Çeviri
ŞEREFİYYE’DEN
O kimse 124 bin Enbiyâ ve Mürselîn hazerâtının isimlerini bilmesi lâzımdır.
**
O kimse halihazırda bulunan yedi tarikatın usullerini ile meşâyih-ı silsile-i şeriflerini bilmesi lâzımdır. Ve her tarikatın nihâyetinde olacak derece-i saâdet ve hidâyeti bilmesi lâzımdır.
Cilt-1, Sh: 11-12
**
Şehâmedü’l -Ferdânî, Abdurraûfu’l -Yemenî, en- Niyâmü’l -Ferdânî, Abdu’l -Habîri’l -Kuheylî, Yağsıbu Dehâvî, Ahmedü’l -Fânî, İmâmü’l –Büdelâî, Şehâbüddin, Yedullahi’l-Cemânî, Furkânu’l -Ezel, Bâbullâhi’r - Rabbânî, Hayratullahi’s -Sürmedî, Ebu’l -Medûdu’n - Nâtık, Dürretü’l -Kağsâ, Mahsûmu’s-Saîd, Tîcânü’l - Garrâ, Hüccetullâhi’l -Ceberûtî, Sehvetü’l -Bâzıh, Ehvedü’n -Necât, Heykelü’l -Kudret, Yedullâhi’l -Ulye, Miftâhü’l -Künhâ, Cembullâhi’d -Dâim, Şehâbu’r -Reyhân, Şemsü’l -Bereret, Abdullâhi’ş -Şâmıh, Ahmedü’l -Vâfir, Şem’ûnü’l -Muhlis, Bedrü’z Zâhid, Dehfetü’l -Fânî, Sefiyyullâhi’l -Kayyûmî, Murâdullâhi’ş -Şâ’iğ, Cârullâhi’s - Sâbiğ, Kudre-tullâhi’ş -Şâmil, Usânullâhi’l -Ezel, Amânetullâhi’l -Kâşif, Nefsü’r -Rahmân, Miftâhü’l -Aksâ, Temhîdü’r -Ridağ, Abdülvedûd, el -Mağrûfî, Ahmedü’z - Zübyânî, Vâğızu’l -Hüdemâi’l -İzâm ve’n -Nukabi’l -Kirâm, Yusufu’r -Rakid, Burhâni’l -Hıyâm, Adnânü’s -Sâbir, Dıhyetü’l -Visâl, Nedümü’l -Kâim, Ebu’l -Hasan ibn Âbâne’l Gulem, Muhammedü’n -Nebhânî, Avnüddîni’n - Nehâvendî, Ebû Tufeyli’l -Küheylî, el -Fihri’l -Mevrûd, Lebûbidîni’l -Âtâvî, Abdurrâgıb ibn Dâiyallâh.
A’lallâhü derecâtihim ve nefeğnâ bi-berekâti enfağsimühü’l -kudsiyyeti bi-hürmeti men lâ. nebiyye.
Fâtimetü Rızâ, Mesûda, Sedîde, Sabîha, Ferîde, Fehime, Nahife, Şehime, Şeymâ, Reşîde, Sâime,
**********;
Meymûnetü’r -Rızâ, Âbidetü’s -Sâbire, Afîfetü’z -Zâkire, Muhsine, Tâibe, Cemîle, Nâkiyetü’s -Saîde, Ümmü'l -Mesâkîn, Necâbetü’z - Zekiye, Sâiha, Enîse, Muîne, Âtike, Seyyide Ümmü’z -Zuafâ, Mü’minetü’s -Sevdâ, Ümmü’l - Eytâm, Ümmü Hânî, Firdevsü'l -Asrî, Bülbül-ü Kerbelâ, Mağsûmetü’l -Halveti, Hafîzetü’l - Mağrîbî, Şerîfetü’l -Irâkıye, Hüsniyyetü’l - Kâbilî, Kânite, Nefise, Zâhide, Takiyye, Nâime, Fesîha, Şuayne, Bedîatü’l -Musilî, Medîhatü’l - Ârife, Rabiatü’l -Adeviyye, Nefesetü’t Tâhire, Maâzetü’l-Adeviyye,
A’lallâhu Teâlâ derecâtihim dâimâ. (Allah Teâlâ Derecelerini ebedi yüce kılsın)
Hafîzetü’l -Mağribiyye, Şerîfetü’l -Irâkıyye, Hüsniyyetü’l -Kâbiliyye, Afîfetü’z -Zâkire.
A’lallâhu derecâtihim dâimâ
Bu kadın büyüklerinden birinin bir kere ismini zikreden kimse cehennem azabı ve ateşinden halâs olur.
Bu ekâbirlerin (büyüklerin) yirmi dört saat zarfında yedişer tane vazifeleri vardır. Bu vazifeleri esnâsında, kimin ismini zikrederlerse, o kimseler cehennem azabından ve ateşinden âzâd olurlar.
Yuhez, Îhrâ, Behrâ, Muâhir, Rân, Revâ- Nuş, Kûyes, Kenân, Kitânüs, Nâkır, Rebbân, Nâçiz, Sefha, Murâdis, Hümeyle, Berrâdis, Teyânüs, Zevrâ, Müsmin, Fesih, Zekvân, Nâtık, Nûriyân,
Cilt-1, Sh:19-22
MÜRŞİDÎN-İ KİRÂM HAZERÂTININ EVSÂF VE AHVÂLİNİ BEYAN EDEN VE MAKÂM-I İRŞAD'IN ŞARTLARI VE ERKÂNI VE MUKALLİD (SAHTE) MÜRŞİDLERİN DE AHVÂLİNİ BEYAN EDER.
BU MENAKIB “ÜMMÜ'L-HİKÂYÂT” DENİLEN MENAKIBTIR.
BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHÎM
"Ve ma tevfîkî illa billah aleyhi tevekkeltü ve ileyhi ünîb1"
1 Hûd suresi (11:88). Meali: "...Başarım ancak Allah'tandır, O'na güvendim;
O'na yöneliyorum."
Cenab-ı Hakk Teâla Hazretleri, Âdem Aleyhisselâm'dan itibaren Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm Hazretleri’nin zaman-ı saadetlerine kadar insanları başı boş, delilsiz bırakmamıştır. Nitekim enbiya ve mürselîn-i kirâm göndermiştir. Ve halkı, Hakk yoluna davet ve irşad ile onları memur kılmıştır. En son hatem-ül enbiya-i ve'l mürselîn ve cümle enbiyaların sertacı Hz. Muhammed Mustafa sallallâhü aleyhi ve sellem Hazretlerini cümle mahlûkat ve mevcûdata resul ve nebî olarak gönderdi ve O’nun risalette; esteîzübillah, "Ve mâ erselnâke...2"ayet-i kerîmesi'nin muktezası üzere rahmet kıldı. Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm Hazretleri'nin dar-ı dünya'dan dar-ı beka'ya rıhlet ve intikalinden sonra da, Cenab-ı Hakk O’nun sevgili ümmetini boş bırakmadı. Evliya-i kirâm ve mürşidîn-i izam hazerâtını ihsan ederek, her bir asrın içinde 124.000 evliya-i kirâm ve 313 mürselîn-i kirâm Makâmına kaim olan mürşidîn-i izâm hazerâtını eksik etmedi. Zaten Cenab-ı Hakk Teâla Hazretleri (tarafından)bu ihsan ve bu nizam ve intizam, Yevmü’l-ahd vel-misâk'da3 tertip ve tekmil edilmiş bir mevhibe-i ilâhiyye'dir. Cenab-ı Hakk, Yevmü’l-ahd vel-misâk'da ve “Elestü bi-Rabbiküm” hitap gününde 124.000 enbiya ve mürselîn-i kirâm hazerâtına, herkese mahsus olan şeref ve fazileti gösterdikten sonra, mürselin-i kirâm hazerâtına kavim ve ümmeti tefrik ederek gösterdi. Mesela, Hz. Musa'ya Benî İsrail kavmi, Hz. İsa Aleyhisselâm'a kendi ümmeti, velhasıl hangi kavme meb'ûs olacak (gönderilmiş) ise ve kaç kişiye Resul olacak ise gösterdi. Bu suretle Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm hazretlerine de gösterdi. İla yevm-il kıyam (kıyamet gününe kadar), sonraki asırlarda ümmet-i Muhammed'i irşad ve hidayet etmek için Resulullah Aleyhisselam'ın havas ümmetinden mürşidîn-i kirâm'ı tayin ve tahsis buyurdu. Ve her mürşide, kaç kişiyi davet ve irşadla memur olunduğunu bildirdi. Bu suretle ahd u misak'ı alındı. Sonra mürşidler, Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm'ın huzurunda da, huzûrullah'ta ahdettikleri gibi, ahd u misak alarak, kendilerine gösterildiği miktarda ümmet-i Muhammed'i irşad edeceklerine dair vadettiler. Bu muahedeyi mürşidîn-i kirâm, Resûl-ü Ekrem Aleyhisselam Hazretleri dar-ı dünya'ya teşrif edinceye kadar, otuzüç kere, tekrar tekrar tecdid-i ahd olmak üzere arzettiler. Cenab-ı Hakk Teâla Hazretleri, Yevmü’l-ahd vel-misâk'da bilcümle mahlûkatın şeûnâtı, yani her mahlukun üzerine gelecek macerayı tesbit ve takdir buyurdu ve bilhassa insan ve benî beşer'e verilecek olan fazilet ve kerameti takdir etti. Ve cümle mevcudâtın yaratılmasındaki hikmet ve gayeyi orada ikmal etti. Ve herkesin mukadder olan nasibini de ayırdı. Kaza ve kader-i ilâhiyye hususunda, kalem, orada ne lazım ise yazdı. Sekiz cennetin ve yedi cehennemin tecelliyâtı da orada zuhur etti. Mürselîn-i kirâm hazerâtının bi'set (gönderiliş) ve risalet ve kendi ümmetleri hakkında ne kadar hizmet lazım ise gösterildi. Ve ila yevm-il kıyam ümmet-i Muhammed'i tarîk-ı Hakk'a irşad ve hidayet edecek olan kendi itbâlarını ve onların hakkında yapılacak muamelat ve vezâif-i mukaddese gösterildi. Bunun gibi, bilcümle mensûbîn, müridân, itbâ ve mürşidîn olan zümreye de mürşidîn-i kirâm'a karşı yapılması lazım gelen usûl ve adâb ve itbâ ve teslimiyetin derecesini gösterdi ve bildirdi. Ve ahd ü misak'ı alındı. Binaenaleyh, darü't -teklif olan alem-i dünya'da, o Yevmü’l-ahd vel-misâk'da gösterilmiş ve çizilmiş olan hatt-ı harekete göre amel edilmesi lazımdır. Aralarında muhalefet olduğu takdirde, maksat ve netice hasıl olmaz. Yapılan amel ve işlenen ibadet, zahir itibariyle ne kadar yüksek ve mukaddes olsa da hakikat itibariyle, makbul ve maksâd-ı ilâhiyyeye vasıl olmaya vesile olamaz. Şu halde mürşid olsun, mürid olsun, salik olsun ve hatta avâm-ı nâs olsun, o âlem-i zerre'de mesbûk (geçmiş) olan ahd u misak'ına göre çalışması lazımdır O suretle çalışmayıp, kendi bildiğine gidecek olursa hakîkatü'l-vüsûl'e ermek için imkan yoktur. İşte bunun için, o ahd ü misak'ın hakikatini idrak eden bir mürşid-i kamil'e intisap ve müridlerine (onun) emirlerine harfiyen riayet, itaat lazımdır. Başka türlü hakiki hidayet hasıl olmaz. Fakat olabilir ki, Cenab-ı Hakk Teâla Hazretleri'nin fevkalade inayetine nail olup, meczûb (kendinden geçmiş) olarak vâsıl olur. Bu da ancak yüzbinde bir nisbette vakî olabilir. Bir kimse mesela, o Yevmü’l-ahd vel-misâk'da olan ahdi unutup, hiç hatırına gelmez bir hale gelirse tabiidir ki, o günkü ahde göre hareket edemez. Ta ki mürşid-i kamil'in emri üzere, a'dây-ı erbaa'ya (dört düşmana) karşı mücahede ederek, o Makâma vasıl oluncaya kadar mücahedeye girdiği zaman son zafer ve galibiyetine kadar, cephe-i harpten firar etmeden sebat etmesi lazımdır. Böyle sabır ve sebat ederek fatih-i hakîkî olmayan kimse, o Yevmü’l-ahd vel-misâk'daki ahdine vakıf olamaz. Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm Hazretleri'nin ahlâkiyle mütehallik ve ahlâk-ı Resûlullah'a varis olmayan bir kimse, Yevmü’l-ahd vel-misâk'daki ahde vakıf olmaz. Bu ahlâk dahi, nefs-i emmare ve a'dâ-yı erbaa'ya karşı cihad ilan ederek, mürşid-i kamil'in emir ve programı üzerine mütareke etmeden ve cepheden firar etmeden devam ederek, zafer-i katiyyeye vasıl olmadıkça ahlâk-ı hamîde'ye varis olamaz. Cenab-ı Hakk, İzz ü Celle ve Resûl-u Ekrem Aleyhisselam’ın kendisine emanet etmiş olduğu itbâ ve müridânını bilmeyen ye onları görmeyen ye onları görecek olan basîret gözü kör olan kimse ve o itbâlar kaç kişidir ve herkesin dert ve hastalığı nedir ve ne suretle onları irşad etmek lazım geleceğini bilmeyen bir kimse Yevmü’l-ahd vel-misâk'daki uhûdun (ahidlerin) muktezâsı ile hareket edebilir mi? Estaizûbillah, "...Ricalun sadakû ma âhedullâhe aleyh. (...Allah'a verdiği sözü yerine getirenler vardır...") (33:23) ayet-i kerimesi'nin sırrına mazhar olmayan ve zamanın fetret ve zulmetine katılıp gafilane ömür geçiren kimse, o günkü ahdden haberdar olur mu? Hayfür-rical denilen küşûfât ve keramete nail olmak âmâliyle (emel ve arzusuyla) uğraşan ve çalışan kimseler, o Yevmü’l-ahd'in hakâyıkına vakıf olamazlar. Velhasıl Cenab-ı Hakk Teâla Hazretleri'nin mutlak inayeti ile meczuplardan olup, yahut mürşid-i kamilin taht-ı terbiyesinde son muzafferiyet ve hakîkî fütühâta_kadar mücahedeye devam etmedikçe, mürşid-i kâmil olmak imkân haricindedir.
Asr-ı Saadetten itibaren bu asra kadar, mürşidîn-i kirâm kendi itbâ ve müridânlarını, o Yevm-ül-ahd vel-misak'da vaki olan uhûde tatbik edilmek suretiyle mücahedeye sevk ederek hakîkatü’l-vusûle ve hakikî saadete eriştirdiler.Usûl ve adâb üzere sa'y-u gayret ile nail-i merâm oldular. Lakin, zamanımızda birtakım mukallid mürşid tâifesi zuhûr etti. Makâm-ı irşâddan bî-haber ve uzak oldukları halde mürşidlik davasında bulundular ve başlarına müridân toplayıp güya irşad ve tarikat intişar etmeğe başladılar. Hatta Makâm-ı Kutbaniyyet'te olduklarını ve bu makâm kendilerine, Makâmdan tevcih edilmiş olduğuna hükmederek itbâ ve müridânlarının kendilerine, mürşid ve kutup demelerine razı oldular. Halbuki Makâm-ı Kutbanîyet, ancak Resûl-ü Ekrem Hazretleri'nin emirleriyle olur. O’nu tevcih etmek, Seyyid-i Kâinat Aleyhis-selâm'a mahsustur. Böyle kimselerin davacısının, huzûr-u mahşer'de Resul Aleyhisselâm olacağı şüphesizdir. Kendisi, ehli olmadığı halde "Ben halkı irşad edeceğim" diye uğraşanlardan ümmet-i Muhammed ziyan görürler, faide görmezler. Ümmet-i Muhammed-i yoldan çıkarmak, Resul Aleyhisselâm'ı gücendirecek bir ameldir. Ehli olmayan kimselerden irşad ve hidayet hasıl olması, güneşin mağrip (batı) tarafından çıkıp tövbe kapısı kapandıktan sonra olacak rahmet ve hidayete benzer. Tövbe kapısı kapandıktan sonra rahmet ve hidayet olmayacağı gibi, mukallid mürşidlerden de hidayet hasıl olmaz. Böyle kimselerden hasıl olacak faide; gayet sıcak bir mevsimde, giderken uzaktan bir parlaklık (serap) gören yolcunun haline benzer. Su zannederek sevinir, fakat yanına vardığında bir şey bulamaz. Seraptan fayda olmadığı gibi, böyle mürşidin irşadından da faide yoktur. O mürşid-i kâzip, (yalancı mürşid)ümmet-i Muhammed'in hidayet yolunu kesen kuttau't-tarîktendir (yol kesicidir). Kendi mürşid-i hakikîsine tesâdüf ve mülâkât ettiği takdirde hidayete ve saâdete nâil olacak kimseyi alakoyarak hakikî saâdetten mahrum kalmasına sebep olur. Böylece yol kesici olur. Resûl-u Ekrem Aleyhisselâm Hazretleri buyurmuştur ki: "Benim ümmetimin içinden otuzüç deccal zuhur edecektir." Bu mürşid-i kâzip ve mukallit mürşid de deccal olabilir. Zira ol kimse, ümmet-i Muhammed'i yoldan çıkarıyor, hakîkât-i vusûlden men ediyor. Bu mesele hakîkat itibariyle bir fitne ve fesat meselesi demektir. İleride zikredileceği veçhile bir kimse mürşid-i kamil makâmına nail olmak için tarikatın ıslahâtına muvafık surette bir mürşid-i kamil'in terbiye ve tedbiri altında ahlâk-ı zemîme'den pak oluncaya kadar mücahede ederek fâtih-i hakîkî olması gerekir. Kalbi, a'da-yı erbaa'nın (dört düşmanın) taarruzâtından (saldırılarından) kurtarıp, mevâhib-i atâyâ'ya (Allah'ın ihsanına)ve tecelliyât-ı ilâhiyyeye (ilahî lutfa) mazhar olmak lazımdır. Ekâbir Ricalullah hazerâtından Mevlana Ebu'l-Hasen Şazelî hazretleri, kendi müridânından birisinin "Üstazım Ebu'l -Hasen kutubtur" dediğini işitmiş. Şazelî Hazretleri o müridi huzura çağırmış ve "Oğlum ben kutup değilim ve kutbaniyyet makâmına da layık kimse değilim. Bir daha bana kutup demeyeceksin." demiştir. Halbuki Ebu'l-Hasen Şazelî esası itibarı ile kutup idi. Öyle olduğu halde kendisine kutup denmesinden hoşnut olmayıp irşadtan, kutbaniyyet makamından haberi olmayan kimseler, nasıl buna razı olur da kutbaniyet davasına cesaret ederler.
"Makâmü'l-İrşad" ve "Makâmü'l-Kutbaniyye", bu iki makâma vasıl olmak için 313 enbiyâ-i mürselin-i kirâm hazerâtına nübüvvet ve risaletin ihsan edilmesine esas ve vesile olan ahlâk-ı hamîdeye malik olmak lazımdır. Eğer ahlâk-ı hamîdeden birisi noksan olursa, ol kimse mürşid ve kutup olamaz. Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm'ın; "İnnemâ buistü li-ütemmime mekârime'l –ahlâk4" hadîs-i şerîfi ile yad buyurmuş olduğu ahlâk-ı hamîdeden birisi noksan olmamak şartıyla kâffesine varis olmak şart-ı azam(en büyük şart)dır. Bu ahlâk-ı hamîdeye malik olmayan, mesela bir hulûk (ahlâk) veyahut iki noksanı olan bir kimse mürşid olamaz. Fakat mürşide vekil ve muavin olabilir. İcâb-ı maslahat mürşid-i kamil'in emirlerini tebliğ ile memur olabilir. Cenab-ı Hakk Teâla Hazretleri (tarafından), asırlarında resul ve meb'ûs mevcut olduğu halde, müblağ ve muavin olarak gönderilen mürselîn-i kirâm vardır. Nitekim Musa Aleyhisselâm'a nâzil olan Tevrat-ı Şerifin ahkâmını tebliğ ile memur olan mürselîn-i kirâm gibi itbâ ve müridânın ahvâl ve etvârın icabı olarak mürşid-i kamil de muavin ve müblağ tayin edilebilir. Fakat o müblağ olan zat mürşid-i kamil'in emirinin hilafında bir söz söyleyemez. Eğer söyleyecek olursa derhal tarîkattan ve o Makâmdan azlolunur. Mürşid-i Kâmilin kendisine göstermiş olduğu hatt-ı hareketten asla çıkamaz ve kendiliğinden bir şey karıştıramaz. Makâmü'l-İrşad için meşrut kılan (şart olan) üçyüz onüç nebî ve Resûl'ün ahlâkına vasıl oluncaya kadar ve onlara tam manâsıyla varis oluncaya kadar, mücahede meydanında manevî düşmanlarla uğraşıp muzafferiyyet-i tamme (tam bir zafer) kazanan ve fatih-i hakikî olan kimse estaizübillah, "Ve zekkirhüm bi-eyyâmillah...”5 ayet-i celîlesinde mezkur olan, eyyâmillah'ta vaki olan hakâyık ve şeûnat-ı ilahiyyeye vakıf olur. Bütün alemde ve bilhassa alemü’l-ahd vel-misak'da vaki olan, gerek kendi nefsi hakkında ve gerekse başkalarının hakkında olan maceranın kaffesine vakıf olur. Ve Cenab-ı Hakk Teâla Hazretleri ile Resûl-ü Ekrem Hazretlerine karşı nasıl ve ne suretle muahedede bulunduğunu hatırlar. Eğer ol kimse mürşid ise. kendisine emaneten verilen itbâ ve müridânın kimler olduğunu ve ne kadar olduklarını ve o müridân hakkında yapılması lazım gelen manevî hizmetlerin hakikatını ve müridânın derece-i istidadını ve ne suretle onları hakîkatü’l vüsûle eriştireceğini bilir. Yüz yirmidört bin enbiya ve mürselîn-i kirâmı ve onların Makâm ve meşreblerinde bulunan evliyâ-i kirâm ve mürşidîn-i izâmı da bilir. Mürşidin-i kirâm'ın itbâ ve müridânını da bilir. Her mürşid, kaç kişinin irşadı ile memur olduğunu da bilir. Velhasıl bilmediği, anlamadığı bir hakîkat kalmaz. Bilcümle mürşidîn-i kirâm, Yevmü’l-ahd vel-misâk'da mes'ûl olduğu ahdine göre hareket etmesi icap ettiğinden bu meseleye son derece ehemmiyet verirler. Zira o günkü ahdin hilafına hareket ettiği takdirde maksâd-ı aslî olan hakiki saadet ve hidayetten mahrum kalmak muhakkaktır. Ve buna ehemmiyet vermeyip hilafına hareket eden mürşidler, mes'ûliyete duçar olurlar. (Hafazanallah). Saadat-ı kirâm'dan Mevlâna Abdulhâlık-ul Gücduvânî, kaddesallahu sırrehu'l-a'lâ hazretleri buyurmuştur ki: "Yol kesici olan, yani Makâm-ı irşadtan habersiz olduğu halde mürşidlik namı taşıyıp ümmet-i Muhammed’i kendi mürşidlerine kavuşmaktan alıkoyan kimseler bizden değildir. Rûz-ı mahşerde biz ondan davacıyız". Gücduvanî Hazretleri’nin bu kelamından anlaşılıyor ki mürşid olmadığı halde "Ben mürşidim" diye uğraşan kimse rûz-ı mahşerde bilcümle mürşidîn-i kirâm ile mahkeme olacak ve mürşidler ondan davacı olacaklardır.
Binaenaleyh bu makâma dava edecek kimse (yani mürşid olduğunu iddia eden bir kimse),evvela mürşid ne demektir ve mürşid ne vakit olabilir ve Makâm-ı irşad kimin tarafından tevcih olunur, bilmeli ve anlamalıdır. Bir kimseyi iğfal etmek, üçbin müslümanın malllarını gasbedip, canlarına kıymaktan ve onları katletmekten indallah mes'ûliyetçe daha büyüktür. Demek ki mürşid olmadığı halde bir kimseyi irşad edeceğim diye, uğraşmak ve o kimseyi hakikî saadete eriştiren, kendi hakîkî mürşidinden çevirip ona birtakım vezaif_gösterip neticesiz işleri ile uğraştırmak insanların geçeceği bir yola çıkıp üç bin ehl-i imanı soyup katletmekten daha günah ve mes’ûliyyet itibariyle büyüktür. Zira bu, hayat-ı hakîkiyye'yi mahvetmek meselesidir. (El -İyâzübillah)
Zamanımızda bulunan ehl-i tarikat, ekseriyet itibarıyle evhâm ve hayâlâta kapılıp güya büyük Makâm kendilerine hasıl olmuş gibi mağrur kalmaktadırlar. Buna temsil olarak, bir macerayı nakletmeği münasip ve muvafık maslahat gördüm. Bir zaman İstanbul'da bir kimseye tesadüf ettim. Musahabe ve mükâleme esnasında ol kimse dedi ki: "-Ben elhamdülillah-i Teâla, kalbden başlayıp eltâf-ı hamse ile Allah'ı zikrediyorum. Kalp, Sır, Sırru's-Sır, Ahfa, Ahfü'l -Ahfa zakir oldu. Ve bu esrâr üzere zikrediyorum."
Ben, ol kimsenin evhâm ve hayâlâta kapılıp, vasıl olmayan bir kimseye güvendiğini anladım. Kendisine nasîhat etmek istedim. Eltâf-ı hamse'de Zikrullah yerleştiği itîkat ve kanaatinde olduğunu anladım. Ben dedim ki:
-"Bana bir az müsaade et, sana anlatayım. Bir kimsenin kalbinin hakîkaten zakir olması için yedi şart vardır" deyip şartları birer birer söyledim. Ve dedim ki:
"-İyice düşünmelisin. Bu şerait sende var mıdır? Tekmil olmuş mudur?" Asıl ve esası olmayan evhâm ve hayâlâta kapılmış olduğunu kendisine sarâhaten (açık seçik) söyledim. "Sen mağdur oluyorsun. Olmadığı halde bir şey kalbinde var zannediyorsun." dedim. Lakin bir türlü inandıramadım. Kendi bildiklerinden ve hayallerinden vazgeçiremedim. Artık ol kimse, tabîb-i hâzık tarafından tedaviye muhtaç bir halde idi. Ol kimse ve onun gibi olanlar, bir taraftan miskindirler ve diğer taraftan onlara, ruha hayat hasıl olacak tedbir elinde olan bir mürşid-i kamil'in taht-ı nezâret ve terbiyesine düşmediklerinden ve kendilerini hakikî saadete hidayet etmekten aciz olan bir mukallit ve mürşid-i kâzibin esareti altına düşmüş olduklarından "esirler" demek lazımdır.
Esrâr ve eltâf-ı hamse zâkir olmak için lazım olan şurût (şartlar) ve alâmetler şunlardır:
Kalb zâkir olmak için; Kalbin ahlâk-ı zemîme denilen kötü huylardan tamamen pak olması lazımdır. Çünkü ahlâk-ı zemîme ile dolu ve mülevves olan kalbine zikrullah yerleşmez. O kalb, aslen makarr-ı ulûhiyyet olamaz. A'dâ-yı erbaa'nın tasallutunda ve taht-ı tasarrufunda bulunan bir kalb, zikrullaha mazhar olamaz. Kalb, bütün diğer azalara hakim olan padişahtır. Bu padişah ıslah olmadıkça raiyyet (halk) ıslah olmaz. Raiyyeti ıslah etmeğe iktidarı olmayan bir kalb, nasıl huzûrullahı muhafaza edecektir? Şu halde o ahlâk-ı zemîmeden pâk olmadıkça, kalbe arız olan halâvet ve zikrullah bir hayalden ve evhâmdan ibarettir. Bir kimsenin kalbi zakir olursa, yanında oturan bir kimsenin aynen dili ile söylediği gibi zikrullahı işitilir. Eb-i manevi ve mürebbi-i hakikî (manevî baba ve hakikî terbiyeci) olan zatın tertip ve tedbiri altında mücahede ederek, hiç bir lahza muhalefet etmeden, kendisine gösterdiği vezaifine dikkat ederek mücahedeyi sonuna getirebiliyorsa ol zaman kalb zakir olur. Sonra zakir olan, gerek mahsus olan ve gerekse makul olan ve yani hissi ve aklî, şehevât ve arzuların kaffesinden pâk olmalı. Eğer cüz'î miktarda bir şeyi arzu etmek ve bir şeyin sevgisine mahkum olmak, ol kimsede bulunursa, ol kimse hakikî mücahit ve zakir olmaz. Bir de kalb zakir olursa bir cümle mahlûkatın tesbihâtına ve takdisâtına ve her mevsime göre değişmekte olan şu tesbihatın hakâyıkına ve_her bir mahlûkun_tesbihine vakıf olması gerekir. Bu şerait ve alâmet kendisinde bulunmayan bir kimsenin kalbi zakir olmaz.
Sır zâkir olmak için; evvela ol kimse için bilcümle ayât-ı Kur'an’iyyede bulunan kelimelere en aşağı üçer mana ve tefsir bilmek lazımdır. Velev ki ol kimse, hiç okumamış avâm kısmından olsun; sır zakir oldu mu, mutlaka Kur'an-ı Kerîm'in her bir kelimesine karşı üçer mana tefsir edebilir. Bilcümle mahlûkatın içinden cemadât ve ruhsuz kısmından olanların da, namazın hakîkatına vakıf olması lazımdır. Ve kendi hamelâtü'l-Kur'an da denilen efrad-ı ümmet'ten olması lazımdır. Hamelâtü'l Kur'an, Kur'an-ı Azîmüşşân'da mezkur olan 800 adet menhiyyatdan tamamen uzak ve pâk olmak ve 500 memûriyye (emredilmiş) olan meseleleri de işlemek, velhasıl a'mâl ve ahlâkı. Kur'an-ı Azîmuşşân’ın sırına mutabık olmak demektir. Ol kimse yani sır zâkir olan kimse, kırkbir tarîkatın usul ve adâb ve erkânı ile, o kırkbir tarikatın geldiği menabii (kaynağı) ve silsile-i şerifelerini bilmesi lazımdır. Ve her bir tarikatın asırlarca, zamanına göre vaki olan tebeddülât, usul ve füruğlarından vaki olan değişikliklerin neden ibaret olduğunu bilmesi lazımdır.
Sırru's-Sır zakir olmak için : Sırru's-Sır zakir olan bir kimse, istediği zaman ve arzu ettiği lahza, bilcümle meşâyih-i kirâm hazerâtının ervâh-ı mukaddeselerini davet eder ve onlarla görüşür. Bu kadar kuvve-i kudsiyyenin ol kimsede bulunması lazımdır. Maşrık (doğu) ve mağrib (batı) arasında ne kadar ehl-i kubûr var ise, kaffesini bilmek ve onların ahvâl-i berzâhiyyeleri'ne ıttıla etmek (bilmek)lazımdır. Nimette olanlar, hangi amel ile ona mazhar oldular? Azab ve intikamda bulunanlar dahi, hangi hareket üzere muahaze ediliyor (azarlanıyorlar)?Nimet ve intikamları, dereceleri ile beraber bilmek lazımdır. Aynuşşerîat-i ûla ki, müçtehidîn-i kirâm hazerâtının ulûmu ahz buyurdukları (ilim aldıkları) Makâmdır. O Makâmdan ilim ahzetmeğe muktedir ve selahiyâttar olmak dahi lazımdır.
Ahfa zakir olmak için şart: Ahfa denilen Makâm ve eltâfa zikir yerleşmiş kimsenin, istediği zaman Hazret-i Resûl-u Ekrem Aleyhisselâm ile sohbet ve mülakat etmeğe muktedir ve selahiyetli olması lazımdır. Enbiya ve mürselîn-i kirâm hazerâtına nazil olan vahyullahı, makâmında olmak üzere Hakk Teâla tarafından nida ve hatif kendisine gelmesi lazımdır. Hiç olmazsa günde beş kere hatif-i Rabbaniyye'ye mahzar olması lazımdır, Feyzu’l-Akdes denilen Makâmdan ulûm ve hikmetleri almak için muktedir olması lazımdır. Aynuşşerîatü'l-ûla'nın hakâyıkına vakıf olup oradan kelam ve söz söylemeğe mezun olması lazımdır. Melaike-i kirâm hazerâtı ile sohbet ve_ülfet etmesi ve onlarla tam bir münasebette bulunması lazımdır. Bütün enfası ve ......(*Burada bir kelime okunamamıştır)...... hak ve hukukun zerre miktarını kaybetmeden vezâif-i ubûdiyyetini ikmal etmesi lazımdır.
Ahfu'l-Ahfâ : Bir kimsenin Ahfu'l-Ahfâ makâmına zikrullah yerleşirse; ol kimse, daimî surette bila-hicab (perdesiz)Resûl-u Ekrem Aleyhisselâm Hazretleri ile içtima ve huzurunda bulunması, bir lahza olsun Resûl-u Ekrem Aleyhisselâm ile aralarında hicab olmaması şarttır. Levhu'1-Mahfûzü'l-Ekber'de (Allah tarafından takdir ediken şeylerin yazılı bulunduğu manevî levhada) yazılı olan bilcümle hakâyık ve ahkâmın (emirler, hükümlerin) kaffesine (tümüne) vukûf ve itlâ (bilmesi)lazımdır. Elinin avucunda olan bir hardal tanesi gibi levh-i mahfuzun kendisine açık olması lazımdır. Keramât-ı kalbiyye ve keramât-ı ilmiyye ve keramât-ı kevniyyeden zahid olması lazımdır.
İşte burada zikrolunan şerait ve evsafı olmayan bir kimsede eltaf-ı hamse zakir olmaz; bir hayal ve evhamdan ibaret olur.
Bunlara malik olmayan bir kimse, "Ben kalb ile zikrediyorum" diyerek uğraşmaktansa, lisanen Allah'ı zikretmesi kendisi için hayırlı olur. Bir mürşid-i kâzib ve mukallid (yalancı ve sahte bir mürşid) tarafından zikr-i kalbî izni verilen bir kimse, evhâm ve hayâlâta kapılıp ileri gidecek olursa, "Da'-ül ufal" denilen hastalığa dûçar olur. Bütün dünyanın hekim ve doktorları uğraşsalar, ol kimseye deva ve şifa hasıl olmasının imkanı yoktur. Zamanımızda böyle kendisinde bulunmayan ve hakîkat olmayan şeylere inanıp vehim, hayal ve hakikat sanıp uğraşanlar pek çoktur. Ehliyet ve liyakat sahibi bir kimse, mukallit mürşidlerin yed-i emanetine düşerse, ne kadar uğraşıp çalışsa gece gündüz ibadet ve taat ile vakit geçirse de, bir menfaat ve uhrevî faide hasıl olmaz; bilakis zarar görür. Ümmet-i Muhammed'in yüksek tabakasından olmak için ahd ve misak alınan bir kimse de olsa en edna (alçak) derecede olmağa sebep olur. Ve hatta bütün ümmet-i Muhammed'in zümresinden de ayrılmağa sebep olur. (El -İyâzü Billah)
Cenab-ı Hakk Teâla Hazretleri, Kur'an-ı Kerîm'de buyurmuştur ki: (İnnallahe ye'mürukün en tüeddü'l-emanati ila ehliha.6 (sadakallahü'l-azîm) Burada zikrolunan emânâtın içine, mürşid ile mürid arasında olan emânât-ı mukaddese de dahildir. Emaneti yerine koymak, Allah'ın emridir. Kendi emanet sahibi olup olmadığını ve Yevmü’l-ahdde mansab-ı irşâd ve Makâm-ı hidayetle memur olduğunu bilmediği halde, irşadla meşgul olmak, bitmediği ve akıl erdiremediği şeylerle başkalarını uğraştırmak, emanete hıyanet demektir. Rûz-ı mahşerde ol kimse hain zümresi ile birlikte olur. İleride zikredileceği surette, Cenab-ı Hakk'ın, bu Ümmet-i Muhammed'in hidayetine memur kılmış olduğu mürşidîn-i kirâm, kıyamete kadar eksik olmazlar. Ve irşadla memur olan hangi nebî ve mürselînin meşreb ve kademesinde ise, ol Resul’ün ümmet ve kavmi adedince, ümmet-i Muhammed'in irşadı ile memur olur. Mesela bir mürşid-i kamil, Musa Aleyhisselâm Hazretleri’nin meşrebinde ise, Musa Aleyhisselâm ne kadar ümmete Resul ise, o kadar itbâ ve müridânın ıslahına ve dünya ve ahiret saadetlerine onları isal etmekle (ulaştırmakla) memur olur. Onların kaffesine, kendilerinin nasiplerini vermek lazım olur. Ve kendi itbâlarından bir kişiyi unutması ve tanımaması kabil değildir. Tarîkat-ı Aliyye-i Nakşıbendiyye'de mezun olan mürşidîn-i kirâm hazerâtının adedi altıbin Ricalullahtır. Sıddîk-i Ekber Raziyallahu Anh Hazretlerinden başlayıp kıyâmete kadar, Makâm-ı irşad'a nail olacak ve Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm Hazretleri’nin izin ve müsaadelerine mazhar olacak olan Sâdât-ı Nakşibendiyye’lerin adedi altı bindir. Bundan ziyade (fazla) ve eksik değildir. Bu Ricalullah hazerâtına_inâbe (=Hak yoluna girme) ve telkin, Resûl-u Ekrem Aleyhisselâm tarafından tevcih edilmiştir. Aralarındaki vasıta ancak Sıddîk-ı Ekber Raziyallahu Anh Hazretleridir. Ve inabenin ahzedildiği Makâm da Gâr-ı Sevr denilen, hicret esnasında üç kere Resulü Ekrem Hazretleri ile Sıddîk-ı Ekber'in gizlendikleri mağaradır. O Makâm-ı mübarekede Resulü Ekrem Aleyhisselâm, kendilerine itbâ ve müridânlarını unutmamaları için tekrar tekrar tavsiyede bulunmuştur. Mürşidler de buna ahdetmişlerdir.
Cümle ihvanlarıma vasiyyetim ve emanetim budur ki; asıl ve esas olmayan evhâm ve hayâlâta kapılıp hakîkat olmayan bir şeyi doğru ve esaslı sanıp aramızdaki rabıta ve muhabbetimize halel getirecek bir yola gitmeyiniz! Mürşid kimdir ? Kutup kimdir ? Zakir kimdir ? Artık anlaşıldı. Bu Makâmatın ne kadar yüksek Makâmat olduklarını ve ne suretle husûlünün mümkün olacağı bu menâkıbtan anlaşılıyor.
Böyle bir meseleye maruz kaldığınız zaman bu mizanla tartar ve tahkîk edersiniz; doğru ise istifade etmek kabildir, değilse öyle kimselerden uzaklaşmak daha hayırlıdır. Zira onlara uyarsanız tehlike hazırdır. Maazallah. Cenab-ı Hakk asıl vatan ve asıl fazilet ve şeref olan hisse ve nasiplerimize nail olmak için vesile olan esbabına muvaffakiyyeti cümlemize ihsan buyursun.
Amîn.
Bir kimse, ahlâk-ı hamîdeye (güzel ahlâka) tamamen malik olursa ve enbiya-ı izam ve mürselîn-i kirâm hazerâtına ihsan olunan ahlâk-ı haseneye varis olursa; ol kimsenin irşad ve hidayetten nasibi olmayan hiç bir şey kalmaz ve yani cemadât ve nebatât ve cemi-i eczây-i mevcûdata da (canlı cansız bütün yaratılanlara) o Zat’tan şeref ve fazilet hasıl olur. Usûl ve adâb üzere, müridânı hidayet ve irşad etmek vazifesinden maada, bilcümle ümmet-i Muhammed'in selamet ve saadetine de ayrıca hizmet ve dua eder. Silsile-i Tarîkat-ı Aliyye'de mezkûr olan zevat ile, adetleri altı bine baliğ olan (ulaşan) zevat-ı kirâm bilcümle enbiya ve mürselîn hazerâtının yani Resûl-u Ekrem Hazretleri’nin varisleridir. Eğer bu mürşidler, bir kimsenin hakkında ehl-i salah olduğuna dair şehadet ederlerse, ol kimse için yüz yirmidört bin enbiya şahit olur. Zira kendilerine varis olan kimse şehadet etmiş olduğundan aynı suretle onlar da şahit olurlar. Cenab-ı Erhamerrahimîn, Zü'1-Celali ve'l-İkram Hazretleri bu zevat-ı kirâm ile birlikte rûz-ı mahşerde, haşr ve cem olunmayı (toplanmayı) cümlemize nasip eylesin.
Amîn.
--------------------------------
1 "Ve ma tevfîkî illa billah aleyhi tevekkeltü ve ileyhi ünîb " :
Ayet-i Kerime. Hûd suresi (11:88). Meali: "...Başarım ancak Allah'tandır, O'na güvendim; O'na yöneliyorum."
2 "Ve mâ erselnâke illa rahmeten li'l-alemîn" : Ayet-i Kerime. Enbiya Suresi(21:107) : Meali:"Ey Muhammed, Biz seni ancak alemlere rahmet olarak gönderdik."
3 "Yevmü’l-ahd vel-misâk" ve "Elestü bi-Rabbiküm" hakkında bakınız: A'raf Suresi (7: 172).
4 Kuzâi, Müsnedü'ş -Şihâb, Beyrut 1986, 11, 192. Hadis-i Şerif Manası: "Şüphesiz ben, güzel ahlâk'ı tamamlamak için gönderildim."
5 İbrahim Sûresi (14: 5) . Meali: "...Allah'ın günlerini onlara hatırlat..."
6 Nisa Süresi (4:58) : Meali: "Şüphesiz Allah si-ze, emanetleri ehline teslim etmenizi emreder."
Cilt-1, Sh:23-39
Mürşidler dört kısımdır: Mürşid-i teberrük, mürşid-i tezkîye, mürşid-i tasfiye ve mürşid-i terbiye.
Makâm ve mertebeleri, ulvîyyet ve kudsiyyeleri, zikrolunduğu tertipdedir. En iptidâ (başlangıç) makâmda olan, mürşid-i teberrük’dür.
Mürşid-i teberrükolan zâtta bulunması lâzım gelen evsâf ve şerâitdendir ki; evvelâ o zât kendi mürebbî ve mürşidi tarafından beş bin lafza-i celâl’i ve beş bin de salavât-ı şerîfeyi telkîn ve tavsîfe me’zûn (ders vermeğe yetkili) bulunmalıdır. Bilcümle mahlûkâtın tesbihâtına vâkıf olması lâzımdır. Ehl-i kubûrun hakîkatına - hayal ve evhâm olmayıp, doğrudan doğruya - hallerine vâkıf olması gerekir. Onların üzerinde bulunan saâdet veya azabın, hangi amellerden mütevellit (doğmuş) olduğunu bilmesi lâzımdır. Azabın hangi cürüm ve günahın neticesi olduğunu bilmelidir. Bütün kâinatta her türlü vak’alardan ve renklerden, vahdâniyyet-i ilâhiyyeye (Allah'ın birliğine)burhân ve delâili anlaması gerekir. Cümle mahlûkâtın esâmilerini (isimlerini) bilmesi dahi lâzımdır. Etbâ ve müridânın üzerine, meşâyıh-i kirâm hazerâtının cezbe ve nazarlarını, celbe (çekmeğe)iktidar ve selâhiyetli (yetkili)olması lâzımdır. Cihet-i istikâmeti mükemmel olmalıdır. Müridân ve etbâlarını, makâm-ı tezkiye ve tasfiyeye irsâle (çıkarmağa) muktedir olmalıdır. Yirmi dört saat içinde, yirmi dört bin lafza-i celâl ve beş bin salavât-ı şerîfe'yi ifâya ve bunlara müdâvim olması lâzımdır.
Mürşid-i tezkiye olan zâtta bulunması lâzım gelen evsâf ve şerâit, mezâhib-i erbea’nın (dört mezhebin) azimet kısmına muhâlif olan efâl (işler) ve a’mâl (ameller) ve harekâtından mahfuz (korunmuş)olması gerekir. Kendi etbâ ve müridânına yirmi dört bin lafza-i celâl ve beş bin salavât-ı şerîfe’yi telkîne me’zûn olması gerekir. Bilcümle Saâdât-ı Nakşibendiyye’yi (Nakşibendî silsilesindeki büyüklen) istediği zaman davete selâhiyeti olması lâzımdır. Asrında mevcut yirmi dört bin evliyây-ı kirâm hazerâtını bilmesi dahi gerekir. Mürşidin hangi resûl ve nebî'nin makâmında olduğunu bilmesi gerekir. Kendi müridânının üzerine olan ahvâle vâkıf ve ârif olması (bilmesi) lâzımdır. Kendi etbâ ve müridânını a’dâ-i erbea’nın (dört düşmanın) mekrinden (hilelerinden) muhâfazaya dahi muktedir olması lâzımdır. Müridân ve etbânın kalb- lerinden evhâm ve hayâlât ve fütûru (zayıflık, ümitsizlik) dahi ref ü defe (yok etmeğe)selâhiyetli olması lâzımdır. Yirmi dört binden başlayıp yetmiş bine kadar zikre mezun olması dahi lâzımdır. Sâhib-i tevfîk ve erbâbı için bu zikir, bir saatlik vazifeden başka bir şey değildir; o kadar kolay ikmâl edilir.
Mürşid-i tasfiye olan zâtta dahi, evvelki iki mürşidde bulunması gereken evsâfdan başka, evvelen âhirete ait umûrundan (hususlardan) zühd olması (kendini soyutlaması)gerekir. Hatıra mâsivâullah (Allah’tan başka şeyler) gelmemesi için, mürşid tarafından mükellef ve muvazzaf olması lâzımdır. Bilcümle kâinât ve melekût kendisine fevt olmuş (kaybolmuş) olsa bile, bir zerre kadar ona nazar ve iltifatı olmaması lâzımdır. Levh-ü Mahfuzda yazılı bilcümle mukadderâta ittilâ etmesi (haberdar olması) lâzımdır. Etbâ ve müridânın üzerine, Cezbe-i Hayy’ı celbe dahi selâhiyet sahibi olması gerekir. Sohbet ve içtimâi, daima ekâbir evliyâullah ile olması lâzımdır. Müridânın her iki nefesi arasındaki otuz dört bin sırr-ı hikmete de vâkıf olması lâzımdır. Kur’ân-ı Kerîm’de mezkûr (geçen) beş yüz mâmûreyi (yapılması emredilen şeyleri),tamamen ifâ (yerine getirmesi)ve sekiz yüz cihet-i menhiyyeden (yapılmaması gereken şeylerden) uzak ve salim olması lâzımdır. Gerek güneş ve gerekse ay ve yıldızlardan vahdâniyyet-i ilâhiyyeye otuz üç kadar delil ve burhân çıkarması lâzımdır. Zamanın kutbunun ismini, nesebini bilmesi lâzımdır. Bir saat zarfında yedi yüz bin adet zikr-i ilâhiyyeye muvaffak olması lâzımdır ki, buna tayy-ı lisân derler.
Mürşid-i terbiye, mürşidin en yüksek mertebesidir. Bu zât, müctehid-i mutlak mertebesine ermiş olacaktır. İlme’l-yakîn, ayne’l-yakîn, hakka’l-yakîn ve bu mesâbiîn- den ulûm ve hakâikı anlaması ve idrak etmesi lâzımdır. Beş adet irşâdın vücûhu kendisinde bulunması lâzımdır. Vecd-i irşâd ile müridi irşâda ale-l-ıtlak (mutlaka)me’zûn olması lâzımdır. Vücûh-u irşâd; inâyetullah, inâyet-i Resûl, inâyet-i meşâyıh ve mürşid ve inâyet-i melekü’l - mukînûn, âlât-ı irşâd; basîret, ferâset, teveccüh ve keşf-i hakikî, mevkûfü’l -a’lâ ve “elestü bi-rabbiküm" âleminin hakâyıkına vâkıf olması gerektir. Kendi etbâ ve müridânının “elestü bi-rabbiküm" gününün hakâyık ve cerayânına vâkıf olması lâzımdır. Kendi etbâı olmayanların dahi, derece-i iman ve ahd-ü misâkına ittilâsı (bilgisi) olması lâzımdır. Kur’ân-ı Azîmüşşân’ın Levh-ül Mahfûz’da bulunan hurûfun (harflerinin) ve âyâtın (âyetlerinin) ulûm ve esrârına da vâkıf olması lâzımdır. Kaza ve mukadderât-ı ilâhiyyenin mübrem (kaçınılmaz) ve muallak (şartlı) olanını da ayırması ve buna vâkıf olması lâzımdır. Kutbü’z -Zaman Hazretlerinin bilcümle vezâifini de bilmesi lâzımdır. Bir müridin hâlet-i nez'isinde (can çekişme anında) yanına gidip imdadına yetişmesi lâzımdır. Ve onu muâvenet-i hakikî ile ve imân-ı kâmil üzere Hakk’a teslim etmesi lâzımdır. Hatta bir saat zarfında, yirmi dört bin etbâ ve müridânı dünyadan intikâl edecek olsa bile, kâffesinin imdadına yetişme kuvvet ve kudsiyyetine mâlik olması lâzımdır. Bilcümle Esma-i Hüsnâ’nın, ulûm ve esrârına ve hakâyıkına vâkıf olması gerekir.
Bu zikredilenler haricinde mürşidlerde olması lâzım gelen daha nice evsâf ve şerâit vardır. Fakat bu kadarını kâfi gördük. Cenâb-ı Hakk bilcümle mürşidin ve mürebbînin nazar ve kuvvey-i zâtından cümlemizi, müs- tefîd (faydalanmak)ve müstefîz (feyizlenmek nasip) buyursun. Âmin.
Cilt-1, Sh: 40-43
BİRİNCİ KERÂMET : Cenâb-ı Hakk, kendisine müridân ve itbâını (tâbi olanları) gösterip ve Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm dahi kendisine icap eden vezâifini (görevlerini) gösterdiği lâhzadan itibaren, en sonundaki vazifeye kadar bütün avâlimde (dünyalarda) kendisinden ahd ve inâbe almış olan itbâların ve müridânın hakkında bir lâhza gafil olmayarak ve hiç bir kimseye ait emanetten velevki cüz’î bir miktar olsun, noksan bırakmayıp ikmâle muvaffak olmaktır. Âlem-i Ceberût’tan (Allah’a varmanın üçüncü basamağından)itibaren mürid kaç âleme intikâl etti ise, o âlemde onun hakkında ne gibi irşâd ve hidâyet vazifesini ikmâl edilmesi lâzım ise, bir lâhzanın hak ve hukukunu zâyi etmeden ikmâle (kaybetmeden tamamlamağa) muvaffak, olmaktır. Husûsiyle âlem-i dünyaya gelirken, vucûdüne ruhu nefh olunmazdan evvel, yine vucûde yapılması lâzım olan hizmet vardır. Velhâsıl, bu suretle bütün âlemde, bir âlemden diğer âleme intikal ederken ifâsı lâzım gelen hizmet ve muâvenet ve irşâd vazifesinden, bir zerre miktarı olsun eksik olmadan ikmâline muvaffak olmaktır. İtbâ ve müridânın hukukunu muhafaza ettiği gibi, Ceriâb-ı Hakk Teâlâ Hazretleri’nin kendisine ait olan ve yani, o mürşidin şahsına ait olan bilcümle vezâif-i ubûdiyyet (kulluk görevini) dahi tamamen ifâ ve ikmâle muvaffak olmaktır.
İKİNCİ KERAMET : Cenâb-ı Hakk (tarafından), evliyâ ve mürşidîn-i kirâm hazerâtına ihsân buyrulan yedi kuvvet vardır. Kuvvet, meleke ve gücü yetmek demektir. Bu yedi kuvveti Cenâb-ı Hakk, evliyâların kalplerine türlü türlü makâmatta tevdî buyurmuştur. Bu kuvveti yerleşmiş olan bir makâmın içine, eğer Arşurrahmân-ül- A’zam konulursa, Arşurrahmân o makamın içinde, dünyanın içinde bir hardal tanesi gibi olur. Evliyâ-i kirâm hazerâtından vâris-i Resûlullah olan zevât-ı kirâmın o yedi kuvveti, daima Cenâb-ı Hakk Teâlâ Hazretlerinin tecelli-ü zâtü’l- bahtı altında olması lâzımdır. Bir lâhza olsun o makâmâta mâsivâullah (Allah’tan gayri şeyler) girmez. Eğer bir hâtır olursa ve o hâtırda mâşivâullah olursa, huzûr-u ilâhiyye’ye durmak onlara haram olur. Ve o hâtırdan dolayı gusul abdesti alıp, yeniden tövbe etmedikleri takdirde, Huzûrullaha durmayı kendilerine haram kılarlar. Derhal gusul abdesti alıp tövbe-i istiğfara koşar ve bu muameleyi kendilerine karşı farz hükmüne getirirler
ÜCÜNCÜ KERÂMET : Cenâb-ı Hakk Teâlâ Hazretleri’nin yarattığı her mahlûkun bir kemâli (olgunluk hali) ve o kemâle vâsıl oluncaya kadar üzerine gelecek ârızalar vardır. Meselâ, bir meyve çiçek açtığı zamandan itibaren türlü türlü arızalar olur. Bazısı çiçek halinde iken mahvolur, diğeri meyve olduktan sonra (mahvolur), bazısı da kurtlanıp mahvolur. Velhâsıl meyve kemâle gelinceye kadar bin türlü belâ başından geçer. İnsan da aynen meyva gibidir. Bir kere ana rahminde nutfe haline geldiği zamandan itibaren, her türlü ârıza ve hâle mâruz kalır . Hatta ana rahmine düşmeden dahi mahv-u helâk olanlar olur. Meselâ, bir kişi baliğ olmadan bir kazaya kurban olup intikal ederse tabii ol kimseden meydana gelecek olan nesil ve zürriyet de mahvolur. Bazısı ana rahminden dünyaya gelme esnasında da ölür gider. Velhâsıl insan kemâle erinceye kadar bir ârıza dolayısıyla mahvolabilir. Bu suretle yok olan benî beşer hemen kemâle erenlerden adetçe pek noksan kalmaz. Bu suretle kâmil oluncaya kadar aslâb-ı ebâ’da [Babaların Sulbunde] ve batûn-u ümmühât’ta [Annelerin rahminde.] mahva mahkûm ve ademe (yokluğa) karışmış olan müridânın ve itbâın kâffesini, Yevmû’l- ahd ve’l-misâk’da Cenâb-ı Hakk kendilerine ne gibi fazilet ve kemâlât bahşetmiş ise, hiç eksiksiz olarak hayât-ı dünyeviyyenin zevk ve fazilet ve a'mâl-i sâlihâ’nın dahi faziletine eriştirmek için tam manasıyla şelâhiyettâr olmaktır. Dünyaya gelip ve akıl baliğ olup hayrı şerri seçer bir hale gelmiş, lâkin bir mâzeret dolayısıyla mürşid-i kâmiline kavuşmak nasip olmamış, veya mürşid-i kâmile kavuşmuş, intisap etmiş, lâkin bir sebepten dolayı cihâd-ı ekber’e muvaffak olamamış kimseleri de Yevm-ül ahd vel misâk’da Cenâb-ı- Hakk’ın kendilerine ihsân etmiş olduğu kemâle eriştirmek, mürşid-i kâmilin vezâif-i mukaddeselerindendir. Demek ki mürşid-i kâmil ne suretle olursa olsun, bir kere kendisinin yed-i emânetine düşmüş olan kimselerden bir fert olsun zâyi etmez. Eğer kendilerine teslim olunan itbâ ve müridânındân bir fert ziyâ'a uğrarsa ve yani Yevm-ül ahd vel misâk’daki fazilet ve kemâlâtından mahrum kalırsa, indallah ve indi Resûlullah mes'uliyet-i azîme’ye duçar olurlar (Allah’ın ve Resulullahın huzurunda büyük sorumluluk yüklenirler). Ana rahmine düşmeden, başka âlemde mahvolan müridânının esas fazilet ve kemâlâtına eriştirmek selâhiyeti, bu asrımızda bulunan ekâbir ricâlullah’a ve mürşidîn-i kirâm’a mahsustur.
DÖRDÜNCÜ KERÂMET : Gerek risâlet ve bi’setinden mukaddem (peygamberliğinden önce) ve gerekse sonra, kendi zât-ı risâlet penâhı için olsun ve yahut ümmet-i merhume hakkında olsun, ne kadar duâ ve münâcaât, Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm Hazretleri’nin fem-i saâdetlerinden (dudaklarından) südûr etmiş (çıkmış) ise kâffesini bir hâfız-ı kelâmullah, nasıl ki İhlâs-ı Şerifi ezberler bilir, öyle ezberlemek ve bilmektir. Ve bütün hadîs-i şeriflerden bilcümle efrâd-ı ümmetin her şahsa ait hisselerini tefrik ve tahdit etmeğe (ayırmağa) muktedir ve selâhiyettar olmaktır.
BEŞİNCİ KERÂMET : Kendi şahsına ait hak ve hukuk dolayısıyla, ümmet-i Muhammed’ten bir ferdi dârü’l-gazap ve’l-intikâm’a göndermemek (öfkelenip intikam almamak) ve yani bir şahsın mesüliyet ve intikâm-ı ilâhiyyeye mazhar olmasını kabul etmemektir. Vezâif-i ilâhiyye (ilâhî görev) ve hukuk-u ibâd (kulun hukuku) için mes’ûl olmak Cenâb-ı Hakk’ın adaletine ve icraatına mahsus bir meseledir.
ALTINCI KERÂMET : (Lâ ilâhe İllallah ) Bu kelime-i tevhide Muhammedün Resûlüllah kelimesi ne zaman ilhâk ve ta’lik edilmiş (eklenmiş) ise, o zamandan itibaren tevhid-i İlahî (Allah’ın birliğine) ve tasdik-i nebeviye (peygamberi tasdike) muvaffak olmaktır. Âlem-i ezel, Âlemü’l-Ceberût, Âlemü’l-Lâhût, Âlem-i Melekût ve benzeri ne kadar âlem var ise, bütün âlemlerde bu kelime-i tevhid ile kelime-i tasdik birlikte idi. Bütün âlemde olan zuhûriyetten tevhid ve “tasdikun an ricâlullah” vardır. Ve bu velâyet-i kübrâ ve velâyet-i ulyâ makamı sahiplerine mahsustur.
YEDİNCİ KERÂMET : Yevm-ül ahd vel misâk'da kendisine emânet edilen ve kendisi ile muâhede eden bilcümle müridân ve itbâının, amel cihetinden ve itikat cihetinden en zayıf olanını bile, dârü'l- kerâmete sevk ve ithâle muvaffak olmak, kendisine emânet edilen ümmet-i Muhammed’den bir fert olsun dârü’l- kerâmetten mahrum bırakmamaktır.
SEKİZİNCİ KERÂMET : Halk ve insanların kendisine karşı olan inkârına sabretmektir. Bu hususta insanlara olsun, Cenâb-ı Hakk’a olsun asla şikâyet etmemektir. Bütün yeryüzünde bulunan insanların kendisi hakkında, “evliyâlardandır ve ekâbir ricâlullahtandır” demesiyle, “fâsıktır ve zındıktır” demesi müsâvi olmaktır.
DOKUZUNCU KERÂMET : Dört yüz bin milyara baliğ olan bu ümmet-i Muhammed'in isimlerini kendi efrâd-ı âilesinin isimlerini nasıl bilirse öyle bilmektir. Ve kâffesini zikredip duâ ve münâcaata muvaffak olmaktır. Bu muvaffakiyet, Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm’a karşı hakikî kurbiyet (yakınlık) olan ve Resûl-ü Ekrem Aleyhisselâm’a vâris olmak şerefine hâiz olanlara mahsustur. Cenâb-ı Hakk Teâlâ Hazretlerine şükrediniz ki ey ihvanlarım, bu dokuz kerâmete mazhâr olan zevât-ı kirâm bizim asrımızda mevcuttur. Ve bu ekâbir ricâlullah, sizi evlatlığa kabul buyurdular ve kendilerinin cemâat ve müri- dânı zümresine ithal ettiler. Yevm-ül Mahşerde Cenâb-ı Hakk bilcümle insanları davet ederken estaûzübillah;
“Yevme ned’û külle ünâsin bi-imâmihim ilh.. [İsrâ Suresi(17): 71. Meali: "Bir gün bütün insanları önderleriyle birlikte çağırırız."] sadaka’llâhü’l -azîm” âyet-i kerîmesinin muktezâsı ile (gereği icabı) herkesi, dâr-ı dünyada kime itbâ ettiyse (uyduysa), kimi imam tuttuysa onun ismi ile yâd ve hitap ederek davet eder. Bir gün Cenâb-ı Rabbü’l -Âlemin, sizi bu zikredilen dokuz keramete nâil olan mürşidîn-i kirâm hazerâtının nâm ve adları ile davet edecektir. Bu ricâlullah’a karşı olan merbûtiyyeti ve muhabbeti, Cenâb-ı Hakk, günden güne ziyâde buyursun, âmin bi-hörmeti Seyyidi’l- Mürselîn.
Bu dört makâm, bilcümle tarâikte (tarikatlarda) bulunan makâmlardır. Fakat her tarikatın usûl ve ıstılâhına göre tevâfür eder (makamların sayısı artar).Tarîkât-ı Âlîyey-i Nakşibendiyye'nin usûl ve ıstılâhına göre on iki bin kelime-i Tevhîdi, kalbine dünya ve âhiret umûrundan (işlerinden) herhangi bir havâtır gelmeden zikretmeye muktedir olan kimseye "müstaîd” denir. Yanlız iki havâtır müstesnâdır. Birincisi; beş gün boğazından bir lokma geçmemiş ise., rızkını düşünmeye müsâade vardır. İkincisi; Resûl-ü Ekrem Hazretleri’nin mekân-ı muallâ ve dârü'l-kerâmette olan şefâatini düşünmeğe müsâade vardır. Tarîkât-ı Âlîye’de müstaîd derecesine elverişli olan kimselere, cin tâifesinden fitne ve fesadlık gelir. Nitekim “Seridyakîn” nâmındaki tâifey-i cin, müstaîd olan kimlere musallat olur, kalplerine fitne ve vesvese ilkâ ederler (aşılarlar). Ve bunların kalplerine ilkâ etmiş olduğu vesveseden dolayı pek büyük nasiplerinden mahrum kalırlar. Müstaîd olan kimse, bu tâifey-i şeyâtîne karşı koymak ve bunların fitne ve fesâdından kendini korumakla mükellefdir. Bunlara karşı mücâhede etmek küffâra karşı koymak ve onunla harp etmekden daha hayırlıdır. Müstaîdîn (müstaîdler), mürşidin hakiki nazarları altında bulunmazlar. Fakat mürid ve sâlikîn, her dâim mürşidin hakikî nazarları altındadırlar. Müstaîdleri cin tâifesinin şerrinden muhâfaza etmek, mürşidin reyine (isteğine) ve mücâhedesine (çabasına)bırakılmıştır. Müstaîdlere mürşidin hakikî nazarının olması için bir fevkalâdelik olması lâzımdır. Yoksa muhâlif istılahâttandır.
Mürid : Dünya ve âhiretten zühdü tamam olan kimsedir. Mürid’in her iki cihanın umurundan kat’ı alâka ettiği (ilgi ve alâkasını kestiği) gibi küşûfât ve kerâmetten de zühd etmesi lâzımdır. Bu makâmda zühd, tarîkât-ı âliyye’ye mensub bil cümle müridânda bulunması lâzımdır. Başka tarîkatlarda şart değildir. Ubeydullâh-i Ahrâr (kaddesellâhü sırrahu’l azîz) Hazretleri bir gün halifesi olan Mevlânâ Mehmed Zâhidül Buhârî ile mükâleme ve müsâhabe ederken büyurmuştur ki:
-"Oğlum, zâhidliği ile ma’rûf İbrahim İbni Ethem Hazretleri’nin zühdü indimizde makbul değildir. Zirâ o dünya ve mâfihâdan (içindekilerden) vaz geçip zühd ettiyse de, âhiret umûrundan zâhid olmadı. Kalbine Arşu- rahmân-ı A’zam’ın hakâyıkı hakkında dahi bir hâtır gelirse, o kimse hakikî mürid değildir. Neden denilirse, müridi irşâd ve taht-ı terbiyesine alan mürşid, ona herşeyin hakîkatını ve son olarak vâsıl olacağı kendi makâmını göstermiştir. O makâmdan gayri noktaya nazar etmek, ona haramdır; ve mürşide karşı hiyânetlik demektir. Müridlerine kendi makâmlarını göstermek bilcümle meşâyıh-ı Nakşibendiyyûn’a Ebû Bekir Sıddîk Hazretleri’nin ilminden irsen (miras olarak) intikâl etmiştir. Ebû Bekir Sıddîk Radıyallahu Anh dahi Resûl-ü Ekrem Sallallâhu Aleyhi ve Sellem vasıtasıyla (Estaûzübillah, Kul hâzihî sebîlî ed’û ilallâhi alâ basîretin ene ve men ittebeanî, sadakallâhu’l –azîm Yusuf Sûresi (12) :108. Meali: "Ey Muhammed! De ki: 'Benim yolum budur ben ve bana uyanlar bilerek insanları Allah’a çağırırız...") âyet-i kerîmesinden almıştır. Arşurrahmân-ı A’zâm’da bir kapı vardır ki, bilcümle mahlûkâtın ervâh-ı maddiyye ve maneviyyeleri o kapıdan çıkar. Mürşid, mürid için aynı o kapı gibidir. Her nimet ancak mürşidin eliyle müride verilir. Mürid başka taraftan kendi hissesini arayacak olursa, nimete ve nimete vasıta olan mürşide karşı şükran vazifesini bilmemiş ve yapmamış olur.
Sâlik : Bilcümle Esmâ-ül Hüsnâ sıfatı kendisinde bulunması gereken kimsedir. Yani, muhakkak surette Esmâ-ül Hüsnâ’yı kendisine mâletmiş olan kimsedir. Bu, tarif ile anlaşılmaz. Bunu ancak Cenâb-ı Hakk’ın esâmisini (isimlerini) kendilerine sıfat olarak mâletmeğe mazhâr olanlar anlar. Sâlik olan zât, Kelâmullâh-i Kadîm’i okurken, okuduğu âyet-i kerîme’nin Resûl-ü Ekrem Hazretleri’nin makâm-ı velâyet, makâm-ı nübüvvet ve makâm-ı risâletine âit olan mânâlarını bilmesi ve tefrik etmesi lâzımdır. Cümle mahlûkât ve kâinâtın tesbihâtına ittilâ etmesi (bilmesi) dahi gerekir. Hatta tuyûrun (kuşların) tesbihâtına da vâkıf olması gerekir. Husûsen aslanın tesbihâtına vâkıf olması gerekir. Sâlik mertebesini ihrâz etmeyen (elde etmeyen) kimse bu mahlûkun tesbihini idrâk edemez. Zirâ her zaman ve her an onun tesbihi değişir.
Havas : Bu mertebeye nâil olan zevâtın (kimselerin) Aynu’ş -Şerîati’l Ûlâ’ya (yüce şeriatın kaynağına) vâkıf ve muttalî olması (tam olarak bilmesi) lâzımdır, ilm-el yakîn ve Hakk-el yakîn menâbiînden her bir umûrun hakâyıkına da vâkıf ve muttalî olması lâzımdır. Reşûl-ü Ekrem Aleyhisselâm ile aralarında asla hicâb (perde) olmaması lâzımdır. Sohbet-i Resûlullâh’î dâim olması lâzımdır.Her iş ve husûsât için bizzat Resûlullâh Aleyhisselâm’dan emir telakkî edecek makâma nâil olmaları lâzımdır.
Tarîkât-ı Nakşibendiyye’nin usûl ve ıstılâhâtına göre, müstaîd, mürid, sâlik ve havâs burada zikrolunan şerâit (şartları) ve evsâfı (özelliği) hâiz olan zevâttır. Bunlardan biri noksan olursa, henüz o makâma nâil olmamış demektir.
Cilt-1, Sh: 44-53
Kaynak: MENÂKIB-I ŞEREFİYYE, Şerâfeddin Hazretleri’nin Lisanından Yayına Hazırlayan- Hasan BURKAY, ANKARA-1995
Not: Bazen Büyük Dosyaları tarayıcı açmayabilir...İndirerek okumaya Çalışınız.
Yorumlar