Çeviri
5. Temel Kuvvet’e İlişkin Yeni Kanıtlar Çıktı
ABD'de
bilim insanları, yapılan bir deneyde küçük bir atom altı parçacığın bilinen
fizik yasalarına uymadığını açıkladı. Fizikçiler bu durumun doğadaki beşinci
temel kuvvetin kanıtı olduğunu söylüyor. ABD'nin Illinois eyaletindeki Batavia
şehrinde, Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvan'nda (Fermilab) gerçekleştirilen
"Muon g-2" adlı deneylerde atom altı parçacık olan müonların
davranışı incelenerek fizikte yeni olayların işaretleri araştırılıyor.
Fermilab,
Tvvitter'da yaptığı duyuruda, "Muon g-2 deneyinin ilk sonuçlarının yeni
fizik kanıtlarını güçlendirdiğini duyurmaktan heyecan duyuyoruz"
ifadelerini kullandı. Muon g-2 deneyinin Eş Sözcüsü ve Italyan Ulusal Nükleer
Fizik Enstitüsü'nden fizikçi Graziano Venanzoni, "Bugün sadece bizim
değil, tüm uluslararası fizik camiasının uzun zamandır beklediği olağanüstü bir
gün" dedi. Fizikçiler, söz konusu deneylere ait sonuçların, kozmosun
doğası ve evrimi için hayati önem taşıyan, henüz bilim tarafından bilinmeyen
madde ve enerji formlarını işaret edebileceğini öne sürüyor ve deneylerin
ispatlanması durumunda fizik yasalarının tamamen değişebileceğini ifade ediyor.
Buzdolabına
yapıştırılan magnetlerden sektirilen basketbol topuna kadar fiziksel kuvvetler
hayatımızın her alanında yer ediniyor. Bilim, her gün tecrübe ettiğimiz bu
fiziksel kuvvetleri dört kategoride sıralıyor: Kütle çekim, elektromanyetizm,
baskın ve zayıf nükleer kuvvetler. Öte yandan dünyamız atomdan bile küçük yapı
taşlarına sahip. Bu atom altı parçacıkların bazıları daha da küçük
bileşenlerden oluşuyorken, bazıları ise hiçbir temel parçacığa ayrılamıyor.
Kozmik ışınların Dünya atmosferine çarptığında doğal olarak meydana gelen müon
da bu temel parçacıklardan biri. Elektrona benzer, ancak elektrona göre 200 kat
daha ağır. Fermilab deneylerinde, müonlar 14 metrelik bir halka etrafına
gönderiliyor ve ardından da bir manyetik alan uygulamasına tabi tutuluyor.
Standart Modelde [Evrenin yapı taşlarının nasıl davrandığını açıklamak için
yaygın olarak kabul edilen mevcut teori] kodlanmış mevcut fizik yasalarına göre
bu deney, müonları belirli bir oranda titreşime sokmalı. Ancak yedi ülkeden 200
fizikçiden oluşan uluslararası bir ekiple gerçekleştirilen deneylerde müonların
tahmin edildiği gibi davranmadığı sonucuna ulaşıldı.
Konuya
ilişkin yapılan basın toplantısında aktarılana göre, bu durum, tamamen yeni bir
doğal kuvvetten kaynaklanıyor olabilir. Kentucky Üniversitesi'nden fizikçi
Renee Fatemi, "Bu, müonun en iyi teorimizde bile olmayan bir şeye duyarlı
olduğunun güçlü bir kanıtıdır" dedi. Ancak Muon g-2 deneyi sonuçları henüz
kesin bir keşif sağlamıyor. Şu an, sonuçların istatiksel olarak 40 binde bir
şansı mevcut. Bu da 4.1 sigma olarak açıklanan istatistiksel bir güvenirlilik
düzeyine eşit. Bu da bir keşfin duyurulması için belirlenen standartın çok
altında. Bir keşfin sonuçlanabilmesi için deneyin S sigma seviyesine ya da gözlemlerde
3,S milyonda bir şansa sahip olması gerekiyor.Basın toplantısında müon
deneyinin önümüzdeki yıllarda toplaması beklenen toplam verilerin yalnızca
yüzde 6'sını temsil ettiği ifade edildi.
Fizikçiler
çok uzun zamandır, yüksek enerjili parçacık deneylerinin sonuçlarını başarıyla
açıklayan Standart Model'i baz aldılar. Manchester Üniversitesi'nde görev yapan
Prof. Mark Lancaster, BBC'ye verdiği demeçte, "Müonların etkileşiminin
Standart Model ile uyuşmadığını bulduk" diye konuştu. Prof. Lancaster,
"Açık bir biçimde bu heyecan verici bir sonuç. Çünkü potansiyel bir
biçimde gelecekteki yeni fizik kanunlarını, yeni parçacıkları ve şimdiye kadar
görmediğimiz yeni bir kuvveti işaret ediyor" dedi.
Henüz
hiç kimse, bu potansiyel yeni kuvvetin, müonlara mevcut etkisi dışında neye
sebep olduğunu bilmiyor.
Bilinmeyenlere
cevap olabilir... Olası beşinci temel kuvvet evren hakkındaki bazı neticesi
bilinmeyen soruların cevaplanmasına da yardımcı olabilir. Örneği evrenin
genişlemesinin hızlandığına dair gözlem karanlık enerji olarak bilinen gizemli
bir olayla ilişkilendirildi. Ancak daha önce bazı araştırmacılar bu olayın
beşinci bir kuvvetin kanıtı olabileceğini iddia ettiler. BBĞ'deki 'Sky at
Night' programının sunucularından Dr. Maggie Aderin-Pocock, deneylere ilişkin
BBC Nevvs'a yaptığı açıklamada, "Oldukça şaşırtıcı. Fiziği tersine çevirme
potansiyeline sahip. Evrenin çözülememiş bazı gizemleri var. Bu, bize bu
gizemleri çözmek için bazı anahtarları verebilir" diye konuştu.
Bilim
insanlarının tahminine göre, aynı zamanda deneyin sonuçları, "Karanlık
madde nedir?", "Evrende neden madde var?" gibi soruların da
cevabı için de kapılar arayabilir.
Frankfurt
Enstitüsü'nde fizikçi olan Sabine Hossenfel-der, Tvvitter'da yaptığı
paylaşımda, "Bu yeni fizik olabilir. Ama bunun için bahse girmem"
dedi, (bbc, 8 Nisan 2021)
2
Mayıs 2021 – Turque Diplomatique
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar