm için ’vaka-i adiye'!

***

1950-80 arasında Avrupa'nın en büyük ekonomilerinden biri Yugoslavya. Yatırımlar yatırımları takip ediyordu. Gelirleri sürekli artıyordu. Hem SSCB ile hem Bağlantısızlar Hareketi üyesi ülkelerle ticareti vardı. Derken her şey tersine döndü... Batı'da eğitilmiş uzmanlar ortalığı kapladı.. Sinsice kurumlara el atmışlardı..

Dünyaya açılma programı uygulayacaklardı... Tito ölmüştü, Yugoslavya, halkları tutkallayan liderini kaybetmişti... Önce fabrikalar kapandı, rüşvet yolsuzluk çılgınca arttı. İşsizler ordusundan lümpenler çıktı... Ardından etnik ve dini bölünme oyunu sahnelendi.

Sendikalar bölündü. Yabancı sermaye sendikal hareketi etnik olarak örgütleyecekti... 1990'da yargıya el konuldu.. Anayasa'yı Koruma Mahkemesi kaldırılacak, denetim Adalet Bakanlığı’nın olacaktı.

Her yanı CIA ajanları kapladı. Siyaset ve ekonomiyi yönlendirdikleri gibi eğitime de el atmışlardı.. Yeni kuşaklar Soros kuşağı olacaklardı...

Medya tamamen ele geçirilecek, Yugoslavya yok olurken insanlara 'pembe dizi' izletilecekti!

Ordu bu süreçte paramparça edildi. Paramiliter [Bir yarı askeri ya da paramiliter güç, işlev ve örgütlenme olarak askeri ancak düzensiz gönüllülerden oluşan devletçe desteklenen bir tür yapı. ] etnik gruplar oluşturuldu; sonra savaştırıldı... Önce Sırplar Hırvatlarla kapışacak sonra Bosna'ya saldırılacaktı.

Ayrılık 'Din' kullanılarak gerçekleştirildi. Bir referandumla Bosna ayrılık karan aldı ardından katledildi. İşte bunun adı 'birbirine kırdırma' siyaseti!

Ve zamanı gelince, sahneye Birleşmiş Milletler çıktı. Önce katliamı seyrettiler sonra kendi oyunlarım sahnelediler.

Kılcal damar operasyonu Soros'un Çocukları'nca yönlendirildi. Açık Toplum Vakfı, Otpor adlı örgütler süreci denetledi ve şekillendirdi...

Akıl hocaları emekli Amerikan generalleriydi... 'Ordu köşesine çekilsin!' diyerek Yugoslavya Halk Ordusu'na karşı çıkanlar, Amerikan generallerinin esiri oldular!

Sonra, Yugoslavya'nın yerle bir edilmesinde kullanılan, bir zamanların genç liderleri yavaşça sahneden silindiler, işleri bitmişti. Bazıları bölünüp parçalanmış ülkenin bir parçasının başına atandı... Bazılarının cesetlerine kenar mahallelerde rastlandı.. Belki de sürecin sonunda, konuşmaya, neler olduğunu anlatmaya tevessül etmişlerdi...

Yugoslavya Derslerini en iyi Teoman Alili yazabilirdi... O, bu acılan ailesinin tüm fertleriyle yaşamış, olan biteni 'içinden' izlemişti. Önce paramparça olmuştu Yugoslavya, bağrından 8 ülke çıkmıştı, sonra tarihe karışmıştı.. Ondan ders alanlar ve aldıkları dersi anlatanlar, Teoman gibi cezalandırılmışlardı...

Belgrad'ta bir genç 'hala Yugoslavya demek istiyorum!' dedi bana. Bayan Yugoslavya olarak bilinen opera sanatçısı Jadranka, 'Artık kim olduğumu bilmiyorum!' demişti röportajda. Serebrenitza'nın bir işsizi 'Artık vatanım yok, adam bile hissetmiyorum kendimi, kastrat edildim sanki!' diye haykırmıştı kameraya...

Teoman, sürgünde, köklerinin olduğu 'yokedilmiş' bir ülkeden, doğduğu ve sürgün edildiği vatanına bir armağan yolluyor. İçi büyük acılar, derin bir hüzün ve çokça ders dolu bir armağan!

Teoman eline sağlık diyorum... Bu da geçecek, biliyorsun!

Banu AVAR
Kasım 2010

Sh:11-13

ÖNSÖZ

Siz hiç parçalandınız mı? Candan Erçetin'i dinlerken geldi aslında aklıma bu soru... Hani diyor ya bir şarkısında "Parçalandım ve her bir parçamı ayrı yere bıraktım." Belki duygusal bir şiirden çıkmış güzel bir müzik eseri, ama bugün karşı karşıya kaldığımız durumda referandumda "evet" mi "hayır" mı sorusunun önüne geçen soruyu aklıma getirdi. Esas soru "siz hiç parçalandınız mı?"

Sadece Bir Sözcük mü?

"Parçalanma" sadece bir sözcük mü yoksa Batı’nın, önceleri Engizisyon mahkemeleriyle sisteme karşı çıkan kahramanlara fiziki uygulaması mı?

Ya da kahramanları yok edemeyince ülkeleri ve birlikte yaşayan halkların birbirine kırdırma politikası mı?

Mesela Britanya Krallığı'na karşı çıkan William Wallace nasıl öldürüldü?

Ya da İncillere göre Hz. İsa?

Sonra sömürgecilik döneminde ne oldu?

İspanyol, İngiliz, Portekiz sömürgeleri ve nihayet şeytanın ülkesi ABD... Nasıl kuruldular, kurulurken Kızılderilileri nasıl parçaladılar? Büyük ağaçlarla inşa edilen kocaman ızgaralarda insanları pişirmediler mi? Ya da Kızılderili bebeklerini en uzağa kim atacak yarışlarını onlar yapmadı mı?

Üsküp'ten yazıyorum bu yazıyı ve yazarken aklıma hemşerim Mehmet Akif Ersoy geliyor... Evet haklısın hocam, "Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar." Onlar hep parçaladılar, daha iyi yönetmek ve sindirebilmek için. O yüzden hatırla Türkiye, ne demişti AB Komiseri Verhaugen: "Türkiye sindiremeyeceğimiz kadar büyük!"

Ben Parçalandım

Şimdi size parçalanmanın ne demek olduğunu madde madde anlatayım dostlar; çünkü ben parçalandım. Yugoslavya parçalandığında sülalemle birlikte gariplikler yaşadım ve parçalandım. Annem Makedon babam Türk... Annem Hıristiyan babam Müslüman... İşte bu yüzden Yugoslavya parçalandığında ben de parçalandım.

Ben bir Türküm; Türkiye'de doğdum, Türkiye'de eğitim aldım ve doğal olarak en kıymetli parçamı, beynimi anavatanıma, Türkiye'me adadım. Bu kitabı yazarken bedenime Türkiye yasak, ama beynim ANAVATAN'DA, Anavatanla... Kitabı okumanız kolaylaşsın diye parçalanma sonrası yaşanan süreci birkaç madde halinde dikkatinize sunmak istiyorum.

Parçalanırsan Ne Olur?

Irk olursun, artık millet değilsindir. Tartışır durursun Arnavutların kökeni mi daha eski, Slavlarınki mi diye? Elbette asla cevabını bulamazsın.

Köprü koyarlar arana, ama köprüyü koymadan önce duvarlar örülür. Büyük, kaim duvarlar... Görmeyesin diye ayrıldıklarını bir daha.

Eskiden tuttuğun takımı tutamazsın mesela. Çünkü öbür tarafta kalmıştır o takım. Mazallah öbür tarafın takımını tutarsan ırkına ihanetle suçlanırsın.

Yemeklerini bile izlemeye alırlar. Mesela öbür tarafta kalanlardan birinin lokantasına gidersen, yandı gülüm keten helva. Hurma yesen, domuz derler yediğine.

Taksiye bindiğinde dikiz aynasına bakarsın. İşaret ararsın, şoför hangi taraftan diye...

Tokat yersin mesela durup dururken otobüste. Kin biriktirirsin, nasıl olsa kendi tarafına gideceksindir ve orada karşı taraftakilerin birine sen de tokat atacaksındır.

Gavurdur her iki taraf için diğer taraf.

Bayramları kutlarken karıştırırsın. Hangi bayram kimin diye sorarsın. O yüzden herkes kendi bayramını kutlar. Yani aslında delisindir artık, herkesin kendi bayramı vardır çünkü.

En önemlisi dostlar; parçalanmaya karşı çıkarsan seni ırkçılıkla suçlarlar. Oysa ırkçlığı mikromilliyetçilikle parçalayanlar yaratırlar.

Kendime Verdiğim Görev

Bu kitapla asli görevimi yerine getirmeye çalıştım. İlkokul, ortaokul ve liseyi Türkiye'de bitirdim. Üniversite için Yugoslavya'ya gittim. Yani Yugoslavya'da toplam yaşam sürem sadece dört yıldı. Üniversite bittikten sonra Yugoslavya topraklarında yaşananları kendi vatanıma, Türkiye'ye anlatmam gerektiğini düşündüm. Annem ve babam Türkiye vatandaşı olmadığı için benim de henüz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığım yok. Ancak Napolyon gibi düşünüyorum. Sormuşlar ya Napolyon'a "Korsikalısın, neden Fransız generali oldun" diye. Napolyon'un cevabı söyle: "Ben kendimi Fransız hissediyorum." Tabii aslında benim durumum Napolyon kadar kötü değil. Çünkü ben Makedonyalı ama Türk soylu bir babanın oğluyum.

Üniversite bittikten sonra önümde iki yol vardı. Birinci yol, en yüksek düzeyde diplomalı olduğum basketbol antrenörlüğü yapmak ve ülkemin içine atılmak istendiği çukuru görmezden gelmekti. İkinci yol ise çalışma ve oturma iznini beklemeksizin derhal harekete geçmek ve sesimi duyuracağım bir kanal bulup Türkiye'nin Yugoslavya gibi parçalanmak istendiğini anlatmaktı.

Elbette her vatansever gibi ikinci yolu seçtim ve bana gazeteciliği öğreten Aydınlık dergisinde gönüllü olarak haberler yapmaya başladım. Türkiye doğumlu ve Türk soylu olarak gönüllü biçimde bir yerde çalışmamın ve üstelik bu çalışmayı tamamen Türkiye'nin yararına yapacak olmamın bir izin gerektirmediğini düşündüm. Öyle ya, memleketi savunmak için izin mi alacaktım?

Hemen işbaşı yaptım. Süreç içinde gördüm ki artık sadece ben ve Aydınlık dergisinin başyazarı Doğu Perinçek değil, eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'den dönemin Genelkurmay Başkam Orgeneral İlker Başbuğ'a kadar pek çok kişi Türkiye'nin Yugoslavyalaştırılmak istendiğinden söz ediyor. Hatta bazıları Kosova örneğinden yola çıkarak özerklik tartışmalarını gündeme getiriyor. Gerçi Kosova örneği özerklik için değil Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin uluslararası alanda tanıtılması için örnek olabilir, ama maalesef bazıları Türkiye lehine değil ABD lehine düşünmeye alışmış. Bu kitapta Kosova meselesinin Türkiye lehine nasıl kullanılabileceğini ve Kosova'nın gerçek statüsünü de bulacaksınız.

Yugoslavya meselesi biraz karmaşık ama sizlere fazla yorum katmadan başlıklar halinde meseleyi anlatmaya çalışacağım. Umarım bu kitap "Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına, Türk milletine" hayırlı olur.

Teoman Alili
Eylül 2010

Sh: 15-18

PARÇALANMANIN TEMEL TAŞLARI

ABD ve Almanya

Yugoslavya federal bir devlet olarak kuruldu. Bazı iddialara göre, ülke kurulurken Tito parçalanma ihtimalini biliyordu. Zaten Mareşal ülkesinin parçalanma ihtimaliyle ilgili bazı konuşmalar yapmıştı.

Ancak Yugoslavya'nın parçalanma süreci Türkiye'de yaşayan bazı insanlara görevler yüklüyor. Bunlar, Yugoslavya'dan ülkemize göç etmiş olan ya da akrabaları Yugoslavya'da yaşayan ve hâlâ onlarla irtibatı olan insanlar. Onlar Yugoslavya'nın parçalanması sürecinde yaşananları Türkiye'de anlatmalı. Tabii Yugoslav göçmenlerinin kafalarındaki bazı putları da yıkmaları gerekiyor. Yugoslav göçmenleri ağırlıklı olarak Boşnak ve Arnavutlardan oluşuyor. Elbette Türk kökenliler de var. Onlar çok haklı olarak Sırp çetelerin yaptıklarını kafalarından silemiyorlar.

Vahşi yöntemlerle insanları öldüren ya da yurtsuz bırakan Sırp ve Hırvat aşın milliyetçi çeteleri, Yugoslavya'nın bölünmesine hizmet ettiler. Acı olan bu hizmetin "vatanseverlik" adına yapılıyor olmasıydı. Hırvatlar ayrılık için vahşet uygularken Sırp milliyetçilerin büyük çoğunluğu sözde "birlik" için mücadele ediyorlardı. Amerika Sırpları önce kışkırtıp sonra düşman olarak gösterdi. Hırvatların arkasında ise herkesin çok iyi bildiği gibi Almanlar vardı. Amerikan yönetimi açık biçimde özel bir ekiple Yugoslavya’nın parçalanma sürecine dahil oldu. ABD daha çok Bosna ve Kosova'da aktifti. Almanlar ise Sloven ve Hırvat aşırı milliyetçiliğini kaşıdı. Herkes biliyor, dönemin Almanya Dışişleri Bakanı Hans Ditricht Genscher, Hırvat ve Sırp milliyetçileri Almanya'ya götürdü. 1980'li yılların başında Almanya'da bulunan gruplar, daha sonra çatışan çeteler olarak Yugoslav topraklarına geri döndüler. Hırvat Uztaşi çeteleri ile Sırp Çetnikler Almanya'dan gelip Yugoslavya'yı kan gölüne çevirmeye karar verdiler.

"Yeni Dünya Düzeni" nin Merkezi Belgrad

Amerikan yönetimi Yugoslavya’nın parçalanması için "Yeni Dünya Düzeni" adını verdiği projeyi hızla uyguluyordu.

Yugoslavya Komünist Partisi 6. Kongresi bir dönüm noktası oldu ve parti Sırbistan Sosyalist Partisi adını alarak tamamen sosyal demokrat kimliğe büründü. Parti önderliği açıkça sosyal demokrat bir parti olduklarını açıklıyordu. Parti'nin Yugoslavya içsavaşı sırasındaki en büyük müttefiki ise aşın Sırp milliyetçisi Vöjislav Şeşel'in Sırp Radikal Partisi'ydi. Sırbistan Sosyalist Partisi, ayağı ülke topraklarına basan ve aslında doğal müttefiki olan "Özyönetim Hareketi"ni dışladı hatta kendi içindeki özyönetimcileri eritmeye başladı. Sözde milliyetçi parti ile sosyal demokrat Sırbistan Sosyalist Partisi ittifakı, ülkenin parçalanma sürecini hızlandırdı. Milliyetçiler Bosna ve Kosova'da çeteler kanalıyla katliamlar yaparak Yugoslavya’nın bağımsızlık davasını haksız konuma düşürürken, çatışmalara örtülü destek veren Yugoslav Sosyal Demokratlar Birliği'ni zedeleyici hamleler yapıyor ve Tito'nun "Kardeşlik-Birlik" adını verdiği temel politikayı reddediyordu.

Şimdi burada ilahi denebilecek tesadüfü aktaralım. Yugoslavya'da vatansever olduğunu söyleyen kuvvetler dahi "Kardeşlik-Birlik" politikasını reddetmişti. İşçi Partisi'nin Diyarbakır mitinginin adı da "Kardeşlik-Birlik Mitingi" idi. Yani her iki ülkede de sorunların çözümü iki sihirli kelimede gizli: "Kardeşlik, Birlik". Oysa Türkiye'de de kendisini milli olarak tanımlayan bazı güçler, İşçi Partisi'nin Diyarbakır'daki "Kardeşlik- Birlik" mitingini köstekleyen hamleler yapmıştı. İlahi bir rastlantı mı acba?

Yugoslavya’da Markoviç, Türkiye'de Özal

Takvim yaprakları 1980'leri gösterirken, Türkiye'de ve Yugoslavya'da Amerika ile yakın ilişkisi olan iki isim siyasi gündeme oturdu. Bunlar Wisconsin Üniversitesi'nin "Yeni Dünya" isimli seminerlerine katılmış olan iki ekonomistti. Biri Yugoslavya Komünist Partisi'nin liberal kanadı olarak bilinen "Genç Seslerin" lideri Ante Markoviç, diğeri ise hepimizin çok iyi tanıdığı Turgut Özal idi. "Büyük bir tesadüf sonucu" bu iki kişi aynı yıllarda ülkelerinde başbakan oldular.

Türkler Özal döneminde serbest piyasa ekonomisiyle, Yugoslavlar da ilk kez Batı'dan alman borçlarla tanıştılar. Markoviç ve Özal, "dünyaya açılma" adı altında ülkelerini hızla Batı'nın her türlü müdahalesine açık hale getirdiler. Türkiye ve Yugoslavya'ya yönelik oyunlar hiç hız kesmedi. 1990'lı yıllarda Sovyetler Birliği ve Sovyet kontrolü altındaki sosyalist devletler dağılırken, Yugoslavya bir içsavaşın eşiğine geldi. O günlerde Yugoslavya'nın kurucu partisi özyönetimi reddediyor ve yerine sosyal demokrat bir yapı benimsiyordu. Aym anda merkezinde Sırpların olduğu Slav milliyetçiliği ve Tito'nun yasakladığı isimlerden biri olan Vöjislav Şeşel güçleniyordu.

Özelleştirmeler

Bu kitabı yazarken Yugoslavya'da yaşayan çeşitli isimlerin görüşlerine de yer vermenin uygun olduğunu düşündüm. Yani bu kitap aslında sadece benim gözlemlerimi değil Yugoslavya'da yaşayan insanların yaşadıklarını da içeriyor.

Üsküp'teki Galeri Kahvesi daha çok Türklerin, Türk sosyalistlerin gittiği bir kahve. Çarşının ortasındaki bir ara sokak içinde yer alan ve adından da anlaşılacağı gibi aynı zamanda bir resim galerisi olan, küçük şirin bir kıraathane. Kahvede öğrencilik yıllarımda evinde kaldığım Aki (Hakkı) Amca ve arkadaşlarını buldum. Eskiden sendikacı olan Aki Amca Türk televizyonlarını seyrettiğini, işçilere yapılan zulümden çok etkilendiğini söyledi. (Aki Amca'yı ziyaretim sırasında Tekel direnişi devam ediyordu.) Özelleştirme dediğimde Aki Amca Türkçe'nin güzelliğini kullandı: "Özelleştirme kelimesinden özeli çıkar geriye leştirme kalır, aslında leşleştirme kalır" dedi.

Yugoslavya'nın parçalanması sürecinde özelleştirmelerin rolü büyük. Aki Amca durumu şöyle özetliyor:

"Tito'nun özyönetim sistemi işçilerin çalıştıkları fabrikaların sahibi olması ilkesine dayanıyordu. Ancak Tito'nun ölümüyle birlikte, özyönetimcilerin geri dönüş olarak tanımladığı fabrikaların işçi kontrolünden alınıp tamamen devlet kontrolüne verilmesi süreci yaşandı. Bu süreçte fabrikalar devlet eline geçti ve Ante Markoviç Yugoslavya’nın en önemli fabrikalarım, Slovenya'daki beyaz eşya devi Gorenje'yi, Makedonya'nın dev demir çelik fabrikası Jelezara'yı yabancı ortaklıklara açtı. Markoviç açıkça pazar ekonomisine geçildiğini ilan ediyor, fabrikalarda çalışan işçilerin sayısının ihtiyaçtan fazla olduğunu öne sürüyordu. Markoviç yönetimi, 1985'ten sonra sendikaların bütün direnişine rağmen işçileri işten çıkarmaya ve devlet eline geçen fabrikaları özel sektöre açmaya başladı. Bu süreçte işçilere maaşlarının yansı karşılığında çeşitli kamu kuruluşlarında çalışma hakkı verildi."

Sendikalar Bölündü

Tabii işçiler yapılan teklifleri anında reddetti. Tito döneminde çalıştıkları fabrikaların sahibi olan işçiler, bir anda yük olarak görülmeye başlandı. Grevler sürecine girildi, Yugoslavya'daki işçi hareketi yıllar boyunca sürdü. Tam bu noktada grevlerin neden başarıya ulaşmadığı sorusu gündeme geliyor. Sorunun cevabı asıl çarpıcı noktaya işaret ediyor:

İşçi hareketinin etkisini kırma görevini doğrudan Almanya ve ABD yürüttü. Makedonya’daki bira fabrikası Pivara'yı satın alan Coca Cola, kendine yakın bir sendika kurup, demokratik yapılanma adı altında etnik ayrımcılığı kışkırttı. Sendika içinde Makedon ve Arnavut işçiler bölgelerine göre ayrıldı. Alman yönetimi ise Hırvat ve Sloven işçi önderlerini Almanya'ya davet ederek, Sırp ve Boşnak işçilerden ayrı örgütlenmeleri gerektiği yönünde yıkıcı propaganda yaptı. Hırvatistan ve Slovenya'nın Yugoslavya sanayisinin merkezi olduğu, ekonominin yükünün esas olarak bu bölgelerde yaşayan işçilerin sırtına yüklendiği tezi işlendi. Kısa zamanda sendikalar etnik temelli bölündüler ve işçi mücadelesinde kördöğüşü dönemine geçildi.

Bugün Türkiye'de yaşanan süreçte Aydınlık yazarı Yıldırım Koç'un sürekli dikkat çektiği etnik sendikacılık tehdidi gözlerden kaçmamalı.

Yargı Operasyonu

Sırbistan'da tüm yargı erki tek bir kuruma bağlı, o da Yüksek Mahkeme Konseyi ya da bazı çevirilere göre Yüksek Hakimler Konseyi. Yüksek Mahkeme Konseyi (YMK) 11 üyeden oluşuyor. Bu üyelerden altısı daimi hakimlerden, ikisi meclisin atadığı hukuk eğitimi almış olan kişilerden, kalan üçü ise Yüksek Temyiz Mahkemesi Başkanı'ndan, Adalet Bakanı'ndan ve Meclis Yargı Komite Başkanı'ndan oluşuyor. YMK, yargıda yegâne karar mercii. Tabii bu oluşum Sırbistan'da yeni yönetim kurulduktan sonra gerçekleşti.

Yeni oluşuma kadar Sırbistan dâhil olmak üzere bütün Yugoslavya'da Anayasayı Koruma Mahkemesi en yüksek yargı kurumuydu. Mahkeme komünist dönemde de devlet başkanını "vatana ihanet" suçundan yargılama yetkisine sahipti. Yargının tam bağımsız olması ilke idi; Anayasayı Koruma Mahkemesi başkan ve üyelerinin Komünist Parti üyesi olmaması şartı vardı. Bir başka deyişle en yüksek yargı organının asla siyasi bağı yoktu.

Mahkemenin en dikkat çeken kararı, Boşnak lider Aliya İzzetbegoviç hakkında aldığı karardı. 1980'lerde Komünist Parti Aliya İzzetbegoviç'i Anayasayı değiştirme suçuyla yargıladı ve idam cezası verdi, ancak Anayasayı Koruma Mahkemesi kararı bozdu. 1990'dan hemen sonra Anayasayı Koruma Mahkemesi kaldırıldı ve denetim Adalet Bakanlığı'nın etkin olduğu kuruma verildi.

Yeni Yapıda Denetim Hükümette

YMK, Sırbistan'da yargı mensuplarını rahatsız eden birçok eylemde bulundu. Bunlardan en önemlileri, 5 Haziran 2009'dan itibaren kamuoyundan gizli toplantılar yapmaları ve aldıkları kimi kararların gerekçelerini açıklamamalarıdır. Yarsav Başkanı Emine Ülker Tarhan'ın uyarıları, Türkiye'deki yargının da Sırbistan Yargısı'na benzetilmek istendiğini gösteriyor.

Sırp YMK'sının hakim ve savcıları rahatsız eden pek çok kararı var. 30 Haziran 2009'da alman kararla tüm hakimler seçime tabi tutulacaklar ve seçimi geçenler hakimliğe devam edecekti. 2009 sonuna kadar seçime katılmayanlar ise seçilemeyenlerle aynı muameleyi göreceklerdi. Öte yandan hakimlere neden seçilemedikleri açıklanmıyor, hatta seçilemeyenler listesi bile hazırlanmıyordu. Sırbistan Hakimler Birliği, yargı reformuna karşı ciddi itirazlarda bulundu ve tekrar seçilemeyenleri, neden seçilemedikleri açıklanıp onlara savunma hakkı tanınana kadar bünyesinde tutmaya karar verdi.

Sırbistan'daki yargının bu durumu AB raporuna da yansıdı. Bu rapora göre, son reformlar yargının gücünü kırıyor ve yargıyı politik etkilenimlere açık hale getiriyordu. Seçimin bu kadar çabuk yapılmak istenmesinin (2009 sonuna kadar), uzun vadede yargıyı siyasallaştıracağı, yargının bağımsızlığını, saygınlığını ve işleyişini etkileyeceği ifade ediliyordu.

Aslında bu bir tasfiye operasyonuydu. Amerikancı darbe yargıya yumruğunu indirmişti. Önce yargıçları seçime tabi tuttu. Soma seçim hakkında hiçbir açıklama yapmadan kazananları ve kaybedenleri açıkladı. Kaybedenler iktidara rağmen hukuka bağlı kalan yargıçlardı.

Miloşeviç’in CIA Ajanı İstihbarat Şefi Rudolf Hiero ve CIA'ya Çalışan Genelkurmay Başkanı

Ajanlık faaliyeti yürüten güçler, 1985 yılından itibaren özellikle Belgrad ve Zagreb'te harekete geçtiler. 1992'de ise isimleri açığa çıkmıştı. Bunlardan biri Rudolf Hiero isimli İspanyol kökenli bir ABD ajanıydı. "Mladost za sutra" ("yarın için gençlik" ya da "yarının gençliği") isimli kuruluş 1987 yılında kurulmuş ve üniversite ya da lise eğitimi gören gençlere burs veren bir merkez halini almıştı.

Kuruluşun en büyük destekçisi "Şili kahramanı Allende'nin yakın arkadaşı" olarak öne çıkarılan Rudolf Hiero'ydu. Hiero, çok yüksek miktarda bağışlarla kuruluşu ayakta tutuyor ve Allende'nin yakınında bir isim olarak bilindiği için, her yere sızmayı başarıyordu. Özellikle sol örgütler Hiero'ya kapılanın sonuna kadar açmıştı. Hatta Politika gazetesi Hiero'yu Yugoslavya'ya destek olan yabancı kahraman diye tanıtarak fahri vatandaşlık verilmesini önermişti.

Politika’nın önerisi Miloşeviç yönetimi tarafından kabul edildi. Hiero bu sayede çok önemli toplantılara katılabilen bir yabancı olarak faaliyetlerini sürdürdü. Ancak zaman içinde Hiero'nun Allende'nin değil, Richard Holbrooke'un yakın çalışma arkadaşı olduğu ortaya çıktı. Halen ABD Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey yöneticilerinden olan Holbrooke, o günlerde bakanlığın Balkan İşleri Bürosu'nda görev yapıyordu. Hiero’nun Holbrooke'la yaptığı görüşmelerin kayıtlan Republika gazetesi tarafından yayınlanınca ABD ajanı açığa çıktı ve ajanlık yaptığım itiraf etti. Ne var ki Hiero'nun ajan olduğu ancak 1998 yılında ortaya çıkabilmişti.

CIA’nın Lahey'de Yargılanan Adamını Kurtarma Operasyonu

Yugoslavya'da CIA o kadar üst düzeye sızdı ki akıl sınırlan zorlanır. Hollanda'nın Lahey kentinde eski Yugoslavya için kurulan savaş suçlan mahkemesinde yargılanmakta olan Sırbistan istihbarat servisinin eski şefi Jovica Stanişiç'in CIA ajanı olduğu ortaya çıktı. Sırp basını, Amerikan kaynaklarına dayanarak, Stanişiç'in 90'lı yıllarda CIA'nın Belgrad'daki önemli ajanlarından biri olduğunu yazdı. Lahey'deki mahkemeye, eski istihbarat şefinin CIA'ya hizmetini kanıtlayan bir belge sunulduğu ifade edildi. Belgeye göre, Stanişiç, eski Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç'in gizli emirleri, savaş döneminde esir alman askerlerin tutulduğu yerler ve Bosna'daki askeri üsler konularında ABD'ye önemli bilgiler verdi.

CIA yetkililerinin söz konusu belgeyi mahkemeye verirken yargılama sürecini etkilemek istemediklerini, ancak mahkemenin sanığın yaptığı "iyi işler" hakkında da bilgi sahibi olması gerektiğini kaydettikleri belirtildi. Haberlere göre, Stanişiç savaştan sonra da ABD ile işbirliğini sürdürdü.

Ve Momçilo Perişiç

Açığa çıkan üç CIA ajanı içinde en önemli olanı Momçilo Perişiç'ti. Perişiç, Yugoslavya içsavaşı sırasında bir dönem Genelkurmay Başkanlığı, NATO bombardımanı sırasında ise Başbakan Yardımcılığı görevini yürütüyordu.

Perişiç, 2002 yılında bir cafede suçüstü yakalandı. Eski Genelkurmay Başkanı ve Başbakan Yardımcısı CIA ajanlarıyla görüntülendi. Yugoslavya askeri istihbaratı takip altına aldığı Perişiç'i dört CIA ajanına bazı dosyalar verirken görüntüledi. Görüntülerde dosyalan alan CIA ajanı hemen kazağının altına saklıyordu. Perişiç ve ajanlar hemen oracıkta gözaltına alındı. CIA ajanları sınırdışı edilirken Perişiç yargılandı ve halen Belgrad askeri hapishanesinde tutuklu bulunuyor.

İÇSAVAŞ

İlk Saldırı Orduya

Yugoslavya'nın parçalanması iki aşamada gerçekleşti. İlk olarak, 1990 ile 1992 yıllan arasında Yugoslavya Sosyalist Federal Halk Cumhuriyeti'ni oluşturan Slovenya, Hırvatistan, Bosna- Hersek ve Makedonya, sırasıyla Federasyondan ayrıldı. Arkasından Sırbistan ve Karadağ cumhuriyetleri ayrıldı. Bu ayrılmayla Yugoslavya ismi tarihe karışmış oldu.

Ayrılmalar sırasında ordu da bölündü. Yugoslav ordusu içinde Suplar Çentik, Hırvatlar Uztaşi, Boşnaklar Genç Müslümanlar, Makedonlar Komiti, Arnavutlar UÇK gibi birimler oluşturdular. Arnavut ayrılıkçılarının UÇK'sı en gizli kapaklı çalışandı ama diğerleri bağlı subayların isimlerini bile açıkça dile getiriyorlardı.

Ordunun etkisiz hale getirilmesi için ilk hamlelerin yapıldığı dönemde, Federasyon değerlerinin sıradanlaştırıldığı ve ordu komutanlarının ayrılıkçı subaylarla görüşmeler yaptığı biliniyordu. Bütün bunlar sıradan bir durummuş gibi gösterilirken, bir yandan da subaylar hücre evleri oluşturuyordu. Bu evler aslında birer cephanelik olarak kullanılıyordu. Gerçek vatanseverlerden bazıları da bu dış güç hizmetkârlarının oyununa geliyorlardı. Tabii bazı sivil toplum kuruluşları da oyunun bir parçası olarak çalışıyordu. Bu sayede çok sayıda paramiliter grup oluştu ve bu grupların içinde bazı subaylar görev aldı.

İlk Büyük Çatışma: Sırp-Hırvat Savaşı

1991 yılı Yugoslavya için sonun başlangıcı oldu. Slovenya’nın federasyondan ayrılmasının ardından asıl korkulan şey oldu ve Alınanlardan açık destek alan Hırvatlar bağımsızlık ilan etti. Federal güçler, bağımsızlık ilan eden Hırvatlara karşı topyekûn savaşa girişti. Yugoslav gemileri denizden Hırvatistan’daki hedefleri bombalarken, Hırvat kuvvetleri federal kışlaları kuşatma altına aldılar, erzak teminini engellediler. Kuşatma altındaki askerler çevredeki bölgeleri rastgele bombardımana tabi tuttular. 1991'de Sırplar, Hırvat nüfusunun sekizde birini oluşturuyordu. Aym anda Sırp paramiliter güçler yani Çetnikler de kitlesel imhaya başladılar. Ocak 1992'de Birleşmiş Milletler'in (BM) gözetiminde bir ateşkes imzalandı. Fakat bundan önce 10 binden fazla insan ölmüş, 14 anlaşma da bozulmuştu.

Barış süreci devam ederken Sırplar Krajina adı altında kendi cumhuriyetlerini kurdular. Fakat bu topraklar 1991'de ellerinden çıktı. Temmuz 1992'den sonra Dubrovnik'in Sırp paramiliterler tarafından üç yıl top ateşine tutulması, banş çabalarını fiyaskoyla sonuçlandırdı. 1 Mayıs 1995’te Hırvatlar Batı Slavenya'nın bir bölgesine saldırdılar ve oradaki 2 bin kişiyi öldürdüler, 30 binden fazla Sırp'ı sınır dışı ettiler. Sırplar, Zagreb'e, kentin tam merkezinde bir kaç kişinin ölmesine yol açan güdümlü mermiler göndererek karşılık verdi. Savaş Sırpların geri çekilmesi ve diğer ülkelerin de araya girmesiyle barışla sonlandı. Hırvatistan bağımsızlığını ilan etti.

Kışla Savaşları

Savaşın en kritik bölümünü Krajina bölgesinde yaşanan olaylar oluşturdu. Krajina'da Sırp ve Hırvatlar aynı ordu içinde bölündüler ve kışlalar arası savaş başladı. Yugoslav Halk Ordusu'na ait kışlalarda iki güç birbirine saldırıyordu. Kışlaların bir bölümü Hırvatların bir bölümü Sırpların eline geçmişti.

Kışla savaşları devam ederken Yugoslavya Milli Basketbol takımı Hırvat Drazen Petroviç ve Sırp Vlade Divaç'ın yıldızlaştığı dünya şampiyonasında son kez SSCB'yi yenip dünya şampiyonu oluyordu. Ancak final maçından sonra Sırp oyuncular bir yerde, Hırvat oyuncular bir başka yerde seviniyorlardı. Ordu bölünmüştü evet, ama dünya şampiyonu basketbol takımı da bölünmüştü. Hırvat oyuncular damalı Dalmaçya bayrakları sallarken Sırplar Yugoslav bayrağı sallıyordu. Neyse ki Drazen Petroviç eline bir Tito resmi alarak bütün takımı orta alanda toplamış ve büyük bir kaosun yaşanmasını engellemişti.

Ancak Yugoslavya birliği artık sona eriyordu; kışla savaşları sırasında sivillerin de dahil olduğu 2324 kişi hayatım kaybetmişti. Ordunun bölünmesinin en net görüntüsü burada yaşandı. Sonuçta Federasyon ordusu BM güçlerinin devreye girmesiyle geri çekildi ve Yugoslavya içinden aynlan ikinci cumhuriyet de resmen ortaya çıktı: Hırvatistan...

Yugoslav Halk Ordusu Bitince

Sosyalist bir devlet olan Yugoslavya'nın ordusu da Jugoslavenska Narodna Armija yani Yugoslav Halk Ordusu adını taşıyordu. Buna bağlı olarak Pavkoviç-Perosoviç İkilisi halka dayalı bir savunma planı hazırlamış ve halkı örgütleyen bir sistem üzerinde çalışmaya başlamıştı. Ordu içinde etnik temele dayalı yapılar oluşmuştu. Ordu Sırplar, Hırvatlar, Slovenler, Makedonlar ve Amavutlar arasında bölünmüştü.

Miloşeviç yönetimi Pavkoviç-Perosoviç sisteminden çok Sırp milliyetçisi Vojislav Sesel’le anlaşarak terör karşıtı paramiliter ekipler oluşturmayı tercih etti. Perosoviç bir süre soma öldürüldü. Paramiliter güçler kuvvetlendi. Bu güçler özellikle polis içinde örgütlendiler. Tam bu noktada Arkan ismi parladı. Arkan tam aranan adamdı. Yugoslav toplum polisi ve terörle mücadele birimi içinde önemli bağlantıları vardı; üstelik Kızılyıldız taraftarlarını kontrolü altında tutabiliyordu.

Karadziç-Mladiç- Arkan

Bosna ve Kosova katliamlarının baş sorumluları Batı tarafından hep korundu. Örnek mi: Radovan Karadziç'in Krajina'daki Sırp köyünde Kadina deresi yakınlarında Ratko Mladiç'le birlikte yaşadığını herkes biliyordu, ama ne hikmetse katliamlarından yıllar sonra ancak yakalanabildi. Ratko Mladiç ise kitap yazılırken hâlâ bulunamamıştı. Bosna'daki cehennemin üç zebanisinden biri olan Arkan ise Yugoslav askeri istihbaratı tarafından gözünden vurularak öldürüldü.

Asıl adı Jelko Raznatoviç olan Arkan, gizli polisti. Babası da polisti. Kızılyıldız stadyumunun yanında pastane işletmesi, Arkan'm esas görevinin maskesiydi. Kısa zamanda gizli ilişkileri sayesinde Yugoslavya’nın en vahşi paramiliter grubu olan Tigri'yi (Kaplanlar) kurdu. Grup iki kesimden oluşuyordu: Polis ve fanatik Kızılyıldız taraftarları. Yugoslavya'nın parçalanması sürecinde ilk büyük çatışmalar Sırplar ve Hırvatlar arasında yaşandı.

Arkan'ın İlk Büyük Eylemi Maç

Arkan ilk büyük eylemini Hirvatistan'daki Dinamo Zagreb- Kızılyıldız maçında yaptı. Maça tribün lideri olarak giden Arkan'ın taraftar grubu arasında silahlı kişiler vardı. Bu kişiler polisle olan sıkı bağlantı sayesinde stada rahatça girmişti.

Maçın bir bölümünde Kızılyıldız taraftarları Dinamo taraftarlarına saldırdı. Polis kendi evinde olan Dinamo taraftarlarını hedef aldı. Bu maç bölünmenin miladı olarak kabul ediliyor. Çünkü Sırp- Hırvat gerilimi ilk kez ete kemiğe bürünüyordu ve Arkan faşisti doğuyordu. Arkan kısa zamanda güçlendi. Hırvatlarla savaştı ama esas katliamlarını Bosna ve Kosova da yaptı. Arkan Sırp polisinin gizli lideri gibi çalışıyordu. O dönemde polise askeri silah alma yetkisi verildi. ABD ve İsrail bolca silah sağladı. Bu silahlar kısa zamanda Sırp toplum polisi ve terörle mücadele polis birimlerinin eline geçti. Arkan ve ekibi açıkça Gladyo bağlantılı operasyonlarla Yugoslavya’nın en güçlü grubu oldu. ABD bir yandan Arkan'ı silahla beslerken zulüm altındaki Boşnak ve Arnavutları da kışkırttı. Ancak Arkan'ın vahşi katliamları bitene kadar ABD ve Batı olayları sadece seyretmekle yetindi. Ta ki Arkan Yugoslav Askeri İstihbaratı tarafından kendi oteli önünde sol gözünden vurularak öldürülene dek. Arkan öldü ama paramiliter güçler özellikle silahlanan polis birimlerinde örgütlenerek Yugoslavya'nın parçalanmasında en önemli rolü oynadı.

Referandum Kıskacı

Yugoslavya isminin ortadan kalkmasının en önemli adımı Bosna'da atıldı. Bunun için Bosna halkı tarihin kaydettiği en büyük zulümlerden birini yaşadı.

Halkın Müslüman olma özelliğini çok iyi değerlendiren Amerikan yönetimi, Bosna'nın ayrılma sürecinde bu bölgeye yönelik özel çalışmalar yürüttü. Aliya İzzetbegoviç, Avrupa'nın ortasında kendi verdiği isimle "Batı İslam Cumhuriyeti”ni ilan etti. Bu Sırp milliyetçilerinin ekmeğine yağ sürdü.

Tam bu sırada Bosna'da referandum tartışması başladı. O dönemde Yugoslavya Genelkurmay Başkanı Nebojsa Pavkoviç ile Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç arasında kapalı kapılar ardında büyük bir tartışma yaşandı. Pavkoviç, tarikatçı yapılanmaya müdahale edilmesini savunurken, Miloşeviç Bosna'nın iç yapışana karışmaya karşıydı. Pavkoviç Devlet Başkam’nın emrine karşı çıkamadı ama, kendi emrindeki subaylara söz geçiremedi.

Bosna’da referandum sonucunda çok yüksek oranda ayrılma kararı çıktı. Bunu fırsat bilen Çentik çeteleri Bosna ve İslam aleyhinde propaganda yapmaya başladılar. Bosna içinde ayrılıkçılara karşı harekete geçme karan verdiler. Bu karan veren üç isim Yugoslav ordusunda görevli Albay Ratko Mladiç, en büyük paramiliter çentik grupu Tigar'ın başı Jelko Radlatoviç (Arkan) ve Bosna'daki Sırp azınlığın lideri konumunda olan Radovan Karadziç'ti.

Referandum sonrasında Bosna'da tam bir Boşnak katliamı yaşandı. Sırp albay ordunun silahlarını paramiliter gruplara dağıttı. Bu gruplar Yugoslavya'nın haklı savaşını dünya gözünde haksız çıkaracak eylemler gerçekleştiriyordu. Savunmasız Boşnaklar Yugoslav ordusundan sağlanan silahlarla, Sırp çeteler tarafından kitlesel biçimde yok ediliyordu. Dönüm noktası olan Srebrenitsa katliamı Batı'nın ekmeğine yağ sürdü; referandum fitildi ve bir kez ateşlendikten sonra yangın söndürülemedi.

Kanlı Düğün

Bosna savaşı nasıl başladı? Bunu bugün kimse hatırlamıyor. 1 Mart 1992'de, Boşnak Ramiz Delaliç, Sırplara ait bir kilisede düğüne katılanlara saldırıp damadın babası Nikola Gardoviç'i öldürdü, papaz Radenko Miroviç’i yaraladı. "Kanlı Düğün" ismiyle anılan bu olay savaşı tetikledi. Ertesi gün Saraybosnalı Sırplar kendilerini Boşnak saldırısından koruma bahanesiyle barikatlar kurmaya ve silaha sarılmaya başladılar. 26 Mart 1992'de Hırvatistan ordusu Sava Nehrini geçerek Bosna-Hersek topraklarında yerli Hırvat-Boşnak sözde askeri birlikleriyle birleşti. Aynı gün Sijekovac köyünde 20 Sırp sivil katledildi. Daha sonra Bosanski Brod bölgesindeki Donje Barice, Gomje Barice ve Lijesce köylerinde 51 Sırp sivil katledildi.

Sırplar Bosna'da yaşanan olaylar üzerine harekete geçtiler. Nisan 1992'de Srebrenitsa'nın hemen dışında bulunan Bratunac köyünde, 350 Bosnalı Müslüman, Sırp paramiliter ve özel polis güçleri tarafından ölümcül işkenceye tabi tutularak katledildi.

Çok önemli nokta polis güçlerinin devreye girmiş olmasıydı. Katliamdan hemen önce Yugoslav polisine ağır silah alma ve kullanma yetkisi verilmişti. Polisin özel birimleri ise iki teşkilattan oluşuyordu: Terörle Mücadele-İstihbarat ve Toplum Polisi...

Srebrenitsa ve Yugoslavya Gladyosu

Aydınlık dergisi 2001 yılında, Karadziç komutasındaki Çetniklerin Srebrenitsa'ya yaptıkları saldırının arkasında CIA’nın olduğunu yazmıştı. ABD ve AB, Yugoslavya'yı parçalamak için tüm ırkçı güçleri birbirlerine karşı tahrik ettikleri gerçeğini gözlerden saklamaya çalıştılar. Öyle katliamlar olmalıydı ki, bu milliyetler birbirlerinden tamamen nefret etmeli ve bir arada yaşama düşüncesi yok edilmeliydi. Yugoslavya'yı parçalamak için bu katliamlar gerekliydi. Birleşmiş Milletler Güvenli Bölgesi olayında bunu açıkça görüyoruz.

Çetnik (Sırp faşist) ve Uztaşi (Hırvat faşist) saldırılarından kaçan Boşnak siviller Srebrenitsa’ya yerleştirildi ve bu bölge BM askerleri tarafından korumaya alındı, "Güvenli Bölge" ilan edildi. Srebrenitsa'yı kuşatmış olan Çetnikler önce top atışına başladı. BM askerleri, "Güvenli(!) Bölge"yi koruma yerine, Fransız Komuta Merkezi'nden geri çekilme talebinde bulundular. Fransız komutan geri çekilme emri verdi, Hollandalı askerler kenti terk etti. Çetnik çeteleri, Karadziç'in emriyle paramiliter Albay Mladiç'in komutasında kente girdiler. Kullandıkları ağır silahların büyük bölümü BM'ye aitti. Hollanda birliğinin zırhlı araçları da Çetniklerin elindeydi.

11 Temmuz 1995 günü Çetnik çeteleri yaşlan 14 ile 75 arasında değişen 8 bini aşkın Bosnalı erkek ve çocuğu katletti. BM Barış Güçleri, bu katliamı film izler gibi izlediler. Boşnak lider İzzetbegoviç, olayla ilgili şöyle diyordu: "BM bildiği halde, saldın öncesinde Müslümanlann silahlarını toplamış ve bütün ısrarlara rağmen geri vermemiştir. BM güçleri, Potoçari'deki kampta kendilerine sığınan sivilleri korumamış, aksine Çetniklere teslim etmiştir."

Boşnakların ve Sırpların bir arada yaşama olanağını tamamen yok etmek için gerekli olan bu katliam, görüldüğü gibi BM eliyle gerçekleştirilmişti. BM, ABD ve AB'nin bir aleti durumundaydı. ABD ve AB, tam denetim altına almak için Yugoslavya'yı parçalamayı planlamışlardı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Partizanlar tarafından bastırılmış olan ve sosyalist Yugoslavya'da parmaklarım bile oynatamayan faşist çeteler (Çetnikler, Uztaşiler vb), ABD ve AB desteği ile silahlanıp palazlandılar ve onlardan aldıkları talimatlar doğrultusunda etnik katliamlar yaparak ülkenin parçalanmasını sağladılar.

Karadziç, "Yargılanmayacağıma dair CIA güvence vermişti" diye açıkladı. İngiliz Independent gazetesi, "Karadziç CLA tarafından korunuyordu" başlığını atarak, Aydınlık dergisinden 8 yıl sonra gerçeği yazmak zorunda kaldı. Amerikalı yetkili Holbrooke'un gazeteyi yalanlama çabası boşuna. Bosna Müslüman hükümetinin eski Dışişleri Bakanı Muhammed Şakirbey, Mostar'da yayımlanan Dnevni gazetesine verdiği demeçte, Karadziç ile ABD arasındaki anlaşmadan haberdar olduğunu, bu konuyu 1996 yılında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü yetkilisi ABD'li diplomat Frowick'ten duyduğunu söyledi.

Bosna'da yaşanan trajediyi hatırlatmanın hiçbir faydası yok. Ancak Yugoslavya parçalanırken Batı'nın yaptıklarını gözler önüne sermenin başka yolu da yok. Savaş edebiyatı üzerinden insanların manevi duygularını sömürmek ve daha sonra Bosna için toplanan paralan iç etmek ancak alçaklıktır. Batı'nın olayı nasıl kışkırttığını göstermek açısından tarihin tozlu sayfalarında kalmış olan bir bilgiyi aktarmadan edemeyeceğim. Bugün ABD'nin uluslararası terörün baş sorumlusu olarak gösterdiği Usame Bin Ladin, Bosna savaşı sırasında ABD ile birlikte Boşnak ayrılıkçılara destek veriyordu. Usame Bin Ladin, 1993 yılında Saraybosna'da Aliya İzzetbegoviç'in başkanlık sarayında Alman gazeteci Renate Flottau ile yaptığı görüşmede, Bosna'ya savaşmak için gönüllüleri nasıl getirdiğini gururla anlatmıştı.

Kosova Sorunu

Yugoslavya'nın sosyalist yönetimi döneminde Kosova Yugoslavya Federasyonu'na bağlı bir eyaletti. Tam bir otonomi hakkı yoktu ancak herhangi bir federal cumhuriyete de bağlı değildi. Doğrudan Belgrad’daki merkezi yönetime bağlı yan özerk bir bölgeydi. Tıpkı Voyvodina gibi. Sırbistan, Yugoslavya Federasyonu döneminde Kosova ve Voyvodina'nın kendisine bağlı olduğunu iddia ediyordu. Ancak bu iddiası ve talebi Politbüro tarafından hep reddedildi. Yugoslavya parçalanırken Sırplar ilk saldırıyı Kosova'ya yönelttiler. 1987'de Miloşeviç yönetime geldi. 1988'de Voyvodina'da, 1989'da Karadağ Cumhuriyeti ve Kosova'da yerel hükümetler düştü.

Sırp Meclisi 1989 başlarında Kosova'nın yetkilerini kısıtlayacak bir anayasa düzenlemesi yapmaya karar verdiği zaman, Kosovalı Arnavutlar, Kosova'nın özerkliğinin kaldırılmasına yönelik bu girişimleri protesto etmek amacıyla harekete geçtiler. Bu yeni anayasa değişikliği, Kosova'da polisin, mahkemelerin ve sivil savunmanın yanında sosyal ve ekonomik politikaları, eğitim politikasını, resmi dili belirlemeyi ve idari yetkiyi Sırbistan'a veriyordu. Üstelik bu düzenleme, Kosova Meclisi'nden geçmesi gerektiği halde, buna gerek duyulmadan yapılmıştı. Kosova'nın sosyalist dönemdeki bütün hakları elinden alınıyordu.

Kosova Onaylamadı Belgrad Onayladı

23 Mart 1989'da tankların kuşatması altında yapılan Kosova Bölge Meclisi toplantısında yine de bu değişiklik için gerekli üçte iki çoğunluk sağlanamadı. Fakat 28 Mart'ta Belgrad'da yapılan oturumda Kosova'nın özerkliğine son veren ek maddeler onaylandı. Böylece, Miloşeviç, federal meclisi kendi denetimine almak için gerekli çoğunluğu sağlamış oluyordu.

Bu oylamanın yapıldığı gün, Priştina'nın merkezinde yaklaşık 3 bin kişinin katıldığı gösteride göstericiler çevreye zarar verdiler. Sonraki beş gün boyunca Kosova'nın dokuz kentinde daha büyük gösteriler yapıldı. Olaylarda ölenlerin sayısı yaklaşık 100'ü buldu. 1990 Mart ve Nisan aylarında zehirli sarin gazı kullanılarak 7 bin 421 kişi zehirlendi. Bunların üçte ikisi öğrenciydi. Bölgede araştırmalar yapan Dr. Bernard Benediti, zehirli gaz kullanma olayının arkasında Sırp gizli servisinin olduğunu belirtmiştir. Arnavut ve Sırp öğrencilerin farklı sınıflarda ders gördüğü okullarda binlerce Arnavut çocuğun zehirlenmesi, Arnavutların Sırplara saldırmalarına neden oldu. Bunu bahane eden Sırbistan bölgeye 25 bin polis gönderdi. Ağır silahlarla donatılmış özel polis birlikleri ilk kez Kosova'da devreye giriyordu.

Ayrılık Referandumu

Kosova Meclisi 2 Temmuz 1990'da Kosova'nın bağımsızlığını ilan etti. Böylece "paralel devlet"in ilk tohumları atılmış oluyordu. Buna karşılık Sırp makamları, 5 Temmuz'da hem meclisi hem de hükümeti feshettiler. Arkasından Kosova'da çalışma yaşamını düzenleyen yeni bir yasa (Özel Önlemler Yasası) çıkararak 80 bin Amavut'u işten çıkardılar. Arnavut temsilciler 7 Eylül 1990'da Kaçanik kentinde gizli bir toplantı yaparak, "Kosova Cumhuriyeti"nin anayasasını ve seçilmiş devlet başkanım ilan etme karan aldılar. 28 Eylülde ise Sırbistan Meclisi yeni anayasal değişikliklerle Kosova'nın ve Voyvodina’nın özerkliğine tamamen son verdiler.

Kosova Arnavutları 26-30 Eylül 1991 tarihleri arasında bağımsızlık için bir referandum yaptılar. Seçmenlerin yüzde 87'sinin katıldığı referandumda, oyların yüzde 99'unun bağımsızlık lehinde kullanıldığı görüldü. Yazarlar Birliği Arnavut ulusunun siyasi amaçlarına dair bir bildiri yayımlayarak, büyük bir destek topladı ve bir halk hareketinin çekirdeği haline geldi. Edebiyat tarihi ve estetik uzmanı olan İbrahim Rugova liderliğinde Aralık 1989'da resmen kurulan "Kosova Demokratik Birliği" (LDK), hareketin siyasi yansıması olarak ortaya çıktı.

Kurulan "Paralel Devlet" Almanya'da yaşayan Başbakan Bujar Bukoşi tarafından yurt dışından, Kosova içinden ise Devlet Başkanı İbrahim Rugova tarafından yönetildi. Rugova ile LDK, 1990’dan beri temelde üç boyutlu bir politika izlemekteydi. Bunlar, şiddet içeren bir ayaklanmanın önünü almak, sorunu uluslararası platforma taşımak ve seçimlerle sayımları boykot ederek Kosova Cumhuriyeti devlet aygıtını en azından ana hatlarıyla oluşturmak suretiyle, Sırp yönetiminin meşruiyetini sistemli bir biçimde reddetmekti. Kosova bu süreçte, Sırp baskısı ve askeri müdahaleleri sonucunda bağımsızlığına kavuşamadı. 1995 yılında Sırp ordusu Kosova'ya girdi ve birçok sivilin ölümüne sebep oldu. 1999 yılındaki NATO müdahalesiyle Kosova Sırbistan'dan koparıldı. Kosova 10 yıl boyunca ABD mandası altında yaşadı.

Kosova'nın Statüsü

ABD, NATO ve AB, Kosova'nın bağımsızlığını tanıma konusunda hemfikir. 17 Şubat 2008 tarihinde tek taraflı bağımsızlık ilan edildi. Rusya, Yunanistan, Kıbrıs Cumhuriyeti (Rum Yönetimi), Sırbistan, İspanya ve Azerbaycan, bağımsızlığa karşı çıkıyor.

Kıbrıs Rum Yönetiminin ve Yunanistan'ın bağımsızlığa karşı çıkma nedeni, Kosova'nın, KKTC için bir örnek olması. Azerbaycan, Ermeniler tarafından işgal edilen ve Ermenistan dâhil hiçbir devlet tarafından tanınmayan "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti"ne örnek teşkil edeceği için Kosova’nın bağımsızlığına karşı çıkıyor. İspanya ise özerk Bask Ülkesi ve Katalonya'nın benzer şekilde bağımsızlık ilan etmesinden çekindiği için Kosova'nın bağımsızlığını tanımıyor. Rusya'nın mazereti ise daha başka; Batılı devletlerin diğer yeni bağımsız ülkeleri (Abhazya, Güney Osetya, Kuzey Kıbrıs vb.) tanımamak için uyguladıkları çifte standarda tepki. Rusya Devlet Başkanı Putin, KKTC'yi 40 yıldır tanınmadıkları halde Kosova'ya hemen bağımsızlık bahşeden Batılı devletleri "ikiyüzlü" olarak nitelendirdi ve "Bundan utanmalısınız" dedi.

Kansız Ayrılık Makedonya

Yugoslavya Federasyonundan kansız ayrılan tek cumhuriyet Makedonya oldu. Bunun en önemli nedeni Makedonya'nın başındaki liderin aslında Yugoslavya'nın parçalanmasına sürekli karşı çıkan bir isim olmasıydı. Kiro Gligorov, Yugoslavya sistemine bağlı ve Tito fikirlerine sadık bir lider olarak öne çıkıyordu. Son ana kadar, yani 1992 yılının sonlarına kadar Makedonya tam olarak Yugoslavya'dan ayrıldığını açıklamadı. Ancak ayrılığın artık önüne geçilemez olmuştu ve Makedonya Belgrad'a uzaktı. Her ne kadar Komanova ve Niş arasında bir sınır hattı olsa da ortada kalan bölgeler Belgrad ve Makedonya'nın aynı yapı içinde kalmasını engelliyordu.

Ayrıca Makedonya içinde özellikle aşın milliyetçi Makedon gruplar ayrılık için düğmeye basmışlardı bile. Yunanistan Gevgelija ya da Güney Makedonya diyebileceğimiz bölgede Ege Makedonlarını kışkırtıyor, merkez Makedonlarla çatışmaya yönlendiriyordu. Yunanistan, Makedonya'nın kendi topraklarında gözü olduğunu iddia ederek bağımsız bir Makedon devletine karşı çıkıyordu. Kiro Gligorov aynlığa mecbur kaldı, Yunan yanlısı olduğu için ayrılık istemediği propagandası yapılıyordu. Yunanlılar ise Sırplarla yakın bağlarını da kullanarak sanki Yugoslavya'nın parçalanmasına karşıymış gibi bir tavır alıyor, ama aslında Makedonya meselesini lehlerine çevirmeye çalışıyorlardı.

Kiro Gligorov, Komiti olarak adlandınlan ve şu anda iktidar partisi olan VMRO gruplarının baskısına direnemedi, ayrılık açıklaması yaptı. Bunun üzerine Yunanistan AB nezdinde devreye girdi. Makedonya'nın adı Former Yugoslav Republic of Macedonia (Türkçesiyle Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti) olarak değiştirildi. Aslında bu isim Kiro Gligorov'un işine geldi, çünkü bu sayede Yugoslavya ile bağlarını tam olarak koparmamıştı ve bu bağlar isim üzerinden anayasaya dahi girmişti.

Ancak milliyetçiler rahat durmadılar ve Gligorov'a bombalı bir saldın düzenlediler. Saldın Makedonya'da bir iç çatışma için yapılan büyük bir provakasyondu. Merkez Makedonlar, Yunan Makedonları ve Arnavutlarla çatışmak için bir hamle yapmışlardı. Gligorov bombalı saldırıdan sağ kurtuldu ve basiretli bir yönetimle içsavaşın çıkmasını önledi.

Makedonya hâlâ ismi Yunanistan tarafından tartışılan bir ülke konumunda. Makedon vatandaşları AB'ye vizesiz seyahat edebiliyor ve çok yakında tam üye olmayı bekliyor. Ancak Yunanistan Makedonya'nın isminin bu kez de Kuzey Makedonya olarak değiştirilmesini istiyor. İktidardaki milliyetçi parti buna karşı çıksa da yakında Makedonya'nın ismini yeniden değiştirmesi bekleniyor.

2001 Çatışmaları

Yugoslavya savaşı içinde son çatışmalar Makedonya'da yaşandı. Arnavutlarla Makedonlar arasında yaşanan çatışmalar büyümeden önlendi. Özellikle Arnavutların yoğun olarak yaşadıkları Haraçina'da gerçekleşen çatışmalar belki de Yugoslavya'nın en kötü içsavaşına neden olabilirdi. Çünkü Makedonya'da Makedon ve Arnavut nüfus neredeyse yarı yarıya. Silah dengesi de ortada. İç çatışmanın savaşa dönmemesi ülke için büyük bir şans oldu. Makedon tarafı Arnavutların taleplerini büyük ölçüde karşıladı ve Ohri Antlaşması imzalandı. Bugün Makedonya "multi ethnical state" yani çok etnikli devlet olarak tanımlanıyor.

Soros'un Otpor Çocukları

Yugoslavya parçalanırken çok sayıda Batı destekli sivil toplum örgütü faaliyet halindeydi. İnsani yardım, insan haklan, taraftar dernekleri ve hatta hayvan haklan dernekleri adı altında kurulan bu kuruluşlar, esasen parçalanma yanlısı faaliyet yürütüyorlardı.

Yugoslavya'ya son ve büyük darbeyi vuran hatta Yugoslavya ismini tarihten silen demek, Voyvodina Sosyal Demokrat Ligi adlı aynlıkçı örgütün üyesi Branimir Nikoliç'in başkanlığını yaptığı Otpor'du. Türkçe "direniş" anlamına gelen Otpor, ilk örgütlenmeye başladığında daha çok konserler düzenleyen, Amerikalı borsa simsarı George Soros'tan gizli mali destek alarak burslar dağıtan ve bünyesinde anarşist, liberal ve küskün sosyal demokratları barındıran bir kuruluştu. Sloganları tahmin edilebileceği gibi "daha çok insan hakları," "daha çok hürriyet" ve "daha çok demokrasi" idi. Sırbistan ve Karadağ'ın oluşturduğu yeni Yugoslavya Federasyonu'nun sisteminin değişmesi gerektiğini savunuyorlardı. Tarihe karışan Yugoslavya'nın tamamen haritadan silinmesi amacında olduklarını açıkça dile getiriyorlardı.

