Çeviri
SEBİLCİ HÜSEYİN EFENDİ
SEBİLCİ HÜSEYİN EFENDİ kaddesellâhü sırrahu’l âli
(1894-1975)
1894 yılında, İstanbul'da dünyaya gelen Sebilci
Hüseyin Efendi, sâdâtdandır. Dedesi tarîk-i uşşâkiyye meşâyinden Sadeddin
Efendi amcası Hüsâmeddin Uşşâkî Âsitânesinin son postnişîni Mustafa Hilmî Sâfî
Efendi'dir...
Sebilci Hüseyin Efendi, 16 yaşında olmasına rağmen,
Balkan Harbi’nin patlamasıyla askere alınmış ve harb esnâsında da sebilcilik
hizmetine devâm etmişdir. I.Dünya Harbi'nde ise, Veled Çelebi'nin maiyyetinde,
Mücahîdîn-i Mevlevî taburunun mıtrıbân sınıfında marş muallimliği yapmışdır.
Önce Halep’de sonra da Şam’da bu vazîfesine devâm eden Sebilci Hüseyin
Efendi'nin 5 yıl süren askerlik hizmet, Kanal cephesinin düşmesi ile birlikte
nihâyete ermişdir.
Hem âileden hem de yetiştiği tekke muhitinden istifâde
ederek Allah vergisi istidâdını gün geçtikçe ilerleten Sebilci Hüseyin Efendi,
amcası Mustafa Hilmî Sâfî Efendi sâyesinde devrin en muktedir zâkirlerinden ve
mûsikîşinâslarından dersler almışdır...Dînî mûsikî ve zikir usûllerini, Bahariye
Mevlevîhânesi kudumzenbaşısı Şevki Efendi ve meşhûr zâkirbaşı Kasımpaşalı
Cemâleddin Efendi'den, lâ-dînî mûsikîyi, Selanikli Ahmed Efendi ve Ûdî Abdi
Bey'den meşketmişdir...
Tekkelerin açık oluğu dönemde sayısız tekkede zâkirlik
yapan Sebilci Hüseyin Efendi tekkeler kapandıktan sonra da zikrullaha devam
eden Kasımpaşa'daki Aynî Ali Baba Tekkesinde, Tophane'deki meşhûr Kâdirîhâne'de
ve Karagümrük'deki Nureddin Cerrâhî Âsitânesinde zâkir olarak çok hizmet etmiş ve
âşıkları cezbeye getirmişdir...
Tekkelerin kapatılmasına kadar zâkirlik görevinden
ayrılmayan Sebilci Hüseyin Efendi, bu dönemden sonra geçim sıkıntısı çekmiş ve
zaruri olarak gazelhânlık* yapmıştır. İstanbul, Ankara, İzmir gibi birçok
önemli şehirde çeşitli saz topluluklarında gazelhânlık icralarında bulunmuştur.
Bazı gazelleri taş plaklara kaydedilmişdir. 1960'larda çekilen "Eski Boş Beşik" adlı
filmde okuduğu "Ey benim ciğerpâre yavrumu alan" diye başlayan hazîn
gazel çok ses getirmişdir...
Sebilci Efendi'nin temâyüz ettiği hususlardan biri de
mersiyehânlığıdır. Nevi şahsına mahsus uslûbuyla okuduğu Kerbelâ mersiyeleri,
Ehl-i Beyt âşıklarının kalblerini dağlamışdır. Sebilci bu mersiyeleri okudukça
yanan kalpler ona daha da hürmet göstermiş, son dönemde Muharrem ayı denince
akla gelen ilk isim Sebilci Hüseyin Efendi olmuştur. Okuduğu mersiyeleri bu
kadar müessir kılan şüphesiz başta kalbindeki Ehl-i Beyt aşkı olmakla beraber
bir dönem talebesi olduğu Zâkirbaşı Cemâleddin Efendi'nin bu sahadaki hocası Mersiyeci
Yaşar Baba'dan müteselsilen gelen husûsî tavır olmalıdır. Benzerine
rastlamadığımız bir mersiye örneği de, Sebilci Hüseyin Efendi'nin ilk tayyare
şehîdimiz Fethi Bey için okuduğu “Ağla annem ağlamanın yeridir. Tayyareden
düşen oğul Fethi'dir” diye başlayan mersiyesidir ve ne mutlu ki kayıt altına
alınmıştır...Bu ses kaydını aşağıdaki arşiv kayıtları arasında bulacaksınız...
Daha sonraki dönemlerde besteler de vücûda getirmeye
başlayan Hüseyin Sebilci Efendi’nin hepsi ilâhî formunda olan bu eserlerde de
kendine has tavrı açıkça görülebilmektedir. Notasyon konusunda en ufak bir
bilgisi olmadığı halde, ilâhî bir lutfa mazhar olduğundan, pek güzel ilâhîler
bestelemişdir. Maalesef bunların tamamı tesbit edilememişdir. Notaya
alınabilmiş 44 bestesinin tamamı ilahi formunda olup, güfteler hep evliyâullah
hazerâtının nutuklarından seçilmişdir. Yalnızca bir bestesinde kendi nutkunu
kullanmışdır...
