ŞAH İSMAİL SAFEVÎ- HATAYÎ DİVANI-NDAN

********

Hzl: Sadeddin Nüzhet ERGUN

Şah iki cihânın efdalidir

Allah’ın eli anın elidir

Ol söz ki zamâne heykelidir

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Olmak dilesen işin mülâyim

Olgıl Ali’nin işine kaim

Kim ehl-i Hak’ın dilinde dâim

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Ger diler isen olasın âdem

Halk içre ola sözün mükerrem

Yâd et ki duâ-yi ism-i a’zam

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Ol sırr-ı velâyet ü kerâmet

Hem sâhib hüner ü hem şecaat

Hakk’ı sevene kıla himâyet

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Evrâd-ı cemâd ü vird-i hayvan

Der rûy-i zemin çerh-i giyvan

Tesbîh-i melek duâ-yi insan

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Sahrâda zebân-ı her giyâhî

Deryada hemîşe zikr-i mâhî

Hâcet dileyende yâ İlâhî

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Mûr ü mekes ü tüyün ü zenbûr

Hüşyâr ü, divâne mest ü mahmûr

Her şâm ü seher dilinde mezkûr

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Her şey ki yarattı der dü âlem

Âdem demine be devr-i hâtem

Zikrinde hemen sabah ü ahşem

Allah ü Muhammed ü Âli’dir

*

İkbâl ü heme kemâl-i tâat

Envâr-ı hüdâ çerâğ-ı rahmet

Miftâh-ı kilid-i bâb-ı cennet

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Yazıldı velîler adı üzre

Cibrîl-i Emin kanâdı üzre

Zülfekar’mın fulâdı üzre

Allah ü Muhammed ü° Ali’dir

*

Kalkan-ı kazâ zamân-ı mühlet

Tîr-i kerem u kemân-ı nusret

Ümmîd-i cihan şefî’-i ümmet

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Her mu’tekifin gönlünde fikri

Sofilerin her zamanda şükrü

Gazilerin her gazada zikri

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Mü’minlerin oldu gamgüsârı

İsyan kışının güzü baharı

Arşın direği yerin karârı

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Feth-i şeref-i niifûs-i eyyâm

Zikr ü heves-i havâs ile âm

Nakş ü alem-i Düvazde imam

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Ya’kubü gamile ağladan zâr

Yûsuf’a veren cemâl-i ruhsâr

Hem od’u kılan Halil’e gülzâr

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Mü’mine nihâd-ı asl-ı îman

Hem def-i belâ-yi şerr-i şeytan

Hak’dan sebeb-i nüzûl-i fürkan

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Mazmûn-i ıbâdet-i şeriat

Matlûb-i irâdet-i tarikat

Maksûd-i hakayık-ı hakikat

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

*

Kamu kulunun ümîdgâhı

Dünyâ ile ukbi pâdişâhı

Bîçâre Hatâyı’nin penâhı

Allah ü Muhammed ü Ali’dir

**************

Mürebbînin musahibin aşkına

Gönlüme gözüme düşen Ali’dir

Yüreğim yaralı yaralar başlı

Ezelden seven sevişen Ali’dir

*

Ali’dir dünyâya edâyı veren

Ali’dir sofiye sevdâyı veren

Ali’dir Yezid’e gavgayı veren

Hakk’a vâsıl olan merdan Ali’dir

*

Mihr-i yâr’ı divlerin savaşında

Kendine bend etti on beş yaşında

Üç yüz yıldan sonra yedi yaşında

İfrît’in bendini çözen Ali’dir

*

Yedinci felekte arslan görünen

Hâtemin ağzına veren sır eden

Gelüb kırklar ile cemde bulunan

Cümlesine serdâr olan Ali’dir

*

Ali’dir cesedin kendisi yuyan

Yuyup kefeniyle tabuta koyan

Ali’dir devesin kendisi yeden

Hakk ile Hakk olan Arslan Ali’dir

*

Yâ Allah dedi de Düldül’e bindi

İşâret edince gün geri döndü

Yetmiş bin kâfir de hep dîne geldi

Öğlenin vaktinde eren Ali’dir

*

Yıldırım gibidir Zülfikar yüzü

İmam Hüseyin’dir Ali’nin sözü

Zülfikar çekicek Necef denizi

Hikmetle kaynayub coşan Ali’dir

*

Şah Hatâyı’m eydür derd ile âhı

Diline vird etti ol Ganî Şâhı

Lâmekân ilinin hem pâdişâhı

Mü’minlere Yezdan olan Ali’dir

************

Kahrına küfrüne cümle dayandım

Evvel ikrar verüb dönen gelmesün

Rengi boyasına cümle boyandım

Bu renklere boyanmayan gelmesün

*

Rengine boyandım men camdan içtim

Nice canlar ile kondum konuştum

Mahabbet eyledim candan seviştim

Mahabbeti küfür sayan gelmesün

*

Mahabbet eyledim sevdim yârimi

Hare eyledim elde olan varımı

Bir asilzâdeyle et pâzârını

Ettiği pazardan dönen gelmesün

*

Gerçek imiş serseriye gelmeyen

Er odur ki ikrârından dönmeyen

Kalbinde gönlünde riyâ saymayan

İkilik gömleğin giyen gelmesün

*

Günahkâra tarik sitem kodular

Meydâna gelene kırklar dediler 

Dostu dosttan seçiverin dediler

Efsâne sözlere uyan gelmesün

*

Şah Hatâyı eder bu doğru yoldur

Doğru yoldur bu hem aşk makamıdır

Eksiğe kalmayan pirim Ali’dir

Kalbinde şüphesi olan gelmesün (1)

*************

Gele gönül hoş görelim bu demi

Bu da böyle kalmaya bir gün ola

Kişi çekmek gerek gussayı gamı

Hak’tan gelür her ne gelse bir kula

*

Er odur i’tikad ede pirine

Nazar ede evvel ü âhırına

Elbet yol kadimdir ilter yerine

Sana kim neylerse salagör yola

*

Biz de biliriz ki dostu kardeşi

Bulamadım bir kara gün yoldaşı

Dost geçinüb yüze gülen kallaşı

Bahâsıdır satmak gerek bir pula

*

Her kişi bir hayâl ile eğlenür

Dâim anın gönlünde ol eğlenür

Böyle olur sevdiğim gâh ağlanur

Kimi gördük kıyamete dek güle

*

Karun’u gör bunadı ya buldukça

İnandı felek yüzüne güldükçe

Sen iylik et durma elden geldikçe

Dediler Halk bilmezse Halik bile

*

Gerçek olan kişi dosttan ayrılmaz

Değme kişide hakikat bulunmaz

Sen seni satsan yedirsen bilinmez

Bu zamanda kimse yaramaz ile

*

Hatâyı dünyânın ötesi fâni

Bizden evvel bunda gelenler kani

Sanma dâim şad yürüye düşmeni

Bir gün olub nevbet ana da gele

************

İkrar verdim dönmem Elest bezminden

Müridim ikrârı îmandan aldım

Başka seyran gördüm kendi özümden

Bu mahabbeti ben Merdan’dan aldım

*

Nâr ü bâd ü hâkden halk oldum

Kendi kendim ana rahminde buldum

Müddet tamâm oldu dünyâya geldim

Bu ibret nümâyı cihandan aldım

*

Bildiğim unuttum eylerem feryâd

Derdim budur dil yok isteyem imdâd

Tekrar yine talîm etti bir üstâd

Dersimi mekteb-i irfandan aldım

*

Can gözü gafletten açıla düştü

İkilik perdesi seçile düştü

Kudret hazînesi açıla düştü

Cevâhiri kân-ı mercandan aldım

*

Bu bir gizli sırdır her can duyamaz

Ehl-i aşkın katarına uyamaz

Değme cevherfüruş bahâ koyamaz

Bu dürr ü yektâdır ummandan aldım

*

Bu aşk ki görünmez bilmem nerdedir

Esrâr-ı mahabbet gizli yerdedir

Gerçeğe ayandır bize perdedir

Hakikati Şâh-ı Merdan’dan aldım

*

Gel düşünme akla sığmaz bu ilim

Kudret hazînesi miftâhı dilim

Bir ulu dergâha ulaştı yolum

Bilmeyen sanur ki dükkândan aldım

*

Âh edüb utandım kendi sözümden

Mest olub tiirâba düştüm özümden

Kanlı yaş akıttım iki gözümden

Mâcerâyı çeşm-i giryandan aldım

*

Mûsâ-ya tecellî göründü Tur’dan

Mest olub aklım şaşırdı sırdan

Enelhak sırrını, aldım Mansur’dan

Mahabbet kemerin erkândan aldım

*

Mü’minler bulurlar oddan necatı

Budur mü’minlerin elde berâtı

Mi’racdan indirdi savm ü salâtı

Hak bilür hazret-i Sultandan aldım

*

Şeriat sancağı geldi dikildi

Tarikat yolunda dürler saçıldı

Ma’rifet deryası taştı döküldü

Hakikati pîr ü pîrandan aldım

*

Hakikat yolunda gör savaşımı

Akıttım gözümden kanlı yaşımı

Pirler eşiğine koydum başımı

İcâzet ol demde meydandan aldım

*

Hak budur sözüme hile katmazam

Her kese bu sırrı ayan etmezem

Kıymeti bilinmez yerde satmazam

Ben bu nasihati bir candan aldım

*

Çalış bu girdabın çık yöresine

Derman gizlenübdür derd arasına

Merhem sarılır mı aşk yarasına

Bu ilm-i hikmeti Lokman’dan aldım

Âlem baştan başa bir seyrangâhtır

Gir gönül şehrine gör ne dergâhtır

Bir gizlice sırdır kudretullahtır

Yazılmış defter ü dîvandan aldım

*

Terk ü tecrid oldum döktüm kabâyı

Eğnime giyindim şâl ü abâyı

Bana sorun kimden aldım yasayı

İsmâil’e inen kurbandan aldım

* 

Dünyâdan el çektim erkândır işim

Çeşmile burhandır dökülür yaşım

Sizlere hediye eldedir başım

Ol yeşil yaprağı Selman’dan aldım

*

Gerçi Hatâyiyem günâhım çoktur

Kalbimde benlikten bir eser yoktur

İncil, Tevrat, Zebur dört kitab haktır

Lezzeti âyât-i' Fürkan’dan aldım

****************

Bir can bir cana özenüb gelince

El uzatmayınca etek tutulmaz

Rehberinden tevbe okunmayınca

Yuyma anın insanlığı bilinmez

* 

Kâmil rehberdürür özünü yuyan

Ol kerem kâmdır suyunu koyan

Varub Hak ceminde yerini bulan

Musâhibsiz anın özü yuyulmaz

*

Musâhibi olan özü yuyulur

Hak ceme elsiz ayaksız vanlur

Kahrı küfrü lûtfu hep îmân olur

Aşnasız işleri varsa da olmaz

*

Aşna gerek imiş yola gitmeğe

Cehd eyîeyüb dost gediğin ağmaya

Dört kapu içinde bir ev yapmaya

Mürşidsiz ol dört kapudan girilmez

*

Mürşid (2) olur dört kapudan girilür

Özün teslim edüb rızâ sürülür

Mü’min ise nurdan kefen sanlur

Pirsiz cemâatte namaz kılınmaz

*

Namaz kılar cemâatte irfanda

Canın yarlıgasın o tatlı sinde

Yarın varırsanız mahşer yerinde

Yarlıganmadan cennete girilmez

*

Hatâyı’m türâba indirdi teni

Âleme nûr ile doldurdu seni

Pirin meydânında kurtarsın seri

Anlar cehennemin od’una yanmaz

***********

Serime bir sevda geldi

Muhammed Ali’den beru

Yandı vücûdum kül oldu

Tâ Kalûbelîden beru

*

Ali’nin Fatma Kanber’i

Hırka tutunur önleri

Severim on iki imamı

Atası pirimden beru

*

Hasen’le Hüseyn’i sevdim

İkrârım anlara verdim

Kâfirlerin bütün kırdım

Halîl-ür-Rahman’dan beru

*

Zeynelâbidin yolları

Açılur gonca gülleri

Bâkır imamlar serveri

Severim soyundan beru

*

Muhammed dünyâya geldi

Şu âlem nûr ile doldu

Hâcem İmamı Câfer’i

Okuram Kur’an’dan beru

*

Musahibim Mûsâ Kâzım

Rızâ’ya bağlıdır özüm

Kolumda şâhinim bazım

Beslerim zamandan beru

*

Takî’den etek tutumsam

Nakî sırrına yetmişem

Askerî’den mey içmişem

Sarhoşam zamandan beru

*

İkrârm bendi boşandı

İndi türâba döşendi

Mehdi’den kılıç kuşandı

Bilürem zamandan beru

*

Şah Hatâyı’m Hak’ka yalvar

Sevdiğim Ali’dir server

Sorarlarsa bizi erler

Gelürem dîvandan beru

**

Nefesim ehl-i dile gevher-i kândır bilene

Nutkumuz kudret-i Hak rûh-i revandır bilene

*

Ma’rifet bahrine dal dahi güherler alagör

İşte bu ilm ü hüner genc-i nihandır bilene

*

İstedi âb-i hayat çeşmesine erdi Hızır

Ol verir doğru haber bellü beyandır bilene

*

Şerbet-i Hak’dan içenler olur âzâd elbet

Şöyle sermest olanın küfrü imandır bilene

*

Kavli yalancı ile olma musâhib çek eli

Hemdem olmak div ile külli ziyandır bilene

*

Ey Hatâyî Hak’ı özünde tam ârif olub

Dahi söz söyleme gel bu söz ayandır bilene

**********

Gel gönül incinme bizden

Kaîsun gönül yol kalmasun

Evvel âhır yol kadimdir

Kalsun gönül yol kalmasun

*

Erenler bize pusudur

Yalan söyleyen âsidir

Bu gerçekler nefesidir

Kalsun gönül yol kalmasun

* 

Bağçede açılan güldür

Ma’nâyı söyleyen dildir

Pes ezelden yol kadimdir

Kalsun gönül yol kalmasun

*

Başındadır altun tacı

Budur erenler mi’racı

Keskindir yolun kılıcı

Kalsun gönül yol kalmasun

*

Hey Allah’ım hey Allah’ım

Eyü olmaz benim ahım

Saltanatlı pâdişâhım

Kalsun gönül yol kalmasun

*

Ey dîvâne ey dîvâne

Âşık olan kıyar câne

Hatâyı der taçlı hâne

Kalsun gönül yol kalmasun

**

Hakikat bir gizli sırdır

Açabilirsen gel beri

Küfr içinde iman vardır

Seçebilirsen gel beri

*

Açıldı cennet kapusu

Lâ’l ü gevherdir yapusu

Kıldan incedir köprüsü

Geçebilirsen gel beri

*

Canımız melek canıdır

Tenimiz Selmen tenidir

İçtiğim arslan kanıdır

İçebilirsen gel beri

*

Pirimden öğüt almışam

Üstadımdan ders almışam

Men kanadım bağlamışam

Uçabilirsen gel beri

*

Men bağçelerin gülüyem

Ayn-ı cem’in bülbülüyem

Kırk kapunun kilidiyem

Açabilirsen gel beri

Şah Hatâyî’m eydür heman

Dağları bürüdü duman 

İşte İncil işte Kur’an

Seçebilirsen gel beri

**

Ne dinlersin dervişleri

Dervişlerde dem bulunur

Bekle Hakk’ın eşiğini

Derdine derman bulunur

*

Eğer oldun ise haste

Var derdine derman iste

İhlâslı gidersin dosta

Ölürsen de can bulunur

*

Alçağa indir özünü

İn türâba sür yüzünü

Pişir de söyle sözünü

Arasında çiğ bulunur

*

Bahri isen ummana dal

Sarraf isen gir gevher al

Merdân isen meydâna gel

Meydanda merdan bulunur

*

Şah Hatâyî'm özün takın

Sırrım lâdinden sakın

Kudretinden değen okun

Yâresine em bulunur

**

Kaynak: Sadeddin Nüzhet ERGUN, HATAYÎ DİVANI-İSMAİL SAFEVÎ- Edebî Hayatı ve Nefesleri, (İkinci Baskı), İstanbul Maarif Kitaphânesi 1956, İstanbul

Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.

Benzer Yazılar