Otpor zamanla güçlendi, çünkü büyük para imkânları vardı. Sporu da çok iyi kullanan Otpor, sosyalist olarak bilinen Partizan takımının taraftarları arasına sızarak, Partizan'ın taraftar grubu Grobari'nin sembollerini bile çaldı. Grobari'nin amblemi siyah zemin üzerine öne atılan beyaz yumruktu. Devrimci olduğunu iddia eden Otpor, siyah üzerine bilekle birlikte yukarı doğru sıkılan beyaz yumruğu amblem olarak kullanıyordu. Otpor kısa sürede spor sahalarında ve taraftar gruplan içinde de güçlendi. Para gücü sayesinde bedava maç biletleri dağıtan örgüt, yurt dışı eğitim içinde önemli olanaklar sağlıyordu. Slobodan Miloşeviç'in başında olduğu yeni Yugoslavya Federasyonu Kosova'ya endekslenmiş ve Kosova'yı bünyesine katmakla uğraşırken, içerde Otpor çok güçlendi. Zamanla Soros'un Açık Toplum Enstitüsü'nün Balkanlar kolu olduğunu açıkladı ve bu sayede Batı desteğini de tamamen arkasına aldı. Ülke içinde ciddi bir örgüt kurmuş olan Otpor'un iki üst düzey yöneticisi Branimir Nikoliç ve Vukaşin Nikoliç, 1999 yılında Belgrad bombalanmadan üç ay önce Kıbrıs Rum Kesimi'ne giderek örgütü oradan yönettiler. Otpor, amacına Belgrad yoğun biçimde bombalandıktan ve halk sindirildikten sonra ulaştı.

Seçimler Milad Oldu

Belgrad bombardımanı 72 gün sürdü. Bombardıman sonrasında Amerikan ve NATO güçleri Yugoslav ordusuyla karadan savaşmaya cesaret edemedi. Keskin nişancılar, Yugoslav ordusunun halk ordusu şeklinde örgütlenmiş olması ve ülkenin dağlık yapısı, ciddi bir gerilla direnişini beraberinde getirecekti. Tam bu noktada daha sonra ABD Dışişleri Bakanı olan Colin Povvell'ın önerisi benimsendi ve Yugoslavya'ya son darbeyi içerden vurmaya kararı verildi. O günden sonra hızla ekonomisi bozulan Yugoslavya'da Voyvodina ve Karadağ'dan da ayrılık sesleri yükselmeye başladı.

Belgrad bombardımanından sonra 24 Eylül 2000'de ilk genel seçimler yapıldı. Miloşeviç'in liderliğindeki Sosyalist Parti ile milliyetçi Şeşel'in liderliğindeki Sırp Radikal Partisi ittifak kurdu. Karşı taraftada başım Demokrat Parti'nin çektiği Koştunica ve Zoran Cinciç'in liderliğindeki çok partili bir ittifak kuruldu. Devlet Başkanı seçileceği için ilk turda yüzde 50 barajı aranıyordu. Sonuçlar açıklandığında Miloşeviç bloğu yüzde 48.8, Demokrat blok ise yüzde 40.8 oy almıştı. İkinci tura geçilmesi için hazırlıklar yapılırken Cinciç kıyameti kopardı ve Batı'dan aldığı destekle ikinci turun yapılmasını engelleme hamlesi yaptı. Otpor devreye girdi ve Belgrad'da meclis önünde gösterilere başladı.

Miloşeviç'e Karşı Darbe Nasıl Planlandı?

Amerikan gazetesi Washington Post'un yazan Michael Dobbs, Belgrad'ta yapılan darbeyi daha sonra birinci elden aldığı bilgilerle ve Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de katıldığı bir toplantıyı aktararak kaleme aldı. Olayların başlangıcı, bir yıldan biraz daha öncesinde, 1999 Ekim'inde kapalı kapılar ardında gerçekleşen bir toplantıya uzanıyordu. Bu noktada sözü Doobs'a bırakalım:

"Amerikalı kamuoyu araştırmacısı Doug Schoen loş bir biçimde aydınlatılmış konferans odasında, 840 Sırp'ın katıldığı anketin sonuçlarını tepegözle yansıtıyor ve Avrupa'daki komünist dönemin son iktidarını devirmeye yönelik stratejiler çiziyordu. Sırbistan'ın geleneksel aksi muhalefetine aktarılan mesaj basit ve güçlüydü. Dört kaybedilen savaştan, iki önemli sokak ayaklanmasından, 78 günlük NATO bombardımanından ve on yıllık uluslararası yaptırımdan sağ çıkan Slobadan Miloşeviç, iyi örgütlenmiş bir seçimin getireceği tehdide karşı tamamen savunmasızdı."

Anket sonuçlarının gösterdiği gibi, bunun anahtarı muhalefetin birliğindeydi. Schoen'in 1999 Ekim'inde kapalı kapılar ardında, Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de lüks bir otelde verdiği brifing, bir yıl sonra Miloseviç'i devirecek seçim darbesini işaret ediyordu. Dobbs, ABD hükümetinin Miloseviç'in iktidardan indirilmesini 41 milyon dolara "satın aldığını" yazdı. ABD'nin Sırbistan Büyükelçisi Richard Miles'ın karargâhından yönetilen operasyonda, özel eğitimli ajanlar, daha iyi bir dünya, "Amerikan tarzı bir yaşam" için mücadele verdiklerini düşünen saf öğrenci gruplarını eşgüdümlüyorlardı. Dobbs'un yazısı, Otpor'un Amerikan Büyükelçiliği'nden beslendiği ve yönetildiği gerçeğinin kanıtı oldu. Dobbs, olayların gelişme sürecini şöyle özetledi:

"Amerika tarafından akçelendirilen danışmanlar Miloseviç karşıtı hareketin her alanında önemli bir role sahipti. Anketlerin yürütülmesi, muhalif göstericilerin eğitimi ve hayati öneme sahip paralel bir oy sayımının yürütülmesi gibi... Sırbistan'da duvarlara, öğrenciler tarafından baştan başa boyanan Miloseviç karşıtı duvar yazıları için 5 bin kutu püskürtme boyanın parasını Amerikan vergi mükellefleri ödedi."

Sırbistan'a "Gotov Je" (O bitti) sloganı yazan yaklaşık 2 milyon 500 bin çıkartma yapıştırıldı. "Gotov Je" darbenin anahtar sloganı haline geldi. Bütün bu çalışmaların giderleri ABD tarafından karşılandı. Amerikan Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), fonların dağıtımını ticari yüklenicilerle ve STK olarak bilinen NED, NDI ve IRI aracılığıyla gerçekleştiriyordu.

Ve Ekim 2000...

Yine Amerikalı gazeteci Doobs'un yazdıklarına dönelim:

"IRI, yaklaşık iki düzine Otpor önderine, Budapeşte *Hilton Otel'inde düzenlenen şiddetsiz direniş seminerine katılım için para ödedi. Bu seminerde, Sırp öğrenciler, grev örgütlemek, simgelerle iletişim kurmak, korkunun üstesinden gelmek, diktatöryal bir rejimi devirmek konularında eğitim aldılar. Eğitimcilerin başındaki kişi, Otpor göstericilerini eğiten ve 70 bin kopya şiddetsiz direniş kılavuzu dağıtan Amerikan ordusu emeklisi, Savunma Bakanlığı istihbarat ajanı Robert Helvey idi. Helvey, Pentagonun darbelerini ‘şiddetsiz direniş' kisvesi altında gizlemeyi, birlikte çalıştığı ihtilaflı Albert Einstein Enstitüsü'nün kurucusu Gene Sharp'tan öğrenmişti. Bu sırada da CNN, ‘bu şiddetten uzak protestocu' gençlerin görüntülerini bütün dünyaya yayınlıyordu."

Nihayet Otpor'un günü geldi ve 5 Ekim 2000'de Belgrad'da Otpor'un başını çektiği gösterilere Sırp polisi de destek verince Miloşeviç devrildi ve Lahey'deki uluslararası savaş suçları mahkemesine gönderildi.

Otpor'a Sonra Ne Oldu?

Otpor örgütü başarılı olmuştu. ABD daha sonra bu örgütü kullanmaya devam etti. Gürcistan'a gönderdi, Ukrayna'ya gönderdi, Kıbrıs Rum Kesimi'nde Annan Planı'na "evet" oyu çıksın diye kullandı, Özbekistan'a gönderdi. Otpor, Pora oldu, Kmara oldu, şu oldu bu oldu. Bugün Otpor'un esamesi okunmuyor. Sadece internet üzerinden birbirleriyle yazışan bir grup halini aldılar. Örgütün en önemli ismi Branimir Nikoliç ise 2010 yılında Subotiça'daki çocuk oyun alanı Paliç Gölü'nün kenarında ölü bulundu. 1957 doğumlu Nikoliç'in intihar ettiği açıklandı.

Sh: 42-68

ŞİMDİKİ DURUM

Belgrad'dan, Gazgrad'a

Belgrad, savaşın yaralarını sarmaya çalışan her Yugoslav cumhuriyeti gibi yeniden yapılanmaya çalışıyor. Sırbistan diğer cumhuriyetlere göre biraz daha şanslı. Çünkü Rusya Belgrad’a açık destek veriyor. Başkentin birçok inşaatını Rus Tırmalan üstlenmiş. Ancak iki ülke arasında en önemli işbirliği enerji alanında sürüyor.

Ruslar Güney'deki kardeşleri olarak gördükleri Sırbistan'ı Avrupa'nın doğalgaz merkezi haline getirmek istiyor. Bununla ilgili anlaşmalar yapılmış bile. Sırbistan şimdiden Yugoslavya'nın doğalgaz kullanan cumhuriyetleri Bosna-Hersek ve Hırvatistan'ın gaz dağıtım merkezi olmuş. Yeni atak bütün Avrupa'nın gaz merkezi olmak. Sırp yetkililer ülkelerinin AB'ye vizesiz giriş hakkı almasını ve yakında tam üyeliğe kabul edilme ihtimalinin yüksek olmasını buna bağlıyorlar.

Belgrad aslında Beyaz Şehir demek, ama şehre girer girmez burası Gazgrad olmuş diyorsunuz. Çünkü her an karşınıza kocaman bir Gazprom reklamı çıkabiliyor. Kentte Shell ve BP'nin benzin istasyonlarını görmek çok zor. Onlann yerini Rus Lukoil ya da Sırpların Jugpetrol şirketlerinin istasyonları almış. Avrupa'da en ucuz benzin Sırbistan'da.

Sırbistan, Bosna’ya Bedava Gaz Vermiş

Eski Yugoslav cumhuriyetleri arasında bir yakınlaşma gözleniyor. Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç, Bosna'daki Srebrenitza katliamı törenlerine katıldı ve burada Boşnak halkından özür diledi. Tadiç'in özür dilemesi Sırp halkı tarafından da kötü karşılanmadı. Boşnak tarafı ise en azından özür dilenmesini olumlu buldu.

Daha önemlisi geçen yıl yaşanmış. Sırbistan ekonomik nedenler ve Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan kriz yüzünden sıkıntıya düşen Bosna'ya bedava doğalgaz vermiş. Sırbistan'ın, Rusların verdiği doğalgazm kendine düşen payından Bosna’ya giden gaz, iki taraf arasında sıcaklık yaratmış.

İkinci Ortak Çin

Sırplar dünyanın geleceğinin nerede olduğunu görmüşler. Geleceğe artık güvenle bakıyorlar. Rusya ile yaptıkları enerji anlaşmalarının yanısıra Çin ile de enerji, ticaret ve inşaat anlaşmaları imzalıyorlar. İşçi Partisi heyeti Sırbistan'dayken Çin'den de bir heyet Belgrad'daydı. Çin heyeti ile Sırplar arasında iki milyar dolarlık anlaşmalar imzalandı. Anlaşmaların en önemlilerinden biri, Çinlilerin birkaç ay içinde teslim etme garantisi verdikleri köprü inşaatı anlaşması. Çin iki nehirin kesiştiği şehir olan Belgrad'ın Sava Nehri üzerine yeni bir köprü inşa edecek. Köprünün adı "Dostluk Köprüsü." Yeni köprü, fiziki anlamının ötesinde manevi bir anlam taşıyor.

En Büyük Sorun İşsizlik

Sırbistan'ın geleceği için parlak denilebilir, ancak bugün işsizlik sorunu oldukça ağır. Ülkede bir milyona yakın işsiz var. Sekiz milyon nüfuslu bir ülkede bir milyona yakın işsiz varsa, vahameti varın siz düşünün. Sokaklarda avare avare dolaşan gençler görüyorsunuz. Gençlerin en büyük hedefi AB kapılarının sonuna kadar açılması ve hemen kapağı Avrupa ülkelerine atmak. Tabii oraya gidip iş bulamadan dönenlerin sayısı da oldukça fazla.

Sırbistan AB'ye vize uygulaması kalkan üç eski Yugoslavya Cumhuriyetinden biri. Özellikle gaz kozunu da tam olarak eline geçirince, kısa sürede AB'ye tam üye olmasına kesin gözüyle bakılıyor.

TESEV’in Hayalindeki Ülke Makedonya

Yugoslavya'nın eski topraklarında kaldığınız her dakika, hele biraz da eski Yugoslavya'yı biliyorsanız, Türkiye için endişelerinizi daha çok artırıyor. Beyninizde alanın çanları çalıyor. TESEV'in son raporunda "Türk milleti kavramının anayasadan çıkarılması" teklifini görünce, karşımıza hemen Makedonya gerçeği çıkıyor. Bugün Makedonya Anayasa'sında millet kavramı yok. Yerine "Çok Etnikli Cumhuriyet" kavramı konulmuş. Makedoncası "Multietniçko Drjava Makedoniya", uluslararası adı "Multiethnical State of Macedonia".

Peki devletin millet tanımı olmadan oluşması ülkede yaşayan etnik grupların yakınlaşmasına mı neden oldu? Hazır olun tüyleriniz ürperecek.

Makedonya Cumhuriyeti Yugoslavya'dan ayrılan ve kökleri Sırp olmayan son cumhuriyetti. Eski Politbüro üyesi Kiro Gligorov liderliğindeki ülke, Yugoslavya'nın parçalanmasına sonuna kadar direndi. Ancak bir noktadan sonra uluslararası baskılara dayanamayarak iki milyonluk ülke halini aldı.

Ancak Yunanistan Makedonya Cumhuriyeti ismine ve bayrağına itiraz etti. Yunanlılara göre Makedonya hem Helen ismini, hem de Büyük İskender’in sembolü olan Güneşi bayrak olarak kullanıyor ve bu kendileri için bir tehdit oluşturuyordu.

Makedonlar orta bir yol buldu; güneşin şeklini değiştirdi, ülkenin ismini de "FYR Makedonia" yani Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya yaptı. Yunanlılar bunu da kabul etmedi, ama BM Makedonya'yı yeni bayrağı ve yeni ismiyle tanıdı.

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV)

TESEV bilimsel araştırmalara dayalı bulgular ile politika kararları arasında bağ kurulması için araştırmalar yürütmek, özgür düşünce ve bilgi birikiminin en geniş anlamda yayılmasına yönelik konferans, açık oturum, yuvarlak masa toplantıları düzenlemek amacıyla kurulmuş bir düşünce üretim merkezidir.

Tarihçe

Konferans Heyeti otuz yıl süresince ulusal ve uluslararası pek çok önemli konunun özgürce ve nitelikli biçimde tartışılması için bir platform sağlama vizyonunu yerine getirmişti. 1990’ların başına gelindiğinde ise bu oluşumun bağımsız fonların desteklediği bir düşünce üretme merkezine dönüştürülmesi ihtiyacı görüldü.

Ülke gerçeklerinin stratejik araştırmaları zorunlu kıldığını ve bu gereksinimin karşılanamadığını gören Nejat Eczacıbaşı liderliğinde çalışmalar başlatılmıştı. Diğer taraftan TESEV'in doğuşunda 1990'ların başında değişik üniversitelerden akademisyenlerin, sivil toplum kuruluşları üyelerinin ve Dışişleri Bakanlığı'nın önde gelen bürokratlarının bağımsız ve nitelikli araştırmalar gerçekleştirecek fon yaratıcı bir vakıf kurma çabaları da önemli bir rol oynamıştır.

Böylelikle aynı amacı paylaşan bu iki grup aralarına Türkiye'nin önde gelen iş insanlarının da katılmasıyla kurulması planlanan düşünce merkezi için Konferans Heyeti'nin bir referans oluşturmasına karar vererek bir araya geldiler ve TESEV' i kurma çalışmalarına başladılar.

Dr. Nejat Eczacıbaşı'nın ölümünden tam bir yıl sonra, 6 Ekim 1994'te Bülent Eczacıbaşı Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı'nın kuruluşunu kamuoyuna duyurdu.

Türkiye’nin kendi alanlarında önde gelen akademisyenleri, bürokratları, iş insanları, yöneticiler, sanayiciler, gazeteciler, sendika liderleri ve çeşitli meslek sahiplerinden iki yüzü aşkın kişi tarafından kurulan TESEV'in üye sayısı şu anda üç yüze ulaşmıştır.

http://www.tesev.org.tr/

Ohri Anlaşması ve Yeni Makedonya

Makedonya nüfusu neredeyse yansı Müslüman, yarısı Hıristiyan. Müslümanların yüzde 40'ı aşkın bölümünü Amavutlar oluşturuyor. Yugoslavya içsavaşında hiç çatışma görmeyen Makedonya, 2001 yılında Haraçina bölgesinde Arnavut ve Makedonlar arasında iç çatışmalar yaşadı. Çatışmalar fazla büyümeden bitti ve Makedonlarla Arnavutlar arasında bir anlaşma imzalandı. Anlaşmanın arabulucusu Richard Hoolbrooke'tu.

Ülkenin en güzel şehri olan Ohri'de imzalanan anlaşmayla Amavutlar daha geniş haklar elde ettiler. Zaten kendi dillerinde eğitim ve yayın hakkı olan Amavutlar, sadece bu alanlarda değil resmi yönetim birimlerinde de daha geniş haklara kavuştular. Böylece Makedonya'nın nüfus dengesine uygun bir yapı oluşturulduğu öne sürüldü. Anlaşmanın en önemli maddesi ise Anayasa'daki tanımın değişmesi oldu. Daha önce "Makedonya, MakedonyalIlarındır" şeklinde olan ifade, "Makedonya çok etnikli bir cumhuriyettir" şeklini aldı. Yani tam TESEV'in istediği ifade ülkenin anayasasına girdi.

Peki Ne Oldu?

Ülkenin yeni yapısı halklar arasında kaynaşma sağlamadı; tam tersi oldu. Artık Makedonlarla Arnavutlar çok mecbur kalmadıkça temas etmiyorlar. En çarpıcı ayrışma Başkent Üsküp'te yaşanıyor. Vardar nehri üzerindeki Taş Köprü'nün bir tarafı Arnavut, diğer tarafı Makedon olarak tanımlanıyor.

Köprünün Arnavut tarafında Arnavutların kahraman olarak gördüğü İskender Bey'in (Büyük İskender değil, Osmanlı devşirme askeriyken savaş sırasında taraf değiştiren Arnavut lider) anıtı, Makedon tarafında ise çok büyük bir Büyük İskender anıtı dikiliyor. Ülkenin en hakim bölgesi olan Vödno Dağı üstüne kocaman bir haç dikilmiş durumda. Haç heryerden görülebiliyor. Özellikle Müslüman bölgelerinden çok rahat seçiliyor. Üstelik geceleri ışıklandırılıyor.

Müslüman köyleri ile Hıristiyan köyleri birbirine komşu bile olsa alışveriş yapmıyor. Irkçılar iktidar koltuklarında oturuyor. Seçimlerden Makedon Milliyetçi Partisi birinci parti olarak çıktı, Arnavut Milliyetçi Partisi de hızla güçleniyor.

Okullarda artık tamamen ayn müfredatlar uygulanıyor. Bazı devlet dairelerinde ve belediyelerde Makedon ve Arnavut bayrağı birlikte dalgalanıyor. Yani iki bayraklı bir ülke. Hatta üç; bir de AB bayrağı var tabii...

Makedon veya Arnavut olmayanlarsa ülke yönetiminde çok kısıtlı haklara sahip. Azınlıklar tedirginlik yaşıyor. Ülkenin en büyük azınlığı olan ve sayılan yüzbine yaklaşan Türkler şimdilik büyük sıkıntılar yaşamıyorlar, ama yine de Yugoslavya dönemindeki bazı haklarının ellerinden gittiğini düşünüyorlar. Yugoslavya döneminde üçüncü halk unsuru olarak kabul edilen Türkler, Ohri Anlaşması’nda masaya bile oturtulmadı. Gerekçe olarak Türklerin 2001'deki savaşta tarafsız kalmaları gösterildi.

Tarikatlar Atakta

Makedoya'da artık camilerde bile tartışmalar yaşanıyor. Halk arasında "sakallılar" olarak bilinen gruplar, camilerin kontrolünü ele almaya çalışıyor. Bir cuma namazı sırasında İsa Bey Camii'nde sakallılarla cemaat arasında açık bir kavga yaşandı. Sakallılar daha önce de Yahya Paşa Camii'nde benzer bir kavga çıkarmışlardı.

Hıristiyanlar da aslında kendi aralarında sıkıntılar yaşıyor, ancak o sıkıntılar pek su yüzüne çıkmıyor. Gördüğünüz gibi Makedonya gerçeği bu. TESEV'in istediği tanım Makedonya Anayasası'nda var. Ülke hakkında daha çok şey yazılabilir ama isteyenler Makedonya'ya vizesiz gelip görebilir. Sonuçta uçakla İstanbul'a sadece 40 dakika uzaklıkta.

Kosova'ya AB ve Hıristiyan Oyunu

Yugoslavya'nın parçalanması sırasında son ayrılan Kosova oldu. Kosova 1999 yılındaki Belgrad bombardımanının ardından tam anlamıyla Batı manda yönetimi tarafından idare edildi. Kosova'nın lideri İbrahim Rugova’nın ölmesiyle Taçi ailesi iktidara geldi.

Kosova Kurtuluş Ordusu UÇK’nın en önemli liderlerinden ve dönemin ABD Dışişleri Bakanı Madeline Albright'e "büyükannem" diyecek kadar yakın olan Taçi'nin bir başka önemli bağlantısı da Richard Hoolbrooke. Holbrooke, ABD Dışişleri Bakanlığı'nda üst düzey göreve gelir gelmez, Kosova 2008'de bağımsızlığını ilan etti.

Bağımsızlık Amerikan bayraklarıyla kutlandı, ama sonrasında yaşanan işsizlik Kosovalı gençlerin Avrupa'da çalışma taleplerini güçlendirdi. Ancak Avrupa öyle bir oyun etti ki Sırbistan vatandaşlarına vizesiz giriş hakkı verdi; Kosovalılar ise aynı hakkı alamadı. Bu durumu çok iyi kullanan Sırplar, şimdi Kosova'da Sırbistan pasaportu dağıtıyor. Avrupa'ya vizesiz gitmek isteyen Kosovalı gençler de Sırbistan pasaportu alıyorlar.

Kosova Altınları ABD'nin

Kosova'nın en zengin bölgesi Trepca. Burası Avrupa'nın en büyük altın madenlerinin bulunduğu yer. Vaktiyle Trepca bölgesi Sırplar tarafından sömürülmüş. Kosova Sırbistan'a bağlı özerk bölgeyken "Trepca radi, Belgrad se zgaradi" denirmiş. Türkçesi "Trepca çalışıyor, Belgrad kalkınıyor".

Bu durum Kosova'nın bağımsızlık taleplerinde de önemli bir etken olmuştu. BM İkiz Sözleşmeleri kapsamında "bölge kaynaklan, bölgede yaşayan halklarındır" maddesinden hareketle, BM Güvenlik Konseyi Kosovalıların bağımsızlık taleplerine sıcak yaklaşmış, ancak Rusya’nın girişimleriyle bağımsızlık yerine geniş otonomi konusunda anlaşmaya vanlmıştı. Ancak iş orada bitmedi, Kosova sonra "bağımsız" oldu. Tabii akıllara hemen Trepca geldi. Trepca altınları artık Kosovalıların değil. ABD bu bölgeyi 99 yıllığına kullanma hakkına sahip. Yani şimdi Kosova altınları ABD'nin.

Kosova'da Avrupa'nın en büyük Amerikan üssü var. Üssün adı Ferizaj. Üssün bir başka özelliği, yılın uzun bir döneminde yoğun sisli Balkanlarda, yılda sadece bir gün sis gören bir bölgede olması. Büyük kulak kendine en iyi yeri seçmiş.

Üç Bayraklı Bağımsızlık

Kosova'ya gittim ve bağımsızlık sonrası durumu gözlemlemeye çalıştım. Priştine'de her yerde Amerikan bayrakları var. Kosova bayrağı, çift başlı kartal motifli Arnavut bayrağı ve Amerikan bayrakları birlikte dalgalanıyor. En çarpıcı görüntü ise Priştine'nin merkezine konmuş bir Clinton heykeli. Kosovalılar Clinton'un kendilerini kurtardığım düşünüyor ve O'nu çok seviyor.

Kosova’nın nabzım tutmak için bir cafeye gittim ve oradaki gençlerle sohbet ettim. İki genç kız işsizlik yaşandığını söylüyor, ama yine de bağımsızlığın her şeye değer olduğunu belirtiyor. Sokaklarda dolaşan Amerikan bayraklı askeri araçlar pek gözlerine batmıyor. Ben Amerikan karşıtı olduğumu söylediğimde ise cafeden derin bir "uuuu" sesi yükseliyor; Kosova'da Amerikan karşıtı olmak büyük ayıp.

Kosova halkı elbette bazı açılardan haklı. Balkan tarihi boyunca hep arada kalmışlar. İtalyanlar tarafından önce Amavutluk'un bir parçası yapılmışlar. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Partizanlar Kosova'ya geniş özerklik vermiş, ama federasyonu oluşturan 6 cumhuriyetin arasına almamış. 600 bin nüfuslu Karadağ bile cumhuriyet olurken, Kosova sadece özerk bölge olarak kalmış. Sosyalist rejim bitince Sırplar Kosova'yı tamamen kendilerine bağlamış. Yıllar süren Sırp saldırılan ve daha sonra UÇK ile Sırplar arasında yaşanan savaşlar, bölge halkının hep acı çekmesine neden olmuş. Şimdi en azından kendilerine ait pasaportları ve nüfus kağıtları var. Ayrıca tarihte ilk kez Kosovalılann bir devleti oldu.

Federasyon'dan Federasyoncuk'a

Bosna Savaşını sona erdiren Dayton Anlaşması, Paris'te 14 Aralık 1995'te imzalandı. 300 bin kişinin ölümüne ve yüz binlerce sivilin yurtlarından göçmesine neden olan dört yıllık savaşı durduran bu anlaşma, dönemin ABD Balkan Özel Temsilcisi Richard Holbrooke'un başkanlığında ABD'nin Ohio eyaletine bağlı Dayton adlı kasabadaki bir hava üssünde haftalar süren müzakerelerden sonra karara bağlandı.

Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç'in "adil olmasa da olabileceğin en iyisi" dediği bu anlaşma türünün tek örneğidir. Anlaşmanın bir bölümü Bosna- Hersek Devleti'nin anayasal yapısını ortaya koyarken, Bosna-Hersek adı verilen yeni bir devlet altında son derece karmaşık ve çok katmanlı bürokratik bir yapı öngördü. Anlaşma sonunda Bosna-Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti adında iki oluşum yaratıldı. Etnik temellere dayalı oluşumların üzerinde ise zayıf bir otoriteye sahip merkezi bir hükümet ve etnisiteleri yansıtan ortak kurumlar oluşturuldu. Birbirleriyle savaşmış üç etnik toplumun yeniden bir arada yaşamasını ve Bosna-Hersek'in tüm kurumlarıyla işlemesini amaçlayan Dayton Barış Anlaşması’nın sivil yönlerinin uygulanmasına ilişkin sorumluluk, Yüksek Temsilciliğe verilmişti.

Yani 300 bin insanın ölümüyle sonuçlanan içsavaşın ortaya çıkardığı gerçek şuydu: Bağımsız yaşamaya karar veren ve bunun için Hitler, Mussolini ve ülke içindeki ırkçı yapılarla savaşan Partizanların kurduğu milli ve büyük federasyonun yerine, zamanında Hitler'e kucak açanların ve 300 bin insanın ölümüne neden olan içsavaşm taraflarının kurduğu küçük ve kontrolün tamamen NATO ve BM'ye verildiği bir federasyoncuk kurulmuştu. Bugün Bosna-Hersek'in bile bölünmesinden bahsediliyor. Sırp Bölgesi'nden ayrılık çığlıkları atılıyor.

Doboj ve Savaşın İzleri

Yugoslavya içsavaşmın en yoğun yaşandığı bölgelerden biri Doboj. Bülent Demiral arkadaşımın eşi oralı. O'nun sayesinde oralan görme fırsatım oldu. Savaşın en yoğun yaşandığı yerleri savaş sırasında görmemiştim ama bugün bile Doboj'u görmek inanılmaz acı veriyor. Doboj'dan çıkana kadar döktüğüm gözyaşlarını anlatamam.

Bosna Sırbistan'ı ve Bosna sınırlan içinde yer alan bu bölgede, Yugoslavya Federasyonu döneminde Sırp, Boşnak ve Hırvat köylerinin birlikte olduğu bir yer Doboj. Kenti ikiye ayıran eski adıyla Titobrod kanalının çevresinde kurulu. Bugün Titobrod’un bir yanı Slav Brod'u, öbür yanı Bosna Brod'u olmuş. Kanal'ın üstünden geçen köprü Bosna ile Sırbistan'ı ayıran sınır. Orada pasaport gösteriyorsunuz.

Brod'a girdiğiniz anda sanki canlı bir korku filmi setindesiniz. İnanılmaz bir sessizlik ve başınızı çevirdiğiniz her yerde mezarlar... Elbette en büyük acıyı, en az silahı olan Boşnaklar çekmiş. Bosna köylerinde bütün evler yeni. Sırp köylerinde ise hâlâ eski evler var. Hırvat bölgesindeki eski evler ise terkedilmiş ve hâlâ duvarları siyah. Yani hâlâ bomba izleri duruyor. Heryerde faşist sloganlar görülüyor. Brod'un adı Titobrod'ken birlikte yaşayanlar, Tito isimden silinince birbirlerine olmadık zulüm yapmışlar. İnsan Brod'u gezerken neden diye sormadan edemiyor. Aslında cevap belli, emperyalizmin kanlı dişleri Brod'un insanlarını çiğnemiş.

Sh:88-97

YUGOSLAYDAN GELEN İBRET: TÜRKİYE DİKKAT

Federatif Yapılar

Milli federatif yapılar bölgelerinde kendilerine yakın etnik grupları Slav kökenli tarifiyle "Narodnizm" yani milletleşme etrafında toplarken, gayrı milli federasyon yapıları birbirine yakın etnik gruplan birbirine kırdırır. "Narod" kelimesi Slav dillerinde hem millet hem halk anlamına gelir. Örneğin SSCB Doğu Avrupa, Orta Asya, Kafkasya ve İç Asya'yı "Sovyet" kimliği etrafında toplamış milli bir federatif yapıydı. Yugoslavya da asıl amacı tüm Balkanları birleştirmek olan, ama en azından Orta Balkanları birleştirip "Yugoslav" milli kimliğinin oluşturulmasıyla kurulmuş bir federatif yapıydı. Çekoslovakya için de aynı tanım geçerlidir.

Gayrı milli federasyonlar ise, tamamen etnik kimlikleri kaşıyan ve milletleri ırki özellikleri öne çıkararak yapılandırmaya çalışan emperyalist projelerin ürünüdür. Örneğin aynı dili kullanan, aynı kültüre sahip Kore bile 1950'de NATO saldırısıyla iki ayrı devlete bölünmüştür, ama tam bölünmeden önce federatif bir yapı oluşmuştur.

Çekoslovakya referandumla, Yugoslavya dünyanın en kanlı içsavaşıyla parçalanmıştır. Yugoslavya topraklan üzerinde bugün Bosna üç bölgeli, Sırbistan iki bölgeli bir federasyondur. Makedonya'da da adı konmamış ama "Multi Ethnical State" yani "Çok Etnikli Devlet" tanımı altında bir federatif duruş vardır.

Bu karmaşayı şöyle özetleyebiliriz: Dünya halklarının yararına kurulan federasyonlar millet yaratır ve sınırları genişletir. Emperyalizmin yarattığı federasyonlar ise milletleri böler ve sınırlan küçültür. Çünkü ne kadar küçük parça olursa o kadar ırkçı topluluk doğacak ve bu ırkçılık emperyalizmin hizmetine sunulacaktır. Bu yüzden bugün Türkiye'de özerkliği savunanlar ırkçıdır diyoruz! Ve her küçük ırkçı yapı gibi emperyalist kuklası olmak zorundadırlar.

Üniter Türkiye, Federatif Yugoslavya

Balkanların iki ucundaki iki önemli ülke, dünyaya bağımsız yaşamanın mümkün olduğunu gösterdiler. Bağımsız yaşamak için kurtuluş savaşları verdiler ve savaşlardan sonra kendi topraklarına has devrimler gerçekleştirdiler. Mustafa Kemal'in Altı Oku ile Türkiye Cumhuriyeti ve Mareşal Tito'nun özyönetimiyle Yugoslavya... Kültürleri ve halkları birbirlerine çok benzeyen iki ülke, hep emperyalistlerin hedefi oldu.

Büyük Atatürk "Emperyalizm bir gün mahv ve nabut olacak" derken, Tito da "Benim ülkemi emperyalistler parçalayabilir, ama Anadolu İhtilali'nin ülkesi emperyalizmi yenecektir" demişti. Yugoslavya parçalandı, Türkiye'yi parçalamak isteyen emperyalist güçler ülkemizin parçalanmış haritalarını yayınlamaya başladılar. Şimdi çok kritik bir dönemdeyiz. Türkiye'nin parçalanmış haritalan yayınlanıyor, ülkemizde federasyon planlan konuşuluyor. Yakın tarih federatif bir ülkenin parçalanışına tanıklık etti. Pek çok siyasetçimiz ve milletimiz, Türkiye'nin Yugoslavya gibi parçalanacağı endişesini yaşıyor.

"Türkiye üniter bir devlet, Yugoslavya ise bir federasyondu. Şimdiye kadar üniter devletin parçalandığını görülmemiştir"

rahatlamasına sığınılabilir. Ancak tarih üniter bir devletin önce federatif hale getirildiğini, sonra parçalandığını kaydetti.

Önce Federasyon

Anayasa tartışmalarında esas tehdit FEDERASYON olma tehdidir. Güzel yurdumuz FEDERASYON olursa, gerisi zaten hikâye olacaktır. Sakın kimse yanılmasın; bugün sorun Türkiye'nin parçalanması değil, Türkiye'nin etnik ve mezhep temelli bir federasyon halini almasıdır. Buna Fener Kilisesi'nin ekümeniklik fantezisini ve buna bağlı olarak Vatikan'la sanki devletmiş gibi imzaladığı "Ravena Sözleşmesi"ni de eklersek, sorun kabak gibi karşımıza çıkar. [bkz. www.vatikan.va]

12 Eylül Referandumu ilk aşamaydı. Sondaki adım, "geniş tabanlı ve kapsamlı" olacağı söylenildiği anayasa çalışmasıyla Türkiye'nin Yugoslavyalaştırılması... Apo, İmralı'dan sürekli "Bizim amacımız ayrı devlet değil; biz özerk bölgeler istiyoruz" diyor. Diyarbakır Belediye Başkanı Osman Baydemir'de aynı şeyleri söylüyor. Elbette öyle diyecekler; çünkü üniter bir devleti hemen parçalamak mümkün değildir. Önce federasyon yapmak gerekir. Tabii bu federasyon birleştirme amaçlı değil parçalama amaçlı olmalıdır.

Uluslararası Hukuki Ortam Hazır

1-Turgut Özal tarafından imzalanan Avrupa Özerk Yönetimler Yasası. [ bkz. www.ip.org.tr] Avrupa Konseyi'nce 15 Aralık 1985 tarihinde imzaya açılan "Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı", 2. Özal Hükümeti döneminde, 21 Kasım 1988 günü Strasburg'da imzalanmış, Yıldırım Akbulut'un Başbakan olduğu 8 Mayıs 1991 tarihinde çıkarılan 3723 sayılı yasa ile onanmıştır.

Türkiye'nin Anayasa ile belirlenen üniter yapısını değiştirmeye yönelik bu anlaşma, "özerk yerel yönetimler" öngörmektedir.

Bu anlaşmanın "Önsöz"ünde, "Özerk yönetimlerin korunmasının ve güçlendirilmesinin (...) idarede âdemi merkeziyetçiliğe dayanan" bir yapı oluşturulmasına önemli katkı sağlayacağı belirtilmektedir.

Zaten, "Özerk Yerel Yönetimlerin Anayasal ve Hukuki Dayanağı" başlıklı 2. maddesinde aynen, "Özerk yerel yönetimler ilkesi, ulusal mevzuatla ve uygun olduğu durumlarda Anayasa ile tanınacaktır" deniliyor. Günümüzdeki hükümet Anayasa'daki güvenceleri kaldırarak, Özal'ın bu taahhüdünün gereğini yerine getirme hazırlıkları içinde olduğu anlaşılıyor.

Anlaşmanın 3. maddesinde "Özerk Yerel Yönetim Kavramı" şöyle tanımlanıyor:

"Özerk yerel yönetim kavramı yerel makamların, kanunlarla belirlenen sınırlar çerçevesinde, kamu işlerinin önemli bir bölümünü kendi sorumlulukları altında ve yerel nüfusun çıkarları doğrultusunda düzenleme ve yürütme hakkı ve imkânı anlamı taşır."

"Yerel makamlara verilen (bu) yetkiler, normal olarak tam ve münhasırdır" (Md. 4/4). Anlaşmayı imzalayan devletler, "yerel yönetimlerin (bu) temel yetki ve sorumluluklarını anayasa ya da kanunla belirlemek" zorundadırlar (Md. 4/1).

Anlaşmaya göre; yerel yönetimlerin coğrafi sınırlarını da ilgili devlet dilediği gibi belirleyemez. Bunun için o bölgede yaşayan yerel topluluklara danışmak zorundadır (Md.5).

Anlaşmada "özerk yerel yönetimler"in ekonomik altyapısı da unutulmamış: "Yerel makamlara kendi yetkileri dahilinde serbestçe kullanabilecekleri yeterli mali kaynaklar sağlanacak."

2- BM İkiz Yasaları

Bu yasalar 2000 yılında Ecevit-Bahçeli-Yılmaz hükümeti döneminde imzalanmıştı. Daha sonra gelen hükümet iktidar olur olmaz, ilk işi yasaları onaylamak oldu. Yasalar Doğu Perinçek'in bütün çabasına ve TSK’nın çekince koymasına karşın, maalesef Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından imzalandı. Türkiye'nin bölünmesi için uluslararası hukuki zemin hazırlayan BM ikiz Yasalarının temel maddeleri şöyle:

A-Bütün halklar kendi kaderlerini tayin hakkına sahiptir. Bu hak vasıtasıyla halklar kendi siyasal statülerini serbestçe tayin edebilir ve ekonomik, sosyal ve siyasal gelişmelerini serbestçe sürdürebilirler.

B-Bütün halklar ... doğal kaynakları ve zenginlikleri üzerinde kendi yararına serbestçe tasarrufta bulunabilir. Bir halk sahip olduğu maddi kaynaklardan hiçbir koşulda yoksun bırakılamaz.

C-... bu sözleşmeye taraf bütün devletler, kendi kaderini tayin hakkının gerçekleştirilmesi için çaba gösterir ve Birleşmiş Milletler şartının hükümlerine uygun olarak bu hakka saygı gösterir.

Hatırlayalım, Bosna-Hersek'i federasyoncuk yapan Dayton Barış Antlaşması'na da "uluslar kendi kaderini tayin hakkına dayalı olarak BM gözetiminde yeni yapılarını oluşturacaklar ve kendi bölgesel kaynaklarını kullanacaklardır" hükümleri bulunuyor.

PKK'nın Dayanakları Aynı

Şimdi gelelim bam teline. Geçen yıl Ağustos ayıydı. Apo 15 Ağustos'ta "Açılım planını açıklayacağım" demişti. Ben erken davrandım ve planın hazırlandığı merkeze dalıp planı ele geçirdim. Plan Washington merkezli Amerikan Kurdish International Netvvork (AKIN) isimli kuruluş tarafından PKK'nın ABD’deki adamı Kani Gulam koordinatörlüğünde hazırlanmıştı.

Apo'nun taleplerinin temelinde özerklik ve özerk bölgelerin doğal kaynaklarının kendileri tarafından kullanılması amacı vardı. Yani hem Avrupa Bölgesel Yönetimler Yasası'ndaki, hem BM İkiz Yasalarındaki hükümler... Zaten Apo da yasaların güvence altına alınması için uluslararası güçlerin kontrolünü ve korumasını talep ediyordu.

12 Eylül referandumu hakkında yapılan açıklamalarda, devlet yönetimi örtülü olarak bu taleplere yanıt verdi. "12 Eylül'den güçlü bir destekle çıkarsak, Avrupa Birliği yasaları çerçevesinde daha önemli adımlar atacağız" dedi. AB yasalarının dayatması açık: "Bölge kalkınma ajansları aracılığıyla yerel yönetimlerin güçlendirilmesi ve buna bağlı olarak özerk bölgeler oluşturulması." Bu ifadeler AB'nin son Türkiye İlerleme Raporu'nda yer alıyor. Açarsak Apo da, uluslararası yasalara atıf yaparak, Türkiye'nin federasyon olması yönündeki darbeleri vuruyor.

TESEV, Karayılan, Bay demir ve Ahmet Türk

Yazdıklarımıza komplo teorisi diyebilecek olanlara son dönemdeki açıklamaları hatırlatalım.

: "Türk kimliği ırkçıdır. Anayasa'dan Türk vurgularının çıkartılması gerekmektedir." Yani millet ortadan kalksın yerine emik gruplar öne çıkarılsın... Bir başka deyişle esas ırkçılık hakim olsun.

Murat Karayılan: "Silah bırakmaya hazırız, ama silahlarımızı BM devralsın ve bize güvence versin." Yani BM İkiz Yasaları çerçevesinde özerk yapıların güvenliği sağlansın.

Osman Baydemir: "Türk bayrağının yanında sarı-kırmızı-yeşil bayrağımız dalgalansa ne olur?" Yani... Buna Baydemirce bir yanıt vermeden edemeyeceğim: "has...tir..."

Ahmet Türk: "Demokratik Toplum Kongresi barış için silah bırakılmasını ve silahların BM gözetimine devredilmesini istemektedir." Yani, Kandil ne diyorsa o...

Sümela Ayini ve Pontus Tehdidi

15 Ağustos 2010'da Sümela Manastırı 88 yıl aradan sonra ayine açıldı. Cumhuriyet Devriminin yasakladığı ayini, Mustafa Kemal'in "Kin ve melanet yuvası" dediği Fener Kilisesi'nin papazı Bartholomeos yönetti. Oysa Meryem Ana yortusunu, her ne kadar kendi kendine o payeyi verse de Patrik makamındaki papazlar yönetmiyor. Bartholomeos tam bir meydan okuma mantığıyla töreni yönetti. Ayine Rusya, Gürcistan ve Yunanistan’dan ortodokslar davet edildi.

Olay, ilk bakışta insan hakları, din ve vicdan hürriyeti gibi kalıplara sokulabilecek gibi görünen bir gelişme gibi algılanabilir. Ancak perde arkasını iyi incelemek lazım. Önce ayini yöneten kişiye bakalım.

Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre Fatih Kaymakamlığına bağlı 1400 üyesi bulunan Fener Kilisesi'nin papazı olmaktan başka bir sıfatı bulunmayan Bartholomeos, 88 yıl sonra yapılan ayini yönetti. Malum Bartholomeos "İyi niyetle buradayız" demesine rağmen, özellikle ABD'den açıkça destek alan ve devlet başkanı törenleriyle karşılanan bir din adamı. Kendisini ekü- menik yani evrensel patrik ilan ediyor ve patrikliğin sınırlarını da İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan Balat ve Galata çevresi olarak çiziyor. Ayrıca iyi niyetli olduğunu iddia eden Bartholomeos, bir papazın idam edildiği kilisesindeki bir kapıya "kin kapısı" adını vererek hâlâ açtırmıyor.

Neden Rusya, Gürcistan, Yunanistan

Bartholomeos'un yönettiği ayine kimleri davet ettiğine bakmak gerekiyor. Konuklar Yunanistan, Rusya ve Gürcistan'dan geldiler. Daha doğrusu bu üç ülkeden gelen kişilere davetiye gönderildi.

Nedeni basit. Sümela Manastırı’nın bulunduğu yer Fatih Sultan Mehmet dönemine kadar Pontus'tu. Fatih Pontus Devleti'ni yıktıktan sonra bölgede kalanlar vergi ödemek şartıyla kaldılar, ama göç edenler de oldu. İkinci göç dalgası Cumhuriyetin ilanından ve Sümela ayinlerinin Cumhuriyet Devrimcileri tarafından yasaklanmasından sonra yaşandı. Pontuslar sanıldığının aksine Yunanistan'a değil Gürcistan ve Rusya'ya yoğun olarak gittiler. Daha sonra bunlardan bazıları Yunanistan'a gönderildi ve Yunan Hükümeti Pontusları özellikle Batı Trakya'da Türklerin yoğun olarak yaşadığı bölgelere nüfusu dengelemek amacıyla yerleştirdi.

İşte yapılan ayin, aslında sadece, kendini evrensel patrik ilan eden Bartholomeos'un yönetmesi açısından değil, Rusya ve Gürcistan'daki Pontusların da kışkırtılması açısından dikkat çekici oldu. Tabii Bartholomeos ayini yöneterek, evrensel liderlik konusunda da önemli bir adım atttı, Slav Ortodoks Kilisesi'ne bağlı Rus ve Gürcü Hıristiyanları da kendine bağlama yönünde adım attı. Ayrıca Türkiye ile Rusya ve Gürcistan arasında yapay bir gerginlik alanı hazırladı.

Tişörtlü Mesaj

Ayine katılanlar "Pontus'a geri döndük" tişörtleri giyerek asıl niyetlerini ortaya koydular. Sümela ayininin perde arkasına baktığımızda bir açıklamayı hatırlatmak gerekiyor. Diyarbakır'ın BDP'li Belediye Başkanı Osman Baydemir "Türk bayrağının yanında bizim kırmızı-yeşil-san bayrağımız dalgalansa ne olur" dediği konuşmasında, esas bölücü niyeti de açıklamıştı. "Özerk Kürdistan, özerk Doğu Karadeniz, özerk Batı Karadeniz olacak" demişti. Baydemir'in bu sözleri söylemesinden ve bölücülerin özerklik toplantısını Diyarbakır'da yapmasından bir hafta sonra Sümela ayini gerçekleşti ve "Pontus'a geri döndük" tişörtleri giyildi.

İstanbul'da Haçlı Birliği Belgesi İmzalandı

Sümela Manastırındaki ayin çok tartışıldı ancak o noktaya gelinene kadar daha önemli gelişmeler yaşandı. Katoliklerin dini lideri Alman Papa Ratzinger, Fener Kilisesi Papazı Bartholomeos'un davetiyle Türkiye'ye gelmişti. Bu ziyaret sırasında öyle bir anlaşma imzalandı ki, Türkiye'nin sınırlan içinde Türkiye Cumhuriyeti devletinin hükümranlık hakları çiğnendi. Fener Kilisesi Papazı Bartholomeos sanki Türkiye içindeki ayn bir Ortotodoks din devletinin lideriymiş gibi hareket ederek, Vatikan Devleti Başkanı ve Katolik dünyasının ruhani lideri ile, Hıristiyan dünyasının en önemli belgesi olarak gösterilen "Ravenna Sözleşmesi"ni imzaladı.

Tarih boyunca birbirleriyle savaşan Katolikler ve Ortodokslar, İstanbul'da bir Hıristiyan birliği toplantısı söz konusu olunca, bir anda aralarındaki sorunları bitirmiş ve iki mezheb ortak karar alma noktasına gelmişti. Oysa çok yakın bir zamanda, 1992'de Yugoslavya'da Katolik Hırvatlarla Ortodoks Sırplar savaşmışlardı. Katoliklerle Ortodoksları ortak dini ve siyasi kararlar almaya yönlendiren İstanbul'da yapılmasına Türkiye'de karşı çıkanlar oldu. Ergenekon tertibi kapsamında uzun süre hapis yatan Noel Baba Barış Konseyi Başkanı Muammer Karabulut, "Ravenna Sözleşmesi"nin imzalanmasının laik devlet yasalarına aykırı olduğunu saptadı ve Fatih Cumhuriyet Başsavcılığına başvurdu. Başvurunun temeli 5187 sayılı yasa idi. Bu yasa uyarınca ülkemizde dini kurumlar tüzel kişilik olarak çalışamaz ve anlaşmalara imza atamaz. Ancak Karabulut'un aldığı yanıt oldukça ibret vericiydi.

Fatih Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Cevabı

"Sayın Muammer Karabulut;

Fener Rum Patrikhanesi Başpiskopos'u Dimitri Orhondoni'nin (Bartholomeos) 5187 sayılı yasaya muhalefet suçunu işlediği iddia olunmuşsa da, yapılan soruşturma sonucunda, şikâyetçi tarafından gerçekleştirdiği iddia olunan tüm toplantı ve görüşmelerin Türkiye Cumhuriyeti devletinin yetkili organlarının bilgisi ve kontrolü altında gerçekleştirildiği, şüphelinin yasadışı şeriat mahkemelerini oluşturduğu ya da Türkiye Cumhuriyeti devletinin hükümranlık hakkını ortadan kaldırırcasına gizli olarak Vatikan devletiyle ’Ravenna Sözleşmesi' adı altında ikili sözleşmenin yapıldığını gösterir yönde herhangi bir delil ve emarenin elde edilmediği görülmüş olup, şikâyetçinin soyut iddiası dışında şüphelinin üzerine atılı suçları işlediğini gösterir somut, inandırıcı delil ve emare tesbit edilmediğinden, atılı suçtan şüpheli hakkında kamu adına kovuşturma yapmaya yer olmadığına karar verilmiştir."

Haçlı İttifakı Toplantısı Devletin Kontrolünde mi Yapıldı?

Savcılığın kararı gerçekten ibret verici. Papa'nın Türkiye ziyaretinin görüntüleri ortada. Ziyaret sırasında kanunlar çiğnenerek, Türkiye Cumhuriyeti devletinin hükümranlık hakkını ortadan kaldırırcasına Vatikan devleti ile Fener Kilisesi Papazı arasında "Ravenna Sözleşmesi"nin imzalandığı herkesin malumu. Cumhuriyet Savcısının cevabi yazısında Fener Rum Kilisesi ile Vatikan arasında "Ravenna Sözleşmesi adı altında ikili sözleşmenin yapıldığını gösterir yönde herhangi bir delil ve emarenin elde edilmediği" ifade edilmesine karşın, www.vatikan.va internet sitesinde anlaşmanın maddeleri duruyor. 46 maddeden oluşan anlaşma, 13 Ekim 2007 tarihinde İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinde siteye konulmuş. 2004 yılında başlamış olan anlaşmayla bağlantılı olarak, iki azizin kemikleri İstanbul'a getirilmiş ve Papa İstanbul'a davet edilmiş.

Dışişleri Bakanlığı'nın Cevabı

Savcılığın verdiği karar üzerine Karabulut bu kez Dışişleri Bakanlığı'na başvurdu ve oradan da savcılığın kararına benzer ibretlik bir cevap aldı:

"Sayın Karabulut;

Devletimizin laik niteliği uyarınca hiçbir dini kuruma tüzel kişilik verilmesi mümkün değildir. Başvurunuzda da belirttiğiniz gibi, bu çerçevede, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi de tüzel kişiliği haiz olmayıp, başvurunuzda değinilen bir 'uluslararası anlaşma' akdetmiş olduğu yönünde bilgi Bakanlığımızda mevcut değildir."

Dışişleri Bakanlığı Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin laik niteliği nedeniyle dini kurumların tüzel kişilik olarak uluslararası anlaşmalara imza atamayacağını kabul ediyor, ancak bütün dünyanın gözleri önündeki "Ravenna Sözleşmesi"ni görmezden geliyor. Fener'deki Rum Ortodoks Kilisesi’nin papazı kendisini Vatikan Devleti ile bir tutup, dünya Katoliklerinin temsilcisi Papa ile Ortodoksların temsilcisi bir devlet yetkilisi gibi uluslararası ve dini bir anlaşmaya imza atıyor; devleti diplomatik yollarla savunmakla görevi Dışişleri Bakanlığı ise hiçbir şey olmamış gibi davranıyor.

Lahey, Guantanamo ve Türk Ordusu

Engin Alan komutan boşa söylemedi o sözü: "Bizi Guantanamo'ya yollasalar vız gelir." Derin anlamı var o sözün. Komutan, düşmanın kim olduğunu görüyor ve açıkça söylüyor: ABD! Malum, ABD Guantanamo'da Irak'taki ve Afganistan'daki direnişçileri tutuyor. Onlar, Bush'un tabiriyle "yeni haçlılara" karşı savaşan Müslüman kahramanlar. Biraz Selahaddin Eyyubi, biraz

Alparslan... Büyük Ortadoğu Projesi'ne karşı direnen yiğitler, Mezopotamyalı Nene Hatunlar, İskender'e medeniyeti öğreten çağımızın Babil Prensesleri...

Çuval

Aslında saflar o Temmuz günü belirlenmişti. Hâlâ bililerinin stratejik ortak deyip istihbarat medeti umduğu büyük şeytan ABD, Türkiye'nin yerini anlamıştı. Türkiye her zaman olduğu gibi kahramanların safındaydı. Kapı Malazgirt, ata Alparslan... O yüzden ne tezkere geçti, ne de Türk Ordusu'nun Amerikan nüfuz bölgesi olan Kuzey Irak'a girmesi engellenebildi. Dahası Türk bahriyelileri Rus-Gürcistan Savaşı'nda Atatürk gibi yaptı ve Rusların yanında yer aldı.

Şimdi de Lahey

Altangiller bayram yapıyor. Lahey'de karar alınmış: "Kosova'nın Sırbistan'dan ayrılması uluslararası hukuka aykırı değilmiş." Biz bir zamanlar yırtınırken susanlar, hatta bizi Sırp yanlısı olmakla suçlayanlar şimdi tehlikenin farkına varmışlar. Sağolsun üstad Oktay Ekşi yol gösterici oldu da Lahey oyununu halka anlattı. Evet Lahey'in aldığı kararla artık dünyada ayrılıkçı haklar gündeme gelecek. Yakında Apogiller, Altangiller Kürt sorununu Kosova modeliyle çözmeyi önerirse kimse şaşırmasın. Başladılar; İspanya dediler, Gürcistan dediler, ama Türkiye demeye henüz cesaretleri yok.

Sh: 98-110

SONUÇ

Yugoslavya'da yaşananlar ve ülkemizde yaşanmakta olanlar, aslında iç karartıcı bazı benzerlikler içeriyor. Yugoslavya Ordusu'nun yerine yeni askeri birimlerin oluşturulması, polise ağır silah kullanma yetkisi verilmesi, yargının yapısının değiştirilmesi, liberal ve tamamen batı destekli gençlik örgütlerinin kurulması, etnik ve mezhepsel ayrılıkların kışkırtılması, spor müsabakalarında provokasyon denemeleri, Clinton ekibi olarak bilinen ABD'nin ülkeleri parçalamak için görevlendirdiği kişilerin Türkiye'de de faaliyet göstermesi ve akla gelebilecek daha pek çok kara durum ortada. Üstelik Süleyman Demirel, Deniz Baykal, eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ gibi Türk devletinin en üst katlarında görev yapmış isimler de "Türkiye, Yugoslavya yapılmak isteniyor" şeklinde açıklamalar yapıyor.

Yugoslavya Federasyondu

Yugoslavya'nın parçalanma süreci ile Türkiye'nin parçalanma süreci arasındaki benzerlikler dikkat çekici, ama iki ülke arasında temel bir fark var. Türkiye üniter bir devlet, Yugoslavya ise federasyon'du. Yugoslavya Federasyonu'na bağlı her cumhuriyet, kuruluş anayasasına göre dilediğinde ayrılma hakkına sahipti. Belgrad çok uğraşmasına rağmen, hiçbir zaman tek millet yaratma arzusunu gerçekleştiremedi. Yugoslavya'da Sırp Sırptı, Hırvat Hırvat, Arnavut Arnavut. Ayrıca Makedonya hariç her cumhuriyetin kendisine çok yakın ağabey devletleri vardı.

Herkes Ayrılmak İstedi

Parçalanma sırasında her cumhuriyet ayrılmayı istedi. Bu da kaçınılmaz ve çok parçalı bir yapı oluşmasına neden oldu. Herkes birbiriyle çatışmak için bahane aradı. Özelikle parayı elinde tutan kesimler yani Hırvat ve Slovenlerle, gücü elinde tutan Sırplar arasında yaşanan gerginlik, ortamın içsavaş ortamına dönmesine neden oldu. Zaten elinde parçalanma için her türlü imkân olan cumhuriyetler harekete geçtiler. Savaş yaşandı ve parçalanmanın faturası ağır oldu.

Bam Teli

Türkiye'de aynı şeyler olur mu? Türkiye'nin önündeki öncelikli tehlike, eski Yugoslavya gibi federasyona dönüştürülme tehlikesidir. Yerel yönetimler yasaları ve BM İkiz Yasaları Türkiye'ye eski Yugoslavya olmayı dayatıyor. Eski Yugoslavya benzeri sosyalist olmayan bir yapı, çok kısa zamanda daha büyük içsavaşa ve ayrışmaya gidecektir.

Bütün bunlara rağmen Türkiye'de halkın çok büyük çoğunluğu ayrılık istemiyor. Yüzde 90'lann üstünde bir kitle ayrılığa kesinlikle karşı. Dahası Yugoslavya'daki Slovenya'ya ve Hırvatistan'a benzetebileceğimiz kıyı bölgeleri, bırakın ayrılmayı tam tersine birliği en üst noktadan savunuyor. Yugoslavya'nın parçalanma sürecinde insanlar Soros bayrakları alarak sokaklara dökülmüş ve parçalanmayı destekleyen mitingler yapmıştı. Türkiye'de ise Cumhuriyet mitingleri yapıldı. Türkiye'nin içinden devletler çıkaracak bir durum şu an yok gibi. Ancak dış saldırının hukuki alt yapısını oluşturma çabalarına da dikkat etmek gerekiyor.

Sh:115-116

YAŞAM ÖYKÜSÜ - Teoman Alili

15 Şubat 1978’de İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaöğrenimini İstanbul’da tamamladı. Eski Yugoslavya Cumhuriyetlerinden biri olan Makedonya’daki Kiril Metodij Üniversitesi'ne girmeye hak kazandı. Burada eğitimi sürerken Yugoslavya içsavaşını yakından takip etme fırsatı buldu. Çeşitli gençlik derneklerinde görev aldı ve Yugoslavya’nın birliğini savunan çalışmalara katıldı. Üniversite eğitimi bitince Türkiye’ye döndü ve Yugoslavya’da yaşananları anlatmaya çalıştı. Annesi Makedon babası Türk kökenli olan Teoman Alili Ergenekon davası kapsamında sorgulandı ve daha sonra hakkında kovuşturmaya gerek olmadığı gerekçesiyle serbest bırakıldı. Serbest bırakıldıktan sonra Türkiye doğumlu ve Türk soylu olan Teoman Alili sınır dışı edildi. Yugoslavya Dersleri kitabını Türkiye dışında yazdı.

Geniş Bilgi için Kaynak: Teoman Alili, Yugoslavya Dersleri, Kaynak Yayınları, Eylül 2010, İstanbul

Teoman Alili Diğer yazıları için erişim: http://www.guncelmeydan.com/pano/teoman-alili-f413.html

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Bu Blogda Ara

İsmail Hakkı Altuntaş

Benzer Yazılar

Yorumlar

Arşivleme