Hayatının son döneminde daha çok mevlidhân olarak
anılan Sebilci Hüseyin Efendi, yaşlılığında sıkıntılı dönemler geçirmiştir. Bu
zamanlarda kendisine destek olan önemli kişilerin başında Muzaffer (Ozak) Efendi Hazretleri gelmektedir. 1975
yılında Üsküdar’da yalnız yaşadığı evinin kapısı önünde hayata gözlerini yuman
Sebilci Hüseyin Efendi, Üsküdar Yeni Valide Sultan Camii’nde sevenlerinin
katıldığı kalabalık bir cenaze namazından sonra bizzat Muzaffer Efendi Hazretleri tarafından tarikat-i
aliyyeye mahsus merâsim icrâ edilerek, tevhîd ü ezkâr ve salât ü selâmlar ile
âlem-i cemâle uğurlanmışdır. Hüseyin Sebilci Efendi'nin kabri Karacaahmet
Mescidi’nin arka kısmındadır...Rahmetullahi aleyh ve rahmeten vâsia....
ESERLERİ
Sebilci Hüseyin Efendi'nin tesbit edebildiğimiz
eserlerinin listesi aşağıdadır...Bu ilahilerin hemen hemen hepsine ait ses
kayıtlarını arşivimizde bulacaksınız... Bu ses kayıtlarını müstesna kılan
husus, hepsinin
Sebilci Hüseyin Efendi tarafından yapılan icralardan oluşmasıdır...
|
Eser
|
Form
|
Makam
|
Usul
|
Güfte
|
|
Âbidân-ı
Mustafa'yız biz Hüseynilerdeniz
|
ilahi
|
Uşşak
|
Düyek
|
Hilmi
Dede
|
|
Âlem-i
dilde aceb kâşânemiz var bizim
|
ilahi
|
Nihavend
|
Sofyan
|
Sırri
Efendi
|
|
Âlemi
ihâtâ kıldı âteşiyle âhımız
|
ilahi
|
Rast
|
Müsemmen
|
Belirsiz
|
|
Allah
emrin tutalım gel zikredelim Hakk'ı
|
ilahi
|
Muhayyer
|
Sofyan
|
Sertarikzade
Mehmed Emin Ef.
|
|
Amennâ
söyledik ikrar eyledik
|
ilahi
|
Uşşak
|
Sofyan
|
Mirati
|
|
Arzum
senin cemâlinde
|
ilahi
|
Saba
|
Sofyan
|
Zeynep
Hanım
|
|
Bâğ-ı
aşkın andelîbi Hazret-i Üftâde'dir
|
ilahi
|
Rast
|
Müsemmen
|
Hazret-i
Hüdai
|
|
Ben bu
aşkın mecnûnuyam
|
ilahi
|
Uşşak
|
Düyek
|
Belirsiz
|
|
Bülbüller
sazda
|
ilahi
|
Hüseyni
|
Düyek
|
Muzaffer
Ozak
|
|
Cemâlin
hüsnüne canlar fedâdır yâ Resulallah
|
ilahi
|
Muhayyer
|
Devr-i
Hindi
|
Hayrullah
Taceddin Efendi
|
|
Dağlar
ile taşlar ile çağırayım Mevlam seni
|
ilahi
|
Saba
|
Sofyan
|
Yunus
Emre
|
|
Derdinle
doldum bilmezem noldum
|
ilahi
|
Hicaz
|
Düyek
|
Abdülehad
Nuri Hazretleri
|
|
Dost
bahçesinin gülleri
|
ilahi
|
Saba
|
Sofyan
|
Fahreddin
Cerrahi
|
|
Ehl-i
Hakk'a sıdk ile bel bağlayan
|
ilahi
|
Hüseyni
|
Düyek
|
Belirsiz
|
|
Ey benim devletli
sultanım Muhammed Mustafa
|
ilahi
|
Hüzzam
|
Devr-i
Hindi
|
Belirsiz
|
|
Ey
dünyaya gelen kişi
|
ilahi
|
Hüzzam
|
Sofyan
|
Muzaffer
Ozak
|
|
Ey
güzellerden güzel rûhum Resûl-i Kibriyâ
|
ilahi
|
Rast
|
Devr-i
Hindi
|
Hayrullah
Taceddin Efendi
|
|
Ey Hâliku
lâ yezâl
|
ilahi
|
Hicaz
|
Sofyan
|
Sultan 2.
Mustafa Han
|
|
Gaflet
uykusunda yatar uyanmaz
|
ilahi
|
Rast
|
Sofyan
|
Genç
Abdal
|
|
Gece
gündüz döne döne istediğim Hakk'dır benim
|
ilahi
|
Hicaz
|
Düyek
|
Seyyid
Seyfullah Hazretleri
|
|
Gel
sürelim demi
|
ilahi
|
Hicaz
|
Düyek
|
Kuddusi
Hazretleri
|
|
Gül
yüzünü rüyâmızda görelim Yâ Resulallah
|
ilahi
|
Rast
|
Düyek
|
Hacı Kişi
|
|
Güller
sünbüller öten bülbüler
|
ilahi
|
Rast
|
Düyek
|
Belirsiz
|
|
Güzel
âşık cevrimizi çekemezsin demedim mi
|
ilahi
|
Nihavend
|
Düyek
|
Pir
Sultan Abdal
|
|
Hakk
yarattı âlemi aşkına Muhammed'in
|
ilahi
|
Isfahan
|
Düyek
|
Yunus Emre
|
|
Hakk'a
çevir özünü
|
ilahi
|
Bestenigar
|
Düyek
|
Belirsiz
|
|
Matla-i
nur-i ilâhîdir yüzün yâ Mustafa
|
ilahi
|
Hicaz
|
Devr-i
Hindi
|
Belirsiz
|
|
Meded
Allah sana sundum elimi
|
ilahi
|
Mahur
|
Düyek
|
Ümmi
Sinan Hazretleri
|
|
Meded Yâ
Gavsül Azam
|
ilahi
|
Rast
|
Sofyan
|
Muzaffer
Ozak
|
|
Mevlam
bana ver aşkını
|
ilahi
|
Rast
|
İkiz
Aksak
|
Seyyid
Seyfullah Hazretleri
|
|
Milk-i
bekadan gelmişem
|
ilahi
|
Hicaz
|
Sofyan
|
Yunus
Emre
|
|
Miraca
çıkınca Ahmed-i Muhtar
|
ilahi
|
Hicaz
|
Sengin
Semai
|
Fahreddin
Cerrahi
|
|
Muhammed
bağını gülüdür Ali
|
ilahi
|
Uşşak
|
Düyek
|
Aşık
Niyazi
|
|
Semâdan
sırr-ı tevhîdi duyan gelsin bu meydane
|
ilahi
|
Rast
|
Devr-i
Hindi
|
Abdülehad
Nuri Hazretleri
|
|
Semâdan
sırr-ı tevhîdi duyan gelsin bu meydane
|
ilahi
|
Hicaz
|
Sofyan
|
Abdülehad
Nuri Hazretleri
|
|
Seyreyleyüp
yandım mah cemâline
|
ilahi
|
Saba
|
Sofyan
|
Fehmi Efendi
|
|
Seyreyleyüp
yandım mah cemâline
|
ilahi
|
Suzinak
|
Sofyan
|
Fehmi
Efendi
|
|
Sordum
sarı çiçeğe
|
ilahi
|
Segah
|
Sofyan
|
Aşık
Yunus
|
|
Şu benim
dîvâne gönlüm
|
ilahi
|
Hüseyni
|
Sofyan
|
Kul Yusuf
|
|
Tanır
isen Allah'ı
|
ilahi
|
Mahur
|
Sofyan
|
Sebilci
Hüseyin Efendi
|
|
Taş
atanlara da yok intikâmın
|
ilahi
|
Segah
|
Sofyan
|
Şeyh
Osman Hadi Yücebilgiç
|
|
Vâsıl-ı
feyzi Hudâ'yız
|
ilahi
|
Uşşak
|
Sofyan
|
Ahmed
Hüsami Efendi
|
|
Vardım
kırklar yaylasına
|
ilahi
|
Uşşak
|
Sofyan
|
Hatayi
|
|
Zâlimler
el vurup hep şimşir-i can-rübâya
|
ilahi
|
Hüzzam
|
Yürük
Semai
|
Kazım Paşa
|
ARŞİV KAYITLARI
https://soundcloud.com/www-muzafferozak-com/sets/sebilci
* Sebilci Efendi'nin okuduğu gazellerden de örnekler
vermek istiyoruz...
|
Âşıka Ta'n Etmek Olmaz Mübtelâdır Neylesin
|
|
|
Dilâ Hâlât-ı Vaslı Hemdem-i Cânân Olandan Sor
|
|
|
Dilde Derd-i İştiyâkı Çekmeye Tâkât mı Var
|
|
|
Döner Feleğin Çarkı Dünya Böyle Kalmaz
|
|
|
Ey Dil Diyemem Çekme Elem
|
|
|
Heryer Karanlık Pürnûr O Mevki
|
|
|
Her Zaman Bir Vâmık u Azrâ Olur Alem Bu Ya
|
|
|
La'l-i Nâbın Neşesini Sahbâda Gören Var mıdır
|
|
|
Leyle-i Vuslatının Zevkine Pâyân mı Olur
|
|
|
Nim Nigâhın Katle Fermân İbtisâmın Cân Alır
|
Kaynak:
http://www.muzafferozak.com/nagmeiaskhtml/SebilciHuseyinEfendi.html
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar