LEYLA İLE MECNUN- FUZULÎ

NEDEN

— Ey göz nuru, gönül neş’esi!

Sensiz gözümün ışığı yok oldu. Önceden o aşinalığın neydi, sonra niçin ayrıldın?

Evvelâ neden sevgi göstererek beni bağladın ve sarhoş ettin de şimdi başağrısı içinde bıraktın, mihnet ve intizara saldın?

İnleyen gönlüme ayrılık ateşi koydun, gözümü hasret yaşile doldurdun. İçimin ateşi yana yana şafak ahengi gibi göklere çıktı; gözyaşlarımın seli gitgide sonsuz bir deniz oldu. Ben böyle bir günde arkadaş istemiyorum. Hayalini de yanımdan al.

Ey ay yüzlüm, olur ki hayalin ansızın ateşe yanar veya suya batar. Hasret şarabı ile başım dumanlı, ayrılık hayreti içinde kendimi şaşırdım; gamım benimle birlikte bırakma, birden onu halka ifşa ediveririm. İstediğini yapıp yapmamak sarhoşun elinde değildir, şaşırmış insana güven ilemez. Senin gamının yolunda canım berbat oldu, fakat fani âlemin karışıklıklarından kurtuldum. Senin derdinin zevki bana ebedî içkiyi ve Ölmez neş’eyi tanıttı. Ecel gelmiş olsa benim nemi alacak?

Zaten canım yok, alırsa gam alır. Mihnet ve belâ gecesinin ışığıyım, gönül hayasının rüzgârına tutulmuşum. İç ateşiyle gözyaşına dökülse gam kılıcı ile başım kesilse, canımdan aşk arzusunu çıkarıp aşk belâsını terketmem. Gam içinde ağladığım ve hicran elemiyle kararsız olduğum bu günleri eğer takdir kalemi gün diye -ömür kitabına yazarsa bu hesap beni aldatmış olur; zira vaziyet başka,, türlüdür. Günü meydana getiren güneştir demişler, Allah için hesap bu söze göre yapılır. Güneşimin görünmediği güne, ben gün demem, benim hesabım budur. Fakat bu gönül derdinden anlayan kimse yok, ah, bu gönül derdi ile ben ne yapayım I Derdim söze geldikçe artıyor; sanki bir ateştir, yel estikçe alevleri çoğalıyor...

Sh:20-21

EY DOST!

- Ey gözümün bebeği, can arzusu, gönül muradı! Eğer gözüm bağlı ise yeri vardır, çünkü belâ deryasının baş çeşmesidir. Zaman zaman önünü bağlamasam bütün âlem sele gider. Seni görerek dünya halkına rüsvay eden bir gözün senin düşmanın olduğuna kanaat getirdim; başımın üstünde ayağına yetiştirdim,

Ey lâali bal ve gamzesi kılıç!

Onu ister affet, ister mazur, gör.

Ey huri, senin dergâhına geldiğim zaman gözümdeki nur sermayemdi. Gamın bana ticaret öğretti : Yüz şükür olsun ki ziyan etmedim, göz nurunu vererek ayağının toprağını aldım, az kıymetli şeyimi çok pahalı sattım. Sultanım, ben dilenciye bir göz çevir, aşinaya yabancılık etme!

Canımın bahçesine gam fidanı diktin, tenimin toprağına dert tohumu ektin. Gönül harareti ve gözyaşı nemi ile o tohum ve fidan çimlenip büyüdü. Gel mülküne, bağına uğra, mahsulüne bir göz gezdir!..

sh:50-51

MECNUN’UN LEYLÂ’YA SİTEM DOLU MEKTUBU

Sana ne oldu?

Ahdini bozdun ve onu sındırmağa çalışıyorsun!

Ey ahdine vefa göstermeyen, düşmanlaRIma gül, bana diken olan sevgili!

Yalnızlığa dayanamadın mı ki birlikte uyuyacak bir insan aradın ?

Bulunduğun yer karardı da mı orada mum yaktın ?

Gönül derdi mizacını incitti mİ ki doktora ihtiyacın oldu? O gönül çeken servi soldu mu ki gayretle ona su vermek İstedin?

GüLzara kötü kalpli mi geldi ki böyle güle diken yarası açıldı?

Hangi korku ile cevher saklamak isteyerek koca mukavelesine bağlandın?

Beni unutmana ve beni terkederek başka bir sevgili tutmana sebep neydi ?

Kanlı gözyaşını her an halimin şahidi olarak kapının toprağına uğramaz ve benden sana haber vermez mi oldu ?

Bu vefasızlık ve yabancılarla aşinalık acaba niçin?

Yeni sevgiliyi kucağına çektin, şimdi eskisine izin mi veriyorsun?

Mihnet ve melalin benim yüzümdendi, onunla birleşince halin hoş olsa gerek. Ben vefa ahdine aldanıyor ve ahdinde vefa olacak sanıyordum, iradenin böyle, zayıf olacağım, tam ayın noksanı bulunacağını bilmiyordum. Daima sözünün benimle fakat gönlünün başkasiyle olacağım, senin yüzünden ben cihanda şerefimi kaybederek namı ve nişanı olmayan bir insanın senden kâm alacağını umuyordum. Fakat mazursun, ey sevgili, zamanda bu dert meşhurdur: Gül gonca iken dikenle beraberdir, açılınca başka bir yar bulur; aslında azabını diken çeker, mevsimi gelince suyunu hakim alır.

Ey yaralı gönlümün arzusu, kahrı çok ve şefkati az sevgilim!

Ey adı vefakâr diye anılan, tenimde can, gözümde nur olan! Dimağımın sevdasının ilâcı, çılgınlığımın sebebi! Sen gün yüzlü ve ay alınlısın, çok güzel ve nazlısın. Ben diken varlıklı ve toprak tabiatlıyım, çok kaba dilli ve kara yüzlüyüm. Sen halinle benden âr ederek şeninle ne münasebetim var demek istiyorsun» Ben de sana bunun doğru olduğunu, benim sana ve senin bana lâyık olmadığımızı söyledim. Ben kendi hesabıma hayalinle kanaat ederim, sen de kendine lâyık olanı istesen bir mani yoktur. Fakat benden ve senden başka birçok kimseler var ki boyuna bizi konuşuyorlar. Bunlar benim vefakârlığımı ve senin cefanı görünce acaba kime vefasız ve kimin işine hata diyecekler ?

Kimse insanı hayırla yadetmezse ve kötü adı çıkarsa iyi birşey midir?

Gerçi sen âdetin aksine uyarak bir başkasına gönül bağladın, amma sana benim gibi bağrı yanık çoktur, kime baktınsa mecnun oldu. Ben de senden selâmı keserek bunun intikamını alayım diyorum; senin gibi bir başka sevgili bulmak istiyorum, fakat acaba senin gibisi var mı ?

Başkası ile evlendiğini duydum, Allah bilir ki çok hayret ettim. Ey hayat suyunun pınarı, sen benim canımın içinde gizlisin. Bir an gözümden uzaklaşmadın, visalin başkasına nasıl mukadder oldu ?

Eğer ona bir nevi Leylâ nuru göründü ise o Leylânın hayalini görmüş ve kendi vâhimesile safa sürmüştür. Leylâ bana gelmiştir demesin, zira onun yanma gelen Leylânın hayalidir. O hiç Mecnundan ayrılır ve başkasile aşinalık eder mi?

Ey taç incisi ve baş tacı! Muradına erişin mübarek olsun. Ahbapları toplayarak neş’e ile ahenge başladığın, bu hayırlı işi yaptığın zaman çok zevk ile bekledim ki beni de hatırlıyasın. Eğer beni üzüntülü zannettinse bu neş’e zenginliğine lâyıktım. Benim de bu meclisten saadet duymam için bana da bildirmek şarttı. Allaha şükür, elim dar değil, can gibi bir serveti feda etmeğe muktedirim. Ve eğer beni bitkin, cihanın mihnetile incinmiş sandınsa bu takdirde de özürü anlatmak, bir sözle gönlümü almak lâzımdı. Ey gül ne öyle ne de böyle yaparak bilmezlikten gelmek doğru mudur?

Ey canımın içinde cana düşman olan ben sana, nisbetle her ne kadar düşkün isem de eski âdetini unutma, bin dost tut, fakat huyunu değiştirme! Başkalarıyla şad ve mes’ut olduğun zaman bu vesile ile bizi de yad et.

sh: 56-58

LEYLÂN’IN MECNUN’A CEVABI

Ey yaygısı toprak ve döşeği diken olan!

Mustarip gönlümün ve taze gözümün neş’esi!

Beni ne kadar ayıplasan lâyıktır, sana karşı mahcubum, yüzüm karadır. Çektiğim mahcubiyet ve utangaçlığım yüzünden duyduğum tekdir bana yeter. Mademki günahım olduğunu itiraf ediyorum, sen de kendi lûtfunla benim kusuruma bakma!

Ben bir inciyim, satın alan başkaları; bu alış veriş benim elimde değil. Devran beni mezada çıkardığı zaman satan kimdi ve kim aldı bilmiyorum. Eğer benim elimde olsaydı senden başka sevgilim olamazdı. Her ne kadar ittiham ediliyorsam da benden tiksinerek yüz çevirme! Ben hakkakın eline aldığı zaman istediği gibi işleyebileceği bir inci değilim. Gerçi onun gönlünü aydınlatıyorum, onun gecesinin ışığı, gündüzünün güneşiyim. Fakat uzaktan nur almakla ve o benden ben ondan uzak kalmakla iktifa etmektedir. Uzaklaştığı zaman ışığımın parıltısını görüyor, yakın gelince azabımı çekiyor. Benim neş’elendiğimi zannetme, ayağım bir gam tuzağına bağlandı; Ara sıra içimden figan etmek arzusu gelse evvelâ ona bir bahane arıyorum. Ya anamı babamı anıyor, yahut ta kardeş ve arkadaşımı özlüyorum. Elbisemi parçalamak İstediğim zaman terzisine kızıyor, “bu cep bu etek kusurlu, hatasını göstermemeğe çalış,, diyorum. Bazan sana kavuşmak istesem, halinin nasıl olduğunu anlamak arzu elsem, yıkanmak bahanesiyle bir pınara doğru gidiyor, orada tek başıma soyunarak saçlarımı dağıtıyorum ve suyun aynasına bakarak aynen senin halini görüyorum. Boynumda başka bir halka yükü dudağımda başka bir söz yok. Boynum havadan senin kolunu diliyor, ağzım meltemden senin dudağını soruyor. Senin gamınla canımdan ümidi kestim, cefa kılıcı ile şehit oldum. Al perde kanlı kefenimdir, ben mezardayım, kocada zannetme! Gel ahım mezarıma mum yap, ayağının tozu ile lahdîmi süsle! Ben ayrılık bahçesinin inliyen bülbülüyüm, fakat kafes İçine konuldum. Bu kafes içinde halim ne olacak bilmiyorum. Belâ, kolumu kanadımı kırdı. Eğer bir vahşi ile beraber bulunuyorsam bu ayıplanmamalıdır. Sen vahşilerle beraber yaşıyormuşsun, ben de senin gibi oldum.

Ey zavallı garip âşık, ben garibi mazur gör! Bir müddet sabret, belki dünya bu günleri başka bir şekle çevirir. Dünyanın perişanı, ağlayıp inliyen yalnız kendinsin sanma!.,.

sh: 58- 60

Ey söz bahçesinin bülbülü, - söz sarrafı, yanık Fuzulî- Eğer oyuncu dünya sana dil uzatarak yalancı dedi ise aldanma!

Şiire fena deyip bıkma, nazım sermayesini kolay zannetme!

Gönül hâzinesinin incisi, insanın evsafını gösteren sözdür.

Eğer insan bilirse söz ruhtur, sözün idraki insana başka bir ruh verir derler.

Allah aşkına, bugün senin sözle ölülere hayat vermen fena bir şey midir?

Mecnun ile Leylâyı anarak ruhlarını şâd ettin.

Sh:93

Kaynak: Fuzulî, Leyla ile Mecnun, Vasfi Mahir Kocatürk, 1943, İstanbul

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar